Γιαβηηική Νεςποπάθεια Ν. Τενηολούπηρ Α' Πποπαιδεςηική Παθολογική Κλινική και Διδική Νοζολογία Πανεπιζηημίος Αθηνών & Γιαβηηολογικό Κένηπο Γ. Ν. Α. Λαφκό
Δηαβεηηθή λεπξνπάζεηανξηζκόο Μηα απνδείμηκε δηαηαξαρή, θιηληθά έθδειε ή ππνθιηληθή, πνπ εκθαλίδεηαη ζηα άηνκα κε δηαβήηε θαη πνπ πεξηιακβάλεη εθδειώζεηο απ ην πεξηθεξηθό ζσκαηηθό ή/θαη ην απηόλνκν λεπξηθό ζύζηεκα, κεηά απνθιεηζκό άιισλ αηηίσλ λεπξνπάζεηαο. (American Diabetes Association, Consensus Statement, San Antonio, 1988).
Ταξινόμηζη ηηρ διαβηηικήρ νεςποπάθειαρ Γενικεςμένερ ζςμμεηπικέρ πολςνεςποπάθειερ Οξεία αιζθηηική Φπόνια αιζθηηικοκινηηική Νεςποπάθεια ηος αςηονόμος (θςηικού) νεςπικού ζςζηήμαηορ Δζηιακέρ-πολςεζηιακέρ νεςποπάθειερ Κπανιακή Κοπμική Άκπυν Δγγύρ κινηηική (μςαηποθία) Σςνςπάπσοςζα CIPD ADA Statement, Diabetes Care 2005, 28: 956
Σςσνόηηηα ηηρ πεπιθεπικήρ νεςποπάθειαρ
Prevalence of Diabetic Neuropathy and Foot Ulceration: Identification of Potential Risk Factors -A Population-Based Study in North Hellas Ch. Manes, MD, N. Papazoglou, MD, E. Sossidou, K. Soulis, MD, D. Milarakis, A. Satsoglou and A. Sakallerou Wounds 14(1):11-15, 2002
Results from Hellas N=821 Mean age: 59.5 ± 7.96 yrs Diagnosis of neuropathy: NSS, NDS, VPT Type 2: n=781, Type 1: n=41 Prevalence of neuropathy: 33.5% Men: 35.2% Women: 32.6% Painful symptoms: 31.3% FU: 4.75%, PVD: 12.7% Manes et al, Wounds 14(1):11-15, 2002
Σςσνόηηηα ηηρ πεπιθεπικήρ νεςποπάθειαρ Σςσνόηηηα 30% Θεηική ζςζσέηιζη με ηην ηλικία και ηη διάπκεια ηος διαβήηη 20-40% ηυν αηόμυν με νεςποπάθεια έσει ζςμπηώμαηα νεςποπάθειαρ
Γομή και λειηοςπγία ηυν νεύπυν
Η παθογένεια ηηρ διαβηηικήρ νεςποπάθειαρ Sima AA & Sugimoto, Diabetologia 42: 773-8, 1999
Η παθογένεια ηηρ διαβηηικήρ νεςποπάθειαρ Sima AA & Sugimoto, Diabetologia 42: 773-8, 1999
Μοπθολογικέρ διαηαπασέρ ηυν νεύπυν Φςζιολογικό νεύπο Παπακομβική βλάβη (κόμβοι Ranvier) Τμημαηική απομςελίνυζη Τμημαηική επαναμςελίνυζη Βαλεπιανή εκθύλιζη Αναγέννηζη άξονα
Γιαβηηικέρ νεςποπάθειερ
