Σχης (ΥΝ) Β. Κρίκη, RN, Msc Προϊσταμένη Αιμοδυναμικού Εργαστηρίου & Τμήματος Επεμβατικής Ακτινολογίας 424 ΓΣΝΕ.
ΔΕΝ ΕΧΩ ΤΙΠΟΤΕ ΝΑ ΔΗΛΩΣΩ. 2
3
ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΕΠΙΠΟΛΑΣΜΟΣ ΤΗΣ ΣΟΒΑΡΗΣ ΣΤΈΝΩΣΗΣ ΣΕ ΥΠΟΟΜΑΔΕΣ Γήρανση Κάπνισμα Υπέρταση Υπερχοληστερολαιμία Διαβήτης Παχυσαρκία. ( Joakimsen O et all, 1999, Cinà CS et all,2004, Moussa ID, 2007) (Weerd M, Greving JP, Hedblad B et al, 2010) 4
Η ασυμπτωματική στένωση της καρωτίδας 50% στο γενικό πληθυσμό, εκτιμάται σε 2% -9% (Moussa ID, Rundek T, Mohr JP, 2007) και 70% σε 2%-3%. (Νίκας, 2016) Σε ασθενείς ηλικίας άνω των 65 ετών το ποσοστό εκτιμάται σε 5% - 9%. (Στην Αμερική 1,3 έως 2,4 εκατομμύρια σε αυτή την ηλικιακή ομάδα έχουν αποφρακτική νόσο των καρωτίδων αρτηριών) (http://www.strokecenter.org/patient/stats.htm) Η καρωτιδική νόσος είναι υπεύθυνη για το 20% περίπου των ισχαιμικών αγγειακών εγκεφαλικών επεισοδίων. (Νίκας, 2015) Το 11% -26% των ασθενών με στεφανιαία νόσο και το 25% -49% με περιφερική αρτηριακή νόσο έχουν ασυμπτωματική στένωση της καρωτιδικής αρτηρίας. (Moussa ID, Rundek T, Mohr JP, 2007) 5
Duplex CT DSA MRA CTA MRA αορτικού τόξου και καρωτίδων Εκλεκτική αρτηριογραφία DSA 6
Φαρμακευτική Χειρουργική Ενδαρτηριεκτομή (CEA) Τοποθέτηση ενδοπρόθεσης(cas) 7
VS 8
Συχνότητα θανάτου /εγκεφαλικού Konstantinos P. Economopoulos et al. Stroke. 2011;42:687-692 American Heart Association, 9
Συχνότητα θανάτου /εγκεφαλικού < 68 ΕΤΏΝ >68 ΕΤΏΝ Konstantinos P. Economopoulos et al. Stroke. 2011;42:687-692 American Heart Association, 10
Παράγοντας Ευνοϊκός προς ενδαρτηρεκτομή Ευνοϊκός προς Τοποθέτηση Stent Ηλικία > 69 ετών Χ γυναικείο φύλο σοβαρή αποτιτάνωση πλάκας σοβαρή στρεβλότητα κοινή ή εσωτερική καρωτίδα Χ Χ Χ καρδιακή νόσο (CHF, CAD) Χ νεφρική νόσος πολύπλοκο αορτικό τόξο Χ Χ παράλληλη στένωση ετερόπλευρη παράλυση λάρυγγα ετερόπλευρη απόφραξη της καρωτίδας προηγούμενη ακτινοθεραπεία Χ Χ Χ Χ προηγούμενη επέμβαση στο λαιμό Χ προηγούμενη ενδαρτηρεκτομή Χ Taussky Philipp, 2011 11
1954 De Bakey Η.Π.Α. 12
Τομή στον τράχηλο και αποκάλυψη της καρωτίδας αρτηρίας στο χειρουργείο. 13
www.cirse.org 14
Ενδαρτηρεκτομή καρωτίδας με τοποθέτηση παρακαμπτηρίου μοσχεύματος και ύπαρξη εμβαλώματος στην καρωτίδα αρτηρία. Συνθετικό υλικό από το οποίο προέρχεται το εμβάλωμα που έχει συρραφεί στην καρωτίδα αρτηρία. 15
