Η ΕΝΔΑΓΓΕΙΑΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΗΠΑΤΙΚΩΝ ΜΕΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΑΠΟ ΚΑΡΚΙΝΟ ΠΑΧΕΟΣ ΕΝΤΕΡΟΥ Ιωάννης Δέδες Επεμβατικός Ακτινολόγος Επεμβατικός Ογκολόγος Ιδρυτικό Mέλος SIO ΙΑΤΡΙΚΟ ΔΙΑΒΑΛΚΑΝΙΚΟΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΕΜΒΑΤΙΚΗΣ ΑΚΤΙΝΟΛΟΓΙΑΣ
ΕΝΔΑΓΓΕΙΑΚΕΣ ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ Αρκετοί ασθενείς έχουν νόσο ανθεκτική στη Συστηµατική Χ/Θ Σύγχρονη τάση: Εξατοµικευµένη θεραπεία α) στοχευµένα φάρµακα β) πολυπαραγοντική αντιµετώπιση γ) τεχνικές ελάχιστης επεµβατικότητας Zhang Q, Teng G. Interventional therapy of colorectal liver metastasis. Zhonghua Wei Chang Wai Ke Za Zhi. 2017 Jun 25;20(6):621-624. 2
ΕΝΔΑΓΓΕΙΑΚΕΣ ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ Ενδαρτηριακή Χηµειοθεραπεία Ενδαρτηριακός Χηµειοεµβολισµός - Κλασσικός Χηµειοεµβολισµός (λιπιοδόλη) - Χηµειοεµβολισµός µε φορτωµένα σωµατίδια - Χηµειοεµβολισµός µε απορροφώµενα σωµατίδια Ραδιοεµβολισµός µε Υ-90 Εµβολισµός πυλαίας φλέβας Kallini JR, Gabr A, Abouchaleh N, Ali R, Riaz A, Lewandowski RJ, Salem R. New Developments in Interventional Oncology: Liver Metastases From Colorectal Cancer. Cancer J. 2016 Nov/Dec;22(6):373-380 3
ESMO GUIDELINES ESMO 2016 Guidelines 4
ΕΝΔΑΡΤΗΡΙΑΚΗ Χ/Θ ΗΠΑΤΟΣ ΕΝΔΑΡΤΗΡΙΑΚΗ Χ/Θ vs ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗ Χ/Θ (5-fluorouracil/leucovorin) ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ: 41% - 14% ΕΝΔΑΡΤΗΡΙΑΚΗ Χ/Θ + irinotecan/oxaliplatin ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ: 80% ΕΝΔΑΡΤΗΡΙΑΚΗ + ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗ Χ/Θ (Ασθενείς µε wild-type KRAS) Median survival: 68 µήνες Ασθενείς µε ανθεκτική νόσο: Median survival: 20 µήνες ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ: 30% Kemeny NE. Treatment Options in Colorectal Liver Metastases: Hepatic Arterial Infusion. Visc Med. 2017 Mar;33(1):47-53 5
ΔΥΝΗΤΙΚΕΣ ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ ΕΝΔΑΡΤΗΡΙΑΚΗΣ Χ/Θ ΗΠΑΤΟΣ ΑΝΕΓΧΕΙΡΗΤΕΣ ΗΠΑΤΙΚΕΣ ΜΕΤΑΣΤΑΣΕΙΣ Μετατροπή σε χειρουργήσιµο όγκο Επιµήκυνση επιβίωσης Μετά από αποτυχία συστηµατικής Χ/Θ Παρηγορική θεραπεία Σε κάθε περίπτωση απαιτούνται περισσότερες µελέτες για να κατανοήσουµε τις πραγµατικές ενδείξεις. Digestive and Liver Disease. 2018; 50:220-225 National Cancer Center. Japan. 6
ΕΝΔΑΡΤΗΡΙΑΚΟΣ ΧΗΜΕΙΟΕΜΒΟΛΙΣΜΟΣ (n=121 ασθενείς, 245 χηµειοεµβολισµοί) Φάρµακα: Cisplatin Doxorubicin Mitomycin C Ethiodized oil Polyvinyl alcohol particles Μερική Ανταπόκριση: 2% Σταθερή Νόσος: 39% Πρόοδος νόσου: 54% Median survival: 9 µήνες από το χηµειοεµβολισµό Ευνοϊκοί προγνωστικοί παράγοντες: Χηµειοεµβολισµός µετά από 1 ο ή 2 ο κύκλο Χ/Θ Albert M, Kiefer MV, Sun W, Haller D, Fraker DL, Tuite CM, Stavropoulos SW, Mondschein JI, Soulen MC. Chemoembolization of colorectal liver metastases with cisplatin, doxorubicin, mitomycin C, ethiodol, and polyvinyl alcohol. Cancer. 2011 Jan 15;117(2):343-52 7
