ΥΠΟΒΑΛΛΕΤΑΙ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΑΜΘ

Transcript

1 ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΣΧΕ ΙΟ ΕΡΕΥΝΑΣ - ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ - ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ - ΕΞΥΠΝΗΣ ΕΞΕΙ ΙΚΕΥΣΗΣ ΥΠΟΒΑΛΛΕΤΑΙ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΑΜΘ ΚΑΒΑΛΑ 25 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2014

2 Τ.Ε.Ι. ΑΜΘ 2014 Συντακτική Ε ιτρο ή Καθ.. Μ αντέκας, Αντι ρόεδρος Ακαδηµαϊκών Υ οθέσεων Καθ. Ν. Θερίου, Αντι ρόεδρος Οικονοµικού Προγραµµατισµού και Ανά τυξης Καθ.. Εµµανουλούδης, Αντι ρόεδρος Ευρω αϊκών και ιεθνών Υ οθέσεων Ε ιµέλεια κειµένου Ε. Μόσχου, Ειδική Ε ιστήµων. Γκίκα, Ειδική Ε ιστήµων Το εξώφυλλο ε ιµελήθηκε η κ. Ε. Μόσχου. ii

3 ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΣΧΕ ΙΟ ΤΕΙ ΑΜΘ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΡΕΥΝΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ--ΕΞΥΠΝΗ ΕΞΕΙ ΙΚΕΥΣΗ-ΚΑΙ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗ ΥΠΟΒΑΛΛΕΤΑΙ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΑΜΘ Το ΤΕΙ ΑΜΘ είναι ένα α ό τα δύο ΑΕΙ ου λειτουργούν στην εριφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης. Στο λαίσιο του Ε ιχειρησιακού Προγράµµατος της Περιφέρειας σε ότι αφορά την Έρευνα, Τεχνολογική Ανά τυξη, Καινοτοµία και Εκ αίδευση, το ΤΕΙ ΑΜΘ διαθέτει όλες τις α αιτούµενες υ οδοµές για να αντα οκριθεί σε ένα συνδυασµό δράσεων ο ο οίος να ενσωµατώνει διεργασίες Ευφυούς Εξειδίκευσης στον αραγωγικό ιστό της Περιφερείας στην αρχή: Η Βιοµηχανία οδηγός και η Ακαδηµία βοηθός. Στο ΕΣΠΑ το ΤΕΙ ΑΜΘ α ορρόφησε σε διάφορους τοµείς έρευνας ου αναλύονται διεξοδικά στο σώµα της αρούσης έκθεσης. Το Ίδρυµα διακρίνεται για την εξωστρέφεια του, ενώ τα τελευταία έτη έχει κάνει ανοίγµατα στις ΗΠΑ (.χ. νέο Συµβούλιο Ιδρύµατος). Εξ αυτών αλλά και α ό το υ άρχον δυναµικό του Ιδρύµατος, τακτικό και έκτακτο, το ΤΕΙ ΑΜΘ αµέσως ή εµµέσως, έχει την τελευταία ενταετία αντλήσει ρόσβαση σε IPs (intellectual properties). Στα έσοδα του Ιδρύµατος α ό ιδιωτικούς φορείς εριλαµβάνονται, κατ έτος α ό τα δίδακτρα των Μετα τυχιακών Σ ουδών και κατ έτος ως αντα οδοτική αµοιβή των ασκούµενων φοιτητών στο ε άγγελµα (Πρακτική Άσκηση). Σύµφωνα µε τον οδηγό εφαρµογής κατά RIS3 και την έκθεση εφαρµογής του Ειδικού Συµβούλου της Περιφέρειας ΑΜΘ, η εριοχή διαθέτει µεγάλο εύρος φυσικών όρων. Ωστόσο στην έκθεση δεν εριλαµβάνεται το σύνολο των όρων αυτών, µερικοί των ο οίων είναι µοναδικοί στην Ελλάδα. Για αράδειγµα, εκτός α ό τους δασικούς και αλιευτικούς όρους, τα γεωθερµικά εδία και τους υδάτινους όρους, η Περιφέρεια ΑΜΘ διαθέτει: α) το µοναδικό Πετρελαϊκό εδίο της Ελλάδος (Πρίνος), β) λήθος ορυκτών όρων (ζεόλιθοι, µάρµαρα, µέταλλα, κλ ), και γ) ιαµατικές ηγές. Συνε ώς στο λαίσιο της Έξυ νης Εξειδίκευσης εκτός α ό το αγροδιατροφικό σύµ λεγµα και τον τοµέα του τουρισµού η Περιφέρεια ρέ ει να θέσει ροτεραιότητες και στους ως άνω τοµείς στις ο οίες άλλωστε έχει συγκριτικό λεονέκτηµα. Ειδικότερα, το ΤΕΙ ΑΜΘ διαθέτει στην Περιφέρεια το µεγαλύτερο δίκτυο συνεργασιών µε µικροµεσαίες ε ιχειρήσεις (1.500 και λέον), κυρίως λόγω της διενέργειας του θεσµού της Πρακτικής Άσκησης ου υλο οιείται λέον των 30 ετών. Στο νέο ΕΣΠΑ το δίκτυο αυτό ρέ ει και µ ορεί να µετασχηµατιστεί σε µοχλό ανά τυξης και Έξυ νης Εξειδίκευσης. Για αράδειγµα εάν α ό τις ως άνω µικροµεσαίες ε ιχειρήσεις το 20% υιοθετήσει ρακτικές Έξυ νης Εξειδίκευσης τότε δηµιουργείται µια κρίσιµη µάζα καινοτοµικών ε ιχειρήσεων, ως ακριβώς είναι το ζητούµενο στο νέο ΕΣΠΑ. Για την υ οστήριξη των ε ιχειρήσεων, στην κατεύθυνση αυτή, το ΤΕΙ ΑΜΘ έχει ανα τύξει τρεις µονάδες αριστείας ως εξής: 1. Το Εργαστήριο ΗΦΑΙΣΤΟΣ το ο οίο συνδυάζει νανοτεχνολογία, µηχανική ετρελαίου και εφαρµογές στην Ε ιστήµη του Ηλεκτρολόγου και Μηχανολόγου Μηχανικού. Το εργαστήριο στελεχώνεται α ό ε ιστήµονες διεθνούς κύρους, ε ικεφαλής δε αυτού είναι ο Οµότιµος Καθηγητής του Πανε ιστηµίου της Αµβέρσας κ. Ε. Vancant. iii

4 2. Η µονάδα υ ερυ ολογιστικής δύναµης τύ ου GRID µε τεχνολογία CERN, η ο οία θα δώσει νέα διάσταση στις Τεχνολογίες Πληροφορικής και Ε ικοινωνίας (ΤΠΕ) στην Περιφέρεια. Της Μονάδος ηγείται διεθνές ε ιτελείο ε ιστηµόνων µε ε ικεφαλή τον Καθηγητή του ΕΜΠ, κ. Ε. Γαζή. 3. Παράρτηµα του Εθνικού Κέντρου Έρευνας Φυσικών Ε ιστηµών «ΗΜΟΚΡΙΤΟΣ», του µεγαλυτέρου ερευνητικού κέντρου της χώρας. Η συνεργασία εριλαµβάνει την αξιο οίηση ρος όφελος της εριφέρειας ΑΜΘ των υ οδοµών του ΤΕΙ ου α οκτήθηκαν α ό το ροηγούµενο ΕΣΠΑ και ειδικότερα στον τοµέα των υλικών, των µεµβρανών, και των βιοµηχανικών διεργασιών. Του αραρτήµατος ηγείται ο Πρόεδρος του ΕΚΕΦΕ «ΗΜΟΚΡΙΤΟΣ» κ. Ν. Κανελλό ουλος µε ε ιτελείο διακεκριµένων ε ιστηµόνων και ερευνητών. Στα άµεσα ροσεχή σχέδια του Ιδρύµατος είναι η δηµιουργία γραφείου ευρεσιτεχνιών, Κέντρου Ε ιχειρηµατικότητας, και Κέντρου Κυβερνητικής ιαχείρισης του Περιβάλλοντος Χώρου ( ΙΑΧΩΡ). Η Περιφέρεια ΑΜΘ στο Πρόγραµµα Έρευνας-Τεχνολογικής Ανά τυξης και Καινοτοµίας ρέ ει να ενσωµατώσει δυαδικά συστήµατα έξυ νης εξειδίκευσης ως ακολούθως: 1. Πετρελαϊκή Βιοµηχανία Τριτογενής ανάκτηση ετρελαίου-nanobubbles 2. Ορυκτά ιεργασίες έξυ νης εξόρυξης 3. Αισθητήρες Μετρήσεις εξ α οστάσεως 4. Τουρισµός ΤΠΕ 5. Ενέργεια Ανανεώσιµες ηγές ενέργειας 6. Βιοµηχανία Υβριδική τεχνολογία 7. Ηλεκτρονικά Νανοηλεκτρονικά 8. Περιβάλλον Τεχνολογία µεµβρανών 9. ιεργασίες διαχωρισµών Ζεόλιθοι 10. Ιαµατικές ηγές Νέα ροϊόντα 11. Υ ηρεσίες Ηλεκτρονικά και ψηφιακά συστήµατα 12. Φυσικές καταστροφές Κυβερνητική 13. Υδάτινοι Πόροι Πράσινη ανά τυξη 14. Εµβιοµηχανική Living Lab 15. Αγροτεχνολογία Νανοτεχνολογία Τέλος, στο ΤΕΙ ΑΜΘ λειτουργούν έξι (6) αυτοδύναµα και αυτοχρηµατοδοτούµενα Μετα τυχιακά Προγράµµατα Σ ουδών σε όλους τους τοµείς εκ αιδευτικής δραστηριότητας καθώς και Ινστιτούτο ια Βίου Εκ αίδευσης το ο οίο ροσφέρει ε ικαιρο οίηση των γνώσεων σε α όφοιτους ανώτατης εκ αίδευσης. Τα ρογράµµατα αυτά θα ρέ ει να ενισχυθούν µε ενδο εριφερειακές υ οτροφίες καθώς και ε ιχειρηµατικά συµβόλαια ώστε να µετεξελιχθούν σε όλους στοχευµένης γνώσης σύµφωνα µε τις ανάγκες της ως άνω ευφυούς εξειδίκευσης. Ο ΠΡΟΕ ΡΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ iv

5 ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ 1. Η ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΑΚΕ ΟΝΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΑΚΗΣ ΤΟ ΤΕΙ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΑΚΕ ΟΝΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΑΚΗΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ ΕΥΦΥΟΥΣ ΕΞΕΙ ΙΚΕΥΣΗΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΥΨΗΛΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΗΦΑΙΣΤΟΣ ΤΟΜΕΑΣ ΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΥ ΤΟΜΈΑΣ ΕΜΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΉΣ ΚΕΝΤΡΟ ΦΑΣΜΑΤΟΜΕΤΡΙΑΣ ΜΑΖΑΣ ΥΒΡΙ ΙΚΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΤΟΜΕΑΣ ΜΕΤΡΗΣΕΩΝ ΜΗ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΩΝ ΙΣΧΥΟΣ & ΚΙΝΗΤΗΡΙΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ GRID - ΙΚΤΥΟ ΚΑΤΑΝΕΜΗΜΕΝΗΣ ΥΠΕΡ-ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΙΣΧΥΟΣ ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΥΠΟ ΟΜΗ GRID ΤΟΥ ΤΕΙ ΑΜΘ ΤΡΙΑ ΣΤΑ ΙΑ ΕΞΕΛΙΞΗΣ ΤΟΥ GRID ΤΟΥ ΤΕΙ ΑΜΘ ΥΝΗΤΙΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΤΟΥ GRID ΤΟΥ ΤΕΙ ΑΜΘ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΑ ΟΦΕΛΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΚΑΙ TOY GRID ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΣΤΙΣ ΜΙΚΡΟΜΕΣΑΙΕΣ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΣΤΟ ΗΜΟΣΙΟ ΤΟΜΕΑ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ GRID ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΥΠΟ ΟΜΩΝ GRID/ΕΥΡΥΖΩΝΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΕΙ ΑΜΘ ΟΜΗ ΜΑΝ ΙΚΤΥΩΝ ΟΠΤΙΚΩΝ ΙΝΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΑΜΘ ΕΥΡΥΖΩΝΙΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΜΑΝ ΙΚΤΥΩΝ ΟΠΤΙΚΩΝ ΙΝΩΝ ΕΥΡΥΖΩΝΙΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΑΣΥΡΜΑΤΩΝ ΙΚΤΥΩΝ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΥΡΥΖΩΝΙΚΟΤΗΤΑ ΑΛΛΕΣ ΜΟΝΑ ΕΣ ΙΟΙΚΗΣΗ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΕΝΤΡΟ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΚΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΧΩΡΟΥ ( ΙΑ.ΧΩΡ) v

6 8. ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΣΕΜΙΝΑΡΙΩΝ ΑΛΛΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ ΚΤΙΡΙΑΚΕΣ ΥΠΟ ΟΜΕΣ ΒΙΒΛΙΟΓΡΦΙΑ vi

7 1. Η ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΑΚΕ ΟΝΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΑΚΗΣ Γεωγραφικά και ηµογραφικά Στοιχεία Η ΠΑΜΘ καταλαµβάνει έκταση km 2. Ο ληθυσµός ανέρχεται σε κατοίκους (2011) εκ των ο οίων 49,3% άρρενες και 50,7% θήλεις. Το 59% του ληθυσµού είναι αστικός και το 41% αγροτικός. Η υκνότητα του ληθυσµού είναι 43 κάτοικοι ανά km 2 έναντι 82 κατοίκων ανά km 2 ου είναι ο ΜΟ στην Ελλάδα. Οικονοµικά Στοιχεία Το κατά κεφαλήν Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν της Περιφέρειας ήταν (2009), έναντι (2000), όταν στο σύνολο της Ελλάδας ήταν έναντι αντίστοιχα. Το 2009 το συνολικό ΑΕΠ της ΠΑΜΘ ήταν 9 G, το ο οίο αντιστοιχούσε στο 3,9% του συνολικού ΑΕΠ της χώρας και είναι το όγδοο µεγαλύτερο στη χώρα. Η Ακαθάριστη Προστιθέµενη Αξία ήταν 8.125M (2009), έναντι 8.013M (2008) δηλ. σηµείωσε αύξηση 1,4%. Η ΑΠΑ της Περιφέρειας κατά τοµέα αραγωγής ήταν: στον Πρωτογενή Τοµέα 504M (2009) έναντι 501M (2008) δηλ. αύξηση 0,6%, στον ευτερογενή τοµέα M (2009) έναντι M (2008) δηλ. µείωση 2,6%, και στον Τριτογενή Τοµέα Μ (2009) έναντι Μ (2008) δηλ. αύξηση 2,7%. Η συµµετοχή της Περιφέρειας στο σύνολο της χώρας σε ΑΠΑ, κατά τοµέα αραγωγής το 2009 ήταν στον Πρωτογενή Τοµέα 7,6%, στον ευτερογενή Τοµέα 4,6%, και στον Τριτογενή Τοµέα 3,5%. Η οσοστιαία συµµετοχή των Περιφερειακών Ενοτήτων το 2007 ήταν: Καβάλα=2.160 Μ, Έβρος=2.083 Μ, Ξάνθη=1.398 Μ, Ροδό ης=1295 Μ, και ράµα=1282 Μ. Ανεργία/Α ασχόληση Η ανεργία το ρώτο τρίµηνο του 2013 ανήλθε στην ΠΑΜΘ στο 26,3% έναντι του 18,0% το 2011 ενώ αντίστοιχα στη χώρα ήταν 27,4% το ρώτο τρίµηνο του 2013 έναντι 15,9% το Το µορφωτικό ε ί εδο του ανθρώ ινου δυναµικού της ΠΑΜΘ ήταν το 2004 ως εξής: ΥΕ=60,6%, Ε=29,2%, και ΑΕ=10,3% όταν το αντίστοιχο της χώρας ήταν 49,8%, 35,1% και 15,1%. Οι α ασχολούµενοι στους κυριότερους κλάδους οικονοµικής δραστηριότητας το 2011 ήταν: 1

8 Βιοµηχανικά Καταστήµατα Στην Περιφέρεια δραστηριο οιούνται βιοµηχανικά και βιοτεχνικά καταστήµατα, λειτουργούν 6 ΒΙΠΕ και 1 Βιοµηχανικό Πάρκο, το δε σύνολο των α ασχολούµενων στον δευτερογενή τοµέα είναι άτοµα. Η κατανοµή ανά νοµό έχει ως ακολούθως: Οι δηµοφιλέστεροι βιοµηχανικοί κλάδοι στην ΠΑΜΘ είναι τα τρόφιµα και οτά 26%, µηχανουργεία και µεταλλικά ροϊόντα 16%, µάρµαρα 13%, έ ι λα 11%. 2

9 Στατιστικά Στοιχεία για την Μέση Βιοµηχανική Μονάδα Η µέση βιοµηχανική µονάδα στην ΠΑΜΘ έχει τεχνικά χαρακτηριστικά ου αναλύονται ως εξής: Στον τοµέα του φυσικού αερίου οι µονάδες ε ιδέχονται βελτίωση υ ό την ροϋ όθεση ότι θα µειωθεί το κόστος σύνδεσης ου ζητά σήµερα η ΕΠΑ. Το ετρέλαιο βαίνει µειούµενο λόγω υψηλής φορολογίας. Η κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας ε ιδέχεται εξοικονόµηση της τάξης του 20%. Το νερό δεν ανακυκλώνεται. Τα υγρά α όβλητα ε εξεργάζονται κατά 80% στους βιολογικούς καθαρισµούς. Τα στέρεα α όβλητα δεν ελέγχονται, χρειάζεται νοµοθετική ρύθµιση. Η θερµική και κινητήρια ισχύς ε ιδέχεται µείωση έως και 20%. Το ροσω ικό είναι κατά ΜΟ 18 εριλαµβανοµένων και των µεγάλων µονάδων. Το σχήµα ου ακολουθεί συνοψίζει το α οτέλεσµα. 3

10 Συµ εράσµατα Η βιοµηχανική/βιοτεχνική δοµή της ΠΑΜΘ υ οδεικνύει ότι είναι αραδοσιακής δραστηριότητας. Οι ε ιχειρηµατίες ενδιαφέρονται µεν για νέες τεχνολογίες σε συνδυασµό όµως µε τη µείωση του κόστους και την ροϋ όθεση εξασφάλισης συντήρησης και τεχνικής υ οστήριξης αυτών. Η ανταγωνιστικότητα της ΠΑΜΘ χρειάζεται ανασχεδιασµό ούτως ώστε να ενθαρρυνθούν οι καινοτοµίες και να ε ανα ροσανατολιστεί το αραγόµενο ροϊόν στο τρίγωνο ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗ - ΕΡΕΥΝΑ - ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ. 4

11 2. ΤΟ ΤΕΙ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΑΚΕ ΟΝΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΑΚΗΣ Ιστορική Αναδροµή To TEI ΑΜΘ είναι ένα ίδρυµα ανώτατης εκ αίδευσης εκ των ρώτων τεχνολογικών ιδρυµάτων, µε έτος ίδρυσης το Το ΤΕΙ ΑΜΘ έχει έδρα την Καβάλα και εκτείνεται µέχρι το ιδυµότειχο, δηλαδή είναι το µεγαλύτερο ακριτικό ίδρυµα της χώρας µας. Στο ακόλουθο σχήµα α εικονίζονται οι κυριότεροι σταθµοί στην εξέλιξή του ΤΕΙ ΑΜΘ µέχρι σήµερα. Εγκαταστάσεις Το ΤΕΙ ΑΜΘ στεγάζεται σε µια έκταση 132 στρεµµάτων. Στην έκταση αυτή είναι χτισµένα τετραγωνικά µέτρα α ό τα ο οία τα 6000 ανήκουν σε αίθουσες διδασκαλίας και τα σε εργαστήρια. Έχει 50 εργαστήρια ειδικοτήτων µε σύγχρονο και λήρη εξο λισµό, διαθέτει 3 φοιτητικές εστίες στις ο οίες µ ορούν να στεγαστούν 450 φοιτητές. 5

12 Το Παράρτηµα στη ράµα βρίσκεται στην το οθεσία Μικροχώρι ου είναι γνωστό για την ολεοδοµική του αρτιότητα, το δε Παράρτηµα στο ιδυµότειχο φιλοξενείται στο ιστορικό ηµοτικό Σχολείο στο κέντρο της όλης έως ότου οριστικο οιηθούν οι νέες του εγκαταστάσεις. Στη ράµα το κτιριακό συγκρότηµα καταλαµβάνει έκταση m 2 µε κάλυψη m 2. Στον χώρο λειτουργούν σήµερα τα Τµήµατα ασο ονίας και Οινολογίας, η ιοίκηση του Παρατήµατος, Μουσείο Εντόµων και Βοτανικός κή ος. Ακαδηµαϊκή οµή και ιοίκηση Το ΤΕΙ είναι µια δοµή ανώτατης εκ αίδευσης, αραγωγής γνώσης η ο οία ροσφέρει ολλα λώς στην ΠΑΜΘ στον οικονοµικό, τον τουριστικό, τον κοινωνικό και τον ολιτιστικό τοµέα. Σε µια ε οχή ραγδαίας έντασης της γνώσης, η γνώση ου αρέχει το ΤΕΙ ΑΜΘ είναι ανταγωνιστική, ε ίκαιρη και έγκυρη. Η δοµή του ΤΕΙ Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης συνίσταται ως ρος τις Σχολές και Τµήµατα ως εξής: Ηλεκτρολόγων Μηχανικών Σχολής Τεχνολογικών Εφαρμογών Μηχανικών Πληροφορικής Μηχανικών Πετρελαίου και Μηχανολόγων Μηχανικών ΤΕΙ ΑΜΘ Σχολής Διοίκησης και Οικονομίας Σχολή Τεχνολογίας Γεωπονίας και Τεχνολογίας Τροφίμων και Διατροφής (Δράμα) Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής Διοίκησης Επιχειρήσεων Δασοπονίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος Οινολογίας Αρχιτεκτονικής Τοπίου Σχολή Επαγγελμάτων Υγείας και Πρόνοιας (Διδυμότειχο) Νοσηλευτικής Ο αριθµός των ενεργών φοιτητών ου φοιτούν σε κάθε τµήµα (Φεβρουάριος του 2014) έχει ως εξής: Ηλεκτρολόγων Μηχανικών

13 Μηχανικών Πληροφορικής Μηχανικών Πετρελαίου και Μηχανολόγων Μηχανικών Λογιστικής και Χρηµατοοικονοµικής ιοίκησης Ε ιχειρήσεων ασο ονίας και ιαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος 545 Οινολογίας 183 Αρχιτεκτονικής Το ίου 403 Νοσηλευτικής 542 Σύνολο Στο ΤΕΙ ΑΜΘ λειτουργούν έξι αυτοδύναµα µετα τυχιακά: Μηχανικών Τεχνολογίας Πετρελαίου και Φυσικού Αερίου Τ.Ε. Ηλεκτρολόγων Μηχανικών Τ.Ε. Διοίκησης Επιχειρήσεων Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής Δασοπονίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος Msc in Oil and Gas Technology Msc in Technology in Innovation & Entrepreneurship Msc in Business Administration- MBA Διοικητική Επιστήμη και Πληροφοριακά Συστήματα Λογιστική, Ελεγκτική και Διεθνείς Συναλλαγές Msc in Water Resources Όλα τα τµήµατα του ΤΕΙ ΑΜΘ έχουν αυτοαξιολογηθεί ενώ σχεδόν όλα (90%) έχουν αξιολογηθεί α ό εξωτερικούς εµ ειρογνώµονες µέσω της Αρχής ιασφάλισης και Πιστο οίησης της Ποιότητας (Α ΙΠ) µε ολύ θετικά σχόλια στις εκθέσεις ου κατέθεσαν. Έρευνα, Ανά τυξη και Καινοτοµία στο ΤΕΙ ΑΜΘ Το ΤΕΙ ΑΜΘ ως Ανώτατο Εκ αιδευτικό Ίδρυµα είναι µοχλός ου συντελεί στην τεχνολογική και ανταγωνιστική ανά τυξη της χώρας, µέσω µιας ισχυρότερης και α οτελεσµατικότερης ερευνητικής δραστηριότητας και συνεργασίας του µε τους κατά τό ους κοινωνικοοικονοµικούς και αραγωγικούς φορείς. Το ΤΕΙ ΑΜΘ στην αγκόσµια κατάταξη είναι στο ρώτο τρίτο των καλύτερων Πανε ιστηµίων στον κόσµο 1. Η µέτρηση (µεθοδολογία) είναι σύµφωνα µε τους δείκτες 1 7

