ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΜΗΜΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ ΠΣΤΥΙΑΚΗ ΕΡΓΑΙΑ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΗ ΔΡΟΜΟΛΟΓΗΗ ΣΑ ΑΝΕΚΣΙΚΑ Ε ΚΑΘΤΣΕΡΗΕΙ ΔΙΚΣΤΑ Φοιτητής: Αργύριος Τασιόποσλος Αριθμός Μητρώοσ: p3060134 Επιβλέπων Καθηγητής: Σταύρος Τοσμπής Σεπτέμβριος 2010

Περιεχόμενα 1 Ανεκτικά ςε κακυςτζρθςθ δίκτυα (ΑΚΔ)... 4 1.1 Ειςαγωγι... 4 1.2 κεπτικό των ανεκτικϊν ςε κακυςτζρθςθ δικτφων... 5 1.3 Γεωγραφικι δρομολόγθςθ... 7 1.4 Αντικείμενο τθσ εργαςίασ... 9 2 Μοντζλο προςομοίωςθσ... 9 2.1 Περιγραφι... 9 2.2 Διακριτοποιθμζνοσ χρόνοσ... 10 2.3 Προϊκθςθ πακζτων... 10 2.4 Κόςτοσ μετάδοςθσ πακζτων... 11 2.5 Μοντζλο κίνθςθσ των κόμβων... 12 2.6 υλλογι αποτελεςμάτων... 13 2.7 Σιμζσ παραμζτρων για το περιβάλλον προςομοίωςθσ... 13 3 Κανόνεσ δρομολόγθςθσ... 14 3.1 Κανόνασ 1... 15 3.2 Κανόνασ 2... 17 3.3 Κανόνασ 3... 18 3.4 Κανόνασ 4... 21 3.5 Κανόνασ 5... 23 3.6 Κανόνασ 6... 23 4 Ερμθνεία αποτελεςμάτων... 24 4.1 Αποτελζςματα άπλθςτθσ και τεμπζλικθσ άπλθςτθσ εφαρμογισ... 25 4.2 Αποτελζςματα κανόνων δρομολόγθςθσ υποβζλτιςτου μονοπατιοφ... 26 4.3 υγκριτικά οι κανόνεσ βάςει των αποτελεςμάτων... 28 5 Επίλογοσ... 31 5.1 Αναςκόπθςθ... 31 5.2 Μελλοντικι δουλειά... 31 Πθγζσ... 31 2

3

1 Ανεκτικά ςε καθυςτέρηςη δίκτυα (ΑΚΔ) 1.1 Ειςαγωγή Πολλά δυναμικά δίκτυα δεν ςυμμορφϊνονται με τισ βαςικζσ υποκζςεισ του Internet και ζχουν χαρακτθριςτικά όπωσ: Διακοπτόμενη ςυνδεςιμότητα, δθλαδι δεν υπάρχει μονοπάτι από τον αποςτολζα ςτον παραλιπτθ (Εικόνα 1.1). Μεγάλη ή μεταβλητή καθυςτζρηςη, δθλαδι μεγάλο ι μεταβλθτό διάςτθμα χρόνου που απαιτείται για τθν παράδοςθ των πακζτων πλθροφοριϊν ςτον παραλιπτθ. Αςφμμετρο ρυθμό δεδομζνων, δθλαδι διαφορά μεταξφ των ταχυτιτων λιψεωσ και αποςτολισ δεδομζνων, όπωσ ςτο ADSL αλλά ςε πολφ μεγαλφτερο βακμό. Μεγάλο βαθμό λαθών, μεγάλο ποςοςτό δθλαδι λακϊν κατά τθν μετάδοςθ των πακζτων πλθροφοριϊν. ε ζνα δίκτυο με αυτά τα χαρακτθριςτικά τα γνωςτά πρωτόκολλα του Internet και κυρίωσ το TCP/IP ανταποκρίνονται είτε μθ αποδοτικά, είτε λανκαςμζνα, ενϊ ενδζχεται και να καταρρεφςουν πλιρωσ[1]. Εικόνα 1.1 : Διαχωριςμόσ δικτφου Επακόλουκο φαινομζνου διακοπτόμενθσ ςυνδεςιμότθτασ. 4

Σα ανεκτικά ςε κακυςτζρθςθ δίκτυα (ΑΚΔ) (Delay Tolerant Networks-DTNs) αποτελοφν μια αρχιτεκτονικι προςζγγιςθ δικτφου υπολογιςτϊν που είναι ικανι να αντιμετωπίςει προβλιματα ςαν αυτά που αναφζρκθκαν. 1.2 Σκεπτικό των ανεκτικών ςε καθυςτέρηςη δικτύων τα ΑΚΔ, πάνω από τθν υπάρχουςα ςτοίβα πρωτοκόλλων των διάφορων τοπικϊν δικτφων υπάρχει ζνα επίπεδο επικάλυψθσ που ονομάηεται επίπεδο δζςμθσ πακζτων ι μθνυμάτων (bundle layer) (Εικόνα 1.2). Εικόνα 1.2 : φγκριςθ επιπζδων πρωτοκόλλων Internet και DTN. Με αυτό τον τρόπο τα ΑΚΔ βρίςκονται ςτθν κζςθ να προςφζρουν τθν λειτουργία διαςφνδεςθσ πφλθσ μεταξφ ανόμοιων δικτφων (gateway function), με τθν προχπόκεςθ τθσ χριςθσ του επιπζδου δζςμθσ ςε όλο το δίκτυο (Εικόνα 1.3), μζςω οντότθτασ θ οποία ανικει ςτα ανόμοια δίκτυα. Μποροφν να χαρακτθριςτοφν δθλαδι ωσ δίκτυα τοπικϊν δικτφων αφοφ μποροφν να μεταφζρουν πακζτα μεταξφ των ανόμοιων δικτφων. 5

Εικόνα 1.3 : Επίπεδο δζςμθσ ςτθν ςτοίβα επιπζδων. Σο κυριότερο όμωσ χαρακτθριςτικό των ΑΚΔ είναι θ μζκοδοσ τθσ μεταβίβαςθσ μθνυμάτων με αποκικευςθ και προϊκθςθ (store and forwarding method). Η μζκοδοσ αυτι ςθμαίνει τθν αποκικευςθ των πακζτων πλθροφοριϊν ςε κάκε οντότθτα του δικτφου ζωσ ότου βρεκεί κάποια άλλθ κατάλλθλθ για προϊκθςθ τουσ (Εικόνα 1.4). Εικόνα 1.4 : Η μζκοδοσ τθσ αποκικευςθσ και προϊκθςθσ. Οι αποκθκευτικοί χϊροι, κάκε οντότθτασ, μποροφν να κρατιςουν τα πακζτα πλθροφοριϊν επ αόριςτον, δίνοντασ ζτςι λφςθ ςτα προβλιματα τθσ διακοπτόμενθσ ςυνδεςιμότθτασ και των μεγάλων ποςοςτϊν ςφαλμάτων κατά τθν μετάδοςθ, μεταδίδοντασ ςυνεχόμενα ζωσ ότου γίνει ςωςτι παραλαβι των πακζτων ι 6

