ΕΕ728 Προχωρηµένα Θέµατα Θεωρίας Πληροφορίας 6η διάλεξη

Σχετικά έγγραφα
ΕΕ728 Προχωρηµένα Θέµατα Θεωρίας Πληροφορίας 4η διάλεξη (4η έκδοση, 11/3/2013)

ΕΕ728 Προχωρηµένα Θέµατα Θεωρίας Πληροφορίας 10η διάλεξη

ΕΕ728 Προχωρηµένα Θέµατα Θεωρίας Πληροφορίας 12η διάλεξη (2η έκδοση, 20/5/2013)

ΕΕ728 Προχωρηµένα Θέµατα Θεωρίας Πληροφορίας 11η διάλεξη

ΕΕ728 Προχωρηµένα Θέµατα Θεωρίας Πληροφορίας 2η διάλεξη (3η έκδοση, 11/3)

ΕΕ728 Προχωρηµένα Θέµατα Θεωρίας Πληροφορίας 11η διάλεξη

ΕΕ728 Προχωρηµένα Θέµατα Θεωρίας Πληροφορίας 10η διάλεξη (2η έκδοση, 7/5/2013)

ΕΕ728 Προχωρηµένα Θέµατα Θεωρίας Πληροφορίας 11η διάλεξη

EE728 (22Α004) - Προχωρημένα Θέματα Θεωρίας Πληροφορίας 3η σειρά ασκήσεων Διακριτά και Συνεχή Κανάλια. Παράδοση: Έως 22/6/2015

ΕΕ728 Προχωρηµένα Θέµατα Θεωρίας Πληροφορίας 12η διάλεξη

1 Βασικές Έννοιες Θεωρίας Πληροφορίας

ΕΕ728 Προχωρηµένα Θέµατα Θεωρίας Πληροφορίας 11η & 12η διάλεξη

ΕΕ725 Ειδικά Θέµατα Ψηφιακών Επικοινωνιών 4η διάλεξη

22Α004 - Προχωρημένα Θέματα Θεωρίας Πληροφορίας Τελική Εξέταση

Χρήστος Ξενάκης. Πανεπιστήμιο Πειραιώς, Τμήμα Ψηφιακών Συστημάτων

p(x, y) = 1 (x + y) = 3x + 6, x = 1, 2 (x + y) = 3 + 2y, y = 1, 2, 3 p(1, 1) = = 2 21 p X (1) p Y (1) = = 5 49

P (M = 9) = e 9! =

Τηλεπικοινωνιακά Συστήματα ΙΙ

Θεωρία Πληροφορίας. Διάλεξη 4: Διακριτή πηγή πληροφορίας χωρίς μνήμη. Δρ. Μιχάλης Παρασκευάς Επίκουρος Καθηγητής

Ανω Φράγµα στην Τάξη των Συναρτήσεων. Ρυθµός Αύξησης (Τάξη) των Συναρτήσεων. Παράδειγµα (1/2) O( g(n) ) είναι σύνολο συναρτήσεων:

ιαφορική εντροπία Σεραφείµ Καραµπογιάς

EE728 (22Α004) - Προχωρημένα Θέματα Θεωρίας Πληροφορίας 3η σειρά ασκήσεων Ενδεικτικές Λύσεις

Ψηφιακές Τηλεπικοινωνίες. Θεωρία Ρυθμού Παραμόρφωσης

EE728 (22Α004) - Προχωρημένα Θέματα Θεωρίας Πληροφορίας Λυμένες ασκήσεις σε Κανάλια

Ασκήσεις στο µάθηµα «Επισκόπηση των Τηλεπικοινωνιών»

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ, ΤΜΗΜΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ

Ψηφιακές Τηλεπικοινωνίες

Περίληψη ϐασικών εννοιών στην ϑεωρία πιθανοτήτων

Αρµονική Ανάλυση. Ενότητα: Το ϑεώρηµα παρεµβολής του Riesz και η ανισότητα Hausdorff-Young. Απόστολος Γιαννόπουλος.

3. Οριακά θεωρήµατα. Κεντρικό Οριακό Θεώρηµα (Κ.Ο.Θ.)

(365)(364)(363)...(365 n + 1) (365) k

Q 12. c 3 Q 23. h 12 + h 23 + h 31 = 0 (6)

HY118- ιακριτά Μαθηµατικά. Μαθηµατική επαγωγή. 11 Επαγωγή

Οι θεµελιώδεις έννοιες που απαιτούνται στη Επαγωγική Στατιστική (Εκτιµητική, ιαστήµατα Εµπιστοσύνης και Έλεγχοι Υποθέσεων) είναι:

KΕΦΑΛΑΙΟ 4 AΚΟΛΟΥΘΙΕΣ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΩΝ ΑΡΙΘΜΩΝ

Αρµονική Ανάλυση. Ενότητα: L p Σύγκλιση. Απόστολος Γιαννόπουλος. Τµήµα Μαθηµατικών

ΚΑΤΑΝΟΜΕΣ ΠΙΘΑΝΟΤΗΤΑΣ ΤΥΧΑΙΩΝ ΜΕΤΑΒΛΗΤΩΝ (Συνέχεια)

cov(x, Y ) = E[(X E[X]) (Y E[Y ])] cov(x, Y ) = E[X Y ] E[X] E[Y ]

Θεώρημα κωδικοποίησης πηγής

Θεωρια Αριθµων. Θεωρητικα Θεµατα. Ακαδηµαϊκο Ετος ιδασκοντες: Α. Μπεληγιάννης & Σ. Παπαδάκης

ΟΜΟΣΠΟΝ ΙΑ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΕΛΛΑ ΟΣ (Ο.Ε.Φ.Ε.) ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2014

όπου D(f ) = (, 0) (0, + ) = R {0}. Είναι Σχήµα 10: Η γραφική παράσταση της συνάρτησης f (x) = 1/x.

