ΝΕΟΠΛΑΣΙΕΣ ΜΥΟΣΚΕΛΕΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΜΕΛΕΤΗ ΜΕ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΑ ΑΝΤΩΝΗΣ Ζ. ΣΙΓΑΛΑΣ ΤΜΗΜΑ ΑΞΟΝΙΚΟΥ ΤΟΜΟΓΡΑΦΟΥ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ «Ο ΑΓΙΟΣ ΣΑΒΒΑΣ»
ΝΕΟΠΛΑΣΙΕΣ ΜΥΟΣΚΕΛΕΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΝΕΟΠΛΑΣΙΕΣ ΟΣΤΩΝ ΝΕΟΠΛΑΣΙΕΣ ΜΑΛΑΚΩΝ ΜΟΡΙΩΝ
ΝΕΟΠΛΑΣΙΕΣ ΜΥΟΣΚΕΛΕΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΝΕΟΠΛΑΣΙΕΣ ΟΣΤΩΝ
ΔΕΥΤΕΡΟΠΑΘΕΙΣ Προερχόμενοι από: ΠΡΩΤΟΠΑΘΕΙΣ Καλοήθεις - Κακοήθεις Καρκίνο πνεύμονος μαστού νεφρού κύστεως προστάτη μήτρας ωοθήκης όρχεως θυρεοειδούς στομάχου παχέος εντέρου ορθού επινεφριδίων πλακώδους επιθηλίου Μελάνωμα
ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ ΑΠΟ: ΚΑΛΟΗΘΕΙΣ ΚΑΚΟΗΘΕΙΣ ΟΣΤΙΤΗ ΙΣΤΟ (σκληρυντική απεικόνιση) ΧΟΝΔΡΙΝΟ ΙΣΤΟ (διαυγαστική με εσωτερικές αποτιτανώσεις) ΙΝΩΔΗ ΙΣΤΟ (διαυγαστική απεικόνιση) ΓΙΓΑΝΤΟΚΥΤΤΑΡΑ (διαυγαστική απεικόνιση) ΑΓΝΩΣΤΗΣ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ Οστική νησίδα Οστέωμα Οστεοειδές οστέωμα Οστεοβλάστωμα Χόνδρωμα Χονδροβλάστωμα Χονδρομυξοειδές ίνωμα Οστεοχόνδρωμα (εξόστωση) Ινώδες φλοιώδες έλλειμμα (Μη οστεοποιό ίνωμα) Δεσμοπλαστικό ίνωμα Ινωμάτωση Brown tumor (Υπερπαραθυρεοειδισμός) Γιγαντοκυτταρικός όγκος Ανευρυσματική κύστη Μονήρης οστική κύστη Οστεοσάρκωμα Παροστικό οστεοσάρκωμα Χονδροσάρκωμα Διαφοροποιημένο Χονδροσάρκωμα Μεσεγχυματικό Χονδροσάρκωμα Ινοσάρκωμα Ινώδες ιστιοκύτωμα Paget s Κακοήθης γιγαντοκυτταρικός όγκος Κακοήθεις στρογγυλοκυτταρικοί όγκοι round cell (Ewing s σάρκωμα Νευροβλάστωμα Δίκτυοσάρκωμα) A TEXTBOOK OF RADIOLOGY AND IMAGING. David Sutton
(προερχόμενοι από άλλους ιστούς στα οστά) ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ ΑΠΟ: ΚΑΛΟΗΘΕΙΣ ΚΑΚΟΗΘΕΙΣ ΑΓΓΕΙΑ ΝΕΥΡΑ Αιμαγγείωμα Κυστική αγγειωμάτωση Αιμαγγειωμάτωση Αιμαγγειοπερικύτωμα (Glomus tumor) Νευρινωμα Νευριλημωμα Αγγειοσάρκωμα Νευρινοσάρκωμα Νευροβλάστωμα ΛΙΠΟΣ Λιπωμα (ενδοστικό παροστικό) Λιποσάρκωμα ΝΟΤΙΑΙΑ ΧΟΡΔΗ Χόρδωμα ΕΠΙΘΗΛΙΟ Δερμοειδές εμφύτευμα Αδαμαντίνωμα ΛΕΜΦΙΚΟ-ΑΙΜΟΠΟΙΗΤΙΚΟ ΙΣΤΟ Λευχαιμία Λέμφωμα Πλασματοκύτωμα Πολλαπλούν μυέλωμα A TEXTBOOK OF RADIOLOGY AND IMAGING. David Sutton
Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΑΚΤΙΝΟΛΟΓΟΥ Ανακάλυψη της αλλοίωσης. (απλή α/α) Διαφορική Διάγνωση (ή Διάγνωση σε ορισμένες ειδικές περιπτώσεις). (Απλή α/α CT) Σταδιοποίηση (τοπική επέκταση απομακρυσμένες μεταστάσεις). (MRI CT) Παρακολούθηση της θεραπείας. (CT MRI)
Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΑΚΤΙΝΟΛΟΓΟΥ Η κατάταξη της βλάβης σε μία από τις παρακάτω ομάδες : Καλοήθης «μην ασχολείστε μαζί μου» Καλοήθης που μπορεί να παρακολουθείται με ασφάλεια Καλοήθης συμπτωματική βλάβη που δεν χρειάζεται επιπλέον διαγνωστική προσπέλαση Βλάβη αβέβαιης διάγνωσης περαιτέρω διερεύνηση και βιοψία Κακοήθης βλάβη προεγχειρητικός έλεγχος / βιοψία
Η διάγνωση βασίζεται: 1. Ιστορικό Ηλικία Άλγος Πυρετός Ιστορικό κακοήθειας 2. Ακτινολογικά χαρακτηριστικά Εντόπιση Περίγραμμα Περιοστική αντίδραση Υφή θεμέλιας ουσίας Μονοστική ή Πολυοστική
2. Ακτινολογικά Χαρακτηριστικά ΕΝΤΟΠΙΣΗ
2. Ακτινολογικά Χαρακτηριστικά ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ (το διαχωριστικό όριο μεταξύ όγκου και γειτονικού οστού) 1. σκληρυντικά 2. σαφώς αφοριζόμενα 3. Λυτικά μη σκληρυντικά Ασαφώς αφοριζόμενα 4. «σκοροφαγωμένα» 5. διηθητικά Ο τύπος 1 δηλώνει βλάβη με χαμηλό ρυθμό ανάπτυξης Ο τύπος 5 δηλώνει βλάβη με υψηλό ρυθμό ανάπτυξης (επιθετική) Οι επιθετικές βλάβες έχουν αυξημένη πιθανότητα κακοήθειας Αλλά, οι επιθετικές βλάβες δεν είναι όλες κακοήθεις και, οι κακοήθεις βλάβες δεν είναι όλες επιθετικές.
2. Ακτινολογικά Χαρακτηριστικά ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ Απλή κύστη Καλόηθες φλοιώδες έλλειμμα 1. σκληρυντικά Απόστημα BRODIE Γιγαντοκυτταρικός
2. Ακτινολογικά Χαρακτηριστικά ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ Γιγαντοκυτταρικός Ανευρυσματική κύστη 2. σαφώς αφοριζόμενα μή σκληρυντικά Πολλαπλούν μυέλωμα Δηλώνει μεγαλύτερη βιολογική δραστηριότητα από τον προηγούμενο τύπο Εύκολα ορατό στο σπογγώδες οστούν (παρουσία δοκίδων) Η μη ανάδειξή του στη διάφυση δεν δηλώνει κατ ανάγκη μεγαλύτερη βιολογική δραστηριότητα
2. Ακτινολογικά Χαρακτηριστικά ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ 3. Λυτικά Ασαφώς αφοριζόμενα Οστεοσάρκωμα Γιγαντοκυτταρικός Δηλώνει ακόμα μεγαλύτερη βιολογική δραστηριότητα. Χαρακτηρίζει μία τοπικά διηθητική εξεργασία
2. Ακτινολογικά Χαρακτηριστικά ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ Λευχαιμία 4. «σκοροφαγωμένα» Λέμφωμα 5. διηθητικά Λευχαιμία Πολλαπλούν μυέλωμα