περιμζνοντασ. τθν ςυνζχεια τθν κθδεμονία των πακζτων αναλαμβάνει θ οντότθτα που τα παρζλαβε. 1.3 Γεωγραφική δρομολόγηςη Η γεωγραφικι δρομολόγθςθ ςτθρίηεται ςτισ πλθροφορίεσ γεωγραφικισ κζςθσ. Σο ςκεπτικό είναι πωσ ζνασ αποςτολζασ ςτζλνει τα μθνφματά του ςτθν γεωγραφικι κζςθ του παραλιπτθ αντί να κάνει χριςθ ςυγκεκριμζνων διευκφνςεων. Η μόνθ προχπόκεςθ είναι ο αποςτολζασ να προςδιορίςει τθν κζςθ του και τθν κζςθ του παραλιπτθ και φςτερα μπορεί να κάνει δρομολόγθςθ χωρίσ να ζχει πλιρθ γνϊςθ τθσ τοπολογίασ του δικτφου. Η δρομολόγθςθ των πακζτων πλθροφοριϊν μεταξφ κινθτϊν κόμβων (οντοτιτων) ενόσ αςφρματου δικτφου, όταν πραγματοποιείται με τεχνικζσ πλθμμφρασ (broadcasting ι multicasting), γίνεται μόνο βάςει επικυμθτισ κατεφκυνςθσ που πρζπει να προωκθκοφν τα πακζτα (Εικόνα 1.5). Όταν όμωσ γνωρίηουμε τθν ακριβι τοπολογία για κάποιουσ γειτονικοφσ κόμβουσ του αποςτολζα, μποροφμε να τουσ αξιολογιςουμε και να προωκιςουμε τα πακζτα του ςτον καταλλθλότερο από αυτοφσ. Για τθν αξιολόγθςθ των γειτόνων κάνουμε χριςθ κανόνων δρομολόγθςθσ προςζγγιςθσ μοναδικοφ μονοπατιοφ (Εικόνα 1.6). 7

Εικόνα 1.5: Παράδειγμα κανόνα γεωγραφικισ δρομολόγθςθσ περιοριςμζνθσ πλθμμφρασ. Η πθγι μεταδίδει ςε όλουσ τουσ γείτονεσ που βρίςκονται ςτθν κατεφκυνςθ του προοριςμοφ. Εικόνα 1.6: Παράδειγμα άπλθςτου κανόνα γεωγραφικισ δρομολόγθςθσ προςζγγιςθσ μοναδικοφ μονοπατιοφ. Ο κάκε κόμβοσ που παραλαμβάνει πακζτο το μεταδίδει ςτον γείτονα που βρίςκεται πιο κοντά ςτον προοριςμό. Οι κανόνεσ δρομολόγθςθσ μοναδικοφ μονοπατιοφ δζχονται ςαν είςοδο τθν περιοριςμζνθ γεωγραφικι γνϊςθ του δικτφου, ι αλλιϊσ τθν γνϊςθ τθσ τοπολογίασ 8

των γειτονικϊν κόμβων, και δίνουν ςαν αποτζλεςμα ζναν κόμβο ςτον οποίο είναι εφικτι να γίνει θ προϊκθςθ πακζτων. τθν εργαςία αυτι επειδι ζνασ από τουσ ςτόχουσ μασ είναι θ μείωςθ του κόςτουσ μετάδοςθσ των πακζτων, δεν λαμβάνουμε υπόψθ οι τεχνικζσ πλθμμφρασ διότι προςδίδουν ζνα χαρακτιρα τυχαιότθτασ όςο αφορά το κόςτοσ μετάδοςθσ, εφόςον δεν ξζρουμε ποιο αντίγραφο του πακζτου κα φτάςει πρϊτο ςτθν βάςθ και μζςω ποιάσ διαδρομισ. Επιπλζον κα πρζπει να τονίςουμε πωσ αν και ςτο μοντζλο μασ δεν λαμβάνουμε υπόψθ τθν ςυμφόρθςθ του δικτφου, οι τεχνικζσ πλθμμφρασ τθν επιβαρφνουν ιδιαίτερα κακϊσ δθμιουργοφν πολλαπλά αντίγραφα του ίδιου πακζτου τα οποία υπάρχουν ταυτόχρονα ςε πολλοφσ κόμβουσ του δικτφου. Οπότε θ δρομολόγθςθ των πακζτων πλθροφορίασ που μελετάμε ςε αυτι τθν εργαςία γίνεται μόνο μζςω κανόνων γεωγραφικισ δρομολόγθςθσ μοναδικοφ μονοπατιοφ. 1.4 Αντικείμενο τησ εργαςίασ κοπόσ αυτισ τθσ εργαςίασ είναι θ δθμιουργία, θ εφαρμογι και θ ανάλυςθ των αποτελεςμάτων κανόνων γεωγραφικισ δρομολόγθςθσ μοναδικοφ μονοπατιοφ πάνω ςε ΑΚΔ. Ουςιαςτικά ερευνοφμε το πϊσ μπορεί να ςυνδυαςτεί θ γεωγραφικι δρομολόγθςθ με το χαρακτθριςτικό τθσ αποκικευςθσ και προϊκθςθσ των ΑΚΔ, με απϊτερο ςτόχο τθν μείωςθ του μζςου κόςτουσ μετάδοςθσ και τθσ μζςθσ κακυςτζρθςθσ. το δεφτερο κεφάλαιο παρουςιάηουμε το μοντζλο ςτο οποίο ζγινε θ εφαρμογι των κανόνων, ςτο τρίτο τουσ κανόνεσ που δθμιουργιςαμε ι απλά χρθςιμοποιιςαμε και τζλοσ ςτο τζταρτο τθν παρουςίαςθ και ανάλυςθ αποτελεςμάτων ζπειτα από εφαρμογζσ των κανόνων ςτο μοντζλο προςομοίωςθσ. 2 Μοντέλο προςομοίωςησ 2.1 Περιγραφή ε ζνα ορκογϊνιο χωρίο κινείται ζνα ςφνολο κόμβων, ο κακζνασ με τυχαία ταχφτθτα και κατεφκυνςθ. Με ςυγκεκριμζνθ ςυχνότθτα δθμιουργοφνται ταυτόχρονα πακζτα πλθροφορίασ για κάκε ζναν από αυτοφσ. Κάκε κόμβοσ ζχει μια ακτίνα εντόσ τθσ οποίασ γνωρίηει τθν τοπολογία του περιβάλλοντοσ, δθλαδι 9

