Υποδείγματα Επαλλήλων Γενεών Diamond και Blanchard- Weil 1
Υπoδείγματα Επαλλήλων Γενεών Το υπόδειγμα του αντιπροσωπευτικού νοικοκυριού βασίζεται στην υπόθεση ότι όλα τα νοικοκυριά είναι πανομοιότυπα. Μία εναλλακτική κατηγορία υποδειγμάτων βασίζεται στην υπόθεση ότι τα νοικοκυριά διαφέρουν μεταξύ τους. Καθώς νέα νοικοκυριά γεννιούνται, και ηλικιωμένα νοικοκυριά πεθαίνουν, υπάρχει εναλλαγή γενεών. Αυτό συνεπάγεται ότι σε κάθε χρονική στιγμή υπάρχουν στην οικονομία νοικοκυριά που εκπροσωπούν διαφορετικές γενεές. Η αποταμιευτική συμπεριφορά μεταξύ νοικοκυριών διαφορετικών γενεών διαφέρει, και έτσι τα υποδείγματα αυτά δεν συνεπάγονται κατά κανόνα την ομοιογένεια ή την οικονομική αποτελεσματικότητα που χαρακτηρίζει το βασικό υπόδειγμα του αντιπροσωπευτικού νοικοκυριού.! 2
Το Υπόδειγμα του Diamond Σε κάθε χρονική περίοδο συνυπάρχουν δύο ειδών νοικοκυριά. Τα νέα, που μόλις έχουν γεννηθεί και τα ηλικιωμένα που βρίσκονται στη δεύτερη και τελευταία περίοδο της ζωής τους.! Τα νέα νοικοκυριά εργάζονται και το μόνο εισόδημα που έχουν είναι από την εργασία τους, ενώ τα ηλικιωμένα νοικοκυριά δεν εργάζονται, και καταναλώνουν την πρόσοδο και το απόθεμα του κεφαλαίου που έχουν αποταμιεύσει. Την επόμενη περίοδο, τα ηλικιωμένα νοικοκυριά έχουν πεθάνει, τα νέα νοικοκυριά μετατρέπονται σε ηλικιωμένα, μία νέα γενιά νοικοκυριών έχει γεννηθεί, και ούτω καθεξής.! 3
Το Υπόδειγμα του Diamond Η τεχνολογία της παραγωγής και η διάρθρωση των αγορών είναι ανάλογη με αυτή που υποτίθεται στα υποδείγματα του Solow και του Ramsey. Υπάρχουν πολλές ανταγωνιστικές επιχειρήσεις, που παράγουν σύμφωνα με μία νεοκλασσική συνάρτηση παραγωγής, οι αγορές κεφαλαίου και εργασίας είναι ανταγωνιστικές, και το κεφάλαιο και η εργασία αμείβονται με το οριακό τους προϊόν. Η συνολική αποταμιευτική συμπεριφορά στα υποδείγματα επαλλήλων γενεών δεν χαρακτηρίζεται από κοινωνική αποτελεσματικότητα, όπως στο υπόδειγμα του αντιπροσωπευτικού νοικοκυριού. Στο υπόδειγμα αυτό δημιουργούνται οι προϋποθέσεις για παρεμβάσεις πολιτικής που βελτιώνουν την κοινωνική αποτελεσματικότητα, καθώς η ανταγωνιστική ισορροπία δεν οδηγεί κατ ανάγκη και σε κοινωνικά βέλτιστα αποτελέσματα. 4
Πολλαπλές Ισορροπίες στο Υπόδειγμα του Diamond k t+1 C B A k 0 k A k B k C k 1 k t 5
Ισορροπία με Λογαριθμικές Προτιμήσεις και Τεχνολογία Cobb Douglas k t+1 A k 0 k * k 1 k t 6
Αύξηση του Ποσοστού Διαχρονικής Προτίμησης στο Υπόδειγμα του Diamond k t+1 A B k ** k * k t 7
Το Υπόδειγμα των Blanchard Weil Στο υπόδειγμα του Blanchard- Weil υποτίθεται ότι σε κάθε χρονική στιγμή γεννιούνται νέα νοικοκυριά, τα οποία έχουν άπειρο χρονικό χρονικό ορίζοντα. Στην αρχική παραλλαγή αυτού του υποδείγματος, από τον Blanchard (1985), σε κάθε χρονική στιγμή υπάρχει και μία σταθερή πιθανότητα θανάτου, η οποία είναι ανεξάρτητη από την ηλικία των νοικοκυριών. Στο υπόδειγμα του Weil (1989), η πιθανότητα θανάτου είναι μηδενική, δηλαδή τα νοικοκυριά έχουν άπειρο χρονικό ορίζοντα. Tεχνολογία και διάρθρωση των αγορών: ανταγωνιστικές αγορές και νεοκλασσική συνάρτηση παραγωγής με σταθερές αποδόσεις κλίμακας. 8
Το Υπόδειγμα των Blanchard Weil Αυτό που προκύπτει ότι έχει την κυριότερη σημασία για τις προβλέψεις των υποδειγμάτων επαλλήλων γενεών είναι η διαφορετικότητα που προκύπτει από τη διαφορετική ημερομηνία γέννησης των νοικοκυριών, και όχι η πιθανότητα θανάτου. Αυτή η διαφορετικότητα επηρεάζει την αποταμιευτική συμπεριφορά των νοικοκυριών και βεβαίως τις συνολικές αποταμιεύσεις. Η συνολική αποταμιευτική συμπεριφορά στα υποδείγματα επαλλήλων γενεών δεν χαρακτηρίζεται από κοινωνική αποτελεσματικότητα, όπως στο υπόδειγμα του αντιπροσωπευτικού νοικοκυριού. Στο υπόδειγμα των Blanchard Weil υπάρχει υπο- αποταμίευση, καθώς οι τρέχουσες γενεές δεν αποταμιεύουν και για τις επόμενες γενεές. 9
Ισορροπία και Δυναμική Προσαρμογή στο Υπόδειγμα Blanchard Weil c c=0 c * k=0 k * k R k 10
Επιπτώσεις μιας Αύξησης του Ποσοστού Διαχρονικής Προτίμησης c c=0 c 0 c * c ** k=0 k ** k * k R k 11
Συμπεράσματα Η συνολική αποταμιευτική συμπεριφορά στα υποδείγματα επαλλήλων γενεών δεν χαρακτηρίζεται από κοινωνική αποτελεσματικότητα, όπως στο υπόδειγμα του αντιπροσωπευτικού νοικοκυριού. Επιπλέον, στο υπόδειγμα του Diamond υπάρχει θεωρητικά το ενδεχόμενο η ισορροπία να μην είναι καν αποτελεσματική κατά Pareto. Το ενδεχόμενο αυτό, επειδή προκύπτει από την αποταμιευτική συμπεριφορά, έχει ονομασθεί δυναμική αναποτελεσματικότητα. Στα υποδείγματα επαλλήλων γεννεών δημιουργούνται οι προϋποθέσεις για παρεμβάσεις πολιτικής που βελτιώνουν την κοινωνική αποτελεσματικότητα. 12