Φαξκαθεπηηθή αληηκεηώπηζε ησλ δπζιηπηδαηκηώλ θαη λενεκθαληδόκελνο ζαθραξώδεο δηαβήηεο Ειέλε Μπηιηαλνύ Καξδηνιόγνο Υπεύζπλε Ληπηδαηκηθνύ Ιαηξείνπ Τδάλεην Ννζνθνκείν
Δπζιηπηδαηκίεο θαη ΚΑΝ Οι δυσλιπιδαιμίες εξηγούν το 50% του κινδύνου study) για έμφραγμα (interheart και το 25% των ΑΕΕ (Interstroke study) Μείωση κατά 38.6mg/dl της LDL-C με στατίνες οδηγεί σε σημαντική 21% μείωση των καρδιαγγειακών επεισοδίων (CTTC)
RR for Major Relative Risk for Major Vascular Events * With Statin Therapy Vascular Events 1.5 Favors control 1.3 1.1 0.9 0.7 0.5 Favors statin 0 0 1 1 2 2 3 3 4 4 5 5+ Years After Baseline *Major coronary event, coronary revascularization, or ischemic stroke. Weighted by absolute LDL difference (treatment vs control) in individual trials at 1 year; reported as relative risk (RR) per 39 mg/dl (1 mmol/l) reduction in LDL-C. Error bars denote 95% confidence intervals. Cholesterol Treatment Trialists Collaborators. Lancet. 2005;366:1267-78
The IVUS technique can detect angiographically silent atheroma Angiogram No evidence of disease IVUS Little evidence of disease Atheroma IVUS=intravascular ultrasound Nissen S, Yock P. Circulation 2001; 103: 604 616
Αλεπηζχκεηεο ελέξγεηεο απφ ζηαηίλεο Σσνήθεις, ήπιες και ζστνά παροδικές εμάλζεκα, γαζηξεληεξηθέο, θεθαιαιγία,αυπλία Σπανιώηερα αζπκπησκαηηθή αχμεζε ησλ ηξαλζακηλαζψλ κπτθή βιάβε εκθάληζε Δ2
Δηαβήηεο θαη ΚΑΝ Ο διαβήτης διπλασιάζει την ΚΑ νοσηρότητα και θνητότητα Περίπου το 10% των ΚΑ θανάτων οφείλονται στο ΣΔ Sarwar N Lancet 2010
Απσιεζζέληα έηε δσήο Απσιεζζέληα έηε δσήο Οη κεζήιηθεο κε δηαβήηε ράλνπλ πεξίπνπ 6 έηε δωήο ζε ζύγθξηζε κε απηνύο ρωξίο δηαβήηε Εθηηκώκελνο αξηζκόο εηώλ πνπ ράλνληαη ζην κέιινλ από δηαβήηε, αλά αίηην ζαλάηνπ Άλδξεο Γπλαίθεο 7 6 Θάλαηνο από άγλσζηα αίηηα Θάλαηνη από κε θαξθηληθά, κε αγγεηαθά αίηηα 7 6 5 Θάλαηνη από θαξθίλν Θάλαηνη από αγγεηαθά αίηηα 5 4 4 3 3 2 2 1 1 0 0 40 50 60 70 80 Ηιηθία (έηε) 0 90 0 40 50 60 70 80 90 Ηιηθία (έηε) ERFC. NEJM. 2011 ;364(9): 829-841
WOSCOPS STUDY (N=6595) Εμεηάζηεθε ε αλάπηπμε λέσλ πεξηζηαηηθψλ Δηαβήηε ζε άλδξεο ειηθίαο 45 έσο 64 εηψλ θαηά ηε δηάξθεηα ηεο κειέηεο WOSCOPS (the West of Scotland Coronary Prevention Study).
