Αλιβίηοσ Σοφόσ Επίκουροσ Κακθγθτισ ΠΤΔΕ Αιγαίου Μεθοδολογία σχεδιασμού για την αξιοποίηση των νέων Μέσων σε παιδαγωγικές και εκπαιδευτικές δράσεις Εισαγωγή Ο ρόλοσ του εκπαιδευτικοφ ςτθρίηεται ςτθ βάςθ τθσ ςφνδεςθσ τθσ κεωρίασ με τθν διδακτικι πράξθ και όχι ςτθν απλι μεταφορά δεδομζνων και πλθροφοριϊν που ζχουν προεπιλεγεί. Ο εκπαιδευτικόσ καλείται να «μεταςχθματίςει» τθν ακαδθμαϊκι/ςχολικι γνϊςθ (Kron, Σοφοσ 2007) δθλαδι τισ επιςτθμονικζσ γνϊςεισ, κεωρϊντασ τεσ, όχι ωσ δευτερογενείσ γνϊςεισ τισ οποίεσ πρζπει να μεταφζρει ςτουσ μακθτζσ χωρίσ καμία παιδαγωγικι και διδακτικι παρεμβολι, αλλά ωσ ςθμείο αναφοράσ για τθ δθμιουργία εκπαιδευτικϊν περιβαλλόντων εργαςίασ από όπου κα παραχκοφν γνϊςεισ. Ο μεταςχθματιςμόσ αυτόσ μπορεί να επιτευχκεί, όταν: 1. θ ςχολικι/ακαδθμαϊκι γνϊςθ κεωρθκεί ωσ αποτζλεςμα ανκρϊπινθσ εργαςίασ θ οποία ςε ςυγκεκριμζνο κοινωνικοεπιςτθμονικό και ιςτορικό πλαίςιο γίνεται αποδεκτι, και άρα αποτελεί κοινωνικι ςφμβαςθ, 2. ο εκπαιδευτικόσ κατζχει ςτο πλαίςιο τθσ επαγγελματικότθτασ του τόςο το ςυγκεκριμζνο γνωςτικό αντικείμενο, όςο και τθν ικανότθτα να εμπλακεί ενεργά προκειμζνου να μεταςχθματίςει και να ςυνδιαμορφϊςει τθν κοινωνικά αποδεκτι γνϊςθ. Αυτό προχποκζτει ςε επίπεδο αντιλιψεων μια αντίςτοιχθ ςτάςθ, δθλαδι να μθ κεωρεί ότι ο ρόλοσ του περιορίηεται ςτο να αποδζχεται ζτοιμεσ γνϊςεισ (δευτερογενι γνϊςθ) ςτθ μορφι μορφωτικϊν αγακϊν, τα οποία πρζπει να «μεταδίδει». Αντικζτωσ, είναι ςθμαντικό να αντιλαμβάνεται τθν εργαςία τουσ ωσ πεδίο όπου ο ίδιοσ ςυνδιαμορφϊνει τθν επιςτθμονικι γνϊςθ. Σε αυτιν τθν περίπτωςθ ο εκπαιδευτικόσ, λαμβάνοντασ υπόψθ τθ κεςμοκετθμζνθ ςχολικι/ακαδθμαϊκι γνϊςθ, τθν κατανοεί και, ςτο πλαίςιο τθσ παιδαγωγικισ ελευκερίασ και επαγγελματικότθτάσ του, τθν μεταςχθματίηει ςε πλαιςιοκετθμζνεσ (situate) επικοινωνιακζσ καταςτάςεισ (Sofos 1996). Μζςα από αυτιν τθ διαδικαςία ο εκπαιδευτικόσ διαμορφϊνει πρωτογενι περιβάλλοντα εργαςίασ, όπου οι μακθτζσ ζχουν τθ δυνατότθτα να επεξεργαςτοφν αυκεντικά ηθτιματα/καταςτάςεισ και να επικοινωνιςουν πάνω ςε αυτά. Ακριβϊσ αυτι θ ενεργι ςυμμετοχι των μακθτϊν που κα ςχεδιάςει ο εκπαιδευτικόσ κα αποτελζςει το μοχλό για τθ διαμόρφωςθ ενόσ κετικοφ πλαιςίου μάκθςθσ και ςχολικοφ κλίματοσ, όπου μπορεί να ςτθριχκεί θ πρωτογενισ γνϊςθ. 