14 της Cybermetrics Lab 2 και ειδικότερα αυτών ου σχετίζονται µε την αραγωγή και ακαδηµαϊκή δηµοσίευση της ε ιστηµονικής γνώσης 3. Αναλυτικά η µέτρηση έχει 4 δείκτες: α) size ου είναι ο αριθµός των ανακτώµενων σελίδων α ό µηχανές αναζήτησης, β) visibility ου είναι ο λαµβανόµενος αριθµός εξωτερικών δεσµών (inlinks), γ) rich files ου είναι ο όγκος των αρχείου τύ ου.pdf,.ps,.doc, και.ppt, και δ) scholar ου είναι ο αριθµός των δηµοσιεύσεων και αναφορών για κάθε ακαδηµαϊκό εδίο έρευνας. Οι δείκτες κανονικο οιούνται µε άριστα το 1. Άλλες µετρήσεις δίνουν ανάλογα α οτελέσµατα 4,5. Ειδικότερα την τελευταία ενταετία στο ΤΕΙ ΑΜΘ έχει διαµορφωθεί µια ολιτική µε στόχο τη στροφή του Ιδρύµατος ρος την εφαρµοσµένη έρευνα και στην ανά τυξη της καινοτοµίας, µέσω µιας σειράς ενεργειών. Το ΤΕΙ ΑΜΘ κατά τη διάρκεια της ροηγούµενης ενταετίας εκτέλεσε και εκτελεί µε ε ιτυχία µια σειρά ερευνητικών ανταγωνιστικών έργων ενταγµένων σε Εθνικά, Ευρω αϊκά και ιεθνή ρογράµµατα. Μέσα α ό τη διαχείριση των ρογραµµάτων αυτών εκ αιδεύτηκε το ε ιστηµονικό και διοικητικό ροσω ικό, α οκτήθηκε αξιόλογος εξο λισµός (υλικό και λογισµικό) και δηµιουργήθηκε µια σηµαντική αρακαταθήκη σε ερευνητικό υ όβαθρο µέσα στο Ίδρυµα ου δίνει λέον τη δυνατότητα για ανταγωνιστική βασική και εφαρµοσµένη έρευνα σε διεθνές ε ί εδο. Αναλυτικότερα: Ερευνητικά, Ευρω αϊκά και ιεθνή ρογράµµατα Το ΤΕΙ ΑΜΘ συµµετέχει ενεργά σε διεθνή ερευνητικά ρογράµµατα, ό ως το ALPHA, ΕΕ Γ Έρευνα Πέµ το Πλαίσιο, (MEDMONT / QLK έως 01031), (CONTROCAM / QLK ), INTERREG IIIB CADSES, (GOVERNET/3B084 ), INTERREG III A PHARE CBC ΕΛΛΑ Α-ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ (DRA-ΠΕΑ 2,1-67), INTERREG III, ARCHIMED B (α ό τα αρχικά ManagMED Α ), ΕΛΛΑ Α-ΙΟΡ ΑΝΙΑ- HELLENIC AID (Υ ΑΣ 44,8 ρόγραµµα ου υλο οιήθηκε στην εριοχή της Zarqa εντός της λεκάνης α ορροής του οµώνυµου οταµού, λησίον της όλης Burma, στην

15 υ ολεκάνη α ορροής του ρώτου συµβάλλοντα στην τεχνητή λίµνη ου έχει δηµιουργηθεί α ό την κατασκευή του φράγµατος KING TALAL DAM. Η εριοχή µελέτης α έχει 40 χλµ α ό το Αµάν και 15 χλµ α ό την όλη Ajlun), INTERREG IV C- South East. Ε ίσης το INFORM - Building a structured, indicator based knowledge system for sustainable forest policy and management ( Το έργο INFORM υλο οιείται α ό το Εργαστήριο ασικής ιαχειριστικής του Τµήµατος ασο ονίας & ιαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος, ΤΕΙ ΑΜΘ -Παράρτηµα ράµας. Η διάρκεια του έργου INFORM είναι η τετραετία και χρηµατοδοτείται µε α ό το ρόγραµµα LIFE της Ευρω αϊκής Ένωσης (50%), α ό Υ ουργείο Περιβάλλοντος και Κλιµατικής Αλλαγής, Γενική ιεύθυνση Ανά τυξης και Προστασίας ασών & Φυσικού Περιβάλλοντος (41,25%) και το ΤΕΙ Καβάλας (8,75%). Η κύρια ροσ άθεια του έργου ε ικεντρώνεται στην εκτίµηση των δεικτών MCPFE για την κατάσταση των Ελληνικών δασών, µε στόχο την αειφορική διαχείρισή τους. Το ΤΕΙ ΑΜΘ συµµετέχει ε ίσης ως εταίρος στο ρόγραµµα MARIBRAIN Ship s health condition, operational status and performance remote monitoring based on wireless sensor network and technical experience management system". Κορυφαίες ελληνικές εταιρείες α ό τον κλάδο της Ναυτιλίας και της Υψηλής Τεχνολογίας καθώς και ακαδηµαϊκά ιδρύµατα µε υψηλές ε ιδόσεις στην τεχνολογική έρευνα και ανά τυξη, ραγµατο οίησαν στις 5 Φεβρουαρίου 2013 στην Αλεξανδρού ολη την εναρκτήρια συνάντηση του ερευνητικού ρογράµµατος MariBrain. Το ΜariBrain έχει σαν α οστολή την «Έρευνα και Ανά τυξη αυτοµατο οιηµένου συστήµατος συλλογής δεδοµένων, µέσω δικτύων ασύρµατων αισθητήρων και διαχείρισης γνώσης, µε α οµακρυσµένη αρακολούθηση και ανάλυση της κατάστασης και της α όδοσης λοίων». Είναι το µεγαλύτερο ερευνητικό έργο στη δράση εθνικής εµβέλειας «ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ 2011», το ο οίο χρηµατοδοτείται α ό το ΕΣΠΑ ( ) µε ροϋ ολογισµό ,00. Η Πρίσµα Ηλεκτρονικά ΑΒΕΕ είναι ο υ εύθυνος και συντονιστής του έργου, στο ο οίο συµµετέχουν: Ναυτιλιακές εταιρείες: DANAOS Shipping Co. Ltd και ΑΝΕΚ LINES Α.Ε. 9

16 Εταιρείες Υψηλής Τεχνολογίας: Prisma Electronics SA, ΜΟBICS Τηλε ικοινωνιακές και Συµβουλευτικές Υ ηρεσίες ΕΠΕ Ακαδηµαϊκά ιδρύµατα: Τµήµα Πληροφορικής και Τηλε ικοινωνιών (Εθνικό και Κα οδιστριακό Πανε ιστήµιο Αθηνών), Εργαστήριο Μικροκυµάτων και Ο τικών Ινών του Ερευνητικού Πανε ιστηµιακού Ινστιτούτου Συστηµάτων Ε ικοινωνιών και Υ ολογιστών (ΕΜΠ), Τµήµα Ηλεκτρολογίας (ΤΕΙ ΑΜΘ), Κέντρο Έρευνας, Τεχνολογίας και Ανά τυξης Θεσσαλίας (Κ.Ε.ΤΕ.Α.Θ.) και Ινστιτούτο Τεχνολογίας Υ ολογιστών και Εκδόσεων (Ι.Τ.Υ.Ε.) ιόφαντος (Πάτρα). Υ εργολάβοι: Hellenic Seaways Maritime SA, ΕΠΟΣ Ελληνικά ορυφορικά ίκτυα Τηλε ικοινωνιών και Προηγµένα Συστήµατα Ηλεκτρονικών Εφαρµογών ΑΕ, Theta Metrisis SA Το ΤΕΙ ΑΜΘ ε ίσης υλο οιεί το ερευνητικό ρόγραµµα ΘΑΛΗΣ-NANOCAPILLARY του άξονα ροτεραιότητας «Ενίσχυση του ανθρώ ινου κεφαλαίου για την ροαγωγή της έρευνας και της καινοτοµίας στις 8 Περιφέρειες Σύγκλισης" του Ε.Π. "Εκ αίδευση και ια Βίου Μάθηση, ροϋ ολογισµού Το ρόγραµµα «ΘΑΛΗΣ» α οτελεί ουσιαστικό βήµα για την ροώθηση της έρευνας και µέσω αυτού ε ιδιώκεται η ανά τυξη και διοχέτευση στην οικονοµία υψηλής οιότητας ερευνητικού δυναµικού µε α ώτερο στόχο την ανά τυξη των δυνατοτήτων των ε ιχειρήσεων να αφοµοιώνουν και να αράγουν νέα γνώση, να ε ιλύουν τεχνολογικά ροβλήµατα και να καινοτοµούν. Σκο ός του έργου είναι η µελέτη της δυναµικής συµ εριφοράς των ρευστών, στην αλληλε ίδραση µε το στερεό τοίχωµα του τριχοειδούς και η ευστάθεια ρόοδο της ροσρόφησης. κατά την Στόχοι του έργου είναι η δηµιουργία ενός ολοκληρωµένου εργαλείου για τον εις βάθος χαρακτηρισµό ορώδων υλικών. Περιλαµβάνει 3 διακριτά και καινοτόµα στοιχεία: 1) Πειράµατα - Υλικά (Hardware) 2) Λογισµικό και 3) Βάση δεδοµένων. Πειράµατα - Υλικά (Hardware) αναφέρεται σε µια κατάλληλη κυψελίδα δειγµάτων η ο οία ε ιτρέ ει την ε ί - τό ου (in - situ) µελέτη της διαδικασίας ροσρόφησης µε µικρογωνιακή σκέδαση (SAS) - η ο οία κανονικά είναι στατική διεργασία - σε 10

17 δυναµικές συνθήκες. Είναι η ρώτη φορά ου µια ερευνητική οµάδα ε ιδιώκει τέτοιου είδους δυναµικό είραµα. Το λογισµικό αναφέρεται σε ένα εύχρηστο ρόγραµµα για ανάλυση δεδοµένων SAS. Το λογισµικό θα ε ιτρέ ει στον χρήστη να συνθέτει εικονικά ένα υλικό, χρησιµο οιώντας ένα α λό 2D σχεδιαστικό εργαλείο, έ ειτα το µοντέλο µαθηµατικά θα µετατρέ εται σε 3D µε την βοήθεια ενός 3D διακοµιστή ο τικο οίησης. Η έξοδος θα α οτελεί ένα θεωρητικό φάσµα σκέδασης και το αντίστροφο, τα δεδοµένα SAS θα µ ορούν να εισαχθούν στο λογισµικό για ανάλυση, δίνοντας α οτελέσµατα σε ένα µοντέλο για το υλικό, την ροσρόφηση και την διαδικασία ροής ου λαµβάνει χώρα εντός του (όταν καθίσταται δυνατό). Η βάση δεδοµένων αναφέρεται σε µια µεγάλη - αγκόσµια τρά εζα δεδοµένων, η ο οία θα ανα τυχθεί για να α οθηκεύει δεδοµένα και αρατηρήσεις α ό ειράµατα έτσι ώστε να καταστεί δυνατή η εµ ειρική λύση του ροβλήµατος. Το ανε ιστήµιο της Οξφόρδης θα φιλοξενεί την τρά εζα δεδοµένων. Θα δηµιουργηθούν αλγόριθµοι λήψης δεδοµένων, για να εξάγουν δεδοµένα και να τα κατηγοριο οιούν (χρησιµο οιώντας µεταδεδοµένα) σε data marts, έτσι ώστε να µ ορούν να αντληθούν όταν χρειαστεί. Στην κύρια Ερευνητική Οµάδα του έργου µετέχουν διακεκριµένοι ε ιστήµονες α ό την Ελλάδα και το εξωτερικό ό ως δίνονται στον αρακάτω ίνακα: Prof. Etienne F. Vansant Dr. Chemical Engineer / Professor Prof. Pegie Cool Dr. Chemist / Professor Prof. Francisco Rodríguez-Reinoso Professor Prof. Antonio Sepúlveda-Escribano Professor Prof. Marie-Louise SABOUNGI Professor, Director of the CRMD Dr. Philip LLEWELLYN Research Director, CNRS Dr Nicholas Peter Hankins Dept. of Chemistry University of Antwerp / Belgium Dept. of Chemistry University of Antwerp / Belgium LABORATORIO DE MATERIALES AVANZADOS / Departamento de Química Inorgánica University of Alicante / Spain LABORATORIO DE MATERIALES AVANZADOS / Department of Inorganic Chemistry University of Alicante / Spain Physics Department Centre National de la Recherche Scientifique (CNRS) & Université d Orléans (CRMD)/ France Department of Materials Laboratoire Chimie Provence, Université de Provence / France Department of Engineering Science 11

18 Dr. Chemist / College Fellow and University Lecturer Dr. Karsten Joensen Director The University of Oxford / Oxford JJ X-Ray Systems ApS / Denmark Γραφήµατα οσοστών α ορρόφησης δα ανών [ α άνες / ΠΥ Έργων] και α ορρόφησης εκταµιεύσεων [ α άνες / Εκταµιεύσεις Χρηµατοδοτήσεων ΤτΕ] Η κατηγορία ράξης: «ΑΡΧΙΜΗ ΗΣ» Ενίσχυση ερευνητικών οµάδων στα ΤΕΙ, α οτελεί ουσιαστικό βήµα, για την ροώθηση της Έρευνας στην Ανώτατη Εκ αίδευση και έχει ως στόχο την ενθάρρυνση της ανά τυξης της έρευνας στα ΤΕΙ µε την ενίσχυση ερευνητικών οµάδων. Στο λαίσιο του ανωτέρω ρογράµµατος το Τεχνολογικό Εκ αιδευτικό Ίδρυµα (ΤΕΙ) ΑΜΘ υλο οιεί α ό το 2012, τα αρακάτω υ οέργα (ερευνητικές δράσεις) ου καλύ τουν ευρύ φάσµα θεµατικών εριοχών. Τα αναµενόµενα α οτελέσµατα εκτιµάται ότι θα συµβάλλουν στην ενεργό αρουσία του ΤΕΙ ΑΜΘ στον ενιαίο ευρω αϊκό χώρο έρευνας, σε ένα ευρύ φάσµα ε ιστηµονικών εριοχών, µε εστίαση σε κρίσιµα θέµατα. Άµεσα ωφελούµενοι είναι άνω των 500 ερευνητών, ου αντιστοιχούν κυρίως σε µέλη Ε.Π. του ΤΕΙ ΑΜΘ αλλά και άλλων ΤΕΙ,.Ε.Π. Πανε ιστηµίων, καθηγητών και ερευνητών α ό το εξωτερικό, µεταδιδακτόρων, νέων ερευνητών και τέλος µετα τυχιακών και ρο τυχιακών φοιτητών. 12

19 ΤΙΤΛΟΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΤΜΗΜΑ ΕΝΑΡΞΗ ΛΗΞΗ Κεντρική ράση Καργιώτης Ε. 20/8/ /12/2014 Καθετο οιηµένη διαδικασία αραγωγής βιοντήζελ α ό φύκη (Καλλιέργεια φυκών, αραγωγή βιοντήζελ, οιοτικός έλεγχος, καύση βιοντήζελ, υ ολογισµός κύκλου ζωής άνθρακα) Μετανάστες και υ ηρεσίες υγείας Η ερί τωση της εριφέρειας ΑΜΘ Βιώσιµος σχεδιασµός κατασκευών µε έµφαση στα εριβαλλοντικά και ενεργειακά κριτήρια Ολιστική ροσέγγιση µηχανισµών ροσαρµογής στην υδατική κατα όνηση για τη βελτίωση της αραγωγικότητας και της αντοχής στην ξηρασία φυσικών ληθυσµών του LOTUS CORNICULATUS Βελτιστο οίηση της χρήσης χειµαρρικών νερών για την καταστολή δασικών υρκαγιών µε την βοήθεια σύγχρονων τεχνολογιών ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΙ ΗΣ ΑΧΙΛΛΕΑΣ ΚΑΡΑΣΑΒΒΟΓΛΟΥ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΚΑΖΙΟΛΑΣ ΗΜΗΤΡΙΟΣ Μηχανικών Πετρελαίου 1/1/ /12/2014 Λογιστικής 1/12/ /11/2014 ασο ονίας 1/1/ /12/2014 ΛΑΖΑΡΙ ΟΥ ΜΑΡΘΑ ασο ονίας 1/3/ /12/2014 ΕΜΜΑΝΟΥΛΟΥ ΗΣ ΗΜΗΤΡΙΟΣ ασο ονίας 1/1/ /12/2014 ΝΑΝΟ-ΣΚΑΪ, Νανοσύνθετες κοίλες ανθρακοΐνες για διαχωρισµούς αερίων και αραγωγή υδρογόνου ΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ Μηχανικών Πετρελαίου 1/1/ /12/2014 Συνολικά το ΤΕΙ ΑΜΘ την τελευταία ενταετία υλο οίησε και υλο οιεί ρογράµµατα συνολικού ροϋ ολογισµού (Περίοδος ΕΣΠΑ ). % Προέλευσης Χρηµατοδότησης Χρηµατοδότηση Περίοδος Αναφοράς Προϋ ολογισµός ου αντιστοιχεί στο Ίδρυµα Ευρω αϊκή Ένωση ή ιεθνείς Οργανισµοί ΕΣΠΑ ή ΚΠΣ ηµόσιο ή ΟΤΑ Ε ιχειρήσεις ή Ιδιώτες Ευρω αϊκή Ένωση ή ιεθνείς Οργανισµοί ΕΣΠΑ ή ΚΠΣ ηµόσιο ή ΟΤΑ Ε ιχειρήσεις ή Ιδιώτες ,85% 90,44% 0,00% 4,86% ,58% 84,77% 1,46% 8,20%

20 Παρατηρούµε ότι την τελευταία ενταετία το οσοστό χρηµατοδότησης α ό ρογράµµατα της Ευρω αϊκής ένωσης και διεθνείς οργανισµούς τρι λασιάστηκε ενώ το οσοστό α ό ιδιώτες δι λασιάστηκε, χρηµατοδότηση ου οφείλεται στην ε ιτυχή λειτουργία των µετα τυχιακών ρογραµµάτων σ ουδών στο ΤΕΙ ΑΜΘ. Συνεργασίες δικτυώσεις εξωτερικού To Τ.Ε.Ι. ΑΜΘ ( ηγή: Γραφείο ιεθνών και Ευρω αϊκών υ οθέσεων) συµµετέχει στο Πρόγραµµα «ια Βίου Μάθηση» το ο οίο είναι το ρόγραµµα κοινοτικής δράσης στους τοµείς της Εκ αίδευσης και Ε αγγελµατικής Κατάρτισης, και α οσκο εί στο να συµβάλλει µέσω της δια βίου µάθησης στην ανάδειξη της Ευρω αϊκής Ένωσης ως µιας κοινωνίας ροηγµένης γνώσης, µε αειφόρο οικονοµική ανά τυξη, ερισσότερες και καλύτερες θέσεις εργασίας και µεγαλύτερη κοινωνική συνοχή. Ειδικότερα, στοχεύει στην ενίσχυση των ανταλλαγών, της συνεργασίας και της κινητικότητας µεταξύ των ευρω αϊκών ιδρυµάτων και συστηµάτων εκ αίδευσης και κατάρτισης εντός της Ε.Ε. ώστε να α οτελέσουν αγκόσµιο σηµείο οιοτικής 14

21 Τέλος για την Σχολή Τεχνολογίας Γεω ονίας είναι: Prime Networking - Euroweek Το ΤΕΙ ΑΜΘ είναι ιδρυτικό µέλος και συµµετέχει στο δίκτυο Prime Networking για ερισσότερα α ό δέκα έντε (15) έτη. Το δίκτυο αυτό α οτελείται α ό δέκα ε τά (17) Πανε ιστήµια και Τεχνολογικά Εκ αιδευτικά Ιδρύµατα της Ευρω αϊκής Ένωσης (και ένα της Λατινικής ς Αµερικής) και σκο ός του είναι να ενθαρρύνει τη συνεργασία µεταξύ καθηγητών, σ ουδαστών και διοικητικού ροσω ικού. Μια σηµαντική δράση του δικτύου αυτού είναι και η Euroweek.. Μια φορά το χρόνο, γίνεται η ετήσια συνάντηση (Euroweek conference) καθηγητών και σ ουδαστών σε µία χώρα µέλους του δικτύου. Σκο ός της συνάντησης αυτής (Euroweek conference ) είναι η αρουσίαση εργασιών α ό (α) φοιτητές και (β) καθηγητές. Όσον αφορά το (α), οι φοιτητές καθοδηγούµενοι α ό τους καθηγητές τους, ροσ αθούν να αρουσιάσουν καινοτόµες εργασίες. Οι σ ουδαστές συγκροτούν οµάδες α ό δύο ακόµη Ευρω αϊκά Ιδρύµατα και κάτω α ό την ε ίβλεψη των καθηγητών τους συνεργάζονται για την υλο οίηση του στόχου υ τους. Οι οµάδες εργασίας συγκροτούνται τον Νοέµβριο και συνεργάζονται ε ί 6 µήνες να ολοκληρώσουν την έρευνά τους. Κατά τη διάρκεια της εβδοµαδιαίας συνάντησής τους (Euroweek conference) αρουσιάζουν την εργασία τους η ο οία αξιολογείται α ό ε ιτρο ές καθηγητών. Κάθε σ ουδαστής δε, δικαιούται µέσα 16

22 α ό τη διαδικασία αυτή να κατοχυρώσει ένα µάθηµα ε ιλογής στο τυχίο του. Όσον αφορά το (β) οι καθηγητές µ ορούν να αρουσιάζουν έρευνες ή υ ό εξέλιξη έρευνες στο Scientific Seminar ου διεξάγεται κατά τη διάρκεια της εβδοµάδας. AFECA Η Euroweek έχει διοργανωθεί 14 χρονιές µε συµµετέχοντες ερισσότερους α ό φοιτητές και ερισσότερους α ό 700 εκ αιδευτικούς ( ροερχόµενοι α ό όλα τα Εκ αιδευτικά Ιδρύµατα µέλη του δικτύου). Τα οφέλη ου α οκοµίζουν τόσο οι σ ουδαστές όσο και οι καθηγητές είναι άρα ολλά γιατί (α) µαθαίνουν να εργάζονται και να συνεργάζονται σε Ευρω αϊκό ε ί εδο (β) συνεργάζονται µέσω του διαδικτύου (γ) εξασκούν την Αγγλική / Γαλλική / Γερµανική γλώσσα και (δ) εφαρµόζουν όσα έχουν διδαχθεί στις σχολές τους. Υ εύθυνος (Responsible leader) για το ΤΕΙ και το τµήµα ιοίκησης Ε ιχειρήσεων είναι ο ε ίκουρος καθηγητής ηµήτριος Μαδυτινός ου συγχρόνως είναι και εκλεγµένο µέλος (executive board member) του ενταµελούς διοικητικού συµβουλίου του δικτύου µε αντικείµενο τα εκ αιδευτικά θέµατα (academic affairs). Ανα ληρωτής (Deputy) είναι ο ε ίκουρος καθηγητής Αθανάσιος Μανδήλας του τµήµατος Λογιστικής. O Οργανισµός για την τυ ο οίηση στη Λογιστική και στην Ελεγκτική στην Ευρώ η (L Association des Formations Européenes à la Comptabilité et àl Audit) (AFECA) ιδρύθηκε το 1993 µε έξι µέλη και σήµερα αριθµεί τα 15 (µε την Ελλάδα ΤΕΙ ΑΜΘ - Σ Ο είναι 16), ενώ το ΤΕΙ ΑΜΘ συµµετέχει σε αυτόν α ό το Συγκροτείται α ό ανώτατα εκ αιδευτικά ιδρύµατα της Αυστρίας, του Βελγίου, της Φινλανδίας, της Γαλλίας, της Ουγγαρίας, της Λιθουανίας, της Πορτογαλίας, της Ισ ανίας, της Ρουµανίας, του Ηνωµένου Βασιλείου, της Γερµανίας, της Ιταλίας, της Ελβετίας, των Ηνωµένων Πολιτειών και της Ρωσίας. Λειτουργεί υ ό τη µορφή δικτύου καθώς και εντατικού ρογράµµατος (Intensive Programme). Το τρίτο δια ανε ιστηµιακό δίκτυο ου συµµετέχει το τµήµα ιοίκησης Ε ιχειρήσεων 17

