ΔΕΟ 40 ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗ 2ΗΣ ΓΡΑΠΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΤΙΣ ΠΟΛΥΕΘΝΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ 28/12/13 ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ : ΒΙΚΥ ΒΑΡΔΑ

ΔΕΟ 40 ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗ 2ΗΣ ΓΡΑΠΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΤΙΣ ΠΟΛΥΕΘΝΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ 28/12/13 ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ : ΒΙΚΥ ΒΑΡΔΑ

Εισαγωγή Σύμφωνα με τους Dunning και Lundan (2008) 1 «πολυεθνική επιχείρηση είναι αυτή, η οποία διενεργεί άμεσες ξένες επενδύσεις και η οποία έχει στην ιδιοκτησία της, ή ελέγχει με οποιονδήποτε τρόπο, δραστηριότητες προστιθέμενης αξίας σε περισσότερες από μία χώρες 2».. Κύριους παράγοντες για την απόφαση διεθνοποίησης αποτελούν : η εκμετάλλευση διεθνών επιχειρηματικών ευκαιριών, η αντιμετώπιση του ανταγωνισμού, η διάχυση επιχειρησιακών μοντέλων και καινοτομίας και η αξιοποίηση των αλυσίδων αξίας. Στα κίνητρα εισόδου μιας ΠΕ σε ξένη αγορά ανήκουν επίσης η δυνατότητα πρόσβασης σε εναλλακτικές στρατηγικές, η εξασφάλιση ανταγωνιστικών πλεονεκτημάτων και η απόκτηση μεγαλύτερου μεριδίου της παγκόσμιας αγοράς. ΘΕΜΑ Α. ΤΥΠΟΣ ΑΞΕ ΤΗΣ «ΕΛΑΙΣ- UNILEVER HELLAS AE». Σύμφωνα με τον Dunning (1993, σελ.5) μία άμεση ξένη επένδυση είναι αυτή που περιλαμβάνει μία μακροπρόθεσμη σχέση, η οποία απεικονίζει το διαρκές ενδιαφέρον μιας επιχείρησης που αποτελεί τον άμεσο επενδυτή και εδρεύει σε μια οικονομία για μια άλλη επιχείρηση που έχει έδρα σε άλλη οικονομία. Στόχο του άμεσου επενδυτή αποτελεί η άσκηση σημαντικής επιρροής στη διαχείριση της επιχείρησης που εδρεύει σε άλλη χώρα. 1 Παπαθανασίου- Κορρές- Σακελλαρόπουλος, 2008, σελ.23. 2 Από τις χώρες αυτές, αυτή η οποία φιλοξενεί τη μητρική εταιρεία είναι η χώρα προέλευσης, ενώ χώρες υποδοχής είναι αυτές στις οποίες έχουν την επιχειρηματική τους δραστηριότητα οι θυγατρικές εταιρείες ΕΡΓΑΣΙΑ. Η ΛΟΓΟΚΛΟΠΗ ΕΠΙΦΕΡΕΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΕΑΠ Σελίδα 2

Οι βασικοί τύποι ΑΞΕ είναι(παπαθανασίου- Κορρές- Σακελλαρόπουλος, 2008, σελ.62 κ.εξ.): Α) ΑΞΕ προς αναζήτηση πλουτοπαραγωγικών πόρων Β) ΑΞΕ προς αναζήτηση αγορών Γ) ΑΞΕ προς αναζήτηση αποδοτικότητα Δ) ΑΞΕ προς αναζήτηση στρατηγικών πόρων ή ικανοτήτων Τα στοιχεία που θα σας βοηθήσουν να εντοπίσετε τη μορφή ΑΞΕ είναι ενδεικτικά τα ακόλουθα: Η ολλανδοαγγλική Unilever Εξαγόρασε τμήμα του μτχ κεφαλαίου της ΕΛΑΙΣ Στρατηγικής σημασίας επέκταση του εργοστασίου στο Ρέντη. Εξαγωγές στο πλαίσιο του εσωτερικού εμπορίου (ενδοεταιρικό εμπόριο ανάμεσα στις θυγατρικές ή στη μητρική και τις θυγατρικές). Εγκατάσταση 3 εργοστασίων της Unilever στην Ελλάδα. Δημιουργία νέου κέντρου Αποθήκευσης και Διανομής Τροφίμων (Σχηματάρι). Συνολικά 2 κέντρα. (Πηγή: ΤΑ ΝΕΑ http://www.tanea.gr/news/economy/article/4767481/?iid=2). Επενδύσεις 250 εκατομμυρίων στην Ελλάδα την τελευταία τετραετία Το 55% των πωλήσεων της ΕΛΑΙΣ UNILEVER HELLAS AE αντιστοιχούν σε παραγόμενα στην Ελλάδα προϊόντα. (http://www.tanea.gr/news/economy/article/4767481/?iid=2). Μεταφορά 110 ακόμη κωδικών προιόντων από το εξωτερικό στην Ελλάδα μέσω σύναψης συνεργασίας με νέο έλληνα παραγωγό. Οι μορφές στις οποίες μπορεί να ενταχθεί μια ΑΞΕ είναι αναλυτικά οι ακόλουθες : ΑΞΕ ΠΡΟΣ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΠΛΟΥΤΟΠΑΡΑΓΩΓΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ. Οι επιχειρήσεις αναζητούν συγκεκριμένους πλουτοπαραγωγικούς πόρους σε χαμηλότερο κόστος απ ότι στη χώρα προέλευσης. Οι 3 κύριοι τύποι τέτοιων ΕΡΓΑΣΙΑ. Η ΛΟΓΟΚΛΟΠΗ ΕΠΙΦΕΡΕΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΕΑΠ Σελίδα 3

