ΕΠΕΑΕΚ ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΥ Τ.Ε.Φ.Α.Α.ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ & ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ MK 0966 «Εφαρμοσμένη Κινητική Μάθηση σε Δεξιότητες Αναψυχής» 11η Διάλεξη: Χρονική Χρονική οργάνωση των κινήσεων Η έννοια του σχετικού ρυθμού-2 Ελιζάνα Πολλάτου, επίκουρος καθηγήτρια Τ.Ε.Φ.Α.Α.,., Π.Θ
Περιεχόμενα μαθήματος Χρονική οργάνωση των κινήσεων Σχέση ρυθμού και χώρου για τη δημιουργία προγραμμάτων Γ.Γ.
Σχετικός ρυθμός και χώρος. Χρονική και χωρική διάρθρωση των κινήσεων που ανήκουν στο ίδιο γενικευμένο κινητικό πρόγραμμα- παράγοντες ομαδοποίησης και διαφοροποίησης Η χρονική διάρθρωση των κινήσεων σχετίζεται άμεσα με τον χώρο στον οποίο εκτελούνται, π.χ. οι μικρές, στατικές κινήσεις διδάσκονται πρώτα από εκείνες που απαιτούν μετακίνηση, εξαντλώντας όλες τις παραλλαγές του ίδιου γενικευμένου κινητικού προγράμματος.
Ομαδοποίηση-διαφοροποίηση Οργάνωση των γενικευμένων κινητικών προγραμμάτων από το Κ.Ν.Σ.-ομαδοποίηση κινήσεων με παρόμοια χρονική και χωρική διάρθρωση π.χ. βήματα στα 4/4, 2/4, 8/8 και στη συνέχεια εισαγωγή στα /16 και στα παρεστιγμένα.
Διδασκαλία των κινήσεων ανάλογα με την κατηγορία στην οποία ανήκουν και το στάδιο μάθησης του ασκούμενου Διατήρηση της αρχής απότααπλάστασύνθετα, ελαττώνοντας στο ελάχιστο τους βαθμούς ελευθερίας που πρέπει να ελέγξει ο ασκούμενος (Berstein 1967). Αφού έχει εμπεδωθεί (κινητικό στάδιο) η πλειονότητα των ασκήσεων που περιλαμβάνεται σε ένα Γ.Κ.Π., τότε εισάγονται κινήσεις που ανήκουν σε διαφορετικό Γ.Κ.Π., π.χ. στην κατηγορία στροφών en dedans (προς τη φορά του ποδιού στήριξης), διδασκαλία κ εμπέδωση των passe,attitude μπροστά κ πίσω, à la seconde, και στη συνέχεια οι ίδιες στροφές en dehors (αντίθετα από τη φορά του ποδιού στήριξης).
Ίδιο Γενικευμένο Κινητικό Πρόγραμμα;
Πρακτικές εφαρμογές σε απλές, αδρές κινητικές δεξιότητες Προπόνηση ξεχωριστά για το βάδην, τρέξιμο σπριντ, τρέξιμο μεγάλων αποστάσεων και τρέξιμο με εμπόδια. Διαφοροποίησηστιςφάσειςαιώρησηςκαιστήριξης. Διδασκαλία και προπόνηση στις κινήσεις που περιλαμβάνονται στο Γ.Κ.Π. των ρίψεων μετά από κυκλική τροχιά
Σε απλές κινήσεις μουσικοκινητικής-ρυθμικής αγωγής, διδασκαλία όλων των κινήσεων που περιλαμβάνουν στήριξη στα δύο πόδια εναλλάξ σε συνάφεια με τις ρυθμικές αξίες, στη συνέχεια προσθήκη κινήσεων των χεριών και τέλος εισαγωγή των ισορροπιών στο ένα πόδι.
H εσωτερική χρονική διάρθρωση των κινήσεων είναι υπεύθυνη για τον συγχρονισμό των μελών του σώματος που τις εκτελούν ταυτόχρονα και τις κάνει να αναπαράγονται εύκολα π.χ. οι αιωρήσεις των χεριών σε μετωπιαίο ή εγκάρσιο επίπεδο είναι κινήσεις ρέουσες με ωραίο αισθητικό αποτέλεσμα σε αντίθεση με την προσπάθεια συγχρονισμού κάθετων και περιστροφικών κινήσεων στο κεφάλι και στο στομάχι (για ανασκόπηση βιβλιογραφίας Klapp,1979).