23 (µαζί µε το τµήµα Λογιστικής) είναι το: ETAP Είναι ένα δίκτυο για τη Λογιστική και Χρηµατοοικονοµική και α οτελείται α ό 14 εκ αιδευτικά Ιδρύµατα της Ευρώ ης ό ου η Σ Ο του ΤΕΙ ΑΜΘ συµµετέχει τα τελευταία δύο χρόνια. Υ εύθυνος (Responsible leader) για το ΤΕΙ και το τµήµα Λογιστικής είναι ο Αθανάσιος Μανδήλας του τµήµατος Λογιστικής ενώ ανα ληρωτής (Deputy) για το ΤΕΙ είναι ο ε ίκουρος καθηγητής ηµήτριος Μαδυτινός του τµήµατος ιοίκησης Ε ιχειρήσεων. SPACE (Space European Network For Business Studies and Languages) Είναι ένα δίκτυο για σ ουδές ιοίκησης Ε ιχειρήσεων και εφαρµογή των ξένων γλωσσών στη ιοίκηση. Α οτελείται α ό 90 Ανώτατα Εκ αιδευτικά Ιδρύµατα ροερχόµενα α ό 30 διαφορετικές χώρες. Το ΤΕΙ εκ ροσω είται α ό το τµήµα ιοίκησης ε ιχειρήσεων. Υ εύθυνος για το SPACE είναι ο ε ίκουρος καθηγητής του τµήµατος ηµήτριος Μαδυτινός µε ανα ληρωτή του τον ε ίσης ε ίκουρο καθηγητή του τµήµατος Σ ύρο Μάµαλη. Intensive programmes Όσον αφορά τα Εντατικά ρογράµµατα (Intensive programmes) το τµήµα ιοίκησης Ε ιχειρήσεων συµµετείχε σε µεγάλο αριθµό Intensive programmes κατά το αρελθόν (έχουν µικρή διάρκεια και ολοκληρώνονται σε 1-2 χρόνια). Σήµερα συµµετέχει στο IP for Hotel and Tourism ου α οτελείται α ό partners ό ως: University of Gerona (Espana), Plantijn Hogeschool (Belgium), Technological Educational Institute of Kavala (Greece), Vilnius College (Lithuania), Cyprus College (Cyprus), University of Bologna/Rimini (Italy), Université de Savoie (France). Το τµήµα ιοίκησης Ε ιχειρήσεων εκ ροσω είται α ό τους ε ίκουρους καθηγητές ηµήτριο Μαδυτινό και Ευστάθιο ηµητριάδη Memoranda of Understanding (MOU) Στα λαίσια των διεθνών του δραστηριοτήτων το ΤΕΙ ΑΜΘ έχει συνάψει µνηµόνια συνεργασίας (Memoranda of Understanding) µε διάφορα Πανε ιστήµια του εξωτερικού ό ως και διεθνείς οργανισµούς. 18

24 Ενδεικτικά αναφέρεται το: State University of IOWA NWRC(National Water and Research Center of Egypt) Badia research and Development Center of Jordan Ε ίσης έχουν συναφθεί συνεργασίες µε τα αρακάτω ιδρύµατα της Γερµανίας: Ίδρυµα / Οργανισµός Τοµείς συνεργασίας Χρονικό λαίσιο συνεργασίας F.H. NÜRNBERG 1.BUSINESS STUDIES 15 ΕΤΗ 2.ENGINEERING F.H. EMDEN 1.WASTE WATER MANAGEMENT 15 ΕΤΗ 2.WATER QUALITY F.H. BRANDENBURG 1.BUSINESS STUDIES 10 ETH 2.ECONOMICS F.H. ULM 1.ELECTRICAL ENGINEERING 10 ETH 2.COMPUTER SCIENCES F.H. WIELHELSCHAVEN 1.ELECTRICAL ENGINEERING 18 ΕΤΗ 2.INDUSTRIAL INFORMATICS F.H. GIESSEN 1.ENVIRONMENTAL SCIENCE & 1 ΕΤΟΣ CLIMATE CHANGE 2.FORESTRY F.H. BRUHL BUSINESS STUDIES 2 ΕΤΗ F.H. KARLSRUHE 1.MANAGEMENT 15 ΕΤΗ 2.ECONOMICS F.H. TRIER 1.BUSINESS STUDIES AND 10 ΕΤΗ.ECONOMICS 3.ENGINEERING F.H. KEMPTEN BUSINESS STUDIES AND ECONOMICS 10 ΕΤΗ Μνηµόνιο συνεργασίας ε ίσης υ ογράφηκε µεταξύ του ΤΕΙ ΑΜΘ και του Ανοικτού Πανε ιστηµίου του Καναδά - Athabasca University το ο οίο ροσφέρει µε τη µέθοδο της Ασύγχρονης εξ Α οστάσεως Εκ αίδευσης την α όκτηση Αναγνωρισµένου Μετα τυχιακού Τίτλου στο αντικείµενο της. Το Athabasca University είναι το µοναδικό κρατικό Ανοιχτό Πανε ιστήµιο του Καναδά µε έτος ίδρυσης 1970 και διεθνή αναγνώριση σε ΗΠΑ (2005) και Ευρώ η (αναγνώριση ΟΑΤΑΠ 6/2009) και θεωρείται δικαίως ένα α ό τα τρία καλύτερα Ανοιχτά Πανε ιστήµια στο κόσµο. 19

25 Συνεργασίες µε στόχο την έρευνα Το ΤΕΙ ΑΜΘ ( ηγή: Γραφείο ιεθνών και Ευρω αϊκών υ οθέσεων) στοχεύοντας στην ροώθηση της ε ιστηµονικής έρευνας δηµιούργησε µια µόνιµη συνεργασία, µε ανε ιστήµια και ερευνητικά ινστιτούτα του εξωτερικού ου αφορά υ οβολές ερευνητικών ρογραµµάτων και σχεδιασµό κοινών ε ιστηµονικών δραστηριοτήτων. Οι διεθνείς αυτές συνεργασίες, µε µεθοδολογικό υ όβαθρο διαφορετικών ειδικοτήτων, συµβάλλουν στην ανά τυξη των ε ιστηµών. Παράλληλα α οσκο εί σε: Ανταλλαγή διδασκόντων και διδασκοµένων. Χρήση εργαστηριακού εξο λισµού υψηλής τεχνολογίας ιάδοση καινοτόµων µεθοδολογιών & τεχνολογιών Συνεργασία διαφορετικών ε ιστηµονικών εδίων Ενδεικτικά ορισµένα ανε ιστήµια και ερευνητικά ινστιτούτα είναι: EMUNI UNIVERSITY University.html UNIVERSIDAD POLYTECNICA DE MADRID UNIVERSITÀ DEGLI STUDI DI PALERMO ALEXANDRIA UNIVERSITY BADIA RESEARCH AND DEVELOPMENT CENTRE, JORDAN HASHEMITE UNIVERSITY, JORDAN - NWRC - Μνηµόνιο συνεργασίας (Μάιος 2012) έχει υ ογραφεί µεταξύ του ΤΕΙ ΑΜΘ και του ανε ιστηµίου της Αγ. Πετρού ολης της Ρωσίας (Saint Petersburg State University of Engineering and Economics). Tο µνηµόνιο αφορά τόσο στην ανταλλαγή καλών 20

26 ρακτικών στην εκ αίδευση, στην έρευνα (στους τοµείς της οικονοµίας, του τουρισµού, των κοινωνικών ε ιστηµών κ.τ.λ.) όσο και στην ανταλλαγή φοιτητών και µελών εκ αιδευτικού ροσω ικού. Μνηµόνιο συνεργασίας (Ιούλιος 2013) σε θέµατα έρευνας έχει υ ογραφεί µεταξύ του ΤΕΙ ΑΜΘ και του ανε ιστηµίου Texas A&M University, U.S.A. Μνηµόνιο συνεργασίας υ εγράφη ε ίσης ανάµεσα στο ερευνητικό κέντρο CERN και στο ΤΕΙ ΑΜΘ στη Γενεύη (Ιούνιος 2013). Το µνηµόνιο ροβλέ ει την εγκατάσταση του κόµβου HELLAS GRID στο ΤΕΙ ΑΜΘ ου θα χρηµατοδοτηθεί α ό το ΕΤΠΑ (Έργο: Προµήθεια υ ολογιστικών συστηµάτων τεχνολογίας λέγµατος GRID) µε οσό , και ου εντάσσεται λέον στο ροηγµένο σύστηµα ληροφορικής Worldwide LHC Computing Grid του CERN, στο ο οίο συµµετέχουν ερί ου 200 Ανώτατα Εκ αιδευτικά Ιδρύµατα και Οργανισµοί αγκοσµίως. Η συµµετοχή του ΤΕΙ ΑΜΘ στο εν λόγω ληροφοριακό δίκτυο αναµένεται να συµβάλλει στην ανάδειξη του ρόλου του, µέσα α ό νέες δράσεις έρευνας και ε ιχειρηµατικής καινοτοµίας, ενώ ταυτόχρονα θα δώσει νέες δυνατότητες συµµετοχής στην ε ιστηµονική έρευνα και στην ανά τυξη του ε ιστηµονικού δυναµικού του Ιδρύµατος. Η χρηµατοδότηση της συµµετοχής του ΤΕΙ ΑΜΘ στο δίκτυο του CERN έχει εξασφαλιστεί α ό το Ε ιχειρησιακό Πρόγραµµα «Μακεδονία - Θράκη» Την αναβάθµιση του εκ αιδευτικού ρόλου του ΤΕΙ Ανατολικής Μακεδονικής και Θράκης σηµατοδοτεί ε ίσης και το µνηµόνιο συνεργασίας ου υ ογράφηκε µεταξύ του Ιδρύµατος, και του µεγαλύτερου ερευνητικού κέντρου της χώρας, του ΕΚΕΦΕ ηµόκριτος (Οκτώβριος 2013). Το µνηµόνιο, η υ ογραφή του ο οίου έγινε αρουσία του εριφερειάρχη Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης Άρη Γιαννακίδη, του αντι εριφερειάρχη Αρχέλαου Γρανά και του δηµάρχου Καβάλας Κωστή Σιµιτσή, ροβλέ ει συνεργασία για τη σύσταση ενός νέου ερευνητού φορέα, µε έδρα το ΤΕΙ στην Καβάλα, υ ερσύγχρονο εξο λισµό και υλικοτεχνικές υ οδοµές ου α οκτήθηκαν, µέσω του ΕΣΠΑ, µε τη στήριξη της ιαχειριστικής Αρχής της Περιφέρειας ΑΜΘ. Τέλος λήθος µνηµονίων συνεργασίας υ ογράφηκαν µε τµήµατα του Ιδρύµατος και φορείς του εσωτερικού ( ανε ιστήµια/ε ιχειρήσεις) µέσα α ό το έργο της οµής 21

27 Α ασχόλησης και Σταδιοδροµίας του ΤΕΙ Καβάλας και της Μονάδας Καινοτοµίας και Ε ιχειρηµατικότητας (Έτη ). Τέλος η υ οχρεωτική αρουσία της ρακτικής άσκησης στο ρόγραµµα σ ουδών διασφαλίζει την ανά τυξη ενός διαύλου ε ικοινωνίας µεταξύ του Ιδρύµατος µε την αγορά εργασίας. Σύµφωνα µε το γραφείο ρακτικής του ΤΕΙ ΑΜΘ, έχουν υ ογραφεί 402 Μνηµόνια Συνεργασίας στα λαίσια της ρακτικής άσκησης των φοιτητών µε διάφορους φορείς και ε ιχειρήσεις εκ των ο οίων 158 δραστηριο οιούνται στην εριφέρεια ΑΜΘ ( ηγή: Γραφείο Πρακτικής Άσκησης, Οκτώβριος 2013). Στο λαίσιο διεθνο οίησης το ΤΕΙ ΑΜΘ συνεργάζεται µε λήθος διακεκριµένων καθηγητών-ερευνητών α ό ανε ιστήµια/ερευνητικά κέντρα του εξωτερικού. Ενδεικτικά αναφέρουµε: Όνοµα Θέση/Ιδιότητα N. Katopodes Professor/Michigan University G. Moridis Professor/Lawrence Berkley National Laboratory L. Feldman Professor/Rutgers University S. Korban Professor/Illinois University E. Gazis Professor/CERN Prof. Etienne F. Vansant Dr. Chemical Engineer / Professor Dept. of Chemistry University of Antwerp / Belgium Prof. Pegie Cool Dr. Chemist / Professor Dept. of Chemistry University of Antwerp / Belgium Prof. Francisco Rodríguez-Reinoso Professor LABORATORIO DE MATERIALES AVANZADOS / Departamento de Química Inorgánica University of Alicante / Spain Prof. Antonio Sepúlveda-Escribano Professor Prof. Marie-Louise SABOUNGI Professor, Director of the CRMD Dr. Philip LLEWELLYN Research Director, CNRS Dr Nicholas Peter Hankins Dr. Chemist / College Fellow and LABORATORIO DE MATERIALES AVANZADOS / Department of Inorganic Chemistry University of Alicante / Spain Physics Department Centre National de la Recherche Scientifique (CNRS) & Université d Orléans (CRMD)/ France Department of Materials Laboratoire Chimie Provence, Université de Provence / France Department of Engineering Science The University of Oxford / Oxford 22

28 University Lecturer Dr. Karsten Joensen Director Assoc. Prof. D. S. Schechter Prof. T. A. Blasingame Prof. P. G. McLeroy Assoc. Prof. J. J. Schubert Dr. E. Yamalidou Dr. Ch. Papadopoulos JJ X-Ray Systems ApS / Denmark George K. Hickox, Jr Development Professor in Petroleum Engineering, Texas A&M University Harold Vance Department in Petroleum Engineering, Texas A&M University Harold Vance Department in Petroleum Engineering Texas A&M University Harold Vance Department in Petroleum Engineering Texas A&M University Senior Technical Advisor Technology Group KBR Inc Regional Manager - Europe Energy Exemplar (Europe) Ltd Το ΤΕΙ ΑΜΘ ρώτο µεταξύ των ΑΕΙ της χώρας υιοθέτησε το θεσµό της δυαδικής διοίκησης µε εξωτερικό συµβούλιο α ό διακεκριµένους ε ιστήµονες και ερευνητές α ό τις ΗΠΑ, οι ο οίοι εκτός των άλλων συµβάλλουν µε λήρη IPs (Intellectual Properties) στις ο οίες έχει ρόσβαση το Ίδρυµα. Εργαστήρια Ερευνητικός Εξο λισµός ΤΕΙ ΑΜΘ Το ΤΕΙ ΑΜΘ έχει ε ενδύσει σε εργαστηριακό εξο λισµό αριστείας και αραγωγής γνώσης την τελευταία ενταετία. Μεταξύ αυτών ο ηλεκτροµαγνητικός και ο τικός εξο λισµός (ΗΦΑΙΣΤΟΣ) ε ιτρέ ει τον ε ί τό ου (in-situ) συνδυασµό διαφορετικών ειραµατικών µεθόδων ( χ ροσρόφηση και µικρογωνιακή σκέδαση των ακτίνων-χ, ή ροσρόφηση και δια ερατότητα) ώστε η µελέτη των υ ό εξέταση χ νανοϋλικών να µην εριορίζεται µόνο στον χαρακτηρισµό της δοµής τους, αλλά να ε εκτείνεται και στις διεργασίες, στατικές και δυναµικές, ου λαµβάνουν χώρα σε αυτά. Το CISS (center for in-situ studies) ειδικεύεται σε αυτόν τον τοµέα και είναι α ό τα µοναδικά σε αγκόσµιο ε ί εδο. ιευθυντής του εργαστηρίου Ήφαιστος είναι ο κ. Etienne Vansant, καθηγητής στο Dept. of Chemistry του University of Antwerp. 23

29 Ο Ήφαιστος είναι ένα ροηγµένο ερευνητικό εργαστήριο στο ΤΕΙ ΑΜΘ ( ηγή: Το εργαστήριο είναι ένα µεσαίου µεγέθους εργαστήριο (MSFF: Αξίας άνω των 10,000,000) ου λειτουργεί στο ΤΕΙ ΑΜΘ και εριλαµβάνει το γνωστικό αντικείµενο των αρακάτω τµηµάτων: 1. Το τµήµα µηχανικών Πετρελαίου και Φυσικού Αερίου ου ειδικεύεται στην ε ιστήµη υλικών και καλύ τει την εριοχή των ορωδών υλικών. Ειδικότερα α ό τη σύνθεση στο χαρακτηρισµό και α ό τη νανοτεχνολογία στο ετρέλαιο και το φυσικό αέριο καθώς και τη µηχανική ταµιευτήρων (η κατάλυση, η τεχνολογία µεµβράνης, η ροή σε ορώδη µέσα είναι µερικά αραδείγµατα). 2. Tο τµήµα ηλεκτρολόγων µηχανικών ου ειδικεύεται σε α οµακρυσµένες ηλεκτρικές µετρήσεις. 3. Tο τµήµα µηχανολόγων µηχανικών ου καλύ τει την µετρολογία, τη ροµ οτική και τα συστήµατα ανανεώσιµων ηγών ενέργειας. Είναι γνωστό ότι µεταξύ της έρευνας - ανά τυξης (Ε&Α) και της αγοράς υ άρχει ένα κενό. Η κινητήριος δύναµη για την γεφύρωση αυτού του χάσµατος είναι η καινοτοµία. Ωστόσο η γεφύρωση αυτή είναι µια ε ί ονη εργασία ου α αιτεί ειδικά µέτρα εφαρµογής. Ένα (και το ιο ακριβό) α ό τα µέτρα αυτά είναι ο εξο λισµός. Το εργαστήριο Ήφαιστος στοχεύει στο να οδηγήσει σε ένα θύλακα αριστείας µεταξύ της ακαδηµαϊκής κοινότητας και της βιοµηχανίας (τόσο σε το ικό όσο και σε διεθνές ε ί εδο). Προς αυτή την κατεύθυνση για την ε ίτευξη µιας ε ιτυχούς ανά τυξης ενός οικοσυστήµατος καινοτοµίας στην εριφέρεια µας ιδρύθηκε το αρα άνω εργαστήριο α ό το ο οίο θα ροκύψουν τα αρακάτω α οτελέσµατα: 1 Να µειωθεί το χάσµα µεταξύ της Ε&Α και αγοράς στην εριφέρεια Να αξιολογηθεί η τεχνική υλο οίηση µιας ιδέας ενός ροϊόντος ENGINEERING (Μηχανική) 2 Την αροχή φιλικών ρος το εριβάλλον λύσεων ENVIRONMENT (Περιβάλλον) 3 Την αροχή συνεχούς εκ αίδευσης EDUCATION (εκ αίδευση) 4 Τη διαχείριση σχεδίων ε ιχειρηµατικότητας ENTREPRENEURSHIP 24

30 (ε ιχειρηµατικότητα) Η διασύνδεση εµ ειρογνωµόνων µέσω του εργαστηρίου ΗΦΑΙΣΤΟΣ Το ΤΕΙ ΑΜΘ α οφάσισε να εντάξει στο ροσω ικό του εξειδικευµένο ροσω ικό (εµ ειρογνώµονες) τόσο α ό την βιοµηχανία όσο και α ό την ακαδηµαϊκή κοινότητα του εξωτερικού. Ε ικεφαλής του εργαστηρίου είναι ο οµότιµος καθηγητής του Πανε ιστηµίου της Αµβέρσας και ε ισκέ της καθηγητής στο ΤΕΙ ΑΜΘ κ. Etienne Vansant. Με γνώµονα ότι οι νέοι ε ιστήµονες συνδέουν το αρόν µε το µέλλον καθώς και το γεγονός ότι η καριέρα α οτελεί για την σηµερινή ε οχή µια συνεχή ρόκληση κρίνεται αναγκαία η συµµετοχή σε οµάδες εµ ειρογνωµόνων (ό ως ε ιµελητήρια κτλ). Στο εργαστήριο ΗΦΑΙΣΤΟΣ ιστεύουµε ότι η συµµετοχή σε ένα διεθνές ε ιµελητήριο ετρελαίων θα α οτελέσει την ειδο οιό διαφορά τόσο για τους φοιτητές όσο και για το ακαδηµαϊκό ροσω ικό του Ιδρύµατος. Για το λόγο αυτό το ΤΕΙ ΑΜΘ ροχώρησε στην δηµιουργία αραρτήµατος Καβάλας του ε ιµελητηρίου SPE (Society of Petroleum Engineers) στο ΤΕΙ ΑΜΘ. Παράλληλα ανα τύχθηκε στο ΤΕΙ ΑΜΘ ο σύνδεσµος γυναικών ε ιστηµών - ASSOCIATION OF WOMEN IN SCIENCE (AWIS) µε στόχο την ανάδειξη και συµβολή των γυναικών στις ε ιστήµες. Μείζονος σηµασίας το γεγονός ότι η ρωτοβουλία δηµιουργίας του αρα άνω συνδέσµου είναι µοναδική στην Ευρώ η. 25

31 Το εργαστήριο υδάτων είναι ε ίσης διάσηµο για τις αναλύσεις ου διενεργεί σε ολλούς ήµους της Ανατολικής Μακεδονίας, ο δε εργαστηριακός εξο λισµός ου διαθέτει είναι τεχνολογικά σύγχρονος και ακριβής. Πειραµατική ατµοηλεκτρική µονάδα 9 kw στο εργαστήριο ατµοστροβίλων, καθώς και εργαστήριο εργαλειοµηχανών και ή ιων µορφών ενέργειας. Εργαστήριο συστηµάτων µετρήσεων υψηλής ακρίβειας και ηλεκτροµαγνητικής συµβατότητας, ηλεκτρικών εγκαταστάσεων και ηλεκτρικών µηχανών. Άλλα εργαστήρια είναι το χηµείας ετρελαίου ου ειδικεύεται στον έλεγχο της οιότητας των καυσίµων κατά τη µεταφορά α ό το λοίο στις δεξαµενές ενα οθήκευσης, τα εργαστήρια αντοχής υλικών, φωτοβολταϊκών, µικροϋ ολογιστών, κα. Ε ιστηµονικά Περιοδικά Το ΤΕΙ ΑΜΘ δίνει ιδιαίτερα µεγάλη σηµασία στην έρευνα και την καινοτοµία. Στόχος του Ιδρύµατος είναι να εγκαταστήσει αυστηρές διαδικασίες ερευνητικής αριστείας σε όλα τα ε ί εδα της ακαδηµαϊκής του λειτουργίας. Προς αυτή την κατεύθυνση το ΤΕΙ ΑΜΘ εκδίδει δύο ε ιστηµονικά εριοδικά στην αγγλική και συγκεκριµένα: α) το Journal of Engineering Science and Technology Review ( ηγή: µε εκδότη τον Καθηγητή του Τµήµατος Ηλεκτρολογίας. Μ αντέκα και διακεκριµένο Συµβούλιο στο ο οίο συµµετέχουν µεταξύ των άλλων οι Καθηγητές. Νανό ουλος και Ε. Γαζής. Tο εριοδικό καλύ τεται (coverage) α ό την αγκοσµίου φήµης έγκυρη βάση SCOPUS, εριλαµβάνεται δε και σε λήθος άλλων βάσεων (.χ. EBSCO, DOAJ ) καθώς και στα αναγνωρισµένα ε ιστηµονικά εριοδικά του CERN ( ηγή: β) το International Journal of Economics Science and Applied Research (IJESAR, µε εκδότη τον Καθηγητή του Τµήµατος Λογιστικής Α. Καρασαββόγλου. Το εριοδικό αυτό α οτελεί σηµείο αναφοράς για το ΤΕΙ ΑΜΘ και το Τµήµα Λογιστικής και µ ορεί να α οτελέσει το µέσο για την ανά τυξη των 26