ΕΝΔΑΡΤΗΡΙΑΚΟΣ ΧΗΜΕΙΟΕΜΒΟΛΙΣΜΟΣ (n=564 ασθενείς, 3.384 χηµειοεµβολισµοί) Φάρµακα: Mitomycin C (43.1%) Mitomycin C + Gemcitabine (27.1%), Mitomycin C + Irinotecan (15.6%) Mitomycin C + Irinotecan + Cisplatin (15.6%) Εµβολισµός: Μερική Ανταπόκριση: 16.7% Σταθερή Νόσος: 48.2% Πρόοδος νόσου: 16.7% Median survival: 14.3 µήνες Λιπιοδόλη, Μικρόσφαιρες (starch) 1-y survival 62% 2-y survival 28% 3-y survival 7% Προγνωστικοί παράγοντες: α) Ένδειξη β) Αρχική ανταπόκριση Gruber-Rouh T, Naguib NN, Eichler K, Ackermann H, Zangos S, Trojan J, Beeres M, Harth M, Schulz B, Nour-Eldin A NE, Vogl TJ. Transarterial chemoembolization of unresectable systemic chemotherapy-refractory liver metastases from colorectal cancer: long-term results over a 10-year period. Int J Cancer. 2014 Mar 1;134(5):1225-31 8
ΧΗΜΕΙΟΕΜΒΟΛΙΣΜΟΣ ΜΕ ΦΟΡΤΩΜΕΝΑ ΣΩΜΑΤΙΔΙΑ Fiorentini G, Aliberti C, Mulazzani L, et al. Chemoembolization in colorectal liver metastases: the rebirth. Anticancer Res. 2014 Feb;34(2):575-84 9
ΧΗΜΕΙΟΕΜΒΟΛΙΣΜΟΣ ΜΕ ΦΟΡΤΩΜΕΝΑ ΣΩΜΑΤΙΔΙΑ Φορτωµένα σωµατίδια µικρού µεγέθους: 70-150 µ και 100-300 µ Φορτωµένα σωµατίδια µεγάλου µεγέθους: 100-300 µ και 500-700 µ Μικρό µέγεθος σωµατιδίων Α) Λιγότερες παρενέργειες Β) Υψηλότερη χορηγούµενη δόση (96% έναντι 79%) Γ) Μικρότερο ποσοστό περιπτώσεων διακοπής της χορήγησης λόγω στάσης Δ) Αυξηµένο ποσοστό αντικειµενικής ανταπόκρισης (ORR) στον 1 ο χρόνο Akinwande OK, Philips P, Duras P, Pluntke S, Scoggins C, Martin RC. Small versus large-sized drug-eluting beads (DEBIRI) for the treatment of hepatic colorectal metastases: a propensity score matching analysis. Cardiovasc Intervent Radiol. 2015 Apr;38(2):361-71. 10
ΕΝΔΑΡΤΗΡΙΑΚΟΣ ΡΑΔΙΟΕΜΒΟΛΙΣΜΟΣ (n=531 ασθενείς, 8 κέντρα, σωµατίδια από γυαλί) Παρενέργειες Αδυναµία (55%), Κοιλιαλγία (34%), Ναυτία (19%) Υπερχολερυθριναιµία (Grade 3 ή 4): 13% Median OS: 10,6 µήνες (από τον 1 ο ραδιοεµβολισµό) Ευνοϊκοί προδιαθεσικοί παράγοντες Υψηλό Performance Status Όγκος καρκίνου µέχρι 25% όγκου ήπατος Απουσία εξωηπατικών µεταστάσεων Αλβουµίνη > 3 g/dl Προηγηθείσες Χ/Θ µε έως 2 χηµειοθεραπευτικούς παράγοντες Hickey R, Lewandowski RJ, Prudhomme T, et al. 90Y Radioembolization of Colorectal Hepatic Metastases Using Glass Microspheres: Safety and Survival Outcomes froma 531-Patient Multicenter Study. J Nucl Med. 2016 May;57(5):665-71. 11
