ΕΠΕΑΕΚ: ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΥ ΤΕΦΑΑ ΠΘ - ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ ΠΕΤΟΣΦΑΙΡΙΣΗ ΚΜ: : 305 ΠΑΤΣΙΑΟΥΡΑΣ ΑΣΤΕΡΙΟΣ
ΤΟ ΣΕΡΒΙΣ Το σερβίς είναι το στοιχείο της τεχνικής με το οποίο αρχίζει το παιχνίδι Το σερβίς αποτελεί την πρώτη επιθετική ενέργεια της ομάδας που το πραγματοποιεί Το σερβίς έχει δύο στόχους: α) να σημειώσει απευθείας πόντο β) να δυσκολέψει ή και να καταστρέψει την υποδοχή του αντιπάλου ώστε να μην μπορέσει ακολούθως να πραγματοποιήσει επίθεση με ευνοϊκές προϋποθέσεις
ΤΟ ΣΕΡΒΙΣ Ο πόντος που κατακτιέται απευθείας μετά από την εκτέλεση του σερβίς ονομάζεται άσσος Ομάδες υψηλής κατηγορίας πετυχαίνουν σε ένα αγώνα 2-4 πόντους με το σερβίς Σε ομάδες μικρότερης κατηγορίας παίκτες με καλό σερβίς μπορούν να επιτύχουν 6-7 πόντους με το σερβίς Αυτό συμβαίνει γιατί είναι πιο εύκολη η δεξιότητα της εκτέλεσης του σερβίς σε σχέση με την εκτέλεση της δεξιότητας της υποδοχής του σερβίς
ΤΟ ΣΕΡΒΙΣ Οι προπονητές, αλλά και οι καθηγητές φυσικής αγωγής πρέπει να δίνουν στην προπόνηση αρχαρίων μεγαλύτερη έμφαση στο σερβίς σε σχέση με τις άλλες δεξιότητες Για την καλή εκτέλεση του σερβίς στον αγώνα απαιτείται η εκτέλεση από έναν παίκτη πολλώνσερβίςστηνπροπόνηση Ένα παίκτης πρέπει να εκτελεί στην προπόνηση τουλάχιστον 40-50 σερβίς
ΤΟ ΣΕΡΒΙΣ Το σερβίς χρησιμοποιείται για να κανονίσει το ρυθμό ενός παιχνιδιού και να διασπάσει το ρυθμό και τη συγκέντρωση του αντιπάλου Ο παίκτης επιταχύνει το ρυθμό του παιχνιδιού αν σερβίρει αμέσως μετά το σφύριγμα του διαιτητή Αντίθετα ο παίκτης επιβραδύνει το ρυθμό του παιχνιδιού εάν εξαντλήσει όλα τα χρονικά περιθώρια (8 δευτερόλεπτα) που του δίνει ο κανονισμός για να σερβίρει μετά το σφύριγμα του διαιτητή
ΤΟ ΣΕΡΒΙΣ Σε ορισμένες περιπτώσεις σε γήπεδα με έντονο φωτισμό στην οροφή το ψηλό σερβίς μπορεί να δυσκολέψει την υποδοχή του αντιπάλου Το ψηλό σερβίς χρησιμοποιείται με μεγάλη συχνότητα στην πετοσφαίριση παραλίας όπου οι παίκτες έχουν να αντιμετωπίσουν τον ήλιο κατάματα
ΤΟ ΣΕΡΒΙΣ Το σερβίς στο βόλεϊ είναι η μοναδική δεξιότητα κατά την οποία ο παίκτης έχει ολοκληρωτικό έλεγχο της μπάλας χωρίς να επηρεάζεται από προηγούμενες ενέργειες των συμπαικτών ή των αντιπάλων του Ο παίκτης στο σερβίς μπορεί να διαλέξει τη χρονική στιγμή που θα εκτελέσει τη δεξιότητα αλλά και την τεχνική που θα εφαρμόσει πάνω στη μπάλα κάνοντας το σερβίς (από κάτω, από πάνω κυματιστό, επιθετικό σερβίς κλπ.)