32 ε ιστηµονικών αναζητήσεων των µελών ΕΠ ( ηγή: εσωτερική αξιολόγηση τµήµατος λογιστικής ) Και τα δύο εριοδικά έχουν σύστηµα κριτών, εκδίδονται ηλεκτρονικά και έντυ α, και η χρήση και διανοµή τους είναι δωρεάν. Το εριοδικό Jestr εντάχθηκε ρος χρηµατοδότηση α ό την ψηφιακή σύγκλιση ( /ΨΣ9532-Α2 α όφαση ένταξης). Αντικείµενο του ροτεινόµενου έργου είναι η ανά τυξη νέων υ ηρεσιών ενηµέρωσης της ε ιστηµονικής κοινότητας µε αναβάθµιση των υ ηρεσιών ΤΠΕ ου ροσφέρει το ε ιστηµονικό εριοδικό «Journal of Engineering Science and Technology Review», ου εκδίδει το ΤΕΙ ΑΜΘ, µε εδίο εφαρµογής τις θετικές και τεχνολογικές ε ιστήµες καθώς και τις ε ιστήµες του µηχανικού και η δυνατότητα ρόσβασης σε αυτές του ε ιστηµονικού δυναµικού της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, σε συνδυασµό µε την ανάδειξη και ροώθηση στους ολίτες και ε ιχειρήσεις της εριοχής των ωφελειών ου µ ορούν να ροκύψουν α ό την αξιο οίηση της έρευνας στην αραγωγική διαδικασία. Ένας αγκοσµίου κύρους ε ιστηµονικός εκδοτικός οίκος θα αράσχει υψηλού ε ι έδου υ ηρεσίες, έκδοσης και φιλοξενίας στο ε ιστηµονικό εριοδικό JESTR. Συνο τικά στο Journal of Engineering Science and Technology Review: Θα ενσωµατωθεί λήρες ηλεκτρονικό σύστηµα διαχείρισης άρθρων συνεχούς λειτουργίας µε αυτόµατη α οστολή ηλεκτρονικών µηνυµάτων. Θα ενσωµατωθεί σύστηµα ελέγχου λογοκλο ής. Θα διαµορφωθεί εκ νέου ο ιστότο ος µε βάση τα ρότυ α ενός διεθνούς ε ιστηµονικού εκδοτικού οίκου. Χρήση νέων τεχνολογιών ( χ RSS). Παραγωγή IPs στο ΤΕΙ ΑΜΘ Με βάση τις αξιολογήσεις των τµηµάτων (εσωτερικές και ετήσιες) οι ο οίες κατατέθηκαν στην ΜΟ ΙΠ/Α ΙΠ, ο αριθµός των δηµοσιεύσεων σε ε ιστηµονικά εριοδικά µε κριτές και σε συνέδρια µε κριτές, για το διάστηµα αριθµούν σε 725 δηµοσιεύσεις. Η έρευνα στο ΤΕΙ ΑΜΘ ε ικεντρώνεται σε 10 θεµατικά εδία, σύµφωνα µε τα στοιχεία ου αρέχει η βάση δεδοµένων SCOPUS ( ηγή: Μεταξύ αυτών, στις ρώτες σειρές, είναι η ε ιστήµη των Η/Υ (22%), η χηµεία και η χηµική µηχανική (23%), και οι ε ιστήµες του µηχανικού και των υλικών (24%). Σύµφωνα µε την WIPO (The World Intellectual Property Organization) ο δηµιουργός 27

33 της δηµοσίευσης είναι ο κάτοχος της ΙΡ (Intellectual Property) κατά συνέ εια κάθε συνεργάτης του ιδρύµατος θα ρέ ει να ροσθέσει τις δηµοσιεύσεις του στο σύνολο αυτού. Το ΤΕΙ ΑΜΘ την τελευταία ενταετία συγκεντρώνει ΙΡ: α ό τους καθηγητές του Ιδρύµατος. α ό τους καθηγητές ου έχει ως εξωτερικά µέλη του Συµβουλίου ου είναι διεθνούς φήµης και εµβέλειας ε ιστήµονες. α ό τους εξωτερικούς στα Μετα τυχιακά ρογράµµατα (αναγνωρισµένους καθηγητές α ό την Ελλάδα και το εξωτερικό). α ό τους συνεργαζόµενους ε ιστήµονες στα εξειδικευµένα εργαστήρια (αναγνωρισµένους καθηγητές και ερευνητές α ό την Ελλάδα και το εξωτερικό). α ό το έκτακτο εκ αιδευτικό ροσω ικό. Η εκτίµηση µας κατά τον λέον συντηρητικό τρό ο είναι ότι το ΤΕΙ ΑΜΘ συνεισφέρει στην εριφέρεια ΑΜΘ ρόσβαση σε τουλάχιστον IPs α ό δηµοσιεύσεις και ατέντες τα ο οία και ρέ ει να αξιο οιηθούν. Με βάση λοι όν όλα όσα αναφέρθηκαν η ορεία του ΤΕΙ ΑΜΘ βαίνει αύξουσα ιδιαίτερα την τελευταία ενταετία ό ως α οτυ ώνεται στο αρακάτω διάγραµµα. 28

34 3. ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ ΕΥΦΥΟΥΣ ΕΞΕΙ ΙΚΕΥΣΗΣ Σκο ός της ροτεινόµενης µελέτης είναι να ροσδιορίσει συγκεκριµένους κλάδους της οικονοµικής δραστηριότητας της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης (ΠΑΜΘ) στους ο οίους µ ορούν να α οδοθούν ροτεραιότητες ευφυούς εξειδίκευσης και στις ο οίες ροτεραιότητες το ΤΕΙ ΑΜΘ µ ορεί να συµβάλλει υ οστηρικτικά αρέχοντας υ ηρεσίες έρευνας και τεχνολογικής ανά τυξης (Ε&ΤΑ). Αντικείµενο της ως άνω ευφυούς εξειδίκευσης είναι η ανά τυξη του τεταρτογενούς τοµέα αραγωγής στη ΠΑΜΘ ο ο οίος σήµερα είναι <1%. Πρόταση Έξυ νης Εξειδίκευσης Η ΠΑΜΘ ροσφέρεται για την ανά τυξη καινοτόµων ροϊόντων τα ο οία θα ενσωµατώνουν την έξυ νη εξειδίκευση σε διάφορους τοµείς ου θα ηδύνατο να υ οστηρίξει το ερευνητικό οικοσύστηµα του ΤΕΙ ΑΜΘ. Συγκεκριµένα: Α. ΠΕΤΡΕΛΑΪΚΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ Η εξόρυξη ετρελαίου η ο οία διενεργείται στο κόλ ο της Καβάλας συνιστά µια ερί λοκη διαδικασία και α αιτεί τη συµβολή ολλών ειδικοτήτων. Η Ε ιχείρηση Kavala oil θα ωφελείτο ολλα λά εάν υ οστηριζόταν α ό ένα τµήµα Ε&ΤΑ σε αντικείµενα του ενδιαφέροντός της καθώς και σε ζητήµατα εξειδικευµένων υ ηρεσιών (extended services). Το TEI ΑΜΘ διαθέτει όλο τον α αιτούµενο εξο λισµό για τακτική και ειδική ανάλυση υρήνων (standard/special core analysis) καθώς και για την ε εξεργασία των γεωφυσικών δεδοµένων και δεδοµένων αραγωγής µε υ ερυ ολογιστή. Προς αυτή την κατεύθυνση ροτείνουµε την ε έκταση του ήδη υ άρχοντος µνηµονίου συναντίληψης µεταξύ της Εταιρίας και του ΤΕΙ ΑΜΘ ώστε να διευκολυνθεί η υ οστήριξη αυτή καθώς και τη λε τοµερή καταγραφή των αρεχόµενων υ ηρεσιών Ε&ΤΑ εκ µέρους του ΤΕΙ ΑΜΘ. Σηµειώνεται ε ίσης ότι η υ οστήριξη αυτή θα ισχυρο οιήσει τη θέση της εταιρίας όχι µόνο σε το ικό αλλά και σε ανελλαδικό και διεθνές ε ί εδο. Στο ίδιο λαίσιο το ΤΕΙ ΑΜΘ διατηρεί Μετα τυχιακό Πρόγραµµα στην Τεχνολογία Πετρελαίου και Φυσικού Αερίου µε συµµετοχή διεθνών συµβούλων και διακεκριµένων καθηγητών οι ο οίοι θα ηδύνατο 29

35 να ροστεθούν στην ερευνητική δύναµη. Β. ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ Στη εριφέρεια δραστηριο οιούνται ε ιχειρήσεις καινοτοµίας και υψηλής τεχνολογίας. Το ΤΕΙ ΑΜΘ διατηρεί µακρά συνεργασία µε την PRISMA ΑΕ καθώς και µε άλλες ανάλογες ή/και µικρότερες εταιρίες µε τις ο οίες θα ηδύνατο να ε εκτείνει τις συνεργασίες αυτές. Τα εργαστήρια ηλεκτρολογίας και ηλεκτρονικής του ΤΕΙ ΑΜΘ, διαθέτουν υ ερυψηλή τεχνολογία σε θέµατα αισθητήρων και in time αρακολούθησης και συνε ώς µ ορούν να ροσφέρουν υ ηρεσίες Ε&ΤΑ στην ως άνω βιοµηχανία. Στο ίδιο λαίσιο θα ηδύνατο να ε εκταθεί η αρεχόµενη υ ηρεσία και σε θέµατα εµβιοµηχανικής σε συνεργασία µε την Ιατρική Σχολή του ΠΘ. Ακόµη, η διαρκής αρακολούθηση των ε ιφανειακών και υ ογείων υδάτων για βαρέα µέταλλα και συγκεκριµένα κάδµιο στο οταµό Νέστο και χρώµιο-6 στους οταµούς Στρυµόνα, Έβρο και Αξιό συνιστά µέρος της ροτεινόµενης δράσης. Συµ ληρωµατικά ο έλεγχος του νερού για αρδευτικούς και βιοµηχανικούς σκο ούς καθώς και η αρακολούθηση της θαλάσσιας εριοχής ερί την λατφόρµα ετρελαίου στο κόλ ο της Καβάλας, σε συνεργασία µε ΙΝΑΛΕ, ροτείνετε ε ίσης. Γ. ΥΠΕΡΥΠΟΛΟΓΙΣΤΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ Το ΤΕΙ ΑΜΘ ανα τύσσει υ ερυ ολογιστική τεχνολογία (CERN-tier2) γεγονός ου το καθιστά το µεγαλύτερο υ ολογιστικό κέντρο της Ελλάδας. Η αξιο οίηση σε ε ί εδο Ε&ΤΑ αλλά και extended services του συστήµατος αυτού είναι σηµαντική για την ανά τυξη της εριφέρειας την αξιο οίηση σε θέµατα γεω ληροφορικής και αρακολούθησης συσκευών και συστηµάτων (monitoring of system and equipments). Ο τουρισµός θα ηδύνατο ε ίσης να ε ωφεληθεί α ό εικονικές εριηγήσεις. Η αξιο οίηση το υ ολογιστικού υ ερσυστήµατος θα α οτελέσει αντικείµενο τεχνοβλαστού (spin-off).. ΕΝΕΡΓΕΙΑ Το ΤΕΙ ΑΜΘ διαθέτει λήρη εξο λισµό για την µελέτη των ή ιων µορφών ενέργειας καθώς και µετεωρολογικό σταθµό. Στην ΠΑΜΘ δραστηριο οιείται ένα λήθος µικροµεσαίων ε ιχειρηµατιών ανώτατης εκ αίδευσης (κυρίως µηχανικοί) ου 30

36 ασχολούνται µε την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστηµάτων και ανεµογεννητριών και ου ενδιαφέρονται να έχουν ρόσβαση σε υ ηρεσίες Ε&ΤΑ καθώς και να ενσωµατώνουν έξυ νη εξειδίκευση στις εφαρµογές τους. Ε. ΙΑΜΑΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ Η εριοχή της ΠΑΜΘ διαθέτει µερικές α ό τις δηµοφιλέστερες ιαµατικές ηγές της χώρας ( χ Λουτρά Ελευθερών, λασ όλουτρα Λυδίας) καθώς και ηγές φυσικού νερού ( ράµα). Στην Ευρώ η εταιρείες κοσµητικής αξιο οιούν τις ιαµατικές ηγές, χαµηλότερης ενδεχοµένως οιότητας σε φυσικά ροϊόντα α ό τα δικά µας, για την δευτερογενή αραγωγή καινοτόµων ροϊόντων. Ωστόσο η δευτερογενής αξιο οίηση των ναµάτων και ιαµάτων α αιτεί Ε&ΤΑ. Για αράδειγµα η ιλύς α ό τα λασ όλουτρα όταν α οκολληθεί του φυσικού της εδίου χάνει τις θερα ευτικές ιδιότητες. Ο λόγος είναι ότι η διάχυση των θερα ευτικών ουσιών στο σώµα του εδίου είναι συνεχής και όχι διακριτή. Με άλλα λόγια µια οσότητα λάσ ης εκ του εδίου είναι ανάλογη µε ένα dairy product. Προτείνεται η αξιο οίηση των ηγών αυτών της ΠΑΜΘ να α οτελέσει αντικείµενο κατ αρχάς αντικείµενο ενός τεχνοβλαστού. ΣΤ. ΖΕΟΛΙΘΟΣ Στην ΠΑΜΘ και συγκεκριµένα στους Μεταξάδες υ άρχουν σηµαντικά α οθέµατα κλινο τιλόλιθου (φυσικός Ζεόλιθος). Ο Ζεόλιθος έχει ευρεία εφαρµογή στην κατεργασία υγρών και αερίων α οβλήτων, στην α ορρύ ανση των οταµών και σε άλλες βιοµηχανικές εφαρµογές διαχωρισµού. Το ΤΕΙ ΑΜΘ έχει τεχνολογία για την εραιτέρω ε εξεργασία του κλινο τιλόλιθου, την αριστο οίηση της α όδοσης αυτού και τη δηµιουργία κλινών και µεµβρανών για βιοµηχανικές χρήσεις. Σε συνεργασία µε το ΕΚΕΦΕ ηµόκριτος, το µεγαλύτερο ερευνητικό κέντρο της Χώρας, το ο οίο διατηρεί αράρτηµα στην Καβάλα και συγκεκριµένα στο ΤΕΙ ΑΜΘ δύναται να ανα τυχθούν τεχνολογίες αλλά και να ροσφερθούν extended services σε αυτόν τον τοµέα. Η. ΜΕΤΑΛΛΑ ΣΠΑΝΙΕΣ ΓΑΙΕΣ Α ΡΑΝΗ ΠΕΤΡΩΜΑΤΑ Η ΠΑΜΘ έχει αυξηµένο ορυκτό λούτο σε µέταλλα (.χ. Μαγγάνιο, Γερµάνιο, Αντιµόνιο, Κοβάλτιο, Γάλλιο κα) αλλά και σε σ άνιες γαίες και αδρανή και διακοσµητικά ετρώµατα ό ως µάρµαρα, γρανίτες, σχιστόλιθοι. Η βιοµηχανία 31

37 µαρµάρου είναι ιδιαιτέρως ανα τυγµένη σε Καβάλα και ράµα θα ηδύνατο δε να αυξήσει την δυναµικότητά της υ οστηριζόµενη α ό ένα τµήµα Ε&ΤΑ καθώς και α ό υ ηρεσίες τακτικές και ειδικές σε διάφορους τοµείς ενδιαφέροντος. Θ. Η ΑΓΡΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ Η ΠΑΜΘ έχει ρωτογενή δραστηριότητα χαµηλής όµως τεχνολογίας. Το ΤΕΙ ΑΜΘ µε νέους εξο λισµούς ό ως η ανάλυση DNA σε σ όρους, η ρωτεοµική ανάλυση καθώς και τα εργαστήρια οργανικής χηµείας τα ο οία διαθέτει µαζί µε το τµήµα Οινολογίας µ ορούν να συµβάλλουν σε υ ηρεσίες αγροτεχνολογίας κυρίως στο τοµέα των τροφίµων και οτών. 32

38 ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΥΨΗΛΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΗΦΑΙΣΤΟΣ 33

39 34

40 4. ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΥΨΗΛΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΗΦΑΙΣΤΟΣ 4-1 ΤΟΜΕΑΣ ΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΥ (DIVISION OF PETROLEUM ENGINEERING) Η αλυσίδα αξίας (value chain) ) της βιοµηχανίας ετρελαίου και φυσικού αερίου α οτελείται α ό τρεις (3) τοµείς: τον upstream (έρευνα και αραγωγή Υ/Α), τον midstream (µεταφορά, α οθήκευση και εµ ορία) και τον downstream (ε εξεργασία και διύλιση). Το ερευνητικό εργαστήριο ΗΦΑΙΣΤΟΣ (Hephaestus Research Lab) µε τον υ ερσύγχρονο εξο λισµό του ροσφέρει τις υ ηρεσίες του και στους τρεις αρα άνω τοµείς. Συνεισφορά στον τοµέα Upstream (Έρευνα και Παραγωγή Υ/Α) ηµιουργία νανοφυσαλίδων (nanobubbles)) και έλεγχος εφαρµογής τους στον τοµέα εξόρυξης ετρελαίου µε α ώτερο σκο ό την αύξηση α οληψηµότητας των κοιτασµάτων. Τακτική και ειδική ανάλυση υρήνων (standard/special core analysis) Μελέτη και ροσοµοίωση ταµιευτήρων (reservoirs). Μελέτη και ροσοµοίωση γεωτρητικών στηλών (drill strings). Μελέτη και βελτιστο οίηση αραγωγής Υ/Α (production optimasation). Εξακρίβωση ετρελαϊκών α οτυ ωµάτων (Petroleum Forensic Fingerprinting). Συνεισφορά στον τοµέα Midstream (Μεταφορά, Α οθήκευση και Εµ ορία) 35

41 Μελέτη φάσεων κατά τη ροή ρευστών σε δίκτυα διανοµής. Υ ολογισµός τώσης ίεσης ( Ρ) κατά τη µεταφορά ρευστών. Μελέτη και βελτιστο οίηση διαχείρισης ενέργειας λαµβάνοντας υ όψη την ροσφορά, τη ζήτηση και το κέρδος σε το ικό και εθνικό ε ί εδο. Συνεισφορά στον τοµέα Downstream (Μεταφορά, Α οθήκευση και Εµ ορία) Εφαρµογή της Πράσινης Χηµείας (Green Chemistry) σε βιοµηχανικές καταλυτικές διεργασίες. Αναβάθµιση των ιδιοτήτων τελικών καυσίµων µε φιλικές ρος το εριβάλλον διεργασίες. Μελέτη, µοντελο οίηση, ροσοµοίωση και βελτιστο οίηση χηµικών βιοµηχανικών διεργασιών. Αξίζει να σηµειωθεί ότι το Ερευνητικό Εργαστήριο ΗΦΑΙΣΤΟΣ (ΤΕΙ ΑΜΘ) διατηρεί µνηµόνιο συναντίληψης µε την ετρελαϊκή βιοµηχανία ΚΑΒΑΛΑ OIL A.E. Προσφέροντας έτσι µια α αράµιλλη ευκαιρία στην εταιρία ΚΑΒΑΛΑ OIL A.E. να εκµεταλλευτεί στο έ ακρο τη δυνατότητα έρευνας και τεχνολογικής ανά τυξης µέσω του άρτια εξο λισµένου και ε ιστηµονικά καταρτισµένου Ερευνητικού Εργαστηρίου ΗΦΑΙΣΤΟΣ. 4-2 ΤΟΜΕΑΣ ΕΜΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ Εµβιοµηχανική είναι η ε ιστήµη ό ου εφαρµόζονται αρχές και µέθοδοι της µηχανικής, της φυσικής, της χηµείας, των µαθηµατικών, και της τεχνολογίας στην βιολογία και στην ιατρική. 36

42 Το εργαστήριο Ήφαιστος διεξάγει έρευνα στο ε ιστηµονικό εδίο της εµβιοµηχανικής. Ενδεικτικά αρατίθενται εδία ου µ ορεί να συµβάλει το εργαστήριο εµβιοµηχανικής: µελέτη και ανάλυση της κίνησης, ενα όθεση φαρµακευτικών ουσιών, αλλαγή της νανοδοµής σε οστά κατά την εφαρµογή µηχανικών φορτίσεων, αντοχή οστών, µελέτη δοµής ιστών, τρισδιάστατη ανα αράσταση κίνησης ή οργάνων οστών, ροσοµοίωση σύνθετων βιολογικών συστηµάτων µε τη χρήση του υ ολογιστικού συστήµατος GRID, κατασκευή µηχανικών µερών για εφαρµογή σε έµβιους οργανισµούς, ανά τυξη και εφαρµογή εξειδικευµένων τεχνολογιών για διάγνωση και αρακολούθηση ασθενειών, ανίχνευση τοξινών σε ζώα και οιοτική και οσοτική ανάλυση σύστασης φυτών. Το εργαστήριο Ήφαιστος συνεργάζεται µε το Τµήµα Ιατρικής του ΠΘ, δύναται δε να ροσφέρει υ ηρεσίες σε εξειδικευµένα ζητήµατα σε υ ηρεσίες ου δραστηριο οιούνται στο χώρο των φαρµάκων. Τα οφέλη ου µ ορούν να ροκύψουν τόσο στην το ική κοινωνία, όσο και στο γενικότερο ληθυσµό είναι η αύξηση του χρόνου ζωής, το χαµηλότερο κόστος των φαρµάκων, η α οτελεσµατικότητα των φαρµάκων, η βελτίωση της οιότητας ζωής των ασθενών, νέες θέσεις εργασίας, νέες µορφές καλλιέργειας για την εριφέρεια ΑΜΘ. ιάγραµµα ροής εργασιών και τεχνικών ανάλυσης του τοµέα εµβιοµηχανικής 37

43 4-3 ΚΕΝΤΡΟ ΦΑΣΜΑΤΟΜΕΤΡΙΑΣ ΜΑΖΑΣ (DIVISION OF PETROLEUM ENGINEERING) Η Φασµατοµετρία Μάζας είναι µία ευαίσθητη τεχνική για τον οιοτικό και οσοτικό ροσδιορισµό χηµικών ενώσεων, ακόµα και ιχνών ουσιών σε οικίλα δείγµατα. Ως εκ τούτου βρίσκει εφαρµογές σε λήθος ε ιστηµονικών κλάδων (.χ. υγεία, εριβάλλον, διατροφή, κ.α.) µε θεαµατικά και ωφέλιµα α οτελέσµατα για τον άνθρω ο. Το ερευνητικό εργαστήριο ΗΦΑΙΣΤΟΣ (Hephaestus Research Lab) διαθέτει κατάλληλα διαµορφωµένο εργαστήριο ε εξεργασίας δειγµάτων και υ ερσύγχρονο εξο λισµό ου καλύ τει τις λέον σύγχρονες συνδυασµένες αναλυτικές τεχνικές της φασµατοµετρίας µάζας: GC-MS, Py-GC-MS, LC-MS-MS, ICP-MS, GC-C-IRMS. Το κέντρο ροσφέρει ερευνητικές υ ηρεσίες στους αρακάτω τοµείς. Ανά τυξη µεθόδων µε αναλυτικές τεχνικές: Φασµατοσκο ία εκ οµ ής λάσµατος συζ. µε φασµατογράφο µάζας (ICP-MS) Υγρή χρωµατογραφία συζ. µε φασµατογράφο µάζας (LC-MS-MS) Αέρια χρωµατογραφία GC-TCD, GC-FID Αέρια χρωµατογραφία συζ. µε φασµατογράφο µάζας (GC-MS) Αέρια χρωµατογραφία µε καύση συζ. µε φασµατογράφο µάζας λόγου ισοτό ων (GC/C/IRMS) Έλεγχος υ ολειµµάτων οργανικών ενώσεων - Προσδιορισµός βιοδεικτών - fingerprinting Οργανική Αρχαιοµετρία: Χηµική διερεύνηση των οργανικών καταλοί ων σε αρχαιολογικά ευρήµατα αναγνώριση της ρώτης ύλης, της ροέλευσης και της ακριβής σύστασης των ευρηµάτων, µελέτη ολιτιστικής µας κληρονοµιάς. Ανάλυση και χαρακτηρισµός οργανικών ρύ ων στο εριβάλλον ταυτο οίηση ηγών ρύ ανσης και εριβαλλοντικών διεργασιών Ανάλυση και χαρακτηρισµός εκχυλισµάτων αρωµατικών φυτών (αιθέρια έλαια) Προσδιορισµός µετάλλων - Πολυστοιχειακή οσοτική ανάλυση, Ισοτο ική ανάλυση (Πετρέλαιο/Λι αντικά, Περιβάλλον, Γεωχηµεία, Μέταλλα/Κράµατα, Τρόφιµα, Κλινικά και Βιολογικά δείγµατα). 4-4 ΥΒΡΙ ΙΚΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ Η κοινωνία και κατ ε έκταση η οικονοµία αντιµετω ίζει αφενός έλλειψη φυσικών όρων και αφετέρου εριβαλλοντική καταστροφή. Προκειµένου να ενθαρρυνθεί η χρήση ανανεώσιµων ηγών ενέργειας και συστηµάτων φιλικών ρος το εριβάλλον. Η 38

