Εισπνεόμενα Κορτικοστεροειδή (ICS) Δρ. Πορπόδης Κων/νος Πνευμονολόγος

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Εισπνεόμενα Κορτικοστεροειδή (ICS) Δρ. Πορπόδης Κων/νος Πνευμονολόγος"

Transcript

1 Εισπνεόμενα Κορτικοστεροειδή (ICS) Δρ. Πορπόδης Κων/νος Πνευμονολόγος

2 Ιστορία Εισπνεόμενα φάρμακα για αναπνευστικές παθήσεις: αιώνες πριν 1858: Nebulizer ( nebula =νεφέλωμα ) 1874:ορισμός an instrument for converting a liquid into a fine spray, especially for medical purposes

3 Εισπνεόμενα φάρμακα 1858 silver prize of the Paris Academy of Science

4 Χορήγηση φαρμάκων διά εισπνοής σε αναπνευστικές παθήσεις Πλεονεκτήματα Το φάρμακο χορηγείται απευθείας στο πάσχον όργανο Γρήγορη έναρξη δράσης δόσεις ανεπιθύμητες ενέργειες Ανώδυνη & καλά ανεκτή μέθοδος Μειονεκτήματα Γενικά μικρό ποσοστό φαρμάκου εναποτίθεται στην περιοχή-στόχο Αναγκαίες Ειδικές τεχνικές Συχνά μέρος του φαρμάκου «χάνεται» στο περιβάλλον

5 Θεραπεία άσθματος στη πορεία του χρόνου Β2 διεγέρτες Βραχείας δράσης Εισπνεόμενα κορτικοστεροειδή Συνδυασμός Βρογχόσπασμος Φλεγμονή Βρογχική Υπεραντιδραστικότητα Remodelling

6 Σχεδιασμένα για να χρησιμοποιούνται δια μέσου της εισπνοής, στο αναπνευστικό σύστημα και τους πνεύμονες. Τι είναι τα ICS Eίναι γλυκοκορτικοειδή (μια κατηγορία των στεροειδών ορμονών που συντίθενται από τον φλοιό των επινεφριδίων και έχουν αντιφλεγμονώδη δράση)

7 Κατ εκτίμηση Συγκριτικές Ημερήσιες Δόσεις των ICS ανά Ηλικία Φάρμακο ( μg ) Χαμηλή Ημερ. Δόση (μg) Μέση ημερ. δόση (μg) Υψηλή ημερ. δόση > 5 y Age < 5 y > 5 y Age < 5 y > 5 y Age < 5 y Beclomethasone > > >1000 >400 Budesonide > >1000 >400 Budesonide-Neb Inhalation Suspension > >1000 Ciclesonide > > > >320 Flunisolide > > >2000 >1250 Fluticasone > > >500 >500 Mometasone furoate > > > >400 Triamcinolone acetonide > > >2000 >1200

8 Παράγοντες που επηρεάζουν την εναπόθεση Ασθενής Εναπόθεση στο αναπνευστικό σύστημα Συσκευή Φάρμακο

9 ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΕΙΣΠΝΕΟΜΕΝΩΝ

10 Εναπόθεση του φαρμάκου στους πνεύμονες Η ιδανική διάμετρος πρέπει να είναι 2-3 μ Διάμετρος σωματιδίων ( μ ) ( βρογχιόλια ) ( κυψελίδες ) 1-5

11 Corticosteroids: Cellular Effects Inflammatory Cells Structural Cells Numbers ( apoptosis ) Cytokines Eosinophil T H 2 Lymphocyte Epithelial Cell Endothelial Cell Cytokines Mediators Mast Cell Corticosteroids Leakage Numbers Cytokines Numbers Macrophage Dendritic Cell Airway Smooth Muscle Mucus Gland β 2 - Receptors Mucus Secretion Adapted from Barnes PJ. J Allergy Clin Immunol. 1998;101:S427-S433.

12 ICS και FeNO ENO (ppb) Placebo Bud 100 Bud Days of Treatment Thorax 2002; 57:889-96

13

14 Σύσταση του FDA για χρησιμοποίηση των ICS στον έλεγχο του άσθματος ανάλογα με την ηλικία Budesonide Inhalation Suspension Beclomethasone MDI Budesonide DPI Flunisolide MDI Triamcinolone MDI ( HFA ) Beclomethasone MDI ( HFA ) Fluticasone MDI Fluticasone/Salmeterol DPI Fluticasone DPI Mometasone DPI ( y ) Ηλικία FDA = Food and Drug Administration; DPI = dry-powder inhaler; MDI = metered-dose inhaler; HFA = hydrofluoroalkane.

15 ICS Παρενέργειες Τοπικές αναστρέψιμες (οροφαρυγγικές μυκητιάσεις, βράγχος φωνής, βήχας από ( αεραγωγών ερεθισμό των αν. Συστηματικές (μώλωπες, ελάττωση της οστικής πυκνότητας, αδρενεργική ( γλαύκωμα καταστολή, καταρράκτη, Ciclesonide, budesonide, fluticazone = Λιγότερες παρενέργειες Υπάρχουν ενδείξεις αύξησης του κινδύνου για πνευμονικές λοιμώξεις, συμπεριλαμβανομένης και της Φυματίωσης

16 ΛΑΡΥΓΓΙΚΗ ΚΑΝΤΙΤΙΑΣΗ 2004 by American College of Chest Physicians Roland N J et al. Chest 2004;126:

17 ICS / Πνευμονία ( TORCH (NEJM : Inhaled steroids increased pneumonia AJRCCM : Inhaled steroids increased pneumonia admissions

18 Κίνδυνος πνευμονίας μετά από 1 έτος θεραπείας με ICS Drummond, M. B. et al. JAMA 2008;300: Copyright restrictions may apply.

19 ICS στο Άσθμα: Όφελος και κίνδυνος Μείωση φλεγμονής Ελάττωση θνητότητας Η πιο αποτελεσματική θεραπεία στο άσθμα Εξαρτώμενο από δόση, φάρμακο, τρόπος χορήγησης Χρόνος θεραπείας Κίνδυνος Όφελος

20 Τα ICS είναι λιγότερο αποτελεσματικά στους καπνιστές Η φλεγμονή των αεραγωγών διαφέρει Οι καπνιστές έχουν μεγαλύτερο ποσοστό ουδετεροφίλων στα προκλητά πτύελα, και τα στεροειδή δεν είναι τόσο αποτελεσματικά στη μείωση τους. Το κάπνισμα προκαλεί οξειδωτικό στρες Το οξειδωτικό στρες από το κάπνισμα αλλοιώνει τη δραστηριότητα των ιστονών deacetylase-2 (HDAC2), αποτέλεσμα της μειωμένης δραστηριότητας των στεροειδών. Το κάπνισμα προκαλεί παραγωγή λευκοτριενίων Τα λευκοτριένια δεν ελαττώνονται με τα στεροειδή. Boulet LP et al. Chest. 2006;129: Barnes PJ et al. Lancet. 2004;363: Fauler J et al. Eur J Clin Invest. 1997;27:43 7.

21 ICS και ουδετερόφιλα Budesonide 400 ug/placebo Budesonide 1000 ug/placebo Granulocytes (% of Baseline) BUD 400 ug Placebo Budesonide Time 400 (h) ug/placebo Granulocytes (% of Baseline) BUD 1000 ug Placebo Budesonide Time 1000 (h) ug/placebo Granulocytes (% of Baseline) BUD 400 ug Placebo Time (h) Granulocytes (% of Baseline) BUD 1000 ug Placebo Time (h)

22 Αντίσταση στα ICS των καπνιστών με άσθμα Μη καπνιστές με άσθμα Καπνιστές με άσθμα φλεγμονή NF-κB Κορτικοειδή GR Peroxynitrite Καπνός τσιγάρου Οξειδωτικό στρες NF-κB Histone acetylation GM-CSF IL-8 eotaxin HDAC2 Απάντηση Στα στεροειδή Histone acetylation HDAC2 Histone Αντίσταση acetylation Στα στεροειδή GM-CSF GM IL-8 eotaxin GM-CSF eotaxin GR = glucocorticoid receptors; HDAC2 = histone deacetylase-2; NF- κb = nuclear factor- κb

23 ICS και Άσθμα

24 Θεραπείαγιαναεπίτευξη ελέγχου

25 BTS guideline: Stepwise management in adults

26 Selroos et al. Chest. 1995;108(5): PEFR και ICS

27 Δόση των ICS και παρακολούθηση της PEFR ανά 2 εβδομάδες Barnes PJ. J Allergy Clin Immunol. 1998;101:S427-S433

28 Αποτελεσματικότητα των ICS στο άσθμα Η Βουδεσονίδη βελτιώνει τον έλεγχο του άσθματος Ελαττώνει την ΒΥ Αυξάνει τον FEV 1 προ-βρογχοδιαστολής Λιγότερες νοσηλείες (2.5 vs. 4.4) ( 22 Λιγότερες επισκέψεις στα ΤΕΠ (12 vs Λιγότερη χρήση ανακουφιστικού φαρμάκου Λιγότερη χρήση κορτικοειδών Μικρήεπίδρασηστούψος CAMP study. NEJM 2000; 343:

29 Βελτίωση της PEF μετά από χορήγηση ICS σε διαφορετικούς χρόνους μετά την έναρξη των συμπτωμάτων άσθματος % Βελτίωση της PEF Διάρκεια συμπτωμάτων <6 mo 6-12 mo 1-2 yr 2-5 yr 5-10 yr >10 yr mo 1 yr 2 yr Χρόνος Selroos et al. Chest. 1995;108(5):

30 Θεραπεία Άσθματος και FEV1% σε διάστημα 10 ετών FEV1% ,4 86,4 Χωρίς θεραπεία 78,3 P=0,046 85,7 Συνεχόμενα ICS ±Β2 Θεραπεία Άσθματος 84,4 88,6 Κατ' επίκλιση Στιγμιότυπο 1 Στιγμιότυπο 2 Porpodis et al. Journal of Asthma, 2009, Vol. 46, No. 6, Pages

31 Θεραπεία άσθματος τις προηγούμενες 4 εβδομάδε % ,1 67,5 4,9 55,6 14,3 39,6 25,5 4,6 6,7 37 severe moderate mild intermittent total ICS rescue Asthma control in Thailand. Respirology 2004

32 ICS και πρόληψη θανάτων από άσθμα στο Καναδά Rate Ratio 1.5 θανάτων από άσθμα Νο συσκευών φαρμάκων άσθματος ανά έτος Suissa et al. N Engl J Med. 2000;343:

33 Άσθμα υπό έλεγχο % ασθενών υπό έλεγχο ανά εβδομάδα 100 Seretide FP GOAL Study εβδομάδες Όλοι οι ασθενείς

34 Συνδυασμός και ποιότητα ζωής 6.5 Μέγιστο σκορ = 7 Seretide FP AQLQ Score B/L GOAL Study Εβδομάδες p < 0.008

35 ICS και ΧΑΠ

36 ΔιαχείρισητηςσταθερήςΧΑΠ Θεραπεία: εισπνεόμενα κορτικοστεροειδή Χορήγηση ICS σε ασθενείς με ΧΑΠ με FEV1 < 50% προβλ. (στάδιο III: σοβαρή ΧΑΠ και στάδιο IV: πολύ σοβαρή ΧΑΠ) και συχνές παροξύνσεις (Evidence A). Ο συνδυασμός ICS / LABA είναι πιο αποτελεσματικός απότηχορήγησηκαθενόςχωριστά(evidence A). Η σχέση δόση / απάντηση και η ασφάλεια της μακροχρόνιας χορήγησης των ICS στη ΧΑΠ δεν είναι γνωστή