1 1 c c c c c c = 1 c = 1 28 P (Y < X) = P ((1, 2)) + P ((4, 1)) + P ((4, 3)) = 2 1/ / /28 = 18/28

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΤΜΗΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ - ΤΜΗΜΑ ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 26 ΙΟΥΛΙΟΥ 2008 ΕΥΤΕΡΟ ΜΕΡΟΣ :

Εισαγωγή στην Τοπολογία

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΕΜΠΤΟ ΘΕΩΡΙΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ

Αθανάσιος Χρ. Τζέμος Τομέας Θεωρητικής Φυσικής. Εντροπία Shannon

Ψηφιακές Τηλεπικοινωνίες. Βέλτιστος Δέκτης

Περίληψη Προηγούμενου Μαθήματος Κανάλια επικοινωνίας με θόρυβο και η χωρητικότητά τους


ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ Τµήµα Επιστήµης Υπολογιστών. HY-217: Πιθανότητες - Χειµερινό Εξάµηνο 2015 ιδάσκων : Π. Τσακαλίδης

ΕΕ725 Ειδικά Θέµατα Ψηφιακών Επικοινωνιών 5η διάλεξη

P(Ο Χρήστος κερδίζει) = 1 P(Ο Χρήστος χάνει) = 1 P(X > Y ) = 1 2. P(Ο Χρήστος νικά σε 7 από τους 10 αγώνες) = 7

Ψηφιακές Τηλεπικοινωνίες

ΘΕΩΡΙΑ ΑΡΙΘΜΩΝ. Ασκησεις - Φυλλαδιο 4. ιδασκων: Α. Μπεληγιάννης Ιστοσελιδα Μαθηµατος :

Μάθηµα Θεωρίας Αριθµών Ε.Μ.Ε

ΘΕΩΡΙΑ ΑΡΙΘΜΩΝ Λυσεις Ασκησεων - Φυλλαδιο 1

3 Αναδροµή και Επαγωγή

ΘΕΩΡΙΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ. Κεφάλαιο 3 : Πηγές Πληροφορίας Χρήστος Ξενάκης. Πανεπιστήμιο Πειραιώς, Τμήμα Ψηφιακών Συστημάτων

8 Άρα η Ϲητούµενη πιθανότητα είναι

ΘΕΩΡΙΑ ΑΡΙΘΜΩΝ Ασκησεις - Φυλλαδιο 2

Απαντήσεις σε απορίες

Χρήστος Ξενάκης. Πανεπιστήμιο Πειραιώς, Τμήμα Ψηφιακών Συστημάτων

ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΕΠΙ ΟΣΕΩΝ ΨΗΦΙΑΚΩΝ ΚΑΝΑΛΙΩΝ & ΟΡΙΑ ΤΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΑΥΤΩΝ

Εισαγωγή στην Τοπολογία


Κεφάλαιο 3 ΠΑΡΑΓΩΓΟΣ. 3.1 Η έννοια της παραγώγου. y = f(x) f(x 0 ), = f(x 0 + x) f(x 0 )

Μια TM µπορεί ένα από τα δύο: να αποφασίζει µια γλώσσα L. να αναγνωρίζει (ηµιαποφασίζει) µια γλώσσα L. 1. Η TM «εκτελεί» τον απαριθµητή, E.

ΚΑΤΑΝΟΜΕΣ Ι ΙΑΣΤΑΤΩΝ ΤΥΧΑΙΩΝ ΜΕΤΑΒΛΗΤΩΝ

Μοντέλο Σύγχρονου ικτύου. Κατανεµηµένα Συστήµατα Ι Μάθηµα Βασικής Επιλογής, Χειµερινού Εξαµήνου Τοµέας Εφαρµογών και Θεµελιώσεων

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Ηµεροµηνία: Κυριακή 27 Απριλίου 2014 ιάρκεια Εξέτασης: 3 ώρες ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

Mathematics and its Applications, 5th

Κεφάλαιο 1. Εισαγωγικές Εννοιες. 1.1 Σύνολα

Παρεµβολή και Προσέγγιση Συναρτήσεων

( ) log 2 = E. Σεραφείµ Καραµπογιάς

< 1 για κάθε k N, τότε η σειρά a k συγκλίνει. +, τότε η η σειρά a k αποκλίνει.