πόρων είναι οι φυσικοί πόροι, το φθηνό ανειδίκευτο προσωπικό και οι τεχνολογικές και διαχειριστικές ικανότητες. (Παπαθανασίου- Κορρές- Σακελλαρόπουλος, 2008, σελ.62). Η Unilever δε φαίνεται να αναζητά μόνο πλουτοπαραγωγικούς πόρους. Εντούτοις, το γεγονός ότι διαθέτει 3 εργοστάσια στην Ελλάδα και παράγει σε αυτά ένα πολύ μεγάλο ποσοστό των προϊόντων που διακινούντα διεθνώς αποτυπώνει την επιλογή της μητρικής ΠΕ για εκμετάλλευση των ελληνικών πόρων, τους οποίους διαχειρίζεται μέσω της θυγατρικής της ΕΛΑΙΣ UNILEVER HELLAS AE. Το φθηνό και ανειδίκευτο ή μερικώς ειδικευμένο προσωπικό δε φαίνεται να αφορά τη συγκεκριμένη εταιρεία μια και οι μέχρι πρότινος ελληνικοί κατώτατοι μισθοί δεν ήταν ιδιαίτερα χαμηλότεροι από αυτούς άλλων γειτονικών χωρών. Όσον αφορά τις τεχνολογικές και διαχειριστικές της ικανότητες, η Ελλάδα δε φημίζεται γι αυτές. ΑΞΕ ΠΡΟΣ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΑΓΟΡΩΝ. Στην εν λόγω κατηγορία ανήκουν εκείνες οι επενδύσεις των ΠΕ με τις οποίες επιδιώκεται η παραγωγή προϊόντων για τη χώρα υποδοχής ή/και γειτονικών χωρών. (Παπαθανασίου- Κορρές- Σακελλαρόπουλος, 2008, σελ.63). Τα κίνητρα που ωθούν τις επιχειρήσεις για ΑΞΕ προς αναζήτηση αγορών αναφέρονται στην επιθυμία της ΠΕ να εξυπηρετήσει καλύτερα τις ανάγκες των εγχώριων καταναλωτών ή στην εκμετάλλευση της συνεργασίας με εγχώριους προμηθευτές. Επίσης λόγο εγκατάστασης μιας ΠΕ μέσω τέτοιας μορφής ΑΞΕ αποτελεί και η αναγκαιότητα για προσαρμογή των προϊόντων της μητρικής στα εγχώρια καταναλωτικά πρότυπα. (Παπαθανασίου- Κορρές- Σακελλαρόπουλος, 2008, σελ.62). Παράλληλα, αναζητείται η εξοικονόμηση λειτουργικού κόστους και κόστους διάθεσης από την εγκατάσταση σε σημαντική αγορά. Τέλος, η ύπαρξη αξιοσημείωτου ανταγωνισμού σε μια αγορά προκαλεί το ενδιαφέρον μιας ΠΕ για την εγκατάστασή της σε αυτή που βρίσκονται και οι ανταγωνιστές της. Η Unilever σε όλα τα ανωτέρω φαίνεται να έχει λόγους να εξασφαλίζει πλεονεκτήματα που σχετίζονται με την κάλυψη των αναγκών της ελληνικής αλλά και μεγάλου μέρους της βαλκανικής επικράτειας και αρκετών ευρωπαϊκών ΕΡΓΑΣΙΑ. Η ΛΟΓΟΚΛΟΠΗ ΕΠΙΦΕΡΕΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΕΑΠ Σελίδα 4

χωρών. Μάλιστα για το σκοπό αυτό έχει εγκαταστήσει εργοστάσια και αποθήκες στην Ελλάδα μέσω της θυγατρικής της. Επιπλέον, τα εργοστάσια στο Σχηματάρι, στο Ρέντη και στον Πειραιά, δείχνουν το στόχο της για την απόκτηση σημαντικών πλεονεκτημάτων ιδιοκτησίας, τα οποία της προσδίδουν και ηγετική θέση στην ελληνική αγορά. (http://www.unilever.gr/). Το ενδιαφέρον για την ανάπτυξη της ελληνικής θυγατρικής της Unilever φαίνεται και από την εξαγορά της Pummaro, με την οποία αναπτύσσεται και ο κλάδος των τοματικών προϊόντων. (http://www.unilever.gr/aboutus/introductiontounilever/unilever- GR/). ΑΞΕ ΠΡΟΣ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΑΠΟΔΟΤΙΚΟΤΗΤΑΣ. Μία τρίτη μορφή ΑΞΕ αποτελεί και αυτή που αναφέρεται στην εξασφάλιση μεγαλύτερης αποδοτικότητας μιας ΠΕ. (Παπαθανασίου- Κορρές- Σακελλαρόπουλος, 2008, σελ.63). Με βάση τα όσα παρατέθηκαν καθίσταται εμφανής ο συνδυασμός της αναζήτησης πλουτοπαραγωγικών πόρων και νέας αγοράς από τη μητρική Unilever. Στο πλαίσιο της εξασφάλισης των προαναφερθέντων πλεονεκτημάτων ουσιαστικά επιδιώκει τη μεγαλύτερη αποτελεσματικότητά της. Η καλύτερη δυνατή χρήση των πλουτοπαραγωγικών πόρων από την Unilever την έχει οδηγήσει και στην εν λόγω μορφή ΑΞΕ αφού από τα διαθέσιμα στοιχεία φαίνεται ότι αναζητά την καλύτερη δυνατή οργάνωση και διαχείριση των δραστηριοτήτων της. Οι τελευταίες αναφέρονται είτε στις πωλήσεις είτε στην παραγωγή. ΑΞΕ ΠΡΟΣ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΚΑΙ ΙΚΑΝΟΤΗΤΩΝ. Η Unilever με τη δημιουργία της θυγατρικής ΕΛΑΙΣ UNILEVER HELLAS φαίνεται να είναι σε θέση να αναπτύσσει και να συνδυάζει πόρους ελληνικούς σε ανθρώπινο δυναμικό, ενέργεια, πρώτες ύλες, με τις ικανότητές της σε επίπεδο ΜΚΤ, διαχείρισης και τεχνολογίας. Αν και η θυγατρική ΕΛΑΙΣ από τα διαθέσιμα ΕΡΓΑΣΙΑ. Η ΛΟΓΟΚΛΟΠΗ ΕΠΙΦΕΡΕΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΕΑΠ Σελίδα 5

