ΤΙΕΙΝΑΙΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ / ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ & ΠΩΣ ΒΟΗΘΟΥΝ ΣΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΑΝΑΝΕΩΣΗ ΤΟΥΚΛΑ ΟΥ & ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ

ΤΙΕΙΝΑΙΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ / ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ & ΠΩΣ ΒΟΗΘΟΥΝ ΣΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΑΝΑΝΕΩΣΗ ΤΟΥΚΛΑ ΟΥ & ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ Γιατί µας ενδιαφέρει η επιχειρηµατικότητα και η καινοτοµία 1. ήρθεοκαιρόςπουθαπρέπεινααφιερώσουµεέναµέροςτης προσοχής µας από τις επιχειρήσεις µε υψηλή απόδοση στους τρόπους που µπορούµε να δηµιουργήσουµε επιχειρήσεις που παράγουνυψηλήςαπόδοσηςκοινότητες Morris, M.H. (2001) Entrepreneurship is Economic Development is Entrepreneurship, Journal of Developmental Entrepreneurship, Dec, 6,3) 2. Οι σηµερινές ώριµες οικονοµίες έχουν προσανατολιστεί από την βιοµηχανική αναδιοργάνωση στην βιοµηχανία της γνώσης 3. Οι σηµερινές αγορές, επιχειρήσεις και κλάδοι χρειάζονται την καινοτοµία για οικονοµική ανανέωση 4. Το φαινόµενο της παγκοσµιοποίησης και η επιταχυνόµενη τάση για αλλαγές µε τις επακόλουθες εφαρµογές στις επιχειρήσεις 5. Κατανόηση πως κάποιες επιχειρήσεις αναδύονται µέσα από το πλήθος των µικρότερων επιχειρήσεων δηµιουργία οργανισµών µε ικανότητες ανάπτυξης 1

Προσδιορισµός των εννοιών Επιχειρηµατικότητα Καινοτοµία ιοίκηση είτε Επιχειρηµατική είτε ιεκπαιρεωτική / Παραδοσιακή είτε κάπου ανάµεσα στα δύο Ακαδηµαϊκές προσεγγίσεις στο θέµα της επιχειρηµατικότητας Οικονοµική προσέγγιση Αποτέλεσµα ΤΙ? Κοινωνική Ψυχολογική προσέγγιση Αιτία ΓΙΑΤΙ? ιοικητική προσέγγιση Συµπεριφορά ΠΩΣ? Λειτουργίες µε τις οποίες επιτυγχάνεται ηανάπτυξη της οικονοµίας Ενδιαφέρον για το άτοµο, την κουλτούρα του και την κοινότητα Πως αποκτάται η επιχειρηµατική συµπεριφορά καιποιεςοι συνέπειες (Stevenson and Jarillo SMJ 1990) 2

Συµπεράσµατα Οι ποικίλες θεωρίες της επιχειρηµατικότητας µας βοηθούν να κατανοήσουµε τις διαφορετικές ακαδηµαϊκές προσεγγίσεις αλλά... Αν και ορισµένες όψεις της επιχειρηµατικότητας είναι έµφυτες υπάρχουν αρκετές που µαθαίνονται (π.χ. πώς να γίνουν οικονοµικές αξιολογήσεις, να ιδρυθεί, να διοικηθεί και να αναπτυχθεί µε επιτυχία µια νέα επιχείρηση). Το περιβάλλον είναι σηµαντικό (π.χ. η ύπαρξη ενός επιχειρηµατικού περιβάλλοντος και κουλτούρας κεντρίζουν την επιχειρηµατικότητα). Kingston University Entrepreneurship Centre ( KUEC) ΗΕπιχειρηµατικότητα: «Μια ανθρώπινη δηµιουργική δραστηριότητα που χτίζειαξίααπότοµηδέν. Το κυνήγι της ευκαιρίας ανεξάρτητα από τους πόρους.πουέχω. Απαιτεί όραµα, πάθος και υποχρέωση για να οδηγηθούν και οι υπόλοιποι στο κυνήγι του οράµατος. Επίσης χρειάζεται η θέληση για υπολογισµένο ρίσκο» Timmons New Venture Creation 3rd Edition 3

ΓΙΑΤΙ ΝΑ ΕΙΜΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΑΣ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΠΡΟΟ Ο ΕΡΓΑΣΙΑΚΗ ΣΙΓΟΥΡΙΑ ΑΠΟΛΑΥΣΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΕΥΚΑΙΡΙΑ ΓΙΑ ΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΓΙΑΤΙΝΑΜΗΝΕΙΜΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΑΣ ΠΟΛΛΕΣ ΩΡΕΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΕΙΣΟ ΗΜΑΤΙΚΗ ΑΒΕΒΑΙΟΤΗΤΑ ΑΠΟΛΥΤΗ ΕΥΘΥΝΗ ΕΠΕΝ ΥΤΙΚΟΣ ΚΙΝ ΥΝΟΣ 4