2. Ακτινολογικά Χαρακτηριστικά ΠΕΡΙΟΣΤΙΚΗ ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ Αποτελεί δείκτη της βιολογικής δραστηριότητας της υποκείμενης εξεργασίας και της διάρκειάς της Δεν υπάρχει χαρακτηριστικός τύπος για συγκεκριμένο όγκο Όσο πιο εκτεταμένη και πολύπλοκη είναι τόσο μεγαλύτερη είναι η βιολογική δραστηριότητα του όγκου
2. Ακτινολογικά Χαρακτηριστικά ΠΕΡΙΟΣΤΙΚΗ ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ Ομαλό κέλυφος Συμπαγής Εγχόνδρωμα Χονδρομυξοειδές ϊνωμα Οστεοειδές οστέωμα Ανευρυσματική κύστη Γιγαντοκυτταρικός
2. Ακτινολογικά Χαρακτηριστικά ΠΕΡΙΟΣΤΙΚΗ ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ Απλή φολίς Φολιδωτή (σαν κρεμμύδι) Ewing
2. Ακτινολογικά Χαρακτηριστικά ΠΕΡΙΟΣΤΙΚΗ ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ Παράλληλες ακίδες προοδευτική ελάττωση ύψους από την μεσότητα της αντίδρασης Ewing
2. Ακτινολογικά Χαρακτηριστικά ΠΕΡΙΟΣΤΙΚΗ ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ Τρίγωνο Codman Διακεκομμένη φολιδωτή Ewing
2. Ακτινολογικά Χαρακτηριστικά ΠΕΡΙΟΣΤΙΚΗ ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ Συνήθως ένδειξη κακοήθους παραγωγής οστεοειδούς. Η ποικίλου πάχους ακτίνες προσανατολίζονται προς ένα «επίκεντρο» προς τον μυελικό αυλό. Η παρουσία της αποτελεί υψηλή ένδειξη οστεοσαρκώματος αλλά όχι παθογνωμονική. οστεοσάρκωμα Σαν ακτίνες ηλίου Μπορεί να φανεί και σε άλλες καταστάσεις όπως: Βλαστικές μεταστάσεις Αιμαγγείωμα
2. Ακτινολογικά Χαρακτηριστικά ΠΕΡΙΟΣΤΙΚΗ ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ Τοπική περιοστική αντίδραση που επικάθεται σε βλάβες που δείχνουν να είναι χρόνιες δηλώνουν μία μετατροπή σε περισσότερο επιθετική συμπεριφορά (εάν αποκλεισθεί ένα πιθανό κάταγμα ως αιτιολογικός παράγων) οστεοσάρκωμα Συνδυασμένη Ο συνδυασμός «αργών» και «ταχέων» περιοστικών αντιδράσεων στην ίδια βλάβη είναι ένδειξη εξαλλαγής προϋπάρχουσας καλοήθους βλάβης. οστεοσάρκωμα Ewing
2. Ακτινολογικά Χαρακτηριστικά ΥΦΗ ΘΕΜΕΛΙΑΣ ΟΥΣΙΑΣ Δεν παράγουν θεμέλια ουσία όλοι οι οστικοί όγκοι (π.χ. γιγαντοκυτταρικός κύστη Ewing) Είναι ορατή μόνο εάν εφαλατωθεί.(η απουσία εφαλάτωσης δεν αποκλείει την παρουσία όγκου που παράγει θεμέλια ουσία). Οστεοειδές Είδη θεμέλιας ουσίας Θεμέλια ουσία χόνδρου Μυξοειδές Κολλαγόνο Κακοήθεις οστικοί όγκοι συχνά χάνουν ή τροποποιούν σημαντικά - την ικανότητά τους να παράγουν θεμέλια ουσία εάν περάσουν έξω από το όριο του οστού.