ΘΕΩΡΙΑ ΑΡΙΘΜΩΝ. Λυσεις Ασκησεων - Φυλλαδιο 2

Κριτήριο Παρεμβολής. και. άρα από το παραπάνω κριτήριο παρεµβολής το l im f ( x) (x 1) 2 f (x) 2x (x 1) 2 2x (x 1) 2 f (x) 2x + (x 1) 2

[ ], σχηµατίζουµε το άθροισµα. Το άθροισµα αυτό είναι µια δυαδική πράξη η οποία αντιστοιχεί στις ακολουθίες f [ 1

ΜΙΓΑ ΙΚΟΣ ΛΟΓΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΟΛΟΚΛ. ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΙ ΓΡΑΠΤΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2010 ΛΥΣΕΙΣ ΤΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ. =. Οι πρώτες µερικές u x y

Γραµµική Αλγεβρα Ι. Ενότητα: ιανυσµατικοί χώροι. Ευάγγελος Ράπτης. Τµήµα Μαθηµατικών

Περιεχόμενα 1 Κωδικοποίησ η Πηγής 2 Χωρητικότητα Διακριτών Καναλιών 2 / 21

f(y) dy = b a dy = b a x f(x) dx = b a dx = x 2 = b2 a 2 2(b a) b a dx = = (a2 + ab + b 2 )(b a) 3(b a)

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3: Συνθήκες Αλυσίδων

Τηλεπικοινωνιακά Συστήματα ΙΙ

Αριθµητική Ανάλυση. 14 εκεµβρίου Αριθµητική ΑνάλυσηΚεφάλαιο 6. Παρεµβολή 14 εκεµβρίου / 28

Κεφάλαιο 6 Παράγωγος

Αλγεβρικες οµες Ι Ασκησεις - Φυλλαδιο 3

Συστήματα Επικοινωνιών

Διδάσκων: Καθηγητής Νικόλαος Μαρμαρίδης, Καθηγητής Ιωάννης Μπεληγιάννης

Στατιστική Συμπερασματολογία

Θέµατα και απαντήσεις 1 στα «Σύνολα και Αριθµοί» Εξεταστική Ιανουαρίου 2012 ιδάξας Χ. Κορνάρος.

ΘΕΩΡΙΑ ΑΡΙΘΜΩΝ. Λυσεις Ασκησεων - Φυλλαδιο 4

2 Αποδείξεις. 2.1 Εξαντλητική µέθοδος. Εκδοση 2005/03/22. Υπάρχουν πολλών ειδών αποδείξεις. Εδώ ϑα δούµε τις πιο κοινές:

Εισαγωγή στην Τοπολογία

Σηµειώσεις στις σειρές

Τυχαίες Μεταβλητές Γεώργιος Γαλάνης Κωνσταντίνα Παναγιωτίδου

Θα λύσετε ένα από τα έξι πακέτα ασκήσεων που ακολουθούν, τα οποία είναι αριθµηµένα από 0 έως5. Ο κάθε φοιτητής βρίσκει το πακέτο που του αντιστοιχεί

ΘΕΩΡΙΑ ΑΡΙΘΜΩΝ Ασκησεις - Φυλλαδιο 4

Ασκήσεις για το µάθηµα «Ανάλυση Ι και Εφαρµογές»

Transcript:

ΕΕ728 Προχωρηµένα Θέµατα Θεωρίας Πληροφορίας 6η διάλεξη ηµήτρης-αλέξανδρος Τουµπακάρης Τµήµα ΗΜ&ΤΥ, Πανεπιστήµιο Πατρών 24 Μαρτίου 2010 ηµήτρης-αλέξανδρος Τουµπακάρης Προχωρηµένα Θέµατα Θεωρίας Πληροφορίας 6η διάλεξη 1/ 27

Περιεχόµενα σηµερινού µαθήµατος 1 Η Ιδιότητα Από Κοινού Ασυµπτωτικής Ισοδιαµέρισης (συνέχεια) 2 ηµήτρης-αλέξανδρος Τουµπακάρης Προχωρηµένα Θέµατα Θεωρίας Πληροφορίας 6η διάλεξη 2/ 27

Αντιστοιχία µε συγγράµµατα Cover & Thomas: 7.5 7.7 Gallager: ιαφορετική απόδειξη του ευθέος (όχι µε τυπικότητα) στο Κεφ. 5. Περισσότερα σε επόµενο µάθηµα. ηµήτρης-αλέξανδρος Τουµπακάρης Προχωρηµένα Θέµατα Θεωρίας Πληροφορίας 6η διάλεξη 3/ 27

Ιδιότητα Από Κοινού Ασυµπτωτικής Ισοδιαµέρισης Στο σχήµα δίνεται ένα παράδειγµα από κοινού τυπικού συνόλου. Υπάρχουν περίπου 2 nh(x) τυπικές ακολουθίες τ.µ. X και περίπου 2 nh(y ) τυπικές ακολουθίες τ.µ. Y. Ωστόσο, οι από κοινού τυπικές ακολουθίες είναι περίπου 2 nh(x,y ), δηλαδή, υπάρχουν Ϲεύγη τυπικών X n µε τυπικά Y n τα οποία δεν είναι από κοινού τυπικά. ηµήτρης-αλέξανδρος Τουµπακάρης Προχωρηµένα Θέµατα Θεωρίας Πληροφορίας 6η διάλεξη 4/ 27