37 ΧΑΠ - Θεραπεία Ι Ήπια FEV 1 /FVC<70% FEV 1 80% ± συμπτώματα ΙΙ Μέτρια FEV 1 /FVC<70% FEV % ± συμπτώματα FEV 1 /FVC<70% FEV % ± συμπτώματα ( ΧΠΚ + ΧΑΑ (ή Αποφυγή παραγόντων κινδύνου, αντιγριππικός εμβολιασμός Βρογχοδιασταλτικά βραχείας δράσης κατ' επίκληση LTOT: μακροχρόνια οξυγονοθεραπεία FEV 1 μετά βρογχοδιαστολή ΙΙΙ Σοβαρή ΚΑΙ Βρογχοδιασταλτικά μακράς δράσης Αποκατάσταση (Rehabilitation) IV Πολύ σοβαρή FEV 1 /FVC<70% FEV 1 <30% ή FEV 1 <50% ΚΑΙ Εισπνεόμενα κορτικοστεροειδή GOLD 2006 ( παροξύνσεις (σε συχνές ΚΑΙ LTOT Χειρουργικές

38 Αλγόριθμος διαχείρισης της ΧΑΠ Ήπια Β2 διεγέρτες κατ επίκληση assess with symptoms and spirometry Τιοτρόπιο Tiotropium+LABA Βαρειά χορήγηση -ICS -θεοφυλλίνη Β2 μακράς δράσης LABA + tiotropium BTS guideline

39 Comprehensive Approach to Management of COPD Oxygen Surgery Inhaled corticosteroids/laba Pulmonary Rehabilitation Pulmonary rehabilitation ( Bronchodilator(s Long-acting ( bronchodilator(s Long-acting ( bronchdilator(s PRN short-acting Smoking cessation/exercise/self-management/education Lung Function Impairment Mild Very Severe MRC Dyspnea Scale 2 5 Early diagnosis (spirometry) + prevention Prevent/RX AECOPD Follow-up End-of-life care Can Respir J Vol 15 Suppl A January/February 2008

40 European Study Καπνιστές με ήπια ΧΑΠ 912 καπνιστές Διπλή τυφλή μελέτη με placebo group για 3 χρόνια Βουδεσονίδη 400 ug bd Καμία επίπτωση στη decline της FEV1 Pauwels et al, NEJM, 1999.

41 Copenhagen Lung Study 76% καπνιστές, n =290 Ήπια ΧΑΠ Διπλή τυφλή μελέτη με placebo group για 3 χρόνια Βουδεσονίδη 400 ug bd Καμία επίπτωση στη decline της FEV1 Vestbo et al, Lancet :

42 ISOLDE study ( καπνιστές Βαρειά ΧΑΠ (48% Διπλή τυφλή μελέτη με placebo group για 3 χρόνια, n=750 Φλουτικαζόνη Καμία επίπτωση στη decline της FEV1 Λιγότερες παροξύνσεις Λιγότερα συμπτώματα BMJ

43 ISOLDE: Lack of effect of ICS on FEV1 decline FEV 1 (L) Start of Double-Blind Treatment Randomization and 222 Start of Oral Steroid Trial FP MDI 500 mcg b.i.d. (n=376) Placebo b.i.d. (n=375) Time (months) Burge et al. BMJ. 2000; 320:

44 ICS και παροξύνσεις (ISOLDE) % Αριθμός/ασθενή/έτος *p<0.05 vs. placebo 0 Placebo FP (500µg b.d.) Baseline: FEV 1 <50% της προβλεπόμενης Burge PS, BMJ 2000

45 TORCH study 3yr, n = 6,000. καπνιστές, FEV1<60% Fluticasone/salmeterol, Fluticasone, Salmeterol, placebo μικρή διαφορά στη θνητότητα Λιγότερες παροξύνσεις (25%) με ICS ΒελτίωσητουτρόπουζωήςμεταICS Calverley et al. N Engl J Med 2007; 356:

46 TORCH: All-cause Mortality at Three Years 18 Salmeterol/fluticasone DPI (12.6% mortality rate) Placebo (15.2% mortality rate) 16 Probability of death (%) HR 0.825, P= % risk reduction 2.6% absolute reduction Time to death (weeks) Adapted from Calverley et al. N Engl J Med 2007;356:

47 TORCH βελτίωση στον προ βρογχοδιαστολή FEV1 P< SAL/FP vs. Placebo over 3 years P< SAL/FP vs. SAL and FP over 3 years 100 Adjusted Mean Change FEV 1 (ml) Time (Weeks) Placebo SAL FP SAL/FP 500/50 Adapted from Calverley et al. N Engl J Med 2007; 356:

48 Celli BR, ERS 2006 ( TORCH ) ICS και παροξύνσεις -25%

49 Συνδυασμοί ICS-LABA και παροξύνσεις 10 Szafranski Calverley TRISTAN 0 % change (vs. placebo) Μελέτες ενός έτους με ICS + LABA Szafranski P, ERJ 2003 Calverley PM, ERJ 2003; Calverley PM, Lancet 2003

50 Wouters EFM, Thorax 2005 Διακοπή ICS και παροξύνσεις ( COSMIC ) Σοβαρές παροξύνσεις/έτος p =ns Ήπιες παροξύνσεις/έτος p =0.02 Salmeterol Salmeterol + Fluticasone

51 Συμπεράσματα

52 Συμπεράσματα Τα πιο αποτελεσματικά αντιφλεγμονώδη φάρμακα Μειώνουν τα συμπτώματα Βελτιώνουν την ποιότητα ζωής Βελτιώνουν την αναπνευστική λειτουργία Ελαττώνουν τη ΒΥ Ελέγχουν την φλεγμονή Ελαττώνουν την συχνότητα και την βαρύτητα των παροξύνσεων Ελαττώνουν την θνητότητα ΩΣΤΟΣΟ ΔΕΝ ΘΕΡΑΠΕΥΟΥΝ ΤΟ ΑΣΘΜΑ ΚΑΙ ΤΗ ΧΑΠ

53 Συμπεράσματα Διαφορετική αποτελεσματικότητα λόγω διαφορετικών συσκευών Τα μεγαλύτερα αποτελέσματα πετυχαίνονται με χαμηλές δόσεις ανάλογες της βουδεσονίδης 400 μg/ημέρα Αύξηση δόσης μικρή επιπλέον αποτελεσματικότητα αύξηση παρενεργειών Καπνιστές ελαττωμένη ανταπόκριση στα ICS μεγαλύτερη δοσολογία

54 ΓνώμητωνιατρώνγιαταICS Υπερβολικά πεποισμένοι Καθόλου πεποισμένοι 2 1 Αποτελεσματικότητα Ευκολία στη Συγχορήγηση Με LABA Συχνότητα δόσεων αξιοπιστία Συστ. παρενέργειες Τοπικές παρενέργειες On a scale of 1 10 where 1 means extremely dissatisfied and 10 means extremely satisfied, how satisfied are you with the following features of available inhaled corticosteroids? Base: All Respondents Can Respir J Vol 15 Suppl A January/February 2008

55 ΓνώμητωνιατρώνγιαταICS % 98% (%) των ιατρών % 39% 78% 20% Strongly Agree Somewhat Agree Τα ICS αποτελούν το gold standard της θεραπείας του άσθματος Θεραπεύοντας τη φλεγμονή, μειώνεις τον κίνδυνο Χρόνιας βρογχοσύσπασης Please indicate whether you agree strongly, agree somewhat, disagree somewhat or disagree strongly with the following statements. Base: All Respondents Can Respir J Vol 15 Suppl A January/February 2008

56 Ιστορία της θεραπείας του άσθματος Normal Inflamed (untreated) Regular Inhaled Steroid Partly Treated Remodeled

57 Καμία ερώτηση?

H παρουσίαση αυτή αποτελεί δημιουργία του ομιλητή Παρακαλείστε να τη χρησιμοποιήσετε μόνο για ενημέρωσή σας

H παρουσίαση αυτή αποτελεί δημιουργία του ομιλητή Παρακαλείστε να τη χρησιμοποιήσετε μόνο για ενημέρωσή σας H παρουσίαση αυτή αποτελεί δημιουργία του ομιλητή Παρακαλείστε να τη χρησιμοποιήσετε μόνο για ενημέρωσή σας Μήπως υπερθεραπεύουμε το ήπιο άσθμα? Κωνσταντίνος Πορπόδης Πνευμονολόγος Λέκτορας ΑΠΘ ΠΑΘΟΓΕΝΕΙΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΑΠΟ ΟΧΗ ΤΩΝ ΣΤΑΘΕΡΩΝ ΣΥΝ ΥΑΣΜΩΝ

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΑΠΟ ΟΧΗ ΤΩΝ ΣΤΑΘΕΡΩΝ ΣΥΝ ΥΑΣΜΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΑΠΟ ΟΧΗ ΤΩΝ ΣΤΑΘΕΡΩΝ ΣΥΝ ΥΑΣΜΩΝ ΠΕΤΡΟΣ ΜΠΑΚΑΚΟΣ ΕΠΙΚ. ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΠΝΕΥΜΟΝΟΛΟΓΙΑΣ ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΠΑΝ/ΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ Α ΠΑΝ/ΚΗ ΠΝΕΥΜ/ΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ Ν.Ν.Θ.Α «ΣΩΤΗΡΙΑ» Σύνοψη ιστορικής αναδροµής

Διαβάστε περισσότερα

Μη φαρμακευτική προσέγγιση- Επεμβατικές θεραπείες Πασχάλης Στειρόπουλος MD, PhD, FCCP ΓΝΘ Γ. ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ Θεσσαλονίκη

Μη φαρμακευτική προσέγγιση- Επεμβατικές θεραπείες Πασχάλης Στειρόπουλος MD, PhD, FCCP ΓΝΘ Γ. ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ Θεσσαλονίκη Σοβαρό άσθμα-λύσεις για το παρόν Μη φαρμακευτική προσέγγιση- Επεμβατικές θεραπείες Πασχάλης Στειρόπουλος MD, PhD, FCCP ΓΝΘ Γ. ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ Θεσσαλονίκη Δομή Σοβαρό άσθμα: ορισμός, προβληματισμοί Ρόλος των

Διαβάστε περισσότερα

H παρουσίαση αυτή αποτελεί δημιουργία του ομιλητή Παρακαλείστε να τη χρησιμοποιήσετε μόνο για ενημέρωσή σας

H παρουσίαση αυτή αποτελεί δημιουργία του ομιλητή Παρακαλείστε να τη χρησιμοποιήσετε μόνο για ενημέρωσή σας H παρουσίαση αυτή αποτελεί δημιουργία του ομιλητή Παρακαλείστε να τη χρησιμοποιήσετε μόνο για ενημέρωσή σας Άσθμα και κάπνισμα. ποιο κοντά στη ΧΑΠ ή άλλη νόσος Μ.Τουμπής Πνευμονολόγος Συμβουλευτικές υπηρεσίες

Διαβάστε περισσότερα

Διαλείπουσα χορήγηση εισπνεόμενων κορτικοστεροειδών και μοντελουκάστης «κατά»

Διαλείπουσα χορήγηση εισπνεόμενων κορτικοστεροειδών και μοντελουκάστης «κατά» Διαλείπουσα χορήγηση εισπνεόμενων κορτικοστεροειδών και μοντελουκάστης «κατά» Κυρβασίλης Β. Φώτης Παιδοπνευμονολογική Μονάδα Γ Παιδιατρική Κλινική ΑΠΘ 1 ο βήμα 2 ο βήμα 3 ο βήμα 4 ο βήμα 5 ο βήμα Εκπαίδευση

Διαβάστε περισσότερα

Κατευθυντήριες οδηγίες αντιμετώπισης του άσθματος στα παιδιά.

