ΠΡΟΟΜΟΙΩΕΙ ΦΥΙΚΗ ΓΥΜΝΑΙΟΥ Ανάκλαση του υωτός 1
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. Ανάκλαζη ηοσ θωηός ζε επίπεδο καθρέθηη 1. Πξόζπηωζε παξάιιειωλ αθηίλωλ 3 2. Πξόζπηωζε αθηίλαο Παξάδεηγκα 1 5 3. Πξόζπηωζε αθηίλαο Παξάδεηγκα 2 7 2. Ανάκλαζη ηοσ θωηός ζε ζθαιρικό καθρέθηη 4. Πξόζπηωζε παξάιιειωλ αθηίλωλ ζε θνίιν ζθαηξηθό θαζξέθηε 9 5. Κύξηα εζηία θνίινπ ζθαηξηθνύ θαζξέθηε 11 6. Φωηεηλή πεγή ζηελ θύξηα εζηία θνίινπ ζθαηξηθνύ θαζξέθηε 13 7. Πξόζπηωζε παξάιιειωλ αθηίλωλ ζε θπξηό ζθαηξηθό θαζξέθηε 15 3. Διάτσζη ηοσ θωηός 8. Πξόζπηωζε θωηεηλήο δέζκεο ζε ηξαρηά επηθάλεηα 17 9. Πξόζπηωζε παξάιιειωλ αθηίλωλ ζε ηξαρηά επηθάλεηα 19 4. Οπηικό πεδίο 10. Μεηαβνιή νπηηθνύ πεδίνπ επίπεδνπ θαζξέθηε 21 11. Δεκηνπξγία νπηηθνύ πεδίνπ επίπεδνπ θαζξέθηε 22 12. Μεηαβνιή νπηηθνύ πεδίνπ θπξηνύ ζθαηξηθνύ θαζξέθηε 24 13. Δεκηνπξγία νπηηθνύ πεδίνπ θπξηνύ ζθαηξηθνύ θαζξέθηε 25 5. Είδωλα 14. Μέγεζνο θαη θέση εηδώινπ ζε επίπεδν θαζξέθηε 27 15. Γξαθηθόο πξνζδηνξηζκόο εηδώινπ ζε επίπεδν θαζξέθηε 28 16. Γξαθηθόο πξνζδηνξηζκόο πξαγκαηηθνύ εηδώινπ ζε θνίιν ζθαηξηθό θαζξέθηε 29 17. Γξαθηθόο πξνζδηνξηζκόο θαληαζηηθνύ εηδώινπ ζε θνίιν ζθαηξηθό θαζξέθηε 31 18. Γξαθηθόο πξνζδηνξηζκόο θαληαζηηθνύ εηδώινπ ζε θπξηό ζθαηξηθό θαζξέθηε 33 2
\ ΑΝΑΚΛΑΗ ΣΟΤ ΦΩΣΟ Ε ΕΠΙΠΕΔΟ ΚΑΘΡΕΦΣΗ 1. Πρόζπηωζη παράλληλων ακηίνων Σθνπόο ηεο πξνζνκνίωζεο είλαη λα δεηρζεί ην θαηλόκελν ηεο θαηνπηξηθήο αλάθιαζεο. Η πξνζνκνίωζε δείρλεη ηξεηο παξάιιειεο θωηεηλέο αθηίλεο από θαθνύο πνπ αλαθιώληαη ζε επίπεδν θαζξέθηε. Μπνξνύκε λα κεηαβάιινπκε ηε ζέζε ηωλ θαθώλ, ηελ κεηαμύ ηνπο απόζηαζε θαζώο θαη ηε γωλία πξόζπηωζεο ηωλ αθηηλώλ. Επίζεο κπνξνύκε λα κεηαβάιινπκε ηε δηάκεηξν (πάρνο) ηωλ αθηηλώλ. Με ην πείξακα θαηαλνείηαη θαηλόκελν ηεο θαηνπηξηθήο αλάθιαζεο. 1. θ H γωλία ηωλ θαθώλ ωο πξνο ηνλ θαζξέθηε Παίξλεη ηηκέο από 9 ωο 171 κνίξεο. Με ηελ παξάκεηξν απηή θαζνξίδεηαη ε γωλία πνπ ζρεκαηίδεη ν άμνλαο θάζε θαθνύ κε ην επίπεδν ηνπ θαζξέθηε. 2. h Η θαηαθόξπθε ζέζε ηωλ θαθώλ Παίξλεη ηηκέο από 0.25 ωο 0.6 m. Με ηελ παξάκεηξν απηή θαζνξίδεηαη ε απόζηαζε ηνπ θέληξνπ θάζε θαθνύ από ην επίπεδν ηνπ θαζξέθηε. 3
3. d Η νξηδόληηα ζέζε ηνπ κεζαίνπ θαθνύ Παίξλεη ηηκέο από 0 ωο 0.8 m. Με ηελ παξάκεηξν απηή θαζνξίδεηαη ε απόζηαζε ηνπ θέληξνπ θάζε θαθνύ από ηνλ αξηζηεξό θαηαθόξπθν άμνλα 4. r Η δηάκεηξνο ηωλ αθηηλώλ Παίξλεη ηηκέο από 1 ωο 4 cm. Με ηελ παξάκεηξν απηή θαζνξίδεηαη ην πάρνο θάζε αθηίλαο. 5. s Η απόζηαζε κεηαμύ ηωλ πεγώλ Παίξλεη ηηκέο από 0.02 ωο 0.1 m. Με ηελ παξάκεηξν απηή θαζνξίδεηαη ε απόζηαζε κεηαμύ ηωλ θαθώλ. 6. η.π. Η ηαρύηεηα ηεο πξνζνκνίωζεο. Παίξλεη ηηκέο από 1 ωο 100 Όζν απμάλεηαη ε ηηκή ηεο παξακέηξνπ ηόζν πην γξήγνξα εθηειείηαη ην πξόγξακκα 4
