ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8 ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ 1
Στρατηγική Στρατηγική είναι ο καθορισμός των βασικών μακροπρόθεσμων στόχων και σκοπών μιας επιχείρησης, η επιλογή τρόπων δράσης και η κατανομή των πόρων που είναι αναγκαίοι για την πραγματοποίηση αυτών. (Chandler, 1962) Αποστολή της είναι η αποτελεσματική χρήση των διαθέσιμων πόρων για την επίτευξη του κύριου στόχου. 2
Οι Τρεις Κύριες Στρατηγικές Ερωτήσεις 1. Που είμαστε τώρα ποια είναι η κατάσταση; 2. Που θέλουμε να βρεθούμε; 3. Πως θα φτάσουμε εκεί;
Χωρίς στρατηγική ο οργανισμός είναι σαν πλοίο που δεν έχει πηδάλιο και περιφέρεται, κάνοντας κύκλους. Joel Ross and Michael Kami
Όραμα Τακτική Προγραμματισμένη τεχνολογική αλλαγή Αποστολή
Τακτική, είναι το εργαλείο για να εφαρμοστεί η στρατηγική και είναι υποδεέστερη του κύριου στόχου της στρατηγικής. Προγραμματισμένη τεχνολογική αλλαγή, είναι η προσεκτική ανάπτυξη νέας ή βελτιωμένης λειτουργικότητας. Αποστολή, εξειδικεύει τους λόγους για τους οποίους ιδρύθηκε η επιχείρηση, περιγράφει το σκοπό. Όραμα, παρέχει την εικόνα μιας διαφορετικής πραγματικότητας για το μέλλον, δίνει την κατεύθυνση της επιχείρησης. Για να επιτευχθεί η αποστολή και να πραγματοποιηθεί ένα όραμα μια εταιρεία πρέπει να καθορίσει τους σκοπούς και να θέσει στόχους. 6
Στοιχεία Στρατηγικής Στρατηγικός σχεδιασμός, περιλαμβάνει το στρατηγικό όραμα θέτοντας και τη στρατηγική διατύπωση. Στρατηγικές εφαρμογές, περιλαμβάνουν λεπτομερείς δράσεις που πρέπει να ακολουθούνται. Αξιολόγηση της στρατηγικής, περιλαμβάνει μέτρα απόδοσης, μηχανισμούς ανάδρασης, συνεχή βελτίωση και τη διαδικασία οργανωσιακής μάθησης. Η εφαρμογή στρατηγικής θα πρέπει να συντελεί σε κάποιο όραμα, μια αποστολή, και ένα σύνολο στόχων που θα θέτουν την κατεύθυνση μιας επιχείρησης ή οργανισμού γενικότερα. 7
Διαδικασία στρατηγικού προγραμματισμού Ανίχνευση Περιβάλλοντος Σχεδιασμός Στρατηγικής Υλοποίηση Στρατηγικής Αξιολόγηση & Έλεγχος
Διαμόρφωση Στρατηγικής Αποστολή Σκοποί Στρατηγικές Πολιτικές Προγράμματα Yλοποίηση Στρατηγικής Προϋπολογισμοί Διαδικασίες
Αποστολή Ο λόγος Ποιοι είμαστε και τι κάνουμε; ή η αιτία ύπαρξης της επιχείρησης Όραμα Ο λόγος Τι θέλουμε να γίνουμε;
Αποστολή και Όραμα Το όραμα αναφέρεται στη γενικότερη επιθυμητή μελλοντική κατάσταση, ενώ η αποστολή είναι περισσότερο εστιασμένη στις υπάρχουσες δραστηριότητες. Όραμα Το όραμα της Airbnb είναι να δημιουργήσει μοναδικές εμπειρίες για τους ιδιοκτήτες σπιτιών (hosts) και τους ταξιδιώτες σε όλο κόσμο μέσα από τη φιλοξενία τους.
