Τ.Ε.Ι. ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΑΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ & ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΙΔΕΕΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΝΕΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ: Δρ. Ιωάννης Σ. Τουρτούρας Μηχανικός Παραγωγής & Διοίκησης Δ.Π.Θ.
Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στο πλαίσιο υλοποίησης της Πράξης «Απόκτηση Ακαδημαϊκής Διδακτικής Εμπειρίας σε Νέους Επιστήμονες Κατόχους Διδακτορικού» του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού, Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» που συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους. Page 2
Εισαγωγή Κατηγορίες νέων προϊόντων Προϊόντα νέα στον κόσμο. Προϊόντα νέα στην εταιρία. Προεκτάσεις σειράς προϊόντος. Βελτιώσεις προϊόντος. Page 3
Εισαγωγή Λόγοι ανάπτυξης νέων προϊόντων Αύξηση πωλήσεων και κερδών της επιχείρησης. Εκμετάλλευση αλλαγών στο περιβάλλον (π.χ. τεχνολογικό περιβάλλον, δημογραφικό περιβάλλον). Αντιμετώπιση της στρατηγικής των ανταγωνιστών. Page 4
ΠΡΟΣΟΧΗ: Η ανάπτυξη νέων προϊόντων είναι δαπανηρή και δύσκολή διαδικασία. Μικρό ποσοστό νέων προϊόντων γνωρίζει επιτυχία. Page 5
Εισαγωγή Δυσκολίες στην εισαγωγή νέων προϊόντων Έντονος ανταγωνισμός και μείωση του κύκλου ζωής προϊόντων. Ωρίμανση βασικών τεχνολογιών που χρησιμοποιούνται για την ανάπτυξη των υφισταμένων προϊόντων. Μεγάλο κόστος ανάπτυξης νέων προϊόντων. Κυβερνητικές παρεμβάσεις. Page 6
Εισαγωγή Λόγοι αποτυχίας νέων προϊόντων Προϊόντα απομιμήσεις. Δεν είναι συμβατά με τις δυνατότητες της εταιρίας. Πολύ μικρή αγορά. Ανεπαρκής υποστήριξη από τα δίκτυα διανομής. Ισχυρά ανταγωνιστικά προϊόντα στην αγορά. Αδυναμία σύνδεσης του προϊόντος με ελκυστική αγορά. Page 7
Οργανωτική Δομή Ανάπτυξης Προϊόντων Η οργανωτική δομή εξαρτάται από το είδος της καινοτομίας. o Εάν η καινοτομία είναι αυτόνομη (δηλ. μπορεί να αντιμετωπιστεί χωρίς αναφορά σε άλλες καινοτομίες που έχει πραγματοποιήσει η επιχείρηση), τότε η επιχείρηση θα μπορούσε να αναθέσει σε μια εξωτερική πηγή (ανάθεση σε υπεργολάβο δηλ. μια εξειδικευμένη εταιρία) την ανάπτυξη της καινοτομίας. o Εάν η καινοτομία είναι συστημική (δηλ. η επιτυχία της απαιτεί συμπληρωματικές καινοτομίες από άλλα Τμήματα της επιχείρησης), τότε η ίδια η επιχείρηση, εφόσον έχει εμπειρία και τους ανάλογους πόρους και δυνατότητες, μπορεί να χειρισθεί καλύτερα την ανάπτυξη της καινοτομίας. o Συνδυασμός των δύο παραπάνω μεθόδων Page 8
Οργανωτική Δομή Ανάπτυξης Προϊόντων Η διαχείριση μιας συστημικής καινοτομίας από την ίδια την εταιρία: Διευκολύνει την ανάπτυξη της απαιτούμενης τεχνολογίας για το νέο προϊόν, με αποτέλεσμα γρηγορότερες εισαγωγές και μικρότερο κόστος. Επιτρέπει τον γρήγορο εντοπισμό προβλημάτων σε τομείς ποιότητας, αποθέματος και κατασκευής. Επιτρέπει την καλύτερη ροή πληροφοριών ανάμεσα στους εμπλεκόμενους. Επιτρέπει τον καλύτερο έλεγχο των διάφορων μερών του συστήματος. Page 9
Εσωτερικές Οργανωτικές δομές Η ανάπτυξη νέων προϊόντων απαιτεί συμμετοχικές δομές (πχ. διαλειτουργικές ομάδες). Η κάθε ομάδα αποτελείται από: Τον Διευθυντή του Έργου (Project Manager) Τουλάχιστον πέντε βασικά μέλη που αντιπροσωπεύουν διαφορετικούς τομείς (όπως έρευνα και ανάπτυξη, μηχανική, σχεδίαση, λογιστική κατασκευής, οικονομία και μάρκετινγκ). Επιπλέον, οι ομάδες αυτές αναφέρονται και ελέγχονται σε κάθε στάδιο από μια Επιτροπή υψηλού επιπέδου της επιχείρησης. Page 10