44 χρήση υβριδικών τεχνολογιών, δηλαδή η αντικατάσταση των κλασσικών φυσικοχηµικών διεργασιών ίεσης και θεοκρασίας α ό ανοικτά δοχεία σε συστήµατα µεµβρανών βοηθάει ώστε η αραγωγική διαδικασία να γίνεται σε ολύ η ιότερες συνθήκες. Οι υβριδικές τεχνολογίες είναι α λές στη λειτουργία τους, δεν α αιτούν σηµαντικές τρο ο οιήσεις στη γραµµή αραγωγής, και είναι ολύ γνωστότερες α ό ότι ιστεύουν οι ερισσότεροι. Η υβριδικές τεχνολογίες συνδυάζουν µείωση του κόστους και αύξηση της οιότητας µε καλύτερη ροστασία του εριβάλλοντος. Υ αυτή την έννοια η υβριδική τεχνολογία είναι εξαιρετικά υψηλή τεχνολογία και µ ορεί να χρηµατοδοτηθεί ε ι λέον. Παρακάτω δίδεται ένα διάγραµµα αραγωγικής διεργασίας στην ο οία έχει εισαχθεί υβριδική τεχνολογία ιάγραµµα υβριδικής τεχνολογίας στην βιοµηχανική διεργασία 4-5 ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Αισθητήρας Πτώσης Τάσης Μ αταρίας Οχηµάτων και ειραµατική διερεύνηση άµεσης ε αναφόρτισης τους µε συµβατικές Κατά την διάρκεια της χειµερινής εριόδου ή της αρατεταµένης ακινησίας των οχηµάτων οι µ αταρίες τους εκφορτίζονται µε α οτέλεσµα να δηµιουργούνται ροβλήµατα στους κατόχους ου ε αναφορτίζουν τις µ αταρίες µέσω σύνδεσης καλωδίων σε µ αταρία άλλου οχήµατος. Στόχος της αρούσας ερευνητικής ρότασης είναι να διερευνηθούν ειραµατικά τρό οι άµεσης ε αναφόρτισης της µ αταρίας αλλά και η άµεση ειδο οίηση του 39

45 κατόχου του οχήµατος για την κατάσταση της µ αταρίας. Με τον τρό ο αυτό ολλοί φορείς ό ως για αράδειγµα οι ένο λες δυνάµεις ό ου έχουν µεγάλο αριθµό τροχοφόρων αλλά και ερ υστριοφόρων σε ακινησία για µεγάλο χρονικό διάστηµα, θα µ ορούν σε µια έκτακτη ανάγκη να είναι σε θέση να τα κινήσουν χωρίς να χρονοτριβούν. Η ρόταση αφορά σε αισθητήρα Πτώσης Τάσης Μ αταρίας Οχηµάτων και ειραµατική διερεύνηση άµεσης ε αναφόρτισης τους µε συµβατικές και εναλλακτικές µορφές ενεργείας. Η υλο οίηση του στόχου αυτού θα ε ιτευχθεί µε : Χρήση της υ άρχουσας ηγής ενέργειας του οχήµατος (βενζίνη ή ετρέλαιο) για την φόρτιση της µ αταρίας. Ένα ηλεκτρονικό σύστηµα µε αισθητήρα θα µ ορεί εκκινήσει τον κινητήρα του οχήµατος έως ότου φορτιστεί η µ αταρία. Στην συνέχεια θα µ ορεί να σταµατά την λειτουργία του κινητήρα όταν σταλεί σήµα στον αισθητήρα ότι η µ αταρία είναι φορτισµένη. Χρήση εναλλακτικής ηγής ενέργειας ό ως µε φωτοβολταϊκά, υδρογόνο ρος χρησιµο οίηση ε αναφόρτισης της µ αταρίας του οχήµατος. Ειδο οίηση του κατόχου µέσω τηλε ικοινωνιακού µέσου κινητού ή tablet µέσω ενός ηλεκτρονικού κυκλώµατος για την κατάσταση φόρτισης της µ αταρίας του οχήµατος. Με τον τρό ο αυτό ο κάτοχος δεν θα χρειάζεται να είναι αρών κατά την διαδικασία. Ανά τυξη και χαρακτηρισµός νανοδοµηµένων ε ιστρώσεων για την βελτιστο οίηση της α όδοσης των φωτοβολταϊκών κυψελών. Μέχρι τώρα ο χώρος των φωτοβολταϊκών κυριαρχείται α ό διατάξεις στερεάς κατάστασης, ου συνήθως α οτελούνται α ό υρίτιο. Η εδραίωσή τους οφείλεται στην εκτεταµένη εµ ειρία άνω στο υλικό εξαιτίας των εφαρµογών ου βρίσκει στην βιοµηχανία των ηµιαγωγών καθώς και στην αφθονία του στη φύση. Ωστόσο, την εµφάνισή τους έχουν κάνει και εναλλακτικές τεχνολογίες φωτοβολταϊκών, ό ως διατάξεις ου α οτελούνται α ό σύνθετους ηµιαγωγούς,.χ. GaInP/GaAs/Ge για εφαρµογές στο διάστηµα και συστήµατα λε τών υµενίων: CdS/CdTe και CdS/CuInSe2. Τα τελευταία ιθανόν να έχουν ευρεία εφαρµογή στο µέλλον, καθώς έχουν το λεονέκτηµα ότι α αιτούν µικρότερες οσότητες υλικών καθώς έχουν 40

46 µικρότερο άχος, είναι σχετικά εύκολα στην κατασκευή και α οτελούνται α ό φτηνά υλικά. Η α οδοτικότητα ενός φωτοβολταϊκού στοιχείου είναι άρρηκτα συνδεδεµένη µε το βαθµό εγκλωβισµού της ροσ ί τουσας ακτινοβολίας µέσα στον ενεργό όγκο του φωτοβολταϊκού υλικού. Ε οµένως, η βελτιστο οίηση της διαδικασίας εγκλωβισµού της ακτινοβολίας α οτελεί ένα α ό τους βασικότερους στόχους της ερευνητικής δράσης στον τοµέα των φωτοβολταϊκών στοιχείων. Οι εφαρµογές της νανοτεχνολογίας στη φωτοβολταϊκή τεχνολογία αφορούν κυρίως τη σχεδίαση ε ιφανειών και στρωµάτων στη νανοµετρική κλίµακα µε τη χρήση βελτιωµένων νανοϋλικών και νανοδοµών, ου κύριο σκο ό έχουν τη βελτιστο οίηση της δοµής και της α όδοσης όλων των τύ ων ηλιακών κυψελών ου έχουν ανα τυχθεί µέχρι σήµερα. Στόχος της ροτεινόµενης έρευνας είναι αφενός η σύνθεση νανοϋλικών µε συστηµατική µεταβολή των µορφολογικών ιδιοτήτων και της χηµικής σύστασης, αφετέρου δε η διερεύνηση των ο τικών, µορφολογικών και δοµικών τους ιδιοτήτων. Τα υλικά ου θα αρασκευασθούν θα χαρακτηρισθούν µε χρήση του ήδη υ άρχοντος εξο λισµού του ΤΕΙ ΑΜΘ και µε ενίσχυσή του. Ο διαθέσιµος εξο λισµός του ΤΕΙ ΑΜΘ εριλαµβάνει σύστηµα ενα όθεσης υλικών Magnetron Deposition [MAG-DEP], διάφορους ο τικούς ανιχνευτές µε εριοχές λειτουργίας ου ξεκινούν α ό 0,2 µm και φτάνουν µέχρι και τα 3,55 µm, ο τική τρά εζα, ο τικά συστήµατα, ηγή φωτός W Xe nm, µονοχρωµάτορα, φωτο ολα λασιαστή α ό 185 nm 900 nm, διάφορους ανιχνευτές φωτοαγωγηµότητας µε εριοχές λειτουργίας α ό 1µm µέχρι και 12µm, συστήµατα laser, ο τικός αναλυτής φάσµατος (OSA), ηγή υ ερσυνεχούς φάσµατος (Supercontinuum generator) NKT nm Supercontinuum καθώς ε ίσης και συσκευές θερµικής ανάλυσης (TGA), µικρογωνιακής σκέδασης ακτίνων Χ (SAXS), ερίθλασης ακτίνων Χ (XRD) ηλεκτρονικής µικροσκο ίας σαρώσεως (SEM). Αυτόνοµο Υ οθαλάσσιο Σύστηµα Ροµ οτικής Παρακολούθησης Περιβαλλοντικών εδοµένων Tα ROV (Remote Operated Vehicle ROV) είναι υ οβρύχια οχήµατα ου χρησιµο οιούνται σε ε ιθεωρήσεις ρουτίνας ή έκτακτης ανάγκης εγκαταστάσεων, έλεγχο και ιστο οίηση υ οβρύχιων κατασκευών, αρακολούθηση καταστάσεων σε 41

47 βαθιά νερά κ.τ.λ. και έχουν εφαρµογή σε ολλούς τοµείς θαλάσσια βιοµηχανία (ναυ ηγεία, νηογνώµονες, ναυτιλιακές ασφαλιστικές εταιρίες, salvage κτλ), ινστιτούτα ε ιστηµονικής έρευνας, ανε ιστηµιακά ιδρύµατα (στους τοµείς των λιµενικών έργων, αρχαιολογίας, ωκεανογραφίας, ναυ ηγικής), φράγµατα (υδροηλεκτρικά, αρδευτικά φράγµατα & λιµνοδεξαµενές), ιχθυοκαλλιέργειες, θαλάσσια ενυδρεία κ.τ.λ. Η ρόταση αφορά στην ανά τυξη τεχνογνωσίας και στη δηµιουργία των ε ιµέρους υ οσυστηµάτων ενός µη-ε ανδρωµένου υ οβρύχιου ροµ οτικού οχήµατος (Remote Operated Vehicle ROV) µε ολλα λά αισθητήρια και κυρίως στην αυτοµατο οίηση της λοήγησής του. Ο στόχος είναι η αυτόνοµη λειτουργία του ε ί µακρό χρονικό διάστηµα ώστε να αρακολουθεί και να καταγράφει υ οθαλάσσιες εριβαλλοντικές αραµέτρους σε αράκτιες και υ εράκτιες εριοχές. Το ROV θα διαθέτει τον εξής εξο λισµό και δυνατότητες: Βασική µονάδα µε: ύο έγχρωµες κάµερες (εµ ρόσθια και ο ίσθια) µε δυνατότητες κίνησης οριζόντια και κάθετα (pan & tilt), Ελεγκτή - κονσόλα σε ανθεκτική θήκη µε ενσωµατωµένη οθόνη 15 ιντσών Φιλικό ρος το χρήστη ενσύρµατο και ασύρµατο χειριστήριο Τέσσερις υψηλής ισχύος ροωθητήρες (κινητήριες ρο έλες - thrusters) µε power boost Κλωβό (housing) στεγανό µέχρι βάθος 300 µέτρα Καλώδιο υ οβρύχιο µήκους 150 µέτρων ύο φώτα 100 watt στο µ ροστινό µέρος και φωτισµός LED-δαχτυλίδι στην ίσω κάµερα Υ οδοχή εξόδου βίντεο για δεύτερη οθόνη Βίντεο ενισχυτή για ρύθµιση της οιότητας της εικόνας Ενισχυτή ήχου για καταγραφή φωνής µε το βίντεο Ε ι ρόσθετος εξο λισµός: Sonar σάρωσης µε υ ερήχους: το Sonar είναι ένα ιδανικό εργαλείο για την υ οβρύχια έρευνα, καθώς αράγει µια "εικόνα" του υ οβρυχίου εριβάλλοντος, ανεξάρτητα α ό την ορατότητα - θολότητα του νερού. 42

48 Α λής λειτουργίας (άνοιγµα / κλείσιµο) ροµ οτικός βραχίονας: α οτελείται α ό µία δαγκάνα ου ανοιγοκλείνει και είναι ικανό να ανακτά ελαφρά δείγµατα α ό τον υθµένα της θάλασσας ή να εκτελεί ελαφρές υ οθαλάσσιες εργασίες. Ο βραχίονας και η αρ άγη είναι κατασκευασµένα α ό υψηλής αντοχής αντιδιαβρωτικό PVC. Ο βραχίονας µ ορεί να το οθετηθεί στο ROV για οριζόντια ή για κάθετη χρήση. Το άνοιγµα και το κλείσιµο της δαγκάνας ελέγχεται α ό ένα διακό τη το οθετηµένο στη µονάδα ελέγχου του ROV. Σύστηµα αυτοµάτου ελέγχου µέσω Η-Υ. Η ε ιλογή αυτή ε ιτρέ ει σε έναν ρογραµµατιστή να γράψει οδηγίες του λογισµικού για τη λειτουργία του SEALION-2 α ευθείας α ό έναν υ ολογιστή. Ο υ ολογιστής αντικαθιστά το ελεγκτή PS2. Ε ι ρόσθετα υ άρχει δυνατότητα αυτοµάτου ελέγχου του ROV ώστε αυτό να λέει είτε σε σταθερό βάθος (auto depth ontrol) είτε σε σταθερή α όσταση α ό τον βυθό (Auto Distance off bottom). Αυτή η ε ιλογή συνιστάται µόνο για έµ ειρους ρογραµµατιστές. Ανιχνευτής µετάλλων και monitor α εικόνισης: ο RMD-1 ανιχνεύει σιδηρούχα και µη σιδηρούχα µεταλλικά αντικείµενα κάτω α ό τον υθµένα της θάλασσας, αγνοώντας µέταλλα στο νερό το αλάτι και το βυθό της θάλασσας. Εξο λισµένο µε τον ανιχνευτής µετάλλων RMD-1 το ROV γίνεται ένα υψηλής τεχνολογίας σύστηµα αναζήτησης ικανό για ανίχνευση ό λων, εκρηκτικών, αγωγών και λοι ών µεταλλικών αντικειµένων. Προβολή ε ί της οθόνης ληροφοριών για την Ώρα / Ηµεροµηνία / GPS. Ε ιτρέ ει σηµαντικές ληροφορίες να ροβάλλονται στην οθόνη ταυτόχρονα (σε ε ικάλυψη) µε την εικόνα βίντεο. Η βασική ένδειξη στην οθόνη δείχνει την ώρα, την ηµεροµηνία και τη θέση GPS του σκάφους στην οθόνη βίντεο. Οι ληροφορίες αυτές µ ορούν να καταγραφούν ως µόνιµο αρχείο σε µια συσκευή VCR. Υ άρχει δυνατότητα ε ιλογής PAL & NTSC video format. Ε ι λέον αισθητήρες: υξίδα / βάθος / θερµοκρασία. Οι αισθητήρες αυτοί ε ιτρέ ουν να εµφανίζονται στην οθόνη βίντεο ληροφορίες για την κατεύθυνση του ROV, το βάθος λεύσης του ROV, και τη θερµοκρασία του νερού στο βάθος 43

49 Εσωτερικός DVR Recorder. Η ε ιλογή αυτή ε ιτρέ ει την καταγραφή βίντεο µέχρι 12 ώρες, α ό τις κάµερες του ROV σε µια κάρτα SD. Το µαγνητοσκο ηµένο βίντεο (το ο οίο εριλαµβάνει ε ίσης ήχο) µ ορεί στη συνέχεια να ανα αραχθεί στην οθόνη του ROV ή σε ο οιαδή οτε άλλη οθόνη βίντεο. Η κάρτα SD µ ορεί να αφαιρεθεί και να εισάγετε στην υ οδοχή USB σε έναν υ ολογιστή. Το βίντεο µ ορεί να ροβληθεί και στον υ ολογιστή. ιερεύνηση τρό ων διατήρησης της χαµηλής θερµοκρασίας Φ/Β κυψελών για την σταθερο οίηση της α όδοσης τους σε υψηλό ε ί εδο. Είναι γνωστό ότι οι φωτοβολαταϊκές κυψέλες χάνουν µέρος της α όδοσης τους όταν αυξηθεί η θερµοκρασία τους κατά την έκθεσή τους στην ηλιακή ακτινοβολία. Η αρούσα ερευνητική ρόταση έχει να κάνει µε ειραµατικές µεθόδους οι ο οίες έχουν σαν στόχο να διατηρήσουν την θερµοκρασία των κυψελών σε ε ί εδα ου να µην ε ηρεάζει την σηµαντικά την α όδοσή τους. Η διατήρηση της θερµοκρασίας µ ορεί να ραγµατο οιηθεί µε της µεταφορά της θερµότητας σε νερό-αέρα για χρήση ζεστού νερού ή σε κά οιο ψυχρό χώρο ρος θέρµανση. Μια άλλη καινοτόµος µέθοδος θα είναι κατασκευή κωνικού εύκαµ του και ελαφρού βάρους Φ/Β άνελ το ο οίο θα εριστρέφεται µε µια ιδανική ταχύτητα ώστε να α οτρέ ει την υ ερθέρµανση των φωτοβολταϊκών κυψελών. Μια τέτοια κατασκευή είναι εύκολη να το οθετηθεί σε τροχόσ ιτα η σε µικρές ε ί εδες ε ιφάνειες. Κατασκευή φωτοβολταϊκού άνελ άνω σε µια συστοιχία σωληνώσεων σε µορφή σερ αντίνας ό ου θα διαρρέονται µε ψυχρό νερό ή αέρα έτσι ώστε να ψήχονται οι κυψέλες αλλά και να µεταδίδεται η θερµότητα στο νερό ή στον αέρα για εραιτέρω χρήση. Σχεδιασµός καινοτόµου εριστρεφόµενου κωνικού φωτοβολταϊκού µοντέλου σε ρόγραµµα ροσοµοίωσης (Fluent-Matlab). Κατασκευή ενός κωνικού άνελ για την ραγµατο οίηση ειραµατικών ελέγχων. Μέρος της ενέργειας για την εριστροφή θα διατίθεται α ό την αραγόµενη ηλεκτρική ενέργεια του Φ/Β άνελ. Το ΤΕΙ ΑΜΘ διαθέτει εξο λισµό για την ραγµατο οίηση των ανωτέρω σχεδιασµών και κατασκευών. Έλεγχος της γήρανσης φωτοβολταϊκών λαισίων Τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα έχουν εγκατασταθεί φωτοβολταϊκά άρκα 44

50 συνολικής ισχύος 2.5 GW, α ό Έλληνες και ξένους ε ενδυτές. Η αλµατώδης ανά τυξη των φωτοβολταϊκών εφαρµογών κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών ανέδειξε τη σ ουδαιότητα της συστηµατικής αξιολόγησης τόσο των διαφορετικών υλικών ου χρησιµο οιούνται στα φωτοβολταϊκά λαίσια, όσο και των διαφόρων εµ ορικών φωτοβολταϊκών ροϊόντων, ροκειµένου τα φωτοβολταϊκά συστήµατα να συνδράµουν α ρόσκο τα στην ηλεκτρο αραγωγική διαδικασία της χώρας µας. Ο έλεγχος της α όδοσης των φωτοβολταϊκών λαισίων καθ όλη τη διάρκεια της λειτουργίας τους είναι ολύ σηµαντικός για τους ε ενδυτές και για τους κατασκευαστές φωτοβολταϊκών λαισίων. Η α όδοση των φωτοβολταϊκών λαισίων ε ηρεάζεται α ό το φαινόµενο της γήρανσης το ο οίο εξαρτάται α ό ολλές αραµέτρους τόσο λειτουργικές όσο και εριβαλλοντολογικές. Ο τρό ος ελέγχου της ε ίδρασης του φαινοµένου της γήρανσης των φωτοβολταϊκών λαισίων έχει µεγάλο ε ιστηµονικό και εµ ορικό ενδιαφέρον, διέ εται δε α ό διεθνή ρότυ α και κανονισµούς. Στόχος της ροτεινόµενης έρευνας είναι η ανάδειξη της διερεύνησης της µακροχρόνιας αρακολούθησης της αραγωγικής ικανότητας ενός φωτοβολταϊκού λαισίου στις εκάστοτε µετεωρολογικές συνθήκες της γεωγραφικής εριοχής στην ο οία ραγµατο οιείται η εγκατάστασής τους, µε στόχο τον ροσδιορισµό της ενεργειακής του α όδοσης σε ετήσια βάση. Για το σκο ό αυτό το Τ.Ε.Ι. Α.Μ.Θ., διαθέτει έµ ειρο και εξειδικευµένο ροσω ικό στο τοµέα των φωτοβολταϊκών. Με χρήση του ήδη υ άρχοντος εξο λισµού και µε την ενίσχυση του, θα αρέχει δοκιµές ταχείας γήρανσης µε την έκθεση σε ακτινοβολία UV δηµιουργώντας κύκλους µεταβολής της θερµοκρασίας και της υγρασίας καθώς ε ίσης και θερµικό σοκ των φωτοβολταικών λαισίων. Με τον τρό ο αυτό το ΤΕΙ ΑΜΘ θα µ ορεί αφενός να ροσφέρει αξιό ιστες υ ηρεσίες στους ενδιαφεροµένους και αφετέρου να διερευνήσει σε βάθος το φαινόµενο της γήρανσης ροάγοντας και συµ ληρώνοντας την ήδη υ άρχουσα γνώση και εµ ειρία. 45

51 Θεωρητική και Πειραµατική ιερεύνηση το οθέτησης µονωτικών υλικών στο σκυρόδεµα κτιρίων. Μια µέθοδος θερµοµόνωσης ου βρίσκει µεγάλη α ήχηση τον τελευταίο καιρό είναι η κάλυψη των εξωτερικών τοίχων των κτιρίων µε υλικά α ό διογκωµένη ολυστερίνη (Φελιζόλ) και άλλα µονωτικά υλικά. Στόχος αυτής της ρότασης είναι η θεωρητική και ειραµατική έρευνα το οθέτησης µονωτικών υλικών µέσα στο σκυρόδεµα των κτιρίων ό ως κάτω α ό τις µ αλκονό ορτες ή κάτω α ό τις όρτες σε ισόγεια σ ίτια και διαµερίσµατα ώστε να ελαχιστο οιηθεί η διαφυγή της θερµότητας σε σηµεία ου δεν µ ορούν να καλυφθούν εξωτερικά. Η ραγµατο οίηση της ερευνητικής ρότασης, µ ορεί να ραγµατο οιηθεί σε ρόγραµµα ροσοµοίωσης (Gambit- Fluent) ου διαθέτει το ΤΕΙ ΑΜΘ, άλλα και µε την κατασκευή ειραµατικού µοντέλου. Σχεδίαση µοντέλου στο ρόγραµµα ροσοµοίωσης Gambit στο ο οίο θα εξεταστούν µονωτικά υλικά διαφόρων συντελεστών θερµικής αγωγιµότητας. Το µοντέλο θα εριέχει ένα θερµό θάλαµο και ένα ψυχρό ου θα διαχωρίζονται µεταξύ τους α ό ένα δι λό υαλο ίνακα Κάτω α ό τον υαλο ίνακα θα το οθετηθούν διαφορετικά µονωτικά υλικά ώστε να ελεγχθεί η ροη θερµότητας α ό τον θερµό ρος τον ψυχρό θάλαµο Τα α οτελέσµατα µ ορούν να αναλυθούν και να εξεταστούν στο ρόγραµµα ροσοµοίωσης Fluent. Κατασκευή ειραµατικού µοντέλου α ό φελιζόλ και δι λό υαλο ίνακα ό ου θα εξεταστούν µονωτικά υλικά διαφόρων συντελεστών θερµικής αγωγιµότητας. Το µοντέλο θα εριέχει ένα θερµό θάλαµο1 m2 και ένα ψυχρό των ίδιων διαστάσεων, ου θα διαχωρίζονται µεταξύ τους α ό ένα δι λό υαλο ίνακα. Κάτω α ό τον υαλο ίνακα θα το οθετηθούν διαφορετικά µονωτικά υλικά (.χ. διογκωµένη ή εξηλασµένη ολυστερίνη) ώστε να ελεγχθεί η ροη θερµότητας α ό τον θερµό ρος τον ψυχρό θάλαµο. Η µέτρηση της θερµό-ροής µ ορεί να ραγµατο οιηθεί µε αισθητήρες της Husskeflux. Τα α οτελέσµατα µ ορούν να αναλυθούν και να συγκριθούν τα α οτελέσµατα της ροσοµοίωσης. Το ΤΕΙ ΑΜΘ διαθέτει ηλεκτρονικό εξο λισµό για την ραγµατο οίηση των ανωτέρω σχεδιασµών και κατασκευών. 46