στοιχεία 3 παρουσιάζεται ως στρατηγικής σημασίας επιχείρηση του ομίλου δεν τεκμηριώνεται αξιόπιστα και η απόκτηση μέσω αυτής μοναδικού ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος. (Παπαθανασίου- Κορρές- Σακελλαρόπουλος, 2008, σ.σ 64-65). Συνοψίζοντας, η ΕΛΑΙΣ -UNILEVER HELLAS Α.Ε. ανήκει στις ΑΞΕ προς αναζήτηση αποδοτικότητας με την κατοχύρωση των ελληνικών πλουτοπαραγωγικών πόρων και την εξέλιξη και ανάπτυξη των αγορών που η ΕΛΑΙΣ εξυπηρετεί. Β. Πλεονεκτήματα Διείσδυσης σε Ξένη Αγορά μέσω Εξαγορών Έναντι Διείσδυσης μέσω Νέας Ίδρυσης. Σύμφωνα με το εκλεκτικό υπόδειγμα του Dunning, μια ΠΕ πραγματοποιεί ΑΞΕ προκειμένου να εξασφαλίζει πλεονεκτήματα τοποθεσίας (εξασφάλιση συμφερότερων παραγωγικών συντελεστών), εσωτερικοποίησης (διασφάλιση ενδιάμεσων αγορών) καθώς και ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα (κατοχή μοναδικών ικανοτήτων). (Παπαθανασίου- Κορρές- Σακελλαρόπουλος, 2008, σελ.129). Ο κοινά αποδεκτός στόχος μιας πολυεθνικής επιχείρησης είναι να μεγιστοποιήσει τον πλούτο του μετόχου. Έτσι, οι εταιρείες θεσπίζουν στρατηγικές για να βελτιώσουν την ροή μετρητών και να αυξήσουν τον πλούτο του μετόχου. Η εταιρεία έχει ένα στόχο ο οποίος είναι ένα αυξημένο μερίδιο αγοράς και, συνεπώς, προβαίνει σε διάφορες τοπικές ή ξένες επενδύσεις: 3 Στην Ελλάδα, η Unilever δραστηριοποιείται με την επωνυμία ΕΛΑΪΣ-UNILEVER HELLAS Α.Ε., διαθέτοντας στο χαρτοφυλάκιό της πληθώρα προϊόντων στους τομείς των Τροφίμων (συμπεριλαμβανομένου του Παγωτού), της Οικιακής και Προσωπικής φροντίδας και υγιεινής. Είναι η 3η σε μέγεθος εταιρία σε μη διαρκή καταναλωτικά προϊόντα (πλην πετρελαιοειδών), με ετήσιο τζίρο, το 2010, ύψους 535,2 εκατ. ευρώ. Διακινεί 1600 κωδικούς προϊόντων και είναι ο Νο 1 προμηθευτής στο λιανεμπόριο, με «δυνατή» παρουσία σε 35 διαφορετικά σημεία μέσα στα Super Markets. ΕΡΓΑΣΙΑ. Η ΛΟΓΟΚΛΟΠΗ ΕΠΙΦΕΡΕΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΕΑΠ Σελίδα 6

α) αν η ξένη αγορά «προσφέρει» καλύτερες ευκαιρίες (μέγεθος αγοράς, απελευθερωμένη οικονομία, προοπτικές της αγοράς, κ.τ.λ.), β) αν η εσωτερική αγορά (τοπική αγορά, η αγορά προέλευσης της εταιρείας) είναι ιδιαίτερα κορεσμένη, ή γ) λόγω της παγκοσμιοποίησης και των πιέσεων ανταγωνισμού, για να αυξήσει τις πωλήσεις και τα κέρδη της. Έτσι, η εταιρεία και η διοίκησή της πρέπει να αποφασίσουν πότε και σε ποια αγορά (αγορές) να εισέλθει και ποιοι τρόποι εισόδου θα πρέπει να εφαρμοσθούν. Όλα τα πιθανά εμπόδια τα οποία η επιχείρηση θα αντιμετωπίσει μέσα στην ξένη αγορά πρέπει να εξεταστούν και τα διάφορα κίνητρα που προσφέρονται από την χώρα υποδοχής (χώρα αποδέκτης) θα πρέπει επίσης να ληφθούν υπόψη. Επειδή το 80% του παγκόσμιου όγκου των ΑΞΕ ανήκει στις πολυεθνικές, η συμπεριφορά τους προς αυτές ενδέχεται να αντανακλά τη φύση των ΑΞΕ παγκοσμίως (Bitzenis, 2004 στο πρόσθετο υλικό για τις ΠΕ Ν.1). Στον ακόλουθο πίνακα αποτυπώνονται τα πλεονεκτήματα μειονεκτήματα των δύο μορφών διεθνοποίησης που καλούμαστε να συγκρίνουμε: ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΕΞΑΓΟΡΑ Ταχύτητα πρόσβασης σε νέα αγορά Αποφυγή εμποδίων εισόδου που σχετίζονται με περιορισμένη τεχνολογία, υλικά και πατέντες ΝΕΑ ΙΔΡΥΣΗ Πλήρης έλεγχος Παγκόσμια στρατηγική Οικονομίες κλίμακας και μάθησης ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ Χρηματοδότηση χρεών Αδυναμία ενσωμάτωσης θυγατρικής Υψηλό κόστος επένδυσης διοικητικό κόστος Αργή προσαρμογή ΕΡΓΑΣΙΑ. Η ΛΟΓΟΚΛΟΠΗ ΕΠΙΦΕΡΕΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΕΑΠ Σελίδα 7

Με την επιλογή της εξαγοράς της «ΕΛΑΙΣ» η Unilever καταφέρνει να εξασφαλίζει σημαντικά ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα καθώς και την εκπλήρωση των επιχειρηματικών της στόχων αφού με ήδη εγκατεστημένες μονάδες, με την απόκτηση δημοφιλών για το ευρύ κοινό μαρκών μέσω της ΕΛΑΙΣ και την εξαγορά της Knorr και της SARA LEE έχει πρόσβαση σε αγορές που αποτελούν σημαντικά σημεία για την περαιτέρω ανάπτυξή της. Επιπλέον με την ήδη υπάρχουσα υποδομή των εταιρειών αλλά και με το ήδη υπάρχον προσωπικό των καταφέρνει τη συγκράτηση του κόστους συγκριτικά με μια ενδεχόμενη νέα ίδρυση που θα απαιτούσε κόστη εγκατάστασης, εκπαίδευσης, δυσκολότερης διαχείρισης, κ.ο.κ. Στηρίχθηκε δηλαδή σε μεγάλο βαθμό στην ήδη εγκατεστημένη υποδομή ανέπτυξε περαιτέρω τις ικανότητες των εταιρειών που προϋπήρχαν και εκμεταλλεύεται τις προοπτικές που αυτές της προσφέρουν. Tα σημαντικότερα δε πλεονεκτήματα από την εν λόγω επιλογή της Unilever είναι η δυνατότητά της για ταχύτατη και ευκολότερη προσαρμογή στα ελληνικά δεδομένα, η αποφυγή των πολύπλοκων διαδικασιών πρώτης εγκατάστασης, η ομαλή μετάβαση σε μια νέα καταναλωτική αγορά. Στην περίπτωση μιας ΝΕΑΣ ΙΔΡΥΣΗΣ (Greenfield Investment) μία επιχείρηση αγοράζει ή εκμισθώνει γη, κατασκευάζει μία νέα μονάδα, προσλαμβάνει ή μεταφέρει στελέχη και εργαζόμενους και έπειτα ξεκινά να λειτουργεί μια νέα επιχείρηση χωρίς την ανάμιξη συνεταίρων. (Hisrich R. D., 2009, International Entrepreneurship: Starting, Developing, and Managing a Global Venture, SAGE Publications Inc.). Στην περίπτωση που η Unilever προτιμούσε την νέα ίδρυση επιχείρησης στην Ελλάδα θα έπρεπε να αντιμετωπίσει μια σειρά από μεταβλητές που σχετίζονται με συγκεκριμένες ανάγκες και ιδιομορφίες σε πολιτικό, νομικό, οικονομικό, τεχνολογικό και κοινωνικό επίπεδο, δηλαδή διαφορές στο νέο επιχειρηματικό περιβάλλον. Πιο αναλυτικά, θα έπρεπε να διενεργήσει μακροχρόνια έρευνα αγοράς, να μελετήσει σε βάθος τα χαρακτηριστικά της υποψήφιας για ΑΞΕ χώρας. Επίσης θα χρειαζόταν να αναζητήσει προστασία, πληροφορίες, ασφάλεια, κ.ο.κ. Τέλος, θα έπρεπε να μάθει και να πραγματοποιήσει τις διαδικασίες που απαιτεί μία νέα ΕΡΓΑΣΙΑ. Η ΛΟΓΟΚΛΟΠΗ ΕΠΙΦΕΡΕΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΕΑΠ Σελίδα 8

