ΝΔΧΣΔΡΔ ΔΡΓΑΣΖΡΗΑΚΔ ΣΔΥΝΗΚΔ ΔΛΔΓΥΟΤ ΘΡΟΜΒΟΦΗΛΗΑ Α. Γιαλεπάκη Δπίκοςπη καθηγήηπια ΔΚΠΑ Αιμαηολογικό Δπγαζηήπιο ΑΣΣΗΚΟ
ΓΗΔΡΔΤΝΖΖ ΘΡΟΜΒΧΖ Αγγειακό ηοίσυμα: δπζιεηηνπξγία/βιάβε ελδνζειίνπ, ελεξγνπνίεζε ζπζηήκαηνο επαθήο, απειεπζέξσζε ηζηηθνύ παξάγνληα, ειηθία, παρπζαξθία, θιεγκνλή, θαξθίλνο, δηαβήηεο, αληηθσζθνιηπηδηθό ζύλδξνκν Ροή αίμαηορ: θιεβηθή ζηάζε/αλεπάξθεηα, αθηλεηνπνίεζε, θνιπηθή καξκαξπγή, ανξηηθή ζηέλσζε, κεραληθή βαιβίδα, ρεηξνπξγείν,ηξαύκα ςζηαηικά αίμαηορ: αηκνπεηάιηα, παξάγνληεο πήμεο θαη ηλσδόιπζεο, αλεπάξθεηα θπζηθώλ αλαζηαιηώλ, θπηηαξηθά ζηνηρεία Αλληλεπίδπαζη ζςγγενών και επίκηηηυν παπαγόνηυν, ανάγκη ζςνεκηίμηζηρ κλινικών, απεικονιζηικών και επγαζηηπιακών δεδομένυν
ΔΡΓΑΣΖΡΗΑΚΖ ΓΗΑΓΝΧΖ ΚΑΗ ΠΑΡΑΚΟΛΟΤΘΖΖ Γηάγλσζε ζπγγελήο/επίθηεηε Παξαθνινύζεζε απνηειεζκαηηθόηεηαο αγσγήο Με ηδαληθνί αζζελείο (λεθξηθή/επαηηθή αλεπάξθεηα, θύεζε, παηδηά, ππέξβαξνη) πγρνξήγεζε θαξκάθσλ Νεώηεξα αληηπεθηηθά
ΔΡΓΑΣΖΡΗΑΚΟ ΔΛΔΓΥΟ aptt PT FXII,FXI, FIX FVIII FVII ΖΠΑΡΗΝΖ FV,FX, FII ΚΟΤΜΑΡΗΝΗΚΑ LMWH ινυδογψνο antixa ινϊδερ
ΠΔΡΗΟΡΗΜΟΗ ΤΜΒΑΣΗΚΟΤ ΔΛΔΓΥΟΤ Πξνζδηνξίδεηαη κέξνο κόλν ηνπ αληηπεθηηθνύ κνλνπαηηνύ Γελ ζπλππνινγίδνληαη ε ζπκκεηνρή ησλ αηκνπεηαιίσλ, άιισλ θπηηαξηθώλ ζηνηρείσλ, ηνπ ηλσδνιπηηθνύ κεραληζκνύ Παξάηαζε PT, aptt παξαηεξείηαη θαη ιόγσ ζπγρνξήγεζεο θαξκάθσλ, ΓΔΠ, επαηηθήο λόζνπ ΟΜΧ Αποηελεί ηο κύπιο επγαλείο για ηην παπακολούθηζη αποηελεζμαηικόηηηαρ ανηιπηκηικήρ αγυγήρ
ΔΡΓΑΣΖΡΗΑΚΟ ΔΛΔΓΥΟ Φςζικοί αναζηαληέρ ηηρ πήξηρ (AT, PrC, PrS) Ανηίζηαζη ζηην ενεπγοποιημένη PC Πποπηκηικέρ ππυηεïνερ (FVIII, FIX) Ηνυδογόνο Αιμοπεηάλια (αξίζκεζε, κνξθνινγία, ιεηηνπξγηθόηεηα) Aνηιπηκηικό ηος λύκος (LA), APA Heparin-PF4 ζύκπινθα (HIT) Δπίπεδα νκνθπζηεïλεο Πξσηεïλεο ζπζηήκαηνο ηλσδόιπζεο (PAI, t-pa, α2 αληηπιαζκίλε)
ΦΤΗΚΟΗ ΑΝΑΣΑΛΣΔ
2006