2. Ακτινολογικά Χαρακτηριστικά ΥΦΗ ΘΕΜΕΛΙΑΣ ΟΥΣΙΑΣ Συμπαγής Νεφελοειδής Σαν ελεφαντοστούν Διάστικτη Κροκυδωτή Κυκλοτερής (δακτύλιοι τόξα)
2. Ακτινολογικά Χαρακτηριστικά ΥΦΗ ΘΕΜΕΛΙΑΣ ΟΥΣΙΑΣ Εφαλάτωση Οστεοειδούς «Μεταπλαστική» Παραγωγή Οστεοειδούς από μεταπλασία ινοκυττάρων σε οστεοβλάστες. Χαρακτηριστικό παράδειγμα: ΙΝΩΔΗΣ ΔΥΣΠΛΑΣΙΑ Συνήθως λιγότερο πυκνή εφαλάτωση σε σύγκριση με την εφαλάτωση οστεοειδούς Εικόνα θαμβής υάλου οστεοσάρκωμα
2. Ακτινολογικά Χαρακτηριστικά ΥΦΗ ΘΕΜΕΛΙΑΣ ΟΥΣΙΑΣ Εφαλάτωση Οστεοειδούς Αντιδραστική Παραγωγή Οστού Ως περιοστική αντίδραση (σε βραδέως ή ταχέως εξελισσόμενες εξεργασίες) Ως πάχυνση ενδοστικών δοκίδων σε βραδέως εξελισσόμενες νεοπλασματικές βλάβες (π.χ. αιμαγγειώματα) και ορισμένες κακοήθεις (δικτυοκυτταρικό σάρκωμα) Ως εσωτερική σκλήρυνση ενδοστέου και δοκίδων σε χρόνια οστεϊτιδα και οστεομυελίτιδα Συγγ. Σύφιλις Οστεοειδές Οστέωμα Χρ. Οστεομυελίτις
2. Ακτινολογικά Χαρακτηριστικά ΥΦΗ ΘΕΜΕΛΙΑΣ ΟΥΣΙΑΣ Εφαλάτωση Θεμέλιας Ουσίας Χόνδρου Οστεοχόνδρωμα Εγχόνδρωμα Χονδροσάρκωμα Χονδροσάρκωμα
2. Ακτινολογικά Χαρακτηριστικά ΥΦΗ ΘΕΜΕΛΙΑΣ ΟΥΣΙΑΣ Δυστροφική Αποτιτάνωση Σε νεκρωμένο λιπώδη και συνδετικό ιστό Οστικό έμφρακτο Ενδοστικό λίπωμα Ακτινονέκρωση Έμφρακτο
Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ Υ.Τ. Αποτελεί συμπληρωματική εξέταση όταν η εκτίμηση με την απλή ακτινογραφία δεν επαρκεί για τον χαρακτηρισμό της βλάβης.
Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ Υ.Τ. Βοηθά στην καλύτερη εκτίμηση της λεπτομέρειας του φλοιού, της περιοστικής αντίδρασης και στην μελέτη των χαρακτηριστικών της θεμέλιας ουσίας ενός όγκου. Φλοιώδες Ελλειμμα Χονδροβλάστωμα Χονδρομυξοειδές Ίνωμα
Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ Υ.Τ. Βοηθά στην καλύτερη εκτίμηση της λεπτομέρειας του φλοιού, της περιοστικής αντίδρασης και στην μελέτη των χαρακτηριστικών της θεμέλιας ουσίας ενός όγκου. Ανευρυσματική Κύστη Κακ. Γιγαντοκυτταρικός Πολλαπλούν μυέλωμα Γιγαντοκυτταρικός Γιγαντοκυτταρικός
Η καλύτερη μέθοδος για την εκτίμηση του τύπου της εφαλάτωσης της θεμέλιας ουσίας είναι η απλή ακτινογραφία. Η Α/Τ υπερτερεί σαφώς στην ανίχνευση εφαλάτωσης που δεν είναι ορατή στην απλή ακτινογραφία.
Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ Υ.Τ. Βοηθά στην ανίχνευση μιας οστικής βλάβης σε περιοχές με πολυσύνθετη οστική ανατομία (στέρνο, ιερό, βάση κρανίου, σπονδυλική στήλη). Ca Μαστού Ινωδ. Δυσπλασία Χονδροσάρκωμα Πολλαπλούν μυέλωμα Οστεοβλάστωμα
Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ Υ.Τ. Βοηθά στην ανίχνευση μιας οστικής βλάβης σε περιοχές με πολυσύνθετη οστική ανατομία (στέρνο, ιερό, βάση κρανίου, σπονδυλική στήλη). Χονδροσάρκωμα Απλή Κύστη Χονδροσάρκωμα Ηπάτωμα
Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ Υ.Τ. Αναδεικνύει την επέκταση της βλάβης στα μαλακά μόρια και την ακριβή ανάδειξη των ορίων της. Χονδροσάρκωμα Χονδροσάρκωμα Ewing
Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ Υ.Τ. Αναδεικνύει τη σχέση της βλάβης με ζωτικές ανατομικές δομές (αγγεία, νωτιαίος μυελός, κλπ.). Αδιαφοροποίητο ΧΣ Λέμφωμα
Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ Υ.Τ. Αποτελεί κυρίως την εξέταση εκλογής για την ΣΤΑΔΙΟΠΟΙΗΣΗ του όγκου (έλεγχος για απομακρυσμένες μεταστάσεις). οστεοσάρκωμα
Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ Υ.Τ. ΒΙΟΨΙΑ ΔΙΑ ΛΕΠΤΗΣ. ΒΕΛΟΝΗΣ - FNA Σκοπός της μεθόδου είναι η αναρρόφηση ενός μικρού αριθμού κυττάρων ή ενός μικρού ιστολογικού τεμαχιδίου από μία ύποπτη βλάβη και η αποστολή του στο κυτταρολογικό εργαστήριο για διάγνωση. Γίνεται με την καθοδήγηση Αξονικού τομογράφου.
Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ Υ.Τ. ΒΙΟΨΙΑ ΔΙΑ ΛΕΠΤΗΣ ΒΕΛΟΝΗΣ - FNA Χονδροσάρκωμα Ewing Είναι μία απλή, ασφαλής, ελάχιστα επεμβατική μέθοδος, σύντομη και με ελάχιστο κόστος. Είναι πλήρως αποδεκτή τόσον από τους κλινικούς γιατρούς όσον και από τους ασθενείς, οι οποίοι αποφεύγουν έτσι μία χειρουργική διαγνωστική προσπέλαση. Εξαιρέσεις-περιορισμοί : Αμιγώς οστεοβλαστικές βλάβες. ΠΡΟΣΟΧΗ: Η ΒΙΟΨΙΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΙΝΕΤΑΙ ΠΑΝΤΑ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΜΑΓΝΗΤΙΚΗ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΑ ΓΙΑ ΝΑ ΜΗΝ ΑΛΛΟΙΩΘΕΙ Η ΕΙΚΟΝΑ ΑΠΟ ΑΙΜΟΡΡΑΓΙΚΑ Ή ΦΛΕΓΜΟΝΩΔΗ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ Υ.Τ. Εφαρμογή Ραδιοσυχνοτήτων Η εφαρμογή ραδιοσυχνοτήτων σε ασθενείς με οστεοειδές οστέωμα φαίνεται να είναι μία απεικονιστικά καθοδηγούμενη μέθοδος με πολύ καλά αποτελέσματα. Εφαρμογή RF 90 0 C για 6 περίπου λεπτά 3 έτη μετά την εφαρμογή της μεθόδου χωρίς άλγος και αναλγητικά.
Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ Υ.Τ. Εφαρμογή Ραδιοσυχνοτήτων Πολύ καλά αποτελέσματα έχουν ανακοινωθεί στην ελάττωση του πόνου σε οστικές μεταστάσεις με αποτέλεσμα την καλύτερη ποιότητα ζωής.
ΝΕΟΠΛΑΣΙΕΣ ΜΥΟΣΚΕΛΕΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΝΕΟΠΛΑΣΙΕΣ ΜΑΛΑΚΩΝ ΜΟΡΙΩΝ
Ο Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ Υ.Τ. Η Υ.Τ. δεν προσφέρεται στην μελέτη των μαλακών μορίων λόγω μειωμένης σκιαγραφικής αντίθεσης σε σύγκριση με αυτήν της Μαγνητικής Τομογραφίας Υπερτερεί όμως έναντι της Μαγνητικής Τομογραφίας στην ανίχνευση αποτιτανώσεων
Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ Υ.Τ. Ο Νευρίνωμα Αιμάτωμα Εχινόκοκκος
Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ Υ.Τ. Φαιοί Νευρινωμάτωση Λίπωμα