Κατευθυντήριες οδηγίες αντιμετώπισης του άσθματος στα παιδιά. Κατευθυντήριες οδηγίες αντιμετώπισης του στα παιδιά. Φώτης Β. Κυρβασίλης Επίκουρος Καθηγητής Παιδιατρικής Πνευμονολογίας Γ Παιδιατρική Κλινική Α.Π.Θ www.pd3.gr Η αντιμετώπιση του βρογχικού στα παιδιά κατευθύνεται

Διαβάστε περισσότερα

Διαλείπουσα αγωγή στο ήπιο άσθμα. Α. Φλέμιγκ, Πνευμονολογικό Τμήμα Παναγιώτα Λάμπρου

Διαλείπουσα αγωγή στο ήπιο άσθμα. Α. Φλέμιγκ, Πνευμονολογικό Τμήμα Παναγιώτα Λάμπρου Διαλείπουσα αγωγή στο ήπιο άσθμα Α. Φλέμιγκ, Πνευμονολογικό Τμήμα Παναγιώτα Λάμπρου Υπέρτατη Ιπποκρατική εντολή στον Ιατρό είναι ωφελέειν ή μη βλάπτειν Μία από τις βασικότερες αρχές της μοντέρνας ιατρικής:

Διαβάστε περισσότερα

Θεραπευτική Αντιμετώπιση Άσθματος κατά την Παιδική Ηλικία

Θεραπευτική Αντιμετώπιση Άσθματος κατά την Παιδική Ηλικία Θεραπευτική Αντιμετώπιση Άσθματος κατά την Παιδική Ηλικία Α. Καδίτης Παιδίατρος-Παιδοπνευμονολόγος Α Παιδιατρική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών Νοσοκομείο Παίδων «Η Αγία Σοφία» National Asthma Education

Διαβάστε περισσότερα

Ουδετεροφιλική φλεγμονή στο άσθμα. Νικολέττα Ροβίνα Επιμελήτρια Β Α Πανεπιστημιακή Πνευμονολογική Κλινική Νοσ/μείο «η Σωτηρία»

Ουδετεροφιλική φλεγμονή στο άσθμα. Νικολέττα Ροβίνα Επιμελήτρια Β Α Πανεπιστημιακή Πνευμονολογική Κλινική Νοσ/μείο «η Σωτηρία» Ουδετεροφιλική φλεγμονή στο άσθμα Νικολέττα Ροβίνα Επιμελήτρια Β Α Πανεπιστημιακή Πνευμονολογική Κλινική Νοσ/μείο «η Σωτηρία» The common disease asthma is probably not a single disease, but rather a complex

Διαβάστε περισσότερα

ΗΠΙΟ ΕΠΙΜΕΝΟΝ ΑΣΘΜΑ (MILD PERSISTENT ASTHMA) ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΣΤΑΘΕΡΗ ΑΠΟΨΗ. Ξ.ΤΣΙΑΦΑΚΗ Διευθύντρια ΕΣΥ Β Πνευμονολογικό τμήμα Σισμανόγλειο - Αθήνα

ΗΠΙΟ ΕΠΙΜΕΝΟΝ ΑΣΘΜΑ (MILD PERSISTENT ASTHMA) ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΣΤΑΘΕΡΗ ΑΠΟΨΗ. Ξ.ΤΣΙΑΦΑΚΗ Διευθύντρια ΕΣΥ Β Πνευμονολογικό τμήμα Σισμανόγλειο - Αθήνα ΗΠΙΟ ΕΠΙΜΕΝΟΝ ΑΣΘΜΑ (MILD PERSISTENT ASTHMA) ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΣΤΑΘΕΡΗ ΑΠΟΨΗ Ξ.ΤΣΙΑΦΑΚΗ Διευθύντρια ΕΣΥ Β Πνευμονολογικό τμήμα Σισμανόγλειο - Αθήνα ΕΠΙΠΤΩΣΗ ΗΠΙΟΥ ΑΣΘΜΑΤΟΣ moderate, 25,5% 40-70% ΝΕΩΝ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΩΝ:ΗΠΙΟ

Διαβάστε περισσότερα

Θεραπεύοντας με βάση τους βιολογικούς δείκτες-εφικτό; Α. Ι. Παπαϊωάννου Ειδικευόμενη Πνευμονολόγος Γ Πνευμονολογική Κλινική Γ.Ν.

Θεραπεύοντας με βάση τους βιολογικούς δείκτες-εφικτό; Α. Ι. Παπαϊωάννου Ειδικευόμενη Πνευμονολόγος Γ Πνευμονολογική Κλινική Γ.Ν. Θεραπεύοντας με βάση τους βιολογικούς δείκτες-εφικτό; Α. Ι. Παπαϊωάννου Ειδικευόμενη Πνευμονολόγος Γ Πνευμονολογική Κλινική Γ.Ν. «Σισμανόγλειο» Βιολογικοί δείκτες Ορισμός Ο βιολογικός δείκτης είναι ένα

Διαβάστε περισσότερα

Ενδείξεις μέτρησης εκπνεομένου NO στα παιδιά

Ενδείξεις μέτρησης εκπνεομένου NO στα παιδιά Ενδείξεις μέτρησης εκπνεομένου NO στα παιδιά Ε.Παρασκάκης Eπικ. Καθηγητής Παιδιατρικής Μονάδα Αναπνευστικών Νοσημάτων Παίδων Παιδιατρική Κλινική Πανεπιστημίου Θράκης ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η παρακολούθηση αρκετών αναπνευστικών

Διαβάστε περισσότερα

Σύλβια Ντουμίτρου, M. Χαρικιοπούλου, Ε. Θεοδωρακοπούλου, Κ. Βελέντζας, Μ. Ανδρίτσου, Ζ. Σαρδελής, Α. Χροναίου, Ε. Κοσμάς

Σύλβια Ντουμίτρου, M. Χαρικιοπούλου, Ε. Θεοδωρακοπούλου, Κ. Βελέντζας, Μ. Ανδρίτσου, Ζ. Σαρδελής, Α. Χροναίου, Ε. Κοσμάς Εργασία βραβευθείσα από National Emphysema Foundation και American Thoracic Society (ATS 2010) Σύλβια Ντουμίτρου, M. Χαρικιοπούλου, Ε. Θεοδωρακοπούλου, Κ. Βελέντζας, Μ. Ανδρίτσου, Ζ. Σαρδελής, Α. Χροναίου,

Διαβάστε περισσότερα

Οστεοποντίνη στο υπερκείµενο των προκλητών πτυέλων σε ασθµατικούς καπνιστές: συσχετίσεις µε δείκτες φλεγµονής και αναδιαµόρφωσης των αεραγωγών

Οστεοποντίνη στο υπερκείµενο των προκλητών πτυέλων σε ασθµατικούς καπνιστές: συσχετίσεις µε δείκτες φλεγµονής και αναδιαµόρφωσης των αεραγωγών Οστεοποντίνη στο υπερκείµενο των προκλητών πτυέλων σε ασθµατικούς καπνιστές: συσχετίσεις µε δείκτες φλεγµονής και αναδιαµόρφωσης των αεραγωγών Γ. Χειλάς, Σ. Λουκίδης, Κ. Κωστίκας, D. Simoes, Κ. Κοντογιάννη,

Διαβάστε περισσότερα

LAΜA στο άσθμα: Έχουν θέση; Ναι

LAΜA στο άσθμα: Έχουν θέση; Ναι LAΜA στο άσθμα: Έχουν θέση; Ναι Γεώργιος Χειλάς Πνευμονολόγος Επιστημονικός Συνεργάτης Πνευμονολογικής Μονάδας Α Κλινικής Εντατικής Θεραπείας-ΕΚΠΑ Συντονιστής Ομάδας ΧΑΠ Ε.Π.Ε. Μουσκαρινικοί υποδοχείς

Διαβάστε περισσότερα

«Τα πολλά πρόσωπα της φλεγµονής του βρογχικού άσθµατος»

«Τα πολλά πρόσωπα της φλεγµονής του βρογχικού άσθµατος» «Τα πολλά πρόσωπα της φλεγµονής του βρογχικού άσθµατος» Νικολέττα Ροβίνα Πνευµονολόγος, Επιµελήτρια Β 1η Παν/κή Πνευµονολογική Κλινική ΓΝΝΘΑ «η Σωτηρία» Ορισµός του άσθµατος Το άσθµα είναι µια χρόνια φλεγµονώδης

Διαβάστε περισσότερα

Θεραπευτική διαχείριση σοβαρού άσθματος

Θεραπευτική διαχείριση σοβαρού άσθματος Θεραπευτική διαχείριση σοβαρού άσθματος Ροβίνα Νικολέττα Λέκτορας Πνευμονολογίας - Εντατικής Θεραπείας, ΕΚΠΑ Α Πανεπιστημιακή Πνευμονολογική Κλινική ΝΝΘΑ «Η Σωτηρία» Κατευθυντήριες οδηγίες για το σοβαρό

Διαβάστε περισσότερα

ΒΑΣΙΛΗΣ ΜΠΑΓΚΑΛΑΣ ΠΝΕΥΜΟΝΟΛΟΓΟΣ ΕΝΤΑΤΙΚΟΛΟΓΟΣ ΜΟΝΑΔΑ ΑΝΑΠΝΕΣΤΙΚΗΣ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑΣ Γ.Ν.Θ. Γ. ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ

ΒΑΣΙΛΗΣ ΜΠΑΓΚΑΛΑΣ ΠΝΕΥΜΟΝΟΛΟΓΟΣ ΕΝΤΑΤΙΚΟΛΟΓΟΣ ΜΟΝΑΔΑ ΑΝΑΠΝΕΣΤΙΚΗΣ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑΣ Γ.Ν.Θ. Γ. ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ ΒΑΣΙΛΗΣ ΜΠΑΓΚΑΛΑΣ ΠΝΕΥΜΟΝΟΛΟΓΟΣ ΕΝΤΑΤΙΚΟΛΟΓΟΣ ΜΟΝΑΔΑ ΑΝΑΠΝΕΣΤΙΚΗΣ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑΣ Γ.Ν.Θ. Γ. ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ Η Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια είναι μια νόσος που μπορεί να προληφθεί και να θεραπευθεί, και περιλαμβάνει

