ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΑΚΕ ΟΝΙΑΣ ΘΡΑΚΗΣ Ιδέες από το Αναπτυξιακό Συνέδριο εκέµβριος 2005
1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Από τη διενέργεια του Αναπτυξιακού Συνεδρίου της Περιφέρειας, αλλά και από τις επιµέρους συσκέψεις για το στρατηγικό σχεδιασµό της Προγραµµατικής Περιόδου προέκυψε ένα σύνολο από στρατηγικές κατευθύνσεις στο πλαίσιο των οποίων θα πρέπει να κινηθούν τα έργα του ΚΠΣ, έργα που θα συµβάλλουν στην ανάπτυξη της Περιφέρειας και στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των κατοίκων της. Στο πλαίσιο αυτό, προέκυψαν χρήσιµα συµπεράσµατα γενικότερου χαρακτήρα, αναφορικά µε παραµέτρους, που επηρεάζουν την αποτελεσµατική αξιοποίηση των πόρων της Ε.Ε., όπως ενδεικτικά: Η συστηµατική παρακολούθηση ποσοτικοποιηµένων στόχων ανάπτυξης της Περιφέρειας Η κουλτούρα ανάπτυξης και ποιότητας των τελικών δικαιούχων και των ωφελούµενων και ο βαθµός συνεισφοράς της Περιφέρειας στην καλλιέργεια της κουλτούρας Η αναγνώριση και αξιοποίηση των πραγµατικών συγκριτικών πλεονεκτηµάτων της Περιφέρειας, ως µέτρο αντιµετώπισης των χρόνιων προβληµάτων της Έτσι, προέκυψαν καινοτόµες και ενδιαφέρουσες ιδέες, οι οποίες θα συµβάλλουν στην αποκόµιση της µέγιστης δυνατής προστιθέµενης αξίας από την Προγραµµατική Περίοδο. Τρεις από αυτές τις ιδέες παρουσιάζονται στη συνέχεια. 2. ΚΑΙΝΟΤΟΜΕΣ & ΕΝ ΙΑΦΕΡΟΥΣΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ Ι ΕΕΣ 2.1 Μηχανισµός Παρακολούθησης Ποσοτικοποιηµένων Στόχων ιαπιστώνοντας ότι επί σειρά ετών η στοχοθέτηση των δράσεων είχε περισσότερο τυπικό και λιγότερο ουσιαστικό χαρακτήρα και ότι δεν υπήρχε σαφήνεια στην πραγµατική επίδραση των αναλαµβανόµενων δράσεων στη µακροπρόθεσµη ανάπτυξη και ευηµερία, η Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας Θράκης εξετάζει, στο πλαίσιο της Ιδέες για το 2 ο Εθνικό Αναπτυξιακό Συνέδριο, Σελ. 2 από 5
προγραµµατικής Περιόδου, τη δηµιουργία ενός συστήµατος δεικτών απόδοσης της Περιφερειακής Ανάπτυξης και της Ποιότητας Ζωής των κατοίκων της. Το σύστηµα αυτό θα περιλαµβάνει αφενός ένα πλέγµα δεικτών απόδοσης, όπου επιµέρους ποσοτικοί δείκτες θα συµβάλλουν, µε απόλυτα δοµηµένο και ποσοτικοποιηµένο τρόπο και µέσα από σχέσεις αιτίου αποτελέσµατος, στην επίτευξη του τελικού στόχου της σύγκλισης και αφετέρου, έναν µηχανισµό συλλογής και αξιοποίησης των σταδιακών µετρήσεων των δεικτών, ώστε (α) να καθίσταται σαφής η συνεισφορά όλων των µέτρων και όλων των προγραµµάτων στην ανάπτυξη της Περιφέρειας, (β) να λαµβάνονται έγκαιρα διορθωτικά και προληπτικά µέτρα ανάπτυξης και (γ) να γίνονται όλοι