ίδρυση, να συνηθίσει τον ελληνικό τρόπο διοικητικής λειτουργίας, τα συγκεκριμένα γραφειοκρατικά πρότυπα και να διαθέτει πολύ χρόνο για την ολοκλήρωση όλων των απαιτούμενων ενεργειών μέχρι την απόκτηση της άδειας λειτουργίας της. Έτσι σε κάθε στάδιο της προετοιμασίας για εγκατάσταση θα έπρεπε να υπερπηδά εμπόδια, να υπολογίζει διαφορές σε φορολογία, συνάλλαγμα, νομοθεσία, τραπεζική πίστη καθώς και στην πολιτική και το κόστος δανεισμού. Τελικά προτίμησε την εξαγορά γιατί με αυτήν αποφεύγει υψηλά κόστη επένδυσης, διοικητικό κόστος και χρονοτριβές. Με τη νέα ίδρυση θα αποκτούσε υψηλότερη αβεβαιότητα και μεγαλύτερο επιχειρηματικό κίνδυνο. Στο πρόσθετο υλικό και ειδικά στα δύο αρχεία του Μπιτζένη θα βρείτε πλούσιες πληροφορίες για τις ΠΕ και τις ΑΞΕ. ΘΕΜΑ Γ. ΕΙΔΙΚΑ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑΣ. Σύμφωνα με τον Hymer (1976), η άμεση επένδυση αποτελεί μεταφορά ενός «πακέτου» παραγωγικών συντελεστών με ειδικά χαρακτηριστικά και όχι απλώς μια διασυνοριακή ροή κεφαλαίων. Η θεωρία του Hymer ασχολείται κατά βάση με τα ανταγωνιστικά - ιδιοκτησίας πλεονεκτήματα μιας επιχείρησης που δραστηριοποιείται διεθνώς, τα οποία παρουσιάζει ως μονοπωλιακά πλεονεκτήματα της επιχείρησης στην χώρα καταγωγής της. Τα πλεονεκτήματα ιδιοκτησίας είναι αυτά που αναφέροντα στο βιβλίο σας ως ανταγωνιστικά. (Παπαθανασίου- Κορρές- Σακελλαρόπουλος, 2008, σελ.129) Τα πλεονεκτήματα ιδιοκτησίας είναι τα διατηρήσιμα πλεονεκτήματα που προκύπτουν από τη συγκεκριμένη φύση ή / και την εθνικότητα της ιδιοκτησίας της εταιρείας (Dunning, 1988), σε σχέση με επιχειρήσεις άλλων εθνικοτήτων στις συγκεκριμένες αγορές που εξυπηρετεί (Dunning, 1993). Τα εν λόγω πλεονεκτήματα πρέπει να είναι τέτοια που να αποζημιώνουν για το κόστος εγκατάστασης και λειτουργίας στη νέα διεθνή αγορά, ειδικά όταν η νέα θυγατρική προβλέπεται ότι θα προσθέτει αξία στο προιοντικό χαρτοφυλάκιο της μητρικής. ΕΡΓΑΣΙΑ. Η ΛΟΓΟΚΛΟΠΗ ΕΠΙΦΕΡΕΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΕΑΠ Σελίδα 9

Μορφή πλεονεκτημάτων ιδιοκτησίας. Προνομιακή κατοχή άυλων περιουσιακών στοιχείων Αποτέλεσμα της κοινής διαχείρισης των διασυνοριακών δραστηριοτήτων προστιθέμενης αξίας. (Dunning, 2001). Αυξάνουν τη δυνατότητα μεγιστοποίησης των κερδών Αυξάνουν την περιουσιακή αξία της ΠΕ. Συγκεκριμένα και όσον αφορά την UNILEVER, ορισμένα από τα κύρια πλεονεκτήματα ιδιοκτησίας τα οποία συνέβαλαν και συμβάλλουν στην επιτυχή διείσδυση και ανάπτυξη της εταιρείας στην εγχώρια αγορά είναι τα ακόλουθα: 1. Μοναδικά προιόντα που δεν αποτελούν εύκολα αντικείμενο μίμησης από τον ανταγωνισμό. Π.χ. Ελαιόλαδα και προϊόντα ελιάς Άλτις Μαργαρίνες/spreads (Βιτάμ Soft, Becel pro-activ, Άλτις Soft) Σπορέλαια (Φλώρα, Sol) Τσάι (Lipton) Κύβοι, σάλτσες, σούπες, έτοιμα γεύματα Knorr Ροφήματα φρούτων και λαχανικών (Knorr Vie) Μαγιονέζες και dressings Hellmann s Τοματικά προϊόντα Pummaro Άλλα τρόφιμα (κρέμα και μπεσαμέλ Carte d Or) Παγωτά Algida (Magic, Cornetto, Carte D Or, Ben & Jerry s) Παγωτά ΕΒΓΑ (Scandal, Variete) Οικιακή & Προσωπική Φροντίδα και Υγιεινή: Καθαριστικά σπιτιού (Χλωρίνης Klinex, Cif) Απορρυπαντικά και μαλακτικά ρούχων (Skip, OMO, Cajoline) Προϊόντα περιποίησης προσώπου και σώματος (Dove, Lux) Προϊόντα στοματικής υγιεινής Aim Προϊόντα περιποίησης μαλλιών (Ultrex, Sunsilk) Αποσμητικά (Axe, Rexona) Προϊόντα Sara Lee (Proderm, Fissan, Badedas) (Πηγή : http://www.unilever.gr/aboutus/introductiontounilever/unilever-gr/). ΕΡΓΑΣΙΑ. Η ΛΟΓΟΚΛΟΠΗ ΕΠΙΦΕΡΕΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΕΑΠ Σελίδα 10