Ιδιότητα Από Κοινού Ασυµπτωτικής Ισοδιαµέρισης (2) Από την 3η ιδιότητα, η πιθανότητα ένα Ϲεύγος (X n, Y n ) το οποίο επιλέγεται τυχαία και του οποίου οι συνιστώσες είναι (µεµονωµένα τυπικές) να είναι και από κοινού τυπικό, ισούται περίπου µε 2 ni(x;y ). Εποµένως, στο σχήµα της προηγούµενης διαφάνειας, κατά µέσο όρο πρέπει να ϑεωρήσουµε περίπου 2 ni(x;y ) Ϲεύγη µεµονωµένα τυπικών X n και Y n έως ότου εµφανιστεί ένα τυπικό Ϲεύγος. Ισοδύναµα, εάν ϑεωρήσουµε µια ακολουθία Y n η οποία αποτελεί την έξοδο καναλιού µε είσοδο X n, υπάρχουν περίπου 2 nh(x Y ) υπό συνθήκη τυπικές ακολουθίες X n. Η πιθανότητα να διαλέξου- µε µια ακολουθία X n η οποία είναι τυπική µε την Y n αλλά δεν είναι η ακολουθία X n η οποία µεταδόθηκε ισούται, περίπου, µε 2 nh(x Y ) /2 nh(x) = 2 ni(x;y ). Εποµένως, και πάλι, κατά µέσο όρο πρέπει να ϑεωρήσουµε περίπου 2 ni(x;y ) ακολουθίες X n έως ότου εµφανιστεί ακολουθία που αποτελεί τυπικό Ϲεύγος µε την Y n. ηµήτρης-αλέξανδρος Τουµπακάρης Προχωρηµένα Θέµατα Θεωρίας Πληροφορίας 6η διάλεξη 5/ 27

Ιδιότητα Από Κοινού Ασυµπτωτικής Ισοδιαµέρισης (3) Συνεπώς, διαισθητικά, µπορούµε να µεταδώσουµε περίπου 2 ni(x;y ) διακριτές ακολουθίες στο κανάλι χωρίς να υπάρξει σύγχυση. Θα αποδείξουµε ότι είναι εφικτή η µετάδοση έως και 2 ni(x;y ) διακριτών ακολουθιών µε αυθαίρετα µικρή πιθανότητα σφάλµατος για n. Θα αποδείξουµε, επίσης, ότι εάν προσπαθήσουµε να µεταδώσουµε περισσότερες από 2 ni(x;y ) διακριτές ακολουθίες, η πιθανότητα σφάλµατος τείνει στο 1. ηµήτρης-αλέξανδρος Τουµπακάρης Προχωρηµένα Θέµατα Θεωρίας Πληροφορίας 6η διάλεξη 6/ 27

1 Η Ιδιότητα Από Κοινού Ασυµπτωτικής Ισοδιαµέρισης (συνέχεια) 2 ηµήτρης-αλέξανδρος Τουµπακάρης Προχωρηµένα Θέµατα Θεωρίας Πληροφορίας 6η διάλεξη 7/ 27

Θεώρηµα Κωδικοποίησης Καναλιού εισαγωγή (Channel Coding Theorem) αποτελεί το πιο ϐασικό και το πιο διάσηµο αποτέλεσµα της Θεωρίας Πληροφορίας. Σύµφωνα µε το Θεώρηµα Κωδικοποίησης Καναλιού, είναι εφικτή η µετάδοση σε κανάλια χωρίς µνήµη µε ϱυθµό αυθαίρετα κοντά στη χωρητικότητα και µε αυθαίρετα µικρή πιθανότητα σφάλµατος. Αντίστροφα, δεν είναι εφικτή µετάδοση µε αυθαίρετα µικρή πιθανότητα σφάλµατος εάν ο ϱυθµός µετάδοσης υπερβαίνει τη χωρητικότητα του καναλιού. ηµήτρης-αλέξανδρος Τουµπακάρης Προχωρηµένα Θέµατα Θεωρίας Πληροφορίας 6η διάλεξη 8/ 27

Θεώρηµα Κωδικοποίησης Καναλιού εισαγωγή (2) Στη συνέχεια, ϑα διατυπώσουµε µε την απαραίτητη λεπτοµέρεια και ϑα αποδείξουµε το Θεώρηµα Κωδικοποίησης Καναλιού. (ευθύ - achievability) µπο- ϱεί να αποδειχτεί είτε µε χρήση αποκωδικοποίησης Μέγιστης Πι- ϑανοφάνειας (Maximum Likelihood decoding -- Gallager) είτε µε χρήση Από Κοινού Τυπικών ακολουθιών (Cover). Στο µάθηµα ϑα εξετάσουµε την απόδειξη µε χρήση Από Κοινού Τυπικότητας η οποία είναι µάλλον πιο απλή. Το αντίστροφο του Θεωρήµατος Κωδικοποίησης Καναλιού ϑα αποδειχτεί µε χρήση της ανισότητας Fano. ηµήτρης-αλέξανδρος Τουµπακάρης Προχωρηµένα Θέµατα Θεωρίας Πληροφορίας 6η διάλεξη 9/ 27