ΑΝΑΚΛΑΗ ΣΟΤ ΦΩΣΟ Ε ΕΠΙΠΕΔΟ ΚΑΘΡΕΦΣΗ 2. Πρόζπηωζη ακηίνας Παράδειγμα 1 Σθνπόο ηεο πξνζνκνίωζεο είλαη λα δεηρζνύλ νη λόκνη ηεο θαηνπηξηθήο αλάθιαζεο. Η πξνζνκνίωζε δείρλεη κηα αθηίλα θαθνύ πνπ αλαθιάηαη ζε επίπεδν θαζξέθηε. Μπνξνύκε λα κεηαβάιινπκε ηε ζέζε ηνπ θαθνύ θαζώο θαη ηε γωλία πξόζπηωζεο ηεο δέζκεο. Επίζεο κπνξνύκε λα κεηαβάιινπκε ηε δηάκεηξν (πάρνο) ηεο αθηίλαο. Με ην πείξακα θαηαλννύληαη νη λόκνη ηεο θαηνπηξηθήο αλάθιαζεο. 1. θ H γωλία ηνπ θαθνύ ωο πξνο ηνλ θαζξέθηε Παίξλεη ηηκέο από 9 ωο 171 Μνίξεο. Με ηελ παξάκεηξν απηή θαζνξίδεηαη ε γωλία πνπ ζρεκαηίδεη ν άμνλαο θάζε θαθνύ κε ην επίπεδν ηνπ θαζξέθηε. 2. h Η θαηαθόξπθε ζέζε ηωλ θαθνύ Παίξλεη ηηκέο από 0.25 ωο 0.63 m. Με ηελ παξάκεηξν απηή θαζνξίδεηαη ε απόζηαζε ηνπ θέληξνπ ηνπ θαθνύ από ην επίπεδν ηνπ θαζξέθηε. 3. d 5
Η νξηδόληηα ζέζε ηνπ θαθνύ Παίξλεη ηηκέο από 0 ωο 0.8 m. Με ηελ παξάκεηξν απηή θαζνξίδεηαη ε απόζηαζε ηνπ θέληξνπ ηνπ θαθνύ από ηνλ αξηζηεξό θαηαθόξπθν άμνλα 4. r Η δηάκεηξνο ηεο αθηίλαο Παίξλεη ηηκέο από 1 ωο 4 cm. Με ηελ παξάκεηξν απηή θαζνξίδεηαη ην πάρνο ηεο αθηίλαο. 5. η.π. Η ηαρύηεηα ηεο πξνζνκνίωζεο. Παίξλεη ηηκέο από 1 ωο 100 Όζν απμάλεηαη ε ηηκή ηεο παξακέηξνπ ηόζν πην γξήγνξα εθηειείηαη ην πξόγξακκα 6
ΑΝΑΚΛΑΗ ΣΟΤ ΦΩΣΟ Ε ΕΠΙΠΕΔΟ ΚΑΘΡΕΦΣΗ 3. Πρόζπηωζη ακηίνας Παράδειγμα 2 Σθνπόο ηεο πξνζνκνίωζεο είλαη λα δεηρζνύλ νη λόκνη ηεο θαηνπηξηθήο αλάθιαζεο. Η πξνζνκνίωζε δείρλεη κηα αθηίλα θαθνύ πνπ αλαθιάηαη ζε επίπεδν θαζξέθηε. Ο θαθόο κπνξεί λα πάξεη δηάθνξεο ζέζεηο ζε ζηαζεξή απόζηαζε γύξν από έλα ζεκείν ηνπ θαζξέθηε, δειαδή λα πεξηζηξαθεί, νπόηε κεηαβάιιεηαη θαη ε γωλία πξόζπηωζεο ηεο δέζκεο. Μπνξνύκε λα κεηαβάιινπκε ην βήκα πεξηζηξνθήο, δειαδή αλά πόζεο κνίξεο πεξηζηξέθεηαη ν θαθόο. Επίζεο κπνξνύκε λα κεηαβάιινπκε ηε δηάκεηξν (πάρνο) ηεο θωηεηλήο αθηίλαο. Με ην πείξακα θαηαλνείηαη νη λόκνη ηεο θαηνπηξηθήο αλάθιαζεο. 1. θ Τν βήκα πεξηζηξνθήο ηνπ θαθνύ Παίξλεη ηηκέο από 10 ωο 150 κνίξεο Με ηελ παξάκεηξν απηή θαζνξίδεηαη πόζεο κνίξεο κεηαηνπίδεηαη (πεξηζηξέθεηαη) ν θαθόο θάζε θνξά. 2. r H δηάκεηξνο ηεο αθηίλαο Παίξλεη ηηκέο από 1 ωο 4 cm. Με ηελ παξάκεηξν απηή θαζνξίδεηαη ην πάρνο ηεο θωηεηλήο αθηίλαο. 7
3. η.π. Η ηαρύηεηα ηεο πξνζνκνίωζεο. Παίξλεη ηηκέο από 1 ωο 100 Όζν απμάλεηαη ε ηηκή ηεο παξακέηξνπ ηόζν πην γξήγνξα εθηειείηαη ην πξόγξακκα 8