γνωρίηει όλα τα χαρακτθριςτικά των γειτονικϊν κόμβων, και μια άλλθ ακτίνα εκπομπισ εντόσ τθσ οποίασ μπορεί να αποςτείλει τα πακζτα του ςε κάποιο κόμβο. τθν προςομοίωςθ μασ κεωροφμε πωσ θ ακτίνα εκπομπισ πακζτων του κόμβου καλφπτει όλο το χωρίο, επειδι ορίηουμε πωσ δεν υπάρχει περιοριςμζνθ υπολογιςτικι ικανότθτα μετάδοςθσ, αλλά κεωροφμε πωσ είναι περιοριςμζνθ θ ακτίνα εντόσ τθσ οποίασ ζχει τθν δυνατότθτα να γνωρίηει τθν τοπολογία του χωρίου. Άρα ουςιαςτικά μόνο εντόσ τθσ δεφτερθσ ακτίνασ μπορεί κάποιοσ κόμβοσ να αποςτείλει πακζτα ςφμφωνα με κάποιο κανόνα δρομολόγθςθσ. το κζντρο του χωρίου βρίςκεται ζνασ ςτακερόσ ςτακμόσ βάςθσ για τον οποίο προορίηονται όλα τα πακζτα πλθροφοριϊν. 2.2 Διακριτοποιημένοσ χρόνοσ Ο χρόνοσ είναι διακριτοποιθμζνοσ ςε χρονοκυρίδεσ. Κατά τθν διάρκεια μιασ χρονοκυρίδασ αρχικά γίνεται ζλεγχοσ για το αν πρζπει να δθμιουργθκοφν πακζτα πλθροφορίασ για κάκε κόμβο, ζπειτα γίνεται προϊκθςθ των πακζτων ςφμφωνα με κάποιον κανόνα δρομολόγθςθσ, και τζλοσ γίνεται θ μετακίνθςθ των κόμβων ςτθν επόμενι τουσ κζςθ ςφμφωνα με το μοντζλο κίνθςθσ. 2.3 Προώθηςη πακέτων Κατά τθν προϊκθςθ των πακζτων αρχικά εφαρμόηεται κάποιοσ κανόνασ δρομολόγθςθσ από κάκε κόμβο προσ τουσ γειτονικοφσ του. Σο αποτζλεςμα τθσ εφαρμογισ του κανόνα είναι είτε ζνασ κόμβοσ προϊκθςθσ, είτε ο ςτακμόσ βάςθσ, είτε θ μθ προϊκθςθ των πακζτων. το τζλοσ τθσ εφαρμογισ του κανόνα από όλουσ τουσ κόμβουσ, ζχουν δθμιουργθκεί ροζσ μετάδοςθσ πακζτων μεταξφ τουσ. Με αυτό το τρόπο ζνα πακζτο, εντόσ μιασ χρονοκυρίδασ, μεταδίδεται από κόμβο ςε κόμβο μζχρι να βρεκεί είτε ςτον ςτακμό βάςθσ, είτε ςε κάποιον κόμβο ο οποίοσ κρατά τα πακζτα του (Εικόνα 2.1). 10

Εικόνα 2.1: Ροζσ μετάδοςθσ πακζτων ςτο δίκτυο (πράςινεσ ςυνδζςεισ μεταξφ κόμβων και κόκκινεσ μεταξφ κόμβων και του ςτακμοφ βάςθσ, με γαλάηιο ςυμβολίηεται θ κατεφκυνςθ κάκε κόμβου). 2.4 Κόςτοσ μετάδοςησ πακέτων Όςο αφορά το κόςτοσ το οποίο επωμίηεται ζνασ κόμβοσ που μεταδίδει ζνα πακζτο δεν κα μποροφςε ςτο μοντζλο μασ να είναι γραμμικό τθσ απόςταςθσ που διανφει μεταδιδόμενο. Ο ιςχυριςμόσ αυτόσ ςτθρίηεται ςτο ότι θ τότε απευκείασ μετάδοςθ των πακζτων ςτον ςτακμό βάςθσ από κάκε κόμβο, κα ιταν θ καλφτερθ λφςθ. Μθ ξεχνάμε πωσ ο κάκε κόμβοσ γνωρίηει που βρίςκεται ο ςτακμόσ βάςθσ και μπορεί να μεταδϊςει τα πακζτα του ςε αυτόν απευκείασ, δθλαδι με μθδενικι κακυςτζρθςθ. 11

Όμωσ το μοντζλο μασ αναφζρεται ςε ζνα δίκτυο το οποίο είναι ανεκτικό ςτισ κακυςτεριςεισ και αναηθτοφμε τθν εφλογθ αναλογία ανταλλαγισ μονάδων κακυςτζρθςθσ για μείωςθ του κόςτουσ, το οποίο δεν κα είχε νόθμα για γραμμικό κόςτοσ. Οπότε καταλιγουμε να ορίςουμε ζνα κόςτοσ πολυωνυμικισ μορφισ δευτζρου βακμοφ και άνω, ενϊ ζνα κόςτοσ εκκετικισ μορφισ κεωρείται υπερβολικό. το μοντζλο τθσ προςομοίωςισ μασ χρθςιμοποιοφμε ωσ κόςτοσ μετάδοςθσ το τετράγωνο τθσ απόςταςθσ που μεταδίδεται, δθλαδι ζνα πολυϊνυμο δευτζρου βακμοφ το οποίο και ανταποκρίνεται ςτο πραγματικό κόςτοσ που ιςχφει τισ περιςςότερεσ φορζσ. 2.5 Μοντέλο κίνηςησ των κόμβων Σο περιβάλλον του προβλιματόσ μασ υποςτθρίηει δφο μοντζλα κίνθςθσ, τθσ ομοιόμορφθσ και τθσ ανομοιόμορφθσ κατανομισ ςτο χωρίο. το μοντζλο τθσ ανομοιόμορφθσ κατανομισ κάκε κόμβοσ αρχίηει από ζνα τυχαίο ςθμείο του χωρίου και κατευκφνεται προσ ζνα άλλο τυχαίο προοριςμό με τυχαία ταχφτθτα. Όταν φτάςει ςτο προοριςμό του ο κόμβοσ επιλζγει νζο προοριςμό ςτον οποίο κατευκφνεται με νζα τυχαία ταχφτθτα. Αυτό ζχει ωσ αποτζλεςμα ςε βάκοσ χρόνου κάκε περιοχι του χωρίου να ζχει επιςκεψιμότθτα ανάλογθ του πόςο πιο κοντά ςτο κζντρο βρίςκεται. Σο φαινόμενο αυτό εξθγείται λόγω του ότι υπάρχει ςθμαντικά μεγαλφτερθ πικανότθτα, όταν ο κόμβοσ ζχει καταλιξει ςε κάποιο ςθμείο ςτα άκρα του χωρίου, να επιλζξει νζο προοριςμό ο οποίοσ να τον αναγκάηει να περάςει από τισ κεντρικζσ περιοχζσ του χωρίου. το μοντζλο τϊρα τθσ ομοιόμορφθσ κατανομισ, ο κάκε κόμβοσ επιλζγει μια τυχαία κατεφκυνςθ και παίρνει μια τυχαία ταχφτθτα. Ο κόμβοσ ςυνεχίηει να κινείται και μόλισ ζρκει ςε επαφι με κάποιο από τα τοιχϊματα του ορκογϊνιου χωρίου ανακλάται. Με αυτό τον τρόπο ςυνεχίηει να κινείται μζχρι τον τερματιςμό τθσ προςομοίωςθσ. Οπότε καταλαβαίνουμε πωσ θ επιςκεψιμότθτα των περιοχϊν κα είναι όμοια, ανεξάρτθτθ του πόςο ποιο κοντά ςτο κζντρο του χωρίου βρίςκεται. τθν προςομοίωςθ μασ για να εξάγουμε αποτελζςματα χρθςιμοποιικθκε το μοντζλο τθσ ομοιόμορφθσ κατανομισ αφοφ κρίκθκε ικανότερο να δϊςει πιο αξιόπιςτα αποτελζςματα. 12