Γιάγνυζη ηηρ διαβηηικήρ νεςποπάθειαρ Κλινική εξέηαζη Σςμπηώμαηα (ΓΣΝ) Ανηικειμενικά εςπήμαηα (ΓΝΑ) Ειδικέρ ποζοηικέρ δοκιμαζίερ Οςδόρ ανηίλητηρ ηυν δονήζευν (βιοθεζιόμεηπο) Οςδόρ ανηίλητηρ ηηρ θεπμοκπαζίαρ Οςδόρ ανηίλητηρ ηος πόνος Τασύηηηερ αγυγήρ ηυν νεύπυν
Σςμπηώμαηα ηηρ πεπιθεπικήρ νεςποπάθειαρ Παπαιζθηζίερ (ανηίλητη επεθιζμάηυν ηα οποία δεν ςπάπσοςν): αιμυδίερ, αίζθημα βελονιών, νςγμών, μςπμηγκιάζμαηα) Δςζαιζθηζίερ (δςζάπεζηερ παπαιζθηζίερ): καςζαλγίερ ή αίζθηζη ηπςπήμαηορ πος μποπεί να έσει σαπακηήπερ θεπμού ή τςσπού Υπεπαλγηζία: αςξημένη απάνηηζη ζε κάποιο επώδςνο επέθιζμα Αλλοδςνία: πόνορ ζε επέθιζμα ηο οποίο θςζιολογικά δεν είναι επώδςνο
Φαπακηηπιζηικά ηυν ζςμπηυμάηυν ηηρ επώδςνηρ διαβηηικήρ νεςποπάθειαρ Δνηόπιζη: ζηα πεπιθεπικά ημήμαηα ηυν κάηυ άκπυν, (δάκηςλα ποδιού, πάση, πέλμαηα) Aμθοηεπόπλεςπη καηανομή Σςνεσήρ ή διαλείπυν, με πεπιόδοςρ έξαπζηρ διάπκειαρ εβδομάδυν ή μηνών Δπιδείνυζη ηη νύκηα Ανακούθιζη με ηη βάδιζη
Δείκηηρ ζςμπηυμάηυν νεςποπάθειαρ Βαθμόρ Πεπιγπαθή Κόπσζε, θξάκπεο, πόλνο ζα ζνπβιηά Καύζνο, αηκσδίεο, αίζζεκα βεινληώλ 1 2 Θέζη Μεξόο / θλήκεο / πόδη 0 /1 /2 Χπόνορ θαηά ηνλ νπνίν παξαηεξείηαη επηδείλσζε Ηκέξα / εκέξα θαη λύθηα / λύθηα 0 / 1/ 2 Ξςπνάει ηον αζθενή ηη νύκηα Όρη / λαη 0 / 1 Ανακούθιζη από ηον πόνο όηαν Κάζεηαη ή μαπιώλεη/ είλαη όξζηνο / βαδίδεη 0 / 1/ 2 Score 3 Boulton AJM, Malik RA. Diabetic neuropathy. Med Clin N Am 1998, 82: 909
Η ζςσνόηηηα ηηρ επώδςνηρ διαβηηικήρ νεςποπάθειαρ Abbott et al, Diabetes Care July 2011
Γιάγνυζη ηηρ διαβηηικήρ νεςποπάθειαρ Κλινική εξέηαζη Σςμπηώμαηα (ΓΣΝ) Ανηικειμενικά εςπήμαηα (ΓΝΑ) Ειδικέρ ποζοηικέρ δοκιμαζίερ Οςδόρ ανηίλητηρ ηυν δονήζευν (βιοθεζιόμεηπο) Οςδόρ ανηίλητηρ ηηρ θεπμοκπαζίαρ Οςδόρ ανηίλητηρ ηος πόνος Τασύηηηερ αγυγήρ ηυν νεύπυν
Πεπιθεπική νεςποπάθειαεπιζκόπηζη N. Katsilambros et al., Atlas of the Diabetic Foot, 2003, Wiley, UK
Αύξηζη ηυν πιέζευν ζηο πέλμα Δνδείξειρ πίεζηρ ζε ζημεία ηος πέλμαηορ Τύλορ (ςπεπκεπαηώζειρ) Δπύθημα Αιμοππαγία ζηη βάζη ηύλος Πεπιοπιζμένη κινηηικόηηηα ηυν απθπώζευν