Διαβάστε περισσότερα

Θεραπευτικοί χειρισμοί και παρακολούθηση ασθενή με βρογχικό άσθμα στην κοινότητα

Θεραπευτικοί χειρισμοί και παρακολούθηση ασθενή με βρογχικό άσθμα στην κοινότητα Θεραπευτικοί χειρισμοί και παρακολούθηση ασθενή με βρογχικό άσθμα στην κοινότητα Ροβίνα Νικολέττα Επίκουρη καθηγήτρια Πνευμονολογίας - Εντατικής Θεραπείας Α Πανεπιστημιακή Πνευμονολογική Κλινική ΝΝΘΑ «η

Διαβάστε περισσότερα

«Φάρμακα για το βρογχικό άσθμα και τη ΧΑΠ» Στέλιος Θ Λουκίδης MD FCCP ERS chairman group 5.2 Ιατρική σχολή ΕΚΠΑ

«Φάρμακα για το βρογχικό άσθμα και τη ΧΑΠ» Στέλιος Θ Λουκίδης MD FCCP ERS chairman group 5.2 Ιατρική σχολή ΕΚΠΑ «Φάρμακα για το βρογχικό άσθμα και τη ΧΑΠ» Στέλιος Θ Λουκίδης MD FCCP ERS chairman group 5.2 Ιατρική σχολή ΕΚΠΑ Conflicts [Honorarium fees] Astra Zeneca Greece & Bulgaria & Poland Boehringer Ingelheim

Διαβάστε περισσότερα

Ο ρόλος των εισπνεόμενων κορτικοστεροειδών και της τριπλής θεραπείας στην ΧΑΠ

Ο ρόλος των εισπνεόμενων κορτικοστεροειδών και της τριπλής θεραπείας στην ΧΑΠ Ο ρόλος των εισπνεόμενων κορτικοστεροειδών και της τριπλής θεραπείας στην ΧΑΠ Γεώργιος Χειλάς Πνευμονολόγος Επικουρικός Επιμελητής Πνευμονολογικής Μονάδας Α ΚΕΘ - ΕΚΠΑ Συντονιστής Ομάδας ΧΑΠ Ε.Π.Ε. - Ταμίας

Διαβάστε περισσότερα

Θεραπεύσιμα χαρακτηριστικά στα αποφρακτικά νοσήματα του πνεύμονα: μια καινοτόμος προσέγγιση. Στέλιος Λουκίδης MD Phd FCCP Ιατρική σχολή ΕΚΠΑ

Θεραπεύσιμα χαρακτηριστικά στα αποφρακτικά νοσήματα του πνεύμονα: μια καινοτόμος προσέγγιση. Στέλιος Λουκίδης MD Phd FCCP Ιατρική σχολή ΕΚΠΑ Θεραπεύσιμα χαρακτηριστικά στα αποφρακτικά νοσήματα του πνεύμονα: μια καινοτόμος προσέγγιση Στέλιος Λουκίδης MD Phd FCCP Ιατρική σχολή ΕΚΠΑ Conflicts [Honorarium fees] AstraZeneca Greece & Bulgaria & Poland

Διαβάστε περισσότερα

ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ ΑΓΓΕΙΟΔΙΑΣΤΑΛΤΙΚΑ

ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ ΑΓΓΕΙΟΔΙΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ ΑΓΓΕΙΟΔΙΑΣΤΑΛΤΙΚΑ Γεωργία Γ. Πίτσιου,, MD, PhD Πνευμονολόγος Εντατικολόγος Μονάδα Αναπνευστικής Ανεπάρκειας ΑΠΘ ΑΓΓΕΙΟΔΙΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΚΑΙ ΠΝΕΥΜΟΝΑΣ Ανταγωνιστές

Διαβάστε περισσότερα

West JB. Η Φυσιολογία της Αναπνοής απαραίτητα στοιχεία

West JB. Η Φυσιολογία της Αναπνοής απαραίτητα στοιχεία Ο ρόλος των μικρών αεραγωγών σε Άσθμα και ΧΑΠ Δρ. Κατσούλης Κωνσταντίνος Αρχίατρος Πνευμονολόγος Δντης Πνευμονολογικής κλινικής 424 ΓΣΝΘ Ανατομία μικρών αεραγωγών Φυσιολογία μικρών αεραγωγών Εκτίμηση λειτουργίας

Διαβάστε περισσότερα

Φαινότυπος μόνιμης απόφραξης αεραγωγών

Φαινότυπος μόνιμης απόφραξης αεραγωγών Φαινότυπος μόνιμης απόφραξης αεραγωγών Δρ. Κατσούλης Κωνσταντίνος Δντης Πνευμονολογικής κλινικής 424 Στρατιωτικού Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης Ορισμός του άσθματος σήμερα Το άσθμα είναι μια χρόνια φλεγμονώδης

Διαβάστε περισσότερα

Διακοπή καπνίσματος σε ασθενείς με ΧΑΠ ή άλλες σημαντικές συννοσηρότητες. Φέκετε Κάταλιν Μονάδα Αναπνευστικής Ανεπάρκειας Γ. Π. Ν. «Γ.

Διακοπή καπνίσματος σε ασθενείς με ΧΑΠ ή άλλες σημαντικές συννοσηρότητες. Φέκετε Κάταλιν Μονάδα Αναπνευστικής Ανεπάρκειας Γ. Π. Ν. «Γ. Διακοπή καπνίσματος σε ασθενείς με ΧΑΠ ή άλλες σημαντικές συννοσηρότητες Φέκετε Κάταλιν Μονάδα Αναπνευστικής Ανεπάρκειας Γ. Π. Ν. «Γ. ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ» ΕΧΩ ΔΙΑΒΑΣΕΙ ΤΟΣΑ ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΤΟ ΚΑΠΝΙΣΜΑ ΚΑΙ ΤΟ ΠΟΤΟ, ΠΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

Φλεγμονώδεις δείκτες στο σοβαρό άσθμα

Φλεγμονώδεις δείκτες στο σοβαρό άσθμα Φλεγμονώδεις δείκτες στο σοβαρό άσθμα Ανδριάνα Ι Παπαϊωάννου Πνευμονολόγος-Φυματιολόγος Επικουρική Επιμελήτρια Β Πανεπιστημιακή Πνευμονολογική Κλινική Νοσοκομείο «Αττικόν» Σοβαρό άσθμα Σαν σοβαρό ορίζεται

Διαβάστε περισσότερα

«Συνεχής ή διαλείπουσα χορήγηση εισπνεόμενων κορτικοστεροειδών στο παιδικό άσθμα. Τι προτείνει η βιβλιογραφία»

«Συνεχής ή διαλείπουσα χορήγηση εισπνεόμενων κορτικοστεροειδών στο παιδικό άσθμα. Τι προτείνει η βιβλιογραφία» «Συνεχής ή διαλείπουσα χορήγηση εισπνεόμενων κορτικοστεροειδών στο παιδικό άσθμα. Τι προτείνει η βιβλιογραφία» Δρ Δήμος Κ. Γίδαρης MRCRCH, MRCPE European Diploma in Paediatric Respiratory Medicine Senior

Διαβάστε περισσότερα

Θεραπευτική προσέγγιση της ΧΑΠ

Θεραπευτική προσέγγιση της ΧΑΠ Θεραπευτική προσέγγιση της ΧΑΠ Θεόδωρος Βασιλακόπουλος Πνευμονολόγος Αναπληρωτής Καθηγητής Ε.Κ.Π.Α. Ειδικός Γραμματέας Ε.Π.Ε. COPD DEFINITION COPD is a preventable and treatable disease state characterised

Διαβάστε περισσότερα

Ο ρόλος του τιοτροπίου στην αντιμετώπιση των παροξύνσεων της ΧΑΠ

Ο ρόλος του τιοτροπίου στην αντιμετώπιση των παροξύνσεων της ΧΑΠ Ο ρόλος του τιοτροπίου στην αντιμετώπιση των παροξύνσεων της ΧΑΠ Θεόδωρος Βασιλακόπουλος Πνευμονολόγος Αναπληρωτής Καθηγητής Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Ειδικός Γραμματέας ΕΠΕ Γιατί μας

Διαβάστε περισσότερα

ΔΕΙΚΤΕΣ ΦΛΕΓΜΟΝΗΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΜΗ ΑΛΛΕΡΓΙΚΟ ΣΟΒΑΡΟ ΒΡΟΓΧΙΚΟ ΑΣΘΜΑ

ΔΕΙΚΤΕΣ ΦΛΕΓΜΟΝΗΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΜΗ ΑΛΛΕΡΓΙΚΟ ΣΟΒΑΡΟ ΒΡΟΓΧΙΚΟ ΑΣΘΜΑ ΔΕΙΚΤΕΣ ΦΛΕΓΜΟΝΗΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΜΗ ΑΛΛΕΡΓΙΚΟ ΣΟΒΑΡΟ ΒΡΟΓΧΙΚΟ ΑΣΘΜΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΚΑΤΣΑΟΥΝΟΥ ΛΕΚΤΟΡΑΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ ΜΟΝΑΔΑ ΠΝΕΥΜΟΝΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΗΣ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑΣ- Κ.Ε.Θ. ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ

Διαβάστε περισσότερα

Real life data with anti IL-5 treatment. Πνευμονολογικές Κλινικές & Πνευμονολόγοι ανά την επικράτεια

Real life data with anti IL-5 treatment. Πνευμονολογικές Κλινικές & Πνευμονολόγοι ανά την επικράτεια Real life data with anti IL-5 treatment Πνευμονολογικές Κλινικές & Πνευμονολόγοι ανά την επικράτεια Εισαγωγή Το mepolizumab είναι ένα ανθρωποποιημένο μονοκλωνικό αντίσωμα που συνδέεται με την IL-5 με μεγάλη

Διαβάστε περισσότερα

Αντι-LTRs : Πόσο υποστηρίζονται από τις real-life μελέτες ;

Αντι-LTRs : Πόσο υποστηρίζονται από τις real-life μελέτες ; 3ο Σεμινάριο Συνεχιζόμενης Ιατρικής Εκπαίδευσης Ημέρες Άσθματος 2012 «ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟΙ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΙ ΣΤΟ ΒΡΟΓΧΙΚΟ ΑΣΘΜΑ» Αντι-LTRs : Πόσο υποστηρίζονται από τις real-life μελέτες ; Δημήτριος Ζ. Λάτσιος, M.D.,

Διαβάστε περισσότερα

Πολυπαραγοντικότητα της ΧΑΠ: Ο ρόλος των βρογχοδιασταλτικών. Stelios Loukides MD FCCP ERS chairman group 5.2 University of Athens Medical School

Πολυπαραγοντικότητα της ΧΑΠ: Ο ρόλος των βρογχοδιασταλτικών. Stelios Loukides MD FCCP ERS chairman group 5.2 University of Athens Medical School Πολυπαραγοντικότητα της ΧΑΠ: Ο ρόλος των βρογχοδιασταλτικών Stelios Loukides MD FCCP ERS chairman group 5.2 University of Athens Medical School Conflicts [Honorarium fees] AstraZeneca Greece & Bulgaria

Διαβάστε περισσότερα

Η ιπλή Βρογχοδιαστολή στη διαχείριση των ασθενών με Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια

Η ιπλή Βρογχοδιαστολή στη διαχείριση των ασθενών με Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια Η ιπλή Βρογχοδιαστολή στη διαχείριση των ασθενών με Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια Σταύρος Τρύφων Πνευμονολόγος MD, PhD, FCCP, ERS National Delegate ιευθυντής ΕΣΥ Γ. Νοσοκ. Γ. Παπανικολάου Θεσ/νίκη