ΑΝΑΚΛΑΗ ΣΟΤ ΦΩΣΟ Ε ΦΑΙΡΙΚΟ ΚΑΘΡΕΦΣΗ 4. Πρόζπηωζη παράλληλων ακηίνων ζε κοίλο ζθαιρικό καθρέθηη άμνλα θνίινπ ζθαηξηθνύ θαζξέθηε κεηά ηελ αλάθιαζή ηνπο δηέξρνληαη από ηελ θύξηα εζηία. Η πξνζνκνίωζε δείρλεη ηέζζεξεο παξάιιειεο αθηίλεο πνπ αλαθιώληαη ζε θνίιν ζθαηξηθό θαζξέθηε θαη πωο κεηά ηελ αλάθιαζή ηνπο δηέξρνληαη από ηελ θύξηα εζηία Μπνξνύκε λα κεηαβάιινπκε ην κέγεζνο ηνπ θαζξέθηε θαη ην πάρνο ηωλ αθηηλώλ. Με ην πείξακα θαηαλνείηαη πωο αθηίλεο παξάιιειεο πξνο ηνλ θύξην άμνλα θνίινπ ζθαηξηθνύ θαζξέθηε κεηά ηελ αλάθιαζή ηνπο δηέξρνληαη από ηελ θύξηα εζηία. 1. R Η αθηίλα ηνπ ζθαηξηθνύ θαζξέθηε Παίξλεη ηηκέο από 1 ωο 7 m. Με ηελ παξάκεηξν απηή θαζνξίδεηαη ην κέγεζνο ηνπ θαζξέθηε 2. d Η δηάκεηξνο ηωλ αθηηλώλ Παίξλεη ηηκέο από 1 ωο 4 cm. Με ηελ παξάκεηξν απηή θαζνξίδεηαη ην πάρνο θάζε θωηεηλήο αθηίλαο. 3. η.π. Η ηαρύηεηα ηεο πξνζνκνίωζεο. Παίξλεη ηηκέο από 1 ωο 100 9
Όζν απμάλεηαη ε ηηκή ηεο παξακέηξνπ ηόζν πην γξήγνξα εθηειείηαη ην πξόγξακκα 10
ΑΝΑΚΛΑΗ ΣΟΤ ΦΩΣΟ Ε ΦΑΙΡΙΚΟ ΚΑΘΡΕΦΣΗ 5. Κύρια εζηία κοίλοσ ζθαιρικού καθρέθηη Σθνπόο ηεο πξνζνκνίωζεο είλαη λα δεηρζεί όηη θωηεηλή αθηίλα παξάιιειε πξνο ηνλ θύξην άμνλα θνίινπ ζθαηξηθνύ θαζξέθηε κεηά ηελ αλάθιαζή ηεο δηέξρεηαη από ηελ θύξηα εζηία. Η πξνζνκνίωζε δείρλεη αθηίλα από θαθό πνπ αλαθιάηαη ζε θνίιν ζθαηξηθό θαζξέθηε θαη πωο κεηά ηελ αλάθιαζή ηεο δηέξρεηαη από ηελ θύξηα εζηία. Ο θαθόο κπνξεί λα κεηαηνπίδεηαη παξάιιεια πξνο ηνλ θύξην άμνλα ηνπ θνίινπ ζθαηξηθνύ θαζξέθηε. Μπνξνύκε λα κεηαβάιινπκε ην κέγεζνο ηνπ θαζξέθηε θαη ην πάρνο ηεο αθηίλαο. Με ην πείξακα θαηαλνείηαη πωο αθηίλα παξάιιειε πξνο ηνλ θύξην άμνλα θνίινπ ζθαηξηθνύ θαζξέθηε κεηά ηελ αλάθιαζή ηεο δηέξρεηαη από ηελ θύξηα εζηία. 1. R Η αθηίλα ηνπ ζθαηξηθνύ θαζξέθηε Παίξλεη ηηκέο από 1 ωο 7 m. Με ηελ παξάκεηξν απηή θαζνξίδεηαη ην κέγεζνο ηνπ θαζξέθηε 2. s Τν βήκα ηεο κεηαηόπηζεο ηνπ θαθνύ Παίξλεη ηηκέο από 0.2 ωο 6 m. Με ηελ παξάκεηξν απηή θαζνξίδεηαη ην κέγεζνο ηεο απόζηαζεο πνπ θάζε θνξά κεηαηνπίδεηαη ν θαθόο. 11
3. d Η δηάκεηξνο ηεο αθηηλώλ Παίξλεη ηηκέο από 1 ωο 4 cm. Με ηελ παξάκεηξν απηή θαζνξίδεηαη ην πάρνο θάζε θωηεηλήο αθηίλαο. 4. η.π. Η ηαρύηεηα ηεο πξνζνκνίωζεο. Παίξλεη ηηκέο από 1 ωο 100 Όζν απμάλεηαη ε ηηκή ηεο παξακέηξνπ ηόζν πην γξήγνξα εθηειείηαη ην πξόγξακκα 12
ΑΝΑΚΛΑΗ ΣΟΤ ΦΩΣΟ Ε ΦΑΙΡΙΚΟ ΚΑΘΡΕΦΣΗ 6. Φωηεινή πηγή ζηην κύρια εζηία κοίλοσ ζθαιρικού καθρέθηη Σθνπόο ηεο πξνζνκνίωζεο είλαη λα δεηρζεί όηη αθηίλεο πνπ δηέξρνληαη από ηελ εζηία θνίινπ ζθαηξηθνύ θαζξέθηε κεηά ηελ αλάθιαζή ηνπο δηαδίδνληαη παξάιιεια κεηαμύ ηνπο. Η πξνζνκνίωζε δείρλεη κηα πεγή θωηόο ηνπνζεηεκέλε ζηελ εζηία θνίινπ ζθαηξηθνύ θαζξέθηε. Παξαηεξνύκε πωο νη αθηίλεο κεηά ηελ αλάθιαζή ηνπο δηαδίδνληαη παξάιιεια κεηαμύ ηνπο. Μπνξνύκε λα κεηαβάιινπκε ην κέγεζνο ηνπ θαζξέθηε θαη ην πάρνο ηωλ αθηηλώλ. Με ην πείξακα θαηαλνείηαη πωο αθηίλεο πνπ δηέξρνληαη από ηελ εζηία θνίινπ ζθαηξηθνύ θαζξέθηε κεηά ηελ αλάθιαζή ηνπο δηαδίδνληαη παξάιιεια κεηαμύ ηνπο. 1. R Η αθηίλα ηνπ ζθαηξηθνύ θαζξέθηε Παίξλεη ηηκέο από 1 ωο 6 m. Με ηελ παξάκεηξν απηή θαζνξίδεηαη ην κέγεζνο ηνπ θαζξέθηε. 2. d Η δηάκεηξνο ηωλ αθηηλώλ Παίξλεη ηηκέο από 1 ωο 4 cm. Με ηελ παξάκεηξν απηή θαζνξίδεηαη ην πάρνο θάζε αθηίλαο. 3. η.π. 13
