Θεσσαλονίκη, Money Show, 2008 «Οι περιβαλλοντικές διαστάσεις του Μάρκετινγκ στο πλαίσιο της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης» Καθηγητής Μάρκετινγκ Οικονοµικού Παν/µίου Αθηνών
Ορισµός Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης (Ε.Κ.Ε.) ΗΕ.Κ.Ε. είναι η οικειοθελής δέσµευση της επιχείρησης να συµπεριλάβει στις εταιρικές της πρακτικές τα οικονοµικά, κοινωνικά και περιβαλλοντικά κριτήρια και ενέργειες που είναι πέρα και πάνω από τις υποχρεώσεις της βάσει του Νόµου και συνδέονται µε οποιονδήποτε επηρεάζεται από τις δραστηριότητές της. Πηγή: Πράσινη Βίβλος, Ευρωπαϊκή Ένωση -2-
Τι πιστεύουν οι CEO για την ΕΚΕ; Κτίσιµοφήµης της εταιρείας και του σήµατος (brand) Υποκίνηση εργαζοµένων Άδεια λειτουργίας από την κοινωνία Ανταγωνιστικότητα Μετρίαση επιχειρηµατικού ρίσκου Πηγή: World Economic Forum CEO Survey, 2003-3-
Τι δεν είναι ΕΚΕ; Συµµόρφωση µε τη νοµοθεσία Φιλανθρωπία, χορηγία Άσκηση δηµοσίων σχέσεων Υποκατάστατο του κεντρικού στόχου της επιχείρησης που είναι η δηµιουργία αξίας -4-
Τι είναι η ΕΚΕ; Ακεραιότητα και αυθεντικότητα που χτίζει εµπιστοσύνη ιαφάνεια, επικοινωνία Σύνδεση µε τις αξίες και τη στρατηγική της επιχείρησης Συγκέντρωση σε θέµατα που απασχολούν τους συµµετόχους (stakeholders) (π.χ. εργαζόµενοι, προµηθευτές, πελάτες, τοπικές κοινωνίες κλπ.) -5-
ΕΚΕ και Marketing -6- Causerelated Marketing Corporate Social Marketing Green Marketing Cause promotions
Ορισµοί. Cause-related Promotions: Υποστήριξη κοινωνικών σκοπών µέσω προωθητικών ενεργειών προκειµένου να αυξηθεί η αναγνωρισιµότητα, η χρηµατοδότηση, η εθελοντική προσφορά Cause-Related Marketing: ωρεά ενός ποσού από τις πωλήσεις ενός συγκεκριµένου προϊόντος σε ένα καλό σκοπό Corporate Social Marketing: Υποστήριξη µιας καµπάνιας αλλαγής µιας κοινωνικής συµπεριφοράς -7-
Green Marketing Αναφέρεται στο µάρκετινγκ προϊόντων που είναι ασφαλή για το περιβάλλον (environmentally safe) (American Marketing Association) Αφορά στρατηγικές µάρκετινγκ προϊόντων κάνοντας περιβαλλοντικές αναφορές σχετικά µε: Το µίγµα µάρκετινγκ του προϊόντος, δηλ. χαρ/κα, συσκευασία, οικολογικά σήµατα (eco-labeling), τιµολόγηση, διανοµή, προβολή του προϊόντος Τα συστήµατα, τις πολιτικές και τις διαδικασίες των επιχειρήσεων που τα παράγουν ή/και τα εµπορεύονται. Κυριότερες κατηγορίες πράσινων προϊόντων: Προϊόντα που παράγονται από ανακυκλώσιµα υλικά Προϊόντα που συµβάλουν σε µειώσεις στην κατανάλωση ενέργειας, νερού κλπ. Προϊόντα µε συσκευασία φιλική προς το περιβάλλον (environmentally-friendly packaging) -8-
Μερικά παραδείγµατα Toyota Hybrid Prius Philips Light's "Marathon" -9-
Προσοχή στο Green washing Η επιπόλαια χρήση ενεργειών green marketing οδηγεί σε πράσινο ξέπλυµα (Green washing) Αφορά τις περιπτώσεις κατά τις οποίες η επιχείρηση απανά περισσότερο χρόνο και χρήµατα για να προβάλλει πράσινες πρακτικές που ακολουθεί, ενώ στην πραγµατικότητα δεν συµβάλει ουσιαστικά στην προστασία του περιβάλλοντος -10-
Επίπεδα Green Marketing Text Τακτικό -11- Ηµί- Στρατηγικό Στρατηγικό
Ορίζοντας τα επίπεδα του Green Marketing Στρατηγικό greening Υπάρχει απόλυτη αλλαγή στη φιλοσοφία λειτουργίας της επιχείρησης. Ηµί-στρατηγικό (Quasi-strategic) greening Υπάρχει σηµαντική αλλαγή στις επιχειρησιακές πρακτικές. Τακτικό greening Υπάρχει αλλαγή σε λειτουργίες της επιχείρησης. -12-
