Η σημασία της ΠΦΥ στους ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια Παυλίδου Νίνα, Νοσηλεύτρια ΤΕ Σταμάτη Ειρήνη, Νοσηλεύτρια ΤΕ
Η ΠΦΥ στην Ελλάδα παρέχεται από: Κέντρα υγείας (201) ΚΑΠΗ (663) Εθνικό σύστημα υγείας Περιφερειακά ιατρεία (1478) Πρωινά και απογευματινά εξωτερικά ιατρεία 132 νοσοκομείων Τοπική αυτοδιοίκηση Προγράμματα υγείας, «βοήθεια στο σπίτι» (791) Δημόσια ασφαλιστικά ταμεία 350 πολυιατρεία Ιδιωτικό τομέα Ιδιώτες γιατροί, διαγνωστικά, κέντρα και ιατρεία Μη Κερδοσκοπικές-Μη Κυβερνυτικές Οργανώσεις Πολυιατρεία (Γιατροί χωρις σύνορα, Γιατροί του κόσμου)
Ορισμός Κ/Α (ESC) Η Κ/Α είναι ένα σύνδρομο στο οποίο ο ασθενής παρουσιάζει: Τυπικά συμπτώματα (δύσπνοια ηρεμίας ή στην προσπάθεια, εύκολη κόπωση, αδυναμία, οίδημα σφυρών) Τυπικά σημεία (ταχυκαρδία, ταχύπνοια, πλευριτική συλλογή, αυξημένη σφαγιτιδική ή φλεβική πίεση, περιφερικό οίδημα, ηπατομεγαλία)
Τα αίτια της Κ/Α Καρδιολογικά Στεφανιαία νόσος Υπέρταση Βαλβιδοπάθειες Μυοκαρδιοπάθειες (Μυοκαρδίτιδα, Διατατική Μυοκαρδιοπάθεια) Μη καρδιολογικά Ενδοκρινοπάθειες (Σακχαρώδης διαβήτης, υπούπερθυρεοειδισμός) Διαταραχές θρέψης (παχυσαρκία) Τοξίνες (Αλκοόλ, Φάρμακα)
Στάδια Καρδιακής Ανεπάρκειας Στάδια κατά NYHA Στάδια κατά ACC/AHA Κλάση I Δεν υπάρχουν περιορισμοί. Η συνήθης φυσική δραστηριότητα δεν προκαλεί κόπωση, δύσπνοια ή ταχυκαρδία (ασυμπτωματική δυσλειτουργία της αριστερής κοιλίας). Στάδιο Α Υψηλού κινδύνου, αλλά χωρίς δομική καρδιακή νόσο ή συμπτώματα καρδιακής ανεπάρκειας. Κλάση II Ήπιος περιορισμός στη φυσική δραστηριότητα. Η συνήθης φυσική δραστηριότητα προκαλεί κόπωση, ταχυκαρδία, δύσπνοια ή στηθάγχη (ήπια καρδιακή ανεπάρκεια) Στάδιο B Δομική καρδιακή νόσος, αλλά χωρίς συμπτώματα ή σημεία καρδιακής ανεπάρκειας. Κλάση III Σημαντικός περιορισμός στη φυσική δραστηριότητα. Η λιγότερη από τη συνήθη φυσική δραστηριότητα οδηγεί σε συμπτώματα (μέτρια καρδιακή ανεπάρκεια). Στάδιο C Δομική καρδιακή νόσος, με προηγούμενα ή τρέχοντα συμπτώματα καρδιακής ανεπάρκειας. Κλάση IV Αδυναμία εκτέλεσης οποιασδήποτε φυσικής δραστηριότητας, χωρίς συμπτώματα. Τα συμπτώματα εμφανίζονται σε ηρεμία (σοβαρή καρδιακή ανεπάρκεια). Στάδιο D Ανθεκτική καρδιακή ανεπάρκεια με σοβαρά συμπτώματα σε ηρεμία που απαιτεί εξειδικευμένες παρεμβάσεις.