2.6 Συλλογή αποτελεςμάτων το τζλοσ τθσ προςομοίωςθσ ςυγκεντρϊνουμε τα εξισ αποτελζςματα για τα πακζτα που παραλιφκθκαν. Μζςθ κακυςτζρθςθ πακζτων, ορίηοντασ ωσ κακυςτζρθςθ τθν διαφορά τθσ χρονοκυρίδασ παραλαβισ του πακζτου με τθν χρονοκυρίδα δθμιουργίασ του. Μζςο κόςτοσ πακζτων, εννοϊντασ το μζςο κόςτοσ των μεταδόςεων των πακζτων που επωμίςτθκαν οι κόμβοι από τθν δθμιουργία τουσ ζωσ τθν παραλαβι του. Μζςθ απόςταςθ μετάδοςθσ πακζτων, δθλαδι τθν μζςθ απόςταςθ που διανφει ζνα πακζτο μεταδιδόμενο μζχρι τθν παραλαβι του. Μζςθ φυςικι απόςταςθ πακζτων, ορίηοντάσ τθν ωσ τθν μζςθ απόςταςθ που διανφει ζνα πακζτο μεταφερόμενο από διάφορουσ κόμβουσ μζχρι να παραδοκεί. Μζςθ ςυνολικι απόςταςθ πακζτων, εννοϊντασ το άκροιςμα τθσ μζςθσ απόςταςθσ μετάδοςθσ και τθσ μζςθσ φυςικισ απόςταςθσ. Μζςο αρικμό μεταδόςεων των πακζτων, μζχρι τθν παραλαβι τουσ. Μζςθ αρχικι απόςταςθ των πακζτων από τθν βάςθ, ορίηοντάσ τθν ωσ τθν μζςθ απόςταςθ ενόσ πακζτου από τθν βάςθ τθν ςτιγμι τθσ δθμιουργίασ του. Ποςοςτό πακζτων που παραδόκθκαν, δθλαδι το πλικοσ των πακζτων που παραδόκθκαν προσ εκείνων που δθμιουργικθκαν. 2.7 Τιμέσ παραμέτρων για το περιβάλλον προςομοίωςησ Παράμετροι Τιμές Χωρίο 10.000 10.000 Αρικμόσ κόμβων 1.000 Μζςθ ταχφτθτα κόμβων 80 Διάρκεια προςομοίωςθσ (ςε 10.000 χρονοκυρίδεσ) 13

υχνότθτα δθμιουργίασ πακζτων (ςε 250 χρονοκυρίδεσ) Ακτίνα τοπολογίασ κάκε κόμβου Ειςάγεται παραμετρικά ςε κάκε προςομοίωςθ 3 Κανόνεσ δρομολόγηςησ Οι κανόνεσ δρομολόγθςθσ που παρουςιάηουμε ςτθν εργαςία αυτι εφαρμόηονται με δφο τρόπουσ, άπλθςτα (greedy) και τεμπζλικα-άπλθςτα (Lazy-Greedy) όπωσ παρουςιάηονται παρακάτω: Άπλθςτθ εφαρμογι των κανόνων προϊκθςθσ (Greedy forwarding). ε κάκε χρονοκυρίδα εφαρμόηεται ο κανόνασ προϊκθςθσ από κάκε κόμβο. Οι γείτονεσ αξιολογοφνται ςφμφωνα με τα κριτιριά του εκάςτοτε κανόνα και επιλζγεται ωσ κόμβοσ προϊκθςθσ ο καλφτεροσ από αυτοφσ, το αποτζλεςμα φυςικά μπορεί να είναι θ μθ μετάδοςθ των πακζτων αν δεν υπάρχει καταλλθλότεροσ. Πολλζσ φορζσ θ άπλθςτθ εφαρμογι αποτυγχάνει γιατί εγκλωβίηεται ςε τοπικό μζγιςτο. Σεμπζλικθ-άπλθςτθ εφαρμογι των κανόνων προϊκθςθσ (Lazy-Greedy forwarding). ε κάκε χρονοκυρίδα ελζγχεται αν ο κόμβοσ που εφαρμόηει τον κανόνα κα πλθςιάςει περιςςότερο τον ςτακμό βάςθσ ςτθν επόμενθ χρονοκυρίδα. Όςο τον πλθςιάηει δεν μεταδίδει τα πακζτα ςε κανζνα γείτονα, αυτό αποτελεί και το τεμπζλικο ςκζλοσ τθσ εφαρμογισ. ε περίπτωςθ που ςτθν επόμενθ χρονοκυρίδα αρχίηει να απομακρφνεται από τον ςτακμό βάςθσ μπαίνει ςτο άπλθςτο ςκζλοσ τθσ εφαρμογισ. Σότε αξιολογεί τουσ γείτονζσ του βάςει κάποιον κριτθρίων ακριβϊσ όπωσ αναφζραμε ςτθν άπλθςτθ εφαρμογι. 14