Παραδείγµατα δραστηριοτήτων Green Marketing στα 3 επίπεδα Στρατηγικό greening Ηµί-στρατηγικό greening Τακτικό greening Πράσινη διανοµή & logistics Η Fuji Xerox εγκατέστησε ένα σύστηµα αντίστροφής διανοµής (reverse logistics system) για την επανα-επεξεργασία (reprocess) και επανα-παραγωγή (remanufacture) φωτοτυπικών µηχανηµάτων Η ελαχιστοποίηση της συσκευασίας (Packaging minimization) εντάσσεται µέσα στη διαδικασία επισκόπησης της παραγωγικής διαδικασίας (manufacturing review process) Ηεπιχείρηση αλλάζει τη σύνθεση ενός απορρυπαντικού της σε µία πιο συµπυκνωµένη µορφή, γεγονός που µειώνει το µέγεθος της συσκευασίας, το βάρος της και τα κόστη µεταφοράς Πράσινη τιµολόγηση Μία επιχείρηση νοικιάζει, αντί να πωλεί τα προϊόντα της: οι πελάτες πληρώνουν µόνο για τη χρήση των προϊόντων Ητιµολογιακή πολιτική µία εταιρείας ύδρευσης συνδυάζει ένα µηνιαίο πάγιο µε µία χρέωση ανά µονάδα κατανάλωσης Αντανακλώνται στην τιµή εξοικονοµήσεις κόστους λόγω αποτελεσµατικότερης χρήσης της ενέργειας Πράσινη προβολή Το Body Shop προωθεί µαζί µε άλλους φορείς κοινωνικές και οικολογικές καµπάνιες µέσα στα καταστήµατά της µε τη χρήση συγκεκριµένου προωθητικού υλικού Ηεπιχείρηση αποφασίζει να παρουσιάζει πάντα στο προωθητικό της υλικό τα πραγµατικά περιβαλλοντικά οφέλη των προϊόντων της Μία εταιρεία πετρελαιοειδών κάνει µία καµπάνια PR για να τονίσει τα πράσινες πρακτικές της ώστε να αντισταθµίσει τις αρνητική δηµοσιότητα από µία πετρελαιοκηλίδα -13-
Προϋποθέσεις green marketing Υπευθυνότητα ιαφάνεια Αξιοπιστία ιορατικότητα/σύνδεση µε στρατηγική -14-
Αναγνωρίζοντας τους πράσινους καταναλωτές Τα δηµογραφικά χαρ/κα δεν διαφοροποιούν τους πράσινους και µη καταναλωτές Πράσινοι καταναλωτές-είναι άτοµα: Κοινωνικά ενεργά και ευαισθητοποιηµένα Λιγότερο συντηρητικά Αποφεύγουν συστηµατικά ό,τι θεωρούν βλαβερό (Harm avoiding) Ενδιαφέρονται για το καλό της κοινωνίας Πιστεύουν ότι µε τις πράξεις τους µπορούν να επηρεάσουν το κοινό καλό. εν αισθάνονται αρνητικές προσωπικές επιπτώσεις από τη χρήση ή κατανάλωση πράσινων προϊόντων -15-
Τι είναι διατεθειµένος να πληρώσει ο καταναλωτής για ένα πράσινο προϊόν; Η προθυµία να πληρώσει ο καταναλωτής υψηλότερη τιµή εξαρτάται από: Τον βαθµό περιβαλλοντικής του συνείδησης Το πόσο υψηλότερη είναι η τιµή του πράσινου προϊόντος Είναι διατεθειµένοι να πληρώσουν λίγο υψηλότερη τιµή, και αναµένουν το πράσινο προϊόνναείναιήναλειτουργεί εξίσου καλά όσο και τα ανταγωνιστικά µηπράσινα προϊόντα Έρευνα που έγινε στις Η.Π.Α. έδειξε ότι, το 57% των γυναικών, το 40% των ανδρών και το 56% των παντρεµένων ατόµων µε ανήλικα παιδιά είναι διατεθειµένοι να πληρώσουν περισσότερα χρήµατα για ένα πράσινο προϊόν. -16-
Συµπεριφορά Έλληνα καταναλωτή απέναντι σε ενέργειες green και cause-related marketing Συνεργασία Ερευνητικού Εργαστηρίου Μάρκετινγκ του Οικονοµικού Πανεπιστηµίου Αθηνών Athens Laboratory of Research in Marketing (A.LA.R.M.) και του Centre for Sustainability and Excellence (CSE) Πρωτοβουλία µε θέµα: «Οι Κοινωνικές & Περιβαλλοντικές ιαστάσεις του Μάρκετινγκ στο πλαίσιο της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης», Στόχος: Η ενηµέρωση των στελεχών επιχειρήσεων για την σηµασία του Green Marketing και του Cause-related Marketing ύο (2) έρευνες σε πανελλαδικό δείγµα 500 ατόµων κάθε µία µέσω C.A.T.I. -17-
Πρώτα αποτελέσµατα «Γνωρίζετε κάποια/ες επιχειρήσεις (ή προϊόντα) στην Ελλάδα που να υποστηρίζουν µε ενέργειές τους την προστασία του περιβάλλοντος;» Όχι: 74,6% «Οι επιχειρήσεις είναι υποχρεωµένες να συµβάλουν στην προστασία του περιβάλλοντος» Συµφωνώ απόλυτα/συµφωνώ: 96,4% «Αντιµετωπίζω πιο θετικά τις επιχειρήσεις που είναι ευαισθητοποιηµένες ως προς το περιβάλλον» Συµφωνώ απόλυτα/συµφωνώ: 92,8% ολοκληρωµένη παρουσίαση αποτελεσµάτων στις 22/1/2009, Κέντρο ΓΑΙΑ, Αµφιθέατρο Άγγελος Γουλανδρής, Κηφισιά -18-
Ευχαριστώ πολύ για την προσοχή σας! -19-