ΓΤΗΝΧΓΟΓΟΝΑΗΜΗΑ ΚΑΗ ΘΡΟΜΒΟΦΗΛΗΑ Τςειά επίπεδα ηλσδνγόλνπ >5g/l ζρεηίδνληαη κε απμεκέλν θίλδπλν ζξόκβσζεο Υακειά επίπεδα ηλσδνγόλνπ <1g/l ζρεηίδνληαη κε απμεκέλν θίλδπλν ζξόκβσζεο (20% αζζελώλ) 9 αλαδξνκηθέο κειέηεο (2376 αζζελείο) κε θιεβηθή ζξόκβσζε πρλόηεηα ζπγγελνύο δπζηλσδνγνλαηκίαο 0.8% Αλεπαξθήο ώζηε λα ζεκειησζεί ζρέζε αηηίνπ-αηηηαηνύ κεηαμύ ζπγγελνύο δπζηλσδνγνλαηκίαο θαη ζξόκβσζεο Hayes T. Dysfibrinogenemia and thrombosis. Arch Pathol Lab Med. 2002 Nov;126(11):1387-90
FVIII/FIX ΚΑΗ ΘΡΟΜΒΟΦΗΛΗΑ BLOOD, 15 2000
ΣΔΥΝΗΚΔ ΔΛΔΓΥΟΤ ΑΣ PR C PR S APC res Ηνυδογόνο FV LEIDEN FΗΗ 20210 FVIII Βηνινγηθή δξαζηηθόηεηα (αληηγόλν κόλν όηαλ απαηηείηαη) Βηνινγηθή δξαζηηθόηεηα (αληηγόλν κόλν όηαλ απαηηείηαη) Διεύζεξν αληηγόλν APTT κέζνδνο παξνπζία θαη απνπζία FVελδενύο πιάζκαηνο Clauss, ρξόλνη ζξνκβίλεο θαη ξεπηηιάζεο Μνξηαθή αλάιπζε Μνξηαθή αλάιπζε Βηνινγηθή Γξαζηηθόηεηα
k XII k Ca phosph k XI IX ΠΖΞΗΟΛΟΓΗΚΔ ΣΔΥΝΗΚΔ VIII Ca phosph Xa Va Xa Va aptt thrombin k καολίνη
OD ΥΡΧΜΟΓΟΝΗΚΔ ΜΔΘΟΓΟΗ pna λ
ΑΝΟΟΔΝΕΤΜΗΚΔ ΜΔΘΟΓΟΗ
ΜΟΡΗΑΚΔ ΣΔΥΝΗΚΔ
ΠΔΡΑΗΣΔΡΧ ΔΡΓΑΣΖΡΗΑΚΖ ΓΗΔΡΔΤΝΖΖ Σαμηλόκεζε ππνηύπσλ (Κξπζηαιινγξαθία Φαζκαηνκεηξία κάδαο) Άκεζε ηαπηνπνίεζε κεηαιιάμεσλ (sequencing) Έκκεζε παξαθνινύζεζε κνξηαθήο βιάβεο κέζσ κνξηαθώλ δεηθηώλ ( SNPs, RFLPs, VNTRs)
ΒΗΟΛΟΛΟΓΗΚΑ ΓΔΗΓΜΑΣΑ ΓΗΑ ΔΛΔΓΥΟ ΘΡΟΜΒΟΦΗΛΗΑ Πιήξεο αίκα EDTA:Απνκόλσζε DNA γηα κνξηαθό έιεγρν Πιήξεο αίκα ζε θηηξηθό λάηξην: απνκόλσζε πιάζκαηνο γηα ιεηηνπξγηθέο θαη πξσηεηληθέο δνθηκαζίεο ΠΡΟΟΥΖ!!! Κοςμαπινικά :Όρη PrC, PrS, παξάγνληεο πήμεο Ζπαπίνη:Όρη Αληηζξνκβίλε Ανηιβιοηικά,ανηιθλεγμονώδη, ανηιζςλληπηικά Αληηπεθηηθή αγσγή δηαθνπή >10 εκέξεο Πξναλαιπηηθέο ζπλζήθεο (αηκνιεςία, επεμεξγαζία θαη ζπληήξεζε δεηγκαηνο)
ΚΑΣΑΝΟΜΖ ΣΗΜΧΝ ΑΝΑΦΟΡΑ J.Throm.Hemost.2004,2(10) 1727
ΔΠΗΚΣΖΣΖ ΔΛΛΔΗΦΖ ΦΤΗΚΧΝ ΑΝΑΣΑΛΣΧΝ Αλεπάξθεηα βηηακίλεο Κ Αληηπεθηηθά Ηπαηηθή λόζνο Μεηεγρεηξεηηθά ΓΔΠ Καηαλάισζε ζε νμέα ζξνκβσηηθά επεηζόδηα Κύεζε Νεθξσζηθό ζύλδξνκν
ΦΑΗΡΗΚΔ ΓΟΚΗΜΑΗΔ Θξνκβνειαζηνγξαθία (πιήξεο αίκα) Δλδνγελέο δπλακηθό ζξνκβίλεο (PRP) ΤΝΤΠΛΟΓΗΕΔΣΑΗ Ζ ΓΡΑΖ ΣΧΝ ΑΗΜΟΠΔΣΑΛΗΧΝ
ΘΡΟΜΒΟΔΛΑΣΟΓΡΑΦΗΑ Αιμοπεηάλια Παπάγονηερ πήξηρ Ινωδόλςζη θπομβοελαζηογπαθία
ΘΡΟΜΒΟΔΛΑΣΟΓΡΑΦΗΑ θςζιολογικψ Υπεπινυδψλςζη Θπομβοπενία ή σαμηλψ ινυδογψνο Λήτη ηπαπίνηρ ή έλλειτη παπάγονηα
