ALMA TAFANI SUELA HAXHIRAJ. Libër mësuesi për tekstin shkollor HISTORI. albas 1

ALMA TAFANI SUELA HAXHIRAJ Libër mësuesi për tekstin shkollor HISTORI 10 albas 1

Botues: Latif AJRULLAI Rita PETRO Redaktore: Sevi LAMI Arti grafik Eva KUKALESHI Albas, 2016 Të gjitha të drejtat janë të rezervuara. Shtëpia botuese Albas Në Tiranë: Rr. Donika Kastrioti, pallati 14, ap. 4D. Tel: 00355 45800160; e-mail: info@albas.al Në Tetovë: Rr. Ilinden, nr. 105 Tel: 00389 44 344 047; e-mail: albas_te@yahoo.com Në Prishtinë: Rr. Muharrem Fejza, p.n. Tel: 00377 45 999 770 e-mail: albas_pr@yahoo.com Shtypur në shtypshkronjën: DEAPRINT

HYRJE TemaTIka 1: QyTeTëRImI antik grek dhe ROmak 1. Qytetërimi antik grek 27 2. Jeta politike e kulturore në Greqinë antike 29 3. Shteti i Romës (monarkia dhe republika) 32 4. Nga republika në perandori. Kultura dhe arti në Romë 34 5. Besimi në Greqinë dhe Romën antike 36 6. Rënia e qytetërimit antik në Europë 38 Veprimtari praktike: Qytetërimet antike në brigjet e lumenjve 41 Veprimtari praktike: Periudha helenistike 44 TemaTIka 2: QyTeTëRImeT BOTëRORe në mesjetë 1. Qytetërimi bizantin 47 2. Perandoria e Shenjtë Romake 50 3. Tiparet e qytetërimit arab 52 4. Marrëdhëniet mes qytetërimit arabo-islam dhe atij europian 55 5. Monarkia Angleze 57 6. Monarkia Franceze 60 7. Perandoria Osmane 63 TemaTIka 3: QyTeTëRImeT në FILLImeT e HISTORISë moderne 1. Italia, qendër e Rilindjes dhe e kulturës europiane 66 2. Zbulimet e mëdha gjeografike 69 3. Reforma protestante në Europë 71 4. Reforma katolike në Europë 74 5. Perandoria Osmane në Ballkan 77 TemaTIka 4: koha e ndryshimeve THeLBëSORe 1. Absolutizmi në Francë 79 2. Rusia nën drejtimin e monarkëve iluministë 82 3. Spanja dhe Portugalia: shtetet e para koloniale 84 3

4. Revolucioni Anglez 87 5. Revolucioni Amerikan 90 6. Nga monarkia absolute në monarki kushtetuese 93 7. Republika I Franceze. Direktorati 97 8. Periudha e Napoleon Bonapartit dhe Kongresi i Vjenës 100 9. Revolucioni i Parë dhe i Dytë Industrial 103 10. Perandoria Osmane, model i shpërbërjes së perandorive shumëkombëshe 106 11. Bashkimi i Italisë 109 12. Bashkimi i Gjermanisë 112 13. Anglia drejt demokracisë liberale 115 TemaTIka 5: PeRIUdHa e TROndITJeVe Të mëdha (1914 1945) 1. Lufta I Botërore (1914 1920) 123 2. Përfundimi i Luftës I Botërore dhe Konferenca e Paqes 126 3. Bashkimi Sovjetik mes dy Luftërave Botërore 129 4. Fashizmi në Itali 132 5. Gjermania mes dy Luftërave Botërore 135 6. SHBA-ja, modeli i një shteti liberal 138 7. Britania e Madhe mes dy Luftërave Botërore 141 8. Franca mes dy Luftërave Botërore 145 9. Turqia, krijimi i një shteti laik kombëtar 148 10. Bota në Luftën e Dytë Botërore 152 11. Përfundimi i Luftës së Dytë Botërore (1939 1945) 155 TemaTIka 6: QyTeTëRImeT BaSHkëkOHORe (1945 SOT) 1. Përpjekjet për konsolidimin e paqes. Konferenca në Paris 159 2. BRSS-ja gjatë viteve 1945 1990 162 3. SHBA-ja gjatë viteve 1945 2000 165 4. Procesi i dekolonizimit 168 5. Italia gjatë viteve 1945 2000 171 6. Franca gjatë viteve 1945 2000 174 7. Britania e Madhe gjatë viteve 1945 2000 177 4

8. Gjermania gjatë viteve 1945 1991 180 9. Jugosllavia gjatë viteve 1945 1990 183 10. Blloku Lindor gjatë viteve 1945 1989 187 11. Revolucionet demokratike në shtetet e Europës Qendrore dhe Lindore 190 12. Shpërbërja e BRSS-së dhe e Jugosllavisë 193 13. Bashkimi Europian 198 14. Prirjet e qytetërimeve sot 201 Projekt: Natyra, mjedisi, jeta 204 Test 1 206 Test 2 208 5

PLANI VJETOR LËNDOR KLASA E X FUSHA: SHOQËRIA DHE MJEDISI LËNDA: HISTORI TEMATIKA NENTEMATIKA SHPËRNDARJA E PËRMBAJTJES SË LËNDËS TEMATIKA QYTETËRIMI ANTIK GREK DHE ROMAK SHTATOR DHJETOR 27 - orë 1.Qyteterimi antik grek 2.Jeta politike e kulturore në Greqinë antike 3.Shteti i Romës (monarkia dhe republika) 4.Nga republika ne perandori. Kultura dhe arti në Romë 5.Besimi në Greqinë dhe Romën antike 6.Rënia e qytetërimit antik në Europë. 7.Veprimtari praktike: Qytetërimet antike në brigjet e lumenjve 8.Veprimtari praktike: Periudha Helenistike 9. Projekt faza e pare prezantim teme. JANAR MARS 28 - orë PRILL-QERSHOR 17 orë TEMATIKA QYTETERIMET BOTERORE NE MESJETE 10.Qytetërimi bizantin 11.Perandoria e shenjtë Romake 12.Tiparet e qytetërimit arab 13.Marrëdhëniet mes qytetërimt arabo-islam dhe atij europian 14.Monarkia Angleze 15.Monarkia Franceze 16.Perandoria Osmane 17.Veprimtari Praktike: Jeta epërditshme në Europën mesjetare 18.Veprimtari Praktike: Kultura në qytetërimet e periudhës mesjetare. 19.Përsëritje:Qytetërimet botërore në mesjetë. 20.Testim 6

TEMATIKA TEMATIKA QYTETERIMET NE FILLIMET E HISTORISE MODERNE 21.Italia qëndër e Rilindjes dhe kulturës europiane 22.Zbulimet e medha gjeografike 23.Reforma protestante në Europë 24.Reforma katolike nëeuropë 25.Perandoria Osmane ne Ballkan 26.Veprimtari praktike:jeta e përditshme në Europë gjatë shek.xvi-xvii. 27.Projekt faza e dytë: Analizë projekti KOHA E NDRYSHIMEVE THELBESORE 28.Absolutizmi në Francë 29.Rusia nën drejtimin e monarkëve iluministë 30.Spanja dhe Portugalia:shtetet e para koloniale 31.Revolucioni Anglez 32.Revolucioni Amerikan 33.Nga monarkia absolute në monarki kushtetuese 34.Republika I Franceze 35.Periudha e Napoleon Bonapardit 36.Recolucioni i Parë dhe Dytë Industrial 37.Perandoria Osmane model i shpërbërjes së perandorive shumëkombëshe 38.Bashkimi i Italisë 39.Bashkimi i Gjermanisë 40.Anglia drejt demokracisë liberale 41.Veprimtari praktike: Monarkë të tjerë iluministë Maria Tereza Frederiku i Madh 42.Projekt faza e tretë: prezantimi i punës së nxënësve,vleresimi me note i nxënësve 43.Përsëritje :Koha e ndryshimeve thelbësore 44.Test kontrolli. 7