ΑΝΤΑΜΟΙΒΕΣ ΤΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ ΚΕΡ ΟΣ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑ ΠΡΟΚΛΗΣΗ Η επιχειρηµατικότητα εµφανίζεται σε όλα τα επίπεδα Ανεξάρτητα άτοµα ανεξάρτητες νέες επιχειρήσεις / ενδοεπιχειρηµατικότητα Οµάδες Οµάδες Μ.Μ.Επιχειρηµατιών / managers µεσαίου επιπέδου σε µεγάλες επιχειρήσεις Εταιρίες - Εταιρική επιχειρηµατικότητα σε µια ποικιλία µορφών 5

ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ Η επιτυχηµένη εφαρµογή γνώσεων ή τεχνικών µε διαφορετικό τρόπο ή µε νέους στόχους Τα είδη της καινοτοµίας Νέο προϊόν / υπηρεσία ιαδικασία Λειτουργική καινοτοµία Στρατηγική καινοτοµία Μεταβολή του κλάδου 6

Schumpeterian Καινοτοµία: Πέντε κατηγορίες 1. Ολοκληρωτικά νέα ή σηµαντικά βελτιωµένα Προϊοντική καινοτοµία / Νέες αγορές (Wi Fi, VoIP, Blu-Ray/HD-DVD) 2. Νέες µέθοδοι παραγωγής Νέα διαδικασία για την παραγωγή υπαρχόντων προϊόντων (προστατευτική µεµβράνη, Βιοτεχνολογία, Νανοτεχνολογία) 3. Άνοιγµα νέας αγοράς Παρουσιάζοντας ένα προϊόν ή µια διαδικασία σε µια διαφορετική αγορά (Bottox) 4. Νέεςπηγές / προµηθευτέςπρώτωνυλών ηµιουργία / ανακάλυψη νέων υλικών που να χρησιµοποιούνται σε υπάρχονταπροϊόντα (ήσυστατικά) (κύπελλοθερµοδείκτης, Salt Trim, Kiwi Green, λειτουργικό παγωτό) 5. Νέα µορφή του οργανισµού (Amazon) Ο ρόλος της Καινοτοµίας Ανταγωνιστικό πλεονέκτηµα για όσες επιχειρήσεις µπορούν να ενεργοποιήσουν την γνώση, τις τεχνολογικές δεξιότητες και την εµπειρία για να δηµιουργήσουν νέα προϊόντα / υπηρεσίες και διαδικασίες Οικονοµική ανανέωση µέσα στο επιχειρηµατικό περιβάλλον (µεγάλες και µικρές επιχειρήσεις) η µη καινοτοµία είναι θάνατος Freeman Μεγαλύτερα βήµατα προς τεχνολογικές αλλαγές, µικρότερος κύκλος ζωής, παγκοσµιοποίηση των αγορών 7

Ποιοι παράγοντες του εξωτερικού περιβάλλοντος επηρεάζουν την καινοτοµία; Επίπεδα επενδύσεων: δηµόσια και ιδιωτικά κεφάλαια Κλαδικοί παράγοντες cluster effects Επίπεδα τιµών βασικά το κόστος εργασίας και η διαθεσιµότητα εργασίας µειώνουν την καινοτοµική τεχνολογία Αλλαγή στις τάσεις / απαιτήσεις των τοπικών αγοραστών (βιολογικά προϊόντα) Ποιοι εσωτερικοί παράγοντες επηρεάζουν την καινοτοµική δραστηριότητα; Οι πόροι του οργανισµού Υλικοί και Άϋλοι Οκύκλοςζωής τουκλάδου, τηςαγοράς, της επιχείρησης Η ελευθερία ανάληψης διοικητικών επιχειρηµατικών πρωτοβουλιών Η διοικητική ανταγωνιστικότητα επιχειρηµατικός προσανατολισµόςκαιδυναµική (όχιπαραδοσιακή) χρησιµοποίηση των πόρων 8

Οιτύποικαινοτοµίαςσεσχέσηµετονκύκλο ζωής της επιχείρησης Απαιτούµενοι τύποι καινοτοµίας Επαναορισµός του κλάδου Στρατηγική καινοτοµία Συνεχής καινοτοµία σε προϊόν / υπηρεσία Λειτουργική καινοτοµία Αγορά ΩΡΙΜΟΤΗΤΑ Κλάδος Το µέγεθος της επιχείρησης και η καινοτοµία Μέχρι πρόσφατα οι µεγάλοι οργανισµοί θεωρούνταν ο µοναδικός φορέας παραγωγής και παρουσίασης καινοτοµιών Ο σηµαντικός ρόλος και των µικρότερων επιχειρήσεων στην ανάπτυξη καινοτοµιών αναγνωρίζετε πλέον συνεχώς Οι µεγάλες επιχειρήσεις έχουν πλεονέκτηµα σε συγκεντρωµένες αγορές όπου οι πόροι και η τεχνολογία παίζουν σηµαντικό ρόλο Οι µικρότερες επιχειρήσεις έχουν πλεονέκτηµα στις αναδυόµενες αγορές (Acs and Audretsch, 1990) 9

