H ΚΓΠ, οι Νέοι γεωργοί και ο Συνεργατισμός - Τρέχουσες ρυθμίσεις και προτάσεις για την επόμενη περίοδο. Σωτήρης Κουτσομήτρος Γεωπόνος MSc ΠΕΝΑ, Ρόδος 2016
Επισκόπηση Η κατάσταση Η στήριξη της τρέχουσας ΚΑΠ Οι ελλείψεις και τα προβλήματα Οι προτάσεις για την επόμενη περίοδο
Η Κοινή Γεωργική Πολιτική της Ε.Ε. Η ΚΓΠ H Πολιτική που στηρίζει : Επάρκεια τροφίμων Εισόδημα αγροτών Ανάπτυξη υπαίθρου Οι νέοι Γεωργοί Ειναι σε έλλειψη σε όλη την Ευρώπη: 7,5% κάτω από 35 έτη 53% πάνω από 55 έτη Οι ομάδες Μειώνουν το κόστος παραγωγής, Αυξάνουν το εισόδημα των γεωργών, Κατέχουν το 40% της αγοράς στην ΕΕ μόλις 17% στην Ελλάδα 3
Τα μέσα της ΚΓΠ 2014-2020 Ελλάδα 20 δις Direct payments Markets Pillar II 95,6 billion euros Rural Development
Η ελληνική γεωργία με αριθμούς 16,00% % ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΟΥ ΑΓΡΟΤΙΚΟΥ ΤΟΜΕΑ ΣΤΟ Α.Ε.Π. Ποσοστό απασχολούμενων στον αγροτικό τομέα ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΙΣΟΖΥΓΙΟ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ 14,00% 12,00% 12,10% 12,00% 11,50% 11,30% 11,70% 12,50% 12,30% 13,00% 13,60% 13,40% 7.000 6.000 10,00% 5.000 8,00% 6,00% 5,00% 4,00% 2,00% 4,40% 4,30% 3,20% 3,00% 2,70% 2,80% 2,90% 3,10% 3,30% 3,30% 3,30% 4.000 3.000 2.000 ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ (m ) ΕΞΑΓΩΓΕΣ(m ) ΕΛΛΕΙΜΜΑ(m ) 0,00% 1.000 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 0-1.000-2.000 2010 2011 2012 2013 2014 - -41,1% ΑΡΙΘΜΟΣ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΕΩΝ έκταση ανα εκμετάλλευση 900.000 850.000 800.000 750.000 700.000 650.000 4,90 4,81 4,78 4,81 4,80 4,74 4,70 4,60 4,50 4,46 4,39 4,40 4,31 4,32 4,30 4,26 4,20 4,10 4,00 3,90 1990 1993 1995 1997 2000 2003 2005 2007 2010 Το ποσοστό των Λοιπών Φόρων επί της Παραγωγής στην Καθαρή Προστιθέμενη Αξία, (%) 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 ΕΕ-27 4,7 4,4 5,0 6,7 5,2 4,4 5,3 4,8 4,9 ΕΛΛΑΔΑ 3,9 3,6 5,2 3,5 3,7 8,0 8,1 11,6 10,9 ΙΣΠΑΝΙΑ 1,0 0,9 1,2 1,5 1,5 1,6 1,7 1,7 2,0 ΓΑΛΛΙΑ 8,1 7,0 8,9 12,1 8,3 7,8 8,2 11,2 10,9 ΙΤΑΛΙΑ 5,2 5,8 5,2 6,4 6,1 5,6 8,2 4,5 5,4 Πηγή: Eurostat, Economic Accounts for Agriculture, (επεξεργασία στοιχείων)