TEMATIKA PERIUDHA E TRONDITJEVE TE MEDHA (1914-1945) 45.Lufta I Botërore (1914-1945) 46.Përfundimi i Luftes Parë Botërore dhe Konferenca e Paqes 47.Bashkimi Sovjetik mes dy Luftërave Botërore 48.Fashizmi në Itali 49.Gjermania mes dy Luftërave Botërore 50.SHBA,ja modeli i një shteti liberal 51.Britania e Madhe mes dy Luftërave Botërore 52.Franca mes dy Luftërave Botërore 53.Turqia krijimi i një shteti laiki kombëtar 54.Bota në Luftën e Dytë Botërore 55.Përfundimi i Luftës së Dytë Botërore 56.Veprimtari praktike:kontribuiti i Shqiptarëve në mbrojtjen e hebrenjve 57.Përpjekjet për konsolidimin e paqes Konferenca e Paqes 1946 58.BRSS.ja gjatë v.1945-1990 59.SHBA.ja gjatë v.1945-2000 60.Proçesi i dekolonizimit 61.Italia gjatë v.1945-2000 62.Franca gjatë v.1945-2000 63.Britania e Madhe gjatë v.1945-2000 64.Gjeramania gjatë v.1945-1991 65.Jugosllavia gjatë v.1945-1990 66.Blloku Lindor gjatë v.1945-1989 67.Revolucionet demokratike në shtetet e Europës Qëndrore dhe Lindore 68.Shpërbërja e BRSS.se dhe Jugosllavisë. 69.Bashkimi Europian 70.Prirjet e qyteterimeve sot. 71.Veprimtari 8

FORmaT PLanIFIkImI FUSHa: SHOQËRIA DHE MJEDISI Lënda: HISTORI X Rezultatet e të nxënit sipas kompetencave kyce kompetenca e komunikimit dhe të shprehurit: Zhvillon kompetencën e komunikimit për të ndërtuar njohuritë historike për te shqyrtuar,për të analizuar, për të parashtruar pyetje, për të argumentuar, për të diskutuar dhe për të komunikuar informacionin historik, konceptet dhe idetë; Përdor funksionet gjuhësore të teksteve historike, duke përfshirë fjalorin historik, fjali të ndërtuara saktë për përshkrimin e ngjarjeve, fjali kompleksepër shpjegimin e marrëdhënieve shkak-pasojë, përdorimin e gjerë të emrave, ndajfoljeve dhe mbiemrave për të përshkuar vendet, njerëzit dhe ngjarjet. kompetenca e të menduarit: Zhvillon kompetencën e të menduarit për realizimin e kërkimit historik; Zhvillon mendimin kritik për të përzgjedhur burimet,për të interpretuar të shkuarën nëpërmjet informacionit, për të dhënë argument bazuar në burime dhe për te saktësuar saktesimin e burimeve; Zhvillon mendimin krijues për të ndërtuar interpretime të reja të cilat shpjegojnë aspekte të së shkuarës, që janë të diskutueshme; Analizon të dhënat numerike për tëkuptuar të shkuarën, për shëmbull për të kuptuar shkakun dhe pasojën,vazhdimësinë dhe ndryshime; Ndërton dhe interpretojnë grafikë, diagrame, tabela statistikore, për paraqitjen e të dhënave historike; Përdor numrat negative dhe pozitive për llogaritjen e kohës. kompetenca e të nxënit: Përzgjedh të dhëna nga burime të ndryshme, i klasifikon ato burime sipas rëndësisë që kanë për temën; parashtron pyetje kërkimore dhe përgjigjet duke u bazuar në argumenta dhe burime; Zbaton në mënyrë të pavarur udhëzimet për nje temë, veprim, aktivitet ose detyrë që i kerkohet; Nderlidh temën e re ose një çështje të dhënë me njohurite dhe përvojat paraprake, duke i paraqitur në forma të ndryshme të të shprehurit sipas një rradhitjeje logjike; Vlerëson pikëpamjet e ndryshme si dhe menaxhon emocionet, ndjenjat, kohën, shfrytëzimin e burimeve dhe mjeteve gjatë kryerjes së një detyre në histori; Identifikoni përparësitë dhe mangësitë e tij ne lidhje me zotërimin e dijeve dhe kompetencave historike në funksion të vetvlerësimit të përparimit dhe përmirësimit të suksesit të tyre. kompetenca për jetën, sipermarrjen dhe mjedisin: Harton hapat që duhet të ndjekë për realizimin e një kërkimi historik për një ngjarje të dhënë; Zhvillon një kërkim individual ose në grup për kryerjen e një veprimtarie në histori; Diskuton individualisht ose në grup për rëndësinë që ka e shkuara në kuptimin e të tashmes dhe perspektivat e të ardhmes; Bashkëvepron në mënyrë aktive me moshatarët dhe të tjerët (pavarsisht statusit të tyre social,etnik,etj) për realizimin e një veprimtarie të përbashkët. kompetenca personale: Kupton nëpërmjet kërkimit historik përvojën e njeriut, marrëdhëniet shkakpasojë, rëndësinë historike, ndryshimet dhe vazhdimësinë që ka pësuar shoqëria përgjatë kohërave; Përdor aftësitë e komunikimit, punës në grup, etj për të prezantuar idetë e tij. 9

kompetenca dixhitale: Zhvillo kompetenca dixhitale për të gjetur, për të analizuar,për të komunikuar informacionin historik; akseson një sërë burimesh dixhitale të informacionit dhe analizon në mëyrë kritike këto burime historike;komunikon,prezanton dhe parashtron njohuritë.; Bashkepunon, diskuton dhe debaton me të tjerët për të ndërtuar njohurite historike; kompetenca qytetare: Zhvillon kompetencën qytetare për të shqyrtuar në mënyrë kritike sjelljet, motivet dhe veprimet e njerëzve në të shkuarën që mund të jenë rezultat i ndryshimit të qendrimeve shoqërore dhe e standarteve të ndryshme; Shqyrton burimet historike për të kuptuar ngjarjet dhe zhvillimet që kane ndikuar në shoqëri dhe grupe të ndryshme kulturore në kohëra të ndryshme dhe shpjegon natyrën, shkaqet dhe pasojat e konflikteve dhe nënvarësine kulturore; Kupton se si qytetërimet dhe shoqëritë janë formuar nga grupe njerëzish me kultura të ndryshme; Identifikon dallimet dhe ngjashmëritë ndërmjet kulturave të ndryshme dhe kultivon repsekt ndaj kulturave të ndryshme nga e tija; Shqyrton burimet historike për të kuptuar çështjet shoqërore dhe se si parime të ndryshme kanë ndikuar në cështjet njerëzore, Zhvillon mirëkuptimin ndërkulturor, duke vlerësuar kulturat, gjuhët dhe besimet e ndryshme; Kupton perspektivat, besimet dhe qendrimet e njerëzve në të shkuarën e në të tashmen dhe rëndësinë e njohjes së historisë së tyre dhe të tjerëve; Shpjegon origjinen dhe zhvillimin e identitetit kombëtar duke vlerësuar trashëgiminë material dhe shpirtërore; Shqyrton një sërë burimesh që paraqesin perspektiva të ndryshme kutlurore në mëyrë që të zhvillojë kuptimin historik. Rezultatet e të nxënit sipas kompetencave të lëndës / fushës kërkimi historik: identifikon dhe të shqyrton, individualisht dhe si pjesë e një grupi, pyetje specifike historike ose cështje, duke bërë testimin e hipotezave; reflekton ne mënyrë kritike për pyetje ose çështje historike. Përdorimi i burimeve: shpjegon tipat e burimeve historike, si një domosdoshmëri në punën e historianit; Kërkon, duke vlerësuar burimet alternative, për ndërtimin e ngjarjes historike; identifikon, zgjedh dhe përdor një sërë burimesh historike, duke përfshire burime tekstuale, vizuale, objektet dhe mjedisin historik; Vlerëson burimet e përdorura për të arritur përfudime të arsyetuara dhe logjike; vlerëson historine gojore, me anë të së cilës dëshmitë gojore e ngjarjet e fundit historike mund ta bejnë historinë më të gjallë në sytë e nxënësve, si dhe mund t u lënë vend pikpamjeve e perspektivave të atyre që nuk kanë marrë pjesë në historinë e shkruar. Interpretimi historik: Kupton pse historianët dhe të tjerët i kanë interpretuar ngjarjet, njerëzit dhe situatat në mënyra të ndryshme nëpërmjet një sërë mediesh; shpjegon se si dhe pse ngjarjet historike janë interpretuar në mënyra të ndryshme; shqyrton një sërë interpretimesh të së kaluarës për të vlerësuar vlefshmërinë e tyre. analiza shkak- pasojë: analizon ngjarjet historike në lidhjet e tyre shkak-pasojë; shpjegon pasojat në përfundimin e ngjarjeve, të situatave dhe të ndryshimeve historike. Shpjegimi dhe komunikimi: paraqet shpjegime rreth së kaluarës që janë koherente, të strukturuara dhe të arsyetuara, duke përdorur kronologjine dhe fjalorin e duhur historik; komunikon njohuritë historike në mënyra të ndryshme, duke përdorur kronologjine dhe fjalorin e duhur historik. 10