Το µέγεθος της επιχείρησης και η καινοτοµία Οι µικρές και οι µεγάλες επιχειρήσεις παίζουν διαφορετικό και συµπληρωµατικό ρόλο στην Εθνική Καινοτοµική διαδικασία Rothwell (1983) on dynamic complementarity Καινοτοµία προϊόντος και διαδικασίας Οι πρώτοι σε έναν νέο κλάδο πειραµατίζονται ελεύθερα µε διαδικασίες, υλικά και συσκευασίες Υπάρχει η αίσθηση πρωτοπορίας Αυτό το «γόνιµο» περιβάλλον ριζικών καινοτοµιών ξαφνικά σταµατά µε την τελική επικράτηση κάποιου σχεδίου Ηαγοράδηµιουργείπροσδοκίεςγιατοπροϊόνσεσχέσηµετα χαρακτηριστικά του, το σχεδιασµό του και τις ικανότητές του Στα πρώτα στάδια ενός νέου τεχνολογικά προϊόντος, η διαδικασία παραγωγής του προϊόντος αντιµετωπίζει προβλήµατα όπως κακοτεχνιών, χαµηλής αποδοτικότητας, κλπ Αλλά η καινοτοµία προϊόντος και διαδικασίας είναι αλληλεξάρτητη όσο µειώνεται ο βαθµός καινοτοµικότητας του προϊόντος, είναι σύνηθες φαινόµενο, να παρουσιάζεται αύξηση στην καινοτοµία της διαδικασίας (Utterback, p.83) 10

ΠΗΓΕΣ ΤΗΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ ΑΠΡΟΣ ΟΚΗΤΑ ΑΠΡΟΟΠΤΑ ΥΣΑΡΜΟΝΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗ ΑΝΑΓΚΗ ΑΠΡΟΟΠΤΕΣ ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΟ ΚΛΑ Ο ΗΜΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΛΗΨΗ ΝΕΑ ΓΝΩΣΗ Schumpeterian innovation Ο επιχειρηµατίας που εισάγει µια καινοτοµία στην αγορά προκαλεί δηµιουργικά κύµατα καταστροφής και επανατοποθέτησης των πόρων και δηµιουργεί τις προϋποθέσεις για ανάπτυξη νέων αγορών 11

Η καινοτοµία είναι το εργαλείο του επιχειρηµατία µε το οποίο µπορεί να αξιοποιήσει µια αλλαγή σαν ευκαιρία για διαφορετική επιχείρηση. Είναι η ικανότητα να πειθαρχεί, η ικανότητα να µαθαίνει, η ικανότητα να εφαρµόζει. Peter Drucker - Innovation and Entrepreneurship Harvard Business Review ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗ ΙΟΙΚΗΣΗ Πλαίσιο Καινοτοµία Συµπεριφορές ιαδικασίες 12

Στοιχεία της επιχειρηµατικότητας ιαδικασία: µια δραστηριότητα που µπορεί να γίνει σε όλα τα επίπεδα: Ατοµικό, οµαδικό ή εταιρικό επίπεδο διαφορετική συµπεριφορά και επικέντρωση του στόχου Πλαίσιο: εξαρτάται από τον κλάδο, το κοινωνικό και πολιτιστικό περιβάλλον Αποτέλεσµα: δηµιουργία καινοτοµικών λύσεων Low & Macmillan1988 ΠΟΙΟ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΠΟΥ ΕΥΝΝΟΕΙ ΤΗΝ ΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ; 13

ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΠΟΥ ΥΠΟΚΙΝΕΙ ΤΗΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ & ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΑΞΙΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΑΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ - ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ & ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΑΞΙΕΣ Τονίζει την ατοµικότητα και όχι την οµοιοµορφία των ατόµων, Προβάλλει την αρχή ότι η αµοιβή είναι ανάλογη µε την αξία και τις προσπάθειες των ατόµων, Τονίζει ότι τα άτοµα µόνο µε τις δυνατότητες και ικανότητές τους ξεπερνούν τα προβλήµατά τους και Προβάλλει περισσότερο τα επιτεύγµατα των επιχειρηµατιών και όχι τις αδύνατες πλευρές τους. 14

ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Η διαπαιδαγώγηση των παιδιών εστιασµένη στην θέληση για επιτεύγµατα Η οικογενειακή οικονοµική κατάσταση Το επάγγελµα των γονέων Θεωρία κοινωνικής µάθησης ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Συγκέντρωση και ευκολία εξεύρεσης ειδικού τεχνικού προσωπικού Ύπαρξητεχνικήςυποδοµής & δυνατότητας πρόσβασης στους προµηθευτές και τους πελάτες Ηαπόστασηαπότα πανεπιστηµιακά και άλλα εκπαιδευτικά ιδρύµατα 15

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ - ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Τοφορολογικόσύστηµαυπέρτωνµικρών & νέων επιχειρήσεων Μείωση και απλοποίηση της γραφειοκρατίας Το τραπεζικό σύστηµα ευνοϊκό για νέες επιχειρήσεις υνατότητα εύρεσης κεφαλαίων ίδρυσης Ύπαρξη κρατικής πολιτικής για την εµφάνιση της επιχειρηµατικότητας σε µια περιοχή Καινοτοµία και Εθνικό περιβάλλον Βασικοί λόγοι για την άµεση εµπλοκή των εταιριών και των χωρών στην καινοτοµία τον 21ο αιώνα: Εθνική ανταγωνιστικότητα - ΑΕΠ (ευηµερία για όλους) Απελευθέρωση του εµπορίου και δραµατική πτώση του κόστους µεταφορών και επικοινωνιών Τεχνολογική και επιστηµονική αντίληψη Παγκοσµιοποίηση: π.χ. επικοινωνίες (24ώρες, 7ηµέρες την εβδοµάδα συνεχής ενηµέρωση) Επιταχυνόµενοι ρυθµοί αλλαγών 16

ΚΥΒΕΡΝΗΤΙΚΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΠΟΥ ΕΥΝΟΟΥΝ ΤΗΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΑΥΞΗΣΗΤΟΥΛΟΓΟΥ ΑΝΤΑΜΟΙΒΗΣ ΠΡΟΣ ΚΙΝ ΥΝΟ ΕΠΕΚΤΑΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΩΝ ΕΥΚΑΙΡΙΩΝ ΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΗΣ ΠΟΣΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΠΟΡΩΝ Φορολογικά κίνητρα Επιδοτήσεις σε νεοϊδρυόµενες επιχειρήσεις Εγγυήσεις δανείων Μακροοικονοµική σταθερότητα Εξωτερική : ιµερείς και πολυµερείς συµφωνίες Προώθηση εξαγωγών Εσωτερική : Χαλάρωση ρυθµίσεων Ιδιωτικοποίηση Ανταγωνισµός Υποστήριξη της εκπαίδευσης Υποστήριξη σε θεσµούς της επιχειρηµατικότητας Υποστήριξη σε προγράµµατα επιχειρηµατικής καθοδήγησης Εκπαίδευση και κατάρτιση Ευελιξία αγοράς εργασίας Μεταναστευτική ευελιξία ηµιουργία αυτοκινητοδρόµων της πληροφορίας Πρόσβαση σε κεφάλαια ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗΣ Ι ΙΟΚΤΗΣΙΑΣ Πως µια κυβέρνηση µπορεί να αυξήσει τα επίπεδα καινοτοµίας σε µια οικονοµία ώστε να αυξηθούν η παραγωγικότητα και η ζήτηση εργασίας ; Επενδύσεις στην ανάπτυξη της εθνικής γνώσης προσπάθεια µετατόπισης από την βιοµηχανική οικονοµία στην οικονοµία της γνώσης (υπηρεσίες) Υποστήριξη εφαρµογών νέας γνώσης για την εξυπηρέτηση καινοτοµιών τόσο στο δηµόσιο όσο και στον ιδιωτικό τοµέα Κοινωνικές αξίες όπως και δηµιουργία υγείας Κτίσιµο του Εθνικού Καινοτοµικού Πλαισίου 17

ΕΘΝΙΚΗ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΚΗ ΥΝΑΤΟΤΗΤΑ ΥΠΟ ΟΜΗ ΙΑΣΥΝ ΕΣΕΙΣ ΙΚΤΥΑΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ (CLUSTERS) ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΙ ΠΟΡΟΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΙ ΠΟΡΟΙ ΚΥΒΕΡΝΗΤΙΚΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΥΠΑΡΧΟΝ ΑΠΟΘΕΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗΣ Ι ΙΟΚΤΗΣΙΑΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΚΙΝΗΤΡΑ ΑΝΤΙΜΟΝΟΠΩΛΙΑΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ Ο Α ΑΜΑΝΤΑΣ ΤΟΥ PORTER ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ: Πλαίσιο ενθάρρυνσης καινοτοµικών επενδύσεων και άµιλλας µεταξύ των επιχειρήσεων Εξειδικευµένες και υψηλής ποιότητας εισροές Ζήτηση : απαιτητικοί πελάτες Παρουσία σχετιζόµενων και υποστηρικτικών βιοµηχανιών 18