3.1 Κανόνασ 1 Ο πρϊτοσ κανόνασ που παρουςιάηουμε είναι ζνασ άπλθςτοσ κανόνασ. Καταλλθλότεροσ κόμβοσ για μετάδοςθ κρίνεται ο γείτονασ που ελαχιςτοποιεί τθν παράςταςθ: όπου: d: θ απόςταςθ μετάδοςθσ των πακζτων πλθροφορίασ από τον τρζχον κόμβο προσ τον γείτονα και άρα το κόςτοσ μετάδοςθσ. x: θ πρόοδοσ που πραγματοποιικθκε από τον τρζχον κόμβο προσ τον ςτακμό βάςθσ μετά τθν μετάδοςθ. Δθλαδι θ απόςταςθ του υποψθφίου από τθν βάςθ μείον τθν απόςταςθ του τρζχον κόμβου από τθν βάςθ. Φυςικά οι υποψιφιοι κόμβοι που βρίςκονται πιο μακριά από τθν βάςθ ςε ςχζςθ με τον τρζχον, δεν αποτελοφν υποψιφιουσ. Όπου ςθμειϊνεται αρνθτικι πρόοδοσ προσ τθν βάςθ απορρίπτουμε τον υποψιφιο. κοπόσ αυτοφ του κανόνα είναι να προωκιςει άπλθςτα τα πακζτα ςε κάποιο κόμβο ο οποίοσ ελαχιςτοποιεί το κόςτοσ ςε ςχζςθ με τθν πρόοδο. Κατά αυτόν τον τρόπο δθμιουργοφνται ςτοιβάδεσ προϊκθςθσ οι οποίεσ λόγω του κόςτουσ μετάδοςθσ είναι κυκλικισ μορφισ. Ο κόμβοσ που εφαρμόηει τον κανόνα βρίςκεται ςτο ςθμείο που εφάπτονται όλεσ οι κυκλικζσ ςτοιβάδεσ (Εικόνα 3.1.1). Όλοι οι κόμβοι που ανικουν ςτθν ίδια ςτοιβάδα είναι ιςάξιοι υποψιφιοι και πάντα ωσ κόμβοσ προϊκθςθσ επιλζγεται κάποιοσ από εκείνουσ τθσ μικρότερθσ (Εικόνα 3.1.2- Εικόνα 3.1.3) [2]. 15

Εικόνεσ 3.1.1-3.1.2: Οι ςτοιβάδεσ προϊκθςθσ ενόσ κόμβου με πακζτο. Ιςάξιοι υποψιφιοι προϊκθςθσ (κίτρινοι ριγζ κόμβοι). Εικόνα 3.1.3: Επιλογι κόμβου προϊκθςθσ εκείνου που ανικει ςτθν μικρότερθ ςτοιβάδα (καρό πράςινοσ κόμβοσ). 16

3.2 Κανόνασ 2 Ο δεφτεροσ κανόνασ είναι άπλθςτοσ όπωσ και ο πρϊτοσ. Ωσ ςτόχο ζχει να επιτφχει τθν δθμιουργία ροϊν μετάδοςθσ ςτο δίκτυο οι οποίεσ κα είναι όςο το δυνατόν πιο κοντά ςτα βζλτιςτα μονοπάτια από τουσ κόμβουσ προσ τθν βάςθ, αν είχαν γνϊςθ όλθσ τθσ τοπολογίασ του δικτφου. Ο κανόνασ αυτόσ, μζςω του αλγορίκμου Dijkstra, υπολογίηει το βζλτιςτο μονοπάτι μεταξφ του κόμβου που τον εφαρμόηει και του κόμβου γείτονα που απζχει λιγότερο από τθν βάςθ (Εικόνα 3.2.2 Εικόνα 3.2.3). Φυςικά αν όλοι οι γείτονεσ απζχουν περιςςότερο από τθν βάςθ ςε ςχζςθ με τον τρζχον τότε αυτόσ κρατά τα πακζτα του. Εικόνεσ 3.2.1-3.2.2: Οι γείτονεσ του κόμβου ςε ςχζςθ με τον ςτακμό βάςθσ. Εφρεςθ πλθςιζςτερου γείτονα ςτθν βάςθ (πορτοκαλί καρό κόμβοσ). Υςτερα ορίηεται ωσ κόμβοσ προϊκθςθσ εκείνοσ που είναι ο επόμενοσ του τρζχον ςτο βζλτιςτο μονοπάτι (Εικόνα 3.2.4). 17

Εικόνεσ 3.2.3-3.2.4: Τπολογιςμόσ τθσ βζλτιςτθσ διαδρομισ. Επιλογι κόμβου προϊκθςθσ (πράςινοσ καρό κόμβοσ). Σο ςκεπτικό είναι πωσ όταν με τθν ςειρά του ο κανόνασ εφαρμοςτεί από τον κόμβο προϊκθςθσ κα ζχουμε αποκτιςει περιςςότερθ γνϊςθ τθσ τοπολογίασ του δικτφου. Άρα και το βζλτιςτο μονοπάτι που κα υπολογιςτεί κα ζχει ςαν κόμβο προοριςμοφ ι τον προθγοφμενο ι κάποιον που απζχει ακόμα λιγότερο από τον ςτακμό βάςθσ. Με γνϊςθ τθσ τοπολογίασ μόνο των γειτόνων κα κινοφμαςτε όςο το δυνατόν πιο κοντά ςτον ςτακμό βάςθσ χρθςιμοποιϊντασ μικρζσ βζλτιςτεσ διαδρομζσ, οι οποίεσ όμωσ μπορεί να οδθγιςουν ςε τοπικοφ μεγίςτου αντί να καταλιξουν ςτθν βάςθ. 3.3 Κανόνασ 3 Ο τρίτοσ κανόνασ αποτελεί ζνα πάντρεμα του πρϊτου και του δεφτερου κανόνα. Αρχικά υπολογίηει το κόςτοσ μετάδοςθσ που ζχει ζνα πακζτο αν ακολουκιςει το βζλτιςτο μονοπάτι μεταδόςεων προσ κάκε ζνα γείτονα, αντί να μεταδοκεί απευκείασ ςε αυτόν όπωσ γίνεται ςτον Κανόνα 1. Αυτό φυςικά προχποκζτει πωσ ζχει υπολογιςτεί θ βζλτιςτθ διαδρομι προσ κάκε γείτονα εντόσ τθσ ακτίνασ τοπολογίασ. 18