PLanI mësimor Lënda: HISTORI klasa: X Programi sintetik 36 javë x 2 orë/javë = 72 orë NR TEMATIKA (ORE) TEMAT MESIMORE Shkathtësitë për realizimin e kompetencave të lëndës METODOLOGJIA DHE VEPRIMTARITE E NXENESVE VLERESIMI BURIMET 1 TEMATIKA 1 QYTETËRIMI ANTIK GREK DHE ROMAK 9 ORE 6 ORE NJOHURI 2 ORE VEPRIMTARI 1 ORE PROJEKT 1.Qytetërimi antik Grek 2 2.Jeta politike e kulturore në Greqinë antike shpjegon kuptimin e konceptit qytetërim. shpjegon kuptimin e konceptit antikitet. vlerëson rolin e mjedisit në zhvillimin e qytetërimeve antike. përcakton kohën dhe rrethanat e lindjes së qytetërimit antik grek. përcakton në hartë vendndodhjen e qytetërimit antik grek. shpjegon dhe krahason organizimin politik të qytet shteteve në Greqinë antike. - përcakton në hartë shtrirjen e kolonive greke. - shpjegon tiparet e organizimit shoqëror në Greqinë antike. - dallon elemente të jetës së përditshme në qytetërimin antik grek. - përshkruan tiparet e artit. kulturës, shkencës dhe arsimit në qytetërimin antik grek. Metoda interaktive, bashkëpunuese, gjithpërfshirëse Punë në grup dhe punë individuale Metoda integruese Parashikim me terma paraprakë Kllaster Rrjeti I diskutimit Puna në grupe Kllaster Zbatime praktike Vlerësim diagnostikues Vetvlerësim me listë kontrolli Vlerësim për të nxënët formues Vlerësim individual Vlerësim në grup Vetvlerësim dhe vlerësim mes nxënësish Vlerësim I detyrave të portofolit Teksti Historia 10 Libri I mësuesit Materiale nga interneti Teksti Histori 10 Harta e Botës Materiale nga internet Pamje të ndryshme për Perënditë të shoqëruara me informacione. 3 3. Shteti i Romës (monarkia dhe republika) - përcaktohen kohën dhe rrethanat e lindjes së qytetërimit antik romak. - përcakton në hartë vendndodhjen e qytetërimit antik romak. - shpjegon dhe krahason format e organizimit shtetëror në Romën antike. - vlerëson rëndësinë e së drejtës romake. - përcakton në hartë shtrirjen e Perandorisë Romake. - evidenton rrugët nëpërmjet të cilave u përhap ky qytetërim. 11

4 4. Nga republika në perandori. Kultura dhe arti në Romë - shpjegon tiparet e organizimit shoqëror në Romën antike. - dallon elemente të jetës së përditshme në qytetërimin antik romak. - përshkruan tiparet e artit, kulturës, shkencës dhe arsimit në qytetërimin antik romak. Insert Zbatime praktike Vetkontroll të njohurive CD me skema për temat mësimore 5 5.Besimi në Greqinë dhe Romën antike - përcakton veçoritë e besimit në Greqinë dhe Romën antike. - shpjegon kushtet e lindjes së krishterimit, duke evidentuar rrethanat historike të kalimit nga besimi pagan në atë të krishterë. - shpjegon faktorët historikë që ndikuan në përhapjen e krishterimit. Harta e qytetërimeve në brigjet lumore Harta e qytetërimeve në brigjet e deteve 6 Rënia e qytetërimeve në Europë përcakton faktorët historikë që shkaktuan rënien e Perandorisë romake. shpjegon pasojat që solli dyndja e popujve në Evropë. vlerëson rolin e lëvizjeve së popujve në lindjen e qytetërimit mesjetar. 7 Veprimtari praktike 8 Veprimtari praktike 1.Qytetërimet antike në brigjet e lumenjve. 2.Periudha Helenistike diskuton për zhvillimin e qytetërimeve antike në brigjet e lumenjve. përcakton në hartë fushatat e Aleksandërit të Madh. evidenton karakteristikat e kulturës helenistik. vlerëson rolin e Aleksandërit të Madh në krijimin dhe përhapjen e kulturës helenistike. 9. Projekt Faza e parë Prezantim teme projekti Ndarja e detyrave në grupe pune. Hartë e Botës Materiale Enciklopedi 12

10. TEMATIKA 2. QYTETËRIMET BOTËRORE NË MESJETË 11 0RE 7 NJOHURI TE REJA 2 ORE VEPRIMTARI 1 ORE PERSERITJE 1 ORE TEST KONTROLLI 1.Qytetërimi bizantin shpjegon shkaqet e lindjes së qytetërimit bizantin. përcakton në hartë procesin e shtrirjes së perandorisë bizantine. analizon tiparet e organizimit shtetëror të Perandorisë Bizantine. vlerëson rolin e kodit të Justinianit në qytetërimin Bizantin duke argumentuar vlerat e tij sot. Terma paraprakë Kllaster Puna në grupe Vlerësim në grup Vetvlerësim dhe vlerësim mes nxënësish Teksti Histori10 Materiale Pamje Hartë e Botës 11 2. Perandoria e shenjtë Romake shpjegon kushtet historike të lindjes së Perandorisë së shenjtë Romake. përcakton në hartë shtrirjen e Perandorisë së shenjtë Romake. evidenton tiparet e jetës së përditshme të frankëve. Metoda interaktive, bashkëpunuese, gjithpërfshirëse Punë në grup dhe punë individuale Vlerësim diagnostikues Vetvlerësim me listë kontrolli Vlerësim për të nxënët formues Teksti Histori 10 shpjegon lindjen e dy autoriteteve në Europë. Perandori dhe Papa. argumenton forcimin e autoritetit papal në Evropë. 12 3. Tiparet e qytetërimit arab shpjegon kushtet historike të lindjes së islamit dhe përhapjes së tij. demonstron në hartë fazat e shtrirjes së Kalifatit Arab. shpjegon tiparet e organizimit shtetëror në Kalifatit Arab. shpjegon tiparet e jetës së përditshme, organizimit ekonomik dhe shoqëror në qytetërimin arab. Parashikim me terma paraprakë Kllaster Rrjeti I diskutimit Vetvlerësim me listë kontrolli Vlerësim për të nxënët formues Teksti Histori 10 Hartë e Europës Materiale 13 4.Marrëdhëniet midis qytetërimit arab dhe qytetërimeve evropiane shpjegon konceptin kryqëzatë. shpjegon shkaqet e fillimit të kryqëzatave. përcakton në hartë itinerarin e lëvizjes së kryqtarëve drejt lindjes. analizon karakterin dhe grupet pjesëmarrëse në kryqëzata si dhe qëllimet e tyre. Stuhi Mendimesh Tabele Konceptesh Vlerësim në grup Vetvlerësim dhe vlerësim mes nxënësish Materiale Pamje të Britanisë evidenton pasojat e kryqëzatave dhe marrëdhënien ndërmjet dy qytetërimeve 13