52 Συσκευή αφαλάτωσης µικρής κλίµακας µε συγκεντρωτικούς ανακλαστήρες και αροχή ενεργείας α ό Ηλιακή Ακτινοβολία Σε εριοχές µε έλλειψη όσιµου νερού η αφαλάτωση θαλασσινού νερού είναι η λέον ενδεδειγµένη εδώ και ολλά χρόνια. Τα οσά ενεργείας ου δα ανώνται είτε µε την µέθοδο της α όσταξης ή µε την µέθοδο των µεµβρανών είναι αρκετά υψηλή. Ο στόχος της αρούσης ερευνητικής ρότασης έχει να κάνει µε την κατασκευή µιας συσκευής αφαλάτωσης θαλασσινού νερού, µε α όσταξη, µικρής κλίµακας µε αροχή ενέργειας α ό την ηλιακή ακτινοβολία. Η συσκευή µ ορεί να κατασκευαστεί α ό γυαλί ή κά οιο διάφανο λαστικό υψηλής αντοχής. Η κατασκευή θα υ οστηρίζεται α ό συγκεντρωτικούς ανακλαστήρες για µεγαλύτερη συγκέντρωση των ηλιακών ακτινών. Η χρήση της µ ορεί να έχει εφαρµογή σε ερι τώσεις έκτακτης ανάγκης, ο ότε είναι ολύ σηµαντικό ο ρυθµός αραγωγής όσιµου νερού στην µονάδα του χρόνου,.χ. λίτρα ανά ώρα. Αυτό είναι άµεσα συνδεδεµένο µε την γεωµετρία αλλά και το µέγεθος της κατασκευής Κατασκευή ειραµατικού µοντέλου α ό γυαλί ή λαστικό στο εργαστήριο Ενέργειας του τµήµατος Μηχανολογίας ό ου υ άρχει συστοιχία α ό λάµ ες ου µ ορούν να ροσοµοιώσουν τις ακτίνες του Ήλιου. Ανακλαστήρες µ ορούν να κατασκευαστούν α ό καθρέ τες ή φύλλα α ό κά οιο γυαλιστερό µέταλλο. Πρέ ει να διερευνηθεί οιο υλικό ρος χρησιµο οίηση θα είναι οιο α οδοτικό. Α ώτερος σκο ός είναι η α οδοτικότητα της συσκευής αυτής σε οσότητα αραγωγής όσιµου νερού καθώς και η οιότητά του. Ερευνητική Πλατφόρµα Power to Gas µε χρήση Ανανεώσιµων Πηγών Ενέργειας Ο όρος Power to Gas αναφέρεται σε τεχνολογία η ο οία µετατρέ ει την ηλεκτρική ενέργεια σε ένα αέριο καύσιµο. Υ άρχουν 2 µέθοδοι: η ρώτη είναι η χρήση της ηλεκτρικής ενέργειας για τη διάσ αση του νερού µε ηλεκτρόλυση και την έγχυση του αραγόµενου υδρογόνου στο δίκτυο του φυσικού αερίου. Η δεύτερη µέθοδος είναι ο συνδυασµός υδρογόνου µε διοξείδιο του άνθρακα και η µετατρο ή αυτών σε µεθάνιο, µε ηλεκτρόλυση και µία αντίδραση µεθανο οίησης ό ως η αντίδραση Sabatier ή η βιολογική µεθανίωση. Τεχνολογίες Power to Gas µ ορούν να χρησιµο οιηθούν ώστε η ερίσσεια ενέργειας ή 47

53 η εκτός αιχµής ενέργεια ου αράγεται α ό ανεµογεννήτριες ή φωτοβολταϊκά να αξιο οιείται και να υ άρχει εξισορρό ηση φορτίου στο ενεργειακό δίκτυο. Προκειµένου το ΤΕΙ ΑΜ-Θ να ρωτο ορήσει στην τεχνολογία Power to Gas, κρίνεται σκό ιµο η ανά τυξη µιας ερευνητικής λατφόρµας η ο οία θα βασίζεται σε Ανανεώσιµες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ). Η λατφόρµα θα α οτελεί ένα σηµείο αναφοράς (pilot plant) στη συγκεκριµένη τεχνολογία, µοναδικό στην Ελλάδα. Θα α οτελείται α ό τα εξής υ οσυστήµατα: Α. Υ οσύστηµα Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας Με χρήση του ήδη υ άρχοντος εξο λισµού ΑΠΕ του ΤΕΙ (ένα φωτοβολταϊκό σύστηµα και δύο ανεµογεννήτριες) και µε ενίσχυσή του, ώστε να ενσωµατωθούν και άλλες τεχνολογίες ΑΠΕ, θα τροφοδοτηθεί ένας ηλεκτρολυτικός µετατρο έας. Θα ενσωµατωθούν τεχνολογίες διαχείρισης της ηλεκτρικής ενέργειας (power management) και µετατρο ής της σε µορφή κατάλληλη για τον ηλεκτρολυτικό µετατρο έα. Β. Ηλεκτρολυτικός Μετατρο έας Θα χρησιµο οιηθεί µετατρο έας τύ ου PEM (Proton Exchange Membrane). Οι κυψέλες PEM είναι αναστρέψιµες διατάξεις για συστήµατα αραγωγής υδρογόνου. Η ηλεκτρόλυση PEM έχει ολλά λεονεκτήµατα σε σύγκριση µε τα συµβατικά αλκαλικά συστήµατα,.χ. έχει µικρότερες διαστάσεις και βάρος, χαµηλότερη κατανάλωση ενέργειας, την εγγενή ικανότητα να αντιµετω ίσει µεταβατικά φαινόµενα ηλεκτρικής ισχύος, έχει υψηλό βαθµό καθαρότητας των αερίων και δυνατότητα για συµ ίεση του υδρογόνου σε υψηλότερη ίεση εντός της µονάδας και µε υψηλότερο ε ί εδο ασφάλειας. Γ. Υ οσύστηµα ιαχείρισης Υδρογόνου Το αραγόµενο υδρογόνο θα εγχύεται σε ένα, ειραµατικής κλίµακας, δίκτυο φυσικού αερίου µέσω ειδικού αναµίκτη. Το εµ λουτισµένο µε υδρογόνο µείγµα, θα διοχετεύεται σε ειδικούς ειραµατικούς καυστήρες για µελέτη των θερµικών χαρακτηριστικών του και της θερµικής του α όδοσης. Ένα άλλο µέρος του αραγόµενου υδρογόνου θα διοχετεύεται σε συσκευή µεθανο οίησης και το αραγόµενο αέριο θα διοχετεύεται ε ίσης στους ειραµατικούς καυστήρες.. Υ οσύστηµα SCADA To SCADA (supervisory control and data acquisition) θα χρησιµο οιηθεί για την αρακολούθηση, την ε ίβλεψη και τον έλεγχο λειτουργίας του όλου συστήµατος µέσω 48

54 Η/Υ και αισθητήρων. Ε. Υ οσύστηµα Προσοµοιώσεων Με τη χρήση του ήδη υ άρχοντος εξο λισµού του ΤΕΙ (αεροσήραγγα, λογισµικά ροσοµοίωσης, 3D εκτυ ωτής, 3 servers) και µε ενίσχυσή του, θα ανα τύσσονται ερευνητικά και ειραµατικά σενάρια λειτουργίας του όλου συστήµατος. Καθώς ρόκειται για ένα ολύ λοκο σύστηµα µε µεγάλο αριθµό αλληλοσυνδεόµενων αραµέτρων, οι ροσοµοιώσεις χρησιµεύουν για την µελέτη της α όδοσης και των συνθηκών λειτουργίας των ε ιµέρους στοιχείων, ώστε αυτά να τρο ο οιηθούν κατάλληλα και να βελτιστο οιηθούν. Αξιο οίηση Οργανικών Α οβλήτων Τουριστικών Ε ιχειρήσεων Πολλές α ό τις δραστηριότητες των τριών οικονοµικών τοµέων ου ανα τύσσονται στις αράκτιες εριοχές και στα νησιά της εριφέρειας ΑΜΘ ρωτογενής: γεωργία, δευτερογενής: µετα οίηση και τριτογενής: υ ηρεσίες/τουρισµός συνδέονται άµεσα ή έµµεσα µε την αραγωγή διαφόρων κατηγοριών οργανικών α οβλήτων. Ειδικότερα κατά τους θερινούς µήνες ου ο ληθυσµός ολλα λασιάζεται υ έρµετρα, οι οσότητες των οργανικών α οβλήτων αυξάνονται σηµαντικά. Παρόλα αυτά ελάχιστες ενέργειες έχουν καταγραφεί µέχρι στιγµής για τη διαχείριση και αξιο οίηση των οργανικών α οβλήτων. Οι ερισσότερες α ό αυτές είναι µεµονωµένες ασυντόνιστες ροσ άθειες µικρής κλίµακας ου βασίζονται στην ρωτοβουλία των ιδιωτών. Ε οµένως, υ άρχει ανάγκη για σφαιρικότερη και α οτελεσµατικότερη εξέταση της διαχείρισης των οργανικών α οβλήτων και για την αράθεση νέων συλλογικών ροτάσεων ου θα είναι εφαρµόσιµες και οικονοµικά συµφέρουσες. Λαµβάνοντας υ όψη κριτήρια ου σχετίζονται µε τις το ικές ιδιαιτερότητες καθώς και την εριβαλλοντική τους κρισιµότητα, ως σηµαντικότερες κατηγορίες οργανικών α οβλήτων θα µ ορούσαν να θεωρηθούν τα εξής: Α όβλητα ελαιοτριβείων και ε εξεργασίας βρώσιµης ελιάς. Υ ολείµµατα κλαδεµάτων. Α οφάγια ξενοδοχείων. Τηγανέλαια ξενοδοχείων. Ιλύς εγκαταστάσεων ε εξεργασίας λυµάτων. 49

55 Ζωικά λί η σφαγείων. Τα οργανικά α όβλητα ου α αντώνται στις αράκτιες εριοχές και στα νησιά της εριφέρειας ΑΜΘ - τα ο οία σχετίζονται µε τις τουριστικές ε ιχειρήσεις και τα εστιατόρια και χρίζουν συστηµατικής και ενδεχοµένως µαζικής αξιο οίησης είναι τα: τροφικά υ ολείµµατα ξενοδοχειακών µονάδων και εστιατορίων, χρησιµο οιούµενα µαγειρικά έλαια ξενοδοχειακών µονάδων και εστιατορίων. Προκειµένου να ε ιτευχθεί ο στόχος, της α οµάκρυνσης των µη τεχνολογικών εµ οδίων στην τεχνολογία ενεργειακής αξιο οίησης οργανικών α οβλήτων τουριστικών ε ιχειρήσεων και εστιατορίων στις αράκτιες εριοχές και στα νησιά της εριφέρειας ΑΜΘ, το ρόγραµµα θα λάβει υ όψη τα ε όµενα: Προσδιορισµός των µη τεχνολογικών εµ οδίων ου δυσχεραίνουν την υλο οίηση της αξιο οίησης των οργανικών α οβλήτων. Ανασκό ηση των διαθέσιµων τεχνικών και ε ιτυχηµένων συστηµάτων σε λειτουργία. Συλλογή δεδοµένων και ανάλυση για τις εριοχές µελέτης εφαρµογής. Ανάλυση για την ανά τυξη χωρο εριβαλλοντικών, κοινωνικό οικονοµικών και θεσµικών δεικτών. Εκ αίδευση των εµ λεκοµένων φορέων της αγοράς και των ιθανών χρηστών της τεχνολογίας. Αύξηση στην ενηµερότητα σε αυτού του είδους των τεχνολογιών ό ως ε ίσης και µία ευρεία και στοχευµένη διάδοση των σχετικών ληροφοριών και α οτελεσµάτων. 4-6 ΤΟΜΕΑΣ ΜΕΤΡΗΣΕΩΝ Εισαγωγή Το εργαστήριο Μετρήσεων Ηλεκτρικών και Μη Μεγεθών του Τµήµατος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών του ΤΕΙ ΑΜΘ είναι άρτια εξο λισµένο µε ερευνητικά όργανα ου διακρίνονται κυρίως στους τοµείς των e-εργαστηριακών Ηλεκτρονικών µετρήσεων µε α οµακρυσµένη διαχείριση και µοντελο οίηση διαδικασιών ρογραµµατισµού ελέγχου µετρήσεων εξαγωγής α οτελεσµάτων µέσω διαδικτύου, σε σύστηµα αισθητήρων & συλλογής Ε εξεργασίας α οθήκευσης δεδοµένων και διακρίβωσης 50

56 µετρήσεων µε χρήση ασυρµατικών τεχνολογιών ολύ χαµηλής κατανάλωσης ενέργειας c και σε ολοκληρωµένο σύστηµα µέτρησης εριβαλλοντικών µεγεθών. Το σύστηµα e-εργαστηριακών Ηλεκτρονικών µετρήσεων µε α οµακρυσµένη διαχείριση και µοντελο οίηση διαδικασιών ρογραµµατισµού ελέγχου µετρήσεων εξαγωγής α οτελεσµάτων µέσω διαδικτύου δύναται να διασυνδέσει µέσω του διαδικτύου το εξειδικευµένο ροσω ικό του εργαστηρίου µε την βιοµηχανία µε σκο ό την ε ιτήρηση, τη µέτρηση και την ε ίλυση ροβληµάτων στον τοµέα της λειτουργίας του ηλεκτρονικού ηλεκτρολογικού εξο λισµού. Η χρήση του συστήµατος θα δώσει την δυνατότητα στις ε ιχειρήσεις βιοµηχανίες της εριφέρειας ΑΜΘ να µειώσουν το κόστος λειτουργίας, συντήρησης και ε ισκευής του Η/Μ εξο λισµού τους. Με την εφαρµογή της µεθόδου αυτής συνδέονται οι τεχνικοί του εργαστηρίου α ό α όσταση σε ο οιοδή οτε εξο λισµό και ραγµατο οιούν µια σειρά µετρήσεων. Η καταγραφή των µετρήσεων αυτών και η τήρηση αρχείου µετρήσεων µε την ταυτόχρονη σύγκριση των α οτελεσµάτων θα δώσει την δυνατότητα της ρόγνωσης και της ρόληψης των σφαλµάτων λειτουργίας του εξο λισµού γεγονός ου µειώνει αισθητά το κόστος λειτουργίας των ε ιχειρήσεων. Ακόµα αρέχεται η δυνατότητα δηµιουργίας νέων τεχνικών και συσκευών για την εξοικονόµηση ενέργειας. Το ΤΕΙ ΑΜΘ έχει µία ευέλικτη υ οδοµή για την διενέργεια συνεχών µετρήσεων µε όργανα και αισθητήρες µε το σύστηµα αισθητήρων & συλλογής Ε εξεργασίας α οθήκευσης δεδοµένων και διακρίβωσης µετρήσεων µε χρήση ασυρµατικών τεχνολογιών ολύ χαµηλής κατανάλωσης ενέργειας µε εδίο εφαρµογής την Βιοµηχανία, µεγάλα συγκροτήµατα αλλά και τις υ οδοµές και α ωτέρο σκο ό να υ οβοηθήσει την ερευνητική και εκ αιδευτική διάσταση του ΤΕΙ ΑΜΘ. Βασική εφαρµογή του συστήµατος α οτελεί η συλλογή των δεδοµένων ρος ε εξεργασία µέσω διαφορετικών ερι τώσεων ε ικοινωνίας µε τους δροµολογητές οι ο οίοι δηµιουργούν ένα µικρής εµβέλειας ασύρµατο δίκτυο µε συλλέκτες δεδοµένων α ό όργανα και αισθητήρες. Οι δροµολογητές ε ικοινωνούν µε το κέντρο ε εξεργασίας δεδοµένων (κέντρο ε ο τείας) µε µεγάλης εµβέλειας ασύρµατο δίκτυο ή δορυφορική ζεύξη, ή µέσω δικτύου κινητής τηλεφωνίας.. Κάθε δροµολογητής ε ικοινωνεί µε έως 12. Εκτός των α αραίτητων, κρίσιµων λειτουργιών για την σωστή λειτουργία του συστήµατος, οι δροµολογητές συλλέγουν και εκ έµ ουν ολλές διαφορετικές µετρήσεις 51

57 ώστε να ροσαρµόζονται στις εκάστοτε ανάγκες και να είναι εφικτή η αξιο οίηση των µετρήσεων. Το ροαναφερθέν σύστηµα βρίσκει εφαρµογές σε ολλούς και διαφορετικούς τοµείς ό ως για αράδειγµα την γεωργία, την υγεία, το εριβάλλον, την ασφάλεια κτηρίων και ροσώ ων, τις µεταφορές, την βιοµηχανία κ.α. Μια βασική εφαρµογή του συστήµατος είναι στην βιοµηχανία. Η αρακολούθηση της λειτουργίας της αραγωγικής διαδικασίας της βιοµηχανίας είναι το κλειδί για µια ε ιτυχή και χαµηλού κόστους αραγωγή. Η εγκατάσταση του συστήµατος αισθητήρων µ ορούν να δώσουν καταγραφές α ό ολλές και διαφορετικές αραµέτρους, ό ως για αράδειγµα α αίτηση ηλεκτρικής ενέργειας, δονήσεις µηχανηµάτων, εκ οµ ές αερίων, οιότητα ροϊόντων κ.α. Με αυτό το τρό ο καθίσταται εφικτή η ρόληψη αστοχιών αραγωγής, η µείωση της κατανάλωσης ενέργειας, η µόλυνση του εριβάλλοντος. Μία ακόµα βασική εφαρµογή του συστήµατος είναι στην γεωργία. Το σύστηµα δύναται να καταγράψει µε την χρήση των αισθητήρων µια σειρά α ό αραµέτρους ό ως ph εδάφους, υγρασία, ηλιακή ακτινοβολία, θερµοκρασία, CO, CO 2, κα. Με την λήψη όλων αυτών των αραµέτρων δίνεται η δυνατότητα στην α οτελεσµατικότερη γεωργία της εριφέρειας ΑΜΘ. To σύστηµα καταγραφής εριβαλλοντικών µεγεθών έχει τη δυνατότητα καταγραφής, ιεύθυνσης Ανέµου, Έντασης Ανέµου, Ε ικρατούσας Θερµοκρασίας, Ελάχιστης / Μέγιστης Θερµοκρασίας 24ώρου, Βαροµετρικής Πίεσης, Ύψους Βροχό τωσης, Σχετικής Υγρασίας, Ηλιακής Ακτινοβολίας, Υ εριώδους Ακτινοβολίας (UV). Υ άρχουν δυνατότητες ρόβλεψης µετεωρολογικών συνθηκών εριοχής για τις ε όµενες ώρες, Άµεση και συνεχή αρουσίαση των µετρήσεων του ΑΜΣ σε ανεξάρτητη οθόνη (Ενσύρµατα ή Ασύρµατα ανάλογα µε τον τύ ο του σταθµού), εγκατεστηµένη σε χώρο και σηµείο ου θα ε ιλέξει ο χρήστης, Ε ιλογή για αρουσίαση των µετρήσεων στην οθόνη χωρίς τη χρήση Ηλεκτρονικού Υ ολογιστή, Καταγραφή και α οθήκευση των µετρήσεων σε Ηλεκτρονικό Υ ολογιστή και δηµιουργία κλιµατολογικής βάσης δεδοµένων της εριοχής εγκατάστασης του. Για τον αγροτικό κόσµο, ο καιρός είναι ο αστάθµητος αράγοντας ου µ ορεί να καταλύσει στιγµιαία κάθε καρ οφόρα ροσ άθεια και να ε ιφέρει καταστροφές και οικονοµικό µαρασµό. Ε ι λέον, είναι γνωστό ότι τα κύρια µετεωρολογικά φαινόµενα 52

58 καθορίζουν τις βιολογικές δραστηριότητες και τη ζηµιογόνο ή όχι δράση των ασθενειών των φυτών. Για τη θωράκιση α έναντι στα καιρικά φαινόµενα αλλά και στις ασθένειες των φυτών, µια α ό τις ιο α οτελεσµατικές ε ενδύσεις α οτελεί η αγορά ενός Αυτόµατου Μετεωρολογικού Σταθµού. Για τον ε αγγελµατία ολλές φορές ο καιρός α οτελεί σηµαντικό αράγοντα κρίσιµων και καθοριστικών α οφάσεων. Για αράδειγµα µία κατασκευαστική εταιρεία ενδιαφέρεται άµεσα για τις ε ικρατούσες θερµοκρασίες ή για το οσό της Σχετικής Υγρασίας. Υ άρχουν δηλαδή µετεωρολογικές αράµετροι οι ο οίες καθορίζουν την εκτέλεση ή όχι κά οιων εργασιών. Άλλα αραδείγµατα ε αγγελµατικής χρήσης είναι η εγκατάσταση ΑΜΣ σε αθλητικά στάδια για τη µέτρηση µετεωρολογικών αραµέτρων ου ε ηρεάζουν τις αθλητικές δραστηριότητες, η εγκατάσταση ΑΜΣ σε εργοστάσια αραγωγής ρεύµατος για τη µέτρηση µετεωρολογικών αραµέτρων ου ε ηρεάζουν την αραγωγή ενέργειας κλ. ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ 53

59 ΑΣΥΡΜΑΤΗ ΙΚΤΥΩΣΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΣΥΛΛΕΚΤΩΝ ΟΜΗ ΙΚΤΥΟΥ ROUTING 54

60 ηµιουργία Πρότυ ου κέντρου Μετρήσεων Το Τµήµα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών έχοντας µια ολύ µεγάλη υ οδοµή και υψηλό ε ί εδο ερευνητικού ροσω ικού µ ορεί να υ οστηρίξει τη δηµιουργία ιστο οιηµένου κέντρου µετρήσεων ό ου ιδιώτες, εταιρείες και φορείς θα µ ορούν να α ευθύνονται για λήψη µετρήσεων. Σηµειώνεται ότι στην Περιφέρειά µας ενώ υ άρχει σηµαντική ή ζήτηση για υ ηρεσίες τέτοιου κέντρου αυτοί καταφεύγουν σε άλλα µέρη ου υ άρχουν καθιστά άρα ολύ σηµαντική µια τέτοια ενέργεια. Ε ι ροσθέτως, τέτοιες υ ηρεσίες θα µ ορεί να τις αρέχει και σε γειτονικές εριοχές άλλων χωρών (Βουλγαρία, Τουρκία) µια και η α όσταση α ό αυτές είναι ολύ µικρή. Υ οδοµή Ειδικότερα το Τµήµα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών διαθέτει: 1. Σύστηµα µετρήσεων Ηλεκτρικών µεγεθών 2. Σύστηµα µετρήσεων Ο τικών Μεγεθών 3. Σύστηµα Μικροσκο ίας ιερχόµενης έσµης 4. Σύστηµα Μικροσκο ίας Σάρωσης 5. Σύστηµα ιαφορικής Θερµικής Ανάλυσης 6. Σύστηµα Θερµικής βαρυµατρίας 7. Συστήµατα Μέτρησης µη ιονιζουσών Ηλεκτροµαγνητικών ακτινοβολιών 8. Σύστηµα µέτρησης µετεωρολογικών µεγεθών 9. Σύστηµα θερµικής κάµερας 10. Σύστηµα Μαγνητικής ιοντικής ενα όθεσης (Sputtering) 55

61 11. Σύστηµα θερµικής εξάτµισης υ ό κενό 12. Σύστηµα υ ερήχων 13. Σύστηµα θερµιδοµέτρου 14. Σύστηµα ραδιογραφίας 15. Σύστηµα ηχοµέτρου 4-7 ΜΗ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΑΝΕΜΟΓΕΝΝΗΤΡΙΩΝ ΚΑΙ ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΪΚΩΝ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΜΗ ΕΠΑΝ ΡΩΜΕΝΩΝ ΑΕΡΙΟΧΗΜΑΤΩΝ (UAV) Οι τεχνικές Μη Καταστρε τικού Ελέγχου (ΜΚΕ) θα εντο ίσουν και θα αξιολογήσουν ελαττώµατα και ατέλειες στις ιο συνηθισµένες εγκαταστάσεις Ανανεώσιµων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) ου είναι οι ανεµογεννήτριες και φωτοβολταϊκά άνελ. Η θερµογραφία είναι µια σύγχρονη µη καταστρε τική µέθοδος η ο οία δεν α αιτεί την ε αφή µε το εξεταζόµενο αντικείµενο και ήδη χρησιµο οιείται στον έλεγχο φωτοβολταϊκών στοιχείων. Σε αντίθεση µε ολλές άλλες µεθόδους µέτρησης η θερµογραφία µ ορεί να εντο ίσει θερµικές ανωµαλίες αµέσως. Ωστόσο σε ολλές εγκαταστάσεις ό ως αυτές ου είναι εγκατεστηµένες σε στέγες κτιρίων ή σε µη ροσιτά µέρη, είναι η κακή ροσβασιµότητα ου δεν ε ιτρέ ει τη χρήση ενός θερµογραφικού συστήµατος. Ε ίσης σε εγκαταστάσεις µεγάλης έκτασης ο µεγάλος αριθµός των εγκατεστηµένων λαισίων κάνει τη χρήση µιας θερµοκάµερας α αγορευτική. Σε αυτές τις ερι τώσεις η χρήση ενός µη ε ανδρωµένου αεροχήµατος (UAV), εξο λισµένου µε κάµερα θερµικής α εικόνισης είναι η µόνη α οτελεσµατική και γρήγορη λύση η ο οία είναι ικανή να αρακάµψει όλα τα ροαναφερθέντα ροβλήµατα. Καθώς η αιολική ενέργεια γίνεται όλο και ιο οικονοµική, ο αριθµός των εγκατεστηµένων ανεµογεννητριών αυξάνεται ραγδαία. Όσο η τεχνολογία των ανεµογεννητριών εξελίσσεται, οι ύργοι και τα τερύγια τους µεγαλώνουν διαρκώς. Αυτές οι εγκαταστάσεις έχουν συχνά δεκάδες µέτρα ύψος και µήκος. Οι έλεγχοι αυτών των ανεµογεννητριών είναι δύσκολοι, χρονοβόροι και συχνά ε ικίνδυνοι. Η χρήση µικρών, εναέριων οχηµάτων, τα ο οία θα φέρουν µια ελαφριά κάµερα θερµικής α εικόνισης καθώς ε ίσης και φορητό εξο λισµό για ΜΚΕ βασιζόµενο σε ο τική ε ιθεώρηση, θα αρέχει στους χειριστές τους τη δυνατότητα να ροσδιορίζουν τα α οτελέσµατα των ελέγχων τους. Οι ύ ο τες εριοχές θα διερευνώνται εραιτέρω µε τη 56