ΠΡΩΤΗ ΑΓΓΕΙΟΠΛΑΣΤΙΚΗ ΤΟ 1979-MATHIAS ΠΡΩΤΗ ΧΡΗΣΗ ΝΑΡΘΗΚΑ TO 1980 ΠΡΩΤΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΠΕΡΙΦΕΡΙΚΗΣ ΣΥΣΚΕΥΗΣ ΠΡΟΦΥΛΑΞΗΣ ΤΟ 1990- THERON 16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
Ακτινοσκιεροί δείκτες 26
27
28
Self-expandable 29
30
Καρωτίδα αρτηρία πριν και μετά την τοποθέτηση ενδοπρόθεσης. 31
ΠΡΟΕΠΕΜΒΑΤΙΚΑ. (στο τμήμα) ΗΚΓ Α/α θώρακος Μικροβιολογικές εξετάσεις Νοσηλευτικό Ιστορικό - Αναγνώριση των κινδύνων Κλινική εκτίμηση ασθενούς. Ενημέρωση ασθενούς Σωματική προετοιμασία IV οδός. Φαρμακευτική αγωγή-ενυδάτωση. Συμπλήρωση Check List προ της διαδικασίας 32
ΠΡΟΕΠΕΜΒΑΤΙΚΑ. (στο εργαστήριο) Προετοιμασία εργαστηρίου Συμπλήρωση της Check List προ της διαδικασίας Αναγνώριση των κινδύνων Κλινική εκτίμηση ασθενούς Συναισθηματική και ψυχολογική υποστήριξη του ασθενούς Ενημέρωση! Οι ασθενείς που ενημερώνονται πριν τη διαδικασία για αυτήν, ανταποκρίνονται καλύτερα σε αυτήν. (Higgens et al,2001) 33
ΔΙΕΠΕΜΒΑΤΙΚΑ. Παρακολούθηση νευρολογικής εικόνας ασθενούς Έλεγχος σφίξεων, ΑΠ, Sat O2, HΚΓ. Χορήγηση υλικών και φαρμάκων Συμπλήρωση της Check List κατά τη διαδικασία 34
ΜΕΤΕΜΒΑΤΙΚΑ. Τακτική αξιολόγηση της νευρολογικής εικόνας Έλεγχος Ζ.Σ. κάθε δύο ώρες Έλεγχος και αντιμετώπιση επιπλοκών Οδηγίες ασθενούς κατά την έξοδο από το νοσοκομείο 35
Ήπιες επιπλοκές Σπασμός της καρωτίδας. Συνεχής υπόταση / βραδυκαρδία. Μικρό εμβολικό με νευρολογικές εκδηλώσεις. Αλλεργία στο σκιαγραφικό. Νεφροτοξικότητα. Tavazzi Luigi, 2010 36
37
Μικρές επιπλοκές Σπασμός της καρωτίδας. Συνεχής υπόταση / βραδυκαρδία. Μικρό εμβολικό με νευρολογικές εκδηλώσεις. Αλλεργία στο σκιαγραφικό. Νεφροτοξικότητα Tavazzi Luigi, 2010 38
Πρεδνιζόνη 50 mg από το στόμα 13 ώρες, 7 ώρες και 1 ώρα πριν από τη χορήγηση σκιαγραφικού. Διφαινυδραμίνη 50 mg από το στόμα 1 ώρα πριν τη χορήγηση σκιαγραφικού. Εφεδρίνη 25 mg από το στόμα πριν από τη χορήγηση σκιαγραφικού (δεν χορηγείται σε άτομα με ασταθή στηθάγχη, αρρυθμία, υπέρταση, κλπ) 39
Μικρές επιπλοκές Σπασμός της καρωτίδας. Συνεχής υπόταση / βραδυκαρδία. Μικρό εμβολικό με νευρολογικές εκδηλώσεις. Αλλεργία στο σκιαγραφικό. Νεφροτοξικότητα. Tavazzi Luigi, 2010 40
Σημαντικές επιπλοκές Σημαντικό εμβολικό εγκεφαλικό επεισόδιο. Ενδοκρανιακή αιμορραγία. Σύνδρομο υπεραιμάτωσης. Διάτρηση της καρωτίδας (πολύ σπάνια). Οξεία θρόμβωση του στεντ (πολύ σπάνια). Επιπλοκές στη θέση της αγγειακής πρόσβασης. Tavazzi Luigi, 2010 41
42