14 5. Monarkia Angleze tregon prej nga dhe kur erdhën në ishullin britanik anglosanksonët. shpjegon procesin e krijimit të monarkisë së parë angleze. Punë në grup dhe punë individuale Diagarmi Ven Vlerësim diagnostikues Vetvlerësim me listë kontrolli Teksti Histori 10 Hartë e Europës Materiale identifikon monarkitë e centralizuar në hartën politike të Evropës mesjetare. përshkruan përmbajtjen e Kartës së Madhe të Lirive dhe vlerëson karakterin e saj. vlerëson rolin e parlamentit në monarkinë angleze analizon tiparet e feudalizmit në Francë. shpjegon marrëdhëniet hierarkike midis feudalëve dhe mbretërve në Francë. shpjegon arsyet e krijimit të asamblesë kushtetuese. vlerëson rolin e asamblesë kushtetuese në jetën politike në Francë. krahason tiparet e parlamentin anglez me atë të asamblesë së përgjithshme në Francë. 15 6. Monarkia Franceze Terma paraprakë Kllaster Tabele konceptesh Vleresim në grup Vlerësim individual Teksti Histori 10 Materiale Enciklopedi Hartë e Botës 16 7. Perandoria Osmane përshkruan rrugën e krijimit të shtetit osman. shpjegon kushtet historike të formimit të Perandorisë Osmane. përcakton në hartë shtrirjen e Perandorisë Osmane sipas periudhave të zgjerimit të saj. Stuhi Mendimesh Kubimi Diagrami Ven Vlerësim individual Metoda integruese Teksti Histori 10 Materiale Enciklopedi Hartë e Europës 17 Veprimtari 1. Jeta e përditshme në Evropën mesjetare përshkruan zhvillimin e qyteteve dhe të tregtisë në Evropën mesjetare. krahason mënyrën e jetesës së shtresave të ndryshme shoqërore në Evropën mesjetare Rrjeti i diskutimit Insert 18 Veprimtari 2. Kultura në qytetërimet e periudhës mesjetare evidenton tiparet e zhvillimit të artit, të kulturës dhe të arsimit në qytetërimet mesjetare; gjykon për rolin e fesë në qytetërimet mesjetare; krahason prirjet e zhvillimit të artit, të kulturës dhe të arsimit ndërmjet qytetërimit arab dhe qytetërimeve evropiane Zbatime praktike Paraqitja grafike e informacionit Harta e qytetërimeve në brigjet lumore Harta e qytetërimeve në brigjet e deteve 14

19 Përsëritje 1. Përsëritje Kllaster Rrjeti I Diskutimit Tabele konceptesh 20 Test kontrolli 1. Vetvlerëso dijet Vetvlerëso dijet 21 TEMATIKA 3 QYTETËRIMET NË FILLIMET E HISTORISË MODERNE 7 ORE 5 ORE NJOHURI 1 VEPRIMTARI 1 ORE PROJEKT ANALIZE 1.Italia qendër e Rilindjes dhe kulturës Evropiane. argumentojë arsyet e shndërrimit të qyteteve italiane në djepin e qytetërimit modern evropian; shpjegon ndikimin e humanistëve italian në qytetërimin evropian; vlerëson rolin e qyteteve italiane në lindjen e humanizmit dhe rilindjes evropiane; evidenton rolin e kishës dhe familjeve të mëdha italiane në organizimin e lëvizjes kulturore në Itali; vlerëson rolin e lëvizjes kulturore italiane në qytetërimin Evropian; Ndërtimi I shprehive studimore Paraqitja grafike e informacionit Vlerësim individual Metoda integruese Teksti Histori 10 Materiale rreth Rilindjes dhe Humanizmit Harta Albume 22 2.Zbulimet e mëdha gjeografike analizon rrethanat që shkaktuan Zbulimet e mëdha gjeografike ; përcakton në hartë rrugën që përshkuan udhëtarët evropianë, në kërkim të Amerikës, Afrikës dhe Australisë; vlerëson kulturën e popujve vendas; shpjegon pasojat e zbulimeve të mëdha gjeografike Kllaster Punë e pavarur Vlerësim individual Vlerësim integrues Hartë e Botës Pamje Materiale 23 3.Reforma protestante Evropë analizon shkaqet e ndryshimeve fetare në Gjermani; analizon pasojat e reformës protestante në qytetërimin evropiane; analizon shkaqet e ndryshimeve fetare në shtetin Papal; Stuhi mendimesh Kubimi Tabele konceptesh Vlerësim në grup Materiale Teksti Histori 10 24 4.Reforma katolike në Europë Rëndit faktorët që çuan në zhvillimin e reformave katolike. Shpjegon se përse ajo u quajt kundërreformë. Përcakton faktorët që çuan në mbledhjen e Këshillit të Trentos dhe detyrat e besimtarëve klerikë. Analizon efektet për masat e ndërmarra nga kisha.vlerëson rolin e Urdhrit Jezuit në planin fetar e kulturor. 15

25 5.Perandoria Osmane dhe Ballkani të përcaktojë në hartë zgjerimin e Perandorisë Osmane në Ballkan; të analizojë tiparet e politikës osmane në Ballkan; të vlerësojë trashëgiminë osmane në art, kulturë, shkencë, ekonomi, dhe në jetën e përditshme; Kllaster Insert Diagrami ven Vlerësim në grup Metoda informuese Materiale Teksti Histori 10 Hartë e Europës 26 Veprimtari Praktike 1.Jeta e përditshme në Evropë gjatë shek. XVI-XVII diskuton për tiparet e jetës qytetare në Evropë gjatë shek. XVI-XVII. Puna në grupe Tabele Konceptesh Vlerësim në grup Metoda informuese Paraqitja grafike e informacionit Teksti Histori 10 Hartë e Europës Hartë e Botës Informacione 27 Projekt Analizë Projekt Analizë Paraqitja dhe analiza e informacioneve të marra nga nxënësit. Bashkëbisedim dhe konsultim informacioni. Materiale 28 TEMATIKA 4. KOHA E NDRYSHIMEVE THELBËSORE 17 ORE 13 ORE NJOHURI 1 ORE VEPRIMTARI 1 ORE PROJEKT 1 ORE PERSERITJE 1 ORE TEST 1.Absolutizmi në Francë analizon tiparet e absolutizmit gjatë qeverisjes së Luigjit XIV; shpjegon strukturën e organizimin të oborrit mbretëror; krahason mënyrën e jetesës së shoqërisë sipas shtresave ndërmjet kryeqytetit dhe provincës; vlerëson rolin e Luigjit XIV në arkitekturën e kryeqytetit të Francës; Kllaster Tabelë konceptesh Krahasim Vlerësim individual Teksti Grimberg Historia dhe qytetërimi IV 29 2.Rusia nën drejtimin e monarkëve iluministë përcakton konceptin monarkë iluministë; shpjegon tiparet e qeverisjes së Pjetrit të Madh dhe të Katerinës II; analizon ndikimin e iluminizmit në zhvillimin e Rusisë gjatë qeverisjes së Pjetrit të Madh dhe të Katerinës II; Stuhi mendimesh Kubimi Diagrami Ven Vlerësim individual Interaktiv Teksti Harta Materiale 16

30 3.Spanja dhe Portugalia: shtetet e para koloniale përcakton në hartë shtrirjen e kolonive spanjolle dhe portugeze në Amerikën Qendrore dhe Jugore; analizon tiparet e ekonomisë së kolonive spanjolle dhe portugeze; shpjegon marrëdhëniet midis kolonizatorëve evropiane dhe vendasve; evidenton pasojat e kolonizimit spanjoll dhe portugez Bashkëbisedim Kllaster Diagrami Ven Vlerësim individual Metoda informuese Paraqitja grafike e informacionit Harta Teksti Materiale Foto album 31 4.Revolucioni Anglez përkufizon konceptin revolucion politik; përcakton dhe shpjegon fazat e revolucionit anglez. analizon përmbajtjen, karakterin dhe vlerat e Aktit mbi të Drejtat e Njeriut; shpjegon tiparet e qeverisjes pas revolucionit në Angli; Stuhi mendimesh INSERT Punë e pavarur Metoda informuese Paraqitja grafike e informacionit Harta Teksti 32 5.Revolucioni Amerikan shpjegon shkaqet e luftës për pavarësi të kolonive angleze të Amerikës së Veriut; vlerëson rëndësinë e Deklaratës së Pavarësisë të kolonive angleze të Amerikës së Veriut; analizon kushtetutën amerikane dhe argumenton rëndësinë e saj në demokracinë amerikane; analizon shkaqet e luftës civile, duke nxjerrë përfundime për rrjedhojat e saj; Kllaster Tabele konceptesh Diagrami Ven Vlerësim individual Metoda informuese Paraqitja grafike e informacionit Teksti mësimor; harta; enciklopedi; materiale nga internet 33 6.Nga monarkia absolute në monarki kushtetuese Liston shkaqet e shpërthimit të Revolucionit Francez.Evidenton ngjarjet kryesore të fazës së parë të Revolucionit Francez. Shpjegon vlerat e deklaratës mbi të Drejtat e Njeriut dhe të Qytetarit.Argumenton ndryshimet që kushtetuta franceze e vitit 1791 solli në jetën e vendit Stuhi mendimesh INSERT Punë e pavarur 17