Βήματα διατύπωσης της στρατηγικής: 1. Καθορισμός των οργανωσιακών στόχων 2. Αξιολόγηση του οργανωσιακού περιβάλλοντος 3. Καθορισμός ποσοτικών στόχων 4. Δημιουργία πλαισίου με τα σχέδια των τμημάτων του οργανισμού 5. Ανάλυση της απόδοσης 6. Επιλογή στρατηγικής 12
Στρατηγική Τεχνολογική Στρατηγική Σκοπός της επιχειρηματικής στρατηγικής είναι η απόκτηση βιώσιμου οικονομικού πλεονεκτήματος Σκοπός της τεχνολογικής στρατηγικής είναι η απόκτηση βιώσιμου τεχνολογικού πλεονεκτήματος που παρέχει ανταγωνιστική ισχύ. Αποτελεσματικό μάνατζμεντ είναι επιτυχώς συνδεδεμένες επιχειρηματικές και τεχνολογικές στρατηγικές
Η τεχνολογική στρατηγική πρέπει να διαμορφώνεται μέσα στο ευρύτερο πλαίσιο του σχεδιασμού της επιχείρησης Τεχνολογία= Ανταγωνιστική ισχύ
Βήματα διαμόρφωσης τεχνολογικής στρατηγικής : 1. Αναγνώριση τεχνολογιών σε μια αλυσίδα αξίας. 2. Αναγνώριση συναφών τεχνολογιών σε άλλους κλάδους. 3. Καθορισμός πιθανής αλλαγής βασικών τεχνολογιών 4. Καθορισμός τεχνολογιών σημαντικών για ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. 5. Πρόσβαση σε σπουδαίες τεχνολογίες 6. Επιλογή τεχνολογικής στρατηγικής που ενισχύει τη συνολική ανταγωνιστική στρατηγική της επιχείρησης 7. Ενίσχυση τεχνολογικών στρατηγικών των επιχειρηματικών μονάδων 15
Ερωτήματα Τεχνολογικής Στρατηγικής Ποιες είναι οι τεχνολογίες από τις οποίες εξαρτάται η βιώσιμη ανταγωνιστικότητα της επιχείρησης; Είναι όλες οι τεχνολογίες διαθέσιμες και εφαρμόσιμες ; Ποιοι είναι οι κατάλληλοι τρόποι απόκτησης αυτών των τεχνολογιών ; Η τεχνολογία οδηγεί σε αύξηση της παραγωγικότητας και αποτελεσματικότητας ; Η τεχνολογία οδηγεί σε αύξηση της δυνατότητας ανταγωνισμού της επιχείρησης στην παγκόσμια αγορά ; 16
Η κατεύθυνση της στρατηγικής Για να γίνει ανταγωνιστική μια επιχείρηση πρέπει να: 1. Αναπτύξει στρατηγικές με σαφή κατεύθυνση 2. Εκμεταλλευτεί τις τεχνολογικές ικανότητες 3. Πετύχει υψηλά επίπεδα παραγωγικότητας 4. Θεμελιώσει ένα επιθετικό και διαρκούς προσπάθειας μάρκετινγκ
Μοναδικές ικανότητες Είναι θεμελιακή γνώση, ικανότητα ή εξειδίκευση σε ειδικό πεδίο ή σύνολο δεξιοτήτων που δεν μπορούν εύκολα να την αντιγράψουν οι ανταγωνιστές της εταιρίας. Δίνουν σε μια εταιρία ανταγωνιστικό πλεονέκτημα για δημιουργία αξίας στους πελάτες 18
Οι μοναδικές ικανότητες σε ποια πεδία/αντικείμενα θα μπορούσαν να βρίσκονται σε έναν οργανισμό ;
Η βασική ικανότητα θα μπορούσε να βρίσκεται : Τεχνολογία Προϊόν Διεργασία Μάρκετινγκ Οργανωσιακή υποδομή Ανθρώπινη γνώση και εξειδίκευση υπαλλήλων Αποτελεσματικός σχεδιασμός Παραγωγή Γνώση πελατών
