Ηγεσία Ενότητα 2: Ηγετική συμπεριφορά και αποτελεσματικότητα Δρ. Καταραχιά Ανδρονίκη Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής
Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άλλου τύπου άδειας χρήσης, η άδεια χρήσης αναφέρεται ρητώς. 2
Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο TEI Δυτικής Μακεδονίας» έχει χρηματοδοτήσει μόνο τη αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους. 3
Σκοποί ενότητας Να κατανοήσει ο φοιτητής τα βασικά στοιχεία της ηγετικής συμπεριφοράς και της αποτελεσματικότητάς της. 4
Περιεχόμενα ενότητας Χαρακτήρας ηγετικής συμπεριφοράς. Αποτελεσματική Ηγεσία. Σύστημα Balanced Scorecard. Επιχείρηση οργανισμός διαρκούς επιτυχίας. Επιχειρησιακά αποτελέσματα. 5
Χαρακτήρας ηγετικής συμπεριφοράς Κατάλληλο στυλ (π.χ., συμμετοχικό - αυταρχικό). Ευαισθησία για τους ανθρώπους. Αυστηρότητα. Ακεραιότητα. Ταπεινότητα. Συναίσθημα ενέργεια λογική. 6
Αποτελεσματική Ηγεσία Η ηγετική συμπεριφορά ως περιεχόμενο και ως χαρακτήρας δεν έχει καμία αξία αν δεν οδηγεί στην επίτευξη αποτελεσμάτων. Κατά συνέπεια, η έννοια του ηγέτη δεν έχει νόημα και αξία αν αυτός δεν επιτυγχάνει τα επιθυμητά αποτελέσματα. «Αποτελεσματική ηγεσία = ηγετική συμπεριφορά Χ αποτέλεσμα». 7
Αποτελεσματική ηγετική συμπεριφορά (1) Σχήμα 1. Αποτελεσματική ηγετική συμπεριφορά, πηγή: η διδάσκουσα, 2014. 8
Αποτελεσματική ηγετική συμπεριφορά (2) Σχήμα 2. Αποτελεσματική ηγετική συμπεριφορά. 9
Σύστημα Balanced Scorecard Οι Kaplan και Norton προτείνουν, τα αποτελέσματα του κάθε ηγέτη να ικανοποιούν τις ανάγκες των μετόχων, των εργαζομένων, των πελατών αλλά και της κοινωνίας ευρύτερα. Η ικανοποίηση αυτών των αναγκών απαιτεί τη δημιουργία αξίας από την επιχείρηση και την ανταγωνιστικότητα αυτής που, με τη σειρά τους, απαιτούν έναν «οργανισμό» ικανό γι αυτά. Ο ηγέτης έχει να επιτυγχάνει πέντε κατηγορίες αποτελεσμάτων. 10
Επιχείρηση οργανισμός διαρκούς επιτυχίας Σχήμα 3. Επιχείρηση οργανισμός διαρκούς επιτυχίας, πηγή: η διδάσκουσα, 2014. 11
Αποτελέσματα για τους εργαζομένους (1) Α) Ο ηγέτης έχει την ευθύνη της εξασφάλισης του κατάλληλου ποσοτικά αριθμού εργαζομένων στην οργανωτική του μονάδα και ταυτόχρονα την ευθύνη της εξασφάλισης των κατάλληλων ικανοτήτων και της συνεχούς ανάπτυξης. Β) Να εξασφαλίσει τις κατάλληλες στάσεις και συμπεριφορές των εργαζομένων. 12
Αποτελέσματα για τους εργαζομένους (2) Γ) Η υψηλή ικανοποίηση και η υψηλή ποιότητα εξυπηρέτησης των πελατών (εξωτερικών και εσωτερικών) είναι αποτελέσματα που πρέπει να επιτυγχάνει ο κάθε προϊστάμενος ηγέτης. Δ) Τα ηγετικά στελέχη της επιχείρησης πρέπει να δημιουργούν και να προσφέρουν διαρκώς ανταγωνιστικές «προτάσεις αξίας» για τους πελάτες και να εξασφαλίζουν την υψηλή ικανοποίηση τους. 13