Επιδημιολογία I Prevalence In USA 5.700.000 with CHF Annually 960.000 incidence 1.000.000 hospitalization 308.000 deaths Annual Cost 30 billion dollars Heart Disease and Stroke Statistics 2017 Update: A Report From the American Heart Association Ελλάδα 250.000 500 νοσοκομειακά κρεβάτια κατειλημμένα 2% των δαπανών για την υγεία
Επιδημιολογία II Οι νοσηλείες για Κ/Α διπλασιάστηκαν τις τελευταίες δεκαετίες λόγω: Της γήρανσης του πληθυσμού Της καλύτερης αντιμετώπισης της Σ/Ν Της τροποποίησης των παραγόντων καρδιαγγειακού κινδύνου
Η ζοφερή πρόγνωση της Κ/Α καθιστά αναγκαία την: Καταγραφή Παρακουλούθηση Διαχείρηση
Βάση των Κ.Ο. ο ασθενής με υποψία για Κ/Α απευθύνεται στην ΠΦΥ Βήμα I Διάγνωση- Διαγνωστικά εργαλεία Συμπτώματα και σημεία ΗΚΓ- Α/α θώρακα BNP, NT-pro BNP Υπερηχοκαρδιογράφημα Ιστορικό εμφράγματος του μυοκαρδίου Πνευμονικοί ρόγχοι Άντρας ασθενής με οίδημα σφυρών Παθολογική τιμή BNP ή NT-pro BNP
BNP (B-type natriuretic peptide) 100pg/ml ή χαμηλότερα σημαίνει πως δεν είναι πιθανή μία καρδιακή προσβολή Ανάμεσα στα 100 και τα 300 pg/ml οι τιμές μπορεί να υποδεικνύουν μια ένδειξη για καρδιακή προσβολή Υψηλότερα επίπεδα από 300 pg/ml δηλώνουν την πιθανή καρδιακή ανεπάρκεια Η αξιολόγηση γίνεται με βάση: Την ηλικία Το φύλο ΔΜΣ Τη νεφρική λειτουργία
Φαρμακευτικές θεραπευτικές επιλογές Βήμα II o Β-αναστολείς o Αναστολείς του μετατρεπτικού ενζύμου της αγγειοτενσίνης o Ανταγωνιστές των υποδοχέων της αγγειοτενσίνης II o Ανταγωνιστές της αλδοστερόνης (επλερενόνη, σπιρονολακτόνη o Διουρητικά o δακτυλίτιδα (NYHA III-IV) o ιβαμπραδίνη o Ανταγωνιστές νεπριλυσίνης
Βήμα III Μη φαρμακευτική αντιμετώπιση Διατροφή Άσκηση Πρόγραμμα διακοπής καπνίσματος και αλκοόλ Ψυχολογική υποστήριξη Κοινωνική επανένταξη
Βήμα III Νάτριο Περιορισμός λήψης αλατιού (< 2-3 gr νατρίου /ημ.) Προκαλεί κατακράτηση υγρών Διατροφή Συμβάλει στην πρόσληψη υγρών Αλκόολ Περιορισμός στα 10-20 gr / ημέρα Αυξάνει το σωματικό βάρος Μη φαρμακευτική αντιμετώπιση και διαχείρηση ασθενών με Κ/Α στην ΠΦΥ Πρόσληψη υγρών Στην Κ/Α (NYHA II-III)- περιορισμός σε 1.5L και σε (NYHA IV) 1L Μειώνει την φυσική αποδυνάμωση Μεταβάλει τον μεταβολισμό μερικών φαρμάκων Άσκηση Αερόβια άσκηση 3-5 φορές την εβδομάδα για 30-60 λεπτά. Βελτιώνει την λειτουργική ικανότητα και τα συμπτώματα Μείωνει τον κίνδυνο παραπομπής στο νοσκομείο
Βήμα III Ψυχολογική υποστήριξη Κ/Α και κατάθλιψη συνυπάρχουν Ο ρόλος του ψυχολόγου είναι η ανίχνευση των ψυχικών και γνωστικών διαταραχών καθώς και η παροχή της απαραίτητης υποστήριξης σε ασθενείς τελικού σταδίου, στις οικογένειες τους και στους φροντιστές. Jiang et al (2001)
Βήμα IV Παραπομπή σε νοσηλευτικό ίδρυμα Στηθάγχη Απορρύθμιση καρδιακής ανεπάρκειας (NYHA III-IV) Μη ανταπόκριση στην θεραπεία Συνοδά νοσήματα
Διεπιστημονική και διατομεακή προσέγγιση Γιατρός Κοινωνικός Λειτουργός Φυσιοθεραπευτής Διαιτολόγος Νοσηλευτής Ψυχολόγος