Θεώρηµα Κωδικοποίησης Καναλιού εισαγωγή (3) Το ϐασικό ερώτηµα (και, εκ πρώτης όψεως, παράδοξο) είναι το εξής: Πώς είναι δυνατόν να µεταδώσουµε µε αυθαίρετα µικρή πιθανότητα σφάλµατος σε ένα κανάλι που εισάγει σφάλµατα µε µη µηδενική πιθανότητα και µε τυχαίο τρόπο; Για να απαντήσει στο ερώτηµα, ο Shannon χρησιµοποίησε ένα δια- ϕορετικό τρόπο σκέψης: εν προσπάθησε να εκµηδενίσει την πιθανότητα σφάλµατος, απλώς να την περιορίσει σε αυθαίρετα µικρές τιµές. Βασίστηκε σε πολλές διαδοχικές χρήσεις του καναλιού ώστε να εκµεταλλευτεί το Νόµο των Μεγάλων Αριθµών. Χρησιµοποίησε κώδικες οι οποίοι δηµιουργούνται τυχαία και υπολόγισε τη µέση πιθανότητα σφάλµατος. Αυτός ο τρόπος σκέψης διέπει τόσο την απόδειξη µε χρήση τυπικότητας όσο και την απόδειξη µε αποκωδικοποίηση Μέγιστης Πιθανοφάνειας. ηµήτρης-αλέξανδρος Τουµπακάρης Προχωρηµένα Θέµατα Θεωρίας Πληροφορίας 6η διάλεξη 10/ 27

Θεώρηµα Κωδικοποίησης Καναλιού Ορισµοί Ενας κώδικας (M, n) για το ιακριτό Κανάλι Χωρίς Μνήµη (X, p(y x), Y) αποτελείται από 1. Ενα σύνολο δεικτών {1, 2,..., M}. 2. Μια συνάρτηση κωδικοποίησης X n : {1, 2,..., M} X n η οποία παράγει κωδικές λέξεις (codewords) x n (1), x n (2),..., x n (M). Το σύνολο των κωδικών λέξεων ονοµάζεται ϐιβλίο κωδίκων (codebook). 3. Μια συνάρτηση αποκωδικοποίησης g : Y n {1, 2,..., M}, η οποία αποτελεί ένα νοµοτελειακό κανόνα ο οποίος αντιστοιχίζει ένα εκτιµώµενο δείκτη µεταδοθέντος µηνύµατος, ˆm, σε κάθε ληφθείσα ακολουθία. ηµήτρης-αλέξανδρος Τουµπακάρης Προχωρηµένα Θέµατα Θεωρίας Πληροφορίας 6η διάλεξη 11/ 27

Θεώρηµα Κωδικοποίησης Καναλιού Ορισµοί (2) Υπό συνθήκη πιθανότητα σφάλµατος δεδοµένου ότι εστάλη το µήνυ- µα µε δείκτη i: λ i = Pr{g(Y n ) i X n = x n (i)} = y n p(y n x n (i))i(g(y n ) i), όπου I( ) η συνάρτηση δείκτης (ισούται µε 1 όταν το όρισµά της αληθεύει, αλλιώς µε 0). Η Μέγιστη Πιθανότητα Σφάλµατος λ (n) κώδικα (M, n) ορίζεται ως λ (n) = max λ i. i {1,2,...,M} ηµήτρης-αλέξανδρος Τουµπακάρης Προχωρηµένα Θέµατα Θεωρίας Πληροφορίας 6η διάλεξη 12/ 27

Θεώρηµα Κωδικοποίησης Καναλιού Ορισµοί (3) Η µέση (αριθµητικά) πιθανότητα σφάλµατος P (n) e κώδικα (M, n) ι- σούται µε P (n) e = 1 M M λ i. Οταν ο δείκτης µηνύµατος W ακολουθεί οµοιόµορφη κατανοµή, P (n) e = Pr{W g(y n )}, όπου Y n η ακολουθία που λαµβάνεται στην έξοδο καναλιού όπου έχει µεταδοθεί η ακολουθία X n = x n (W). Επίσης, P (n) e λ (n). i=1 ηµήτρης-αλέξανδρος Τουµπακάρης Προχωρηµένα Θέµατα Θεωρίας Πληροφορίας 6η διάλεξη 13/ 27

Θεώρηµα Κωδικοποίησης Καναλιού Ορισµοί (4) Ορισµός Ο ϱυθµός (rate) R κώδικα (M, n) ισούται µε R = log M n bits ανά µετάδοση. Ενας ϱυθµός R είναι εφικτός (achievable) όταν υπάρχει ακολουθία κωδίκων ( 2 nr, n ) για την οποία η µέγιστη πιθανότητα σφάλµατος λ (n) τείνει στο 0 καθώς το n τείνει στο άπειρο. Ορισµός Η Χωρητικότητα λειτουργίας (operational capacity) ενός καναλιού ισούται µε το µέγιστο ϱυθµό ο οποίος έιναι εφικτός. Το Θεώρηµα Κωδικοποίησης Πηγής αποδεικνύει ότι η χωρητικότητα λειτουργίας max R εφικτός R ισούται µε την πληροφοριακή χωρητικότητα max p(x) I(X; Y ). ηµήτρης-αλέξανδρος Τουµπακάρης Προχωρηµένα Θέµατα Θεωρίας Πληροφορίας 6η διάλεξη 14/ 27