ΘΡΟΜΒΟΦΗΛΗΑ: ΚΤΖΖ Τέλορ εγκςμοζωνηρ ΡΡ αιμοππαγία (απσή) ΡΡ αιμοππαγία (2 ϊπερ) Εκηψρ εγκςμοζωνηρ Τέλορ ηοκεηοω Οι θςζιολογικέρ ηιμέρ εγκωυν και επιηψκυν διαθέποςν πάπα πολω απψ εκείνερ ηυν γςναικϊν εκηψρ εγκςμοζωνηρ
ΔΝΓΟΓΔΝΔ ΓΤΝΑΜΗΚΟ ΘΡΟΜΒΗΝΖ Endogenous Thrombin Potential PT aptt
ΓΔΙΓΜΑΣΑ ΜΔ ΦΤΙΟΛΟΓΙΚΟ PT και a PTT ETP: hyper- and hypocoagulability n ETP (nm.min) ETP (% of NC*) Normal Controls 28 354 11 100 3% DVT 21 459 28 129 8% CAD 31 390 13 110 4% AT III deficiency 8 520 60 147 17% PT and APTT were normal in all cases! Wielders et al., Thromb Haemost, 1997, 77(4) 629-36
MULTPLATE PLATELET ANALYSER Η ηερληθή κηκείηαη ηελ θπζηνινγηθή δηαδηθαζία πξνζθόιιεζεο θαη ζπζζώξεπζεο Απαηηεί πνιύ κηθξή πνζόηεηα αίκαηνο θαη είλαη πνιύ ζύληνκε Γηαζέηεη έλα κεγάιν πάλει αγσληζηώλ ΟΜΧ Δίλαη λέα κέζνδνο, εθαξκόδεηαη ζε πνιύ ιίγα εξγαζηήξηα πηινηηθά Γελ ππάξρνπλ αθόκα επαξθείο κειέηεο ζπζρέηηζεο
TRAPtest ASPItest ADPtest ADPtest HS θςζιολογική ζςζζϊπεςζη 113 U 102 U 89 U 81 U 17 U 100 mg αζπιπίνηρ ημεπηζίυρ 139 U 134 U 112 U 75 mg κλοπιδογπέληρ ημεπηζίυρ 31 U 18 U 98 U 89 U 100 mg αζπιπίνηρ + 75 mg κλοπιδογπέληρ ημεπηζίυρ 88 U 8 U 17 U 3 U Aggrastat i.v. 7 U 3 U 3 U 2 U
ΠΔΡΗΟΡΗΜΟΗ ΦΑΗΡΗΚΧΝ ΓΟΚΗΜΑΗΧΝ Πξνηύπσζε πξναλαιπηηθώλ ζπλζεθώλ Σηκέο αλαθνξάο (γεληθόο πιεζπζκόο, εηδηθέο νκάδεο) Γηαθύκαλζε ηηκώλ κεηαμύ εξγαζηεξίσλ
ΚΤΣΣΑΡΗΚΑ ΣΟΗΥΔΗΑ
ΚΤΣΣΑΡΗΚΑ ΣΟΗΥΔΗΑ Μηθξνζσκαηίδηα από : αηκνπεηάιηα αιιά θαη ιεπθά, εξπζξά Παξνπζία ηνπο ζρεηίδεηαη κε: απμεκέλν θίλδπλν DVT, CHD, ζπκπαγείο όγθνπο, κεηαζηαηηθό θαξθίλν Δξγαζηεξηαθόο έιεγρνο :θπηηαξνκεηξία ξνήο κε πεξηνξηζκνύο ζηηο πξναλαιύηηθέο ζπλζήθεο, πξνηύπσζε ησλ ηερληθώλ
ΚΤΣΣΑΡΗΚΑ ΣΟΗΥΔΗΑ Ομεία πξνκπεινθπηηαξηθή ιεπραηκία: Αύμεζε αξηζκνύ κηθξνζσκαηηδίσλ πνπ πξνέξρνληαη από ιεπραηκηθά θύηηαξα θαη εθθξάδνπλ ηζηηθό παξάγνληα παξαηεξείηαη θαηά ηελ πνξεία ηεο λόζνπ θαη ζρεηίδεηαη κε απμεκέλν θίλδπλν γηα ζξόκβσζε ελώ κείσζε παξαηεξείηαη ζε ύθεζε ηεο λόζνπ
ΜΗΚΡΟΤΣΟΗΥΗΔ Ital.Heart Journal 2001,(2) 568-592
Can J Cardiol. 2007 ; 23: 7A 15A.