Μια επιχείρηση μπορεί να βελτιώσει τις μοναδικές ικανότητες εάν γίνει μαθησιακός οργανισμός που: Που δεν μπορούν να αντιγράψουν εύκολα οι ανταγωνιστές Δημιουργεί νέα προϊόντα και υπηρεσίες για τους πελάτες Δημιουργεί συμμαχίες και σχέσεις με προμηθευτές για πλεονέκτημα καλύτερου κόστους και μεγαλύτερης αξίας
Κοινά χαρακτηριστικά μοναδικών ικανοτήτων: 1. Το διακριτό πλεονέκτημα του οργανισμού 2. Δυσκολία μίμησης από τους ανταγωνιστές 3. Συμμετοχή μοναδικής ικανότητας στα τελικά προϊόντα 4. Παροχή πρόσβασης σε μεγάλη ποικιλία αγορών 22
Η τεχνολογία σε μια επιχείρηση ή προϊόν παρίσταται με τρείς ομόκεντρους κύκλους: Εξωτερικές Τεχνολογίες Βασικές Τεχνολογίες Διακεκριμένες Τεχνολογίες
Διακεκριμένες τεχνολογίες: Οι τεχνολογίες που δίνουν σε μια επιχείρηση το μοναδικό της πλεονέκτημα στην αγορά Βασικές τεχνολογίες: Οι τεχνολογίες επιβίωσης, χωρίς τις οποίες η εταιρεία θα μπορούσε να αποκλειστεί από τις αγορές της Εξωτερικές τεχνολογίες: Οι τεχνολογίες που παρέχονται από άλλες εταιρείες
Ολοκλήρωση μιας επιχείρησης Κατακόρυφη ολοκλήρωση, η επιχείρηση κατέχει ή έχει υπό έλεγχο όλες ή τις περισσότερες από τις τεχνολογίες που συμμετέχουν στην παραγωγή και στο μάρκετινγκ ενός προϊόντος (π.χ. General Motors). Οριζόντια ολοκλήρωση, περιλαμβάνει αυξημένο έλεγχο επί των ανταγωνιστών στην παραγωγή της. Ολοκλήρωση προς τα πίσω, η εταιρία αναζητά την ιδιοκτησία ή τον έλεγχο των προμηθευτών της. Ολοκλήρωση προς τα εμπρός, αναζητά να ελέγχει τη διανομή, τη λιανική πώληση και τις μεταπαραγωγικές δραστηριότητες. 25
Η τεχνολογία πρέπει να είναι ιδιόκτητη ή όχι? Τα προϊόντα θα πρέπει να γίνονται ή να αγοράζονται? Μια εταιρία πρέπει να είναι ικανή: 1. Να αναγνωρίζει τις διακεκριμένες τεχνολογίες της και να επιλέγει περιοχές στις οποίες να κτίζει μοναδική ικανότητα 2. Να διατηρεί την κατοχή αυτών των τεχνολογικών περιοχών 3. Να αποφασίσει για το επίπεδο ολοκλήρωσης 4. Να είναι ενημερωμένη για αναδυόμενες τεχνολογίες 5. Να τροποποιεί την επιχειρηματική στρατηγική 26
Στρατηγική για την τεχνολογία Τύποι προβλημάτων τεχνολογικών αλλαγών: 1. Εντοπισμός σημείων όπου θα συμβούν οι επόμενες τεχνολογικές αλλαγές 2. Διαχείριση μιας καινοτομίας μέσα στον κύκλο ανάπτυξης της τεχνολογίας 3. Ανάπτυξη τεχνολογικής στρατηγικής σε εταιρία που παράγει διαφορετικά είδη προϊόντων. 4. Σύνδεση Ε&Α με τεχνολογική στρατηγική 5. Απόκτηση τεχνολογίας που αναπτύχθηκε εκτός επιχείρησης 27