Πλεονεκτήματα διαλειτουργικών ομάδων Μείωση του χρόνου της διαδικασίας ανάπτυξης (αναπτύσσονται στενότερες σχέσεις ανάμεσα στους διαφορετικούς λειτουργικούς τομείς της επιχείρησης). Καλύτερη επικοινωνία. Page 11
. Η Διαδικασία Ανάπτυξης Νέου Προϊόντος Αντικειμενικός σκοπός και στρατηγική νέου προϊόντος Σχεδίαση προϊόντος: Αναγνώριση ευκαιριών, γέννηση και εξέταση της ιδέας Μηχανική Δοκιμές χρήσης Εξομοιωμένη δοκιμή μάρκετινγκ Πραγματική δοκιμή μάρκετινγκ Ανάπτυξη και έλεγχος ιδέας Εμπορευματοποίηση Ανάπτυξη προϊόντος: Page 12 Βασικά οφέλη Χαρακτηριστικά προϊόντος Τοποθέτηση προϊόντος Δυναμική πωλήσεων Επιχειρηματικό σχέδιο (Business Plan)
Αντικειμενικοί Σκοποί και Στρατηγικές Νέων Προϊόντων Βασικός αντικειμενικός σκοπός: Διασφάλιση μελλοντικού όγκου πωλήσεων και ανάπτυξη κέρδους. Εξυπηρέτηση αναγκών των πελατών. Δευτερεύοντες αντικειμενικοί σκοποί: Διατήρηση της θέσης της εταιρίας Υπεράσπιση του μεριδίου στην αγορά, κλπ. Γενικά, οι αντικειμενικοί σκοποί ποικίλουν ανάλογα με: Τον τύπο του περιβάλλοντος στον οποίο λειτουργεί η επιχειρησιακή μονάδα. Την επιχειρησιακή στρατηγική της. Page 13
Αντικειμενικοί Σκοποί και Στρατηγικές Νέων Προϊόντων Οι στρατηγικές ανάπτυξης διακρίνονται σε θεραπευτικές και προληπτικές. Θεραπευτικές στρατηγικές: Αμυντική στρατηγική: Προσαρμόζει τα υπάρχοντα προϊόντα της εταιρίας, ώστε να συναγωνίζονται καλύτερα ένα καινούργιο προϊόν των ανταγωνιστών. Μιμητική στρατηγική: Αντιγράφει ένα καινούργιο προϊόν. Στρατηγική δεύτερος, αλλά καλύτερος : Βελτιώνει ένα καινούργιο προϊόν ενός ανταγωνιστή. Στρατηγική ανταπόκρισης: Ανταποκρίνεται στο αίτημα των καταναλωτών για ένα καινούργιο ή βελτιωμένο προϊόν. Page 14
Αντικειμενικοί Σκοποί και Στρατηγικές Νέων Προϊόντων Οι προληπτικές στρατηγικές σχεδιάζονται για την έναρξη της αλλαγής: Στρατηγική έρευνας και ανάπτυξης (Ε & Α): Προσπαθεί να αναπτύξει προϊόντα ανώτερης τεχνολογίας. Στρατηγική μάρκετινγκ: Εντοπίζει τις ανάγκες των καταναλωτών και αναπτύσσει προϊόντα για την κάλυψη τους. Επιχειρησιακή στρατηγική: Οργάνωση της επιχείρησης κατά τέτοιο τρόπο, ώστε να εξασφαλιστεί η ανάπτυξη νέων προϊόντων. Στρατηγική κτήσης: Απόκτηση νέων προϊόντων για να τα παρουσιάσει στην αγορά. Page 15
Αντικειμενικοί Σκοποί και Στρατηγικές Νέων Προϊόντων Η υιοθέτηση μιας προληπτικής ή θεραπευτικής στρατηγικής εξαρτάται από: Το μέγεθος και την ανάπτυξη της αγοράς. Τα δυνατά και τα αδύνατα σημεία των ανταγωνιστών. Τη θέση της εταιρίας στην αγορά. Page 16
Ιδέες για Νέα Προϊόντα και η Διαδικασία Εξέτασης Ιδεών Πηγές ιδεών για νέα προϊόντα: Οι πελάτες (συζητήσεις με χρήστες, έρευνα μάρκετινγκ για εντοπισμό αναγκών, καταγραφή και διαχείριση παραπόνων των πελατών, εκθέσεις πωλήσεων, κλπ.). Το προσωπικό της εταιρίας (μέλη του τμήματος Ε & Α, μηχανολογίας, προσωπικό πωλήσεων, διαφημιστικού τμήματος, κλπ.). Τα δίκτυα διανομής του προϊόντος. Οι ανταγωνιστές. Page 17