Διαβάστε περισσότερα

ΑΜΕΣΕΣ ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΚΑΠΝΙΣΜΑΤΟΣ ΣΕ ΥΓΙΕΙΣ ΚΑΙ ΑΣΘΜΑΤΙΚΟΥΣ ΚΑΠΝΙΣΤΕΣ

ΑΜΕΣΕΣ ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΚΑΠΝΙΣΜΑΤΟΣ ΣΕ ΥΓΙΕΙΣ ΚΑΙ ΑΣΘΜΑΤΙΚΟΥΣ ΚΑΠΝΙΣΤΕΣ ΑΜΕΣΕΣ ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΚΑΠΝΙΣΜΑΤΟΣ ΣΕ ΥΓΙΕΙΣ ΚΑΙ ΑΣΘΜΑΤΙΚΟΥΣ ΚΑΠΝΙΣΤΕΣ Ανδριάνα Ι. Παπαϊωάννου, Καλλιόπη Τανού, Αγγέλα Κουτσοκέρα, Θεόδωρος Κυρόπουλος, Ειρήνη Τσιλιώνη, Σμαράγδα Οικονομίδη, Κυριακή Λιαδάκη,

Διαβάστε περισσότερα

FEV 1 : η θετική άποψη. Στέλιος Θ. Λουκίδης MD FCCP ERS secretary group 5.2 Ιατρική σχολή ΕΚΠΑ

FEV 1 : η θετική άποψη. Στέλιος Θ. Λουκίδης MD FCCP ERS secretary group 5.2 Ιατρική σχολή ΕΚΠΑ FEV 1 : η θετική άποψη Στέλιος Θ. Λουκίδης MD FCCP ERS secretary group 5.2 Ιατρική σχολή ΕΚΠΑ Σχεδιασμός Διάγνωση-Ανακάλυψη περιπτώσεων Διάγνωση-Θεραπεία σταθερής ΧΑΠ Ι Ήπια FEV 1 /FVC

Διαβάστε περισσότερα

«Καπνιστές ασθµατικοί: Χρειάζονται διαφορετική φαρµακευτική αντιµετώπιση;»

«Καπνιστές ασθµατικοί: Χρειάζονται διαφορετική φαρµακευτική αντιµετώπιση;» «Καπνιστές ασθµατικοί: Χρειάζονται διαφορετική φαρµακευτική αντιµετώπιση;» Νικολέττα Ροβίνα Πνευµονολόγος, Επιµελήτρια Β 1η Παν/κή Πνευµονολογική Κλινική ΓΝΝΘΑ «η Σωτηρία» ΕΙΣΑΓΩΓΗ Στις ανεπτυγµένες χώρες

Διαβάστε περισσότερα

ΧΑΠ: ΘΕΣΕΙΣ- ΑΝΤΙΘΕΣΕΙΣ

ΧΑΠ: ΘΕΣΕΙΣ- ΑΝΤΙΘΕΣΕΙΣ ΧΑΠ: ΘΕΣΕΙΣ- ΑΝΤΙΘΕΣΕΙΣ Λ. Σιχλετίδης Μ. Κάκουρα Κ. Κατσούλης Εταιρεία Μελέτης Πνευµονοπαθειών και Επαγγελµατικών Παθήσεων Θώρακος Θεσσαλονίκη 16.11.2009 ΕΠΙΠΟΛΑΣΜΟΣ ΤΗΣ ΧΑΠ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ Α Πανελλήνια σε 888

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟΦΡΑΚΤΙΚΗ ΠΝΕΥΜΟΝΟΠΑΘΕΙΑ

ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟΦΡΑΚΤΙΚΗ ΠΝΕΥΜΟΝΟΠΑΘΕΙΑ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟΦΡΑΚΤΙΚΗ ΠΝΕΥΜΟΝΟΠΑΘΕΙΑ H Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ) είναι μία πάθηση που χαρακτηρίζεται από προοδευτική, μη αντιστρεπτή επιδείνωση της αναπνευστικής

Διαβάστε περισσότερα

Νέες κατευθυντήριες οδηγίες για την ΧΑΠ Διαχείριση της νόσου

Νέες κατευθυντήριες οδηγίες για την ΧΑΠ Διαχείριση της νόσου Νέες κατευθυντήριες οδηγίες για την ΧΑΠ Διαχείριση της νόσου Ροβίνα Νικολέττα Επίκουρη καθηγήτρια Πνευμονολογίας - Εντατικής Θεραπείας Α Πανεπιστημιακή Πνευμονολογική Κλινική ΝΝΘΑ «H Σωτηρία» Ορισμός ΧΑΠ

Διαβάστε περισσότερα

Αναγνώριση της βαρύτητας των παροξυσμών άσθματος

Αναγνώριση της βαρύτητας των παροξυσμών άσθματος Αναγνώριση της βαρύτητας των παροξυσμών άσθματος Σύσταση 9: Συστήνεται οι Γενικοί Ιατροί και οι Επαγγελματίες Υγείας της Π.Φ.Υ., να αναγνωρίζουν έγκαιρα τους παροξυσμούς άσθματος με βάση τα κλινικά σημεία,

Διαβάστε περισσότερα

Μια κριτική ματιά στην κλινική. μελέτη GRIPHON

Μια κριτική ματιά στην κλινική. μελέτη GRIPHON Μια κριτική ματιά στην κλινική μελέτη GRIPHON Κατερίνα Μαραθιά Πνευμονολόγος Εντατικολόγος Διευθύντρια ΚΧ ΜΕΘ Διακλινικό Ιατρείο Πνευμονικής Υπέρτασης Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο Δήλωση σύγκρουσης

Διαβάστε περισσότερα

ΧΑΠ. Συνδυασµένη αξιολόγηση στη ΧΑΠ. Θεραπευτικές επιλογές:

ΧΑΠ. Συνδυασµένη αξιολόγηση στη ΧΑΠ. Θεραπευτικές επιλογές: ιαπανεπιστηµιακό Μεταπτυχιακό Πρόγραµµα Σπουδών Κλινική Φαρµακολογία- Θεραπευτική ΧΑΠ ιπλωµατική εργασία: Η ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗς ΧΑΠ &ΤΟΥ ΒΡΟΓΧΙΚΟΥ ΑΣΘΜΑΤΟΣ ΣΤΗΝ Π.Φ.Υ Συχνή πάθηση, που µπορεί

Διαβάστε περισσότερα

Τι γνωρίζαμε ως τώρα

Τι γνωρίζαμε ως τώρα «Μελέτη αναπνευστικής λειτουργίας σε παιδιά με βρογχικό άσθμα κατά τη διάρκεια της άσκησης» Janneke C van Leeuren, Frans H C de Jongh, Win M C van Aalderen, Boony J Thio Department of Pediatric Pulmonology

Διαβάστε περισσότερα

Θεραπευτική αντιμετώπιση της οξείας κρίσης άσθματος. Μίνα Γκάγκα Νοσοκομείο Νοσημάτων Θώρακος Αθηνών

Θεραπευτική αντιμετώπιση της οξείας κρίσης άσθματος. Μίνα Γκάγκα Νοσοκομείο Νοσημάτων Θώρακος Αθηνών Θεραπευτική αντιμετώπιση της οξείας κρίσης άσθματος Μίνα Γκάγκα Νοσοκομείο Νοσημάτων Θώρακος Αθηνών Το άσθμα είναι μία νόσος με διακυμάνσεις Συμπτώματα & προσαρμογή θεραπείας Παροξυσμοί Χορήγηση per os

Διαβάστε περισσότερα

Τι είναι το άσθμα; Άρθρο ιδιωτών Πνευμονολόγων Τρικάλων για το Άσθμα - ΚΑΛΑΜΠΑΚΑ CITY KALAMPAKA METEORA

Τι είναι το άσθμα; Άρθρο ιδιωτών Πνευμονολόγων Τρικάλων για το Άσθμα - ΚΑΛΑΜΠΑΚΑ CITY KALAMPAKA METEORA Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Άσθματος στις 2 Μαΐου η οποία καθιερώθηκε το 1998 από την Παγκόσμια Πρωτοβουλία για το άσθμα» και την υποστήριξη της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας, θα θέλαμε να ενημερώσουμε

Διαβάστε περισσότερα

Επίκουρος Καθηγήτρια Πνευμονολογίας Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Πνευμονολογική Κλινική ΛΑΡΙΣΑ 24/03/2015. Κερενίδη Νόρα

Επίκουρος Καθηγήτρια Πνευμονολογίας Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Πνευμονολογική Κλινική ΛΑΡΙΣΑ 24/03/2015. Κερενίδη Νόρα Επίκουρος Καθηγήτρια Πνευμονολογίας Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Πνευμονολογική Κλινική ΛΑΡΙΣΑ 24/03/2015 Κερενίδη Νόρα ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟΦΡΑΚΤΙΚΗ ΠΝΕΥΜΟΝΟΠΑΘΕΙΑ (ΧΑΠ) ΒΡΟΓΧΙΚΟ ΑΣΘΜΑ ΣYΝΔΡΟΜΟ ΑΛΛΗΛΟΕΠΙΚAΛΥΨΗΣ ΑΣΘΜΑΤΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

Φαινότυποι. Πορπόδης Κωνσταντίνος Πνευμονολόγος Λέκτορας ΑΠΘ

Φαινότυποι. Πορπόδης Κωνσταντίνος Πνευμονολόγος Λέκτορας ΑΠΘ Φαινότυποι Πορπόδης Κωνσταντίνος Πνευμονολόγος Λέκτορας ΑΠΘ NAEPP 1997, ERS 1999, GINA 2002, ATS & SARP 2002, ENFUMOSA 2003, BIOAIR 2005 TENOR 2004, Paris 2007, ERS 2008, PSACI 2008, WHO 2009, U-BIOPRED

Διαβάστε περισσότερα

Εκτίμηση της φλεγμονής των αεραγωγών στη ΧΑΠ: Τι πληροφορίες παίρνουμε; Στέλιος Θ. Λουκίδης MD FCCP Ιατρική σχολή ΕΚΠΑ

Εκτίμηση της φλεγμονής των αεραγωγών στη ΧΑΠ: Τι πληροφορίες παίρνουμε; Στέλιος Θ. Λουκίδης MD FCCP Ιατρική σχολή ΕΚΠΑ Εκτίμηση της φλεγμονής των αεραγωγών στη ΧΑΠ: Τι πληροφορίες παίρνουμε; Στέλιος Θ. Λουκίδης MD FCCP Ιατρική σχολή ΕΚΠΑ Conflicts [Honorarium fees] Astra Zeneca Greece & Bulgaria & Poland Boehringer Ingelheim

Διαβάστε περισσότερα

Τα αντιβιοτικά στο άσθμα. Χάρη Μπιτσάκου Πνευμονολόγος

Τα αντιβιοτικά στο άσθμα. Χάρη Μπιτσάκου Πνευμονολόγος Τα αντιβιοτικά στο άσθμα Χάρη Μπιτσάκου Πνευμονολόγος Antibiotics should be restricted to patients with pneumonia or to patients who did not respond to other treatments. British guidelines on the management

Διαβάστε περισσότερα

Ο ρόλος των λείων μυϊκών ινών στο άσθμα

Ο ρόλος των λείων μυϊκών ινών στο άσθμα Ο ρόλος των λείων μυϊκών ινών στο άσθμα Πασχάλης Στειρόπουλος Πνευμονολογική Κλινική ΔΠΘ Δομή Φυσιολογία λείων μυϊκών ινών των αεραγωγών Ρόλος τους στην παθοφυσιολογία του άσθματος Αναδιαμόρφωση Φλεγμονή

Διαβάστε περισσότερα

Νικολέττα Ροβίνα Πνευμονολόγος 1η Παν/κή Πνευμονολογική Κλινική ΓΝΝΘΑ «η Σωτηρία» Θεραπεύοντας με βάση τους βιολογικούς δείκτες-εφικτό; Όχι (?)..