2. Κατοχή των απαιτούμενων πόρων που την οδηγούν στην ευκολότερη πρόσβασή της σε νέες αγορές. Η Unilever απασχολεί 163.000 ανθρώπους, διοχετεύει τα προϊόντα της σε 170 χώρες διεθνώς και υποστηρίζει τις εργασίες πολλών χιλιάδων διανομέων, εργολάβων και προμηθευτών. (http://www.unilever.gr/aboutus/introductiontounilever/). Για τα οικονομικά μεγέθη της εταιρείας επισκεφτείτε τα ακόλουθα links: 3. Αποτελεσματικότητα στη διαχείριση των ικανοτήτων της, όπως η παραγωγή, η διοίκηση, το σύγχρονο ΜΚΤ και η ορθή επιλογή διανομής. Η Unilever είναι μια από τις μεγαλύτερες εταιρίες καταναλωτικών προϊόντων παγκοσμίως, με κύκλο εργασιών που ανέρχεται στα 44,3 δις ευρώ (στοιχεία 2010). Τα προϊόντα της πωλούνται σε περισσότερες από 180 χώρες. Παράγει περισσότερα από 400 επώνυμα προϊόντα στους τομείς των τροφίμων, παγωτών, της οικιακής και προσωπικής φροντίδας και υγιεινής. Η Unilever το 2010 επένδυσε περίπου 90 εκατ. ευρώ σε δράσεις κοινωνικής ευθύνης, ενώ για 12η συνεχή χρονιά βρίσκεται στην 1η θέση του Δείκτη Αειφορίας Dow Jones (Dow Jones Sustainability World Index), για τον κλάδο των τροφίμων. Η εταιρία απασχολεί 167.000 ανθρώπους παγκοσμίως. ΕΡΓΑΣΙΑ. Η ΛΟΓΟΚΛΟΠΗ ΕΠΙΦΕΡΕΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΕΑΠ Σελίδα 11

4. Ισχυρό και ευρέως γνωστό εμπορικό σήμα «Unilever» συνδεδεμένο με πολύ δημοφιλείς μάρκες. Σύμφωνα με τον Porter, τα πλεονεκτήματα ιδιοκτησίας θα πρέπει να είναι μοναδικά και διατηρήσιμα ώστε να παρέχουν στην εταιρεία ένα ανταγωνιστικό πλεονέκτημα κατά την επιλογή μεθόδου διεθνοποίησης. (Porter, 1980). Στη συνέχεια σας ζητείται να αναπτύξετε τις σχετικές θεωρίες για τις ΑΞΕ που βρίσκουν εφαρμογή στη συγκεκριμένη εταιρεία. Καταρχάς θα ολοκληρώσετε την αναφορά στο εκλεκτικό υπόδειγμα του Dunning με ανάλυση των πλεονεκτημάτων τοποθεσίας και εσωτερικοποίησης (σελ.129). Τα πλεονεκτήματα τοποθεσίας αφορούν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά μιας περιοχής, με βάση τα οποία αποθαρρύνεται ή ενθαρρύνεται η πραγματοποίηση μιας ΑΞΕ. Τα πλεονεκτήματα εσωτερικοποίησης είναι εκείνα που σχετίζονται με τη μεταφορά της παραγωγής ορισμένων προϊόντων στη θυγατρική. Οι ΠΕ ενδιαφέρονται και απασχολούνται σε μεγάλο βαθμό με το αν συμφέρει η εσωτερίκευση στην παραγωγή ή στη χρήση περιουσιακών στοιχείων (Dunning, 1993). ΕΡΓΑΣΙΑ. Η ΛΟΓΟΚΛΟΠΗ ΕΠΙΦΕΡΕΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΕΑΠ Σελίδα 12

θα αναφερθείτε στη θεωρία της εσωτερικοποίησης του Hymer (σελ.125). Σύμφωνα με τον Hymer υπάρχουν επιχειρήσεις που διαθέτουν την ικανότητα να δημιουργούν πλεονεκτήματα ιδιοκτησίας εμποδίζοντας άλλες επιχειρήσεις να τις ανταγωνιστούν.( σελ.125). Ο Hymer (1960) ήταν ένας από τους πρώτους που µελέτησαν τους λόγους, για τους οποίους οι επιχειρήσεις εµπλέκονται σε διεθνή παραγωγή, µε την βοήθεια της ανάλυσης των ΠΕ, βασισµένης στην θεωρία βιοµηχανικής οργάνωσης. Σύµφωνα µε τον Hymer (1976) οι ΠΕ γεννήθηκαν λόγω «ατελών αγορών». Αυτές οι ατέλειες τους, δοµικές ως προς την φύση τους, οδηγούσαν σε µια απόκλιση από τον πλήρη ανταγωνισµό στις τελικές αγορές αγαθών. Αυτή η απόκλιση θεωρείται αποτέλεσµα του ελέγχου πάνω στα πλεονεκτήµατα ιδιοκτησίας(ownership Advantages). Εδώ πρόκειται για την ιδιόκτητη τεχνολογία, την προνοµιακή πρόσβαση σε πρώτες ύλες και πλουτοπαραγωγικές πηγές, τις οικονοµίες κλίµακας, του έλεγχος των συστηµάτων διανοµής και τη διαφοροποίηση προϊόντος. Επίσης θεωρούσε ότι οι ατέλειες της αγοράς αποτελούσαν τον κύριο λόγο ύπαρξης ΑΞΕ και ανέφερε τα ακόλουθα αίτια ατέλειας: στις αγορές αγαθών, στους παραγωγικούς συντελεστές, στις αγορές κλίµακας µεγέθους και στις κυβερνητικά επιβαλλόµενες στρεβλώσεις. Καθώς η θεωρία περί ατελειών της αγοράς τοποθετείται στη βάση του ότι άµεση ξένη επένδυση εκδηλώνεται συνήθως στα ολιγοπώλια, τέτοιες ατέλειες αγοράς δύναται να αποβούν αποδοτικότερες για τις εταιρίες µε κάθετη ή οριζόντια επεκτατική στρατηγική, ιδιαίτερα αν εξετάζουν και προοπτικές συγχωνεύσεων αντί του µεταξύ τους ανταγωνισµού. Ως εκ τούτου, σύµφωνα µε αυτή τη θεωρία, γίνεται εµφανές ότι οι ατέλειες στην αγορά καθιστούν το κόστος της παραγωγής και των προϊόντων διαφορετικό στις ξένες χώρες και ότι οι Πολυεθνικές επιχειρήσεις µέσω των ΑΞΕ προσπαθούν να επωφεληθούν από την διαφοροποίηση των τιµών, που απορρέει από τις ατέλειες της αγοράς, ώστε να µειώσουν το κόστος ή αλλιώς να µεγιστοποιήσουν τα κέρδη. ΕΡΓΑΣΙΑ. Η ΛΟΓΟΚΛΟΠΗ ΕΠΙΦΕΡΕΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΕΑΠ Σελίδα 13