3. ο εκπαιδευτικόσ διακζτει γνϊςεισ γφρω από παιδαγωγικά και διδακτικά μοντζλα εργαςίασ, ζχει λειτουργικζσ γνϊςεισ ςτα νζα Μζςα και τισ Τεχνολογίεσ (λειτουργικόσ γραμματιςμόσ), μπορεί να οργανϊςει και να υλοποιιςει εκπαιδευτικά ςενάρια εργαςίασ. 4. ο εκπαιδευτικόσ είναι ςε κζςθ να παρατθρεί, να αξιολογεί τισ νοθτικζσ ςυλλιψεισ, τισ δράςεισ και τισ ενζργειεσ ςε ςχζςθ με τισ διαδράςεισ ςτθν τάξθ και τα μακθςιακά αποτελζςματα, δθλαδι ερευνά το εκπαιδευτικό του ζργο, το ςχεδιαςμό και τθν εφαρμογι του. Με αυτό τον τρόπο εξαςφαλίηεται θ ςτοχαςτικι/μεταγνωςτικι διάςταςθ τθσ διδαςκαλίασ και μειϊνεται θ πικανότθτασ θ εμπειριςτικισ προςζγγιςθσ τθσ. Τα νζα Μζςα και οι τεχνολογίεσ μποροφν να αποτελζςουν γνωςτικά εργαλεία απλά με τθν πρόςκεςθ κατάλλθλου λογιςμικοφ. Ωςτόςο το κλειδί ςτθ χριςθ ενόσ εργαλείου μάκθςθσ είναι μια αποτελεςματικι διδαςκαλία ςτθν οποία κα χρθςιμοποιείται το εργαλείο αυτό. Οι εκπαιδευτικοί μποροφν π.χ. να επικοινωνοφν μζςω διαδικτφου με άλλουσ εκπαιδευτικοφσ όπωσ και να χρθςιμοποιοφν τθν τεχνολογία για να είναι πιο αποδοτικοί και παραγωγικοί ςτθν τάξθ, αλλά και για τθ δικι τουσ προςωπικι και επαγγελματικι διαχείριςθ εργαςιϊν. Παράδειγμα: Λόγω τθσ φορθτότθτασ των laptop, οι εκπαιδευτικοί κα χρειαςτεί να εξετάςουν νζεσ πλευρζσ τθσ διδαςκαλίασ και τθ μάκθςθσ. Σα παιδιά μποροφν πλζον να χρθςιμοποιιςουν τθν τεχνολογία ςε διάφορουσ χϊρουσ και ςθμεία, πζρα από το παραδοςιακό γραφείο του Μεθοδολογία ςχεδιαςμοφ για την αξιοποίηςη των νζων Μζςων ςε παιδαγωγικζσ και εκπαιδευτικζσ δράςεισ 1
εργαςτθρίου, όπωσ και να χρθςιμοποιιςουν εξειδικευμζνα προγράμματα για ςυλλογι και ανάλυςθ δεδομζνων είτε ςτουσ χϊρουσ του ςχολείου είτε ςτο ςπίτι τουσ. Πϊσ όμωσ μποροφν να χρθςιμοποιθκοφν οι φορθτοί υπολογιςτζσ από τουσ μακθτζσ; Ανάπτυξθ ψθφιακϊν φφλλων εργαςίασ Χριςθ του internet για παραγωγι μακθμάτων τα οποία να ικανοποιοφν τισ ποικίλεσ ανάγκεσ των μακθτϊν Να κρατοφν ςθμειϊςεισ ςτο Word Αναηιτθςθ ςτο Διαδίκτυο Δθμιουργία παρουςιάςεων ςτο power point Ειςιγθςθ των δαςκάλων Μακθματικά ςτο Excel Λογιςμικό παρουςίαςθσ και επίδειξθσ Εφρεςθ και οργάνωςθ πλθροφορίασ Λογιςμικά τα οποία διακζτει δωρεάν το Παιδαγωγικό Ινςτιτοφτο Βήμα 1 Εμπειρική ςφλληψη ενόσ ςεναρίου μιντιακήσ δράςησ και χαρτογράφηςη τησ φιλοςοφίασ τησ δράςησ αυτήσ Με βάςθ τα ενδιαφζροντα και τισ εμπειρίεσ του εκπαιδευτικοφ, ςχεδιάηεται ζνα γενικό ςενάριο το οποίο περιλαμβάνει τισ εξισ πλθροφορίεσ: Το γνωςτικό αντικείμενο ςτο οποίο αναφζρεται το ςενάριο, τα πλεονεκτιματα χριςθσ νζων μζςων, τυχόν εμπόδια που κα ανακφψουν, πϊσ κα ολοκλθρωκεί θ εκπαιδευτικι δράςθ, πϊσ κα αξιολογθκεί και τισ δεξιότθτεσ/ικανότθτεσ που κα αποκτιςουν οι μακθτζσ μζςα από τισ δράςεισ ι τι προϊόν κα πρζπει να παραχκεί. Πρόκειται λοιπόν για μια εμπειρικι και βιωματικι ςφλλθψθ ενόσ γενικοφ ςεναρίου που απαντά ςε πολφ βαςικά ερωτιματα, όπωσ: 4. είναι ικανοποιθτικι θ αιτιολόγθςθ και θ τεκμθρίωςθ, ϊςτε να «ςτζκεται» θ υπεραξία/καινοτομία; 5. ςε ποιο γνωςτικό αντικείμενο αναφζρομαι και τι ι πωσ ςυνειςφζρει ςε αυτό; 6. μζςα από ποια βιματα και από ποιζσ δραςτθριότθτεσ κα ολοκλθρωκεί θ εκπαιδευτικι δράςθ; 7. τι εμπόδια προβλζπω ότι κα ςυναντιςω και πωσ κα μποροφςα να τα αντιμετωπίςω; 8. πωσ ςκοπεφω να αξιολογιςω τισ εργαςίεσ που κα πραγματοποιθκοφν, υπάρχουν εργαλεία αξιολόγθςθσ ι πρζπει να τα αναπτφξω ςτθ διαδικαςία; 9. τι δεξιότθτεσ και ικανότθτεσ κα αποκτιςουν οι μακθτζσ μζςα από τισ δράςεισ (αναμενόμενα μακθςιακά αποτελζςματα) ι τι προϊόν κα πρζπει να παραχκεί; Παράδειγμα: τα πλαίςια τθσ Γεωγραφίασ, κζλουμε να μιλιςουμε ςτα παιδιά για το δελτίο καιροφ. Να μποροφν τα παιδιά να επιςθμαίνουν ςε μετεωρολογικό δελτίο τα ςτοιχεία του καιροφ, να ερμθνεφουν ςφμβολα για τον καιρό, να χρθςιμοποιοφν ςφμβολα για να περιγράφουν τον καιρό να κατανοιςουν τθ ςθμαςία τθσ πρόγνωςθσ του καιροφ ςτθν κακθμερινι μασ ηωι. Βήμα 2 Αιτιολόγηςη των εκπαιδευτικϊν μιντιακϊν ςτόχων ςε ςχζςη με άλλεσ παιδαγωγικζσ διαςτάςεισ 1. υπάρχουν διδακτικοί ςτόχοι, που δυςκολεφομαι να διδάξω και τα νζα Μζςα με βοθκοφν να καινοτομιςω; 2. τι είδουσ πλεονεκτιματοσ/υπεραξίασ παρζχει θ ςυγκεκριμζνθ μιντιακι δράςθ, που δεν μου προςφζρουν κλαςικά μζςα διδαςκαλίασ; 3. υπάρχουν οι κατάλλθλεσ/απαραίτθτεσ υποδομζσ (δίκτυα, ταχφτθτεσ, χϊροι κλπ) ϊςτε να προκφψουν