ρ. Όλγα Επιτροπάκη Eπίκουρος Καθηγήτρια Οργανωσιακής Συµπεριφοράς & ιοίκησης Ανθρωπίνων Πόρων, ALBA 30 Μαίου 2002, ΣΣ Π
HR και οι σύγχρονες ακαδηµαϊκές τάσεις Οργανωτική µάθηση και διαχείριση της γνώσης Tο κοινωνικό κεφάλαιο Ο πόλεµος του ταλέντου Καινοτοµία και δηµιουργικότητα Μετασχηµατιστική ηγεσία Συναισθηµατική νοηµοσύνη ιοίκηση ανθρωπίνων πόρων Επιχειρησιακή βιωσιµότητα, ανταγωνιστικότητα και επιτυχία
Οργανωτική µάθηση Ο οργανισµός που µαθαίνει (learning oganization) διευρύνει συνεχώς την ικανότητα του να δηµιουργεί το µέλλον του Χαρακτηριστικά του οργανισµού που συνεχώς µαθαίνει: Ανοιχτή επικοινωνία και ανταλλαγή πληροφοριών Λήψη ρίσκου και προώθηση νέων ιδεών Παροχή υποστήριξης και αναγνώρισης για θέµατα µάθησης και ανάπτυξης ιαθεσιµότητα όλων των αναγκαίων πόρων για την επιτέλεση της εργασίας Οµαδικό περιβάλλον υψηλής απόδοσης Αµοιβές για µάθηση, απόδοση και νέες ιδέες Κλίµα συνεχούς µάθησης και µεταφοράς γνώσης από το ένα πλαίσιο στο άλλο ιαχείριση γνώσης
Η διαχείριση της γνώσης Στρατηγική σηµασία των εταιρικών ικανοτήτων που βασίζονται στη γνώση (resource-based view of the firm) => έµφαση σε ικανότητες που είναι πολύτιµες, σπάνιες, µη αντιγράψιµες και µη µεταφερόµενες ιάκριση µεταξύ ατοµικής, κοινωνικής και δοµηµένης γνώσης Η οργανωτική κουλτούρα σηµαντική για τη διαχείριση της γνώσης γιατί: ιαµορφώνει τις υποθέσεις µας για το ποιά γνώση είναι σηµαντική ιαµορφώνει τη δηµιουργία και υιοθέτηση νέας γνώσης
Το κοινωνικό κεφάλαιο Το σύνολο των πραγµατικών και εν δυνάµει πόρων που είναι ενσωµατωµένοι, διαθέσιµοι και προερχόµενοι µέσα από το δίκτυο των σχέσεων που διατηρεί ένα άτοµο ή οµάδα. Το κοινωνικό κεφάλαιο περιλαµβάνει τόσο το δίκτυο όσο και τα αγαθά που µπορούν να διακινηθούν µέσα απ αυτό το δίκτυο (Nahapiet & Ghoshal, 1998) Η γνώση είναι ένα από τα αγαθά που διακινούνται µέσω αυτού του δικτύου
Οργανωτική µάθηση, διαχείριση της γνώσης και κοινωνικό κεφάλαιο Ρόλος τµήµατος HR: (α) Έκφραση εταιρικών ικανοτήτων (competencies) για προώθηση της οργανωτικής µάθησης (β) Συµβολή στην ευθυγράµµιση οργανωτικής κουλτούρας µε τους στόχους της εταιρείας για τη διαχείριση της γνώσης (γ) Έµφαση στο ξεδίπλωµα των τυπικών και άτυπων κοινωνικών δικτύων στην επιχείρηση µέσα από τα οποία διακινείται η γνώση
Ο πόλεµος του ταλέντου Προτεινόµενες πρακτικές (Cappelli, 2001): Επανασχεδιασµός της εργασίας ή γλυπτική εργασίας (job sculpting) Πρόσληψη ατόµων που δεν είναι σε µεγάλη ζήτηση και τοποθέτηση σηµαντικών εργαζοµένων σε θέσεις χωρίς πειρασµούς κινητικότητας Συνεργασία µε άλλες εταιρείες για δια-εταιρικές διόδους καριέρας Αποδοχή του φαινοµένου: outsourcing, εκπαίδευση σε παραπάνω από µια θέσεις, οργάνωση εργασιών σε βραχύχρονη βάση
Καινοτοµία και δηµιουργικότητα Χωρίς συνεχή ροή νέων ιδεών µια επιχείρηση είναι καταδικασµένη στη στασιµότητα Η δηµιουργικότητα δεν είναι προνόµιο λίγων εκλεκτών. Ατοµική υπόθεση κάθε ανεξαιρέτως εργαζοµένου. Απαραίτητη µια κουλτούρα ψυχολογικής ασφάλειας και λήψης ρίσκου όπου ο εργαζόµενος θα µπορεί να εκφράσει πρωτότυπες ιδέες χωρίς φόβο γελοιοποίησης ή επίκρισης Καλλιέργεια κουλτούρας εποικοδοµητικής σύγκρουσης (constructive conflict) - Εναγκάλιση της διαφορετικότητας Επιβράβευση της επιτυχίας και της αποτυχίας - Τιµωρία µόνο της αδράνειας
Καινοτοµία και δηµιουργικότητα Ρόλος τµήµατος HR: (α) ηµιουργία κουλτούρας ασφάλειας για λήψη ρίσκου και πρόταση ιδεών (β) ηµιουργία κουλτούρας εποικοδοµητικής σύγκρουσης και ετερογένειας