ΗΝΧΓΟΛΤΣΗΚΟ ΤΣΖΜΑ Πιαζκίλε, t-pa, PAI :δηαηαξαρέο ηνπο είλαη ζπάληεο θαη ν έιεγρνο δελ ζπληζηάηαη ζε Καπθάζηνπο Γελεηηθνί πνιπκνξθηζκνί ζηνλ PAI πνπ ζπλνδεύνληαη από απμεκέλα επίπεδα πξσηείλεο: OR<1.7 θαη ν έιεγρνο ακθηζβεηείηαη θαηξηθέο δνθηκαζίεο :επαίζζεηεο ζε αηκνξξαγηθέο δηαζέζεηο κόλν
ΔΛΔΓΥΟ ΘΡΟΜΒΟΦΗΛΗΑ Σν πξόβιεκα δελ είλαη πνηέο δνθηκαζίεο ζα εθηειέζνπκε (ε ηερλνγλσζία ππάξρεη θαη νη αλαιπηέο/αληηδξαζηήξηα είλαη δηαζέζηκα) Σν εξώηεκα είλαη πνηνί αζζελείο, ζε πνηά θάζε (πόηε), κε πνηέο ηερληθέο (πώο) Λήςε ιεπηνκεξνύο αηνκηθνύ θαη νηθνγελεηαθνύ ηζηνξηθνύ Γηεξεύλεζε επίθηεησλ παξαγόλησλ θηλδύλνπ, ππνθείκελεο λόζνπ
VTE<50εηώλ ΔΛΔΓΥΟ ΘΡΟΜΒΟΦΗΛΗΑ ΤπνηξνπηάδνπζαVTE VTE κε ζεηηθό νηθνγελεηαθό ηζηνξηθό VTE ζε αζπλήζεηο ζέζεηο αλεμάξηεηα από ειηθία VTE ζε γπλαίθεο θαηά ηελ θύεζε, ηε ινρεία ή ηε ιήςε αληζπιιεπηηθώλ/νξκνληθήο ζεξαπείαο ππνθαηάζηαζεο Μαηεπηηθέο επηπινθέο πξόσξνο ηνθεηόο, fetal growth restriction????
ΚΟΣΟ ΔΛΔΓΥΟΤ ΓΟΚΙΜΑΙΑ ΚΟΣΟ ΑΣ, PC, PS: $450-750 FV Leiden, FII G20210A: $600 Antiphospholipid antibodies: $1000-1500 Other (factor VIII, homocysteine): $200 TOTAL: $2250-3050 * Duke Coagulation Laboratory
+ ΚΑΗ ΣΟΝ ΔΛΔΓΥΟ ΘΡΟΜΒΟΦΗΛΗΑ Ζ γνώζη είναι δύναμη Αλίρλεπζε παζνθπζηνινγηθήο βάζεο ζξόκβσζεο πκβνπιεπηηθή γηα απνθπγή κειινληηθνύ θηλδύλνπ Σαπηνπνίεζε ζπγγελώλ κε απμεκέλν θίλδπλν Δπίδξαζε ζηε ιήςε απνθάζεσλ γηα ηε δηάξθεηα ηεο αγσγήο Ζ γνώζη μποπεί να γίνει επικίνδςνη Αδπλακία δηαρείξηζεο ηεο πιεξνθνξίαο από ηνλ αζζελή θαη ηνπο ζπγγελείο Γηαθξίζεηο από αζθαιηζηηθέο εηαηξίεο Κόζηνο (ακθηζβεηνύκελν θόζηνο/όθεινο) Κίλδπλνο ππεξζεξαπείαο Αξλεηηθόο έιεγρνο δελ εμαζθαιίδεη από κειινληηθέο ζξνκβώζεηο Θεηηθόο έιεγρνο δελ πξνεμνθιεί κειινληηθέο ζξνκβώζεηο