Πρόγραµµα ΗΜΟΕΡΕΥΝΑ-2006 Ραδιοσηµασµένοι προσδέτες για την C5aR-στοχευµένη απεικονιστική διάγνωση λοιµώξεων ηµήτριος Μαστέλλος, PhD ΙΡΡΠ, ΕΚΕΦΕ «ηµόκριτος»
Βακτηριακή λοίµωξη και φλεγµονή
Leukocyte-based approaches for imaging infection Leukocytes (white blood cells) accumulate in great numbers at sites of infection. Serve as a first line of defense against pathogens and participate in pathogen elimination and tissue repair (remodeling) The current gold standard in nuclear medicine for imaging infection is the ex vivo radiolabeling of white blood cells. Major drawback: Time-consuming protocol and risk of cross-contamination
Specific leukocyte labeling for infection imaging High binding specificity-better targeting-higher imaging resolution? Antibody-antigen interactions Leukocyte receptor binding molecules Ligands tested include: Labeled peptides: ((99m)Tc-labeled f-met-leu-phe, (123)I-IL- 1ra, (99m)Tc-IL-8, human polyclonal antibodies, monoclonal antibodies, antibody fragments, antimicrobial agents (ciprofloxacin, sparfloxacin, ceftizoxime, isoniazid, ethambutol, fluconazole, all labeled with (99m)Tc), antimicrobial peptides and bacteriophages.
Overview of Characteristics of Radiopharmaceuticals Used for Imaging Inflammatory Processes Laverman P et al., Current Radiopharmaceuticals, 2008
In vivo απεικόνιση βακτηριακής λοίµωξης µε τη χρήση ραδιοσηµασµένου ( 99m Τc) πεπτιδίου C5a H.J. Rennen et al. / Nuclear Medicine and Biology (2003)
Το σύστηµα του συµπληρώµατος περιλαµβάνει ~ 30 διαλυτές γλυκοπρωτεΐνες, µεµβρανικούς και διαλυτούς υποδοχείς και ρυθµιστικά µόρια που συµβάλλουν στην εγγενή (φυσική) άµυνα έναντι παθογόνων µικροβίων. Παίζει σηµαντικό ρόλο στην επαγωγή και ρύθµιση λειτουργιών της επίκτητης ανοσοαπόκρισης µέσω αλληλεπιδράσεων µε Β-, Τ- λεµφοκύτταρα καθώς και µε κύτταρα που µετέχουν στην αντιγονοπαρουσίαση (δενδριτικά κύτταρα, µακροφάγα).
Οδοί ενεργοποίησης συµπληρώµατος Κλασσική οδός Οδός Λεκτινών Εναλλακτική οδός Αντιγόνο-Αντίσωµα Μαννάνες-ΜBP Μικρόβια C1,C2 C3b B,D C3b C3b C3b C3b C3b C3b C3b Φαγοκυττάρωση Φλεγµονή Λύση κυττάρου-στόχου
Mastellos D.C. J. Balk.U.Oncol, 2009
Υποδοχέας συµπληρώµατος C5aR Μεµβρανικός, επταελικοειδής υποδοχέας συζευγµένος µε G i -πρωτείνες Λευκά αιµοσφαίρια µονοκύτταρα ουδετερόφιλα µακροφάγα Επίπεδα έκφρασης C5aR: Βιοδείκτης φλεγµονής στη θέση λοίµωξης
Στόχος προγράµµατος Αξιολόγηση του κυκλικού πεπτιδίου AcF[OPdChaWR] (3D53) µε δράση ανταγωνιστή για την πρόσδεση στον υποδοχέα C5aR ως µοριακού ιχνηθέτη για την απεικόνιση φλεγµονής και λοιµώξεων. Το πεπτίδιο 3D53 δεσµεύεται στον υποδοχέα C5aR και παρεµποδίζει την ενεργοποίηση και τη µεταφορά ενδοκυττάριου σήµατος από την αναφυλατοξίνη C5a. Σε αντίθεση µε το φυσιολογικό προσδέτη του υποδοχέα (C5a), ο πεπτιδικός ανταγωνιστής AcF[OPdChaWR] δεν ασκεί σπασµογόνο, αναφυλατοξική δράση και εποµένως κρίνεται ιδανικό µέσο για την απεικόνιση του υποδοχέα, χωρίς επιβλαβείς επιπτώσεις για τον οργανισµό.