τα πλεονεκτιματα τθσ ςυγκεκριμζνθσ δράςθσ με τα νζα μζςα? Η δεφτερθ φάςθ εςτιάηει ςτθν αιτιολόγθςθ των εκπαιδευτικϊν ςτόχων που ζχουν τεκεί: 1. το κζμα, δθλαδι τθν επίκαιρθ, τθν παιδαγωγικι και τθν μελλοντικι ςθμαςία του κζματοσ (γιατί είναι ςθμαντικό για τουσ μακθτζσ), 2. τουσ μακθτζσ, δθλαδι τισ εμπειρίεσ, γνϊςεισ ικανότθτεσ και δεξιότθτεσ των μακθτϊν (ςυνδυάηεται με τθν πραγματικότθτα των μακθτϊν, υποκειμενικι νοθματοδότθςθ), 3. τα Μζςα (Media Literacy), με ςθμείο αναφοράσ επιλεγμζνα πεδία μιντιακισ Μεθοδολογία ςχεδιαςμοφ για την αξιοποίηςη των νζων Μζςων ςε παιδαγωγικζσ και εκπαιδευτικζσ δράςεισ 2
αγωγισ (media Education), 4. τουσ μακθςιακοφσ και τουσ ειδικοφσ ςτόχουσ από τα ΔΕΠΠ παρακζτοντασ ενδεικτικά παραπομπζσ που ςχετίηονται με το επιλεγμζνο κζμα. Το παρακάτω ςχιμα δίνει κατθγορίεσ ςτόχων, ςτισ οποίεσ οι εκπαιδευτικοί μποροφν να προςανατολίςουν τισ παιδαγωγικζσ και εκπαιδευτικζσ τουσ δράςεισ. Σε αυτό το ςθμείο ςθμειϊνεται ότι οι εκπαιδευτικοί αξιοποιοφν ωσ «οχιματα» ποικίλα κζματα από διάφορα αγνωςτικά αντικείμενα, προκειμζνου να προωκιςουν εκπαιδευτικοφσ ςτόχουσ ςτα μζςα. Παράδειγμα: Οι μακθτζσ κα μάκουν να ςυμπλθρϊνουν πίνακεσ ςτο Word, να θχογραφοφν αρχεία ιχου χρθςιμοποιϊντασ μικρόφωνο, να ενςωματϊνουν πολυμεςικά αρχεία ςε διαφάνεια του Powerpoint ι να βρίςκουν πλθροφορίεσ ςτο διαδίκτυο βαςιηόμενθ ςε ποικίλεσ περιςτάςεισ και γνωςτικά αντικείμενα, π.χ. Γλϊςςα, Ιςτορία, Μακθματικά, Θρθςκευτικά, κ.α.. Όπωσ κάκε εκπαιδευτικι δράςθ, ζτςι και ςε αυτιν τθν περίπτωςθ πρζπει να επιλεχτεί ζνα «όχθμα» το οποίο προςφζρεται για τθν εργαςία πάνω ςτο μιντιακό γραμματιςμό. Παράδειγμα: (Από τα προτεινόμενα διακεματικά ςχζδια εργαςία του Αναλυτικοφ Προγράμματοσ πουδϊν Γεωγραφίασ Ε Δθμοτικοφ, ςελ. 631) Σουριςτικόσ οδθγόσ τθσ Ελλάδασ ι ςυγκεκριμζνου γεωγραφικοφ διαμερίςματοσ: Εκπόνθςθ κοινισ εργαςίασ µε ςκοπό τθ ςυγκζντρωςθ ιςτορικϊν, πολιτιςµικϊν, γεωµορφολογικϊν ςτοιχείων του τόπου που οι μακθτζσ επιλζγουν. τόχοσ θ ςφνκεςθ των εργαςιϊν και θ εκπόνθςθ κοινισ εργαςίασ για όλθ τθν τάξθ. Θεµελιϊδεισ διακεµατικζσ ζννοιεσ: Διάςταςθ, Μεταβολι, Αλλθλεπίδραςθ. Προεκτάςεισ: Γλϊςςα, Αιςκθτικι Αγωγι, Μουςικι, Κοινωνικι