Ιδέες για Νέα Προϊόντα και η Διαδικασία Εξέτασης Ιδεών Πηγές ιδεών για νέα προϊόντα: Οι δημόσιες υπηρεσίες (πχ. Εμπορικό Επιμελητήριο). Διάφορες άλλες πηγές, όπως: εμπορικά περιοδικά, συνδικαλιστικά σωματεία, διαφημιστικά γραφεία, εταιρίες ερευνών μάρκετινγκ, σύμβουλοι επιχειρήσεων, εργαστήρια, ιδέες από ξένες χώρες, κλπ. Διεθνή Συνέδρια, Σεμινάρια. Ερευνητικά Ινστιτούτα, Ιδρύματα Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης. Page 18
Ιδέες για Νέα Προϊόντα και η Διαδικασία Εξέτασης Ιδεών Εξέταση ιδεών για νέα προϊόντα: Είναι το στάδιο όπου εγκαταλείπονται τα περισσότερα σχέδια νέων προϊόντων. Είναι δύσκολη διαδικασία αφού ελάχιστες πληροφορίες είναι διαθέσιμες για την αγορά του προτεινόμενου προϊόντος, για το κόστος και για τη φύση της απαιτούμενης επένδυσης. Είναι κρίσιμη διαδικασία αφού η αποδοχή της ιδέας συνεπάγεται διάθεση πόρων από την επιχείρηση. Page 19
Ιδέες για Νέα Προϊόντα και η Διαδικασία Εξέτασης Ιδεών Η διαδικασία εξέτασης ιδεών: Εξαρτάται από τους περιορισμούς που θέτει η στρατηγική νέων προϊόντων της εταιρίας. Χρησιμοποιεί κανόνες, όπως η κλίμακα περιλαμβανόμενων λειτουργιών (κόστη, είδη ανταγωνιστών, έκταση στην οποία τα υπάρχοντα προϊόντα θα ωφεληθούν από το νέο προϊόν). Πραγματοποιείται κυρίως από διευθυντές οι οποίοι γνωρίζουν τις αγορές. Page 20
Ιδέες για Νέα Προϊόντα και η Διαδικασία Εξέτασης Ιδεών Εργαλεία εξέτασης νέων ιδεών: Μοντέλα βαθμολόγησης: Δίνουν τη δυνατότητα να υποβληθεί το σχέδιο σε μια σειρά κριτηρίων αναθεώρησης. Βοηθούν στην όσο το δυνατόν περισσότερη αντικειμενικότητα της απόφασης. Συστηματοποιούν τις επιθεωρήσεις σχεδίων. Page 21
Ιδέες για Νέα Προϊόντα και η Διαδικασία Εξέτασης Ιδεών Πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα μοντέλων βαθμολόγησης Είναι εύχρηστα και έχουν χαμηλό κόστος. Βασίζονται στην υποκειμενική βαθμολόγηση των διευθυντών, αλλά η γνώμη τους είναι η μόνη διαθέσιμη. Μερικά κριτήρια βαθμολόγησης δεν είναι ανεξάρτητα μεταξύ τους και επομένως μπορεί να καταμετρούνται διπλά στην βαθμολόγηση. Page 22
Ιδέες για Νέα Προϊόντα και η Διαδικασία Εξέτασης Ιδεών Μοντέλο εξέτασης NewProd Οι εκτιμητές βαθμολογούν την ιδέα νέου προϊόντος, σε ένα ευρύ αριθμό κριτηρίων, χρησιμοποιώντας κλίμακα βαθμολόγησης 0 10. Η συνολική βαθμολογία των εκτιμητών αντιπροσωπεύει την πιθανότητα επιτυχίας του προϊόντος. Page 23
Ιδέες για Νέα Προϊόντα και η Διαδικασία Εξέτασης Ιδεών Τα κριτήρια εξέτασης αποτελούνται από 4 διαστάσεις: Εμπορευσιμότητα προϊόντος (πλεονέκτημα διαφοροποίησης σε τομείς σχεδίασης, χαρακτηριστικών, ποιότητας, τιμής). Ελκυστικότητα αγοράς (μέγεθος ευκαιριών αγοράς). Συμβατότητα πόρων σχεδίου εταιρείας (συνέργειες στη διεύθυνση, στην παραγωγή, στη μηχανολογία, στις δραστηριότητες Ε & Α). Εύρος προϊόντος (προϊόντα ευρείας αποδοχής). Page 24
Βιβλιογραφία Ανάπτυξη Νέων Υπηρεσιών: Τουρισμός Υγεία Επιχειρηματικότητα Καινοτομία, Φώτης Χ. Κίτσιος, Κωνσταντίνος Ζοπουνίδης Μελέτες περιπτώσεων μάρκετινγκ, Πανηγυράκης Γεώργιος Γ., Σιώμκος Γεώργιος Ι. Η τιμολογιακή στρατηγική της επιχείρησης, Παπαβασιλείου Νικόλαος, Ήντουνας Κωνσταντίνος Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία: Σύλληψη, Σχεδιασμός, Υλοποίηση και Λειτουργία, Παναγιώτης Κώτσιος Καινοτομία και αλλαγή στο επιχειρείν, Ελένη Ε. Σαλαβού Page 25
Ευχαριστώ Για Την Προσοχή Σας! Δρ. Ιωάννης Σ. Τουρτούρας e-mail: itourtou@gmail.com Page 26