ΤΟ ΣΕΡΒΙΣ Το σερβίς στο βόλεϊ είναι μια σχετική εύκολη δεξιότητα στην εκμάθησή της Απαιτείται όμως πολύ εξάσκηση για να υπάρξει: α) ικανοποιητικός έλεγχος της μπάλας, β) έλεγχος στην ταχύτητα της μπάλας, γ) έλεγχος στην τροχιά της μπάλας, δ) έλεγχος στην κατεύθυνση της μπάλας και ε) έλεγχος στην αποτελεσματικότητα του σερβίς
ΤΑ ΕΙΔΗ ΤΟΥ ΣΕΡΒΙΣ Στο σέρβις διακρίνουμε τα παρακάτω είδη ανάλογα με: α) τον τρόπο χτυπήματος της μπάλας και συγκεκριμένα με: 1. την παλάμη (σέρβις τένις ή περιστρεφόμενο σέρβις), 2. με την βάση της παλάμης (ταλαντευόμενο σέρβις) και 3. με την ράχη της παλάμης (περιστρεφόμενο ή τσέχικο σέρβις) β) με τον κινητικό τρόπο εκτέλεσης και συγκεκριμένα: 1. από κάτω (μετωπικό, πλάγιο, κατακόρυφο ή αλλιώς τσέχικο), 2. από πάνω με περιστροφή ή ταλάντευση της μπάλας (μετωπικό, πλάγιο, ημιμετωπικό και με άλμα ή αλλιώς επιθετικό σέρβις)
ΤΟ ΣΕΡΒΙΣ ΑΠΟ ΚΑΤΩ Το σερβίς από κάτω είναι εύκολο στην εκμάθηση και την εκτέλεσή του, αλλά δεν είναι αποτελεσματικό Είναι το πρώτο σερβίς που μαθαίνουν αρχάριοι παίκτες και το πρώτο σερβίς που διδάσκεται στο δημοτικό σχολείο κατά την εκμάθηση του βόλεϊ Χρησιμοποιείται επίσης από παίκτες που στερούνται δύναμης στα χέρια για την εκτέλεση του σερβίς από πάνω και χρησιμοποιείται σε ανοιχτά γήπεδα στην παραλία (beach-volley)
ΤΟ ΣΕΡΒΙΣ ΑΠΟ ΚΑΤΩ (Η ΘΕΣΗ ΕΤΟΙΜΟΤΗΤΑΣ) Στο σερβίς από κάτω ο παίκτης στέκεται κοντά στην τελική γραμμή του γηπέδου και πίσω από αυτή Ο παίκτης έχει μέτωπο προς το φιλέ κρατάει την μπάλα στο ύψος των ισχίων με το αριστερό χέρι αν είναι δεξιόχειρας ή με το δεξί χέρι αν είναι αριστερόχειρας Αν ο παίκτης είναι δεξιόχειρας το αριστερό πόδι είναι λίγο πιο μπροστά από το δεξί με τα γόνατα ελαφρά λυγισμένα (το αντίθετο πόδι χρησιμοποιούν οι αριστερόχειρες παίκτες)
Η ΕΠΑΦΗ ΜΕ ΤΗ ΜΠΑΛΑ ΣΤΟ ΣΕΡΒΙΣ ΑΠΟ ΚΑΤΩ Η εκτέλεση του σερβίς αρχίζει με τη μετακίνηση του σώματος με τη μεταφορά του κέντρου βάρους από το πίσω πόδι προς τα εμπρός Το δεξί χέρι κάνει ταλάντωση προς τα πίσω και έρχεται με δύναμη προς τα εμπρός Το αριστερό χέρι αφήνει τη μπάλα προς την δεξιά πλευρά τη στιγμή που το δεξί χέρι έχει περάσει τα ισχία και ακολουθεί ανοδική πορεία Το δεξί χέρι χτυπάει τη μπάλα τεντωμένο δίνοντας της μια ώθηση προς τα εμπρός και επάνω Η επαφή γίνεται με την παλάμη και τα δάχτυλα (σε σχήμα κούπας ή γροθιάς)
ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΠΑΦΗ ΜΕ ΤΗ ΜΠΑΛΑ Μετά το χτύπημα της μπάλας η αιώρηση του δεξιού χεριού συνεχίζεται ακολουθώντας την τροχιά της μπάλας Το σώμα ακολουθεί την κίνηση του χεριού και γίνεται ένα βήμα εμπρός Αμέσως μετά το σερβίς ο παίκτης μπαίνει στο γήπεδο για να πάρει την θέση του
ΤΑ ΣΤΑΔΙΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΣΤΟ ΣΕΡΒΙΣ ΑΠΟ ΚΑΤΩ Στη διδασκαλία του σερβίς από κάτω δίνεται μεγάλη βαρύτητα: α) στη θέση του σώματος και την κίνηση των μελών του σώματος, β) στο πέταγμα της μπάλας προς τα αριστερά η δεξιά του σώματος, ανάλογα αν ο παίκτης είναι δεξιόχειρας ή αριστερόχειρας, γ) στην αιώρηση του χεριού που χτυπάει την μπάλα, δ) στο χτύπημα της μπάλας, ε) στο στόχο του σερβίς στο αντίπαλο γήπεδο και στ) στην επιστροφή του παίκτη στη θέση του μέσα στο γήπεδο
ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΣΕΡΒΙΣ ΑΠΟ ΚΑΤΩ Αρχικά ο κάθε παίκτης εκτελεί μιμητικά την κίνηση χωρίς μπάλα Ακολούθως εκτελεί την κίνηση αιώρησης του χεριού με τη μπάλα χωρίς χτύπημα Ο παίκτης εκτελεί σε ζευγάρια την κίνηση του χτυπήματος της μπάλας, ενώ ο συμπαίκτης του παρατηρεί και διορθώνει αν χρειαστεί την κίνηση Η ίδια άσκηση με ζευγάρι όπως η προηγούμενη γίνεται μέσα στο γήπεδο με το φιλέ ανάμεσα στα ζευγάρια
ΤΟ ΣΕΡΒΙΣ ΑΠΟ ΠΑΝΩ Το περιστρεφόμενο σέρβις από πάνω είναι ένα δυνατό σέρβις με καμπύλη τροχιά και ονομάζεται έτσι, επειδή έχει την ίδια τεχνική με το σέρβις του τένις Ο παίκτης βρίσκεται πριν την εκτέλεση του σέρβις στην ψηλή στάση με μέτωπο προς το φιλέ έχοντας το αριστερό πόδι πιο μπροστά από το δεξί (ισχύει για δεξιόχειρες παίκτες) Ο παίκτης αφού πετάξει την μπάλα στο αέρα ανεβάζει το δεξί του χέρι προς τα επάνω το οποίο έρχεται πίσω από το κεφάλι δίπλα στο αυτί λυγισμένο στον αγκώνα με τα δάχτυλα χαλαρά και την παλάμη τεντωμένη. Το αριστερό χέρι ανεβαίνει και αυτό προς τα επάνω μέχρι το ύψος του ώμου για την διατήρηση της ισορροπίας του σώματος, ενώ ο κορμός εκτείνεται προς τα πίσω
Η ΤΕΧΝΙΚΗ ΤΟΥ ΣΕΡΒΙΣ ΑΠΟ ΠΑΝΩ (ΤΕΝΙΣ) Μετά το πέταγμα της μπάλας το δεξί χέρι έρχεται μπροστά και χτυπάει την μπάλα πάνω από το κεφάλι στο πιο ψηλό σημείο, ενώ το αριστερό χέρι λίγο πριν το κτύπημα κατεβαίνει προς τα κάτω Η παλάμη και τα δάχτυλα έρχονται σε επαφή με το πίσω και επάνω μέρος της μπάλας, ενώ κατά την στιγμή της επαφής λυγίζει ο καρπός προς τα κάτω Το σώμα παράλληλα συμμετέχει στην κίνηση κλίνοντας προς τα εμπρός και ενισχύοντας με αυτό τον τρόπο την ισχύ του κτυπήματος, ενώ το βάρος του σώματος μεταφέρεται προς τα εμπρός
Η ΤΕΧΝΙΚΗ ΤΟΥ ΣΕΡΒΙΣ ΑΠΟ ΠΑΝΩ (ΚΥΜΑΤΙΣΤΟ) Το δεξί χέρι του παίκτη μετά το κτύπημα της μπάλας συνεχίζει την κίνησή του προς τα κάτω, ενώ το δεξί πόδι κάνει ένα βήμα προς τα εμπρός για να διατηρηθεί η ισορροπία του σώματος Πολλές φορές βλέπουμε ότι πολλοί παίκτες χρησιμοποιούν και βηματισμούς πριν κάνουν το σέρβις και για αυτό τον λόγο ξεκινούν πίσω από την τελική γραμμή. Το σέρβις από πάνω (κυματιστό) είναι ένα σέρβις ευρέως χρησιμοποιημένο, κυρίως σε επίπεδο προχωρημένων ακόμα και σε υψηλό επίπεδο και οφείλει το όνομά του στην κυματοειδή τροχιά που ακολουθεί η μπάλα στον αέρα μετά το κτύπημα της μπάλας από τον παίκτη
Η ΤΕΧΝΙΚΗ ΤΟΥ ΣΕΡΒΙΣ ΑΠΟ ΠΑΝΩ (ΚΥΜΑΤΙΣΤΟ) Η δυσκολία απόκρουσης της μπάλας από τους αντίπαλους αμυντικούς παίκτες είναι το πλεονέκτημα αυτού του τύπου σέρβις και είναι ο κύριος λόγος που αυτό το σέρβις χρησιμοποιείται ευρέως από προχωρημένους παίκτες Η μπάλα αλλάζει πορεία στον αέρα, αλλαγές που προκαλούνται από την διαφορετική πίεση και τις δυνάμεις που εξασκούνται στο πάνω και κάτω μέρος της μπάλας από τον αέρα κατά την φάση της πτήσης Η μπάλα χάνει την ταχύτητά της στο τέλος της τροχιάς της, ενώ η αντίσταση του αέρα αυξάνεται διότι ελαττώνεται η δύναμη της αδράνειας
ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΤΟΥ ΣΕΡΒΙΣ ΑΠΟ ΠΑΝΩ Οι αθλητές έχοντας ο καθένας από μια μπάλα παίρνουν την θέση του σέρβις και εξασκούνται στο πέταγμα της μπάλας, προσέχοντας ιδιαίτερα την κίνηση του δεξιού χεριού τους Επαναλαμβάνουν οι παίκτες την ίδια άσκηση χρησιμοποιώντας ταυτόχρονα και το αριστερό τους χέρι το οποίο πιάνει την μπάλα στο αέρα πριν γίνει το κτύπημα με το δεξί χέρι Μην ξεχνάμε ότι οι αριστερόχειρες πρέπει να κάνουν τις ασκήσεις χρησιμοποιώντας αντίθετα τα χέρια και τα πόδια τους σε σχέση με τους δεξιόχειρες παίκτες
ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΤΟΥ ΣΕΡΒΙΣ ΑΠΟ ΠΑΝΩ Απέναντι στο τοίχο, έχονταςοκαθέναςμιαμπάλαοι αθλητές κρατάνε την μπάλα με το αριστερό χέρι στο ύψος του μετώπου, ενώ το δεξί που βρίσκεται λυγισμένο στον αγκώνα πίσω από το κεφάλι χτυπάει κανονικά την μπάλα Στο γήπεδο σε ζευγάρια με μια μπάλα στην γραμμή των τριών μέτρων εξασκούνται στο σέρβις μεταφέροντας το βάρος του σώματος τους προς τα εμπρός μετά το χτύπημα ή κάνοντας επιπλέον βήματα πριν την εκτέλεση του σέρβις προς τον συμπαίκτη τους
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΣΤΟ ΣΕΡΒΙΣ Το σερβίς έχει ως στόχο: α) να φοβίσει τον αντίπαλο β) να πετύχει απευθείας πόντο γ) να σερβίρουν όλοι οι παίκτες δ) όλα τα παραπάνω Πόσα είναι τα είδη του σερβίς? α) 2 β) 3 γ) 4 δ) 5 Στη διδασκαλία του σερβίς από κάτω στο δημοτικό σχολείο δίνεται μεγάλη σημασία: α) στην αποτελεσματικότητα του σερβίς β) στηδύναμητουσερβίς γ) στο πέταγμα της μπάλας και την αιώρηση του χεριού δ) στην τακτική του σερβίς
ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ Το σερβίς έχει ως στόχο: β) να πετύχει απευθείας πόντο Πόσα είναι τα είδη του σερβίς? α) 2 Στη διδασκαλία του σερβίς από κάτω στο δημοτικό σχολείο δίνεται μεγάλη σημασία: γ) στο πέταγμα της μπάλας και την αιώρηση του χεριού
ΘΕΜΑΤΑ ΓΙΑ ΣΥΖΗΤΗΣΗ 1. Σχολιάστε τη σημασία του σερβίς ως πρώτη επιθετική ενέργεια μιας ομάδας στο βόλεϊ. 2. Συζητήστε τη χρησιμότητα του σερβίς στο βόλεϊ και αναπτύξτε παραδείγματα, ιδέες, προτάσεις που θα μπορούσαν να εφαρμοσθούν ώστε να γίνει πιο αποτελεσματικό το σερβίς στο παιχνίδι
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Ζέτου, Ε., Χαριτωνίδης, Κ. (2001).Η διδασκαλία της Πετοσφαίρισης. Τόμος Ι University Studio press. Ζέτου, Ε., Χαριτωνίδης, Κ. (2002).Η διδασκαλία της Πετοσφαίρισης. Τόμος IΙ University Studio press. Papageorgiou, A., Spitzley, W. (1994). Handbuch fuer Volleyball. Πατσιαούρας Α. (2006). Πετοσφαίριση. Θεωρία, τεχνική, μεθοδολογία, ειδική διδακτική & κανονισμοί. ΑΣΕΠ, κλάδος Φυσικής Αγωγής. Εκδόσεις ΣΑΛΤΟ, Θεσσαλονίκη.