και πολιτικι Αγωγι, Ιςτορία, Φυςικζσ Επιςτιµεσ, Μακθµατικά. υμπεραςματικά, ςε ςχζςθ με τθν προϊκθςθ των ικανοτιτων και των δεξιοτιτων των μακθτϊν ςτα Μζςα (κλαςικά και νζα), που αποτελεί και βαςικό ηθτοφμενο ςτθν μιντιακι εκπαίδευςθ και αγωγι (Media Education ι Medeinerziehung), είναι αναγκαίο να αναγνωρίςουν οι εκπαιδευτικοί ςθμεία επαφισ μεταξφ των επίςθμων ΔΕΠΠΣ και των νεότερων εκπαιδευτικϊν κατευκυντθρίων και οδθγιϊν από τθν ΕΕ για τθν ενςωμάτωςθ των μιντιακϊν ςτόχων ςτθ διδαςκαλία τουσ διάςταςθ τθσ ςυνδετικότητασ (Μακράκθσ 2002). Ζτςι κρίνεται ςκόπιμθ θ ςφγκριςθ των ςτόχων των εκπαιδευτικϊν δράςεων με το πλαίςιο των μιντιακϊν ςτόχων (βλζπε παραπάνω ςχιμα) προκειμζνου να είναι δυνατι θ αναγνϊριςθ και των επίςθμων αναλυτικϊν προγραμμάτων. Επίςθσ είναι ςκόπιμο, ςτο πλαίςιο τθσ ςυγκεκριμζνθσ δράςθσ να προωκείται ο μιντιακόσ γραμματιςμόσ και θ καινοτόμα αξιοποίθςθ των Νζων Μζςων ςτθν εκπαίδευςθ προκειμζνου να αποφευχκεί μια εργαλειακι εφαρμογι και οι δραςτθριότθτεσ να ζχουν μεταςχθματιςτικό και χειραφετιςτικό προςανατολιςμό - διάςταςθ τθσ ςυγκειμενοποίηςησ (Μακράκθσ 2002). Βήμα 3 Ερμηνευμζνο πρόγραμμα και διδακτικόσ ςχεδιαςμόσ τη καινοτόμασ μιντιακήσ δράςησ Κατά τθ τρίτθ φάςθ, οι εκπαιδευτικοί δθμιουργοφν το ςχζδιο μακιματοσ και το ςχζδιο εργαςίασ των παιδιϊν, λαμβάνοντασ υπόψθ παράγοντεσ όπωσ το μορφωτικό επίπεδο των μακθτϊν και αποφαςίηοντασ τισ διδακτικζσ τουσ προςεγγίςεισ, τισ μορφζσ κοινωνικισ εργαςίασ και τθ ςτρατθγικι ενςωμάτωςθσ των νζων μζςων ςτθ διδαςκαλία. Παράδειγμα: το μορφωτικό κεφάλαιο των μαθητϊν το επίπεδο τθσ ςχολικισ τάξθσ το οικογενειακό υπόβακρο των μακθτϊν το ςχολικό περιβάλλον τθν υλικοτεχνικι υποδομι το ςχολικό κλίμα τθν θγεςία ςτο ςχολείο επίπεδο του γραμματιςμοφ των εκπαιδευτικϊν Μεθοδολογία ςχεδιαςμοφ για την αξιοποίηςη των νζων Μζςων ςε παιδαγωγικζσ και εκπαιδευτικζσ δράςεισ 3