Οι καινοτοµικές επιχειρήσεις ωφελούν την οικονοµία της χώρας, προσφέροντας: Προστιθέµενη αξία, Εργασίες υψηλής ποιότητας, Επιτυχηµένες επιχειρήσεις (πολύπλευρο αποτέλεσµα), Καλύτερα προϊόντα και υπηρεσίες για τους καταναλωτές, Και νέες, περισσότερο φιλικές στο περιβάλλον, διαδικασίες ΟρόλοςτωνΜ.Μ.Ε. για την οικονοµική ανάπτυξη της χώρας Συµβάλλουν Στην αποκέντρωση Στη δηµιουργία θέσεων εργασίας Αξιοποιούν Τις τοπικές διαθέσιµες πρώτες ύλες Μέρος της λαϊκής αποταµίευσης παραγωγικά Άτοµα που διαφορετικά δεν θα µπορούσαν να εργαστούν Βοηθούν Στον καταµερισµό της εργασίας καιτηναύξησητης παραγωγικότητας Ικανοποιούν Τις εξειδικευµένες ανάγκες κάθε κατηγορίας καταναλωτών Εκπαιδεύουν Τους νέους στα διάφορα επαγγέλµατα Κατανέµουν την ιδιοκτησία, τη δύναµη και την ευθύνη οικονοµικών αποφάσεων σε µεγάλο αριθµό ατόµων Είναι πηγή εφευρέσεων και καινοτοµιών 19

Κυριότερα προβλήµατα Επιχειρηµατικές ελλείψεις Υποδοµής (κυρίως κτίρια) Πληροφόρησης (τεχνολογικές εξελίξεις, οργάνωση παραγωγής, προοπτικέςαγοράς) Ειδικευµένου εργατικού δυναµικού και µεσαίων στελεχών Γνώσεων σε θέµατα διοίκησης Χαµηλό επίπεδο οργάνωσης υσχέρειες Αγοράς Εξασφάλισης Α υλών Έγκαιρης πρόσβασης σε πηγές χρηµατοδότησης Πρόσβασης σε σηµαντικές αγορές και αγορές του εξωτερικού Πρόσβασης σε αξιόπιστες εξειδικευµένες υπηρεσίες Χαµηλή ανταγωνιστικότητα Έλλειψη στρατηγικής και µακροχρόνιου σχεδιασµού Παράγοντες µέτρησης της καινοτοµίας Πιθανά κριτήρια - απάνεςσε R&D - Αριθµός εργαζοµένων που εµπλέκονται στην καινοτοµία - Αριθµός κατοχής πατέντων - Benchmarking: αριθµός εξειδικευµένων εργαζοµένων, δαπάνες σε εκπαίδευση, παρουσίαση νέων προϊόντων, κλπ 20

Προβλήµατα µε τους παράγοντες της καινοτοµίας Οιµεγάλεςδαπάνεςσε R&Dήοαριθµόςτων εξειδικευµένων εργαζοµένων δεν εγγυούνται επιτυχής καινοτοµίες. Οι πατέντες δεν σηµαίνει ότι χρησιµοποιούνται ούτε είναι µέτρο παραγωγικότητας Μπορεί να υπάρχει έρευνα, χωρίς να συνεπάγεται την επιτυχηµένη εφαρµογή των αποτελεσµάτων της έρευνας ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΣ 21

Απόέξωπροςταµέσα: εξωτερικέςπηγέςγια ανταγωνιστικό πλεονέκτηµα ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Outside-In ΚΛΑ ΟΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΟΜΑ Α ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ Ικανότητες & ανταγωνιστικότητα Από µέσα προς τα έξω: εσωτερικές πηγές για ανταγωνιστικό πλεονέκτηµα ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΛΑ ΟΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΟΜΑ Α ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ Ικανότητες & ανταγωνιστικότητα 22

Logistics Α υλών Παραγωγή Service ηµιουργία αξίας, Η Πυραµίδα των Πόρων: Μοναδικό Πλεονέκτηµα Στρατηγική Υπεροχή Ανταγωνιστικότητα Ικανότητες Βασικοί / Οριακοί Πόροι Brush, Greene and Hart 2001 Αλυσίδα Αξίας Υποδοµή Ανθρώπινοι πόροι Margin Τεχνολογίες Προµήθειες Logistics τελικού προϊόντος Marketing - Πωλήσεις 23

ΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΑΞΙΑΣ Για να επιβιώσει µια επιχείρηση θα πρέπει να παράγει αξία για: Τους πελάτες Τους ιδρυτές Τους επενδυτές Τους µετόχους και τους εργαζόµενους (Stakeholders) Στρατηγική και αλυσίδα αξίας: Η αλυσίδα αξίας του κλάδου Αλυσίδα αξίας προµηθευτή Αλυσίδα αξίας επιχείρησης Αλυσίδα αξίας δικτύων Αλυσίδα αξίας πελάτη 24

Σχεδιασµός και Υλοποίηση Στρατηγικής Περιβαλλοντική Ανάµιξη Σχεδιασµένη στρατηγική Πραγµατοποιηθείσα στρατηγική Μη πραγµατοποιηθείσα στρατηγική Προκύπτουσα στρατηγική Επανάληψη και επαναπληροφόρηση οδηγούν στην στρατηγική µάθηση Περιβαλλοντική Ανάµιξη Σχεδιασµένη στρατηγική Πραγµατοποιηθείσα στρατηγική Μη πραγµατοποιηθείσα στρατηγική Προκύπτουσα στρατηγική 25

Ποιεςθαπρέπειναείναιοι επιχειρηµατικές διοικητικές συµπεριφορές για να επιτευχθεί η καινοτοµία; ΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ: Η επιχειρηµατικότητα είναι ένα υπόδειγµα διοικητικής συµπεριφοράς που δηµιουργεί καινοτοµία (σε ατοµικό, οµαδικό ή εταιρικό επίπεδο) ιακρίνει και ανακαλύπτει καινοτοµικές ευκαιρίες Αναλαµβάνει ρίσκο κυνηγώντας τις ευκαιρίες Βρίσκει και συγκεντρώνει πολύτιµους πόρους τους οποίους συνδυάζει έτσι ώστε να δηµιουργήσει ένα οργανισµό που θα παρέχει καινοτοµία Συνεχής εµπλουτισµός των πόρων για να επιλύονται προβλήµατα και να προωθείτε η ανάπτυξη της επιχείρησης (Baumol) 26

Τα συστατικά της διαδικασίας επιχειρηµατικής διοίκησης Εισροές πόροι όπως: άνθρωποι, χρήµατα, ιδέες κλπ. ιοίκηση της επιχείρησης Μαύρο κουτί Εκροή δηµιουργία αξίας για τους πελάτες, τον ιδρυτή, τους επενδυτές και τους µετόχους Επιχειρηµατικές διαδικασίες διοίκησης Η τακτοποίηση των πόρων ώστε να ανακαλυφθούν και να αξιοποιηθούν οι ευκαιρίες από το εξωτερικό περιβάλλον: Σε ατοµικό, οµαδικό και επίπεδο εταιρίας Επαγρύπνηση / ιερεύνηση του περιβάλλοντος για ευκαιρίες Αναγνώριση και επιλογή των απαραίτητων πόρων Καθορισµός και επανασχηµατισµός των πόρων σε µοναδικούς συνδυασµούς για χτίσιµο του ανταγωνιστικού πλεονεκτήµατος επιλογή και ανάπτυξη των πόρων Λήψη αποφάσεων και διαδικασίες στρατηγικές διοίκησης ικτύωση 27

ιοικητικό στυλ: Επιχειρηµατικό ή ιαχειριστικό; Επιχειρηµατικό στυλ -ψάχνει για ευκαιρίες, -µαζεύειπόρουςπουθα χρειασθούν ιαχειριστικό στυλ -ψάχνει για µέγιστη απόδοση των πόρων, - φυλάει τους πόρους Stevenson and Gumpert 1985 Βασικές διοικητικές κατευθύνσεις: Επικέντρωση στους επιχειρηµατικούς κανόνες και στην πειθαρχία που προωθούν το ανταγωνιστικό πλεονέκτηµα ΚΑΙ Ανάπτυξη δυναµικών ικανοτήτων µέσω της γνώσης και της καινοτοµίας 28

Η εξάρτηση του οργανισµού Οι οργανισµοί περιορίζονται από τους πόρους του παρελθόντος και του παρόντος για την αναγνώριση ευκαιριών υο ουσιώδεις περιορισµοί στην καινοτοµική στρατηγική ενός οργανισµού είναι: Η µέχρι και σήµερα τεχνολογική γνώση, και Οιυλικοίκαιάϋλοιπόροισεσχέσηκαιµετις διοικητικές συµπεριφορές Ο οργανισµός µπορεί να προχωρήσει µπροστά όσο του επιτρέπειτοπαρελθόν (καιτοπαρόν) του. Με αυτό τον τρόπο η καινοτοµική στρατηγική του οργανισµού εξαρτάται από το «δρόµο» που βρίσκεται ο οργανισµός ίκτυα και δικτύωση Απόκτηση πρόσβασης µε µικρό κόστος σε δύσκολα προσεγγίσιµους πόρους Μείωση ρίσκου Υποστήριξη στην αναγνώριση καινοτοµικών ευκαιριών ηµιουργία κοινωνικής υποστήριξης για την επιχείρηση Προσωπικά δίκτυα, εκτεταµένα δίκτυα 29