Απνηειέζκαηα κε βάζε ηε ζεξαπεία (placebo ή πξαβαζηαηίλε 40mg ηελ εκέξα). Η ρνξήγεζε πξαβαζηαηίλεο κείσζε ηνλ θίλδπλν εκθάληζεο ΣΔ θαηά 30% p=0.042
JUPITER TRIAL (N=17.802) Άλδξεο θαη γπλαίθεο ρσξίο ΚΑΝ θαη LDL-C 108 mg/dl Μεηά απφ 1.9 έηε ε αλάπηπμε Δ ήηαλ Rosuva 20 mg/d 3% Εηθνληθφ θάξκαθν 2.4% P=0.01
SPARCL TRIAL (post-hoc) N = 3.803 αχμεζε θηλδχλνπ γηα Δ2 Atorva 80 8.71% Εηθνληθφ θάξκαθν 6.06% p=0.011
Μεηα-αλάιπζε 13 κειεηψλ κε ζηαηίλεο ζε 91.140 αζζελείο ρσξίο Δ2 Μεηά απφ 4 ρξφληα ζεξαπείαο κε Atorva 10, Prava 40, Simva 40, Rosuva 20 9% αχμεζε ηνπ θηλδχλνπ γηα εκθάληζε Δ2 Sattar et al Lancet 2010
% αζζελώλ κε λενεκθαληδόκελν δηαβήηε Ο θίλδπλνο ΣΔΤ2 κε ηελ αηνξβαζηαηίλε ζρεηίδεηαη ηζρπξά κε ηελ παξνπζία παξαγόληωλ θηλδύλνπ TNT 25 20 15 10 5 0 HR=5,78 p<0,0001 HR=2,04 p<0,0001 HR=2,73 p<0,0001 HR=1,64 p<0,0001 Απνπζία παξαγ. θηλδ. Παξνπζία παξαγ. θηλδ. IDEAL 20 15 10 HR=4,72 p<0,0001 HR=1,88 p<0,0001 HR=2,59 p<0,0001 HR=1,60 p<0,0001 5 0 SPARCL 25 20 15 10 5 0 HR=3,49 p<0,0001 HR=2,37 p<0,0001 FPG>100mg/dL TG>150mg/dL ΔΜΣ>30mg/m2 Ιζηνξηθό ππέξηαζεο Waters et al. J Am Coll Cardiol 2011;57:1535-1545 HR=2,36 p<0,0001 HR=1,91 p<0,0001
Δφζε ζηαηίλεο θαη Δ2 Μεηα-αλάιπζε 5 κειεηψλ ζε 32.752 αζζελείο ρσξίο Δ Μεγαιχηεξν θίλδπλν αλάπηπμεο Δ εθείλνη πνπ έιαβαλ ηζρπξή ζεξαπεία (OR 1.12) Preiss et al JAMA 2011
κu/ml 7 6 5 4 3 2 1 Η ξνζνπβαζηαηίλε πξνθαιεί δνζνεμαξηώκελε αληίζηαζε ζηελ ηλζνπιίλε κεηά από 12 εβδνκάδεο ζε ππεξιηπηδαηκηθνύο αζζελείο κε δηαηαξαγκέλε γιπθόδε λεζηείαο +25,4%* * HOMA-IR +32,3%** +44,8%** 30 25 20 15 10 5 Ιλζνπιίλε πιάζκαηνο +21,7% *** +25,7%*** +46,2% *** 0 πξηλ κεηά πξηλ κεηά πξηλ κεηά πξηλ κεηά πξηλ κεηά πξηλ κεηά 0 RSV 10 mg (n=24) RSV 20 mg (n=25) RSV 40 mg (n=23) RSV 10 mg (n=24) RSV 20 mg (n=25) RSV 40 mg (n=23) RSV: ξνζνπβαζηαηίλε, *** p<0,001, ** p<0,01 (έλαληη πξηλ) HOMA-IR: Μοντέλο ομοιοστασίας για την αντίσταση στην ινσουλίνη Kostapanos et al. Int J Clin Pract 2009;63:1308-1313.