ΕΝΔΑΡΤΗΡΙΑΚΟΣ ΡΑΔΙΟΕΜΒΟΛΙΣΜΟΣ Gibbs et al, 2015 7.9 µήνες βελτίωση στον έλεγχο του ήπατος (median PFS) Χ/Θ + SIRT Μικρότερη πιθανότητα προόδου ηπατικής νόσου αλλά µεγαλύτερη πιθανότητα εξωηπατικής προόδου νόσου, ως πρώτο γεγονός. (ECIO 2018) n=1103 ασθενείς Μελέτες: FOXFIRE FOXFIRE-Global SIRFLOX First-line selective internal radiotherapy plus chemotherapy versus chemotherapy alone in patients with liver metastases from colorectal cancer (FOXFIRE, SIRFLOX, and FOXFIRE-Global): a combined analysis of three multicentre, randomised, phase 3 trials Wasan, Harpreet SAdams, RichardAmin, PradipAdes, Steven et al. 2017. The Lancet Oncology, Volume 18, Issue 9, 1159-1171 12
ΕΝΔΑΡΤΗΡΙΑΚΟΣ ΡΑΔΙΟΕΜΒΟΛΙΣΜΟΣ Ο ΡΑΔΙΟΕΜΒΟΛΙΣΜΟΣ ΩΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑ 1 ης ΓΡΑΜΜΗΣ ΜΕ Χ/Θ Επιµήκυνση επιβίωσης κατά 4.9 µήνες µε όγκο δεξιού κόλου (µελέτη σε 1075 ασθενείς). Boas et al, 2017 13
ΕΠΙΛΟΓΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ (n=3000) ΗΑI TACE TARE 1 st LINE 21,4 mo 15,2 mo 29,4 mo 2 nd LINE 13,2 mo 21,3 mo 10,7 mo Grade 3-4 Toxicity 40% 18% 19% Zacharias AJ, Jayakrishnan TT, Rajeev R, Rilling WS, Thomas JP, George B, et al. (2015) Comparative Effectiveness of Hepatic Artery Based Therapies for Unresectable Colorectal Liver Metastases: A Meta-Analysis. PLoS ONE 10(10): e0139940. 14
Η ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΜΑΣ Ενδαρτηριακή Περιοχική Χηµειοθεραπεία 12 ασθενείς (08.2002 12.2003) 5/12 i.a. oxaliplatin + i.v. 5-FU+leucovorin 5 κύκλοι κάθε 3 εβδοµάδες 60% µερική ανταπόκριση, 40% σταθερή νόσος 7/12 υπερεκλεκτικοί χηµειοεµβολισµοί 2-3/ασθενή κάθε 6 εβδοµάδες 72% µερική ανταπόκριση, 14% σταθερή νόσος 15
ΕΝΔΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΧΗΜΕΙΟΘΕΡΑΠΕΙΑ OS: 27 µήνες n=44 ασθενείς (µετά από αποτυχία Χ/Θ oxaliplatin, irinotecan) 9 κύκλοι Oxaliplatin + modified LV5FU2 regimen 24% µερική ανταπόκριση 18% χειρουργείο ή κατάλυση Median PFS: 7 µήνες OS: 16 µήνες Boige V, Malka D, Elias D, Castaing M, De Baere T, Goere D, Dromain C, Pocard M, Ducreux M. Hepatic arterial infusion of oxaliplatin and intravenous LV5FU2 in unresectable liver metastases from colorectal cancer after systemic chemotherapy failure. Ann Surg Oncol. 2008 Jan;15(1):219-26 16
Η ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΜΑΣ Ενδαρτηριακός Υπερεκλεκτικός Κλασικός Χηµειοεµβολισµός 82 ασθενείς ( 2 γραµµή Χ/Θ) 186 χηµειοεµβολισµοί (2,3/ασθενή) 11/82 ασθενείς υποβλήθηκαν σε 20 Ablation Καµία σοβαρή επιπλοκή, κανένας θάνατος στον 1 ο µήνα Mean OS: 18,6 µήνες (από 48/82 ασθενείς) 17
Case `1 Άνδρας 73 χρ, βλεννώδες αδενοca ορθοσιγμοειδούς, μέτριας διαφοροποίησης. 8/2006 7/2006 8/2006 18
Case `1 2/2007 Ολική επιβίωση 17 μήνες από τον πρώτο χημειοεμβολισμό. 10/2006 5/2007 6/2007 19