Η ηαρύηεηα ηεο πξνζνκνίωζεο. Παίξλεη ηηκέο από 1 ωο 100 Όζν απμάλεηαη ε ηηκή ηεο παξακέηξνπ ηόζν πην γξήγνξα εθηειείηαη ην πξόγξακκα 14
ΑΝΑΚΛΑΗ ΣΟΤ ΦΩΣΟ Ε ΦΑΙΡΙΚΟ ΚΑΘΡΕΦΣΗ 7. Πρόζπηωζη παράλληλων ακηίνων ζε κσρηό ζθαιρικό καθρέθηη Σθνπόο ηεο πξνζνκνίωζεο είλαη λα δεηρζεί όηη αθηίλεο παξάιιειεο πξνο ηνλ θύξην άμνλα θπξηνύ ζθαηξηθνύ θαζξέθηε κεηά ηελ αλάθιαζή ηνπο δηέξρνληαη από ηελ θύξηα εζηία. Η πξνζνκνίωζε δείρλεη ηέζζεξεο παξάιιειεο αθηίλεο από θαθνύο πνπ αλαθιώληαη ζε θπξηό ζθαηξηθό θαζξέθηε θαη πωο κεηά ηελ αλάθιαζή ηνπο δηέξρνληαη από ηελ θύξηα εζηία Μπνξνύκε λα κεηαβάιινπκε ην κέγεζνο ηνπ θαζξέθηε θαη ην πάρνο ηωλ αθηηλώλ. Με ην πείξακα θαηαλνείηαη πωο αθηίλεο παξάιιειεο πξνο ηνλ θύξην άμνλα θπξηνύ ζθαηξηθνύ θαζξέθηε κεηά ηελ αλάθιαζή ηνπο δηέξρνληαη από ηελ θύξηα εζηία. 1. R Η αθηίλα ηνπ ζθαηξηθνύ θαζξέθηε Παίξλεη ηηκέο από 1 ωο 7 m. Με ηελ παξάκεηξν απηή θαζνξίδεηαη ην κέγεζνο ηνπ θαζξέθηε. 2. d Η δηάκεηξνο ηωλ αθηηλώλ Παίξλεη ηηκέο από 1 ωο 4 cm. Με ηελ παξάκεηξν απηή θαζνξίδεηαη ην πάρνο θάζε αθηίλαο. 3. η.π. 15
Η ηαρύηεηα ηεο πξνζνκνίωζεο. Παίξλεη ηηκέο από 1 ωο 100 Όζν απμάλεηαη ε ηηκή ηεο παξακέηξνπ ηόζν πην γξήγνξα εθηειείηαη ην πξόγξακκα 16
ΔΙΑΥΤΗ ΣΟΤ ΦΩΣΟ 8. Πρόζπηωζη θωηεινής δέζμης ζε ηρατιά επιθάνεια Σθνπόο ηεο πξνζνκνίωζεο είλαη ε κειέηε ηνπ θαηλόκελνπ ηεο δηάρπζεο. Η πξνζνκνίωζε δείρλεη κηα δέζκε θαθνύ πνπ πξνζπίπηεη ζε ηξαρηά επηθάλεηα. Παξαηεξνύκε πωο ε δέζκε δηαρέεηαη (ζθνξπίδεη) πξνο όιεο ηηο θαηεπζύλζεηο κεηά ηελ πξόζπηωζε ζηελ επηθάλεηα. Μπνξνύκε λα κεηαβάιινπκε ηε ζέζε ηνπ θαθνύ θαζώο θαη ηε γωλία πξόζπηωζεο ηεο δέζκεο. Επίζεο κπνξνύκε λα κεηαβάιινπκε ηε δηάκεηξν (πάρνο) ηεο δέζκεο. Με ην πείξακα θαηαλνείηαη ην θαηλόκελν ηεο δηάρπζεο. 1. θ H γωλία ηνπ θαθνύ ωο πξνο ηνλ θαζξέθηε Παίξλεη ηηκέο από 9 ωο 171 κνίξεο. Με ηελ παξάκεηξν απηή θαζνξίδεηαη ε γωλία πνπ ζρεκαηίδεη ν άμνλαο ηνπ θαθνύ κε ηελ ηξαρηά επηθάλεηα. 2. h Η θαηαθόξπθε ζέζε ηωλ θαθνύ Παίξλεη ηηκέο από 0.25 ωο 0.63 m. Με ηελ παξάκεηξν απηή θαζνξίδεηαη ε απόζηαζε ηνπ θέληξνπ ηνπ θαθνύ από ηελ ηξαρηά επηθάλεηα 17
3. d Η νξηδόληηα ζέζε ηνπ θαθνύ Παίξλεη ηηκέο από 0 ωο 0.8 m. Με ηελ παξάκεηξν απηή θαζνξίδεηαη ε απόζηαζε ηνπ θέληξνπ ηνπ θαθνύ από ηνλ αξηζηεξό θαηαθόξπθν άμνλα 4. r Η δηάκεηξνο ηεο αθηίλαο Παίξλεη ηηκέο από 1 έωο 8 cm. Με ηελ παξάκεηξν απηή θαζνξίδεηαη ην πάρνο ηεο δέζκεο. τόλιο Υπάξρνπλ κηα ζεηξά από πεξηπηώζεηο ηηκώλ ηωλ παξακέηξωλ πνπ νη δέζκεο δελ πξνζπίπηνπλ ζηνλ θαζξέθηε. Τόηε ην πξόγξακκα βγάδεη κήλπκα κε ηηο ζρεηηθέο νδεγίεο. 18