Ζπειτα υπολογίηεται το πθλίκο αυτοφ του κόςτουσ προσ τθν πρόοδο που ςθμειϊνεται όςο αφορά τθν βάςθ παρόμοια με τον Κανόνα 1. Καταλλθλότεροσ γείτονασ κρίνεται αυτόσ που ελαχιςτοποιεί αυτό το πθλίκο ςθμειϊνοντασ πρόοδο. τθν ςυνζχεια επιλζγεται ωσ κόμβοσ προϊκθςθσ αυτόσ που βρίςκεται πρϊτοσ ςτο βζλτιςτο μονοπάτι μεταξφ του τρζχον κόμβου και του καταλλθλότερου όπωσ ςτον Κανόνα 2. Αλγορικμικά τα βιματα που εκτελοφνται είναι τα εξισ: - Τπολογιςμόσ των βζλτιςτων διαδρομϊν προσ κάκε γείτονα μζςω του αλγορίκμου Dijkstra. - Επιλογι ωσ κόμβου προοριςμοφ εκείνου που ελαχιςτοποιεί το πθλίκο: Κόςτοσ βζλτιςτου μονοπατιοφ μζχρι τον κόμβο/ Πρόοδοσ που ζγινε προσ τθν βάςθ (Εικόνα 3.3.3). - Επιλογι κόμβου προϊκθςθσ ωσ εκείνου που είναι ο επόμενοσ ςτο βζλτιςτο μονοπάτι τρζχον κόμβου και καταλλθλότερου κόμβου (Εικόνα 3.3.4). Και ςε αυτό τον κανόνα δθμιουργοφνται ςτοιβάδεσ όμωσ είναι ακακόριςτθσ μορφισ λόγω του ότι ςθμαντικό ρόλο παίηει θ τοπολογία (Εικόνα 3.3.2). Όπωσ και ςτον πρϊτο κανόνα μασ ενδιαφζρει θ ςτοιβάδα με τθν μικρότερθ τιμι όμωσ ςε αντίκεςθ με αυτόν δεν ςθμαίνει πωσ αυτι θ ςτοιβάδα κα είναι ενιαία και πωσ κα είναι θ πιο κοντινι ςτο τρζχον κόμβο που εφαρμόηει τον κανόνα. 19

Εικόνεσ 3.3.1-3.3.2: Ο γκρι κόμβοσ είναι καταλλθλότεροσ από τον μωβ(ριγζ κόμβο). Οι κίτρινοι ριγζ κόμβοι είναι ιςάξιοι υποψιφιοι. Εικόνεσ 3.3.3-3.3.4 Επιλογι καταλλθλότερου κόμβου (πορτοκαλί καρό κόμβοσ). Επιλογι κόμβου προϊκθςθσ (πράςινοσ καρό κόμβοσ). 20

Με αυτό τον τρόπο πετυχαίνουμε μια καλφτερθ προςζγγιςθ όςο αφορά το κόςτοσ ςε ςχζςθ με τθν πρόοδο, κάνοντασ χριςθ των πολλϊν μεταδόςεων που μπορεί να κάνει ζνα πακζτο ςτθν ίδια χρονοκυρίδα. 3.4 Κανόνασ 4 Ο τζταρτοσ κανόνασ εφαρμόηεται κατά τρόπο τεμπζλικο και φςτερα άπλθςτο. Όςο αφορά το τεμπζλικο ςκζλοσ τθσ εφαρμογισ του, υποδεικνφει κάκε κόμβοσ να κρατά τα πακζτα του όςο πλθςιάηει προσ τθν βάςθ ςε κάκε επόμενο βιμα μζχρι να βρεκεί θ βάςθ εντόσ τθσ ακτίνασ του. ε περίπτωςθ που ςτο επόμενο βιμα του ο κόμβοσ απομακρφνεται από τθν βάςθ τότε ειςάγεται ςτο άπλθςτο ςκζλοσ τθσ εφαρμογισ του κανόνα (Εικόνα 3.4.1). Εικόνα 3.4.1: Ο τρζχον κόμβοσ ςτο επόμενο βιμα του κα απομακρυνκεί από τθν βάςθ, ειςαγωγι ςτο άπλθςτο ςκζλοσ του κανόνα. Σο άπλθςτο ςκζλοσ υποδεικνφει να επιλεχκεί ωσ κόμβοσ προϊκθςθσ ο γείτονασ που ςτο επόμενο βιμα κα παρουςιάςει τθν μεγαλφτερθ πρόοδο ςε ςχζςθ με τθν παροφςα κζςθ του (Εικόνα 3.4.4). 21

Εικόνεσ 3.4.2-3.4.3: Τπολογιςμόσ επόμενθσ κζςθσ για κάκε γείτονα. Τπολογιςμόσ αποςτάςεων παροφςασ κζςθσ και επόμενθσ για κάκε κόμβο. Εικόνεσ 3.4.4-3.4.5: Τπολογιςμόσ προόδου κάκε γείτονα ( πράςινθ κετικι-κόκκινθ αρνθτικι). Επιλογι ωσ κόμβου προϊκθςθσ αυτοφ με τθν μεγαλφτερθ πρόοδο (πράςινοσ καρό). 22

ε περίπτωςθ που όλοι οι γείτονεσ απομακρφνονται από τθν βάςθ τότε ωσ κόμβοσ προϊκθςθσ επιλζγεται ο κόμβοσ που απομακρφνεται λιγότερο ςε ςχζςθ με τουσ υπόλοιπουσ γείτονεσ και τον τρζχον. Αυτό γίνεται με τθν προοπτικι του ότι με τθν ςειρά του αυτόσ κα επιλζξει κάποιον άλλον με τα ίδια κριτιρια ζτςι ϊςτε αναδρομικά ςτο τζλοσ τα πακζτα να καταλιξουν είτε ςε κάποιον κόμβο ο οποίοσ ςθμειϊνει πρόοδο είτε ςτον ςτακμό βάςθσ. 3.5 Κανόνασ 5 Ο πζμπτοσ κανόνασ αποτελεί τθν άπλθςτθ εφαρμογι του τζταρτου. Τπολογίηεται θ πρόοδοσ του τρζχον και των γειτονικϊν κόμβων και επιλζγεται ωσ κόμβοσ προϊκθςθσ εκείνοσ που ςθμειϊνει τθν μεγαλφτερθ. Σο ςκεπτικό του κανόνα είναι να μεταφερκοφν τα πακζτα, ζςτω και μετά από πολλζσ μεταδόςεισ, ςτον κόμβο που ςθμειϊνει τθν μεγαλφτερθ πρόοδο προσ τθν βάςθ αφοφ ζχει μεγάλθ πικανότθτα ςτα επόμενα βιματα του να εξακολουκεί να ςθμειϊνει μεγάλθ πρόοδο. 3.6 Κανόνασ 6 Ο ζκτοσ κανόνασ αναφζρεται ςτθν περίπτωςθ όπου κάκε κόμβοσ ζχει πλιρθ γνϊςθ τθσ τοπολογίασ των υπόλοιπων κόμβων του δικτφου, οπότε μπορεί να μεταδϊςει τα πακζτα του ςε οποιοδιποτε ςθμείο του δικτφου. ε κάκε χρονοκυρίδα υπολογίηονται οι βζλτιςτεσ διαδρομζσ από όλουσ τουσ κόμβουσ προσ τθν βάςθ. το τζλοσ κάκε κόμβοσ γνωρίηει πόςο κα κοςτίςει θ μετάδοςθ των πακζτων του μζχρι να φτάςουν τθν βάςθ, ακολουκϊντασ πάντα τθν βζλτιςτθ διαδρομι. ε αυτό το ςθμείο ζχει οριςτεί από τον κανόνα, παραμετρικά, ζνα άνω επιτρεπτό όριο κόςτουσ μετάδοςθσ για κάκε πακζτο (threshold). Ζτςι όταν ο κόμβοσ βλζπει πωσ το κόςτοσ μετάδοςθσ των πακζτων του ςτθν βάςθ είναι μικρότερο ι ίςο από αυτό το όριο αποςτζλλει τα πακζτα του, μζςω τθσ βζλτιςτθσ διαδρομισ, αλλιϊσ τα κρατά για επόμενθ χρονοκυρίδα (Εικόνα 3.5). 23