Απόδειξη Θεωρήµατος Κωδικοποίησης Καναλιού Εισαγωγή Θα αναφερθούµε στην απόδειξη η οποία χρησιµοποιεί την Ιδιότητα Από Κοινού Ασυµπτωτικής Ισοδιαµέρισης (Joint AEP). Η ιδέα: Στέλνουµε στο κανάλι ακολουθία X n = x n (W) µήκους n. Στην έξοδο του καναλιού λαµβάνουµε ακολουθία Y n η οποία εξαρτάται από τη X n, καθώς και από τον πίνακα µετάβασης, p(y x), του καναλιού. Στο δέκτη αναζητούµε ακολουθία ˆX n η οποία να είναι από κοινού τυπική µε την Y n. Εάν υπάρχει, ο δέκτης ϑεωρεί ότι η ˆX n είναι η ακολουθία που µετέδωσε ο ποµπός. Από την Ιδιότητα από κοινού Ασυµπτωτικής Ισοδιαµέρισης, µε µεγάλη πιθανότητα η ληφθείσα ακολουθία ϑα είναι από κοινού τυπική µε τη µεταδοθείσα. Ωστόσο, υπάρχει η πιθανότητα η Y n να µην είναι από κοινού τυπική µε καµία από τις πιθανές κωδικές λέξεις X n ή να είναι από κοινού τυπική µε άλλη ακολουθία από αυτή που µεταδόθηκε. Στην περίπτωση αυτή εµφανίζεται σφάλµα µετάδοσης. Θα αποδείξουµε ότι, εάν R < C, καθώς το n τείνει στο άπειρο, η πιθανότητα σφάλµατος τείνει στο 0. ηµήτρης-αλέξανδρος Τουµπακάρης Προχωρηµένα Θέµατα Θεωρίας Πληροφορίας 6η διάλεξη 15/ 27

Απόδειξη Θεωρήµατος Κωδικοποίησης Καναλιού Θεώρηµα Θεώρηµα Κωδικοποίησης Καναλιού: Σε ένα ιακριτό Κανάλι Χωρίς Μνήµη, όλοι οι ϱυθµοί οι οποίοι είναι µικρότεροι από την πληροφοριακή χωρητικότητα είναι εφικτοί. ηλαδή, για κάθε ϱυθµό R < C, υπάρχει ακολουθία κωδίκων ( 2 nr, n) µε µέγιστη πιθανότητα σφάλµατος λ (n) 0. Αντίστροφα, για οποιαδήποτε ακολουθία από κώδικες ( 2 nr, n) µε λ (n) 0 πρέπει να ισχύει R C. Απόδειξη (ευθύ). Για απλοποίηση και χωρίς απώλεια γενικότητας υποθέτουµε ότι ο αριθµός κωδικών λέξεων 2 nr είναι ακέραιος. Θεωρούµε δεδοµένη πιθανότητα συµβόλων εισόδου p(x) και δη- µιουργούµε 2 nr τυχαίες κωδικές λέξεις x n µήκους n ϑεωρώντας ανεξάρτητες οµοίως κατανεµηµένες (i.i.d.) τ.µ. x i. Η πιθανότητα να δηµιουργήσουµε µια συγκεκριµένη κωδική λέξη (ακολουθία) x n ισούται µε p(x n ) = n i=1 p(x i). ηµήτρης-αλέξανδρος Τουµπακάρης Προχωρηµένα Θέµατα Θεωρίας Πληροφορίας 6η διάλεξη 16/ 27

Απόδειξη Θεωρήµατος Κωδικοποίησης Καναλιού (2) Οι 2 nr κωδικές λέξεις αποτελούν τις γραµµές του πίνακα x 1 (1) x 2 (1)... x n (1) x 1 (2) x 2 (2)... x n (2) C =........ x 1 (2 nr ) x 2 (2 nr )... x n (2 nr ) Η πιθανότητα να δηµιουργηθεί ένας συγκεκριµένος τυχαίος κώδικας (πίνακας) C ισούται µε Pr(C) = 2 nr w=1 n i=1 p(x i(w)). ηµήτρης-αλέξανδρος Τουµπακάρης Προχωρηµένα Θέµατα Θεωρίας Πληροφορίας 6η διάλεξη 17/ 27

Απόδειξη Θεωρήµατος Κωδικοποίησης Καναλιού (3) Θεωρούµε την παρακάτω ακολουθία ϐηµάτων 1. ηµιουργείται ένας τυχαίος κώδικας C σύµφωνα µε την κατανοµή p(x) όπως περιγράφτηκε παραπάνω. 2. Ο κώδικας ανακοινώνεται στον ποµπό και στο δέκτη. Επίσης, τόσο ο ποµπός όσο και ο δέκτης γνωρίζουν τον πίνακα µετάβασης του καναλιού, p(y x). 3. Επιλέγεται ένα µήνυµα W σύµφωνα µε οµοιόµορφη κατανοµή Pr{W = w} = 2 nr, w = 1, 2,..., 2 nr. 4. Στέλνεται στο κανάλι η w οστή κωδική λέξη X n (w) η οποία αντιστοιχεί στη w-οστή γραµµή του πίνακα C. 5. Ο δέκτης λαµβάνει ακολουθία Y n µε δεσµευµένη κατανοµή p(y n x n (w)) = n i=1 p(y i x i (w)). ηµήτρης-αλέξανδρος Τουµπακάρης Προχωρηµένα Θέµατα Θεωρίας Πληροφορίας 6η διάλεξη 18/ 27