ΔΙΑΥΤΗ ΣΟΤ ΦΩΣΟ 9. Πρόζπηωζη παράλληλων ακηίνων ζε ηρατιά επιθάνεια Σθνπόο ηεο πξνζνκνίωζεο είλαη λα εξκελεύζεη ην θαηλόκελν ηεο δηάρπζεο. Η πξνζνκνίωζε δείρλεη ηξεηο παξάιιειεο αθηίλεο από θαθνύο πνπ αλαθιώληαη ζε κηα ηξαρηά επηθάλεηα. Παξαηεξνύκε όηη αλ θαη νη ηξεηο αθηίλεο έρνπλ ηελ ίδηα γωλία πξόζπηωζεο ε θάζε κηα αλαθιάηαη πξνο δηαθνξεηηθή θαηεύζπλζε. Παξόια απηά γηα ηελ θάζε κηα ηζρύνπλ νη λόκνη ηεο θαηνπηξηθήο αλάθιαζεο. Μπνξνύκε λα κεηαβάιινπκε ηε ζέζε ηωλ θαθώλ, ηελ κεηαμύ ηνπο απόζηαζε θαζώο θαη ηε γωλία πξόζπηωζεο ηωλ δεζκώλ. Επίζεο κπνξνύκε λα κεηαβάιινπκε ηε δηάκεηξν (πάρνο) ηωλ αθηηλώλ. Με ην πείξακα θαηαλνείηαη όηη γηα ηε δηάρπζε δελ ηζρύνπλ νη λόκνη ηεο θαηνπηξηθήο αλάθιαζεο. 1. θ H γωλία ηωλ θαθώλ ωο πξνο ηνλ θαζξέθηε Παίξλεη ηηκέο από 9 ωο 171 κνίξεο. Με ηελ παξάκεηξν απηή θαζνξίδεηαη ε γωλία πνπ ζρεκαηίδεη ν άμνλαο θάζε θαθνύ κε ην επίπεδν ηνπ θαζξέθηε. 2. h Η θαηαθόξπθε ζέζε ηωλ θαθώλ Παίξλεη ηηκέο από 0.25 ωο 0.65 m. 19
Με ηελ παξάκεηξν απηή θαζνξίδεηαη ε απόζηαζε ηνπ θέληξνπ θάζε θαθνύ από ην επίπεδν ηνπ θαζξέθηε. 3. d Η νξηδόληηα ζέζε ηνπ κεζαίνπ θαθνύ Παίξλεη ηηκέο από 0 ωο 0.8 m. Με ηελ παξάκεηξν απηή θαζνξίδεηαη ε απόζηαζε ηνπ θέληξνπ θάζε θαθνύ από ηνλ αξηζηεξό θαηαθόξπθν άμνλα 4. r Η δηάκεηξνο ηωλ αθηηλώλ Παίξλεη ηηκέο από 1 ωο 4 cm. Με ηελ παξάκεηξν απηή θαζνξίδεηαη ην πάρνο θάζε αθηίλαο. 5. s Η απόζηαζε κεηαμύ ηωλ πεγώλ Παίξλεη ηηκέο από 0.02 ωο 0.1 m. Με ηελ παξάκεηξν απηή θαζνξίδεηαη ε απόζηαζε κεηαμύ ηωλ θαθώλ. 6. η.π. Η ηαρύηεηα ηεο πξνζνκνίωζεο. Παίξλεη ηηκέο από 1 ωο 100 Όζν απμάλεηαη ε ηηκή ηεο παξακέηξνπ ηόζν πην γξήγνξα εθηειείηαη ην πξόγξακκα τόλιο Υπάξρνπλ κηα ζεηξά από πεξηπηώζεηο ηηκώλ ηωλ παξακέηξωλ πνπ νη δέζκεο δελ πξνζπίπηνπλ ζηνλ θαζξέθηε. Τόηε ην πξόγξακκα βγάδεη κήλπκα κε ηηο ζρεηηθέο νδεγίεο. 20
ΟΠΣΙΚΟ ΠΕΔΙΟ 10. Μεηαβολή οπηικού πεδίοσ επίπεδοσ καθρέθηη Σθνπόο ηεο πξνζνκνίωζεο είλαη λα δεηρζεί πωο κεηαβάιιεηαη ην νπηηθό πεδίν γηα έλα επίπεδν θαζξέθηε. Η πξνζνκνίωζε δείρλεη ηε κεηαβνιή ηνπ νπηηθνύ πεδίνπ ελόο αλζξώπνπ πνπ πιεζηάδεη έλαλ επίπεδν θαζξέθηε. Ο άλζξωπνο κπνξεί λα δεη κόλν ηα αληηθείκελα πνπ είλαη κέζα ζην νπηηθό πεδίν, (πνπ ζηελ πξνζνκνίωζε είλαη ε πεξηνρή κε ην θίηξηλν ρξώκα). Μπνξνύκε λα κεηαβάιινπκε ηελ αξρηθή θαη ηειηθή απόζηαζε ηνπ αλζξώπνπ από ηνλ επίπεδν θαζξέθηε. Με ην πείξακα θαηαλνείηαη πωο κεηαβάιιεηαη ην νπηηθό πεδίν γηα έλα επίπεδν θαζξέθηε. 1. d Η απόζηαζε ηνπ παξαηεξεηή Παίξλεη ηηκέο από 0.05 ωο 0.85 m. Με ηελ παξάκεηξν απηή θαζνξίδεηαη ε αξρηθή απόζηαζε ηνπ παξαηεξεηή από ηνλ θαζξέθηε. 21