Δείκηηρ νεςπολογικήρ ανικανόηηηαρ Γεξιά Απιζηεπά Μεγάλο δάκηςλο Αιζθηηικόηηηα Πόλνο θπζηνι =0 παζνι =1 0 / 1 Δνλήζεηο (δηαπαζώλ 128 Hz) θπζηνι=0 παζνι=1 0 / 1 Ράση ηος ποδιού Θεξκνθξαζία (αίζζεκα ζεξκνύ-ςπρξνύ) κε ξάβδνπο θπζηνι =0 παζνι=1 0 / 1 Ασίλλεια ανηανακλαζηικά - θπζηνι =0 κε επίηαζε=1 παζνινγηθό=2 0 / 1/ 2 Boulton AJM, Malik RA. Diabetic neuropathy. Med Clin N Am 1998, 82: 909-929
Βιοθεζιόμεηπο ΟΑΔ > 25 Volts: 4-πλάζια ηος κινδύνος για έλκορ ζε 10 σπόνια ζε ζύγκπιζη με ΟΑΓ < 13 Volts
Δξέηαζη με μονοφνίδια Semmes- Weinstein Μη ανηίλητη ηηρ ίναρ 5,07: 10-πλάζια ηος κινδύνος για έλκορ
Φςζιολογικό Δκηίμηζη ηηρ ικανόηηηαρ ηος ποδιού για εθίδπυζη με ηη σπήζη ηος Neuropad Μέζο εκηίμηζηρ ηηρ ικανόηηηαρ ηος ποδιού για εθίδπωζη Παθολογικό Το Neuropad αποδείσθηκε έγκςπο για ηη διάγνωζη ηηρ διαβηηικήρ νεςποπάθειαρ Zick R et al Klinikarzt 2003;32:192-94 Papanas N et al Exp Clin Endocrinol Diabetes 2005;113:195-98
Η διαγνυζηική αξία ηος Neuropad ζηη διάγνυζη ηηρ διαβηηικήρ νεςποπάθειαρ Εςαιζθηζία 86.0% Ειδικόηηηα 67.2% Θεηική διαγνωζηική αξία 66.2% Απνηηική διαγνωζηική αξία 86.5%
Ηλεκηποθςζιολογικόρ έλεγσορ
Γιαθοπική διάγνυζη Υποθςπεοειδιζμόρ Ένδεια βιη. Β12 Οςπαιμία CIPD Παπαππυηεφναιμίερ Νεοπλάζμαηα Φημειοθεπαπεία-ΑΚΘ Λοιμώξειρ Βλάβερ ζπονδςλικήρ ζηήληρ Σύνδπομα παγίδεςζηρ νεύπυν
Ανηιμεηώπιζη ηηρ πεπιθεπικήρ νεςποπάθειαρ Ππόλητη Αιηιολογική θεπαπεία Σςμπηώμαηα Ππόλητη ηυν απώηεπυν επιπλοκώνδιαβηηικό πόδι εξελκώζειρ, απθποπάθεια Charcot, ακπυηηπιαζμοί
Diabetologia 1998, 41: 416-423
Reversal of diabetic somatic neuropathy by whole PT in rats Orloff MJ et al, Surgery 108: 179-90
Ανηιμεηώπιζη ηηρ πεπιθεπικήρ νεςποπάθειαρ Ππόλητη Αιηιολογική θεπαπεία Σςμπηώμαηα Ππόλητη ηυν απώηεπυν επιπλοκώνδιαβηηικό πόδι εξελκώζειρ, απθποπάθεια Charcot, ακπυηηπιαζμοί
Αιηιολογική θεπαπεία Γιαηαπασή Καηηγοπία κοπόρ Παπούζα καηάζηαζη νδνύ πνιπνιώλ Αλαζηνιείο ηεο αλαγσγάζεο ηεο αιδόδεο ζνξβηηόιεο λεύξσλ Υπό κειέηε Φηληαξεζηάηε Ραληξεζηάηε Επαιξεζηάηε νμεηδσηηθό stress α-ιηπντθό νμύ ησλ Ο 2- Υπό κειέηε PKC Αλαζηειείο ηεο PKC-β NGF Υπό κειέηε (ξνκπνπμηζηαπξίλε) ADA Statement, Diabetes Care 2005, 28: 956
Ανηιμεηώπιζη ηηρ πεπιθεπικήρ νεςποπάθειαρ Ππόλητη Αιηιολογική θεπαπεία Σςμπηυμαηική θεπαπεία ηηρ επώδςνηρ νεςποπάθειαρ Ππόλητη ηυν απώηεπυν επιπλοκώνδιαβηηικό πόδι εξελκώζειρ, απθποπάθεια Charcot, ακπυηηπιαζμοί