62 βοήθεια φορητών συστηµάτων ραδιογραφίας και υ ερήχων. Όλος ο α αιτούµενος ε ιστηµονικός εξο λισµός για την υλο οίηση της ροτεινόµενης ρότασης είναι ήδη σε χρήση στο ΤΕΙ Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης (Καβάλας) και η ρόταση βασίζεται στη χρήση α οκλειστικά και µόνο φορητών συσκευών. Η ενέργεια είναι ένα ουσιαστικό συστατικό της οικονοµικής ανά τυξης και η αγκόσµια ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας αυξάνεται µε σταθερούς ρυθµούς στις ανε τυγµένες χώρες και ακόµα ιο γρήγορα στις ανα τυσσόµενες χώρες. Ό ως είναι ήδη γνωστό τα ερισσότερα α ό τα µεγαλύτερα εριβαλλοντικά ροβλήµατα συνδέονται άµεσα µε την αραγωγή και χρήση ενέργειας: η αστική αιθαλοµίχλη, οι ετρελαιοκηλίδες, η όξινη βροχή και η υ ερθέρµανση του λανήτη είναι µερικά α ό αυτά. Στην κατεύθυνση αυτά τα τελευταία χρόνια έχει σηµειωθεί σηµαντική ανά τυξη των ΑΠΕ οι ο οίες είναι φιλικές ρος το εριβάλλον. Τα συστήµατα των ΑΠΕ έχουν συνήθως υψηλό αρχικό κόστος κεφαλαίου και σχετικά µικρό κόστος λειτουργίας. Σε κάθε σύστηµα ΑΠΕ η αξιο ιστία του είναι ένα α ό τα ιο ζωτικής σηµασίας χαρακτηριστικά του ροκειµένου να α οκοµισθεί η µέγιστη οσότητα ενέργειας µε την ταυτόχρονη ελαχιστο οίηση του κόστους αραγωγής αυτής της ενέργειας. Τα δοµικά στοιχεία του κάθε συστήµατος θα ρέ ει να συχνά να ελέγχονται κατά τη διάρκεια της ζωής τους, ώστε να εξασφαλιστεί το γεγονός ότι η κατάστασή τους είναι η κατάλληλη για το σκο ό για τον ο οίο ροορίζονται. Ο σκο ός της αρούσας ρότασης είναι ανά τυξη και η άµεση εφαρµογή νέων καινοτόµων συστηµάτων µη καταστρε τικού ελέγχου για την ε ιθεώρηση εγκαταστάσεων και εξαρτηµάτων τα ο οία χρησιµο οιούνται ευρέως σε συστήµατα ΑΠΕ ό ως χ τερύγια και ύργοι ανεµογεννητριών, φωτοβολταϊκά λαίσια κτλ. Ο ΜΚΕ ορίζεται ως το σύνολο των δραστηριοτήτων ου χρησιµο οιούνται για να αξιολογήσει την κατάσταση ενός αντικειµένου ή µιας εγκατάστασης χωρίς να την καταστρέψουν ή να βλάψουν τη λειτουργία της. Οι ΜΚΕ βρίσκουν στις ηµέρες µας εφαρµογές σε ολλούς κλάδους. Στην αερο ορία χρησιµο οιούνται για να εξασφαλίσουν ότι το αερο λάνο είναι σε θέση να ετάξει. Στις εγκαταστάσεις ετρελαίου και φυσικού αερίου για να βεβαιώσουν ότι δεν υ άρχουν διαρροές και ότι οι εγκαταστάσεις είναι ασφαλείς. Η υρηνική βιοµηχανία εξαρτάται σε µεγάλο βαθµό α ό τις ΜΚΕ για να εγγυηθεί ασφαλείς συνθήκες λειτουργίας. 57

63 Μέθοδοι ΜΚΕ χρησιµο οιούνται κυρίως για την ανίχνευση, την το οθεσία και διαστασιολόγηση των ε ιφανειακών και εσωτερικών ελαττωµάτων. ιάφορες ΜΚΕ µέθοδοι εφαρµόζονται για την ρολη τική συντήρηση (αεροσκάφη, γέφυρες), για τον έλεγχο των ρώτων υλών, σε ηµιτελή και τελικά ροϊόντα, στην υ ηρεσία ε ιθεώρησης κτλ. Ο αριθµός των µεθόδων ΜΚΕ ου µ ορεί να χρησιµο οιηθεί για την ε ιθεώρηση εξαρτηµάτων και διαδικασιών κατασκευής είναι µεγάλος και να αυξάνεται συνεχώς. Η έρευνα και ανά τυξη σε αυτόν τον τοµέα εντο ίζεται στην εξέλιξη και την αναβάθµιση των υ αρχουσών µεθόδων, καθώς και στην εισαγωγή νέων τεχνικών ΜΚΕ. Ωστόσο, υ άρχουν έξι µέθοδοι ΜΚΕ ου χρησιµο οιούνται συχνότερα. Αυτές είναι η ο τική ε ιθεώρηση, ο έλεγχος µε τη χρήση διεισδυτικών υγρών, ο έλεγχος µε µαγνητικά σωµατίδια, η ραδιογραφία, η θερµογραφία και η χρήση υ έρηχων. εν υ άρχει η τέλεια µέθοδος και η ε ιλογή της µεθόδου εξαρτάται α ό τη φύση του αντικειµένου ου ρόκειται να ελεγχθεί, και το είδος των ατελειών ου ρέ ει να ανιχνευθεί. Στην αρούσα ρόταση ο ΜΚΕ των εγκαταστάσεων θα ραγµατο οιηθεί µε τη βοήθεια µόνο φορητών συσκευών χρησιµο οιώντας την ο τική ε ιθεώρηση, τη θερµογραφία, τη ραδιογραφία και τις ε ιθεωρήσεις µε τη χρήση υ έρηχων. Ο τικός Έλεγχος Η ο τική ε ιθεώρηση, µε ή χωρίς ο τικά βοηθήµατα, είναι µακράν η ιο κοινή και εύχρηστη µη τεχνική ΜΚΕ. Στον έλεγχο ενός ο οιουδή οτε αντικειµένου ο ο τικός έλεγχος είναι συνήθως το ρώτο βήµα στη διαδικασία εξέτασης. Οι ο τικοί έλεγχοι ό ως κάθε µέθοδος ΜΚΕ έχει λεονεκτήµατα και µειονεκτήµατα: ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ Οικονοµική µέθοδος Σχετικά αξιό ιστη Α αιτεί σχετικά µικρή εκ αίδευση Α αιτεί φορητό εξο λισµό για τις ερισσότερες εφαρµογές Α αιτεί ελάχιστη ροετοιµασία του εξεταζόµενου δείγµατος Μικρό κόστος εφαρµογής ιείσδυση σε στενές και ε ικίνδυνες - τοξικές εριοχές ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ Η µέθοδος εριορίζεται σε εξωτερικούς ή ε ιφανειακούς ελέγχους µόνο 58

64 Αργός έλεγχος µεγάλων ε ιφανειών Θερµογραφία Όλα τα σώµατα εκ έµ ουν ενέργεια υ ό µορφή ηλεκτροµαγνητικής ακτινοβολίας, η ο οία εξαρτάται α ό τη θερµοκρασία ου βρίσκονται, το συντελεστή εκ οµ ής τους, τη φύση της ε ιφάνειας και διάφορες άλλες αραµέτρους. Η ακτινοβολία αυτή ανιχνεύεται µε κατάλληλες ανιχνευτικές διατάξεις (θερµοκάµερες), οι ο οίες αράγουν ηλεκτρικό σήµα ανάλογο της ροσ ί τουσας ακτινοβολίας, το ο οίο µε κατάλληλη βαθµονόµηση εκφράζεται σε θερµοκρασία. Η υ έρυθρη θερµογραφία αρέχει µια οικιλία τεχνικών για τον έλεγχο σε ένα ευρύ φάσµα εξαρτηµάτων, µηχανηµάτων και υλικών. Κατά τα τελευταία 15 χρόνια η υ έρυθρη θερµογραφία έχει γίνει µια κυρίαρχη τεχνική ΜΚΕ. Τα λεονεκτήµατα και τα µειονεκτήµατα της θερµογραφίας αναφέρονται αρακάτω: ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ Είναι µια τεχνική ου δεν α αιτεί ε αφή µε το εξεταζόµενο αντικείµενο Γρήγορη, αξιό ιστη και ακριβής εξαγωγή δεδοµένων Μεγάλες ε ιφάνειες µ ορούν να εξεταστούν σε ελάχιστο χρόνο Τα α οτελέσµατα της αρουσιάζονται σε ο τική και ψηφιακή µορφή. Υ άρχει λογισµικό για την ε εξεργασία και ανάλυση των εικόνων. Φορητότητα ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ εν είναι άντα δυνατή η ανίχνευση της εσωτερικής θερµοκρασίας. εν υ άρχουν ληροφορίες σχετικά µε το βάθος ή το άχος των ελαττωµάτων. Τα α οτελέσµατα ε ηρεάζονται α ό τις εριβαλλοντικές συνθήκες. Ραδιογραφία Η Ραδιογραφία είναι η αλαιότερη και ιο διαδεδοµένη µέθοδος ΜΚΕ. Αρχικά χρησιµο οιήθηκε για ιατρικούς σκο ούς αλλά δεν άργησε να γίνει αντιλη τή η χρησιµότητα της ως µέσο ελέγχου κρίσιµων κατασκευών. Ό ως κάθε µέθοδος ΜΚΕ εµφανίζει ταυτόχρονα λεονεκτήµατα και µειονεκτήµατα: ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ Εντο ισµός εσωτερικών ατελειών ιδιάστατες και τριδιάστατες α εικονίσεις Τήρηση µόνιµων αρχείων για µελλοντική ε ανεξέταση 59

65 Μη ε αφή µε το εξάρτηµα Ταχύς έλεγχος µεγάλων ε ιφανειών. ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ Υψηλό αρχικό κόστος για τον εξο λισµό ου α αιτείται. Οι ρωγµές ρέ ει να είναι αράλληλες στη διεύθυνση της ακτινοβολίας. Λόγω χρήσης ραδιενέργειας α αιτούνται ειδικές εγκαταστάσεις αλλά και όργανα µέτρησης των ε ι έδων της ραδιενέργειας καθώς και των ε ι έδων έκθεσης του ροσω ικού σε αυτή. Η ραδιογραφία α αιτεί ροσω ικό µε ικανότητες χειρισµού των ερί λοκων µηχανηµάτων ου α αιτούνται αλλά και ικανότητα να κατανοούν τα α οτελέσµατα. Υ έρηχοι Οι Υ έρηχοι βασίζονται στην αρχή ότι κάθε ασυνέχεια, εντός ενός στερεού µέσου διάδοσης, λειτουργεί σαν ανακλαστήρας του ήχου. Πρόκειται για ευαίσθητη και α οτελεσµατική µέθοδος εντο ισµού ασυνεχειών κοντά στην ε ιφάνεια αλλά και σε µεγάλα βάθη µέσα στο υλικό. Ιδανική για εσωτερικές ε ί εδες ασυνέχειες (ρήγµατα, ατελής τήξη). ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ Μέθοδος ιο ευαίσθητη σε διδιάστατα ελαττώµατα Τα α οτελέσµατα των ελέγχων γίνονται γνωστά αµέσως Παραγωγή διδιάστατων α εικονίσεων Φορητός εξο λισµός Η λειονότητα του εξο λισµού υ ερήχων δεν α αιτεί ηλεκτρική αροχή α ό το δίκτυο Ικανότητες υψηλής διεισδυτικότητας Είναι δυνατός ο ροσδιορισµός του µεγέθους και του είδους του σφάλµατος Ασφαλής µέθοδος ου δεν α αιτεί εξειδικευµένα µέτρα ασφαλείας για το ροσω ικό Ευέλικτη µέθοδος αφού α αιτείται ρόσβαση µόνο της µιας λευράς του υ ό εξέταση αντικειµένου ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ Α αιτείται ε αφή µε το εξάρτηµα 60

66 Η ε ιφάνεια άνω στην ο οία θα το οθετηθεί το µηχάνηµα του υ ερήχου θα ρέ ει να είναι κατάλληλα ροετοιµασµένη Αργός έλεγχος µεγάλων ε ιφανειών ύσκολος έλεγχος τραχέων ε ιφανειών και ανοµοιογενών υλικών Συγκολλήσεις ελασµάτων µικρού άχους είναι δύσκολο να ελεγχθούν Α αιτούνται συγκεκριµένα τυ ο οιηµένα ρότυ α-δοκίµια βαθµονόµησης του οργάνου Α αιτείται ικανός χειριστής του εξο λισµού Για να εξασφαλιστεί ότι µια φωτοβολταϊκή εγκατάσταση έχει ε ιδόσεις ου βρίσκονται εντός των ορίων ου λήφθηκαν υ όψη κατά τη φάση σχεδιασµού της, θα ανα τυχθεί ένα νέο σύστηµα ελέγχου των φωτοβολταϊκών το ο οίο θα ε ιτρέψει την θερµογραφική ανάλυση του κύριου συστατικού ενός φωτοβολταϊκού άρκου ου είναι τα άνελ. Ο έλεγχος των φωτοβολταϊκών µε υ έρυθρη θερµογραφία χρησιµο οιείται ερισσότερο α ό µια δεκαετία και γίνεται ολοένα και ιο σηµαντικός ε ειδή αυτή η µέθοδος είναι γρήγορη και α αιτεί α λό και σχετικά φθηνό εξο λισµό. Μια υ έρυθρη κάµερα βοηθά στο να α εικονίσει τα ελαττώµατα σε νέες και υφιστάµενες εγκαταστάσεις. Όταν ένα φωτοβολταϊκό έχει υ οστεί ζηµιά ή δεν αράγει ενέργεια, εµφανίζει υψηλή α αγωγή θερµότητας. Αυτή η κατάσταση είναι εύκολα ανιχνεύσιµη µε τη βοήθεια µιας θερµικής κάµερας. υστυχώς, ορισµένες συστοιχίες είναι ολύ µεγάλες και η διαδικασία ελέγχου τους α ό το έδαφος ολύ χρονοβόρες. Ακόµα δυσκολότερος είναι ο έλεγχος σε εγκαταστάσεις ου βρίσκονται σε µια στέγη ή σε κά οιο άλλο σηµείο ψηλά στον αέρα. Αυτό καθιστά αδύνατο να τις δούµε α ό το ε ί εδο του εδάφους και είναι ολύ δύσκολο να σαρωθούν α ό κά οιον ου στέκεται ακριβώς άνω α ό αυτό. Ως εκ τούτου, είναι α αραίτητη η στροφή στον αέρα για να λυθεί το ρόβληµα. Για τους λόγους αυτούς η χρήση µη ε ανδρωµένων αεροχηµάτων (UAV) ου θα φέρουν υ έρυθρες κάµερες θερµογραφίας είναι α αραίτητη για την ανάλυση των φωτοβολταϊκών κελιών α οτελεσµατικά, γρήγορα και οικονοµικά. Η διαδικασία αυτή ροσφέρει ολλά λεονεκτήµατα σε σύγκριση µε τις συµβατικές µεθόδους: 61

67 Η ικανότητα για µια θερµογραφική εικόνα α ό τον αέρα ε ιτρέ ει µε α όλυτη ακρίβεια τον έλεγχο των κελιών και µειώνει σηµαντικά το χρόνο ελέγχου και εντο ισµού των ροβληµάτων. Σύµφωνα µε ροσοµοιώσεις η µέθοδος είναι ερί ου 4 φορές ιο γρήγορη σε σύγκριση µε τις µετρήσεις α ό το έδαφος. Η τεράστια µείωση του κόστους µέσω της χρήσης UAV (δεν υ άρχουν σκάλες, σκαλωσιές, ανυψωτικά ράµ ες κ.λ..) Βέλτιστη γωνία εγγραφής για θερµική α εικόνιση. εν α αιτούνται µετρήσεις των ρευµάτων των άνελ. Οι εργαζόµενοι δεν εκτίθενται σε κινδύνους. Η χρήση µικρών µη ε ανδρωµένων εναέριων οχηµάτων είναι ιδανική για εφαρµογές ελέγχου µεγάλης κλίµακας αραγωγής ενέργειας α ό φωτοβολταϊκά διότι θα ροσφέρει σηµαντικά οφέλη ό ως: Εντο ισµό σφαλµάτων α ό µεγάλα ύψη µέσω εικόνων υψηλής οιότητας. Προσανατολισµός ελαττωµατικών ηλιακών συλλεκτών µέσω GPS. Στην ερί τωση των ανεµογεννητριών η ε ιθεώρηση θα εριλαµβάνει µεθόδους οι ο οίες θα εφαρµόζονται τόσο στον αέρα και στο έδαφος. Με τη βοήθεια των µη ε ανδρωµένων τηλεκατευθυνόµενων ελικο τέρων θα ραγµατο οιείται ο τικός έλεγχος και θερµογραφική αξιολόγηση η ο οία θα αρέχει γκρο λαν εναέρια ροβολή χωρίς τον κίνδυνο τραυµατισµού του ροσω ικού. Η δυνατότητα να ε ιθεωρεί µία ανεµογεννήτρια χωρίς τον κίνδυνο τραυµατισµού είναι µόνο ένα α ό τα λεονεκτήµατα του ροτεινόµενου έργου. Ενώ το ελικό τερο θα ετά και θα καταγράφει οι εικόνες του θα α οστέλλονται στο "ε ίγειο σταθµό ελέγχου" για την αρατήρηση. Ε ειδή η θέση και το υψόµετρο θα είναι ορατά στον ε ίγειο σταθµό ελέγχου, είναι εύκολος ο εντο ισµός των εριοχών ου χρήζουν ροσοχής, ε ισκευής ή α λά µιας ε ι λέον ε ανεξέτασης. Ένα λήρες θερµογραφικό σύστηµα θα ροστεθεί στο ελικό τερο, ώστε οι ρωγµές ου τυχόν θα υ άρχουν να εντο ίζονται ε ειδή οδηγούν σε διακυµάνσεις της θερµοκρασίας. Τα σηµεία τα ο οία χρήζουν εραιτέρω µελέτης θα εξετάζονται µε τη βοήθεια ενός φορητού συστήµατος υ ερήχων αλλά και ενός φορητού συστήµατος ραδιογραφίας µε τη χρήση ακτίνων -Χ. Τα συστήµατα αυτά δεν µ ορούν να ενσωµατωθούν σε µικρά 62

68 ε ανδρωµένα οχήµατα αλλά µ ορούν εύκολα να µεταφερθούν α ό το ροσω ικό το ο οίο θα ε ιφορτιστεί µε την ε ιθεώρηση των "ύ ο των" σηµείων. Οφέλη για το ΤΕΙ ΑΜΘ Η υλο οίηση του ροτεινόµενου ρογράµµατος θα συνεισφέρει ολλα λώς στην ε ιστηµονική, τεχνική και οικονοµική ανά τυξη του ιδρύµατος. Συγκεκριµένα αναµένεται η συµβολή του στους εξής τοµείς: Στην ενίσχυση της αρουσίας του στο διεθνές ε ιστηµονικό εδίο της µελέτης των ιδιοτήτων των υλικών, ενός χώρου µε τεράστια ανά τυξη αλλά και ροο τικές. Στην ροσ άθεια για την ανάδειξη του ως διακεκριµένου ιδρύµατος ου θα α οτελέσει το βασικό όλο έλξης στον εριβάλλοντα χώρο των Βαλκανίων (και όχι µόνο). Στην αναβάθµιση της εκ αιδευτικής και ερευνητικής ροσφοράς του στο Ελληνικό αλλά και στο διεθνές ε ί εδο. Στην αξιο οίηση του ε ιστηµονικού ροσω ικού του ιδρύµατος αλλά και της χώρας γενικότερα ου διαρκώς µετακινείται σε άλλες χώρες. Στην ανά τυξη στενής συνεργασίας µε όλους τους φορείς - ε ιχειρήσεις ου εµ λέκονται σε θέµατα ΑΠΕ. Οφέλη για την Περιφέρεια ΑΜΘ Σηµαντικά αναµένονται τα κέρδη της εριφέρειας α ό την υλο οίηση του ροτεινόµενου ρογράµµατος. Πιο συγκεκριµένα: Στην Ανατολική Μακεδονία - Θράκη η κύρια ώθηση για το δευτερογενή τοµέα, ειδικά στους τρεις νοµούς της Θράκης οφείλεται σε µεγάλο βαθµό στην αξιο οίηση των σηµαντικών ενεργειακών όρων της εριοχής, συνε ώς το αντικείµενο ου δια ραγµατεύεται το ροτεινόµενο ρόγραµµα σχετίζεται στενά µε τις ανάγκες της Περιφέρειας. Αναµένεται ισχυρή σύνδεση µεταξύ της βιώσιµης ανά τυξης ου ηγάζει α ό την εκµετάλλευσης ΑΠΕ ό ως είναι το αιολικό και ηλιακό δυναµικό και της ενδογενούς ανά τυξης ου µ ορεί να ε ιτευχθεί αφού α ό την εκµετάλλευση των το ικών ΑΠΕ, έρα α ό το εθνικό όφελος, ωφελούνται κυρίως οι το ικές ε ιχειρήσεις και η το ική κοινωνία εν γένει. Η ρόταση θα αναβαθµίσει την εικόνα της Περιφέρειας στην το ική κοινωνία και θα σφυρηλατήσει τους δεσµούς της µε αυτήν µέσω της ρακτικής εφαρµογής 63

69 της σε ληθώρα ε ιχειρήσεων και σταθµών αραγωγής ου ήδη λειτουργούν στην εριοχή, ενώ θα δηµιουργήσει µια σειρά α ό ευκαιρίες θετικής δηµοσιότητας. Περαιτέρω ενίσχυση της θέσης της εριοχής ως ενεργειακός κόµβος κυρίως όσον αφορά τον ευρύτερο βαλκανικό χώρο και τις Παρευξείνιες χώρες. Αύξηση της α ασχόλησης ε ιστηµονικού ροσω ικού υψηλών ροσόντων ου κατά βάση έχει ως µόνιµη κατοικία του την Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης και ενίσχυση της τεχνογνωσίας των Ελλήνων ε ιστηµόνων. Εφαρµογή σε ε ιχειρήσεις της Περιφέρειας Το έργο ου ροτείνεται βρίσκει εφαρµογή σε λήθος ε ιχειρήσεων ου ήδη λειτουργούν στην Περιφέρεια, στην κατεύθυνση αυτή αναµένεται: Συνεργασία µε τις 121 ε ιχειρήσεις της εριφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης (26 στο Ν. Έβρου, 16 στο Ν. Ροδό ης, 26 στο Ν. Ξάνθης, 29 στο Ν. ράµας και 24 στο Ν. Καβάλας) ου σχετίζονται µε της ΑΠΕ. Στην Περιφέρεια υ άρχουν ήδη 179 ε ενδυτικοί σταθµοί αραγωγής ΑΠΕ σε λειτουργία και ακόµα 128 σε διαδικασία αξιολόγησης τους ο οίους µ ορεί να ωφελήσει η γνώση της κατάστασης του εξο λισµού τους (κατάσταση ανεµογεννητριών, φωτοβολταϊκών κτλ.) Όσον αφορά τα οικιακά φωτοβολταϊκά (στις στέγες ή σε δώµα) η Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης βρίσκεται στην ρώτη θέση α ό ά οψης ισχύος µε 91,2 MW (δηλαδή ερισσότερες α ό 9000 στέγες). Με τη βοήθεια της θερµικής κάµερας υ ερ-υψηλής ανάλυσης ου διαθέτει το ΤΕΙ είναι δυνατός ο ολύ γρήγορος έλεγχος της κάθε εγκατάστασης. 4-8 ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΩΝ ΙΣΧΥΟΣ & ΚΙΝΗΤΗΡΙΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ Τα τελευταία χρόνια το Εργαστήριο των Ηλεκτρονικών Ισχύος & Κινητηρίων Συστηµάτων του τµήµατος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών Τ.Ε. του Τ.Ε.Ι. Ανατολικής Μακεδονίας & Θράκης, έχει ενεργο οιηθεί σηµαντικά τόσο µε τη συµµετοχή του σε Ερευνητικά Προγράµµατα όσο και την αγορά κατάλληλου Ε ιστηµονικού & Εργαστηριακού Εξο λισµού στα αρακάτω εδία: Α.Π.Ε. 64