Εικόνα 3.5: Κάκε κόμβοσ εκπζμπει όταν το κόςτοσ μεταδόςεων για το βζλτιςτο μονοπάτι προσ τθν βάςθ είναι κάτω από ζνα όριο. 4 Ερμηνεία αποτελεςμάτων Ακολουκοφν οι γραφικζσ παραςτάςεισ των κανόνων που απεικονίηουν το μζςο κόςτοσ μετάδοςθσ των πακζτων ςε ςχζςθ με τθν μζςθ κακυςτζρθςθ. Όπωσ αναμζναμε θ κακυςτζρθςθ και το κόςτοσ μετάδοςθσ είναι αντιςτρόφωσ ανάλογα. Κάκε κανόνασ ζχει προςομοιωκεί για διάφορεσ τιμζσ για τθν ακτίνα τοπολογίασ των κόμβων. Οι τιμζσ τθσ ακτίνασ είναι αντιςτρόφωσ ανάλογεσ με τθν κακυςτζρθςθ, άρα 24

και ανάλογεσ με το κόςτοσ, ζωσ ενόσ ςθμείου που θ κακυςτζρθςθ δεν μπορεί να μειωκεί άλλο ι να αυξθκεί περιςςότερο. 4.1 Αποτελέςματα άπληςτησ και τεμπέλικησ άπληςτησ εφαρμογήσ Οι Κανόνεσ 4 και 5 εφαρμόηουν τεμπζλικα άπλθςτα και άπλθςτα, αντίςτοιχα, τον ίδιο κανόνα δρομολόγθςθσ. Ακολουκεί θ γραφικι παράςταςθ κόςτουσ κακυςτζρθςθσ και για τουσ δφο. Εικόνα 4.1: Σο μζςο κόςτοσ μετάδοςθσ ςε ςχζςθ με τθν μζςθ κακυςτζρθςθ για τουσ Κανόνεσ δρομολόγθςθσ 4 και 5. Παρατθροφμε πωσ και οι δφο γραφικζσ παραςτάςεισ τείνουν προσ ςυγκεκριμζνεσ τιμζσ όςο αφορά το κόςτοσ και τθν κακυςτζρθςθ. Παρατθροφμε επίςθσ πωσ ο ίδιοσ κανόνασ όταν εφαρμόηεται άπλθςτα ζχει μικρότερθ μζςθ κακυςτζρθςθ από όταν εφαρμόηεται τεμπζλικα-άπλθςτα, όπωσ και αναμζναμε. 25

Σο κόςτοσ παραμζνει αντιςτρόφωσ ανάλογο τθσ κακυςτζρθςθσ αλλά ςτθν τεμπζλικθ άπλθςτθ εφαρμογι δεν παρουςιάηει μεγάλθ διαφορά ςτθν τιμι. Αυτό οφείλεται ςτο ότι οι μεταδόςεισ των πακζτων είναι κατά πολφ λιγότερεσ ςε ςχζςθ με τθν άπλθςτθ εφαρμογι οπότε και θ χριςθ τθσ ακτίνασ τοπολογίασ είναι πιο περιοριςμζνθ. 4.2 Αποτελέςματα κανόνων δρομολόγηςησ υποβέλτιςτου μονοπατιού Οι Κανόνεσ 2 και 3 κάνανε χριςθ του αλγορίκμου Dijkstra για να υπολογίςουν βζλτιςτα μονοπάτια εντόσ τθσ τοπολογίασ που γνϊριηαν. Η διαφορά τουσ είναι πωσ ενϊ ςτον Κανόνα 2 κόμβοσ προοριςμοφ αποτελεί ο πλθςιζςτεροσ ςτθν βάςθ, ςτον Κανόνα 3 αποτελεί εκείνοσ που ςθμειϊνει το μικρότερο κόςτοσ για τθν πρόοδο του μζςω του βζλτιςτου μονοπατιοφ. Εικόνα 4.2.1: Σο μζςο κόςτοσ μετάδοςθσ ςε ςχζςθ με τθν μζςθ κακυςτζρθςθ για τουσ Κανόνεσ δρομολόγθςθσ 2 και 3. Παρατθροφμε (Εικόνα 4.2.1) πωσ για μεγάλεσ ακτίνεσ τοπολογίασ καλφτεροσ είναι ο Κανόνασ 3 ενϊ από ζνα ςθμείο και μετά οριακά καλφτεροσ είναι ο Κανόνασ 2. Αυτό 26