34 7.Revolucioni I francez Direktorati analizon shkaqet e shpërthimit të Revolucionit në Francë; përcakton dhe shpjegon fazat e Revolucionit francez; argumenton vlerat e Deklaratës mbi të Drejtat e Njeriut dhe Qytetarit ; analizon idetë e reja të revolucionit francez dhe ndikimin e tyre në qytetërimin botëror; Kllaster Tabele konceptesh Diagrami Ven Vlerësim individual Vlerësim në grup Teksti mësimor; harta; enciklopedi; materiale nga internet 35 8.Periudha e Napoleon Bonapardit shpjegon faktorët e ardhjes në pushtet të Napoleon Bonaparte; shpjegon fushat dhe karakterin e reformave të ndërmarra nga Napoleoni, duke analizuar ndikimin e tyre në qytetërimin francez dhe atë evropian; përcakton në hartë fazat e zgjerimit të territorit francez në periudhën e Napoleonit; evidenton ndryshimet politike që pësoi Evropa pas rënies së Napoleonit dhe Kongresit të Vjenës. Bashkëbisedim Kubim Krahasim Vlerësim individual Metoda informuese Paraqitja grafike e informacionit Teksti Internet www. wikipedia. com Harta albume 36 9.Revolucioni i Parë dhe i Dytë Industrial përkufizon konceptin Revolucion Industrial;shpjegon arsyet përse Anglia u bë atdheu i Revolucionit të Parë Industrial; evidenton arritjet e këtij revolucioni në industrinë tekstile, metalurgji dhe transport; shpjegon ndryshimet sociale që solli ky Revolucion; Stuhi mendimesh INSERT Punë e pavarur Vlerësim individual Interaktiv Teksti mësimor; harta; enciklopedi; materiale nga internet 37 10.Perandoria osmane, model i shpërbërjes së Perandorive shumëkombëshe shpjegon faktorët e krizës së Perandorisë Osmane; shpjegon përpjekjet e Perandorisë Osmane për daljen e saj nga kriza dhe faktorët e dështimit të këtyre përpjekjeve; evidenton ndikimin e lëvizjeve nacionale në Ballkan në shpërbërjen e Perandorisë Osmane; paraqet skematikisht hartën e re të Ballkanit, duke përcaktuar në të shtetet e reja të krijuara në shek. XIX XX. Kllaster INSERT Diagrami Ven Vlerësim individual Interaktiv Enciklopedi e Historisë së Botës e Lidhur me Internet 18

38 11.Bashkimi i Italisë shpjegon ndikimin e iluminizmit dhe të romantizmit në lindjen e nacionalizmit; përcakton në hartë fazat e realizimit të bashkimit të Italisë; shpjegon faktorët e krijimit të shtetit të bashkuar italian; gjykon mbi shprehjen Italinë e bëmë, tani të bëjmë italianët Stuhi mendimesh INSERT Punë e pavarur Vlerësim në grup Interaktiv Teksti mësimor; harta; enciklopedi; materiale nga internet 39 12.Bashkimi i Gjermanisë analizon rolin e Bismarkut në bashkimin e Gjermanisë; evidenton strukturën e organizimit shtetëror në Gjermani; shpjegon reformat sociale të Bismarkut në Gjermani, si fillesë e shtetit të mirëqenies sociale; shpjegon tiparet e lëvizjeve punëtore në Gjermani duke evidentuar krijimin e grupimeve politike punëtore; Stuhi mendimesh Kllaster Diagrami Ven Vlerësim në grup Interaktiv Teksti mësimor; harta; enciklopedi; materiale nga internet 40 13.Anglia drejt demokracisë liberale shpjegon përpjekjet e shoqërisë angleze për reformimin e sistemit elektoral; analizon tiparet e lëvizjeve politike dhe sociale në Angli; evidenton kërkesat e lëvizjes feministe në Angli; Stuhi mendimesh Kllaster Diagrami Ven Vlerësim individual Interaktiv Teksti mësimor; harta; enciklopedi; materiale nga internet 41 VEPRIMTARI PRAKTIKE 2. Monarkë të tjerë iluministë: Maria Tereza; Frederiku i Madh. Romantizmi, iluminizmi dhe nacionalizmi diskuton mbi reformat e këtyre monarkëve dhe ndryshimet që rrodhën prej tyre; diskuton për përfaqësuesit dhe tiparet e secilës prej ideologjive të mësipërme Punë në grupe Bashkëbisedim Krahasim detyrash Vlerësim në grup Teksti mësimor; harta; enciklopedi; materiale nga internet 42 PROJEKT 1.PROJEKT VLERESIM I NXENESVE Prezantim dhe argumentim informacionesh Diskutim dhe analize. Bashkëbisedim Krahasim Punë në grupe Vlerësim individual dhe në grup Interaktiv Vlerësim aktiv Power Point Materiale Albume 43 PERSERITJE 3. KOHA E NDRYSHIMEVE THELBËSORE 44 TEST KONTROLLI Analizon tiparet themelore të ndryshimeve që ndodhën në Europën e shek.xix XX. 2. Vetvlerëso dijet Demonstron tiparet mbi : KOHEN E NDRYSHIMEVE THELBËSORE. Zbatime praktike Teksti mësimor; harta; enciklopedi; materiale nga internet Fletë testimi 19

45 TEMATIKA 5. PERIUDHA TRONDITJEVE TË MËDHA (1914-1945) 12 ORE 81ORE NJOHURI 1 ORE VEPRIMTARI 1.Lufta e Pare Botërore (1914-1920) analizon shkaqet që çuan në fillimin e Luftës së Parë Botërore; përcakton në hartë frontet kryesore në të cilat u zhvillua Lufta e Parë Botërore; Punë në grupe Bashkëbisedim Krahasim detyrash Vlerësim individual Teksti mësimor; harta; enciklopedi; materiale nga internet 46 2.Përfundimi i LIB dhe Konferenca e Paqes analizon konceptin e planit të SHBA-së për paqen në botë (14 pikat e Ëillsonit); gjykon mbi vendimet më të rëndësishme të Konferencës së Paqes së arritur në Versajë; pasqyron hartën e re politike të Evropës pas Luftës së Parë Botërore. gjykon pasojat politike, ekonomike, sociale dhe psikologjike të Luftës së Parë Botërore dhe të traktateve të paqes në përfundim të saj. Stuhi mendimesh INSERT Punë e pavarur 47 3.Bashkimi Sovjetik (BRSS) shpjegon shkaqet dhe rrjedhojat e revolucionit të vitit 1917 në Rusi; analizon shkaqet e ardhjes në pushtet të qeverive totalitare në Bashkimin Sovjetik, analizon tiparet e sistemit politik në BRSS; analizojë politikën e Stalinit si pika kulmore e zbatimit të diktaturës së proletariatit dhe të luftës së klasave; gjykon mbi tiparet e sistemit ekonomik në BRSS; analizon tiparet social-kulturore të shoqërisë totalitare në BRSS; Kllaster INSERT Diagrami Ven Vlerësim individual Metoda informuese Enciklopedi e Historisë së Botës e Lidhur me Internet 48 4.Fashizmi në Itali shpjegon kushtet historike të ardhjes në pushtet të Musolinit; analizon tiparet e sistemit politik në Italinë fashiste; shpjegojë tiparet e politikës së jashtme dhe të brendshme të fashizmit në Itali; analizon tiparet e sistemit ekonomik në Italinë fashiste; analizon tiparet social-kulturore të shoqërisë në Italinë fashiste Kllaster INSERT Diagrami Ven Vlerësim individual Metoda informuese Teksti mësimor; harta; enciklopedi; materiale nga internet 20

