ΜΘΗΜ: Δημόσια Οικονομική Ι 13 Φεβρουαρίου 01 ΠΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΝΝΙΝΩΝ ΤΜΗΜ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ Οι απαντήσεις που ακολουθούν είναι ενδεικτικές. Τα αστεράκια δίπλα από τα ερωτήματα δείχνουν βαθμό δυσκολίας (*=χαμηλή, **=μέτρια, ***=υψηλή). Ο σχεδιασμός των θεμάτων ήταν τέτοιος ώστε για να γράψει κάποιος 5 έπρεπε να απαντήσει όλα τα *. πό 5-9 τα αντίστοιχα σε αριθμό ** και για 10 το ***. Θέμα 1: παντήστε σύντομα στις πιο κάτω ερωτήσεις α) ρείτε τον εσωτερικό συντελεστή απόδοσης στο πιο κάτω σχέδιο (*) Περίοδος 0 1 3 4 Ροή -1000 0 715 0 600 715 600 1000 + 0 r 0.1 4 (1 + r) + (1 + r) = = β) Τι εννοούμε όταν λέμε ότι στα δημόσια αγαθά δεν υπάρχει δυνατότητα αποκλεισμού από τη χρήση; Δώστε δυο παραδείγματα αγαθών για τα οποία κάτι τέτοιο ισχύει. (*) Δεν είναι δυνατό να απαγορευτεί η χρήση του αγαθού (ή το κόστος της απαγόρευσης είναι πάρα πολύ μεγάλο) σε άτομα που δεν έχουν πληρώσει για το αγαθό. Παραδείγματα: εθνική άμυνα, αέρας, τηλεοπτικό σήμα (όχι συνδρομητική τηλεόραση), φως από ένα φάρο ή στο δρόμο γ) Για να διορθωθούν οι αρνητικές επιδράσεις μιας (αρνητικής) εξωτερικότητας είναι απαραίτητη η κρατική παρέμβαση. (*) Δεν είναι απαραίτητο αν ισχύουν οι υποθέσεις του θεωρήματος του Coase. Επίσης μπορεί να γίνει αναφορά σε συγχωνεύσεις επιχειρήσεων ή κοινωνικές συμβάσεις ή εσωτερικοποίηση των εξωτερικοτήτων.
δ) Έστω μια οικονομία που καταναλώνει δυο αγαθά- διασκέδαση και παιδεία. Μια αύξηση της φορολογίας διασκέδασης για τη χρηματοδότηση της παιδείας είναι πολιτική που βελτιώνει την ευημερία κατά Pareto; (*) Με βάση το πρώτο θεώρημα ευημερίας (και τα δυο είναι μη δημόσια αγαθά), η παρέμβαση δε θα βελτιώνει κατά Pareto. ν θεωρήσετε ότι η παιδεία προκαλεί θετικές εξωτερικότητες, τότε ένας φόρος μπορεί να βελτιώσει κατά Pareto. Και οι δυο απαντήσεις είναι σωστές. [4 Μονάδες] Θέμα : Έστω δυο φίλοι πάνε σε ένα μπαρ. Εκεί μπορούν να καταναλώσουν είτε μπύρα (Μ) είτε τραγούδια από ένα juke box (S). Και τα δυο αγαθά έχουν τιμή 1. Ο καθένας τους έχει εισόδημα ίσο με 10. ν συμβολίσουμε με i=a,b το κάθε άτομο, τότε η συνάρτηση χρησιμότητας του i είναι: με j i και γ>0 U = S + γ S + M 1/ 1/ 1/ i i j i (α) Ερμηνεύστε τον συντελεστή γ.(*) Ο συντελεστής γ, λέει πόσο αυξάνει η ευημερία του ι από την κατανάλωση τραγωδιών από τον j. φού είναι θετικός, σημαίνει ότι υπάρχει θετική εξωτερικότητα (β) Πόσες μπύρες θα καταναλώσει ο καθένας στην ισορροπία; Πόσα τραγούδια;(**) 1/ 1/ 1/ L= Si + γsj + Mi + λ(10 Mi Si) L = Si Si = Μi Μi L = 10 Mi Si = 0 λ