Νικολέττα Ροβίνα Πνευμονολόγος 1η Παν/κή Πνευμονολογική Κλινική ΓΝΝΘΑ «η Σωτηρία» Θεραπεύοντας με βάση τους βιολογικούς δείκτες-εφικτό; Όχι (?).. Νικολέττα Ροβίνα Πνευμονολόγος 1η Παν/κή Πνευμονολογική Κλινική ΓΝΝΘΑ «η Σωτηρία» Θεραπεύοντας με βάση τους βιολογικούς δείκτες-εφικτό; Όχι (?).. Υπόθεση: Η φλεγμονή των αεραγωγών ευθύνεται για τις κλινικές

Διαβάστε περισσότερα

Τιοτρόπιο Respimat: Εξελίξεις στη θεραπεία του άσθματος

Τιοτρόπιο Respimat: Εξελίξεις στη θεραπεία του άσθματος Τιοτρόπιο Respimat: Εξελίξεις στη θεραπεία του άσθματος Γεώργιος Χειλάς Πνευμονολόγος Επικουρικός Επιμελητής Πνευμονολογικής Μονάδας Α ΚΕΘ - ΕΚΠΑ Συντονιστής Ομάδας ΧΑΠ Ε.Π.Ε. Ταμίας Ε.Π.Ε. GINA 2014 Stepwise

Διαβάστε περισσότερα

Φλεγμονή μικρών αεραγωγών στο άσθμα. Aθανάσιος Κωνσταντινίδης Πνευμονολογική Κλινική Πανεπιστημίου Ιωαννίνων

Φλεγμονή μικρών αεραγωγών στο άσθμα. Aθανάσιος Κωνσταντινίδης Πνευμονολογική Κλινική Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Φλεγμονή μικρών αεραγωγών στο άσθμα Aθανάσιος Κωνσταντινίδης Πνευμονολογική Κλινική Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Γιατί η φλεγμονή των μικρών αεραγωγών στο άσθμα είναι σημαντική? Η βαρύτητα της φλεγμονής στους

Διαβάστε περισσότερα

Ν.Ροβίνα. αναδιαμόρφωση των αεραγωγών στο σοβαρό ανθιστάμενο στη θεραπεία άσθμα. λχανάτηs 1, Σ. Λουκίδης 3. Τσέλιου 1, K. KοντογιάννηK.

Ν.Ροβίνα. αναδιαμόρφωση των αεραγωγών στο σοβαρό ανθιστάμενο στη θεραπεία άσθμα. λχανάτηs 1, Σ. Λουκίδης 3. Τσέλιου 1, K. KοντογιάννηK. αναδιαμόρφωση των αεραγωγών στο σοβαρό ανθιστάμενο στη θεραπεία άσθμα Ν.Ροβίνα 1, Π. Μπακάκος 1, E. Δήµα 1, Γ. Χειλάς 2, E. Τσέλιου 1, K. KοντογιάννηK 1, Σ. Παπίρης 3, M. AλχανάτηA λχανάτηs 1, Σ. Λουκίδης

Διαβάστε περισσότερα

Η μπεκλομεθαζόνη σε επανεξέταση: η μοντέρνα άποψη για ένα κλασσικό εισπνεόμενο κορτικοειδές

Η μπεκλομεθαζόνη σε επανεξέταση: η μοντέρνα άποψη για ένα κλασσικό εισπνεόμενο κορτικοειδές Άρθρο Σύνταξης Η μπεκλομεθαζόνη σε επανεξέταση: η μοντέρνα άποψη για ένα κλασσικό εισπνεόμενο κορτικοειδές Πέτρος Μπακάκος, Στέλιος Λουκίδης, Κωνσταντίνος Κωστίκας Συντακτική ομάδα Πνεύμων Αλληλογραφία

Διαβάστε περισσότερα

Βήχας ισοδύναμος άσθματος Cough Variant Asthma

Βήχας ισοδύναμος άσθματος Cough Variant Asthma 5 ο Σεμινάριο Συνεχιζόμενης Ιατρικής Εκπαίδευσης Ημέρες Άσθματος 2016 «ΒΡΟΓΧΙΚΟ ΑΣΘΜΑ: ΜΥΘΟΙ ΚΑΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΕΣ» Βήχας ισοδύναμος άσθματος Cough Variant Asthma Βιττωράκης Στυλιανός MD, PhD Πνευμονολόγος

Διαβάστε περισσότερα

Άσθμα κατά την άσκηση. Ανδριάνα Ι Παπαϊωάννου Πνευμονολόγος

Άσθμα κατά την άσκηση. Ανδριάνα Ι Παπαϊωάννου Πνευμονολόγος Άσθμα κατά την άσκηση Ανδριάνα Ι Παπαϊωάννου Πνευμονολόγος Ορισμός Ως βρογχόσπασμος επαγόμενος κατά την άσκηση ορίζεται η παροδική και αναστρέψιμη στένωση των αεραγωγών που ακολουθεί την έντονη άσκηση,

Διαβάστε περισσότερα

Η φλεγμονή των βρόγχων προκαλεί οίδημα και παραγωγή εκκρίσεων, και έτσι περιορίζεται περισσότερο η ροή του αέρα μέσα από τους βρόγχους.

Η φλεγμονή των βρόγχων προκαλεί οίδημα και παραγωγή εκκρίσεων, και έτσι περιορίζεται περισσότερο η ροή του αέρα μέσα από τους βρόγχους. Βρογχικό Άσθμα Το άσθμα είναι μια πάθηση που χαρακτηρίζεται από χρόνια κυτταρική φλεγμονή των αεραγωγών και βρογχική υπεραντιδραστικότητα. Έτσι προκαλείται μια μεταβλητή απόφραξη των αεροφόρων οδών που

Διαβάστε περισσότερα

Διαχείριση ασθενούς με σοβαρό άσθμα. Στέλιος Λουκίδης MD FCCP Ιατρική σχολή ΕΚΠΑ ERS chairman group 5.2

Διαχείριση ασθενούς με σοβαρό άσθμα. Στέλιος Λουκίδης MD FCCP Ιατρική σχολή ΕΚΠΑ ERS chairman group 5.2 Διαχείριση ασθενούς με σοβαρό άσθμα Στέλιος Λουκίδης MD FCCP Ιατρική σχολή ΕΚΠΑ ERS chairman group 5.2 Conflicts [Honorarium fees] AstraZeneca Greece & Bulgaria & Poland Boehringer Ingelheim Greece Chiesi

Διαβάστε περισσότερα

The effect of dornase alfa on ventilation inhomogeneity in patients with cystic fibrosis

The effect of dornase alfa on ventilation inhomogeneity in patients with cystic fibrosis The effect of dornase alfa on ventilation inhomogeneity in patients with cystic fibrosis Η δράση της ντορνάσης άλφα στην ανομοιογένεια του αερισμού σε ασθενείς με κυστική ίνωση. R. Amin, P. Subbarao, W.

Διαβάστε περισσότερα

Ημερίδα με Θέμα Η ΠΡΟΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΣΩΜΑΤΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΩΣ ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΟ ΑΙΤΗΜΑ:

Ημερίδα με Θέμα Η ΠΡΟΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΣΩΜΑΤΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΩΣ ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΟ ΑΙΤΗΜΑ: Ημερίδα με Θέμα Η ΠΡΟΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΣΩΜΑΤΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΩΣ ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΟ ΑΙΤΗΜΑ: ΓΝΩΡΙΖΩ-ΠΡΟΛΑΜΒΑΝΩ-ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΩ 2 Ιουνίου 2014 / 14 O Δημοτικό Σχολείο Ιλίου ΒΡΟΧΙΚΟ ΑΣΜΑ & ΠΑΙΔΙΑ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ Π. ΚΩΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

Μετανοσοκομειακή παρακολούθηση κρίσης βρογχικού άσθματος και παρόξυνσης ΧΑΠ

Μετανοσοκομειακή παρακολούθηση κρίσης βρογχικού άσθματος και παρόξυνσης ΧΑΠ Μετανοσοκομειακή παρακολούθηση κρίσης βρογχικού άσθματος και παρόξυνσης ΧΑΠ Ανδριάνα Ι Παπαϊωάννου Πνευμονολόγος-Φυματιολόγος Επιμελήτρια B Β Πνευμονολογική Κλινική Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο «Αττικόν»

Διαβάστε περισσότερα

Διονύσης Σπυράτος Λέκτορας Πνευμονολογίας Πνευμονολογική Κλινική ΑΠΘ

Διονύσης Σπυράτος Λέκτορας Πνευμονολογίας Πνευμονολογική Κλινική ΑΠΘ Διονύσης Σπυράτος Λέκτορας Πνευμονολογίας Πνευμονολογική Κλινική ΑΠΘ Χρόνια νόσος με προοδευτικά επιδεινούμενη αναπνευστική λειτουργία και κύριο αίτιο το κάπνισμα Χαρακτηρίζεται από: Σημαντική νοσηρότητα

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΟΣΗΡΟΤΗΤΕΣ ΣΤΗ ΧΑΠ ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΟΥ ΑΝΝΑ ΠΝΕΥΜΟΝΟΛΟΓΟΣ ΕΝΤΑΤΙΚΟΛΟΓΟΣ ΕΠΙΜΕΛΗΤΡΙΑ Α ΓΕΝ.ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

ΣΥΝΟΣΗΡΟΤΗΤΕΣ ΣΤΗ ΧΑΠ ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΟΥ ΑΝΝΑ ΠΝΕΥΜΟΝΟΛΟΓΟΣ ΕΝΤΑΤΙΚΟΛΟΓΟΣ ΕΠΙΜΕΛΗΤΡΙΑ Α ΓΕΝ.ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΣΥΝΟΣΗΡΟΤΗΤΕΣ ΣΤΗ ΧΑΠ ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΟΥ ΑΝΝΑ ΠΝΕΥΜΟΝΟΛΟΓΟΣ ΕΝΤΑΤΙΚΟΛΟΓΟΣ ΕΠΙΜΕΛΗΤΡΙΑ Α ΓΕΝ.ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΣΥΝΟΣΗΡΟΤΗΤΕΣ ΣΤΗ ΧΑΠ ΣΥΝΟΣΗΡΟΤΗΤΕΣ ΣΤΗ ΧΑΠ ΣΥΝΟΣΗΡΟΤΗΤΕΣ ΣΤΗ ΧΑΠ Απλά