ςθμαίνει πωσ για μικρζσ ακτίνεσ είναι οριακά καλφτερο ο κόμβοσ προοριςμοφ να είναι ο πλθςιζςτεροσ ςτθν βάςθ. Ζνασ άλλοσ κανόνασ που επιλζγει βάςει ελαχιςτοποίθςθσ του κόςτουσ ςε ςχζςθ με τθν πρόοδο είναι ο Κανόνασ 1, όπωσ περιγράψαμε ςε προθγοφμενθ υποενότθτα. Εικόνα 4.2.2: Σο μζςο κόςτοσ μετάδοςθσ ςε ςχζςθ με τθν μζςθ κακυςτζρθςθ για τουσ Κανόνεσ δρομολόγθςθσ 1 και 3. Ο Κανόνασ 3 φαίνεται καλφτεροσ (Εικόνα 4.2.2) ενϊ από ζνα ςθμείο και μετά ςχεδόν ταυτίηεται με τον Κανόνα 1. Πράγμα που ςθμαίνει πωσ είναι καλφτερο να γίνεται θ χριςθ κόςτουσ του βζλτιςτου μονοπατιοφ, που πραγματοποιεί ο Κανόνασ 3, για τουσ γείτονεσ. Οι Κανόνεσ 1,2 και 3 μειϊνουν πιο ομαλά το κόςτοσ ςε ςχζςθ με τθν κακυςτζρθςθ, ςχεδόν γραμμικά. 27

Εικόνα 4.2.3 Σο μζςο κόςτοσ μετάδοςθσ ςε ςχζςθ με τθν μζςθ κακυςτζρθςθ για τουσ Κανόνεσ δρομολόγθςθσ 1,2 και 3 (κόκκινο Κανόνασ 1, μπλε Κανόνασ 2 και πράςινο Κανόνασ 3). Γενικότερα οι Κανόνεσ 2 και 3 μποροφν να κεωρθκοφν καλφτεροι από τον 1 (Εικόνα 4.2.3) ενϊ μετά από ζνα ςθμείο ςχεδόν ταυτίηονται. 4.3 Συγκριτικά οι κανόνεσ βάςει των αποτελεςμάτων το κεφάλαιο 3.6 περιγράψαμε τον Κανόνα 6. Σα αποτελζςματά του για διάφορεσ τιμζσ κατωφλιοφ (threshold), ξεκινϊντασ από τισ μεγαλφτερεσ, φαίνονται παρακάτω (Εικόνα 4.3.1). 28

Εικόνα 4.3.1: Σο μζςο κόςτοσ μετάδοςθσ ςε ςχζςθ με τθν μζςθ κακυςτζρθςθ για τον Κανόνα 6. Η παρακάτω εικόνα παρουςιάηει όλουσ τουσ κανόνεσ ςε ςχζςθ μεταξφ τουσ (Εικόνα 4.3.2). 29

Εικόνα 4.3.2: Σο μζςο κόςτοσ μετάδοςθσ ςε ςχζςθ με τθν μζςθ κακυςτζρθςθ για τουσ Κανόνεσ 1, 2, 3, 4, 5 και 6. Παρατθροφμε πωσ οι Κανόνεσ 1,2 και 3 ζχουν μεγαλφτερο κόςτοσ από τουσ 4 και 5 αλλά μποροφν να επιτφχουν μικρότερεσ κακυςτεριςεισ που τείνουν ςτο μθδζν. Αυτό ςθμαίνει πωσ θ αφξθςθ τθσ ακτίνασ για τουσ 4 και 5 μετά από ζνα ςθμείο δεν τουσ προςφζρει μικρότερθ κακυςτζρθςθ. Ακόμα παρατθροφμε τον Κανόνα 6 να είναι καλφτεροσ για μεγάλεσ τιμζσ κατωφλιοφ από τουσ 1,2 και 3 ςτισ αντίςτοιχεσ κακυςτεριςεισ ενϊ για μικρότερεσ γίνεται χειρότεροσ. Αυτό οφείλεται ςτο ότι δεν αποςτζλλει τα πακζτα του αν δεν εξαςφαλίςει πωσ το κόςτοσ όλων των μεταδόςεων μζχρι τθν βάςθ κα είναι κάτω από το κατϊφλι. Ζτςι για μεγάλεσ τιμζσ του κατωφλίου φυςικά αποςτζλλει προσ τθν βάςθ αλλά για μικρότερεσ κρατά τα πακζτα του μζχρι να πλθςιάςει αρκετά. Όλοι οι άλλοι κανόνεσ προωκοφν τα πακζτα τουσ χωρίσ να εξαςφαλίηουν πωσ ςτθν παροφςα μετάδοςθ κα φτάςουν ςτθν βάςθ όμωσ γενικότερα επειδι δεν μζνουν αδρανείσ για τισ ίδιεσ κακυςτεριςεισ πετυχαίνουν καλφτερο κόςτοσ. Σο ίδιο κόςτοσ ο Κανόνασ 6 το πετυχαίνει για ςθμαντικά μεγαλφτερεσ κακυςτεριςεισ. 30

5 Επίλογοσ 5.1 Αναςκόπηςη ε αυτι τθν εργαςία δθμιουργιςαμε και υλοποιιςαμε κάποιουσ κανόνεσ δρομολόγθςθσ τουσ οποίουσ τουσ δοκιμάςαμε, μαηί με υπάρχοντεσ, ϊςτε να μελετιςουμε το πϊσ μπορεί να ςυνδυαςτεί θ γεωγραφικι δρομολόγθςθ ςε ςυνδυαςμό με τθν αποκικευςθ και προϊκθςθ των ανεκτικϊν ςε κακυςτζρθςθ δικτφων. 5.2 Μελλοντική δουλειά τθν παροφςα εργαςία δεν δοκιμάςαμε οφτε δθμιουργιςαμε κανζναν κανόνα που να κοιτάηει ςτο μζλλον, βάςει των πλθροφοριϊν που κατζχει από τουσ γείτονεσ και τον εαυτό του, για να βλζπει αν τον ςυμφζρει θ παροφςα ι θ μελλοντικι μετάδοςθ. Ακόμα δεν χρθςιμοποιιςαμε μεικτοφσ κανόνεσ, οι οποίοι κα είχαν διαφορετικι ςυμπεριφορά ανάλογα με τθν απόςταςι του κόμβου από τθν βάςθ. Σζλοσ δεν λάβαμε υπόψθ μασ κζματα ςυμφόρθςθσ του δικτφου. Πηγέσ [1] K. Fall, A Delay-Tolerant Network Architecture for Challenged Internets, in Intel Research Technical. Report IRB-TR-03-003, Feb 2003. [2] R. Catanuto, S. Toumpis, and G. Morabito, Opti{c,m}al: Optical/optimal routing in massively dense wireless networks, in Proc. IEEE INFOCOM, Anchorage, AK, May 2007. [3] Forrest Warthman. Delay-Tolerant Networks (DTNs) - A Tutorial. 2003. [4] S. Jain, K. Fall, and R. Patra, Routing in a delay tolerant network, in Proceedings of ACM SIGCOMM, ACM Press, October 2004. [5] πφροσ Φωνιαδάκθσ, Δρομολόγθςθ Πακζτων ε Αςφρματο Ad Hoc Δίκτυο Με Μετακινοφμενουσ Κόμβουσ, 2010. 31