ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ Αρ. Φακ.: Αρ. Τηλ.: 22800908 Αρ. Φαξ.: 22305126 13 Νοεμβρίου 2008 ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ 6 - ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΩΝ ΑΓΓΛΙΚΩΝ Θέμα: Δημιουργικές εργασίες στο μάθημα των Αγγλικών Η δημιουργικότητα και η εφαρμογή καινοτομιών, αποτελεί ένα σημαντικό υπό έμφαση στόχο του Υπουργείου Παιδείας κα Πολιτισμού για τη φετινή σχολική χρονιά 2008-2009. Στο μάθημα των Αγγλικών οι δημιουργικές εργασίες πρέπει να αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της διδασκαλίας, εφόσον η αποτελεσματικότερη μέθοδος διδασκαλίας της γλώσσας ανά τον κόσμο θεωρείται η Eπικοινωνιακή, (Communicative Language Teaching) πάνω στην οποία βασίζονται τα υφιστάμενα διδακτικά εγχειρίδια αλλά και όλα σχεδόν τα σύγχρονα αγγλικά βιβλία για διδασκαλία της γλώσσας. Άξονας αλλά και απαραίτητη προϋπόθεση της Επικοινωνιακής προσέγγισης είναι οι δημιουργικές εργασίες, αφού σκοπός μας είναι η ενεργητική συμμετοχή των μαθητών μέσα σε μια ευχάριστη ατμόσφαιρα. Πώς θα το πετύχουμε αυτό κατά τη διάρκεια του μαθήματος των Αγγλικών; Πιο κάτω σας παραθέτουμε μερικές εισηγήσεις/ιδέες/τρόπους για δραστηριότητες που εμπεριέχουν δημιουργικότητα και εσείς μπορείτε να εμπνευστείτε άλλες τόσες.
2 1. Παιχνίδια (Games) O παιχνιδίστικος τρόπος διδασκαλίας είναι ο ακρογωνιαίος λίθος της επιτυχίας ενός μαθήματος Αγγλικών. Υπάρχει πληθώρα παιχνιδιών από τα οποία μπορείτε να επιλέξετε όσα θέλετε για να εφαρμόσετε στο κάθε μάθημα: Guessing games Ο δάσκαλος ή μια ομάδα παιδιών περιγράφουν με 1-2 προτάσεις το αντικείμενο της κρυμμένης εικόνας ή το πρόσωπο που έχουν στο μυαλό τους και οι άλλοι προσπαθούν να μαντέψουν (παίρνοντας βαθμούς). Memory Games Τα παιδιά βλέπουν μια σειρά από εικόνες ή ακούνε μια ιστορία και προσπαθούν να θυμηθούν και να πουν όσο το δυνατό περισσότερα στοιχεία, π.χ. τι υπάρχει μέσα στο κάθε δωμάτιο του σπιτιού ή τι έκανε/δεν έκανε ο ήρωας της ιστορίας, κλπ. Miming Ο δάσκαλος ή ένας μαθητής κάνει παντομίμα μια πράξη και οι άλλοι βρίσκουν τη φράση ανάλογα με το χρόνο που διδάσκονται π.χ. (Υοu are writing). Ο μαθητής που το βρίσκει, κάνει εκείνος μια παντομίμα και το παιχνίδι συνεχίζεται. Bingo Η κάθε ομάδα παίρνει μια κάρτα με εικόνες στα 9 τετράγωνα. Ακούνε τη φράση ή τη λέξη και διαγράφουν εικόνες μέχρι να κάνουν μια οριζόντια/κάθετη ή διαγώνια γραμμή διαγραφής και φωνάζουν bingo. Νικά η ομάδα με τα περισσότερα bingos. Puzzles Τα παιδιά παίρνουν στις ομάδες τους διάφορα κομμάτια μιας εικόνας τα οποία πρέπει να συναρμολογήσουν για να βρουν την πρόταση που σχετίζεται με το μάθημα, π.χ The boy has got a pencil case in his school bag. Crosswords