Structure of C5aR antagonist ΑcF[OPdChaWR]
Σύνθεση πεπτιδικού ανταγωνιστή C5aR (3D53) οµή κυκλικού πεπτιδικού Ανταγωνιστή 3D53 MALDI-MS analysis
Παραγωγή του αναφυλατοξικού πεπτιδίου C5a σε ετερόλογο σύστηµα υπερέκφρασης (βακτήρια) mc5a mc5a SDS-PAGE analysis Ni-NTA affinity chromatography RP-HPLC (C18 column)
Έλεγχος βιοδραστικότητας πεπτιδίου mc5a σε δοκιµασίες ενεργοποίησης ουδετεροφίλων περιφερικού αίµατος Neutrophil myeloperoxidase release-nbt assay 100 90 80 70 60 50 40 30 20 % NBT-positive cells 10 0 no pept. mc5a50nm mc5a100nm mc5a200nm no pept. hc5a100nm hc5a200nm
Ανάπτυξη µεθόδων επισήµανσης του πεπτιδίου ΑcF[OPdChaWR] µε ραδιονουκλίδια-εκποµπούς γ- ακτινοβολίας ( 131/125 Ικαι 111 Ιn )
Ραδιοϊωδίωση ( 131/125 Ι) πεπτιδικού ανταγωνιστή C5aR (3D53)
Επισήµανση του πεπτιδικού ανταγωνιστή 3D53 µε το ραδιονουκλίδιο 111 I
Έλεγχος ψυχρών παραγώγων 3D53 ως προς την ικανότητα αναστολής C5a-επαγόµενης οξειδωτικής βλάβης (MPO release) σε ουδετερόφιλα
Μελλοντικοί στόχοι Περαιτέρω τροποποίηση αναλόγων C5aRa για βελτιστοποίηση υδροφιλικότητας-ανάπτυξη νέων αναλόγων µε καλύτερη βιοκατανοµή και υψηλότερη συγγένεια πρόσδεσης στον υποδοχέα ιαλεύκανση της δυναµικής (χωροταξικής και χρονικής) αλλαγής στη έκφραση του υποδοχέα C5aR κατά τη διάρκεια µιας φλεγµονώδους αντίδρασης Aξιολόγηση κλινικά χρήσιµων ραδιοεπισηµασµένων ανάλογων των ανταγωνιστών του C5aR για την απεικονιστική διάγνωση λοιµώξεων µε µη παρεµβατικές µεθόδους της Πυρηνικής Ιατρικής, όπως SPET (single photon emission tomography) και PET (positron emission tomography). Επιλογή περισσότερο δραστικών αναστολέων του C5aR και σχεδιασµός πιο αποτελεσµατικών αντι-φλεγµονωδών φαρµάκων µε βάση το συµπλήρωµα
Ευχαριστίες Τοµέας Ραδιοφαρµακευτικής Χηµείας, ΙΡΡΠ: ρ. Θ. Μάινα ρ. Β. Nock ρ. Μ. Παπαδόπουλος ρ. Ι. Πιρµεττής Τοµέας Βιοδιαγνωστικής, ΙΡΡΠ: ρ. Μ. Νοµικός ρ. Ε. Λιβανίου ρ. Χ. Ζήκος Μ. Θεοδωρίδου, M.Sc Dept. of Pathology and Laboratory Medicine, University of Pennsylvania (Prof. John D. Lambris) Χρηµατοδότηση: Πρόγραµµα ΗΜΟΕΡΕΥΝΑ-2006, Ε.Κ.Ε.Φ.Ε. «ηµόκριτος»