Αποτελέσματα για τους μετόχους Προσδοκίες μετόχων: (1/2) Συνεχής βελτίωση της κερδοφορίας. Αύξηση της οικονομικής αξίας της επιχείρησης. Διαφάνεια και το αποτελεσματικό μάνατζμεντ. Αποτελέσματα μετόχων: Μείωση του κόστους δαπανών όλων των συντελεστών μέσω της παραγωγικότητας και της αποδοτικής αξιοποίησης των διαθέσιμων πόρων. Συμβολή στην αύξηση των πωλήσεων. 14
Αποτελέσματα για τους μετόχους (2/2) Αποτελέσματα μετόχων (συνέχεια): Εντοπισμός και αξιοποίηση επιχειρηματικών ευκαιριών. Ανάπτυξη των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων στην διαφάνεια, στην αποτελεσματική και έντιμη διαχείριση. 15
Αποτελέσματα για την κοινωνία Μια επιχείρηση, ως σημαντικός κοινωνικός θεσμός, έχει χρέος να συνεισφέρει στην ανάπτυξη της κοινωνίας μέσα στην οποία λειτουργεί, στη συνοχή της, στην ευημερία και στην πρόοδό της. Η συμβολή της επιχείρησης εκφράζεται με τον όρο κοινωνική ευθύνη και συνιστάται σε συγκεκριμένα αποτελέσματα ή συνεισφορές της επιχείρησης προς την ευρύτερη κοινωνία, που συνήθως αφορούν την κοινωνική πρόνοια, το φυσικό περιβάλλον, την παιδεία, την υγεία, τις υποδομές, την έρευνα και τον πολιτισμό. 16
Αποτελέσματα για τον «οργανισμό» Ο ηγέτης πρέπει να επιτυγχάνει την επιχειρηματικότητα με την συνεχή προσαρμογή: Των στρατηγικών. Των δομών. Των διεργασιών. Των συστημάτων. Της κουλτούρας. Των υποδομών. Συνεπώς η επιχείρηση πρέπει να διαθέτει και συνεχώς να αναπτύσσει τις θεμελιώδεις εταιρικές ικανότητες, όπως αυτές της συνεχούς μάθησης και βελτίωσης, της καινοτομίας και της ανανέωσης, της ευελιξίας και της ταχύτητας. 17
Βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα αποτελέσματα Η επίτευξη βραχυπρόθεσμων αποτελεσμάτων αναμφίβολα είναι απαραίτητη για την ικανοποίηση όλων των ομάδων ενδιαφερομένων. Ο ηγέτης εξασφαλίζει την επίτευξη αποτελεσμάτων και την ικανοποίηση των ομάδων αυτών διαρκώς και όχι μόνο πρόσκαιρα. Ταυτόχρονα με την επίτευξη των βραχυπρόθεσμων αποτελεσμάτων πρέπει να εξασφαλίζεται η μακροπρόθεσμη επιτυχία. 18
Αποτελέσματα επιμέρους και συνολικά Τα αποτελέσματα της οργανωτικής του μονάδας πρέπει να συμβάλλουν στα συνολικά αποτελέσματα της επιχείρησης με τέτοιο τρόπο ώστε το «όλον» να είναι μεγαλύτερο από τα «μέρη» που το αποτελούν. Ο ηγέτης σκέφτεται και δρα με βάση τη λογική της συνέργειας, δεν ενδιαφέρεται μόνο για τα «προσωπικά» του αποτελέσματα αλλά ταυτόχρονα ενδιαφέρεται για τα αποτελέσματα της επιχείρησης της οποίας αποτελεί οργανικό μέρος. 19
Βιβλιογραφία Οι διαφάνειες 6-15 προέρχονται από: Μπουραντάς, Δ. (2005). Ηγεσία ο δρόμος της διαρκούς επιτυχίας. Εκδόσεις Κριτική, Αθήνα. 20
Τέλος Ενότητας