Case `2 Άνδρας 66 χρ, αδενοca μέτριας διαφοροποίησης, δε. κολεκτομή 2004. 4/2009 2/2009 3/2009 4/2009 7/2009 Ολική επιβίωση 21 μήνες από τον πρώτο χημειοεμβολισμό. 20
Case `3 Άνδρας 67 χρ, αδενοca αρ. κόλου. 7/2011 6/2014 3/2016 8/2010 ΠΡΙΝ 9/2010 ΜΕΤΑ 21
Case `4 Άνδρας 43 χρ, αδενοca δε. κόλου μέτριας διαφοροποίησης. Ηπατικές, πνευμονικές, οστικές μεταστάσεις. 9/2017 10/2017 11/2017 Ολική επιβίωση 9 μήνες από τον πρώτο χημειοεμβολισμό με απορροφώμενα σωματίδια. 22
Case `5 Άνδρας 77 χρ, αδενοca αρ. κόλου μέτριας διαφοροποίησης. Ηπατικές μεταστάσεις. 3,8 cm και 3,7 cm στον αρ. και δε. λοβό αντίστοιχα. 10/2015 11/2015 12/2015 11/2016 23
Case `5 4/2017 6/2017 1/2018 Ολική επιβίωση 31 μήνες από τον πρώτο χημειοεμβολισμό. 24
ΧΗΜΕΙΟΕΜΒΟΛΙΣΜΟΣ + ΚΑΤΑΛΥΣΗ n=452 ασθενείς (233 ctace - 219 ctace + κατάλυση) 2.654 ctace (MitomycinC, Gemcitabine, Irinotecan, Cisplatin) ctace Median PFS: 5,9 µήνες ctace + κατάλυση Median PFS: 10,8 µήνες OS: 12,6 µήνες OS: 25,8 µήνες Ο τριπλός συνδυασµός φαρµάκων είχε καλύτερη ανταπόκριση. Survival of patients with non-resectable, chemotherapy-resistant colorectal cancer liver metastases undergoing conventional lipiodol-based transarterial chemoembolization (ctace) palliatively versus neoadjuvantly prior to percutaneous thermal ablation. Vogl TJ, Lahrsow M, Albrecht MH, Hammerstingl R, Thompson ZM, Gruber-Rouh T. Eur J Radiol. 2018 May;102:138-145 25
ΕΝΔΑΡΤΗΡΙΑΚΕΣ ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ Οι ενδαρτηριακές θεραπείες: 1. Επιτρέπουν τη βέλτιστη χορήγηση του χηµειοθεραπευτικού - ραδιοφαρµάκου στην αγγείωση του όγκου 2. Δίνουν τη δυνατότητα για επανεκτίµηση του ασθενούς 3. Ενισχύουν τις πιθανότητες για ανταπόκριση του όγκου ή για µεγαλύτερη ανταπόκριση σε σχέση µε τη Χ/Θ, δίνοντας κάποιες φορές τη δυνατότητα για χειρουργική αφαίρεση 4. Βελτιώνουν τον έλεγχο της νόσου στο ήπαρ Είναι ανάγκη να καθοριστεί σε ποιο σηµείο της θεραπείας, πρέπει να εφαρµόζεται κάθε µέθοδος. (1 ης γραµµής, ενίσχυση θεραπείας, βοηθητική κλπ) 26
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ 1. Η ενδαρτηριακή περιοχική Χ/Θ µπορεί σε συνδυασµό µε τη συστηµατική να αποδειχθεί ιδιαίτερα αποτελεσµατική. 2. Ο κλασικός χηµειοεµβολισµός είναι η παλαιότερη, ασφαλής και αποτελεσµατική µέθοδος µε συνολική επιβίωση περίπου 14 µήνες. 3. Τα DEBIRI φαίνεται να υπερέχουν στην αποτελεσµατικότητα, µε περισσότερο πόνο. 4. Ο ραδιοεµβολισµός είναι υποσχόµενη µέθοδος µε 8 µήνες καλύτερο έλεγχο του ήπατος. 5. Η σωστή επιλογή ασθενών και µεθόδου αλλά και το σωστό timing είναι πολύ σηµαντικά για την πορεία της νόσου. 6. Απαιτείται η εξατοµικευµένη αντιµετώπιση κάθε ασθενούς από ογκολογικό συµβούλιο. Presentation template by SlidesCarnival 27
Σας ευχαριστώ πολύ! 28