FH FCH and DM FH (200 n) ζε ηζρπξέο ζηαηίλεο γηα 11 ρξφληα αλέπηπμε Δ ην 1% FCH (150 n) ηζρπξέο ζηαηίλεο γηα 10 ρξφληα αλέπηπμε Δ ην 14% Skoumas j et al Atheroslerosis 2014
Είλαη φιεο νη ζηαηίλεο ίδηεο γηα ηελ αλάπηπμε Δ2; Atorva, Rosuva, Simva Prava, Lova, Fluva ηζρπξφηεξεο έλαληη PROVE-IT, Canadian meta-analysis (N=471.250)Carter BMJ 2013
Pitavastatin is associated with a reduction in HbA1c levels in patients with hypercholesterolemia and diabetes (LIVES) Teramoto T, et al. Expert Opin. Pharmacother. 2010;11(5):817-828
Υξεηάδνληαη πεξηζζφηεξεο κειέηεο γηα λα εξεπλήζνπλ εάλ νη ζηαηίλεο per se πξνθαινχλ Δ2 ή απιά επηηαρχλνπλ ηελ εμέιημε πξνο Δ ε άηνκα κε πξνδηάζεζε
FDA Το 2012 προσθήκη ενημέρωσης στο έντσπο των στατινών για την πιθανότητα εμυάνισης ΣΔ με τη τρήση τοσς.
ESC-EASD 2013 Αιιαγή ηνπ ηξφπνπ δσήο (κεζνγεηαθνχ η. δηαηξνθή, άζθεζε, δηαθνπή θαπλίζκαηνο, βάξνπο) ηαηίλεο γηα πςεινχ θαη πνιχ πςεινχ θηλδχλνπ αλεμαξηήησο επηπέδσλ ηεο LDL-C Θεξαπεπηηθνί ζηφρνη γηα ηνλ ππνινηπφκελν ΚΑ θίλδπλν (πρ ηξηγιπθεξίδηα) κειέηεο κε θηβξάηεο
Μείσζε ηνπ ΚΑ θηλδχλνπ ζην Δ φηη Μεηααλάιπζε 5 κειεηψλ (Ν=33040) έδεημε Η ξχζκηζε ηεο δπζιηπηδαηκίαο θαη ηεο ππέξηαζεο κεηψλνπλ θαηά πνιχ πεξηζζφηεξν ηνλ θίλδπλν εκθάληζεο ΚΑΝ ζπγθξηηηθά κε ηε ξχζκηζε ηνπ δηαβήηε (8.2, 12.5 θαη 2.9 αληίζηνηρα ιηγφηεξα θαξδηαγγεηαθά επεηζφδηα αλά 200 Δ αζζελείο). Ray KK et al Lancet 2009
Υψηλότερο κίνδυνο Δηαβήηεο θαη ζηαηίλεο Υπερήλικες, γυναίκες, δόση-είδος στατίνης Άτομα με πκ για διαβήτη
The use of statins in people at risk of developing diabetes mellitus: Evidence and guidance for clinical practice Naveed A. Sattar a,*, Henry Ginsberg b,1, Kausik Ray c, M. John Chapman d, Marcello Arca e, Maurizio Averna f, D. John Betteridge g, Deepak Bhatnagar h, Elena Bilianou i, Rafael Carmena j, Richard Ceska k, Alberto Corsini l, Raimund Erbel m, Paul D. Flynn n, Xavier Garcia-Moll o, Janusz Gumprecht p, Shun Ishibashi q, Selim Jambart r, John J.P. Kastelein s, Vincent Maher t, Pedro Marques da Silva u, Luis Masana v, Masato Odawara w, Terje R. Pedersen x, Carlo Maria Rotella y, Ibrahim Salti z, Tamio Teramoto aa, Lale Tokgozoglu ab, Peter P. Toth ac, Paul Valensi ad, Bruno Verge`s ae Atherosclerosis 2014
