Διάλεξη 3 η Κατανόηση της συμπεριφοράς των καταναλωτών «Ξέρουμε τι θέλουν οι καταναλωτές;» Δρ. Αλέξανδρος Αποστολάκης Email: aapostolakis@staff.teicrete.gr Τηλ.: 2810379621 E-class μαθήματος: https://eclass.teicrete.gr/courses/pgrad_omm104/
Στόχοι Μαθήματος Κατανόηση του μοντέλου λήψεως αποφάσεων των καταναλωτών (όταν παίρνουν την απόφαση να αγοράσουν κάτι) Εξέταση των διαφορών μεταξύ διαφορετικών αγοραστικών καταστάσεων Κατανόηση των παραγόντων που επιδρούν στην διαδικασία λήψεως αποφάσεων
Εφαρμογή Συμπεριφοράς Καταναλωτή
Είδη πελατών Ιδιώτες καταναλωτές Εταιρικοί πελάτες Αγορά: Αγορά: Για προσωπική χρήση ή για το νοικοκυριό Για χρήση κατά τη λειτουργία μιας επιχείρησης ή οργανισμού Για παραγωγή άλλων προϊόντων Για μεταπώληση ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΚΟ ΠΡΟΪΟΝ ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΟ ΠΡΟΪΟΝ 2
Κατανόηση των πελατών Ποιος διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στη λήψη της απόφασης; Πώς κάνουν τις αγορές τους; Ποια είναι τα κριτήρια επιλογής; Πελάτες Πού κάνουν την αγορά; Πότε κάνουν την αγορά;
Ποιος αγοράζει; Η διαδικασία λήψης απόφασης αγοράς Αγοραστής Αποφασίζων (Λήπτης απόφασης) Φύλακας Σε οργανισμούς μόνο Χρήστης Προτείνων Επηρεάζων
Πώς κάνουν τις αγορές; Η διαδικασία λήψης απόφασης του καταναλωτή Αναγνώριση της ανάγκης/ επίγνωση του προβλήματος Αναζήτηση πληροφοριών Αποτίμηση των εναλλακτικών Αγορά Μετα-αγοραστική αξιολόγηση της απόφασης
Συνειδητοποίηση Ανάγκης Συνειδητοποίηση Ανάγκης Διαφορά μεταξύ υπαρκτού και επιθυμητού Εσωτερικά Ερεθίσματα Δίψα Πείνα Εξωτερικά Ερεθίσματα Διαφήμιση Κοινωνικός Περίγυρος Συνθήκες
Αναζήτηση Πληροφοριών Προσωπικές Πηγές Οικογένεια, φίλοι, Ειδικοί Εμπορικές Πηγές Διαφήμιση, πωλητές, παγκόσμιος ιστός Δημόσιες Πηγές ΜΜΕ, ενώσεις καταναλωτών Εμπειρικές Πηγές Εξέταση, δοκιμή, χρήση
Σύγκριση Εναλλακτικών Λύσεων Χαρακτηριστικά προϊόντος Ποιότητα, τιμή, προδιαγραφές Βαθμός σημασίας Σημαντικότητα κάθε χαρακτηριστικού Μάρκα (Brand) Γνώμη για κάθε Brand Συνολική Ικανοποίηση Προσδοκώμενη ικανοποίηση από κάθε προϊόν Αξιολόγηση Επιλογή προϊόντος με βάση.