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΤΡΟΣ ΜΠΑΚΑΚΟΣ ΕΠΙΚ. ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΠΝΕΥΜΟΝΟΛΟΓΙΑΣ ΠΑΝ/ΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ Α ΠΑΝ/ΚΗ ΠΝΕΥΜ/ΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ, Ν.Ν.Θ.Α. «ΣΩΤΗΡΙΑ»

ΠΕΤΡΟΣ ΜΠΑΚΑΚΟΣ ΕΠΙΚ. ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΠΝΕΥΜΟΝΟΛΟΓΙΑΣ ΠΑΝ/ΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ Α ΠΑΝ/ΚΗ ΠΝΕΥΜ/ΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ, Ν.Ν.Θ.Α. «ΣΩΤΗΡΙΑ» . ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥ ΑΣΘΜΑΤΟΣ: ΜΙΑ ΣΥΝΕΧΙΖΟΜΕΝΗ ΠΡΟΚΛΗΣΗ ΠΕΤΡΟΣ ΜΠΑΚΑΚΟΣ ΕΠΙΚ. ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΠΝΕΥΜΟΝΟΛΟΓΙΑΣ ΠΑΝ/ΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ Α ΠΑΝ/ΚΗ ΠΝΕΥΜ/ΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ, Ν.Ν.Θ.Α. «ΣΩΤΗΡΙΑ» Τι ίσχυε έως το 2005? GINA

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΠΑΡΟΞΥΝΣΕΩΝ ΤΗΣ ΧΑΠ. Πορπόδης Κωνσταντίνος Πνευμονολόγος Λέκτορας ΑΠΘ

ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΠΑΡΟΞΥΝΣΕΩΝ ΤΗΣ ΧΑΠ. Πορπόδης Κωνσταντίνος Πνευμονολόγος Λέκτορας ΑΠΘ ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΠΑΡΟΞΥΝΣΕΩΝ ΤΗΣ ΧΑΠ Πορπόδης Κωνσταντίνος Πνευμονολόγος Λέκτορας ΑΠΘ Ορισμός ΧΑΠ Η ΧΑΠ, μια συχνή πάθηση που μπορεί να προληφθεί και να αντιμετωπιστεί, χαρακτηρίζεται από εμμένουσα

Διαβάστε περισσότερα

AΣΘΜΑ ΚΑΙ ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗ ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΑΣΘΜΑΤΟΣ & ΚΥΗΣΗΣ

AΣΘΜΑ ΚΑΙ ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗ ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΑΣΘΜΑΤΟΣ & ΚΥΗΣΗΣ AΣΘΜΑ ΚΑΙ ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗ Το άσθμα είναι ένα από τις πιο συχνές νόσους που περιπλέκει την εγκυμοσύνη. Πρόσφατες μελέτες δείχνουν πως περίπου 8-10% των εγκύων έχουν άσθμα και μπορεί να επηρεάσει την εγκυμοσύνη

Διαβάστε περισσότερα

Anti-IgE: Πότε και για Πόσο?

Anti-IgE: Πότε και για Πόσο? Anti-IgE: Πότε και για Πόσο? Αγγελική Φλώρου Πνευμονολόγος Κέντρο Άσθματος και Αλλεργίας Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Αθηνών, «Ευγενίδειο Θεραπευτήριο» Σοβαρό - Δύσκολα ελεγχόμενο άσθμα Επιδημιολογικά δεδομένα

Διαβάστε περισσότερα

Θεραπεία άσθματος σε παιδιά και έφηβους: προβλήματα και λύσεις

Θεραπεία άσθματος σε παιδιά και έφηβους: προβλήματα και λύσεις Θεραπεία άσθματος σε παιδιά και έφηβους: προβλήματα και λύσεις Ε. Παρασκάκης Επικ. Καθηγητής Παιδιατρικής Παιδοπνευμονολογική Μονάδα Παιδιατρική Κλινική Πανεπιστημίου Θράκης Εισαγωγή Το βρογχικό άσθμα

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΣΤΟΛΕΙΣ ΦΩΣΦΟΔΙΕΣΤΕΡΑΣΗΣ στις Αποφρακτικές Πνευμονοπάθειες. Δρ. Σπυράτος Διονύσης Πνευμονολογική Κλινική ΑΠΘ

ΑΝΑΣΤΟΛΕΙΣ ΦΩΣΦΟΔΙΕΣΤΕΡΑΣΗΣ στις Αποφρακτικές Πνευμονοπάθειες. Δρ. Σπυράτος Διονύσης Πνευμονολογική Κλινική ΑΠΘ ΑΝΑΣΤΟΛΕΙΣ ΦΩΣΦΟΔΙΕΣΤΕΡΑΣΗΣ στις Αποφρακτικές Πνευμονοπάθειες Δρ. Σπυράτος Διονύσης Πνευμονολογική Κλινική ΑΠΘ Φωσφοδιεστεράση 11 οικογένειες του ισοενζύμου 1-4 γονίδια κωδικοποιούν κάθε οικογένεια Μετα-μεταγραφική

Διαβάστε περισσότερα

Άσθμα και ΧΑΠ. Γιάννης Καλομενίδης. Επ Καθηγητής Πνευμονολογίας Α Κλινική Εντατικής Θεραπείας

Άσθμα και ΧΑΠ. Γιάννης Καλομενίδης. Επ Καθηγητής Πνευμονολογίας Α Κλινική Εντατικής Θεραπείας Άσθμα και ΧΑΠ Γιάννης Καλομενίδης Επ Καθηγητής Πνευμονολογίας Α Κλινική Εντατικής Θεραπείας Άσθμα Το άσθμα είναι μία συνηθισμένη και δυνητικά επικίνδυνη νόσος 300 εκατομμύρια ασθενείς με άσθμα παγκοσμίως.

Διαβάστε περισσότερα

Χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια-aa (ΧΑΠ)

Χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια-aa (ΧΑΠ) Χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια-aa (ΧΑΠ) Ροβίνα Νικολέττα Επίκουρη καθηγήτρια Πνευμονολογίας - Εντατικής Θεραπείας Α Πανεπιστημιακή Πνευμονολογική Κλινική ΝΝΘΑ «η Σωτηρία» Ορισμός ΧΑΠ Η χρόνια αποφρακτική

Διαβάστε περισσότερα

H παρουσίαση αυτή αποτελεί δημιουργία του ομιλητή Παρακαλείστε να τη χρησιμοποιήσετε μόνο για ενημέρωσή σας

H παρουσίαση αυτή αποτελεί δημιουργία του ομιλητή Παρακαλείστε να τη χρησιμοποιήσετε μόνο για ενημέρωσή σας H παρουσίαση αυτή αποτελεί δημιουργία του ομιλητή Παρακαλείστε να τη χρησιμοποιήσετε μόνο για ενημέρωσή σας ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΑΣΘΜΑΤΟΣ ΜΕ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΗ ΣΠΙΡΟΜΕΤΡΗΣΗ ΠΕΤΡΟΣ ΜΠΑΚΑΚΟΣ ΠΝΕΥΜΟΝΟΛΟΓΟΣ - ΕΝΤΑΤΙΚΟΛΟΓΟΣ Α

Διαβάστε περισσότερα

Διαχείριση ασθενούς με σοβαρό άσθμα. Στέλιος Λουκίδης MD FCCP Ιατρική σχολή ΕΚΠΑ ERS chairman group 5.2

Διαχείριση ασθενούς με σοβαρό άσθμα. Στέλιος Λουκίδης MD FCCP Ιατρική σχολή ΕΚΠΑ ERS chairman group 5.2 Διαχείριση ασθενούς με σοβαρό άσθμα Στέλιος Λουκίδης MD FCCP Ιατρική σχολή ΕΚΠΑ ERS chairman group 5.2 Conflicts [Honorarium fees] AstraZeneca Greece & Bulgaria & Poland Boehringer Ingelheim Greece & Europe

Διαβάστε περισσότερα

Αλληλεπικάλυψη Άσθματος και ΧΑΠ. Μ.Τουμπής Πνευμονολόγος

Αλληλεπικάλυψη Άσθματος και ΧΑΠ. Μ.Τουμπής Πνευμονολόγος Αλληλεπικάλυψη Άσθματος και ΧΑΠ Μ.Τουμπής Πνευμονολόγος Αλληλεπικάλυψη Άσθματος και ΧΑΠ Χαρακτηριστικές διαφορές Προϋποθέσεις επικάλυψης Επιπολασμός Ορισμοί Ιδιαίτερα χαρακτηριστικά Θεραπευτικές προτάσεις

Διαβάστε περισσότερα

Παιδικό άσθμα : πότε φεύγει πότε μένει;

Παιδικό άσθμα : πότε φεύγει πότε μένει; Παιδικό άσθμα : πότε φεύγει πότε μένει; Παιδικό άσθμα Χρόνια φλεγμονή των αεραγωγών με τις παρακάτω κλινικές εκδηλώσεις: Διαλείπουσα απόφραξη Βρογχική υπεραντιδραστικότητα σε ερεθίσματα Αποδεδειγμένη αντιστρεπτότητα

Διαβάστε περισσότερα

Ο ρόλος των αντιχολινεργικών στη θεραπεία της ΧΑΠ. Κλειώ Ν. Ελευθερίου Γίδαρη Πνευμονολογικό Τμήμα Ν. Παπαγεωργίου

Ο ρόλος των αντιχολινεργικών στη θεραπεία της ΧΑΠ. Κλειώ Ν. Ελευθερίου Γίδαρη Πνευμονολογικό Τμήμα Ν. Παπαγεωργίου Ο ρόλος των αντιχολινεργικών στη θεραπεία της ΧΑΠ Κλειώ Ν. Ελευθερίου Γίδαρη Πνευμονολογικό Τμήμα Ν. Παπαγεωργίου 20 Δεκ 2010 Περίγραμμα παρουσίασης ΧΑΠ Ορισμός Παθοφυσιολογία Στόχοι θεραπείας O ρόλος

Διαβάστε περισσότερα

Ποιο είναι το επόμενο βήμα;

Ποιο είναι το επόμενο βήμα; Περιστατικό 1 Γυναίκα, 32 ετών παρουσιάζεται με δύσπνοια και συρίττουσα αναπνοή. Εδώ και 5 ημέρες είχε καταρροή και πονόλαιμο. Άρχισε προ 2ημέρου να έχει συριγμό και ξηρό βήχα. Αναφέρει κάθε άνοιξη ότι

Διαβάστε περισσότερα

Αποφρακτικά νοσήματα του πνεύμονα Χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια

Αποφρακτικά νοσήματα του πνεύμονα Χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια Αποφρακτικά νοσήματα του πνεύμονα Χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια Ροβίνα Νικολέττα Επίκουρη καθηγήτρια Πνευμονολογίας - Εντατικής Θεραπείας Α Πανεπιστημιακή Πνευμονολογική Κλινική ΝΝΘΑ «η Σωτηρία» Ορισμός

Διαβάστε περισσότερα

Αποφρακτικά Νοσήματα Πνεύμονος

Αποφρακτικά Νοσήματα Πνεύμονος Αποφρακτικά Νοσήματα Πνεύμονος Θεόδωρος Βασιλακόπουλος Καθηγητής Πνευμονολογίας-Εντατικής Θεραπείας Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Adjunct Professor, McGill University, Montreal, Quebec,Canada

Διαβάστε περισσότερα

Το σοβαρό άσθμα τα παιδιά. Ε.Παρασκάκης Eπικ. Καθηγητής Παιδιατρικής Παιδοπνευμονολογική Μονάδα Παιδιατρική Κλινική Πανεπιστημίου Θράκης