οι φορείς της Περιφέρειας συµµέτοχοι της αναπτυξιακής πορείας της Περιφέρειας Η Περιφέρεια αντιλαµβάνεται ότι η παραπάνω σύνδεση δεν είναι απλή, εύκολη και πάντα επιτυχής και σε αυτό συµφωνεί το σύνολο των οργανισµών και φορέων που ασχολούνται µε το ζήτηµα σε παγκόσµιο επίπεδο. Είναι όµως πολύ σηµαντικό, σε πρώτο τουλάχιστον επίπεδο, να αναπτυχθεί η σχετική υποδοµή για την σε βάθος χρόνου παρακολούθηση και διαχείριση των σχετικών δεδοµένων, αλλά και η αντίστοιχη νοοτροπία στους υπεύθυνους διαµορφωτές πολιτικής και διαχειριστές προγραµµάτων, ώστε να διαµορφωθεί η βάση και τα αντικειµενικά και αξιόπιστα στοιχεία που θα επιτρέπουν αποτελεσµατικότερες, ουσιαστικές και κυρίως τεκµηριωµένες πρωτοβουλίες στοχευµένες στην επίτευξη ρεαλιστικών και ουσιαστικών στόχων. 2.2 Συνεισφορά της Περιφέρειας στην αλλαγή Κουλτούρας ιαπιστώνοντας ότι, παρά την πολυετή εφαρµογή των προγραµµάτων της Ε.Ε., τόσο οι τελικοί δικαιούχοι όσο και οι ωφελούµενοι δεν έχουν ακόµη αναπτύξει πλήρως µία κουλτούρα ανάπτυξης, ποιότητας και συνεχούς βελτίωσης, η Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας Θράκης αναγνώρισε ότι η ίδια πρέπει να δώσει τον παλµό, λειτουργώντας ως κινητήριος δύναµη και ως συντονιστής. Στο πλαίσιο αυτό και για την Προγραµµατική Περίοδο η Περιφέρεια εξετάζει τη δηµιουργία δοµών και µηχανισµών Ιδέες για το 2 ο Εθνικό Αναπτυξιακό Συνέδριο, Σελ. 3 από 5
που θα ενθαρρύνουν την ανάπτυξη µιας νέας κουλτούρας ώστε να καταστεί δυνατή η αποτελεσµατική απορρόφηση των κοινοτικών κονδυλίων. Μία ενδεικτική δράση, στο πλαίσιο αυτό, αποτελεί η δηµιουργία ενός Τοπικού Κέντρου Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης, το οποίο Θα «εκπαιδεύει» τους φορείς της Περιφέρειας στην έννοια της αειφόρου ανάπτυξης Θα ενθαρρύνει και θα παρέχει κατευθύνσεις προς τους φορείς της Περιφέρειας στο µακροπρόθεσµο και ποσοτικοποιηµένο σχεδιασµό της αειφόρου ανάπτυξης (παροχή ευκαιριών οικονοµικής ευηµερίας, περιβαλλοντική συνείδηση, άρση των ανισοτήτων και προώθηση των ίσων ευκαιριών, κλπ) Θα ενθαρρύνει δράσεις και πρωτοβουλίες κοινές (µε εµπλοκή διαφόρων φορέων της Περιφέρειας), ώστε να προωθεί τις συνέργιες και να βοηθά στην καλλιέργεια της κουλτούρας των κοινών στοχευµένων δράσεων Μια άλλη ενδεικτική δράση, στο πλαίσιο αυτό, αποτελεί η δηµιουργία δοµής για την υποστήριξη του Τουρισµού σε Περιφερειακό επίπεδο, µέσα από την καθιέρωση ενός µηχανισµού εµψύχωσης / ευαισθητοποίησης κατά κύριο λόγο των εµπλεκόµενων φορέων και επαγγελµατιών του κλάδου, αλλά και της τοπικής κοινωνίας των κύριων τουριστικών προορισµών της Περιφέρειας. Η καθιέρωση ενός µηχανισµού εµψύχωσης και ευαισθητοποίησης θα αποτελέσει τοµή στον τουρισµό, ενώ θα δώσει τη δυνατότητα σε ένα µεγάλο αριθµό νέων πτυχιούχων να αναπτύξει τη δηµιουργικότητα του και να εµψυχώσει τους εµπλεκόµενους µε τον τουρισµό, σε συνδυασµό µε τα λοιπά προγράµµατα (ανάπτυξης, προώθησης κ.