Ακολούθως θα πρέπει να αναφερθείτε και στη θεωρία εσωτερικοποίησης των Casson & Buckley (σελ.126). Στην περίπτωση της Unilever ισχύει και η θεωρία της εσωτερικοποίησης των Casson & Buckley εφόσον η μητρική έχει παραχωρήσει οργανώσει και λειτουργεί αυτόνομες ελληνικές παραγωγικές μονάδες για την ομαλή διεξαγωγή της παραγωγικής διαδικασίας και την ελαχιστοποίηση του κόστους. Η μείωση του κόστους που επιτυγχάνεται με αυτή την επιλογή της Unilever συμβάλλει στη μεγαλύτερη εισροή εσόδων. Επιπλέον, η παραγωγή των ενδιάμεσων αγαθών εγχώρια, οδηγεί και σε καλύτερη ποιότητα που καθιστά συνολικά πιο ανταγωνιστική τη μητρική εταιρεία. Συμπέρασμα : Με βάση το ανωτέρω θεωρητικό πλαίσιο όσο περισσότερα είναι τα πλεονεκτήματα ιδιοκτησίας και όσο περισσότερο μια ΠΕ διακρίνει την ενίσχυσή τους μέσω της εκμετάλλευσης μιας νέας γεωγραφικής περιοχής μέσω θυγατρικής, τόσο πιο πιθανό είναι να επιλέξει τη διεθνοποίησή της σε αυτή την αγορά. Στην περίπτωση της Unilever τα πλεονεκτήματα ιδιοκτησίας που διαθέτει την καθιστούν ικανή να επενδύει σε διεθνείς αγορές καθώς και να εκμεταλλεύεται τα ανταγωνιστικά της πλεονεκτήματα αποκτώντας σχεδόν μονοπωλιακή δύναμη στην ελληνική αγορά. Για τα πλεονεκτήματα ιδιοκτησίας πρόσθετο υλικό υπάρχει στο αρχείο ν.1 του Μπιτζένη, σελ. 37 ΕΡΓΑΣΙΑ. Η ΛΟΓΟΚΛΟΠΗ ΕΠΙΦΕΡΕΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΕΑΠ Σελίδα 14

ΘΕΜΑ Δ1. ΚΙΝΗΤΡΑ ΤΗΣ UNILEVER ΓΙΑ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΠΟΙΗΣΗ ΜΕΣΩ ΤΗΣ ΕΛΑΙΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ. Υλικό για τα κίνητρα των ΠΕ θα βρείτε στον τόμο Δ στις ενότητες 2.1., 5.2, 5.3, 6.1 και στο πρόσθετο υλικό του Μπιτζένη στο αρχείο νο.1 και στις σελίδες 27, 29,30,31, κ.εξ. Εμπειρικές έρευνες έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι κύριοι προσδιοριστικοί παράγοντες που λαμβάνει υπόψη της μια ΠΕ πριν αποφασίσει τη διεθνοποίησή της μέσω θυγατρικής είναι το μέγεθος της αγοράς της χώρας υποδοχής και οι προοπτικές ανάπτυξης που αυτή προσφέρει. (Μπιτζένης, 2009, κεφ.1, σελ.31. Κύριο στόχο της ΠΕ αποτελεί φυσικά και η διαρκής αύξηση των κερδών της. Για να τον πετύχει αναζητά συνεχώς νέες αγορές μέσω των οποίων θα αυξήσει και την αποδοτικότητά της. Στην περίπτωση της Unilever διακρίνουμε μια σειρά από κίνητρα λόγους που αφορούν την απόφασή της για δραστηριοποίηση μέσω της ΕΛΑΙΣ που ενδεικτικά συνοψίζονται στα ακόλουθα (Μπιτζένης, 2009, κεφάλαιο 1, σ.σ.31-39): Δυνατότητα εκμετάλλευσης οικονομιών κλίμακας Πλεονεκτήματα κόστους παραγωγής Προσφορά σημαντικού αριθμού διαφοροποιημένων προϊόντων σε μια νέα αγορά Διαφοροποίηση και επιμερισμός του επιχειρηματικού κινδύνου Δημιουργία πολλαπλών πηγών παραγωγής, με την εκμετάλλευση των ελληνικών συντελεστών παραγωγής που είναι απαραίτητοι για την εξασφάλιση ενδιάμεσων και τελικών προϊόντων Εξασφάλιση εξειδικευμένων στελεχών και καταρτισμένου προσωπικού στον κλάδο στους κλάδους που δραστηριοποιείται η μητρική ΕΡΓΑΣΙΑ. Η ΛΟΓΟΚΛΟΠΗ ΕΠΙΦΕΡΕΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΕΑΠ Σελίδα 15