3 Τα παιδιά καλούνται να δημιουργήσουν ομαδικά τα δικά τους σταυρόλεξα πάνω σε ένα συγκεκριμένο θέμα ή να λύσουν ένα έτοιμο σταυρόλεξο ή να βρουν τις οδηγίες για ένα λυμένο σταυρόλεξο. Info-gap activities Τα παιδιά εργάζονται σε δυάδες (Pupil A/Pupil B). Ο Pupil A παίρνει ένα φύλλο εργασίας διαφορετικό από τον Pupil B. Ο κάθε ένας προσπαθεί να αποσπάσει πληροφορίες από τον άλλο μιλώντας μόνο στ αγγλικά, έτσι ώστε να συμπληρώσει τα κενά του δικού του φύλλου εργασίας. Simon Says Είναι ένα παραδοσιακό παλιό αλλά ευχάριστο αγγλικό παιχνίδι σύμφωνα με το οποίο ο δάσκαλος ή ένας μαθητής δίνει οδηγίες στους άλλους μαθητές για να τις κάνουν αμέσως με την προϋπόθεση ότι μπροστά από τη φράση πρέπει να πει Simon says, αλλιώς δεν πρέπει να ακολουθήσει την οδηγία. Το συνεπακόλουθο γέλιο είναι φυσιολογική συνέπεια του παιχνιδιού. 2. Δραματοποιήσεις/ Υπόδυση ρόλων (Role-play) Τα παιδιά παρουσιάζουν σκετσάκια στην αρχή παρόμοια με το κείμενο της εκάστοτε ενότητας και αργότερα αυτοσχέδια δραματάκια αλλάζοντας τα πρόσωπα, το τέλος της ιστορίας αλλά και την πλοκή, προσπαθώντας να χρησιμοποιήσουν τις γραμματικές εκφράσεις που διδάχθηκαν στη συγκεκριμένη ενότητα. 3. Τραγούδια (Singing) Οι ωφέλειες από την ένταξη του τραγουδιού μέσα στο μάθημα των Αγγλικών είναι τεράστιες και οδηγούν σταδιακά στην πρόοδο των παιδιών όσον αφορά τη σωστή προφορά της γλώσσας, το ύφος και το χρωμάτισμα της φωνής, την εκμάθηση λεξιλογίου, τη χρήση της σωστής έκφρασης την κατάλληλη στιγμή, τη δημιουργία ενδιαφέροντος μέσα από την αβίαστη επαφή με τη γλώσσα και την ευχάριστη μαθησιακή ατμόσφαιρα. Το επιλεγμένο τραγούδι θα πρέπει να εμπεριέχει την κατάλληλη γλωσσική δομή για το συγκεκριμένο επίπεδο παιδιών και μπορεί να διδαχθεί είτε στην αρχή του μαθήματος σαν αφόρμηση, είτε στο τέλος σαν εμπέδωση ή ακόμα
4 και σε ολόκληρο το μάθημα με σκοπό τη διδασκαλία ενός γραμματικού φαινομένου που έχει άμεση σχέση με το μάθημα της συγκεκριμένης ενότητας. 4. Ομαδική εργασία/εργασία σε ζευγάρια (Group/pair work) Όσο περισσότερο βρίσκουμε τρόπους αρμονικής και εποικοδομητικής συνεργασίας μεταξύ των παιδιών τόσο πιο πολύ θα βγάζουν από μέσα τους τη δημιουργικότητα τους. Ο δάσκαλος θα αποφασίσει κατά πόσο τα παιδιά θα εργαστούν σε δυάδες, τριάδες, τετράδες δίνοντας σαφείς οδηγίες στα παιδιά για εξοικονόμηση χρόνου. 5. Χρήση βιβλίων βιβλιοθήκης (Use of the English Library) Αρκετές εισηγήσεις για την αξιοποίηση των βιβλίων βιβλιοθήκης στάλθηκαν κατά την προηγούμενη χρονιά στο Ενημερωτικό 1 το οποίο βρίσκεται στην ιστοσελίδα του κλιμακίου Αγγλικών στις εισηγήσεις (Suggestions). Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι τα παιδιά μπορούν να: ζωγραφίσουν κάτι που τους άρεσε αλλάξουν το τίτλο ή το τέλος της ιστορίας κρίνουν κάποιους από τους χαρακτήρες της ιστορίας 6. Διευρευνητικές μελέτες (Projects) Οι μαθητές (της Στ τάξης) δημιουργούν είτε στον υπολογιστή είτε στο τετράδιο διερευνητική εργασία για μια συγκεκριμένη ενότητα. Αρχικά ο δάσκαλος εξηγεί στα παιδιά τι είναι το project και δίνει καθοδηγητικές οδηγίες στις ομάδες για τη συγγραφή του πρώτου δείγματος, έτσι ώστε να είναι σε θέση μετά τα παιδιά να αυτενεργήσουν ελεύθερα, να βρουν πληροφορίες/εικόνες από διάφορες πηγές και να δημιουργήσουν τη δική τους μελέτη για ένα θέμα π.χ London, Australia, Disneyland, Μy favourite famous person, Healthy food, etc. 7. Παρουσίαση μικρών θεατρικών παραστάσεων (English plays) Τα παιδιά μπορούν να δημιουργήσουν ένα μικρό θεατρικό βασισμένο σε μια γνωστή ιστορία ή ακόμα και να δημιουργήσουν τη δική τους ιστορία, την οποία μετά θα δραματοποιήσουν και να την παρουσιάσουν στους συμμαθητές τους ή αν υπάρχει ευχέρεια και χρόνος σε ολόκληρο το σχολείο. 8. Χρήση υπολογιστών/διαδικτυακά παιχνίδια (computerized work/games on line)