α.) του Υπουργείου Τουριστικής Ανάπτυξης. Τα άµεσα και έµµεσα οφέλη προσδιορίζονται ως ακολούθως : Άµβλυνση των σηµερινών αδυναµιών που σχετίζονται µε τον ανθρώπινο παράγοντα δηλ. τουριστική συνείδηση, νοοτροπία, πτώση ηθικού, µέτρια ποιότητα υπηρεσιών κ.α. και αναβάθµιση της ποιότητας των τουριστικών υπηρεσιών Ανάπτυξη δικτύου εµψύχωσης / ευαισθητοποίησης µε αυξανόµενη διείσδυση και αποτελεσµατικότητα σε βάθος χρόνου Καινοτόµες παρεµβάσεις και ανάπτυξη του ανθρωπίνου υπόβαθρου του τουρισµού της Περιφέρειας Ιδέες για το 2 ο Εθνικό Αναπτυξιακό Συνέδριο, Σελ. 4 από 5
Αξιοποίηση πλεονάζοντος και αργούντος ανθρώπινου δυναµικού (άνεργοι πτυχιούχοι) σε ένα δυναµικό τοµέα µε προοπτικές µόνιµης απασχόλησης και σταδιοδροµίας 2.3 ιαφοροποίηση µε έµφαση στα συγκριτικά πλεονεκτήµατα Η Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας Θράκης µαστίζεται από χρόνια προβλήµατα, όπως οι έντονες ενδοπεριφερειακές ανισότητες, η δηµογραφική αποδυνάµωση χαµηλή προσβασιµότητα στις ορεινές περιοχές, κλπ, προβλήµατα που εµποδίζουν την ικανοποιητική ανάπτυξή της. Στο πλαίσιο αυτό, η Περιφέρεια έχει συνειδητοποιήσει ότι απαιτείται αφενός να αναδείξει και αφετέρου να αξιοποιήσει τα συγκριτικά της πλεονεκτήµατα, ώστε να αµβλύνει τα προβλήµατα και να προωθήσει την ανάπτυξή της. Τέτοια πλεονεκτήµατα αποτελούν: Η κεντροβαρής γεωπολιτική θέση Η διέλευση διευρωπαϊκών δικτύων Το πλούσιο φυσικό περιβάλλον Τα αποθέµατα εναλλακτικών µορφών ενέργειας Η Περιφέρεια, στο πλαίσιο της Προγραµµατικής Περιόδου, κινείται στην κατεύθυνση ότι η αξιοποίηση τέτοιων πλεονεκτηµάτων για τη διαφοροποίηση και τη δηµιουργία ανταγωνιστικού πλεονεκτήµατος µπορεί να επιτευχθεί µέσα από δράσεις εξωστρέφειας και καινοτοµίας, όπως είναι η σύναψη στρατηγικών συνεργασιών µε διεθνείς και γείτονες φορείς, για αντικείµενα, όπως ενδεικτικά: παρακολούθηση των αναγκών σε νέα καινοτόµα προϊόντα και υπηρεσίες συστηµατική µεταφορά (εξαγωγή και εισαγωγή) τεχνογνωσίας σε θέµατα έρευνας και καινοτοµίας ανταλλαγή προσωπικού και εµπειριών βελτίωση του επιπέδου του ανθρώπινου δυναµικού συνέργιες σε επίπεδο τουριστικής και πολιτισµικής ανάπτυξης προσέλκυση επενδυτών αξιοποίηση των πλεονεκτηµάτων από την είσοδο γειτονικών χωρών στην Ε.Ε. Ιδέες για το 2 ο Εθνικό Αναπτυξιακό Συνέδριο, Σελ. 5 από 5