Πρακτικές εφαρμογές σε σύνθετες, λεπτές, ρυθμικέςχορευτικές κινητικές δεξιότητες Μία από τις σύνθετες δεξιότητες με υψηλές απαιτήσεις συγχρονισμού μελών του σώματος είναι η οδήγηση κι αυτό διότι τα χέρια και τα πόδια εκτελούν ταυτόχρονα διαφορετικές κινήσεις με δύσκολη χρονική και χωρική διάρθρωση (Schmidt, 1991). Σύνθετη και λεπτή κινητική δεξιότητα είναι το παίξιμο του πιάνου
Η εισαγωγή των ρυθμικών βημάτων στις μικρές ηλικίες αλλά και στααρχικάστάδιαμάθησηςθαπρέπειναγίνεταισταδιακά ξεκινώντας από την εμπέδωση του βασικού προς μάθηση ρυθμού όταν αυτός εκτελείται από τα χέρια π.χ. παλαμάκια με ισοτονισμό και στη συνέχεια εκμάθηση παύσης, ισχυρούαδύνατου σημείου. Συνδυασμός χεριών και ποδιών επιτόπου. Ασκήσεις μετακίνησης. Κάλυψη κατευθύνσεων στο χώρο.
Οι πρώτοι ρυθμοί προς μάθηση θα πρέπει να είναι αμιγείς (π.χ. 2/4, 4/4) αλλά και αργοί σχετικά ώστε να δίνεται η ευκαιρία ανατροφοδότησης κατά τη διάρκεια της εκτέλεσης της κίνησης. Στη συνέχεια εισαγωγή του ρυθμού 3/4 που απαιτεί χρονικό και χωρικό διαχωρισμό ισχυρού κ αδύνατου. Μετά τα 8/8 και 16/16 που είναι γρήγορες κινήσεις με μειωμένη δυνατότητα ανατροφοδότησης.
Τέλος οι σύνθετοι ρυθμοί θα πρέπει να παρουσιάζονται τελευταίοικαιαφούέχουνεμπεδωθείοιαμιγείςρυθμικές αξίες π.χ. 1/4,1/4,1/2 ή 1/4,1/8,1/8,1/4. Οι ρυθμικές αξίες των 4/4 και 2/4 και του 1/4 ανήκουν στο ίδιο Γ.Κ.Π., αντιπροσωπεύοντας τις κινήσεις της στάσης ή ισορροπίας,του αργού βαδίσματος και του κανονικού βαδίσματος Η συνοδεία ταμπουρίνου ή μουσικού οργάνου βοηθά στην διαδικασία μάθησης των ρυθμικών μοτίβων
Θέματα προς συζήτηση Πώς o σχετικός ρυθμός μας βοηθά στην εκμάθηση: Αδρών κινητικών δεξιοτήτων Λεπτών-χορευτικών δεξιοτήτων
Σε τι μας χρησιμεύουν οι προαναφερθείσες πληροφορίες σχετικά με την χρησιμοποίηση του σχετικού ρυθμού για τη μάθηση κινήσεων ίδιας κατηγορίας; χρησιμότητα
επίλογος Κινήσεις που μοιάζουν μεταξύ τους, είναι πιθανό να έχουν τον ίδιο σχετικό ρυθμό και επομένως να ανήκουν στην ίδια κατηγορία κινήσεων Η κατηγοριοποίηση των κινήσεων βοηθά στην εκμάθησή τους
βιβλιογραφία Κυνηγού-Φλάμπουρα Μ. (1992). Ρυθμική και κινητική αγωγή, ρυθμικά μοτίβα. Εκδόσεις Σάλτος, Θεσ/κη. Humphrey,J. (1987). Child development and learning through dance. AMS Press, Inc. Schmidt, R. (1993). Κινητική μάθηση και απόδοση. Εκδόσεις Αθλότυπο, Αθήνα. Schmidt, R, Lee, T. (1999). Motor control and learning.human Kinetics Rose D. (1997). Κινητική μάθηση και κινητικός έλεγχος, Μεταφ. Τζέτζης, Γ., Μιχαλοπούλου Μ., Δέρρη, Β., Κουρτέσης Θ., Επιμ. Ε.Κιουμουρτζόγλου, εκδόσεις University Studio Press, Θεσσαλονίκη Schmidt R., Wrisberg C. (2004). Motor Learning and Performance, Human Kinetics Publishers, Champaign, IL