Ποια δίκτυα όλα! Προµηθευτές Επιχειρηµατίας Προϊόν/υπηρεσία Πελάτες Εργασία Συνεργασίες & εξαγορές Κεφάλαιο Τοµοντέλοτου Timmons γιατην επιχειρηµατική διαδικασία Επικοινωνία Ευκαιρία Πόροι Αµφιβολία ηµιουργικότητα Οµάδα Εξωγενείς παράγοντες Ηγεσία Αβεβαιότητα Ιδρυτής Πλαίσιο αγοράς χρήµατος 30

Εισαγωγή της καινοτοµίας στον οργανισµό ΠΩΣ ΕΥΝΟΕΙΤΑΙ Η ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ ΠΡΟΚΛΗΣΗ ΚΑΙ ΕΜΠΛΟΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΙΑΘΕΣΙΜΟΤΗΤΑ ΧΡΟΝΟΥ ΑΚΡΟΑΣΗ, ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΝΕΩΝ Ι ΕΩΝ ΙΑΤΥΠΩΣΗ ΙΑΦΟΡΕΤΙΚΩΝ ΑΠΟΨΕΩΝ ΣΥΓΚΡΟΥΣΕΙΣ ΑΥΘΟΡΜΗΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΧΙΟΥΜΟΡ ΚΛΙΜΑ ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗΣ ΘΕΛΗΣΗ ΚΑΙ ΥΝΑΤΟΤΗΤΑ ΑΝΑΛΗΨΗΣ ΡΙΣΚΟΥ 31

ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΥ MANAGEMENT ΤΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟ ΧΩΡΙΣΤΑ ΑΠΟ ΤΟ ΥΠΑΡΧΟΝ ΚΑΙ ΨΗΛΑ ΣΤΗΝ ΙΕΡΑΡΧΕΙΑ Η ΑΝΤΑΜΟΙΒΗ ΑΝΑΛΟΓΗ ΤΟΥ ΡΙΣΚΟΥ ΕΘΕΛΟΝΤΙΚΗ ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΓΙΑ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ ΟΣΟΙ ΑΣΧΟΛΟΥΝΤΑΙ ΜΕ ΤΗΝ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑΕΧΟΥΝ : -ΘΕΛΗΣΗΓΙΑΜΑΘΗΣΗ, - ΓΙΑ ΣΚΛΗΡΗ ΚΑΙ ΕΠΙΠΟΝΗ ΟΥΛΕΙΑ, - ΑΥΤΟΠΕΙΘΑΡΧΕΙΑ, - ΠΡΟΣΑΡΜΟΣΤΙΚΟΤΗΤΑ ΒΑΣΙΚΑ ΛΑΘΗ ΤΑ ΕΝ ΠΡΕΠΕΙ: ΝΑΜΠΛΕΞΟΥΝΤΑΠΑΡΑ ΟΣΙΑΚΑΜΕΤΑ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΚΑ ΝΑΨΑΧΝΟΥΜΕΚΑΙΝΟΤΟΜΙΕΣΣΕ «ΑΓΝΩΣΤΑ ΜΕΡΗ» ΝΑΑΠΟΡΙΠΤΟΝΤΑΙΟΙΑΠΟΤΥΧΗΜΕΝΕΣ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΕΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ 32

ιερεύνηση περιβάλλοντος Μάθηση & προσπάθεια για νέες καινοτοµίες Στρατηγικές επιλογές Απόκτηση τεχνογνωσίας Υλοποίηση Tidd J., Bessant J., Pavitt K. Managing Innovation. (2000) ιερεύνηση περιβάλλοντος ιερεύνηση του περιβάλλοντος για εύρεση πιθανών πηγών καινοτοµίας. Συλλογή και επιλογή από την διερεύνηση. Εγκαθίδρυση διαδικασίας για συνεχόµενη διερεύνηση και στο µέλλον. Προώθηση των πληροφοριών από το εξωτερικό περιβάλλον ως καθηµερινή διαδικασία. 33

Στρατηγικές επιλογές Εκτίµηση των πληροφοριών σε σχέση µε την δυνατότητα δράσης. Σύνδεση µε την εταιρική στρατηγική. Σύνδεση µε τις κύριες ανταγωνιστικές γνώσεις της επιχείρησης. Εκτίµηση κόστους ωφέλειας διαφορετικών επιλογών. Επιλογή προτεραιοτήτων. Συµφωνία και δέσµευση πόρων. Σχεδιασµός υλοποίησης. Απόκτηση τεχνογνωσίας Προµήθεια λύσεων που υποστηρίζουν τις στρατηγικές επιλογές. Επένδυση σε τµήµα R&D. Χρησιµοποίηση του ήδη υπάρχοντος R&D. Χρησιµοποίηση και εξωτερικού R&D. Licenseήbuy in. Μεταφορά τεχνολογίας. 34