Απόδειξη Θεωρήµατος Κωδικοποίησης Καναλιού (4) 6. Ο δέκτης εκτιµά ποιο µήνυµα έχει σταλεί. Ο ϐέλτιστος δέκτης χρησιµοποιεί ανίχνευση Μέγιστης Πιθανοφάνειας (δεδοµένου ότι ϑεωρούµε οµοιόµορφη κατανοµή µηνυµάτων). Ωστόσο, όπως ανα- ϕέρθηκε, για την απόδειξη ϑα ϑεωρήσουµε ανίχνευση µε ϐάση την από κοινού τυπικότητα. Παρόλο που ο δέκτης αυτός δεν είναι ϐέλτιστος, ϑα αποδείξουµε ότι, και σε αυτήν την περίπτωση, λ (n) 0 για n (ο δέκτης είναι ασυµπτωτικά ϐέλτιστος). Ο δέκτης αποφασίζει (εκτιµά) ότι εστάλη το µήνυµα Ŵ εάν ικανοποιούνται ταυτόχρονα οι εξής δύο συνθήκες: α. Το Ϲεύγος ακολουθιών (X n (Ŵ), Y n ) είναι από κοινού τυπικό. ϐ. εν υπάρχει άλλος δείκτης µηνύµατος W Ŵ για τον οποίο να ισχύει (X n (W ), Y n ) A ɛ (n). ηλαδή, δεν υπάρχει ακολουθία X n (W ) που αντιστοιχεί σε µήνυµα X n (W ) Ŵ (δηλαδή ανήκει στο ϐιβλίο κωδίκων) η οποία να είναι από κοινού τυπική µε την Y n. 7. Εάν Ŵ W, εµφανίζεται σφάλµα ανίχνευσης. Εστω E το ενδεχόµενο {Ŵ W}. ηµήτρης-αλέξανδρος Τουµπακάρης Προχωρηµένα Θέµατα Θεωρίας Πληροφορίας 6η διάλεξη 19/ 27

Απόδειξη Θεωρήµατος Κωδικοποίησης Καναλιού (5) Ανάλυση της πιθανότητας σφάλµατος Εισαγωγή Η ιδέα: Αντί να υπολογίσουµε την πιθανότητα σφάλµατος για ένα συγκεκριµένο κώδικα, ϑα υπολογίσουµε τη µέση πιθανότητα σφάλ- µατος για τυχαία δηµιουργία κωδίκων. Οταν χρησιµοποιείται αποκωδικοποίηση µε χρήση από κοινού τυπικότητας, υπάρχουν δύο πηγές σφάλµατος: Είτε η έξοδος Y n δεν είναι από κοινού τυπική µε την ακολουθία που εκπέµπει ο ποµπός ή υπάρχει τουλάχιστον µια ακόµα κωδική λέξη η οποία είναι από κοινού τυπική µε την Y n. ηµήτρης-αλέξανδρος Τουµπακάρης Προχωρηµένα Θέµατα Θεωρίας Πληροφορίας 6η διάλεξη 20/ 27

Απόδειξη Θεωρήµατος Κωδικοποίησης Καναλιού (6) Ανάλυση της πιθανότητας σφάλµατος Εισαγωγή Από την Ιδιότητα Από Κοινού Ασυµπτωτικής Ισοδιαµέρισης, η πιθανότητα η ληφθείσα ακολουθία να είναι από κοινού τυπική µε την εκπεµφθείσα τείνει στο 1 για n. Επίσης, η πιθανότητα η ληφθείσα ακολουθία να είναι από κοινού τυπική µε ακολουθία δια- ϕορετική από την εκπεµφθείσα ισούται περίπου µε 2 ni(x;y ). Ε- ποµένως, µπορούµε να χρησιµοποιήσουµε περίπου 2 ni κωδικές λέξεις και, ταυτόχρονα, να διασφαλίσουµε µικρή πιθανότητα σφάλ- µατος. Στη συνέχεια ϑα αποδείξουµε τα παραπάνω και µε την απαραίτητη µαθηµατική αυστηρότητα. ηµήτρης-αλέξανδρος Τουµπακάρης Προχωρηµένα Θέµατα Θεωρίας Πληροφορίας 6η διάλεξη 21/ 27

Αποκωδικοποίηση µε χρήση από κοινού τυπικότητας ηµήτρης-αλέξανδρος Τουµπακάρης Προχωρηµένα Θέµατα Θεωρίας Πληροφορίας 6η διάλεξη 22/ 27

Απόδειξη Θεωρήµατος Κωδικοποίησης Καναλιού (7) Υπολογισµός Πιθανότητας Σφάλµατος (I) Εστω ότι το µήνυµα W που εκπέµπεται επιλέγεται µε οµοιόµορφη κατανοµή από τα 2 nr πιθανά µηνύµατα. E {Ŵ(Y n ) W} είναι το ενδεχόµενο σφάλµατος. Θα υπολογίσουµε τη µέση πιθανότητα σφάλµατος για όλα τα πιθανά ϐιβλία κωδίκων. Pr{E} = C = C Pr(C)P (n) e (C) = Pr(C) 1 2 nr 2 nr w=1 λ w (C) = 1 2 nr 2 nr w=1 Pr(C)λ w (C). C ηµήτρης-αλέξανδρος Τουµπακάρης Προχωρηµένα Θέµατα Θεωρίας Πληροφορίας 6η διάλεξη 23/ 27