ΟΠΣΙΚΟ ΠΕΔΙΟ 11. Δημιοσργία οπηικού πεδίοσ ζε επίπεδο καθρέθηη Σθνπόο ηεο πξνζνκνίωζεο είλαη λα δεηρζεί πωο δεκηνπξγείηαη ην νπηηθό πεδίν γηα έλα επίπεδν θαζξέθηε. Η πξνζνκνίωζε δείρλεη ηελ δεκηνπξγία ην νπηηθνύ πεδίνπ γηα έλα επίπεδν θαζξέθηε κε ηε βνήζεηα ηωλ θωηεηλώλ αθηηλώλ. Παξαηεξνύκε πωο νη αθηίλεο αλαθιώληαη ζηνλ θαζξέθηε θαη κεηά αθνύ θζάζνπλ ζην κάηη πωο δεκηνπξγείηαη ην νπηηθό πεδίν ζηνλ παξαηεξεηή. Ο άλζξωπνο κπνξεί λα δεη κόλν ηα αληηθείκελα πνπ είλαη κέζα ζην νπηηθό πεδίν, (πνπ ζηελ πξνζνκνίωζε είλαη ε πεξηνρή κε ην θίηξηλν ρξώκα). Μπνξνύκε λα κεηαβάιινπκε ηελ απόζηαζε ηνπ παξαηεξεηή από ηνλ θαζξέθηε θαη λα βιέπνπκε πωο κεηαβάιιεηαη ην νπηηθό πεδίν. Με ην πείξακα θαηαλνείηαη πωο δεκηνπξγείηαη ην νπηηθό πεδίν γηα έλα επίπεδν θαζξέθηε. 2. d Η απόζηαζε ηνπ παξαηεξεηή Παίξλεη ηηκέο από 0.05 ωο 0.85 m. Με ηελ παξάκεηξν απηή θαζνξίδεηαη ε αξρηθή απόζηαζε ηνπ παξαηεξεηή από ηνλ θαζξέθηε. 3. η.π. Η ηαρύηεηα ηεο πξνζνκνίωζεο. Παίξλεη ηηκέο από 1 ωο 100 22
Όζν απμάλεηαη ε ηηκή ηεο παξακέηξνπ ηόζν πην γξήγνξα εθηειείηαη ην πξόγξακκα 23
ΟΠΣΙΚΟ ΠΕΔΙΟ 12. Μεηαβολή οπηικού πεδίοσ κσρηού ζθαιρικού καθρέθηη Σθνπόο ηεο πξνζνκνίωζεο είλαη λα δεηρζεί πωο κεηαβάιιεηαη ην νπηηθό πεδίν γηα έλα θπξηό θαζξέθηε. Η πξνζνκνίωζε δείρλεη ηελ κεηαβνιή ηνπ κεγέζνπο ελόο θπξηνύ θαζξέθηε θαη ηελ αληίζηνηρε κεηαβνιή ηνπ νπηηθνύ πεδίνπ ελόο αλζξώπνπ πνπ είλαη ζε ζηαζεξή απόζηαζε από ηνλ θαζξέθηε. Ο άλζξωπνο κπνξεί λα δεη κόλν ηα αληηθείκελα πνπ είλαη κέζα ζην νπηηθό πεδίν, (πνπ ζηελ πξνζνκνίωζε είλαη ε πεξηνρή κε ην θίηξηλν ρξώκα). Μπνξνύκε λα κεηαβάιινπκε ην κέγεζνο ηνπ θαζξέθηε κεηαβάιινληαο ηελ αθηίλα ηνπ. Με ην πείξακα θαηαλνείηαη πωο κεηαβάιιεηαη ην νπηηθό πεδίν γηα έλα θπξηό θαζξέθηε. 1. R Η αθηίλα ηνπ ζθαηξηθνύ θαζξέθηε Παίξλεη ηηκέο από 1 ωο 15 m. Με ηελ παξάκεηξν απηή θαζνξίδεηαη ην κηθξόηεξν κέγεζνο ηνπ θαζξέθηε πνπ παξαηεξνύκε ζην πείξακα. 24
ΟΠΣΙΚΟ ΠΕΔΙΟ 13. Δημιοσργία οπηικού πεδίοσ κσρηού ζθαιρικού καθρέθηη Σθνπόο ηεο πξνζνκνίωζεο είλαη λα δεηρζεί πωο δεκηνπξγείηαη ην νπηηθό πεδίν γηα έλα θπξηό θαζξέθηε. Η πξνζνκνίωζε δείρλεη ηελ δεκηνπξγία ηνπ νπηηθνύ πεδίνπ γηα έλα θπξηό θαζξέθηε κε ηε βνήζεηα ηωλ θωηεηλώλ αθηηλώλ. Παξαηεξνύκε πωο νη αθηίλεο αλαθιώληαη ζηνλ θαζξέθηε θαη κεηά αθνύ θζάζνπλ ζην κάηη πωο δεκηνπξγείηαη ην νπηηθό πεδίν ζηνλ άλζξωπν. Ο άλζξωπνο κπνξεί λα δεη κόλν ηα αληηθείκελα πνπ είλαη κέζα ζην νπηηθό πεδίν, (πνπ ζηελ πξνζνκνίωζε είλαη ε πεξηνρή κε ην θίηξηλν ρξώκα). Μπνξνύκε λα κεηαβάιινπκε ην κέγεζνο ηνπ θαζξέθηε κεηαβάιινληαο ηελ αθηίλα ηνπ. Με ην πείξακα θαηαλνείηαη πωο δεκηνπξγείηαη ην νπηηθό πεδίν γηα έλα θπξηό θαζξέθηε. 2. R Η αθηίλα ηνπ ζθαηξηθνύ θαζξέθηε Παίξλεη ηηκέο από 1 ωο 15 m. Με ηελ παξάκεηξν απηή θαζνξίδεηαη ην κηθξόηεξν κέγεζνο ηνπ θαζξέθηε πνπ παξαηεξνύκε ζην πείξακα. 3. η.π. Η ηαρύηεηα ηεο πξνζνκνίωζεο. Παίξλεη ηηκέο από 1 ωο 100 25