Μετασχηµατιστική ηγεσία Ηγεσία ως καταλύτης αλλαγής Ο µετασχηµατιστικός ηγέτης: διαµορφώνει και επικοινωνεί στους εργαζόµενους ένα ελκυστικό συλλογικό εταιρικό όραµα δε διστάζει να αµφισβητήσει το status quo δρα ως πρότυπο για τους εργαζόµενους και εµπνέει σεβασµό και εµπιστοσύνη µε τη συνέπεια του αφιερώνει χρόνο για τα προβλήµατα και τις ανάγκες κάθε υφισταµένου, λειτουργώντας έτσι ως µέντορας
Μετασχηµατιστική ηγεσία Άµεση συσχέτιση µετασχηµατιστικής ηγεσίας και HR για τρεις κυρίως λόγους: Πρακτική εφαρµογή στην γενικότερη άσκηση του ηγετικού ρόλου από τη διεύθυνση προσωπικού Συµβολή στον ειδικό ρόλο του HR ως µέντορα και συµβούλου για τα µεσαία διευθυντικά στρώµατα (line managers) σε θέµατα διοίκησης ανθρώπων Ενίσχυση του στρατηγικού ρόλου του HR µέσα απ την καθοριστική συµβολή του στη δηµιουργία εταιρικού οράµατος βάσει της πολύτιµης γνώσης του για την οργανωτική κουλτούρα
Συναισθηµατική Νοηµοσύνη Ευρύτερη αναγνώριση του ρόλου του συναισθήµατος στη σύγχρονη επιχείρηση µε ιδιαίτερη έµφαση στην αξιοποίηση του για έναν πιο οµαλό χειρισµό της οργανωτικής αλλαγής Ορισµός ΣΝ κατά Goleman: «Η ικανότητα να αναγνωρίζει κανείς τα δικά του συναισθήµατα και αυτά των άλλων και να µπορεί να διαχειρίζεται αποτελεσµατικά τα συναισθήµατα και τις διαπροσωπικές του σχέσεις»
Σύστηµα συναισθηµατικών ικανοτήτων κατά Goleman Εαυτός Αυτεπίγνωση Άλλοι Κοινωνική επίγνωση Συναισθηµατική αυτεπίγνωση Ακριβής αξιολόγηση εαυτού Αυτοπεποίθηση Ενσυναίσθηση Κατεύθυνση προς παροχή υπηρεσιών (Εξυπηρετικότητα) Οργανωσιακή επίγνωση ιαχείριση εαυτού Συναισθηµατικός αυτοέλεγχος Αξιοπιστία Ευσυνειδησία Προσαρµοστικότητα Κίνητρα επιτυχίας Πρωτοβουλία ιαχείριση σχέσεων Ανάπτυξη άλλων Επιρροή Επικοινωνία Χειρισµός συγκρούσεων Ηγεσία µε όραµα Καταλύτης αλλαγής Χτίσιµο δεσµών Οµαδική εργασία και συνεργασία
Συναισθηµατική νοηµοσύνη Ρόλος τµήµατος HR: Το σύστηµα ανθρωπίνων πόρων θα βοηθήσει στη δηµιουργία ενός συναισθηµατικά νοήµονα οργανισµού µέσω ένταξης της ΣΝ στο σύστηµα των διαδικασιών επιλογής, εκπαίδευσης και αξιολόγησης προσωπικού
Άλλα θέµατα Going global - Έµφαση στις διαπολιτισµικές διαφορές και στις διαφορές κουλτούρας Virtual teams e-learning Ισορροπία εργασιακής-προσωπικής ζωής (work-life balance) Ηθική διάσταση του HR και η οργανωτική δικαιοσύνη (organizational justice)
Η ιοίκηση Ανθρωπίνων Πόρων ως εκφραστής των ακαδηµαϊκών τάσεων της επιχείρησης της γνώσης και του ταλέντου της επιχείρησης της καινοτοµίας Το τµήµα ΗR καταλύτης για τη δηµιουργία της επιχείρησης µε πραγµατικά ανθρώπινο πρόσωπο της επιχείρησης µε όραµα και αντισώµατα στην αλλαγή
Εν κατακλείδει... Συµβάλλετε ενεργά στη δηµιουργία ενός οργανισµού που συνεχώς µαθαίνει για εξασφάλιση βιωσιµότητας ώστε έµφαση στα τυπικά και άτυπα κοινωνικά δίκτυα στην εταιρεία σας καθώς αυτά συνιστούν το κοινωνικό της κεφάλαιο και µέσω αυτών διαχέεται η γνώση ηµιουργείστε κουλτούρα εποικοδοµητικής σύγκρουσης για ενίσχυση της δηµιουργικότητας και καινοτοµίας
Εν κατακλείδει... Μυηθείτε στις αρχές της µετασχηµατιστικής ηγεσίας. Θα σας βοηθήσει στην επικοινωνία µε τους υφισταµένους καθώς και µεσαίους διευθυντές και θα ενισχύσει το στρατηγικό σας ρόλο Αναγνωρίστε την αξία του συναισθήµατος και εντάξτε τη συναισθηµατική νοηµοσύνη στις διαδικασίες επιλογής, εκπαίδευσης και αξιολόγησης Συµβάλλετε κι εσείς ενεργά στην ανταλλαγή γνώσης µεταξύ ακαδηµαϊκής και επιχειρηµατικής κοινότητας