Εταιρείες που έχουν κερδίσει εμπειρία επενδύοντας σε πολλές χώρες αποκτούν το χαρακτηριστικό της πολυεθνικότητας, που τους δίνει το πλεονέκτημα να αναγνωρίζουν καλύτερα τις επιχειρηματικές ευκαιρίες και να αναλαμβάνουν επενδύσεις. Η εξοικείωση της πολυεθνικής με τις τοπικές προτιμήσεις, τις ανάγκες, τις συνήθειες και τη γλώσσα της χώρας υποδοχής είναι στοιχεία που βοηθούν στην απόφαση της ανάληψης ενός προγράμματος ΞΑΕ. Εκμετάλλευση των υφιστάμενων ευνοϊκών όρων για την εξασφάλιση των συντελεστών παραγωγής, τις συμφωνίες με τις τοπικές εταιρείες, τις φιλικές σχέσεις με τις κυβερνήσεις της χώρας υποδοχής, τις επιρροές που προέρχονται από το ισχυρό όνομα μέγεθος της εταιρείας, τις οικονομίες συνέργειας, την κοινή διακυβέρνηση κ.τ.λ. Για τις εταιρείες που επενδύουν σε μία χώρα υποδοχής έχοντας στο μυαλό μόνο το κόστος παραγωγής και τη δημιουργία μιας εξαγωγικής βάσης, το πιο σημαντικό κίνητρο για ΞΑΕ θα μπορούσε να είναι το χαμηλό εργατικό κόστος και το χαμηλό κόστος των πρώτων υλών. Από την άλλη μεριά, μία εταιρεία που επενδύει με μια στρατηγική που σκοπό έχει να πουλήσει και να εξυπηρετήσει τη ξένη (τοπική) αγορά μπορεί να θεωρήσει το μέγεθος της αγοράς, το κατά κεφαλήν ΑΕΠ ή την ανάπτυξη της αγοράς ως πιο σπουδαία κίνητρα για ΞΑΕ (Benacek et al. 2000,Pye, 1998, Lakes και Venables, 1997 στο Μπιτζένης, 2009). Στη σελίδα 51 θα βρείτε πίνακα από τον οποίο μπορείτε α καταλήξετε στα κίνητρα που αφορούν την Unilever. Για την ολοκληρωμένη απάντηση στο συγκεκριμένο ερώτημα απαιτείται και η αναφορά στην επένδυση της Unilever και στη διατήρηση της θυγατρικής της ΕΛΑΙΣ UNILEVER HELLAS ακόμη και στις σημερινές συνθήκες έντονης χρηματοοικονομικής κρίσης και δημοσιονομικής πίεσης. Αυτό θα πρέπει να το συνδέσετε με το ανανεωμένο όραμα της εταιρείας. ΕΡΓΑΣΙΑ. Η ΛΟΓΟΚΛΟΠΗ ΕΠΙΦΕΡΕΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΕΑΠ Σελίδα 16

Το Νοέμβριο του 2009, η Unilever ανακοίνωσε το καινούργιο Όραμα της εταιρίας. Το όραμα αναφέρει: "Εργαζόμαστε κάθε μέρα για να δημιουργήσουμε ένα καλύτερο μέλλον. Βοηθάμε τους ανθρώπους να αισθάνονται καλά, να έχουν καλή εμφάνιση και να απολαμβάνουν όλο και περισσότερο τη ζωή τους με προϊόντα και υπηρεσίες οι οποίες είναι καλές για τους ίδιους και τους αγαπημένους τους. Θα εμπνέουμε τους ανθρώπους να κάνουν κάθε μέρα μικρές πράξεις οι οποίες όλες μαζί μπορούν να κάνουν τον κόσμο μας καλύτερο. Θα αναπτύσσουμε νέους τρόπους προσέγγισης της επιχειρηματικής μας δραστηριότητας, που θα μας επιτρέψουν να διπλασιάσουμε το μέγεθος της εταιρίας και ταυτόχρονα να μειώσουμε τις επιπτώσεις - από τις δραστηριότητές της - στο περιβάλλον". Το νέο όραμα αντικατοπτρίζει τη φιλοδοξία και το στόχο για μακροπρόθεσμη πορεία της εταιρίας και διέπεται από διαχρονικές αξίες για βιώσιμη ανάπτυξη της κοινωνίας και του περιβάλλοντος. Είναι σχεδιασμένο για να δώσει απαντήσεις στις προκλήσεις του 21ου αιώνα. «Ένα ταξίδι 1000 χιλιομέτρων αρχίζει με ένα απλό βήμα. Ας αναλογιστούμε τη δυνατότητα να κάνουμε τον κόσμο γύρω μας καλύτερο, με κάποιες μικρές, καθημερινές πράξεις στα προϊόντα μας ή στο τρόπο που λειτουργούμε. Η τελική διαφορά στη ζωή όλων μας μπορεί να είναι πολύ μεγάλη». (http://www.unilever.gr/aboutus/ourmission/). Στο ανωτέρω όραμα διακρίνεται και το σκεπτικό της Unilever σχετικά με την επιλογή της για συνέχιση της δραστηριοποίησής της στην Ελλάδα μέσω της ΕΛΑΙΣ. Συγκεκριμένα, τα μονοπωλιακά πλεονεκτήματα που έχει στην κατοχή της η μητρική εταιρεία την καθιστούν ικανή να υπερπηδά τα εμπόδια εισόδου των ξένων αγορών που διαχειρίζεται η ελληνική θυγατρική της, με αποτέλεσμα την σταθερή πρόσβαση της μητρικής εταιρείας στις αγορές που εξυπηρετεί η ΕΛΑΙΣ. Άλλωστε, οι μεγάλες ΠΕ επενδύουν όπου και όταν βρουν ευκαιρία συχνά «αδιαφορώντας» για τη γεωγραφική απόσταση, την πολιτισμική διαφορά ή την ιστορική σχέση της χώρας φιλοξενίας με τη μητρική χώρα των ΠΕ. Σκέφτονται ΕΡΓΑΣΙΑ. Η ΛΟΓΟΚΛΟΠΗ ΕΠΙΦΕΡΕΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΕΑΠ Σελίδα 17