πό τις πρώτες συνθήκες πρώτης τάξης προκύπτει S i =M i. Συνδυάζοντας με την τρίτη Μ=S=5 και για τους δυο καταναλωτές. (γ) Ποια είναι η «κοινωνικά» αποτελεσματική ποσότητα τραγουδιών;(***) 1/ 1/ 1/ 1/ 1/ 1/ L= S + γs + M + S + γs + M + λ M S M S S S Μ Μ = S + S = γ = S + S = γ = Μ = = Μ = L = 0 M S M S = 0 λ Συνδυάζοντας ανά δυο: (1 + γ) S (1 + γ) S Μ = 1 = Μ (0 ) πό συμμετρία καταναλωτών S A =S B και M A =M B. Άρα Μ= (1 + γ ) S.Το οποίο αν 10 μπει στον εισοδηματικό περιορισμό 10 S M = 0 S = 1 (1 +γ ) [3 Μονάδες] Θέμα 3: Έστω ένας καταναλωτής ζει δυο χρονικές περιόδους και έχει την πιο κάτω συνάρτηση χρησιμότητας: a 1 a u = c1c Όπου c 1, c η κατανάλωση την πρώτη και τη δεύτερη περίοδο αντίστοιχα και 0<a<1. Το εισόδημα του καταναλωτή την πρώτη περίοδο είναι I 1, ενώ τη δεύτερη περίοδο δεν έχει εισόδημα. α. ν η τιμή της κατανάλωσης είναι σταθερές και στις δυο περιόδους, και ο καταναλωτής μπορεί να δανείσει και να δανειστεί με το ίδιο επιτόκιο ρ, να
υπολογίσετε και να ερμηνεύσετε τις συνθήκες μεγιστοποίησης του καταναλωτή. (**) a 1 a c L= c1c + λ I1 c1 a 1 1 a = ac1 c c 1 a a λ = (1 acc ) 1 = 0 c r... 1 = c a c (1 a)(1 + r) Όταν αυξάνει το α(προτίμηση για κατανάλωση την πρώτη περίοδο) ή μειώνεται το r (η τιμή της κατανάλωσης πρώτης περιόδου), μειώνεται η σχετική κατανάλωση την πρώτη περίοδο β. Να υπολογίσετε τη συνάρτηση αποταμίευσης του καταναλωτή.(*) s = I c = I ai = (1 a) I 1 1 1 1 1 γ. Να δείξετε αλγεβρικά τι αλλάζει στα πιο πάνω αν η κυβέρνηση εισάγει την πρώτη περίοδο ένα στατικά αναδιανεμητικό συνταξιοδοτικό σύστημα. (**) Ο εισοδηματικός περιορισμός γίνεται τ (1 + g)(1 + n) c I1(1 τ ) + I1 c1 r r Όπου τ ο φόρος για το συνταξιοδοτικό, g, n ο ρυθμός αύξησης των μισθών και του πληθυσμού αντίστοιχα. Η συνθήκη Euler παραμένει ίδια. λλάζει η λύση για την κατανάλωση την πρώτη περίοδο και την αποταμίευση (1 + g)(1 + n) (1 + r) c1 = ai1 τ (1 + g)(1 + n) (1 + r) s = I1 ai1 τ [3 Μονάδες]
Θέμα 4: Συμφωνείτε ή όχι με την παροχή συσσιτίων φαγητού στους απόρους; Δικαιολογείστε την απάντησή σας χρησιμοποιώντας (οικονομικά) επιχειρήματα και διαγράμματα όπου είναι απαραίτητο. (**) Επιχειρήματα υπερ: ισότητα στα βασικά αγαθά, καλύτερη στόχευση, συνάρτηση κοινωνικής ευημερίας κατά Rawls Επιχειρήματα κατά: Χρηματική επιδότηση είναι καλύτερη για την ευημερία των φτωχών, παγίδα φτώχειας [ Μονάδες]