το ςχεδιαςμό τησ διδαςκαλίασ το επίπεδο των ςτόχων τθσ μιντιακϊν εκπαίδευςθσ, τον προςανατολιςμό τθσ διδαςκαλίασ, το είδοσ του διδακτικοφ ςχεδιαςμοφ: εργαςιοκεντρικι, ανακαλυπτικι, δαςκαλοκεντρικι κ.α., τθ δομι και τθ ακολουκία τθσ διδαςκαλίασ, τθν κοινωνικι οργάνωςθ τθσ εργαςίασ, τθ διδακτικι λειτουργία νζων Μζςων, τισ απαιτοφμενεσ μιντιακζσ γνϊςεισ, ικανότθτεσ και δεξιότθτεσ, τα μζςα και τα υλικά, το είδοσ αξιολόγθςθσ που κα εφαρμόςουν Εναρμόνιςη των δραςτηριοτήτων με το κζμα και τουσ ςτόχουσ, το περιβάλλον, το μακθςιακό υπόβακρο του μακθτι, τθν παιδαγωγικι ςτρατθγικι και τισ ενζργειεσ του εκπαιδευτικοφ Βήμα 4 Επιχειρηςιακή εφαρμογή τησ δράςησ ςτο πλαίςιο τησ μιντιακήσ ςτοχοθεςίασ Κατά τθ φάςθ αυτι διαμορφϊνεται ζνα ςχζδιο δράςθσ που ςτθρίηεται ςτθ βάςθ τθσ ενεργισ μάκθςθσ με προςανατολιςμό τθ δράςθ: Συμβουλευτικι ςτιριξθ εκ μζρουσ του εκπαιδευτικοφ Υλοποίθςθ Ζλεγχοσ ανάμεςα το νοθτικό προςχζδιο και το πραγματικό προϊόν Ανατροφοδότθςθ ςτο πλαίςιο τθσ οποίασ οι μακθτζσ ενθμερϊνονται ςχετικά με τον τρόπο και τθν ποιότθτα εργαςίασ τουσ Παράδειγμα: Σα παιδιά βγαίνουν ςτθν αυλι του ςχολείου και κάνουν παρατθριςεισ για τον καιρό. Ακολοφκωσ ρωτοφμε αν ξζρουν πϊσ κα είναι ο καιρόσ αφριο και από ποφ το ξζρουν αυτό. Αναφζρεται το Δελτίο καιροφ. Ρωτοφμε από ποφ μποροφν να βρουν ζνα δελτίο καιροφ. υηθτοφμε για τθ χρθςιμότθτά του. Σα παιδιά βλζπουν ζνα δελτίο καιροφ ςτο youtube. από τον υπολογιςτι. Οι μακθτζσ καλοφνται να μασ πουν ςε ποιεσ μζρεσ αναφζρεται το δελτίο καιροφ (θμειϊνουμε ςτον πίνακα). τθ ςυνζχεια ρωτοφμε να μασ πουν ςε ποια καιρικά φαινόμενα αναφζρεται ςυνικωσ το δελτίο καιροφ. θμειϊνουμε, φτιάχνοντασ τον πιο κάτω πίνακα. Καιρικά φαινόμενα Θερμοκραςία Ήλιοσ/ φννεφα Βροχι Άνεμοσ Θάλαςςα Απόψε Αφριο Επόμενεσ μζρεσ Μια τυπικι δόμθςθ μιασ εκπαιδευτικισ δράςθσ περιλαμβάνει τισ εξισ φάςεισ: Διατφπωςθ ηθτθμάτων και πλθροφόρθςθ Διαπραγμάτευςθ ςχεδιαςμοφ από τθν μεριά των μακθτϊν (δθμιουργία λεπτομεροφσ ςχεδίου, νοθτικισ ςφλλθψθσ των ςυγκεκριμζνων δράςεων). Ακολοφκωσ, τα παιδιά που βρίςκονται κοντά ςτον Τπολογιςτι, βρίςκουν πλθροφορίεσ από το Κντερνετ για τον καιρό. Ζνασ μακθτισ διαβάηει δυνατά και οι υπόλοιποι προςπακοφν να βρουν τα ςφμβολα από το βιβλίο τουσ που ταιριάηουν για να ςυμπλθρϊςουν τον πίνακα. Οι μακθτζσ ακολοφκωσ αναλαμβάνουν να γράψουν ζνα δικό τουσ δελτίο καιροφ. Η ομάδα που εργάηεται ςτον Ηλεκτρονικό Τπολογιςτι κάνει τθν εργαςία ςτο Power Point που επιςυνάπτεται, χρθςιμοποιϊντασ ςφμβολα και ιχουσ. Όταν τελειϊςουν θχογραφοφν το δελτίο τουσ και χρθςιμοποιοφν τθν θχογράφθςθ ςτθν παρουςίαςθ τθσ εργαςίασ τουσ. Οι υπόλοιπεσ ομάδεσ φτιάχνουν το Δελτίο τουσ ςτο φφλλο εργαςίασ που επιςυνάπτεται. Μεθοδολογία ςχεδιαςμοφ για την αξιοποίηςη των νζων Μζςων ςε παιδαγωγικζσ και εκπαιδευτικζσ δράςεισ 4