49 5.Gjermania shpjegon kushtet historike të ardhjes në pushtet të Hitlerit; analizon tiparet e politikës së jashtme dhe të brendshme të nazizmit në Gjermani; gjykon antisemitizmin e Hitlerit, që solli holokaustin, duke gjykuar për rrjedhojat e tij; analizon arsyet e militarizimit të ekonomisë si faktor për daljen nga kriza ekonomike Kllaster INSERT Diagrami Ven Vlerësim individual Vlerësim në grup Metoda informuese Teksti mësimor; harta; enciklopedi; materiale nga internet 50 6.SHBA, modeli i një shteti liberal analizon tiparet e sistemit politik në SHBA; analizon shkaqet dhe tiparet e krizës së viteve 1929 1933 në SHBA; gjykon mbi Kursin e Ri të Rusveltit si model për të dalë nga kriza ekonomike; analizon strukturën e shoqërisë amerikane në periudhën midis dy luftërave botërore duke shqyrtuar aspektet e jetës së përditshme; analizon shkaqet, synimet dhe arritjet e lëvizjeve feministe në SHBA, duke evidentuar përpjekjet e tyre për barazi sociale dhe politike Stuhi Mendimesh INSERT Diagrami Ven Vlerësim individual Vlerësim në grup Teksti mësimor; harta; enciklopedi 51 7.Britania e Madhe midis dy luftërave botërore analizon tiparet e sistemit politik në Britanine e Madhe; analizon tiparet e sistemit ekonomik në Briatanine e Madhe; analizon shkaqet, tiparet e krizës së viteve 1929 1933 në Britanine e madhe dhe rrugët e daljes nga kriza; analizon tiparet social-kulturore të shoqërisë në Britanine e Madhe; Stuhi Mendimesh Kubimi Diagrami Ven Vlerësim në grup Metoda informuese 52 8.Franca analizon tiparet e sistemit politik në Francë; analizon tiparet e sistemit ekonomik në Francë; analizon shkaqet, tiparet e krizës së viteve 1929 1933 në Francë dhe rrugët e daljes nga kriza; analizon tiparet social-kulturore të shoqërisë në Francë; Stuhi Mendimesh Kubimi Diagrami Ven Vlerësim në grup Metoda informuese Teksti mësimor; harta; enciklopedi 21

53 9.Turqia, krijimi i një shteti laik kombëtar vlerëson rolin e Qemal Ataturkut në krijimin e shtetit laik kombëtar turk; analizon reformat e Ataturkut në evropianizimin e Turqisë; analizon strukturën e shoqërisë turke në periudhën midis dy luftërave botërore duke vlerësuar ndryshimet që ajo pësoi Stuhi Mendimesh Kubimi Tabelë konceptesh Vlerësim në grup Metoda informuese Teksti mësimor; harta; enciklopedi 54 10.Lufta e Dytë Botërore (1939-1945) shpjegon shkaqet që çuan në fillimin e Luftës së Dytë Botërore dhe karakterin e saj; përcakton në hartë frontet kryesore të Luftës së Dytë Botërore; shpjegon rolin e grupeve të rezistencës gjatë Luftës së Dytë Botërore. Punë në grupe Bashkëbisedim Krahasim detyrash Vlerësim në grup Metoda interaktive Teksti Internet www. wikipedia. com Harta albume 55 11.Përfundimi i Luftës Dytë Botërore (1939-1945) Analizon pasojat ekonomike, pasojat sociale, pasojat psikologjike; pasojat e holokausti analizon trashëgiminë e Luftës së Dytë Botërore: Stuhi mendimesh INSERT Punë e pavarur 56 VEPRIMTARI PRAKTIKE 1.Kontributi i shqiptarëve në mbrojtjen e hebrenjve gjatë Luftës së Dytë Botërore vlerëson kontributin e shqiptarëve në mbrojtjen e popullsisë hebraike gjatë Luftës së Dytë Botërore Bashkëbisedim Krahasim Ese Përshkruese Historike Vlerësim individual Interaktiv Vlerësim aktiv Materiale Foto nga Hebrenjtë në Shqipëri. Album 57 TEMATIKA 6. QYTETËRIMET BASHKË- KOHORE (1945 SOT) 16 ORE 14 ORE NJOHURI 1 VEPRIMTARI 1 ORE TEST 1.Përpjekjet për konsolidimin e paqes.konferenca eparisit analizon kushtet historike të krijimit, karakterin dhe qëllimet e OKB-së; tregon procesin e arritjes së paqes dhe analizon vendimet kryesore të konferencës së Jaltës, Potsdamit dhe Parisit. gjykon mbi ndryshimet që sollën këto vendime në botën e pasluftës; Stuhi Mendimesh INSERT Përshkrim Vlerësim individual dhe në grup Interaktiv Power Point Materiale Albume 22

58 2.BRSSS gjatë viteve 1945 1990 analizon tiparet e sistemit politik në BRSS; analizon veçoritë e politikave të brendshme dhe të jashtme të BRSS; shpjegon marrëdhëniet e BRSS me bllokun lindor dhe bllokun perëndimor; analizon tiparet e sistemit ekonomik në BRSS; gjykon mbi tiparet socialkulturore të shoqërisë në BRSS; arsyeton mbi rolin e udhëheqësve politikë në ndryshimet e politikave të brendshme dhe të jashtme; Kllaster INSERT Krahasim Vlerësim individual dhe në grup Materiale Albume Hartë 59 3.SHBA gjatë viteve 1945 2000 analizon tiparet e sistemit politik në ShBA; analizon veçoritë e politikave të brendshme dhe të jashtme të ShBA-së; analizon tiparet e sistemit ekonomik në ShBA; shpjegon marrëdhëniet e ShBA-së me bllokun perëndimor dhe BRSS; gjykon mbi tiparet socialkulturore të shoqërisë në ShBA; Kllaster Tabelë konceptesh Krahasim Vlerësim individual dhe në grup Interaktiv Materiale Albume Hartë 60 4.Procesi i dekolonizimit shpjegon kushtet historike në të cilat u zhvillua procesi i dekolonizimit; përcakton në hartë lindjen e shteteve kombëtare si pasojë e procesit të dekolonizimit; evidenton rrugët dhe veçoritë e realizmit të këtij procesi; vlerëson rolin e elitës vendase në këtë process Stuhi Mendimesh Kubimi Përshkrim Vlerësim individual Hartë e Botës Materiale Power Point 61 5.Italia gjatë viteve 1945 2000 shpjegon rrugët dhe veçoritë e rimëkëmbjes politike dhe shoqërore të Italisë; evidenton faktorët e mrekullisë ekonomike të Italisë; shpjegon procesin e përfshirjes së Italisë në organizmat e përbashkëta Euroatlantike Stuhi Mendimesh INSERT Diagrami Ven Vlerësim individual Hartë e Botës Materiale Power Point 23