Όζν απμάλεηαη ε ηηκή ηεο παξακέηξνπ ηόζν πην γξήγνξα εθηειείηαη ην πξόγξακκα 26
ΕΙΔΩΛΑ 14. Μέγεθος και θέζη ειδώλοσ ζε επίπεδο καθρέθηη Σθνπόο ηεο πξνζνκνίωζεο είλαη λα κειεηεζεί ν ζρεκαηηζκόο εηδώινπ ελόο αληηθεηκέλνπ ζε επίπεδν θαζξέθηε. Η πξνζνκνίωζε δείρλεη πωο ζρεκαηίδεηαη ην είδωιν ελόο αληηθεηκέλνπ, πνπ ζηελ πξνθεηκέλε πεξίπηωζε είλαη θεξί, ζε επίπεδν θαζξέθηε. Μπνξνύκε λα κεηαβάιινπκε ηελ απόζηαζε ηνπ αληηθεηκέλνπ από ηνλ θαζξέθηε ελώ ηαπηόρξνλα δείρλεηαη θαη ε κεηαηόπηζε ηνπ εηδώινπ. Με ην πείξακα θαηαλνείηαη ν ζρεκαηηζκόο εηδώινπ ελόο αληηθεηκέλνπ ζε επίπεδν θαζξέθηε 1. d Η απόζηαζε ηνπ αληηθεηκέλνπ από ηνλ θαζξέπηε Παίξλεη ηηκέο από 0.02 ωο 0.35 m. Με ηελ παξάκεηξν απηή θαζνξίδεηαη πόζν απέρεη αξρηθά ην αληηθείκελν από ηνλ θαζξέθηε. 27
ΕΙΔΩΛΑ 15. Γραθικός προζδιοριζμός ειδώλοσ ζε επίπεδο καθρέθηη Σθνπόο ηεο πξνζνκνίωζεο είλαη λα κειεηεζεί ν ζρεκαηηζκόο εηδώινπ ελόο αληηθεηκέλνπ ζε επίπεδν θαζξέθηε. Η πξνζνκνίωζε δείρλεη πωο ζρεκαηίδεηαη ην είδωιν ελόο αληηθεηκέλνπ, πνπ ζηελ πξνθεηκέλε πεξίπηωζε είλαη θεξί, ζε επίπεδν θαζξέθηε. Μπνξνύκε λα κεηαβάιινπκε ηελ απόζηαζε ηνπ αληηθεηκέλνπ από ηνλ θαζξέθηε. Με ην πείξακα θαηαλνείηαη ν ζρεκαηηζκόο εηδώινπ ελόο αληηθεηκέλνπ ζε επίπεδν θαζξέθηε. 1. d Η απόζηαζε ηνπ αληηθεηκέλνπ από ηνλ θαζξέπηε Παίξλεη ηηκέο από 0.02 ωο 0.35 m. Με ηελ παξάκεηξν απηή θαζνξίδεηαη πόζν απέρεη ην αληηθείκελν από ηνλ θαζξέθηε. 2. η.π. Η ηαρύηεηα ηεο πξνζνκνίωζεο. Παίξλεη ηηκέο από 1 ωο 100 Όζν απμάλεηαη ε ηηκή ηεο παξακέηξνπ ηόζν πην γξήγνξα εθηειείηαη ην πξόγξακκα 28
ΕΙΔΩΛΑ 16. Γραθικός προζδιοριζμός πραγμαηικού ειδώλοσ ζε κοίλο ζθαιρικό καθρέθηη 29
Σθνπόο ηεο πξνζνκνίωζεο είλαη λα κειεηεζεί ν ζρεκαηηζκόο εηδώινπ ελόο αληηθεηκέλνπ ζε θνίιν ζθαηξηθό θαζξέθηε όηαλ ην αληηθείκελν βξίζθεηαη ζε απόζηαζε κεγαιύηεξε από ηελ απόζηαζε ηεο εζηίαο. Η πξνζνκνίωζε δείρλεη πωο ζρεκαηίδεηαη ην είδωιν ελόο αληηθεηκέλνπ, πνπ ζηελ πξνθεηκέλε πεξίπηωζε είλαη θεξί, ζε θνίιν ζθαηξηθό θαζξέθηε, όηαλ ην αληηθείκελν κεηαηνπίδεηαη πξνο ηνλ θαζξέθηε. Μπνξνύκε λα κεηαβάιινπκε α) ην κέγεζνο ηνπ θαζξέθηε κεηαβάιινληαο ηελ αθηίλα ηνπ β) ην βήκα κεηαηόπηζεο ηνπ αληηθεηκέλνπ πξνο ηνλ θαζξέθηε Με ην πείξακα θαηαλνείηαη ν ζρεκαηηζκόο εηδώινπ ελόο αληηθεηκέλνπ ζε θνίιν ζθαηξηθό θαζξέθηε όηαλ ην αληηθείκελν βξίζθεηαη ζε απόζηαζε κεγαιύηεξε από ηελ απόζηαζε ηεο εζηίαο. 