Απόδειξη Θεωρήµατος Κωδικοποίησης Καναλιού (8) Υπολογισµός Πιθανότητας Σφάλµατος (II) εδοµένου ότι η αντιστοίχιση µηνυµάτων σε κωδικές λέξεις γίνεται τυχαία και επειδή για όλους τους πιθανούς κώδικες το µήνυµα W ϑα αντιστοιχίζεται κάθε ϕορά σε διαφορετική κωδική λέξη, η ποσότητα C Pr(C)λ w(c) είναι ανεξάρτητη του µηνύµατος w. Εποµένως, µπορούµε να υποθέσουµε, χωρίς απώλεια της γενικότητας, ότι ε- στάλη η κωδική λέξη µε δείκτη w = 1. Εποµένως, η Pr(E) ισούται µε Pr{E} = 1 2 nr = C 2 nr w=1 Pr(C)λ w (C) C Pr(C)λ 1 (C) = Pr(E W = 1). ηµήτρης-αλέξανδρος Τουµπακάρης Προχωρηµένα Θέµατα Θεωρίας Πληροφορίας 6η διάλεξη 24/ 27

Απόδειξη Θεωρήµατος Κωδικοποίησης Καναλιού (9) Υπολογισµός Πιθανότητας Σφάλµατος (III) Ορίζουµε τα ενδεχόµενα E i = {(X n (i), Y n ) A (n) ɛ }, i {1, 2,..., 2 nr }, δηλαδή τα ενδεχόµενα η κωδική λέξη X n (i) (που αντιστοιχεί στο µήνυµα i) να είναι από κοινού τυπική µε τη λη- ϕθείσα ακολουθία Y n η οποία προήλθε από µετάδοση της κωδικής λέξης X n (1). Συνεπώς, Pr(E) = Pr(E W = 1) = P(E c 1 E 2 E 3... E 2 nr W = 1) 2 nr P(E1 W c = 1) + P(E i W = 1). i=2 ηµήτρης-αλέξανδρος Τουµπακάρης Προχωρηµένα Θέµατα Θεωρίας Πληροφορίας 6η διάλεξη 25/ 27

Απόδειξη Θεωρήµατος Κωδικοποίησης Καναλιού (10) Υπολογισµός Πιθανότητας Σφάλµατος (IV) 2 nr Pr(E) P(E1 W c = 1) + P(E i W = 1). Από την ιδιότητα Από Κοινού Ασυµπτωτικής Ισοδιαµέρισης, η πιθανότητα η Y n να µην είναι από κοινού τυπική µε τη X n (1) τείνει στο 0 για n : Εποµένως, για κάθε ɛ > 0 υπάρχει n 0 τέτοιο ώστε P(E c 1 W = 1) ɛ, για n > n 0. Επίσης, από τον τυχαίο τρόπο δηµιουργίας του κώδικα, οι κωδικές λέξεις X n (1) και X n (i) είναι ανεξάρτητες µεταξύ τους για i 1, µε αποτέλεσµα η Y n να είναι ανεξάρτητη από τις X n (i) για i 1. Από την Ιδιότητα Από Κοινού Ασυµπτωτικής Ισοδιαµέρισης, η πιθανότητα οι X n (i) και Y n να είναι από κοινού τυπικές ενώ επιλέχθηκαν ανεξάρτητα είναι 2 n(i(x;y ) 3ɛ). i=2 ηµήτρης-αλέξανδρος Τουµπακάρης Προχωρηµένα Θέµατα Θεωρίας Πληροφορίας 6η διάλεξη 26/ 27

Απόδειξη Θεωρήµατος Κωδικοποίησης Καναλιού (11) Υπολογισµός Πιθανότητας Σφάλµατος (V) Συνδυάζοντας όλα τα παραπάνω, 2 nr 2 nr Pr(E) P(E1 W c = 1) + P(E i W = 1) ɛ + i=2 i=2 n(i(x;y ) 3ɛ) 2 = ɛ + ( 2 nr 1 ) 2 n(i(x;y ) 3ɛ) ɛ + 2 n(i(x;y ) 3ɛ R) 2ɛ. Η τελευταία ανισότητα ισχύει εφόσον n > n 1 και R < I(X; Y ) 3ɛ. Εποµένως, εάν R < I(X; Y ), µπορούµε να επιλέξουµε n τέτοιο ώστε η µέση πιθανότητα σφάλµατος υπολογισµένη επάνω σε όλους τους πιθανούς κώδικες και σε όλες τις πιθανές κωδικές λέξεις να µην υπερβαίνει το 2ɛ, για οποιοδήποτε ɛ > 0. εν τελειώσαµε ακόµα... Πρέπει να δείξουµε ότι η µέγιστη πιθανότητα σφάλµατος λ (n) 0 και, επίσης, ότι υπάρχει τουλάχιστον ένας κώδικας µε λ (n) 0. ηµήτρης-αλέξανδρος Τουµπακάρης Προχωρηµένα Θέµατα Θεωρίας Πληροφορίας 6η διάλεξη 27/ 27