Σςμπηυμαηική θεπαπεία Τπικςκλικά Φάπμακο Εμποπικό όνομα Δόζη (mg/d) NNT Amitriptyline Saroten (25, 75 mg) 25-150 2.7 (2.1-3.9) Imipramine Anafranil (10, 25, 75 mg) 25-150 2.7 (2.1-3.9) SSRIs Paroxetin Seroxat (20 mg) 40 - Citalopram Seropram (20 mg) 40 - SNRIs Duloxetin Cymbalta (60 mg) 60 Venlafaxin Efexor (75, 150 mg) 75-300 - - Ανηιεπιληπηικά Carbamazepine Tegretol (200 mg) 200-400 1.9 (1.4-2.8) Gabapentin Neurontin (300-800 mg) 900-1800 2.7 (2.2-3.4) Pregabalin Lyrica (25-300 mg) 150-600 3.7 Topiramate Topamac (25-200 mg) 25-400 9 Λακοζαμίδη Lacosamide (200-600 mg) 400-600 Οπιοειδή Tramadol - 50-400 7.8 Codein CR - 10-60 - ADA Statement, Diabetes Care 2005, 28: 956
Ανηιμεηώπιζη ηηρ πεπιθεπικήρ νεςποπάθειαρ Ππόλητη Αιηιολογική θεπαπεία Σςμπηώμαηα Ππόλητη ηυν απώηεπυν επιπλοκώνδιαβηηικό πόδι εξελκώζειρ, απθποπάθεια Charcot, ακπυηηπιαζμοί
Παπάγονηερ κινδύνος για εμθάνιζη ελκών Πεπιθεπική νεςποπάθεια Πεπιθεπική απηηπιοπάθεια + Τπαςμαηιζμόρ εξυγενήρ ενδογενήρ (αναηομικέρ παπαμοπθώζειρ, ςπεπκεπαηώζειρ)
Κάπνιζμα δςζλιπιδαιμία Σακσαπώδηρ Γιαβήηηρ Πεπιθεπική Απηηπιοπάθεια Αιζθηηικοκινηηική νεςποπάθεια Νεςποφζσαιμικό Πόδι ζε κίνδςνο. Απώλεια μεζοζηέυν μςών Παπαμοπθώζειρ Δλαηη αίζθηζη πόνος & ιδιοδεκηική αίζθηζη Πεπιοπιζμένη κινηηικόηηηα απθπώζευν Αςξημένερ Πιέζειρ ζηο πόδι Τπαύμα Νεςποπάθεια Αςηονόμος ΝΣ Δλαηηυμένη εθίδπυζη Ξηπό δέπμα Κάλορ Νεςποπαθηηικό Πόδι ζε κίνδςνο Μεηαβολέρ αιμαη. ποήρ Γιάηαζη θλεβών Θεπμό πόδι Ιζσαιμικό Έλκορ Νεςποφζσαιμικό Έλκορ Χςσοκοινυνικά πποβλήμαηα Πποβλήμαηα ζςμπεπιθοπάρ Νεςποπαθηηικό Έλκορ
Νεςποπάθεια: Η κςπιόηεπη αιηία ελκών King s College, London: 62% νεςποηποθικά 25% νεςποφζσαιμικά 13% ιζσαιμικά Manchester: 40% νεςποηποθικά 45% νεςποφζσαιμικά 15% ιζσαιμικά Λαϊκό: 44% νεςποηποθικά 28% νεςποφζσαιμικά 28% ιζσαιμικά Νεςποπάθεια: κοινόρ παπανομαζηήρ ζηο 70-80% ηυν ελκών
Δίναι απαπαίηηηη η ζςμβολή πολλών παπαγόνηυν για να αναπηςσθεί έλκορ Reiber et al, Diabetes Care 1999; 22: 157-62
Νεςποηποθικά έλκη