Υλοποίηση Τεχνική ανάπτυξη των καινοτοµιών (προϊόντων / διαδικασιών). Για κάθε νέα υλοποίηση, τεχνολογική ή προϊοντική, προετοιµασία και της «εσωτερικής» αγοράς. ιοίκηση της αλλαγής. Εισαγωγή και δέσµευση. Υποστήριξη µετά την πώληση. Τα «συστατικά» της καινοτοµικής επιχείρησης Ρουτίνες Όραµα, ηγεσία και θέληση για καινοτοµία Κατάλληλη δοµή Άνθρωποι κλειδιά Αποτελεσµατική οµάδα εργασίας Συνεχόµενη και επίµονη προσωπική ανάπτυξη Εκτεταµένη επικοινωνία Υψηλή εµπλοκή στην καινοτοµία Επικέντρωση στον πελάτη Κλίµα δηµιουργικότητας Επιχείρηση που µαθαίνει Κύρια χαρακτηριστικά Έχειειπωθείκαιείναιξεκάθαροςσεόλουςηαίσθησητουσκοπού. Στρατηγική πρόθεση. Εµπλοκή της ανώτατης διοίκησης Οι επιχειρήσεις είναι σχεδιασµένες ώστε να επιτρέπουν την εµπλοκή σε υψηλό επίπεδο δηµιουργικότητας Προωθητές, πρωταθλητές, άνθρωποι κλειδιά και άλλοι ρόλοι που θα ενεργοποιήσουν ή θα προωθήσουν την καινοτοµία Χρησιµοποίησηοµάδωνγιαλύσηπροβληµάτων (τοπικά, διαφορετικών τοµέων και εξωεπιχειρησιακά) Μακροχρόνια υποχρέωση στην εκπαίδευση και την εξάσκηση ώστε να αποκτηθούν υψηλού επιπέδου ικανότητες Εντόςκαιµεταξύτηςεπιχείρησηςκαιτουπεριβάλλοντόςτης. Εσωτερικά προς τρεις κατευθύνσεις: πάνω, κάτω και οριζόντια Συµµετοχή στις δραστηριότητες της επιχείρησης για συνεχόµενη βελτίωση Προσανατολισµόςστουςεσωτερικούςκαιεξωτερικούςπελάτες. Κουλτούρα ολικής ποιότητας Θετική στάση σε δηµιουργικές ιδέες, που υποστηρίζονται από αντίστοιχο σύστηµα ανταµοιβών - κουλτούρα νικητών ιαδικασίες, δοµές και κουλτούρες που βοηθούν τους εργαζόµενους να µαθαίνουν. Μαθησιακό management 35

Εµπόδια στην καινοτοµία 1)Προσπάθεια λοξοδρόµησης από την τεχνολογία που κατέχει ο οργανισµός 2)Αποτυχία σύγκλισης των ανταµοιβών και των άλλων κινήτρων των εργαζοµένων µε τους στόχους της καινοτοµίας 3)Η κουλτούρα του οργανισµού πρέπει να υποστηρίζει ένα κλίµα καινοτοµίας 4)Ανικανότητα του οργανισµού να ανεχτεί την αβεβαιότητα και την αµφιβολία στον σχεδιασµό της καινοτοµίας 5)Η υπάρχουσα αντίφαση µεταξύ εφαρµογής καινοτοµικής στρατηγικής µαζί µε την διεκπεραίωση διαδικασιών ελέγχου απαραίτητων για την ανάπτυξη του υπόλοιπου οργανισµού 6)Πρόσβαση σε συγκεκριµένα κεφάλαια για την χρηµατοδότηση µακροχρόνιων καινοτοµικών στρατηγικών Εµπόδια της καινοτοµίας στον δηµόσιο τοµέα Απροθυµία να σταµατήσουν αποτυχηµένα προγράµµατα ή οργανισµοί Κουλτούρα αντιπάθειας ρίσκου Υπέρ-εµπιστοσύνη στην υψηλή απόδοση ως πηγή καινοτοµίας Αποφυγή πίεσης και διαχειριστικής επιβάρυνσης Καµία καινοτοµία Υπάρχει η τεχνολογία αλλά µε κουλτούρα εξαναγκασµού ή οργανωσιακού βολέµατος Βραχυχρόνιος προϋπολογισµός και ορίζοντας σχεδιασµού Καµία ανταµοιβή ή κίνητρα για καινοτοµία ή για υιοθέτηση της καινοτοµίας Φτωχές ικανότητες ανάληψης ρίσκου και διαχείρισης της αλλαγής 36