ΑΡΙΘΜΟΣ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΕΩΝ έκταση ανα εκμετάλλευση 900.000 4,90 850.000 4,81 4,78 4,74 4,81 4,80 4,70 4,60 800.000 750.000 4,31 4,32 4,46 4,26 4,39 4,50 4,40 4,30 4,20 700.000 4,10 4,00 650.000 1990 1993 1995 1997 2000 2003 2005 2007 2010 3,90
% ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΟΥ ΑΓΡΟΤΙΚΟΥ ΤΟΜΕΑ ΣΤΟ Α.Ε.Π. Ποσοστό απασχολούμενων στον αγροτικό τομέα 16,00% 14,00% 12,00% 12,10% 12,00% 11,50% 11,30% 11,70% 12,50% 12,30% 13,00% 13,60% 13,40% 10,00% 8,00% 6,00% 5,00% 4,40% 4,30% 4,00% 3,20% 3,00% 2,70% 2,80% 2,90% 3,10% 3,30% 3,30% 3,30% 2,00% 0,00% 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΙΣΟΖΥΓΙΟ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ 7.000 6.000 5.000 4.000 3.000 2.000 ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ (m ) ΕΞΑΓΩΓΕΣ(m ) ΕΛΛΕΙΜΜΑ(m ) 1.000 0-1.000-2.000 2010 2011 2012 2013 2014 - -41,1%
Το ποσοστό των Λοιπών Φόρων επί της Παραγωγής στην Καθαρή Προστιθέμενη Αξία, (%) 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 ΕΕ-27 4,7 4,4 5,0 6,7 5,2 4,4 5,3 4,8 4,9 ΕΛΛΑΔΑ 3,9 3,6 5,2 3,5 3,7 8,0 8,1 11,6 10,9 ΙΣΠΑΝΙΑ 1,0 0,9 1,2 1,5 1,5 1,6 1,7 1,7 2,0 ΓΑΛΛΙΑ 8,1 7,0 8,9 12,1 8,3 7,8 8,2 11,2 10,9 ΙΤΑΛΙΑ 5,2 5,8 5,2 6,4 6,1 5,6 8,2 4,5 5,4 Πηγή: Eurostat, Economic Accounts for Agriculture, (επεξεργασία στοιχείων)
Η στήριξη της ΚΑΠ Πυλώνας 1 ΝΕΟΙ: 25% πρίμ επί της βασικής ενίσχυσης (ισχύει και για ομάδες νέων) Εθνικό απόθεμα -- ιστορικά δικαιώματα Πυλώνας 2 Πρώτη εγκατάσταση νέων γεωργών Προτεραιότητα πρόσβασης στα επενδυτικά μέτρα Δημιουργία ομάδων Μεγέθυνση μικρών εκμεταλλεύσεων
Πολλαπλή Συμμόρφωση Νέα αρχιτεκτονική άμεσων ενισχύσεων (περίπου 2 δις ανά έτος) Συνδεδεμένες ενισχύσεις 8% -- 10% Δικαιούχοι γεωργοί μέχρι 40 ετών Εναλλαγή καλλιεργειών Μόνιμοι βοσκότοποι 3 περιφέρειες: Αρόσιμες Βοσκότοποι Δενδρώνες Νέοι Γεωργοί 2% Για 5 χρόνια από την έναρξη της δραστηριότητας Πράσινη Ενίσχυση 30% Περιοχή οικολογικής εστίασης Βασική Ενίσχυση 55% - 53% Φυσικοί Περιορισμοί 5%μεταφορά στο Β πυλώνα Νέα δικαιώματα το 2015 Σταδιακή μερική σύγκλιση με προστασία απωλειών 30% Μικροί Γεωργοί Απλοποίηση αιτήσεων και ελέγχων Έως 1500 /έτος άμεσων ενισχύσεων Είσοδος το 2015 Περίπου 320.000 γεωργοί Ενεργός γεωργός Ή