οι ΠΕ μόνο τα οφέλη και την στρατηγική τους εξάπλωση στις ανά τον κόσμο αγορές. (Μπιτζένης, κεφ.2, σελ.272). Μελετώντας την ανωτέρω βιβλιογραφία αλλά και τα σχετικά δημοσιεύματα μπορούμε να καταλήξουμε στα ακόλουθα: Μολονότι στην ελληνική αγορά επικρατεί ασάφεια και αστάθεια σε οικονομικό και πολιτικό επίπεδο, η Unilever ενδιαφέρεται για τη διατήρηση του μεριδίου που προκύπτει από τη θυγατρική ΕΛΑΙΣ. Επιπλέον το χαμηλότερο σήμερα μισθοδοτικό κόστος καθώς και η κερδοφορία από την πρόσβαση στην τοπική και στις γειτονικές περιοχές της Ευρώπης και των Βαλκανίων και τέλος οι προοπτικές ανάπτυξης όταν η οικονομία επανέλθει σε καλύτερα επίπεδα αποτελούν κυρίαρχους λόγους της επέκτασης της επένδυσης της μητρικής εταιρείας στην Ελλάδα. Δ.2. ΘΕΤΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕΠΕΝΔΥΣΗΣ ΤΗΣ UNILEVER ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ. Υλικό για τις επιπτώσεις της δραστηροποίησης των ΠΕ στην χώρα υποδοχής θα βρείτε στο κεφ.2 του Μπιτζένη, σελ. 271 κ.εξ. καθώς και στον τόμο Δ στις σελίδες 272-273 Οι τομείς που επηρεάζουν οι ΠΕ στις χώρες υποδοχής είναι: 1. Εισροή κεφαλαίου (μεταφέρουν κεφάλαια, αντισταθμίζουν την εισροή κεφαλαίου με αύξηση εισαγωγών κλπ) 2. Τεχνολογία (μεταφέρουν τεχνολογία στη χώρα υποδοχής) 3. Εμπόριο (ανάλογα με το αντίκτυπο που έχει η ΠΕ στη χώρα υποδοχής μπορεί να αναπτύξουν οι όχι τις εξαγωγές της) 4. Βιομηχανική δομή και επιχειρηματικότητα (υπάρχει υψηλή συγκέντρωση δηλ. ολιγοπώλιο στον κλάδο όπου κινείται η ΠΕ. Μπορεί όμως παράλληλα να δημιουργήσει και καινούργιες βιομηχανίες) 5. Εργασία (αναπτύσσονται νέες και ποιοτικές θέσεις εργασίας) ΕΡΓΑΣΙΑ. Η ΛΟΓΟΚΛΟΠΗ ΕΠΙΦΕΡΕΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΕΑΠ Σελίδα 18

Στη συνέχεια θα πρέπει να εντοπίσετε δημοσιεύματα ΔΕΛΤΙΑ ΤΎΠΟΥ ή άλλες πηγές που να επιδεικνύουν τις θετικές επιπτώσεις της Unilever. Ανάμεσα σε αυτές είναι και οι ακόλουθες: επενδύει στην Ελλάδα πάνω από 250 εκ. ευρώ την τελευταία 4ετίαδιατηρώντας 3 εργοστάσια και 2 κέντρα αποθήκευσης και διανομής. Ο στόχος για διπλασιασμό της εξαγωγής ελληνικού ελαιολάδου μέσω της ΕΛΑΙΣ. Δημιουργία θέσεων εργασίας. Οι 800 εργαζόμενοι της ΕΛΑΪΣ-Unilever Hellas ανέδειξαν την εταιρία τους ως το καλύτερο εργασιακό περιβάλλον στην Ελλάδα, μία διάκριση με ξεχωριστή αξία τη φετινή χρονιά, δεδομένης της δύσκολης οικονομικής συγκυρίας, καθώς επιβεβαιώνει την καθημερινή επένδυση της εταιρίας στους ανθρώπους και τις αξίες της. http://www.unilever.gr/aboutus/news-media/news/best- Workplaces-2013.aspx Η ΕΛΑΪΣ-Unilever Hellas αναπτύσσει και εφαρμόζει για τους εργαζομένους της πρωτοποριακά προγράμματα που προάγουν την υγεία, την προσωπική ανάπτυξη, την επιβράβευση, τη διαφορετικότητα, τον εθελοντισμό, καθώς και την ισορροπία ανάμεσα στην επαγγελματική και προσωπική ζωή. Τέτοια είναι το πρόγραμμα τηλεργασίας Agile Working, η αυξημένη άδεια μητρότητας, το πρόγραμμα διαφορετικότητας Diversity & Inclusion, το πρόγραμμα προαγωγής υγείας Lamplighter, η ενεργή εθελοντική συμμετοχή των εργαζομένων σε προγράμματα Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης κ.ά. http://www.unilever.gr/aboutus/newsmedia/news/best-workplaces-2013.aspx Η ΕΛΑΪΣ-UNILEVER HELLAS, με δεδομένη τη δύσκολη οικονομική συγκυρία, εγκαινίασε το πρόγραμμα στήριξης των τοπικών κοινωνιών και της ελληνικής οικογένειας «ΓΕΙΤΟΝΙΑ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ». Πιο συγκεκριμένα, μέσα από το πρόγραμμα αυτό, η εταιρία στηρίζει οικογένειες των περιοχών που γειτνιάζουν με τα εργοστάσιά της (Αγ. Ιωάννης Ρέντης, Νέο Φάληρο, Γαστούνη), καθώς και με το νέο Κέντρο Διανομής στο Σχηματάρι. (http://www.unilever.gr/aboutus/news-media/press/programmaallilegyis.aspx). ΕΡΓΑΣΙΑ. Η ΛΟΓΟΚΛΟΠΗ ΕΠΙΦΕΡΕΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΕΑΠ Σελίδα 19

Επίλογος Εδώ θα συνοψίσετε τα συμπεράσματα από όλα τα ερωτήματα. Βασικό παράγοντα για την απόφαση διεθνοποίησης ή εισόδου σε μια νέα αγορά αποτελεί η διερεύνηση της ανάγκης της αγοράς στόχου στην οποία σκοπεύει να επεκταθεί μια επιχείρηση, για τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες που αυτή προσφέρει. Πέρα όμως από την εξασφάλιση της απήχησης των προϊόντων μιας εταιρείας, ουσιαστικής σημασίας στοιχείο αποτελεί και η ζήτηση στην ξένη αγορά. Πιο αναλυτικά, το μέγεθος της αγοράς στόχου, οι δυνατότητες ανάπτυξης και το κοστολογικό καθεστώς αποτελούν καίριας σημασίας ζητήματα προκειμένου η εταιρεία να προσαρμοστεί στη νέα αγορά. Άλλα στοιχεία που ελέγχονται πριν την απόφαση για είσοδο σε μια άλλη χώρα είναι γενικότερα οι συνθήκες που επικρατούν στο χρηματοοικονομικό πεδίο, η διασφάλιση των παραγωγικών συντελεστών καθώς και η διαθεσιμότητα και το κόστος κεφαλαίου. ΕΡΓΑΣΙΑ. Η ΛΟΓΟΚΛΟΠΗ ΕΠΙΦΕΡΕΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΕΑΠ Σελίδα 20