Νοσηλευτής της ΠΦΥ Καταγραφή Νοσηλευτής Παρακολούθηση Εκπαίδευση
Σημασία της καταγραφής Εύκολη πρόσβαση στις βάσεις δεδομένων (από όλες τις δομές του συστήματος υγείας) Έγκαιρος προγραμματισμός αιματολογικών και απεικονιστικών εξετάσεων Καλύτερη τιτλοποίηση φαρμακευτικής αγωγής Μείωση επανεισαγωγών Μείωση κόστους περίθαλψης Σύστημα καταγραφής- βάση δεδομένων
Εκπαίδευση ασθενούς - Έλεγχος συμπτωμάτων και σημείων της νόσου- Ενημερωτικό έντυπο υλικό Στόχος: self-management Ζύγισμα Βάρος στόχος Ζυγαριά Ώρα Καταγραφή Οιδήματα Πόδια, δέρμα Καταγραφή Συμπτώματα Αντοχή Ποιότητα ύπνου Ζάλη, αδυναμία
Αλγόριθμος δράσης με βάση τα συμπτώματα στο σπίτι
Η Επίδραση της Τηλεφωνικής Παρακολούθησης από Νοσηλευτές στην Έκβαση Ασθενών με Καρδιακή Ανεπάρκεια Μελέτες Πληθυσμός μελέτης Παρέμβαση Διάρκεια Αποτελέσματα GESICA Investigators 2005 Αργεντινή N:1518 Ενημερωτικό υλικό & τηλεφωνική παρέμβαση 7 μέρες μετά το εξιτήριο. Εκπαίδευση από εκπαιδευμένους νοσηλευτές για τη διατροφή & τη φαρμακευτική αγωγή, την αναγνώριση σημείων επιδείνωσης, το καθημερινό ζύγισμα, την τιτλοποίηση της δόσης των διουρητικών. 16 μήνες Βελτίωση ποιότητας ζωής Μείωση επανεισαγωγών Riegel et al (2002) ΗΠΑ N:358 Πρώτη τηλεφωνική επικοινωνία εντός 5 ημερών από το εξιτήριο. Εκπαίδευση στη διατροφή, τήρηση φαρμακευτικής αγωγής, σημεία και συμπτώματα επιδείνωσης. 6 μήνες Μείωση νοσηλείας στους 6 μήνες Μείωση του κόστους φροντίδας Ferrante et al (2010) Αργεντινή N:1518 Ενημερωτικό υλικό & τηλεφωνική παρέμβαση 7 μέρες μετά το εξιτήριο. Εκπαίδευση από εκπαιδευμένους νοσηλευτές για τη διατροφή & τη φαρμακευτική αγωγή, την αναγνώριση σημείων επιδείνωσης, το καθημερινό ζύγισμα, την τιτλοποίηση της δόσης των διουρητικών. 16 μήνες Μείωση της θνητότητας και των επανεισαγωγών Βελτίωση της ποιότητας ζωής
Το μέλλον είναι η τηλεμετρία Μειώνει της εισαγωγές για απορρύθμιση Καταργεί την φυσική απόσταση μεταξύ ασθενή και γιατρού Προλαμβάνει οξείες καταστάσεις Δίνει δυνατότητα συλλογής και επεξεργασίας δεδομένων χωρίς την παρουσία του ασθενή Παρέχει δυνατότητα τροποποίησης της αγωγής Ελαττώνει το κόστος στο σύστημα και βελτιώνει την ΠΖ
Ιατρείο Καρδιακής Ανεπάρκειας 3 η ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ Α.Π.Θ. Κάρτα ασθενούς με ΚΑ Απεικόνιση (Echo) Βελτίωση της θεραπευτικής αγωγής Προμεταμοσχευτικός έλεγχος Συνεργασία με Ωνάσσειο ΚΘΧΚ Ασθενείς με ΚΑ Λειτουργικές δοκιμασίες των ασθενών (6MWD/ CPET) Έλεγχος βηματοδοτών/ απινιδωτών (ICD/ CRT) Στο Ιατρείο Καρδιακής Ανεπάρκειας της Γ ΚΚ παρακολουθούνται περίπου 150 ασθενείς με συχνότητα παρακολούθησης 1-3 μήνες ανάλογα με τη βαρύτητα του περιστατικού
Συμπερασματικά ΠΦΥ Καταγραφή Εκπαίδευση Παρακολούθηση Μείωση επανεισαγωγών Αποσυμφώρηση τριτοβάθμιων νοσοκομείων Μείωση του κόστους ΔΥ Καλύτερη ΠΖ
Ευχαριστώ για την προσοχή σας