Τεχνολογική καινοτομία και τεχνολογική στρατηγική Τεχνολογική καινοτομία, είναι η εφεύρεση, η ανάπτυξη και η εισαγωγή στην αγορά νέων προϊόντων, διεργασιών ή υπηρεσιών που περιέχουν νέα τεχνολογία. Εμπορικά πετυχημένες τεχνολογίες θα πρέπει: Να προσφέρουν τεχνολογική ανωτερότητα στις εφαρμογές της αγοράς Να παρέχουν σε ανταγωνιστικές τιμές προϊόντα υψηλής ποιότητας 28
Στρατηγικές Επίτευξης Ανταγωνιστικού Πλεονεκτήματος ΑΓΟΡΑ ΣΤΟΧΟΣ Target Scope ΧΑΜΗΛΟ ΚΟΣΤΟΣ Low Cosτ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑ Advantage ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΣΗ Product uniqueness Κλάδος Broad (Industry wide) Ηγεσία κόστους Cost Leadership Strategy Διαφοροποίηση Differentiation Strategy Εστίαση σε Τμήμα Broad (Segment wide) Εστίαση στο Κόστος Focus Strategy (Low cost) Εστίαση στη Διαφοροποίηση Focus Strategy (differentiation)
Σημεία κινδύνου και επιτυχίας στην τεχνολογική καινοτομία 1. Αν μια νέα τεχνολογία δεν έχει υψηλή απόδοση θα αποτύχει 2. Οι τεχνολογίες είναι συστήματα που αν δεν συμπληρωθούν θα αποτύχουν 3. Ο ρυθμός διάχυσης εξαρτάται από πολλούς παράγοντες 4. Ο πελάτης καθορίζει την πορεία μιας καινοτομίας σύμφωνα με διάφορα κριτήρια 5. Η επιτυχία εξαρτάται από πρότυπα, υποδομή και απόδοση 6. Μια ριζικά νέα τεχνολογία απαιτεί νέα οργάνωση της επιχείρησης 30
Το τεχνικό προσωπικό και διοικητικό-λειτουργικό ζουν σε διαφορετικούς κόσμους Για να μειωθεί το «ρίσκο» από τις καινοτομίες, χρειάζεται ειδική προσοχή και προσπάθεια για ολοκλήρωση των δυο στρατηγικών εννοιών: της διοίκησης και της τεχνολογίας
Είδη καινοτομικών διεργασιών: 1. Ριζική καινοτομία, παρέχει μια νέα λειτουργική δυνατότητα που είναι μια διακοπή στις μέχρι τότε υπάρχουσες τεχνολογικές δυνατότητες 2. Επαυξητική καινοτομία, βελτιώνει τη λειτουργική δυνατότητα μιας υπάρχουσας τεχνολογίας 3. Καινοτομία συστημάτων, παρέχει νέα λειτουργική δυνατότητα βασισμένη σε ανασχηματισμό υπαρχουσών τεχνολογιών 4. Τεχνολογική καινοτομία επόμενης γενιάς, προέρχεται από επαυξητικές καινοτομίες που μέσα σε ένα σύστημα μπορούν να δημιουργήσουν νέες τεχνικές γενιές αυτού του συστήματος. 32
Ριζική Δημιουργεί νέες αγορές Τόπος ερευνητικά εργαστήρια Αρχίζει με νέα επιστημονική γνώση Εστιάζει γύρω από νέα γνώση, εφεύρεση Για μακροπρόθεσμη ανταγωνιστικότητα Θεαματικές, ασυνεχείς επιδράσεις στην οικονομία Επαυξητική Καταλαμβάνει αγορές μακροπρόθεσμα Τόπος παραγωγικά τμήματα εταιριών Εστιάζει γύρω από τη σχεδίαση του προϊόντος Για βραχυπρόθεσμη ανταγωνιστικότητα Ήρεμες, σταθερές, συνεχείς επιδράσεις στην οικονομία 33