62 6.Franca gjatë viteve 1945 2000 analizon tiparet e sistemit politik, ekonomik dhe shoqëror në Francë; evidenton qëndrimin e Francës ndaj procesit të dekolonizimit; shpjegon procesin e përfshirjes së Francës në organizmat e përbashkëta Euroatlantike dhe evidenton rolin e saj si iniciatorë në Komunitetin Evropian të Çelikut dhe Qymyrit; Stuhi mendimesh INSERT Punë e pavarur Vlerësim individual Interaktiv Hartë e Botës Materiale 63 7.Britania e Madhe gjatë viteve 1945 2000 analizon tiparet e sistemit politik, ekonomik dhe shoqëror në Britaninë e Madhe; evidenton qëndrimin e Britanisë ndaj procesit të dekolonizimit; shpjegon procesin e përfshirjes së Britanisë në organizmat e përbashkëta Euroatlantike Kllaster Tabelë Konceptesh Diagrami Ven Vlerësim në grup Interaktiv 64 8.Gjermania gjatë viteve 1945-1991 shpjegon procesin e krijimit të dy Gjermanive; evidenton përplasjen e dy superfuqive në këtë proces; shpjegon rrugët dhe veçoritë e rimëkëmbjes politike, ekonomike dhe shoqërore të Republikës Federale Gjermane; shpjegon faktorët që çuan në integrimin e Republikës Federale Gjermane në organizmat e përbashkëta Euroatlantike; shpjegon faktorët që çuan në bashkimin e dy Gjermanive; 65 9.Jugosllavia gjatë viteve 1945 1990 analizon tiparet e sistemit politik në Jugosllavi; analizon veçoritë e politikave të brendshme dhe të jashtme të Jugosllavisë; evidenton tiparet e politikes nacionale në Jugosllavi; analizon tiparet e sistemit ekonomik dhe shoqëror në Jugosllavi; shpjegon rolin e Jugosllavisë në organizimin e Lëvizjes së Vendeve të Paangazhuara Kllaster Tabelë Konceptesh Diagrami Ven Vlerësim në grup Interaktiv Materiale Albume Hartë Teksti 24

66 10.Blloku lindor gjatë viteve 1945 1989 shpjegon rrugët e vendosjes së regjimeve komuniste në Evropën Qendrore dhe Lindore; shpjegon dallimet dhe tiparet e përbashkëta të organizimit politik, ekonomik dhe shoqëror të shteteve socialiste të bllokut lindor; evidenton lëvizjet politike dhe shoqërore të bllokut lindor për tu shkëputur nga varësia e BRSS Tabelë Konceptesh INSERT Krahasim Vlerësim në grup Interaktiv Materiale Albume Hartë Teksti 67 11.Revolucionet demokratike në shtetet e Evropës Qendrore dhe Lindore shpjegon rrugën e transformimeve drejt demokracisë të shteteve ishkomuniste, duke evidentuar elementet e shoqërive demokratike post-komuniste; evidenton në hartën politike të Evropës, ndryshimet territoriale pas rënies së murit të Berlinit; evidenton dallimet dhe ngjashmërinë ndërmjet shteteve të Evropës Qendrore dhe Lindore në periudhën e trazicionit; Stuhi Mendimesh Kubimi Tabelë Konceptesh Vlerësim në grup Interaktiv Materiale Albume Hartë Teksti 68 12.Shpërbërja e BRSS.së dhe e Jugosllavisë analizon shkaqet dhe rrjedhimet e ndryshimeve territoriale në Evropë: shpërbërja e BRSS-së dhe e Jugosllavisë, duke evidentuar si përfundim të procesit pavarësinë e Kosovës; Stuhi mendimesh INSERT Punë e pavarur 69 13.Bashkimi Evropian evidenton Traktatin e Mahstritit, si vazhdues të procesit të integrimit evropian dhe krijuesin e Bashkimit Evropian; vlerëson rolin dhe rëndësinë e Bashkimit Evropian; liston në mënyrë skematike institucionet kryesore vendimmarrëse të Bashkimit Evropian, duke evidentuar misionin e tyre; analizon procesin e zgjerimit të Bashkimit Evropian; Stuhi Mendimesh Kllaster Diagarm Ven Vlerësim individual Interaktiv Informues Pamje,foto Materiale Power Point Hartë 25

70 14.Prirjet e qytetërimeve sot 71 TEST KONTROLLI 3. Vetvlerëso dijet analizon format dhe mënyrat e ndryshme të jetesës në qytetërimet e sotme, duke gjykuar mbi raportet trashëgimi dhe tendencat e reja sot; analizon arsyet e rritjes së rolit të gruas në jetën shoqërore dhe politike sot; përcakton elementet e globalizmit, duke analizuar ndikimin e tyre në perspektivën e shoqërisë globale; Analizon tiparet e qytetërimeve bashkëkohore që ndodhen në Europë e v.1945 deri sot. Stuhi Mendimesh Kllaster Diagarm Ven Zbatim Praktik Vlerësim individual Interaktiv Informues Pamje,foto Materiale Power Point Hartë Fletë Testimi 72 VEPRIMTARI PRAKTIKE 1.Natyra, mjedisi, jeta. vlerëson rolin e Konferencës së Helsinkit në promovimin dhe ruajtjen e të drejtave të njeriut Bashkëbisedim Krahasim Punë në grupe Vlerësim individual Interaktiv Vlerësim aktiv 26

Fusha: Shoqëria dhe mjedisi Lënda: Histori Shkalla: e pestë klasa: X Tematika 1 Tema mësimore:1 Veprimtaria e të nxënit: Mësuesja drejton pyetjen: Fjalët qytetërim dhe qytetar ku ndryshojnë nga njëra-tjetra? Qytetërimi antik grek. Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës sipas temës mësimore; nxënësi/ja: 1. shpjegon përkufizimin e koncepteve qytetërim dhe antikitet? 2. përcakton në hartë hapësirën gjeografike të shtrirjes së qytetërimit antik grek; 3. rendit veçoritë e polisit grek; 4. arsyeton shkaqet që sollën formimin e kolonive greke; 5. krahaso organizimin shoqëror të Athinës me atë të Spartës dhe nxjerr ngjashmëritë dhe dallimet. Burimet: teksti histori X, materiale plotësuese në internet. Fjalët kyç: Qytetërim, antikitet, polis, koloni, shtresa shoqërore athinase spartane. Lidhja me fushat e tjera ose me temat ndërkurrikulare: Gjeografi, Arti Pamor, TIK, Qytetari. metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve metodologjia: P Parashikim me terma paraprakë 5 N Harta e koncepteve 25 P Mbajtja e strukturave shënim 15 Struktura e orës së mësimit: P.n.P Parashikim: Parashikimi me terma paraprakë. Mësuesi u drejton nxënësve pyetjen: Qytetërim dhe qytetar, ku ndryshojnë nga njëra- tjetra? Mendimet e nxënësve shënohen në tabelë. Qytetërim Qytetar Përmend disa qytetërime të hershme në Ballkan. Qytetërimi grek në cilën pjesë të historisë hyn? Trego në hartë shtrirjen e këtij qytetërimi nga antikiteti dhe shtrirjen në ditët e sotme. 27

Ndërtimi i njohurive: Harta e koncepteve Mësuesi ndan klasën në tri grupe (një rresht-një grup) dhe udhëzohen nxënësit që të lexojnë pjesën e caktuar. grupi 1- Do të përqendrohen në këto pyetje: Cilat qenë funksionet e polisit dhe të kolonive? Evidentoni lidhjen midis tyre. organizim politik vendbanime jashtë territorit grek Polis Koloni ana territoriale ana politike shkaqet e formimit përfshinte qendrën urbane bashkësi e njerëzve të lirë 1. zhvillimi ekonomik 2. nevoja për shkëmbimin e prodhimeve 3. rritja e popullsisë 4. konfliktet dhe luftërat mes qytet- shteteve grupi 2 - Nxënësve u kërkohet të përqendrohen në pyetjet: Cilat qenë ndarjet e shtresave të popullsisë tek athinasit? Evidentoni lidhjen midis tyre? grupi 3 - Nxënësve u kërkohet të përqendrohen në pyetjet: Cilat qenë ndarjet e shtresave të popullsisë tek spartanët? Evidentoni lidhjen midis tyre. aristokratët spartanët metikët demosi periekët Athinase Spartane skllevërit iliotët Secili grup duhet të japë idetë e tyre rreth organizimit dhe ndarjes së shoqërisë. Përforcim: Mbajtja e strukturuar e shënimeve. Nga informacioni nxënësit janë të qartë rreth arritjeve të shtrirjes së Greqisë në antikitet, kufizimeve të saj si dhe të ndarjes së shtresave të shoqërisë. Sipas ndarjes në grupe, nxënësve u kërkohet të organizojnë njohuritë pasi të kenë lexuar materialet që kanë të bëjnë me strukturimin e shënimeve: 28