Απόφαση Αγοράς Πρόθεση Αγοράς (Προτιμήσεις για κάποια μάρκα/brand) Γνώμη των άλλων Προσωπικές προτιμήσεις Απρόοπτες Καταστάσεις Απόφαση Αγοράς
Αξιολόγηση Αγοράς Αξιολόγηση Αγοράς Πόσο καλή επιλογή ήταν Διαφορά προσδοκίας & εμπειρίας ικανοποίηση / Δυσαρέσκεια καταναλωτή Σε τελική ανάλυση θα επηρεάσει μελλοντικές επιλογές και στόμα με στόμα επικοινωνία Οι καταναλωτές θέλουν / επιδιώκουν να τους υπενθυμίζουν ότι έχουν κάνει τη σωστή επιλογή Επηρεάζει μελλοντικές επιλογές και πιθανότητες επιστροφής Χτίζει πιστούς καταναλωτές (σχέσεις αξιοπιστίας)
Πρακτική Αξιολόγηση Αγοράς Θέλω Ξεκούραση Συνειδητοποίηση Ανάγκης Τι επιλογές έχω? Αναζήτηση Πληροφοριών Εξωτερικό ή εσωτερικό Αξιολόγηση Εναλλακτικών Αίγυπτος Απόφαση / Επιλογή Έπρεπε να είχα πάει στο Μαρόκο Αξιολόγηση Απόφασης
Πώς κάνουν τις αγορές; Η διαδικασία λήψης απόφασης του οργανισμού Αναγνώριση του προβλήματος (ανάγκη) Προσδιορισμός των προδιαγραφών και της ποσότητας του αναγκαίου είδους Προκαταρτική αναζήτηση και αξιολόγηση των προσόντων των δυνητικών πηγών Απόκτηση και ανάλυση προσφορών Αξιολόγηση των προσφορών και επιλογή προμηθευτή Επιλογή μιας ρουτίνας παραγγελιών Ανατροφοδότηση για την απόδοση και αξιολόγηση
Κριτήρια επιλογής που χρησιμοποιούνται κατά την αξιολόγηση των εναλλακτικών Κοινωνικά Τεχνικά Αξιοπιστία Αντοχή Απόδοση Στιλ/εμφάνιση Άνεση Παράδοση Ευκολία Γούστο Οικονομικά Τιμή Η αντιστοιχία αξίας και τιμής Κόστος λειτουργίας Υπολειμματική αξία Κόστη του κύκλου ζωής Γόητρο Ένταξη σε κοινωνική ομάδα Συμβατικότητα Μόδα Προσωπικά Αυτοεικόνα Περιορισμός ρίσκου Ήθη Συναισθήματα
Συμπεριφοριστικές θεωρίες μάθησης Κλασική εξαρτημένη μάθηση Η διαδικασία αξιοποίησης μιας εδραιωμένης σχέσης μεταξύ κάποιου ερεθίσματος και μιας αντίδρασης, ώστε να επιτευχθεί η μάθηση Συντελεστική μάθηση Το άτομο αντιδρά στο ερέθισμα που προσφέρει την πιο ικανοποιητική ανταμοιβή και συνεπώς η συμπεριφορά επαναλαμβάνεται. Όσο μεγαλύτερη η ανταμοιβή από μια συγκεκριμένη απόκριση, τόσο πιθανότερη είναι η επανάληψη της 17
Οι 5 κατηγορίες παρακίνησης του Maslow 1 Φυσιολογικές ανάγκες 2 Ασφάλεια 3 «Ανήκειν» και αγάπη 4 Εκτίμηση και κύρος 5 Αυτοπραγμάτωση 18
Πυραμίδα Ιεράρχησης Αναγκών
Παράγοντες που επηρεάζουν την αγοραστική συμπεριφορά των οργανισμών
Το είδος του προϊόντος στις εταιρικές αγορές Συστατικά στοιχεία/εξαρτήματα Βιομηχανικών εγκαταστάσεων και εξοπλισμού Προϊόντα και υπηρεσίες Πρώτες ύλες
Χαρακτηριστικά των εταιρικών αγοραστικών πρακτικών Αγορές «τη στιγμή που χρειάζονται» Διαδικτυακές αγορές Κεντρικοποιημένες αγορές Μάρκετινγκ σχέσεων Αντίστροφο μάρκετινγκ Εκμίσθωση 22
Περίληψη κεφαλαίου Υπάρχουν θεμελιώδεις διαφορές μεταξύ της αγοραστικής συμπεριφοράς μεμονωμένων καταναλωτών και οργανισμών. Υπάρχουν 5 ρόλοι στην ομάδα λήψης της απόφασης αγοράς: ο προτείνων, ο επηρεάζων, ο αποφασίζων, ο αγοραστής και ο xρήστης. Το επίπεδο εμπλοκής σε μια αγοραστική κατάσταση επηρεάζει τον αριθμό των σταδίων που διέρχεται ο καταναλωτής πριν τη λήψη της απόφασης. Τα κύρια κριτήρια επιλογής που χρησιμοποιούνται κατά τη λήψη αποφάσεων αγορών είναι τεχνικής, οικονομικής, κοινωνικής και προσωπικής φύσης. 23
Περίληψη κεφαλαίου (συν.) Οι κύριοι παράγοντες επίδρασης στην αγοραστική συμπεριφορά μεμονωμένων καταναλωτών είναι: προσωπικοί και κοινωνικοί παράγοντες επιρροής Οι κύριοι παράγοντες επιρροής της αγοραστικής συμπεριφοράς οργανισμών είναι: ο τύπος των αγορών/προμηθειών, το είδος των προϊόντων και η σημαντικότητα της αγοράς. Έχουν συντελεστεί σημαντικές καινοτομίες στην αγοραστική πρακτική. 24