Πυλώνας 1 - Άμεσες Ενισχύσεις Πριμ 25% επί της βασικής ενίσχυσης για 5ετία, για ρευστότητα Απόθεμα μόνο για νέους και νεοεισερχόμενους (4.5%) αλλά: -- Ιστορικά Δικαιώματα με προστασία 30% - άνισος ανταγωνισμός κυρίως σε βάρος των νέων -- Διατήρηση της ανισοκατανομής των συνολικών ενισχύσεων με βάση τις εκτάσεις
Ανισοκατανομή ενισχύσεων Περίπου 55% των άμεσων ενισχύσεων πάνε σε περίπου 750.000 εκμεταλλεύσεις (Ε.Ε) που μοιράζονται το 15% του προυπολογισμού της Ε.Ε. Μόλις 5% των άμεσων ενισχύσεων πάνε σε εκμεταλλεύσεις με εισόδημα κάτω του μέσου όρου
Ανισοκατανομή 2
Ανισοκατανομή 3
Άμεσες ενισχύσεις Ελλαδα 2015 Βασική (ε) Βοσκότοποι Αρόσιμες Δενδρώνες Περίπου 36.000 νέοι από απόθεμα
Αγροτική ανάπτυξη 2014???-2020 Πρώτη εγκατάσταση νέων γεωργών με πρίμ έως 21000 Προσαύξηση 20% στα επενδυτικά μέτρα των νέων και προτεραιότητα πρόσβασης Σύμβουλοι και Συμβουλές???? Κατάρτιση και ενημέρωση???
Ξεκινώντας απο το 2017???- 2020 Στήριξη για σύσταση και λειτουργία ομάδων παραγωγών μέχρι 10% του ετήσιου τζίρου και εως 100.000ε -- Συμφέρει όσους δεν είναι οργανωμένοι ακόμα Μέτρο για τη μεγέθυνση μικρών εκμεταλλεύσεων με ενίσχυση μέχρι 14000 Clusters καινοτομίας
Οι προκλήσεις για το μέλλον: 21 Χωρίς στήριξη δεν εισέρχονται νέοι Χωρίς νέους δεν αναπτυσσόμστε Χωρίς συνεργασίες οι νέοι δεν μπορούν να ανταγωνιστούν τους παλιότερους Χωρίς ενεργούς παραγωγικούς γεωργούς δεν έχουμε επάρκεια τροφίμων Χωρίς ανάπτυξη δεν είναι ελκυστική η ύπαιθρος Χωρις δυνατή ύπαιθρο δεν παράγει ΑΕΠ η Ελλάδα (τουρισμός, τρόφιμα) H Πολιτική που στηρίαζει : Επάρκεια τροφίμων Εισόδημα αγροτών Ανάπτυξη υπαίθρου
Προτάσεις για την επόμενη περίοδο Άμεσες Ενισχύσεις Όλα τα εκτατικά μέτρα (γεωργοπεριβαλλοντικά, φυσικοί περιορισμοί, κλπ) με αντίστοιχη μεταφορά προυπολογισμού Ενίσχυση των μικρομεσσαίων εκμεταλλεύσεων με πρίμ ή με σταδιακή αποσύνδεση του ύψους των ενισχύσεων από την έκταση Απεξάρτηση από ιστορικότητα εντός Ελλλάδας
Προτάσεις για την επόμενη περίοδο - Αγρ. Ανάπτυξη: Επενδύσεις και μη εκτατικά μετρα Πρώτη εγκατάσταση νέων γεωργών με πρίμ ΚΑΙ ΤΕΧΝΙΚΗ ΣΤΗΡΙΞΗ Ειδικά υποπρογράμματα για ομάδες, μικρούς και νέους με διαφορετικές ελαστικότερες προυποθέσεις υπαγωγής, Συνεργασία τραπεζών χωρίς υποθήκες αλλά με κρίση του επιχειρηματικού σχεδίου και συμμετοχή τους στο ρίσκο και τα κέρδη.
Ευχαριστώ για την προσοχή σας 25 sotiris.koutsomitros@gmail.com