το τζλοσ τθσ ϊρασ παρουςιάηονται από τισ ομάδεσ οι εργαςίεσ που ζγιναν και γίνεται ςυηιτθςθ. Σημείωςη: Για να ανταπεξζλκουν ςτισ παραπάνω δραςτθριότθτεσ, οι εκπαιδευτικοί κα πρζπει να «εφοδιάηουν» on demand τουσ μακθτζσ με ότι γνϊςεισ και δεξιότθτεσ χρειάηονται, π.χ. χειριςμόσ και λειτουργία, διαδικαςία και μεκοδολογία, ςτοχαςμόσ και αυτοζλεγχοσ, επικοινωνία και ςυνεργαςία, ςτάςθ και διάκεςθ. Οι εκπαιδευτικοί κα πρζπει να ελζγξουν, αν διζκεςαν τον απαραίτθτο χρόνο για να ςτθρίξουν τουσ μακθτζσ ςε ότι είναι αναγκαίο και απαραίτθτο για τθν επιτυχι εργαςία των μακθτϊν ι όχι. Βήμα 5 Αξιολόγηςη τησ μιντιακήσ εργαςίασ και δράςησ Η πζμπτθ φάςθ αναλαμβάνει τθ λειτουργία τθσ αξιολόγθςθσ τόςο τθσ διαδικαςίασ ςτο ςφνολό τθσ όςο και των παραγόντων οι οποίοι αςκοφν επιδράςεισ ςε αυτιν. Εδϊ μποροφν οι διδάςκοντεσ να κάνουν ζναν πρϊτο απολογιςμό με βάςθ τισ εμπειρίεσ που ζχουν ιδθ αποκομίςει και τισ τοποκετιςεισ των μακθτριϊν και των μακθτϊν. Παράδειγμα: Αξιολογοφνται οι εργαςίεσ των μακθτϊν ςτα φυλλάδια και ςτον Η.Τ, θ εγκυρότθτα των πλθροφοριϊν, θ πρωτοτυπία και θ ςυνεργαςία ομάδασ. 3. Η νζα «εμπειρικι γνϊςθ» ι τα ςυμπεράςματα πρζπει να γνωςτοποιθκοφν ςε ςυναδζλφουσ ι ςτο διδακτικό προςωπικό. Στόχο αποτελεί εδϊ θ ευαιςκθτοποίθςθ των ςυναδζλφων αναφορικά με τισ ερμθνείεσ του Προγράμματοσ Σπουδϊν ςε ςυνάρτθςθ με τθν εργαςία με τον θλεκτρονικό υπολογιςτι και το διαδίκτυο και θ παροχι ςε αυτοφσ ερεκιςμάτων για τθν προςωπικι τουσ εργαςία και για τθν ανάπτυξθ ενόσ μιντιακοφ ςχολικοφ προγράμματοσ. Οι δυςκολίεσ και οι αποτυχίεσ μποροφν να εκλθφκοφν ωσ αφορμι για βελτίωςθ των ςχεδιαςμϊν μιντιακϊν δράςεων. Βιβλιογραφία Kron, F., οφός Α. (2007). Διδακτική των Μέσων. Νέα Μέσα στο πλαίσιο διδακτικών και μαθησιακών διαδικασιών. Αθήνα Gutenberg. Μακράκης, Β. (2000). Υπερμέσα στην εκπαίδευση.αθήνα: Μεταίχμιο. 