1. R Η αθηίλα ηνπ ζθαηξηθνύ θαζξέθηε Παίξλεη ηηκέο από 0.1 ωο 0.33 m. Με ηελ παξάκεηξν απηή θαζνξίδεηαη ην κέγεζνο ηνπ ζθαηξηθνύ θαζξέθηε. 2. d Η απόζηαζε ηνπ αληηθεηκέλνπ από ηνλ θαζξέθηε Παίξλεη ηηκέο από 0.05 ωο 0.88 m. Με ηελ παξάκεηξν απηή ξπζκίδεηαη ε απόζηαζε ηνπ αληηθεηκέλνπ από ηνλ θαζξέθηε. 3. η.π. Η ηαρύηεηα ηεο πξνζνκνίωζεο. Παίξλεη ηηκέο από 1 ωο 100 Όζν απμάλεηαη ε ηηκή ηεο παξακέηξνπ ηόζν πην γξήγνξα εθηειείηαη ην πξόγξακκα 30
ΕΙΔΩΛΑ 17. Γραθικός προζδιοριζμός θανηαζηικού ειδώλοσ ζε κοίλο ζθαιρικό καθρέθηη Σθνπόο ηεο πξνζνκνίωζεο είλαη λα κειεηεζεί ν ζρεκαηηζκόο εηδώινπ ελόο αληηθεηκέλνπ ζε θνίιν ζθαηξηθό θαζξέθηε όηαλ ην αληηθείκελν βξίζθεηαη ζε 31
απόζηαζε κηθξόηεξε από ηελ απόζηαζε ηεο εζηίαο. Η πξνζνκνίωζε δείρλεη πωο ζρεκαηίδεηαη ην είδωιν ελόο αληηθεηκέλνπ, πνπ ζηελ πξνθεηκέλε πεξίπηωζε είλαη θεξί, ζε θνίιν ζθαηξηθό θαζξέθηε. Μπνξνύκε λα κεηαβάιινπκε α) ην κέγεζνο ηνπ θαζξέθηε κεηαβάιινληαο ηελ αθηίλα ηνπ β) ηελ απόζηαζε ηνπ αληηθεηκέλνπ από ηνλ θαζξέθηε Με ην πείξακα θαηαλνείηαη ν ζρεκαηηζκόο εηδώινπ ελόο αληηθεηκέλνπ ζε θνίιν ζθαηξηθό θαζξέθηε όηαλ ην αληηθείκελν βξίζθεηαη ζε απόζηαζε κηθξόηεξε από ηελ απόζηαζε ηεο εζηίαο. 1. R Η αθηίλα ηνπ ζθαηξηθνύ θαζξέθηε Παίξλεη ηηκέο από 0.1 ωο 0.33 m Με ηελ παξάκεηξν απηή θαζνξίδεηαη ην κέγεζνο ηνπ ζθαηξηθνύ θαζξέθηε. 2. d Η απόζηαζε ηνπ αληηθεηκέλνπ από ηνλ θαζξέθηε Παίξλεη ηηκέο από 0.04 ωο 0.16 m Με ηελ παξάκεηξν απηή θαζνξίδεηαη ε απόζηαζε ηνπ αληηθεηκέλνπ από ην ζθαηξηθό θαζξέθηε. 3. η.π. Η ηαρύηεηα ηεο πξνζνκνίωζεο. Παίξλεη ηηκέο από 1 ωο 100 Όζν απμάλεηαη ε ηηκή ηεο παξακέηξνπ ηόζν πην γξήγνξα εθηειείηαη ην πξόγξακκα 32
ΕΙΔΩΛΑ 18. Γραθικός προζδιοριζμός θανηαζηικού ειδώλοσ ζε κσρηό ζθαιρικό καθρέθηη Σθνπόο ηεο πξνζνκνίωζεο είλαη λα κειεηεζεί ν ζρεκαηηζκόο εηδώινπ ελόο αληηθεηκέλνπ ζε θπξηό ζθαηξηθό θαζξέθηε. Η πξνζνκνίωζε δείρλεη πωο ζρεκαηίδεηαη ην είδωιν ελόο αληηθεηκέλνπ, πνπ ζηελ πξνθεηκέλε πεξίπηωζε είλαη θεξί, ζε θπξηό ζθαηξηθό θαζξέθηε. Μπνξνύκε λα κεηαβάιινπκε α) ην κέγεζνο ηνπ θαζξέθηε κεηαβάιινληαο ηελ αθηίλα ηνπ β) ηελ απόζηαζε ηνπ αληηθεηκέλνπ από ηνλ θαζξέθηε Με ην πείξακα θαηαλνείηαη ν ζρεκαηηζκόο εηδώινπ ελόο αληηθεηκέλνπ ζε θπξηό ζθαηξηθό θαζξέθηε. 1. R Η αθηίλα ηνπ ζθαηξηθνύ θαζξέθηε Παίξλεη ηηκέο από 0.15 ωο 0.33 m. Με ηελ παξάκεηξν απηή θαζνξίδεηαη ην κέγεζνο ηνπ ζθαηξηθνύ θαζξέθηε. 2. d Η απόζηαζε ηνπ αληηθεηκέλνπ από ηνλ θαζξέθηε Παίξλεη ηηκέο από 0.03 έωο 0.88 m. Με ηελ παξάκεηξν απηή ε απόζηαζε ηνπ αληηθεηκέλνπ από ην ζθαηξηθό θαζξέθηε. 33
3. η.π. Η ηαρύηεηα ηεο πξνζνκνίωζεο. Παίξλεη ηηκέο από 1 ωο 100 Όζν απμάλεηαη ε ηηκή ηεο παξακέηξνπ ηόζν πην γξήγνξα εθηειείηαη ην πξόγξακκα 34