Το σοβαρό άσθμα τα παιδιά. Ε.Παρασκάκης Eπικ. Καθηγητής Παιδιατρικής Παιδοπνευμονολογική Μονάδα Παιδιατρική Κλινική Πανεπιστημίου Θράκης Το σοβαρό άσθμα τα παιδιά Ε.Παρασκάκης Eπικ. Καθηγητής Παιδιατρικής Παιδοπνευμονολογική Μονάδα Παιδιατρική Κλινική Πανεπιστημίου Θράκης Εισαγωγή Τα περισσότερα παιδιά με άσθμα ανταποκρίνονται καλά στη

Διαβάστε περισσότερα

H παρουσίαση αυτή αποτελεί δημιουργία του ομιλητή Παρακαλείστε να τη χρησιμοποιήσετε μόνο για ενημέρωσή σας

H παρουσίαση αυτή αποτελεί δημιουργία του ομιλητή Παρακαλείστε να τη χρησιμοποιήσετε μόνο για ενημέρωσή σας H παρουσίαση αυτή αποτελεί δημιουργία του ομιλητή Παρακαλείστε να τη χρησιμοποιήσετε μόνο για ενημέρωσή σας ΑΣΘΜΑ: ΑΠΟ ΤΟ Α ΩΣ ΤΟ Α Άσθμα στην 3 η ηλικία Ελένη Καρέτση Επιμελήτρια Β Πνευμονολογική Κλινική

Διαβάστε περισσότερα

ΧΑΠ, Υπερδιάταση και οι συνέπειές της

ΧΑΠ, Υπερδιάταση και οι συνέπειές της ΧΑΠ, Υπερδιάταση και οι συνέπειές της Θεόδωρος Βασιλακόπουλος Καθηγητής Πνευμονολογίας-Εντατικής Θεραπείας Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Νοσοκομείο «ο Ευαγγελισμός» Adjunct professor, McGill

Διαβάστε περισσότερα

Μελλοντικές θεραπείες Δρ. Εύα Φούκα Επιμελήτρια Πνευμονολογικής Κλινικής ΑΠΘ

Μελλοντικές θεραπείες Δρ. Εύα Φούκα Επιμελήτρια Πνευμονολογικής Κλινικής ΑΠΘ Μελλοντικές θεραπείες Δρ. Εύα Φούκα Επιμελήτρια Πνευμονολογικής Κλινικής ΑΠΘ Νέες θεραπείες με βάση τους φαινότυπους ATS/ERS Guidelines on Severe Asthma KF Chung Eur Respir J 2014; 43: 343 373 Epithelial

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΟΞΥΝΣΗΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟΦΡΑΚΤΙΚΗ ΠΝΕΥΜΟΝΟΠΑΘΕΙΑ (ΧΑΠ)

ΠΑΡΟΞΥΝΣΗΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟΦΡΑΚΤΙΚΗ ΠΝΕΥΜΟΝΟΠΑΘΕΙΑ (ΧΑΠ) Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗΣ ΣΤΗΝ ΕΚΒΑΣΗ ΤΗΣ ΠΑΡΟΞΥΝΣΗΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟΦΡΑΚΤΙΚΗ ΠΝΕΥΜΟΝΟΠΑΘΕΙΑ (ΧΑΠ) Ανδριάνα Ι Παπαϊωάννου 1, Κωνσταντίνος Μπαρτζιώκας 2, Σταματούλα Τσικρικά 1, Φωτεινή Καρακοντάκη

Διαβάστε περισσότερα

Ο ρόλος της Λεπτίνης, της Αδιπονεκτίνης και της Γρελίνης στο Άσθµα στη σταθερή νόσο και στην παρόξυνση

Ο ρόλος της Λεπτίνης, της Αδιπονεκτίνης και της Γρελίνης στο Άσθµα στη σταθερή νόσο και στην παρόξυνση Ο ρόλος της Λεπτίνης, της Αδιπονεκτίνης και της Γρελίνης στο Άσθµα στη σταθερή νόσο και στην παρόξυνση ΑΓΟΡΗ ΤΣΑΡΟΥΧΑ, ΖΩΗ ΑΝΙΗΛ, ΦΩΤΕΙΝΗ ΜΑΛΛΗ, ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΓΕΩΡΓΟΥΛΙΑΣ, ΚΩΝ/ΝΟΣ ΚΩΣΤΙΚΑΣ, ΜΑΡΚΟΣ ΜΗΝΑΣ,

Διαβάστε περισσότερα

Δήλωση αποποίησης ευθύνης

Δήλωση αποποίησης ευθύνης Δήλωση αποποίησης ευθύνης Οι παρουσιάσεις στοχεύουν σε εκπαιδευτικούς σκοπούς και μόνο, και δεν αντικαθιστούν την ανεξάρτητη επιστημονική κρίση. Οι δηλώσεις και οι απόψεις που εκφράζονται προέρχονται αποκλειστικά

Διαβάστε περισσότερα

Το σοβαρό άσθμα στα παιδιά: προβλήματα και λύσεις

Το σοβαρό άσθμα στα παιδιά: προβλήματα και λύσεις Το σοβαρό άσθμα στα παιδιά: προβλήματα και λύσεις Ε.Παρασκάκης Eπικ. Καθηγητής Παιδιατρικής Υπεύθυνος Παιδοπνευμονολογικής Μονάδας Παιδιατρικής Κλινικής Πανεπιστημίου Θράκης Εισαγωγή Το άσθμα είναι μια

Διαβάστε περισσότερα

Διάγνωση άσθματος 2017

Διάγνωση άσθματος 2017 "ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΑΕΡΑΓΩΓΩΝ" 27-28/5/2017, Κατερίνη Διάγνωση άσθματος 2017 Βλαχόπουλος Δ. Πνευμονολόγος, Επ. Συνεργάτης Πνευμονολογικής Κλινικής Α.Π.Θ Ορισμός Το άσθμα είναι μια ετερογενής νόσος, που συνήθως

Διαβάστε περισσότερα

Προβλήματα στη. διαχείριση του. Σοβαρού Άσθματος. στην Πρωτοβάθμια. Φροντίδα Υγείας. Μαρκάτος Μιλτιάδης Πνευμονολόγος

Προβλήματα στη. διαχείριση του. Σοβαρού Άσθματος. στην Πρωτοβάθμια. Φροντίδα Υγείας. Μαρκάτος Μιλτιάδης Πνευμονολόγος Προβλήματα στη διαχείριση του Σοβαρού Άσθματος στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας Μαρκάτος Μιλτιάδης Πνευμονολόγος We're not treating asthma; we're treating patients. Many of our patients would not be eligible

Διαβάστε περισσότερα

Μεγάλες μελέτες στη ΧΑΠ

Μεγάλες μελέτες στη ΧΑΠ Μεγάλες μελέτες στη ΧΑΠ Θεόδωρος Βασιλακόπουλος Καθηγητής Πνευμονολογίας-Εντατικής Θεραπείας Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Νοσοκομείο «ο Ευαγγελισμός» Adjunct Professor, McGill University,

Διαβάστε περισσότερα

Κάτοχος άδειας κυκλοφορίας Ονομασία προϊόντος Δραστική ουσία + Περιεκτικότητα Φαρμακοτεχνική μορφή

Κάτοχος άδειας κυκλοφορίας Ονομασία προϊόντος Δραστική ουσία + Περιεκτικότητα Φαρμακοτεχνική μορφή Κράτος μέλος στον ΕΟΧ Κάτοχος άδειας κυκλοφορίας Ονομασία προϊόντος Δραστική ουσία + Περιεκτικότητα Φαρμακοτεχνική μορφή Astrazeneca Uk Limited Symbicort Turbohaler Βουδεσονίδη 160 µg, Διυδρική φουμαρική

Διαβάστε περισσότερα

Ημερίδα για τη Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια. Λοίμωξη από τον ιό και παρόξυνση ΧΑΠ

Ημερίδα για τη Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια. Λοίμωξη από τον ιό και παρόξυνση ΧΑΠ Ημερίδα για τη Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια Εκπαίδευση και διαχείριση ασθενών με ΧΑΠ στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας Σάββατο 2 Απριλίου 2011 Ξενοδοχείο Hyatt Regency, Θεσσαλονίκη Λοίμωξη από τον

Διαβάστε περισσότερα

H παρουσίαση αυτή αποτελεί δημιουργία του ομιλητή Παρακαλείστε να τη χρησιμοποιήσετε μόνο για ενημέρωσή σας

H παρουσίαση αυτή αποτελεί δημιουργία του ομιλητή Παρακαλείστε να τη χρησιμοποιήσετε μόνο για ενημέρωσή σας H παρουσίαση αυτή αποτελεί δημιουργία του ομιλητή Παρακαλείστε να τη χρησιμοποιήσετε μόνο για ενημέρωσή σας Άσθμα στα παιδιά: ομοιότητες και διαφορές με τους ενήλικες Ε.Παρασκάκης Eπικ. Καθηγητής Παιδιατρικής

Διαβάστε περισσότερα

Mηχανισμοί απόφραξης Υπερτροφία βλεννογόνου. φυσιολογικός

Mηχανισμοί απόφραξης Υπερτροφία βλεννογόνου. φυσιολογικός Παθοφυσιολογία ΧΑΠ Θεόδωρος Βασιλακόπουλος Πνευμονολόγος Επίκουρος Καθηγητής Α Κλινική Εντατικής Θεραπείας Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστημίο Αθηνών Νοσοκομείο «ο Ευαγγελισμός» Mηχανισμοί απόφραξης

Διαβάστε περισσότερα

Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια

Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια Δρ Αντώνης Παπαγιάννης MD, MRCP(UK), DipPallMed, FCCP Πνευμονολόγος Περιεχόμενο Σύντομη ανασκόπηση της νόσου μέσα από τις τελευταίες διεθνείς οδηγίες GOLD 2011 Να θυμάστε:

Διαβάστε περισσότερα

Θεραπεία ΧΑΠ. Στέλιος Θ Λουκίδης Πανεπιστημιακή κλινική ΝΝΘΑ

Θεραπεία ΧΑΠ. Στέλιος Θ Λουκίδης Πανεπιστημιακή κλινική ΝΝΘΑ Θεραπεία ΧΑΠ Στέλιος Θ Λουκίδης Πανεπιστημιακή κλινική ΝΝΘΑ "Η χρόνια βρογχίτιδα και το εμφύσημα είναι νόσοι για τις οποίες το μόνο που μπορούμε να προσφέρουμε στον ασθενή είναι η αμέριστη, αλλά αδικαιολόγητη

Διαβάστε περισσότερα

ΑΣΘΜΑ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΚΑΤΣΑΟΥΝΟΥ

ΑΣΘΜΑ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΚΑΤΣΑΟΥΝΟΥ ΑΣΘΜΑ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΚΑΤΣΑΟΥΝΟΥ ΛΕΚΤΟΡΑΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ ΜΟΝΑΔΑ ΠΝΕΥΜΟΝΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΗΣΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑΣ- Κ.Ε.Θ. ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ ΠΑΘΟΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΣΘΜΑΤΟΣ ΔΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ

Διαβάστε περισσότερα