1. Οι εκπαιδευτικοί μποροφν να χρθςιμοποιιςουν διάφορα εργαλεία για να ερευνιςουν το ζργο τουσ, όπωσ θμερολόγιο καταγραφισ, παρατιρθςθ, ερωτθματολόγια κ.α. 2. Σθμεία αναφοράσ τθσ εκπαιδευτικισ αξιολόγθςθσ αποτελοφν: 1. οι μακθςιακζσ δραςτθριότθτεσ και τα κίνθτρα των μακθτϊν και των μακθτριϊν ωσ προσ τα μακθςιακά περιεχόμενα, όπωσ π.χ. το μακθςιακό λογιςμικό, 2. θ αλλαγι του ρόλου τουσ ωσ ςυνζπεια τθσ εργαςίασ με τον θλεκτρονικό υπολογιςτι και το διαδίκτυο, 3. θ ποιότθτα των μακθτικϊν επιδόςεων, 4. θ ποιότθτα των χρθςιμοποιθκζντων υλικϊν, π.χ. του μακθςιακοφ λογιςμικοφ και των προςφορϊν από το διαδίκτυο, 5. θ ποιότθτα των ςυςκευϊν, π.χ. θ ταχφτθτα του υπολογιςτι, 6. οι προτάςεισ των μακθτϊν και των μακθτριϊν και 7. θ κακολικι αξιολόγθςθ. Εδϊ μποροφν οι διδάςκοντεσ να κάνουν ζναν πρϊτο απολογιςμό με βάςθ τα ςτοιχεία που ζχουν ςυλλζξει με τα ερευνθτικά εργαλεία και τισ εμπειρίεσ που ζχουν ιδθ αποκομίςει από τισ τοποκετιςεισ των μακθτριϊν και των μακθτϊν. οφός, Α. (2005). Ο επαγγελματισμός των εκπαιδευτικών. Μιντιακές ικανότητες σε σχέση με τα Νέα Μέσα στην εκπαίδευση. το: Τεχνολογία και Εκπαίδευση, Πρακτικά Επιμορφωτικής Ημερίδας, Ένωση Εκπαιδευτικών, Ελληνική Εταιρία Επιστημόνων Η/Τ και Πληροφορικής, Πανεπιστήμιο Αιγαίου Π.Σ.Δ.Ε. Εργαστήριο Μαθηματικών, Διδακτικής και Πολυμέσων, 17-24 Ρόδος. οφός, Α. (2005). Quid est hoc? Οι Έννοιες της Ικανότητας και της Δεξιότητας που σχετίζεται με τα Μέσα στην Εκπαίδευση. το: Χατζηδήμου Δ., Βιτσιλάκη Β. (Επιμ.): Το σχολείο στην κοινωνία της πληροφορίας και της πολυπολιτισμικότητας. ΙΑ Πρακτικά Διεθνούς υνεδρίου Παιδαγωγική Εταιρία, 248-254. Ρόδος: Αδελφοί Κυριακίδη. Sofos, A (2005). Theoretische Perspektiven zur Begründung des Medienbegriffs. το: Pädagogische Rundschau 59(2005), 719-726. Sofos, A., (2010). Digital Literacy as a Category of Media competence and Literacy an Analytical Approach of Concepts and Presuppositions for Supporting Media Competence at School. In: Bauer, P., Hoffmann, H. & Mayrberger, K. (Eds.), Fokus Medienpädagogik Aktuelle Forschung- und Handlungsfelder. (pp. 62-82). München: kopaed. Μεθοδολογία ςχεδιαςμοφ για την αξιοποίηςη των νζων Μζςων ςε παιδαγωγικζσ και εκπαιδευτικζσ δράςεισ 5