5 Η πρόσβαση στο διαδίκτυο έχει επιτευχθεί σχεδόν σε όλα τα σχολεία γι αυτό και τα ζωντανά παιχνίδια σε διάφορες ιστοσελίδες του διαδικτύου αυξάνουν το ενδιαφέρον των παιδιών, δίνοντας τους άμεση ανατροφοδότηση. Μια τέτοια ενδιαφέρουσα ιστοσελίδα είναι το HotPotatoes καθώς και άλλες παρόμοιες ιστοσελίδες οι οποίες περιλαμβάνουν αγγλικά παιχνίδια και μπορείτε να τις βρείτε στο Ενημερωτικό 5 Για το μάθημα των Αγγλικών - της σχολικής χρονιάς 2007-2008, όπου περιγράφονται με λεπτομέρεια οι οδηγίες για την εφαρμογή τους. 9. Xρήση άλλων οπτικοακουστικών μέσων (use of audiovisual aids) Όπως και στα άλλα μαθήματα έτσι και στο μάθημα των Αγγλικών η χρήση των διαφόρων μέσων της τεχνολογίας, οδηγεί στην αποτελεσματική μάθηση. Πέρα από τον υπολογιστή, πρέπει να επιδιώκουμε να χρησιμοποιούμε το βιντεοπροβολέα, το DVD player, τις μεγάλες τηλεοράσεις, τα CD players, το επιδιασκόπιο για να συνδυάσουμε τις δημιουργικές εργασίες που έχουμε ετοιμάσει με τρόπο παρωθητικό για όλους τους τύπους νοημοσύνης των μαθητών μας. 10. Διαγωνισμοί (creating a competition for a specific task) Ο ευγενής συναγωνισμός πάντα δημιουργεί κίνητρα στα παιδιά. Γι αυτό και διαγωνισμοί σε διάφορα θέματα αυξάνουν το ενδιαφέρον και την αποτελεσματικότητα της μάθησης, π.χ διαγωνισμός ποίησης με θέμα Peace ή διαγωνισμός δημιουργικής εργασίας ή διαγωνισμός παρουσίασης ενός δραματοποιημένου κειμένου. 11. Γρήγορη εναλλαγή δραστηριοτήτων σε χαλαρωτική, ευχάριστη ατμόσφαιρα (Positive class climate) Oι δραστηριότητες πρέπει να εναλλάσσονται κάθε 5-10 λεπτά έτσι ώστε να μην αποσπάται η προσοχή των μαθητών και να υπάρχει συνεχές ενδιαφέρον και εγρήγορση. Η ατμόσφαιρα πρέπει να μη φαντάζει διδακτική αλλά ευχάριστη, ξέγνοιαστη, διασκεδαστική, παιχνιδίστικη και ο δάσκαλος να είναι ένας από τους παίκτες του παιχνιδιού που διασκεδάζει κι αυτός σε τέτοιο περιβάλλον. 12. Δημιουργία αφίσας (making posters)
6 Όπου η ύλη του μαθήματος το επιτρέπει, μπορούν να δημιουργήσουν αφίσες για συγκεκριμένα θέματα, π.χ. Αφίσες για το περιβάλλον (νερό, καιρό, ) Αφίσες για το «Δεν Ξεχνώ» Παρουσίαση του εαυτού τους μέσα από σχέδια ( σε χαρτί ή στον υπολογιστή στο kidspiration/ storybook weaver/ word) Κανόνες Υγιεινής Διατροφής (τάξη Ε μετά από το μάθημα 19) 13. Δημιουργία μικρών ιστοριών/παραμυθιών (creating stories) Τα παιδιά δημιουργούν δικές τους ιστορίες οι οποίες βασίζονται είτε σε βιβλία βιβλιοθήκης που έχουν διαβάσει, είτε στο θέμα της εκάστοτε ενότητας που διδάσκονται, είτε εντελώς στη δική τους φαντασία. Στη συνέχεια μπορούν να εικονογραφούν τις ιστορίες τους έτσι ώστε αυτή η ιστορία να δεθεί σαν βιβλίο και να αποτελέσει την πρώτη τους λογοτεχνική απόπειρα ως συγγραφείς στην Αγγλική γλώσσα. Αντρούλα Εγγλεζάκη Επιθεωρήτρια Αγγλικών Στυλιανή Χατζηκυριάκου Επιθεωρήτρια Αγγλικών