Shtrirja gjeografike 1. 2. 3. 4. mbajtja e strukturuar e shënimeve Organizimi i shoqërisë 1. 2. 3. 4. Prezantimi dhe demonstrimi i rezultateve të arritura; nxënësi/ja: 1. shpjegoi përkufizimin e koncepteve qytetërim dhe antikitet; 2. përcaktoi në hartë hapësirën gjeografike të shtrirjes së qytetërimit antik grek; 3. renditi veçoritë e polisit grek; 4. arsyetoi shkaqet që sollën formimin e kolonive greke; 5. krahasoi organizimin shoqëror të Athinës me atë të Spartës dhe nxori ngjashmëritë dhe dallimet Vlerësimi: Nxënësit vlerësohen në bazë të angazhimit në orën e mësimit, pjesëmarrjes në diskutim, punës në grup dhe mendimeve kritike. detyrat dhe puna e pavarur: Krijo hartën skicë të një polisi të Greqisë së lashtë. Mblidh informacione rreth Greqisë antike. Fusha: Shoqëria dhe mjedisi Lënda: Histori Shkalla: e pestë klasa: X Tematika 1 Tema mësimore: 2 Jeta politike dhe kulturore në greqinë antike Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës sipas temës mësimore; nxënësi/ja: 1. vlerëson demokracinë e Athinës dhe kufizimet e saj; 2. përcakton evolucionin politik në qytet - shtetin e Athinës; 3. vlerëson reformat e Klistenit; 4. përshkruan përmbajtjen e republikës aristokrate, konservatore të Spartës; 5. tregon mbi artin e shkencën në Greqinë antike. Burimet: teksti histori X, materiale, internet. https://www.youtube.com/watch?v=9x7n0elvkh, linku i filmit Helena e Trojës versioni i vjetër. metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve Veprimtaria e të nxënit: Në lëndën e letërsisë ju keni mësuar për veprën e Iliadës dhe Odiseja të Homerit, po në histori çfarë personifikon kjo vepër? Helena e Trojës cilës periudhë historike i përket? Fjalët kyç: organizim shtetëror, monarki, republikë oligarkike, demokraci, republikë demokratike, shkencë, kulturë helenistike, art, akropol. Lidhja me fushat e tjera ose me temat ndërkurrikulare: Gjeografi, Arti Pamor,TIK, Letërsi. 29

metodologjia: P Brainstorming 5 N Harta e koncepteve 25 P Diagrami Ven 15 Struktura e orës së mësimit:p.n.p Parashikim: Brainstorming Mësuesi i drejton nxënësve pyetjen: 1. Në lëndën e letërsisë keni mësuar për veprën e Iliadës dhe Odisea të Homerit, po në histori çfarë personifikon kjo vepër? 2. Helena e Trojës cilës periudhë historike i përket? Mësuesi vendos në klasë fragmente nga filmi Helena e Trojës dhe më pas mendimet e nxënësve i shënon në tabelë. Ndërtimi i njohurive: Harta e koncepteve Mësuesi ndan klasën në tri grupe (një rresht-një grup) dhe udhëzohen nxënësit që të lexojnë pjesën e caktuar. grupi 1 - Do të përqendrohen në këto pyetje: Cilat qenë funksionet e organizimit politik në Athinë? Evidentoni lidhjen midis tyre. monarki në shek. VIII Nga fisi i Dorëve Athinë organizimi politik Spartë republikë oligarkike republikë aristokratike konservatore organet e qeverisë organet e qeverisë { 1. Mbledhja Popullore dragoni 1. Mbledhja Popullore (Apela) 2. Këshilli i Drejtësisë v.621 ligjet 2. Këshillin e Pleqve (Kerusia) 3. Pesë Mbikëqyrësit (Eforët) Republika demokratike 4. Dy Mbretërit Udhëheqësit 1. Soloni v.594 vendosi timokratinë 2. Pisistrati v.561 vendosi tiraninë 3. Klisteni v.508 drejt demokracisë 4. Perikliu shek.v vendosi demokracinë dhe ostrakizmin. udhëheqësi 1. Likurgu 30

grupi 2 - Nxënësve u kërkohet të përqendrohen në pyetjet: Cilat qenë funksionet e organizimit politik në Spartë? Evidentoni lidhjen midis tyre. grupi 3 - Nxënësve u kërkohet të përqendrohen në çështjet: Arti, kultura dhe shkenca. Evidentoni lidhjen midis tyre. Gjuha, besimi dhe kultura (epoka helenistike): Shkenca (Pitagora. Hipokriti) Arkitektura (Akropoli) Arti, kultura dhe shkenca Filozofia (Talesi, Demokriti, Demosteni, Platoni) Teatri Eskilit, Sofokliut Euripidit, Aristofani, Homeri) Histori (Herodoti, Tukiditi) Secili grup duhet të japë idetë e tyre rreth organizimit politik, artit, kulturës dhe shkencës në Greqinë antike? Përforcim: diagrami i Venit. Mësuesi ndërton në tabelë diagramin e Venit dhe më pas nxënësit do të nxjerrin të përbashkëtat dhe të veçantat midis Athinës dhe Spartës duke u nisur nga informacionet e mara edhe më parë. Athina Sparta Të përbashkëtat Të veçantat Të përbashkëtat Të veçantat 1. 2. 3. 4. 1. 2. 3. 4. 1. 2. 3. 4. Prezantimi dhe demonstrimi i rezultateve të arritura; nxënësi/ja: 1. vlerësoi demokracinë e Athinës dhe kufizimet e saj; 2. përcaktoi evolucionin politik në qytet-shtetin e Athinës; 3. vlerësoi reformat e Klistenit; 4. përshkroi përmbajtjen e republikës aristokrate dhe konservatore të Spartës; 5. tregoi mbi artin dhe shkencën në Greqinë antike. detyrat dhe puna e pavarur: 1. Krijo një ese me rreth 10-15 rreshta me temë: Greqia e copëtuar politikisht dhe unike kulturalisht. 2. Krahaso jetën kulturore dhe shoqërore të gruas në Athinë me atë të Spartës. 31

Fusha: Shoqëria dhe mjedisi Lënda: Histori Shkalla: e pestë klasa: X Tematika 1 Tema mësimore: 3 Shteti i Romës (monarkia dhe republika) Veprimtaria e të nxënit: Roma në flamurin e saj ka si stemë ujkonjën që ushqen dy fëmijë. Çfarë do të thotë kjo për ju? Historia e Romës është sipas legjendës apo sipas zbulimeve arkeologjike? Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës sipas temës mësimore: nxënësi/ja: 1. përshkruan historinë e themelimit të Romës; 2. krahason Romën nën udhëheqjen e monarkisë dhe republikës; 3. rendit institucionet qeverisëse në periudhën e republikës; 4. krahaso gjendjen e plebenjve para republikës dhe pas reformave; 5. interpreton rëndësinë e së Drejtës Romake edhe në ditët e sotme. Burimet: teksti histori X, materiale, internet. https://www.youtube.com/watch?v=u-mxsmelkjs, linku i dokumentarit rreth historisë së Romës. Fjalët kyç: Qytetërim pararomak, qytetërim romak, evolucion politik, reformë, administrimi shtetëror. Lidhja me fushat e tjera ose me temat ndërkurrikulare: Gjeografi, Arti Pamor,TIK, Letërsi, Arkeologji. metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve metodologjia: P Brainstorming 10 N Kllaster 25 P Diskutimi i lirë 10 Struktura e orës së mësimit:p.n.p Parashikim: Brainstorming Mësuesi i drejton nxënësve pyetjen: 1. Roma në flamurin e saj ka si stemë ujkonjën që ushqen dy fëmijë. Çfarë do të thotë kjo për ju? 2. Historia e Romës është sipas legjendës apo sipas zbulimeve arkeologjike? Secili prej nxënësve jep mendimet e tij në lidhje me krijimin e qytetit të Romës dhe më pas mësuesi në klasë vendos një dokumentar të shkurtër rreth historisë së Perandorisë Romake. Ndërtimi i njohurive: Kllaster Mësuesi ndërton në tabelë një kllaster dhe e ndan klasën në dy grupe pune ku secili prej tyre do të lexojë fragmente nga mësimi dhe më pas së bashku me mësuesin plotëson kllasterin me temë: Roma në monarki dhe republikë. 32