Οδεγίεο γηα ην γεληθφ πιεζπζκφ 1 ν βήκα δηαζηξσκάησζε ΚΑ θηλδχλνπ 2 ν βήκα δηαζηξσκάησζε θηλδχλνπ γηα Δ2
FINDRISC (Finnish diabetes risc score) Age, BMI, WC (male female) 30 min physical activity, vegetables-fruits Antihypertensive drugs High blood glucose at least once Relatives with DM
DM2 risk assessment form FINDRISK SCORE 1.Age 2.BMI 0p under 45 years 0p under 25 2p 45-54 1p 25-30 3p 55-64 3p over 30 4p over 64
DM2 risk assessment form FINDRISK SCORE Have any of the members of your immediate family or other relatives been diagnosed with DM (I or II) 0p 3p 5p no yes grand parent, uncle, aunt or first cousin yes parent, brother, sister or own child
FINDRISC (Finnish dabetes risc score) <7 ρακειόο θίλδπλνο (1/100) 7-11 ειαθξώο απμεκέλνο (1/25) 12-14 κέηξηνο (1/6) Υςειόο (1/3) Πνιύ πςειόο (1/2)
RISK / BENEFIT 1/9 Οη αζζελείο πςεινχ θηλδχλνπ γηα Δ έρνπλ θαη πςειφηεξν θίλδπλν γηα ΚΑΝ Έρνπλ επνκέλσο κεγαιχηεξν απφιπην φθεινο απφ ηε ζεξαπεία κε ζηαηίλεο
Αζζελείο πςεινχ πνιχ πςεινχ θηλδχλνπ γηα ΚΑΝ ΙΔΙΕ ΟΔΗΓΙΕ
Αζζελείο ρακεινχ κέηξηνπ θηλδχλνπ γηα ΚΑΝ Έληνλε πξνζπάζεηα αιιαγήο ηξφπνπ δσήο Εθηίκεζε θηλδχλνπ γηα Δ αληηκεηψπηζε ηαηίλεο επη κε επίηεπμεο ζηφρνπ
Statins and glycaemic control in individuals with diabetes. A systematic review and meta-analysis 1970 2013 9696 δηαβεηηθνί fu 3,6 έηε Ήπηα ηεο HbA1c 0.12% p<0.014 S.Erqou Diabetologia 2015
Άλδξαο αζζελήο 60 εηψλ Καπληζηήο Παρχζαξθνο (BMI=34 W=110) Καζηζηηθή δσή ΑΠ = 155/90 TC=213 TG=225 H=35 L=128 F+ (ν παηέξαο ζηα 52 ΜΙ) αθρ=112 HbA1C=6,3%
Άλδξαο αζζελήο 60 εηψλ 1. ΥΑΜΗΛΟ ΚΙΝΔΤΝΟ ΓΙΑ ΚΑ 2. ΜΕΣΡΙΟ 3. ΤΦΗΛΟ
1. ΤΦΗΛΟ Κίλδπλνο αλάπηπμεο Δ 2. ΜΕΣΡΙΟ 3. ΥΑΜΗΛΟ
Αζζελήο πςεινπ ΚΑ θηλδχλνπ θαη πςεινχ θηλδχλνπ αλάπηπμεο Δ. Θα πάξεη ζηαηίλε; 1. ΝΑΙ 2. ΟΥΙ
Άλδξαο 35 εηψλ κε ζπκπηψκαηα Δ Με θαπληζηήο BMI=31 W=103 Καη νη 2 γνλείο κε Δ ΑΠ=120/75 TC=232 TG=310 H=43 L=135 αθρ=128 HbA1c=6
Άλδξαο αζζελήο 35 εηψλ 1. ΥΑΜΗΛΟ ΚΙΝΔΤΝΟ ΓΙΑ ΚΑ 2. ΜΕΣΡΙΟ 3. ΤΦΗΛΟ