70 Συστήµατα Ανεµογεννητριών Βελτιστο οίηση της οιότητας (Power Quality Improvement) και της α όδοσης (Power efficiency) της αραγόµενης ηλεκτρικής ισχύος α ό συστήµατα ανεµογεννητριών. Βελτιστο οίηση του τρό ου ε ιτήρησης λειτουργίας (condition monitoring) µε στόχο την έγκαιρη διάγνωση βλαβών (faults diagnosis) και την εξοικονόµηση του σχετικού κόστους (cost saving). Συστήµατα Φωτοβολταϊκών Βελτιστο οίηση της οιότητας (Power Quality Improvement) και της α όδοσης (Power efficiency) της αραγόµενης ηλεκτρικής ισχύος α ό συστήµατα φωτοβολταϊκών. Βελτιστο οίηση του τρό ου ε ιτήρησης λειτουργίας (condition monitoring) µε στόχο την έγκαιρη διάγνωση βλαβών (faults diagnosis) και την εξοικονόµηση του σχετικού κόστους. Βελτιστο οίηση του τρό ου α οσύνδεσης α ό το ηλεκτρικό δίκτυο σε ερί τωση εµφάνισης έκτακτων καταστάσεων (σφάλµατα), ε ιζήµια για τον εξο λισµό. Συστήµατα Βιοµηχανικών Εγκαταστάσεων Εξοικονόµηση ενέργειας Βελτιστο οίηση διαφόρων αυτοµατισµών για τη βελτίωση του ελέγχου και της οιότητος του τελικού ροϊόντος. Βελτιστο οίηση του τρό ου ε ιτήρησης λειτουργίας (condition monitoring systems) των διαφόρων ηλεκτροµηχανολογικών συστηµάτων µε στόχο την έγκαιρη διάγνωση βλαβών (faults diagnosis) και την εξοικονόµηση του σχετικού κόστους. ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΩΝ ΙΣΧΥΟΣ & ΚΙΝΗΤΗΡΙΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ Το Εργαστήριο των Ηλεκτρονικών Ισχύος & Κινητηρίων Συστηµάτων του τµήµατος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών Τ.Ε. του Τ.Ε.Ι. Ανατολικής Μακεδονίας & Θράκης το τελευταίο χρονικό διάστηµα έχει ροµηθευτεί και ανα τύξει: 65

71 Συστήµατα βιοµηχανικών µετατρο έων (Power Electronics Converters) υψηλής ισχύος για την οδήγηση και έλεγχο διαφόρων ηλεκτρικών κινητήρων βιοµηχανικού τύ ου, και διαφόρων ηλεκτρικών φορτίων, καθώς κατάλληλων και για την εξοµοίωση (emulation) διαφόρων ηλεκτροµηχανολογικών συστηµάτων. Μεγάλο αριθµό κατάλληλων ηλεκτρικών κινητήρων διαφόρων τύ ων και µεγάλης ισχύος. Συστήµατα συλλογής και ε εξεργασίας ληροφοριών-σηµάτων (Data Acquisition Systems) ιαφόρων τύ ων αισθητήρια διεθνών ροδιαγραφών για την υλο οίηση συστηµάτων ε ιτήρησης (condition monitoring systems). Συστήµατα µικροελεγκτών (microcontrollers) Προγραµµατιζόµενοι λογικοί Ελεγκτές (P.L.C.) ιάφορους τύ ους µηχανολογικών φορτίων. Στοιχεία µηχανών µετάδοσης κίνησης ΠΕ ΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΤΟΥ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΩΝ ΙΣΧΥΟΣ & ΚΙΝΗΤΗΡΙΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ 1. Ανά τυξη λήρους συστήµατος Ανεµογεννήτριας σε Εργαστηριακή κλίµακα, ελεγχόµενη α ό ειδικό λογισµικό ου βελτιώνει τον τρό ο λειτουργίας της εφαρµόζοντας διάφορες τεχνικές διανυσµατικού ελέγχου (vector control techniques) µέσω συστήµατος µικροελεγκτή (microcontroller), καθώς και την το οθέτηση ειδικού συστήµατος ε ιτήρησης και έγκαιρης ανίχνευσης βλαβών ου ελέγχεται άλι α ό τον µικροελεγκτή. Η εφαρµοσµένη αυτή έρευνα θα έχει ως α οτέλεσµα τη βελτίωση του σχεδιασµού ενός τέτοιου συστήµατος αφού θα υ άρχει η δυνατότητα να αναλυθεί σε ραγµατικό χρόνο (real time) και ικανο οιητική κλίµακα φαινόµενα τα ο οία µόνο κατά τη λειτουργία ενός ραγµατικού τέτοιου συστήµατος µ ορούν να φανούν. Ιδιαίτερα ενδιαφέρει: i) H µέγιστη δυνατή εξαγωγή ηλεκτρικής ενέργειας σε κάθε ταχύτητα ανέµου και η ελαχιστο οίηση των σχετικών α ωλειών, η ελαχιστο οίηση των αρµονικών ου έχει δυσµενή ε ίδραση στους κοντινούς καταναλωτές και σε διάφορα µέρη του ηλεκτρικού δικτύου ό ως διακό τες, η ελαχιστο οίηση και εξοικονόµηση µέρους της α αιτούµενης άεργου ισχύος α ό το ηλεκτρικό δίκτυο µε στόχο την 66

72 αύξηση του κέρδους του αραγωγού, και τη µείωση του κόστους αραγωγής α ό τις συµβατικές µονάδες του Ηλεκτρικού ικτύου. ii) H µελέτη διαφόρων σφαλµάτων ου θα µ ορούσαν να ροκαλέσουν βλάβες στο σύστηµα, ο άµεσος εντο ισµός και η έγκαιρη διάγνωσή τους ή η έγκαιρη ρόβλεψη του χρόνου αλλαγής διαφόρων σηµαντικών εξαρτηµάτων ώστε να καταστεί δυνατή η µεγαλύτερη χρονική διαθεσιµότητα του συστήµατος σε λειτουργία, η ελαχιστο οίηση του χρόνου συντήρησης, η ελαχιστο οίηση του ρίσκου µία βλάβη να οδηγήσει σε µεγαλύτερη ζηµιά α ό το αναµενόµενο, µε συνέ εια και άλι την αύξηση του κέρδους του αραγωγού, την εξοικονόµηση καυσίµων και ενέργειας α ό συµβατικές ηγές ενέργειας στο Εθνικό Ηλεκτρικό ίκτυο, και τέλος την εξοικονόµηση σηµαντικού µέρους του κόστους συντήρησης. iii) Ανά τυξη τεχνικών µεγιστο οίησης της εισροής ενέργειας α ό όλες ή τον µεγαλύτερο αριθµό των ανεµογεννητριών ενός αιολικού άρκου, ου µ ορεί να βρίσκονται σε διαθεσιµότητα. iv) Τέλος σηµαντικό ρόλο έχει ο εντο ισµός σηµαντικών σφαλµάτων στο σύστηµα της ανεµογεννήτριας ικανών να ροκαλέσουν α ό σοβαρό τραυµατισµό µέχρι και α ώλεια ζωής του ροσω ικού χειρισµού. v) Σηµαντική οικονοµική ωφέλεια θα έχουν και οι διάφορες ανά τον κόσµο κατασκευαστικές εταιρείες συστηµάτων ανεµογεννητριών αφού ολλά α ό τα α οτελέσµατα των αρα άνω ερευνών θα γίνουν ροσιτά µέσω των Ειδικών Ε ιστηµονικών Περιοδικών Ε ιθεωρήσεων Συνεδρίων. 2. Ανά τυξη λήρους συστήµατος Φωτοβολταϊκού Μετατρο έα σε Εργαστηριακή κλίµακα, ελεγχόµενη α ό ειδικό λογισµικό ου βελτιώνει τον τρό ο λειτουργίας της εφαρµόζοντας διάφορες τεχνικές διανυσµατικού ελέγχου (vector control techniques) µέσω συστήµατος µικροελεγκτή (microcontroller), καθώς και την το οθέτηση ειδικού συστήµατος ε ιτήρησης και έγκαιρης ανίχνευσης βλαβών ου ελέγχεται άλι α ό τον µικροελεγκτή. Η εφαρµοσµένη αυτή έρευνα θα έχει ως α οτέλεσµα τη βελτίωση του σχεδιασµού ενός τέτοιου συστήµατος αφού θα υ άρχει η δυνατότητα να αναλυθεί σε ραγµατικό χρόνο (real time) και ικανο οιητική κλίµακα φαινόµενα τα ο οία µόνο κατά τη λειτουργία ενός ραγµατικού τέτοιου συστήµατος µ ορούν να φανούν. Ιδιαίτερα ενδιαφέρει: 67

73 i) H µέγιστη δυνατή εξαγωγή ηλεκτρικής ενέργειας σε κάθε ε ί εδο ηλιακής ακτινοβολίας (solar irradiation), θερµοκρασίας (ambient temperature) και η ελαχιστο οίηση των σχετικών α ωλειών, η ελαχιστο οίηση των αρµονικών ου έχει δυσµενή ε ίδραση στους κοντινούς καταναλωτές και σε διάφορα µέρη του ηλεκτρικού δικτύου ό ως διακό τες, η ελαχιστο οίηση και εξοικονόµηση µέρους της α αιτούµενης άεργου ισχύος α ό το ηλεκτρικό δίκτυο µε στόχο την αύξηση του κέρδους του αραγωγού, και την µείωση του κόστους αραγωγής α ό τις συµβατικές µονάδες του Ηλεκτρικού ικτύου. ii) H µελέτη διαφόρων σφαλµάτων ου θα µ ορούσαν να ροκαλέσουν βλάβες στο σύστηµα, ο άµεσος εντο ισµός και η έγκαιρη διάγνωσή τους ή η έγκαιρη ρόβλεψη του χρόνου αλλαγής διαφόρων σηµαντικών εξαρτηµάτων ώστε να καταστεί δυνατή η µεγαλύτερη χρονική διαθεσιµότητα του συστήµατος σε λειτουργία, η ελαχιστο οίηση του χρόνου συντήρησης, η ελαχιστο οίηση του ρίσκου µία βλάβη να οδηγήσει σε µεγαλύτερη ζηµιά α ό το αναµενόµενο, µε συνέ εια και άλι την αύξηση του κέρδους του αραγωγού, την εξοικονόµηση καυσίµων και ενέργειας α ό συµβατικές ηγές ενέργειας στο Εθνικό Ηλεκτρικό ίκτυο, και τέλος την εξοικονόµηση σηµαντικού µέρους του κόστους συντήρησης. iii) Σηµαντική οικονοµική ωφέλεια θα έχουν και οι διάφορες ανά τον κόσµο κατασκευαστικές εταιρείες συστηµάτων φωτοβολταϊκών αφού ολλά α ό τα α οτελέσµατα των αρα άνω ερευνών θα γίνουν ροσιτά µέσω των Ειδικών Ε ιστηµονικών Περιοδικών Ε ιθεωρήσεων Συνεδρίων. 3. Ανά τυξη συστηµάτων ελέγχου βιοµηχανικών κινητήρων και βιοµηχανικών φορτίων, σε εργαστηριακή κλίµακα, ελεγχόµενα α ό µικροελεγκτές (microcontrollers) και Προγραµµατιζόµενους Λογικούς Ελεγκτές (P.L.C.), µε στόχο: i) Την εξοικονόµηση της ηλεκτρικής ενέργειας (energy saving) α ό το βέλτιστο έλεγχο των ηλεκτρικών κινητήρων µέσω των µετατρο έων (Power Electronics Converters), και των συστηµάτων των µικροελεγκτών (microcontrollers) ου οδηγούν τους µετατρο είς. 68

74 ii) η µελέτη διαφόρων σφαλµάτων ου θα µ ορούσαν να ροκαλέσουν βλάβες στο σύστηµα, ο άµεσος εντο ισµός και η έγκαιρη διάγνωσή τους ή η έγκαιρη ρόβλεψη του χρόνου αλλαγής διαφόρων σηµαντικών εξαρτηµάτων ώστε να καταστεί δυνατή η µεγαλύτερη χρονική διαθεσιµότητα του συστήµατος σε λειτουργία, η ελαχιστο οίηση του χρόνου συντήρησης, η ελαχιστο οίηση του ρίσκου µία βλάβη να οδηγήσει σε µεγαλύτερη ζηµιά α ό το αναµενόµενο, µε συνέ εια και άλι την αύξηση του κέρδους αραγωγής, την εξοικονόµηση καυσίµων και ενέργειας α ό συµβατικές ηγές ενέργειας στο Εθνικό Ηλεκτρικό ίκτυο, και τέλος την εξοικονόµηση σηµαντικού µέρους του κόστους συντήρησης. iii) Τέλος σηµαντικό ρόλο έχει ο εντο ισµός σηµαντικών σφαλµάτων στα αρα άνω βιοµηχανικά συστήµατα ικανών να ροκαλέσουν α ό σοβαρό τραυµατισµό µέχρι και α ώλεια ζωής του ροσω ικού χειρισµού. 4. ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΩΝ ΣΕΜΙΝΑΡΙΩΝ Το Εργαστήριο µ ορεί να οργανώσει εκ αιδευτικά σεµινάρια χειρισµού και λειτουργίας των αρα άνω συστηµάτων µε έµφαση στους Ηλεκτρονικούς Μετατρο είς (Power Electronic Converters), Ηλεκτρικούς Κινητήρες (Electric Motors), και το έλεγχο των αρα άνω µέσω των P.L.C. και των microcontrollers, καθώς και το σχεδιασµό και εγκατάσταση συστηµάτων ε ιτήρησης και λειτουργίας (Condition Monitoring Systems). ΠΕ ΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΤΟΥ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΩΝ ΙΣΧΥΟΣ Το εργαστήριο διά του Ε ιστηµονικού του Υ εύθυνου έχει µεγάλη εµ ειρία σε εκτέλεση ερευνητικών έργων ό ως: i) Η α οτίµηση µε ακρίβεια του αιολικού δυναµικού µίας εριοχής ii) Η µαθηµατική µοντελο οίηση και ροσοµοίωση της δυναµικής/µεταβατικής συµ εριφοράς συστηµάτων ανεµογεννητριών, ηλεκτροµηχανολογικών συστηµάτων λοίων, συστηµάτων µετατρο έων µε ηλεκτρονικά ισχύος (Power Electronics Converters) κ.λ.. 69

75 iii) Συµµετέχει και σε δυο µεγάλης κλίµακας ερευνητικά έργα ου αφορούν ανάµεσα στα άλλα και τη βελτίωση της οιότητας ή της εξοικονόµησης ενέργειας σε συστήµατα λοίων (MARIBRAIN, MARINELIVE-DEFKALION). ΕΠΕΝ ΥΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΚΑΙ ΕΠΕΝ ΥΤΙΚΕΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ Α) Όσον αφορά τον τοµέα ενίσχυσης των υ οδοµών έρευνας και καινοτοµίας καθώς και αριστείας στον τοµέα της ε ιχειρηµατικότητας και καινοτοµίας το Τµήµα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών ΤΕ έχει τη δυνατότητα στήριξης των ε ιχειρήσεων της εριοχής της ΑΜΘ στους αρακάτω τοµείς. 1) Ε ίλυση ε ιχειρησιακών ροβληµάτων λόγω δυσµενούς οικονοµικής καταστάσεως. 2) Συνεισφορά στο τοµέα της καινοτοµίας βοηθώντας στον λήρη σχεδιασµό αξιολόγηση εφαρµογή και σύνταξη τεχνοοικονοµικής µελέτης. 3) Συνεργασία αξιολόγησης διαχείρισης ανθρω ίνων όρων. 4) Συνεργασία στην οργάνωση και ανά τυξη νέων ροϊόντων και υ ηρεσιών. 5) Καινοτοµικές εφαρµογές υ ηρεσιών του ηµόσιου Τοµέα. Οι αρα άνω τοµείς ήδη εφαρµόζονται θεωρητικά στις µετα τυχιακές σ ουδές του Τµήµατος µας, στη Μονάδα Καινοτοµίας - Ε ιχειρηµατικότητας καθώς και στα ρο τυχιακά του Τµήµατος βεβαίως για κάθε βαθµίδα µε διαφορετικό ε ί εδο εκ αίδευσης. Κωδικο οιώντας τα αρα άνω ροτείνω τις εξής θεµατικές ενότητες: Ανά τυξη και Υλο οίηση σεµιναριακών µαθηµάτων. Ανά τυξη και υλο οίηση εργαστηριακών µαθηµάτων. Εκ όνηση ε ιχειρηµατικών σχεδίων. Υλο οίηση ανοικτών δράσεων ου συνδέουν το εκ αιδευτικό ρόγραµµα µε τον ε ιχειρηµατικό κόσµο. Ανά τυξη εκ αιδευτικού υλικού και µελετών ερι τώσεων. Η διοργάνωση διαγωνισµού καινοτοµικής ε ιχειρηµατικής ιδέας για τους φοιτητές µας. Η δηµιουργία ε ιτρο ής Μεντόρων για την υ οστήριξη ε ιχειρηµατικών ιδεών και σχεδίων µε την ευρεία έννοια δηλαδή και για τους φοιτητές µας και για το ε ιχειρηµατικό κόσµο της ΑΜΘ. Αναλαµβάνοντας την καθοδήγησή τους κατά τη διάρκεια ανάληψης ε ιχειρηµατικών σχεδίων ρωτοβουλιών. 70

76 Πρόσβαση σε εκ αιδευτικό υλικό ροσαρµοσµένο στις ανάγκες των ε ιχειρήσεων. Εβδοµαδιαίες τηλεδιασκέψεις µέσω skype για τη συζήτηση ροβληµάτων καθώς και τον τρό ο ε ίλυσης και την ρόοδο της ροτεινοµένης λύσεως. Ολοκληρωµένες συµβουλευτικές δράσεις υ ηρεσίες. Τη δυνατότητα γνωριµιών, δικτύωσης και ανταλλαγή σκέψεων µε άλλους ε ιχειρηµατίες ου αντιµετω ίζουν ιθανώς τα ίδια ροβλήµατα. 71

77 72

78 GRID 73

79 74

80 5. GRID - ΙΚΤΥΟ ΚΑΤΑΝΕΜΗΜΕΝΗΣ ΥΠΕΡ-ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΙΣΧΥΟΣ 5-1 ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Το Grid ( ίκτυο Κατανεµηµένης Υ ερ-υ ολογιστικής Ισχύος) είναι µια αρχιτεκτονική διαµοιρασµού εφαρµογών/ όρων ου δίνει την ικανότητα σε συνδεδεµένα ετερογενή συστήµατα και εφαρµογές να µοιράζονται µε διαφάνεια υ ολογιστικούς και α οθηκευτικούς όρους. Στόχος αυτής της αρχιτεκτονικής είναι α ό µεγάλο αριθµό διαφορετικών συστηµάτων ου συνδέονται µεταξύ τους άνω α ό ροηγµένα δίκτυα, να δηµιουργηθεί ένα α λό, εικονικό, ενο οιηµένο σύστηµα. Το εικονικό, ενιαίο αυτό σύστηµα δίνει σε χρήστες και εφαρµογές ρόσβαση σε υ ολογιστικούς όρους, συσκευές και υ ηρεσίες. Οι όροι ου διαµοιράζονται σε µια αρχιτεκτονική Grid µ ορούν να είναι ετερογενείς (να έχουν υλο οιηθεί σε διαφορετικές λατφόρµες, αρχιτεκτονικές υλικού/λογισµικού, γλώσσες ρογραµµατισµού ). Μ ορεί να βρίσκονται σε α οµακρυσµένες γεωγραφικά το οθεσίες ( στα όρια µιας ή και ερισσοτέρων εριφερειών) και να ανήκουν σε διαφορετικές διαχειριστικές εριοχές (administrative domains). Σε σύγκριση µε τον Παγκόσµιο Ιστό ου είναι µια υ ηρεσία για τη διανοµή ληροφοριών µέσω του ιαδικτύου, θα µ ορούσαµε να ισχυριστούµε ότι το Grid είναι µια υ ηρεσία για τη διανοµή υ ολογιστικής δύναµης, α οθηκευτικών χώρων και άλλων όρων µέσω του ιαδικτύου. Υ άρχουν εκατοντάδες λεγµάτων ου εγκαθίστανται σε οικίλες ε ιστηµονικές και εµ ορικές υλο οιήσεις. Πλέγµατα Grid συναντάµε ενδεικτικά στις ακόλουθες ερι τώσεις: Αεροδιαστηµική και αυτοκινητοβιοµηχανία (για συνεργατικό σχεδιασµό και µοντελο οίηση). Αρχιτεκτονική (εφαρµοσµένη µηχανική και κατασκευές). Ηλεκτρονική (σχεδιασµός και δοκιµές). Ενέργεια (για την εξερεύνηση ετρελαίου και το φυσικού αερίου). Οικονοµικά / ασφαλιστικά / ακίνητη εριουσία (τίτλοι και µεσιτεία ειδικά για την ανάλυση α οθεµάτων/χαρτοφυλακίων και τη διαχείριση κινδύνου). Βιολογικές ε ιστήµες (ιδιαίτερα στα φαρµακευτικά είδη). Ανάλυση (ε ιχειρησιακές αναλύσεις, µαθηµατικά και στατιστικές). 75

81 Κατασκευές (οµαδικός συνεργατικός σχεδιασµός, διαχείριση διαδικασιών). Τρα εζικά και χρηµατο ιστωτικά. Πολεοδοµία - ασαρχείο Υ οστήριξη α οφάσεων / ανάσυρση δεδοµένων (ειδικότερα στις οικονοµικές αγορές). ηµιουργία ψηφιακού εριεχοµένου ( αραδείγµατος χάριν, για τη δηµιουργία ειδικών εφέ). οκιµές (.χ. δοκιµή φόρτωσης εριβάλλοντος λογισµικού). Εφαρµοσµένη µηχανική (αυτοµατισµοί ηλεκτρονικού σχεδιασµού - EDA, αυτοµατισµοί µηχανολογικού σχεδιασµού MDA ); Παιχνίδια (Internet, intranet). ΜΜΕ / ψυχαγωγία (για την αραγωγή ψηφιακού animation) live streaming κ.α. Τεχνικά- Τεχνολογικά Πλεονεκτήµατα Οι υ οδοµές λέγµατος αρέχουν ένα αριθµό τεχνικών και τεχνολογικών λεονεκτηµάτων ανεξάρτητα µε το οικονοµικό όφελος ου αυτά µ ορούν να ροσδώσουν. Εδραιώνεται η διαχείριση του φόρτου εργασιών, αρέχεται δυνατότητα εκτέλεσης εφαρµογών υψηλών α αιτήσεων και µειώνονται οι κύκλοι ζωής των διεργασιών. ηµιουργούνται αξιό ιστες υ οδοµές και σε ένα βαθµό αυτό διαχειριζόµενες, υ ό την έννοια ότι είναι σε θέση να αντιδρούν και να αντα οκρίνονται σε αλλαγές συνθηκών και α αιτήσεων. Αυξάνεται η ρόσβαση σε δεδοµένα και η συνεργασία. Συνενώνονται σε οµάδες τα δεδοµένα και διανέµονται σε όλο το εύρος του λέγµατος. Υ οστηρίζονται µεγάλες διε ιστηµονικές συνεργασίες και ενδυναµώνεται η συνεργασία µεταξύ οργανισµών και ε ιχειρήσεων. ηµιουργείται ελαστική υ οδοµή µε υψηλά ε ί εδα διαθεσιµότητας. Εξισορρο είται ο φόρτος εργασίας. υνατότητα α οκατάστασης µετά α ό λειτουργικές αστοχίες. Προκύ τουν κλιµακούµενες υ οδοµές ου µ ορούν εύκολα να ε εκταθούν για να ικανο οιήσουν ερισσότερους χρήστες αλλά και ιο ολύ λοκες ε ιχειρησιακές 76

82 α αιτήσεις. Τα κυριότερα τεχνολογικά λεονεκτήµατα ου α ορρέουν α ό τη χρήση υ οδοµών λέγµατος είναι τα αρακάτω: Υψηλότερες Ε ιδόσεις: Η χρήση υ οδοµής λέγµατος ε ιτρέ ει τη µεγιστο οίηση της υ ολογιστικής ισχύος σε µια δεδοµένη υ οδοµή. Το γεγονός αυτό µεγιστο οιεί και τις ε ιδόσεις ου αφορούν τη συγκεκριµένη υ οδοµή. Κλιµάκωση (Scalability): Η χρήση τεχνολογίας λέγµατος είναι συνυφασµένη µε τη δηµιουργία κλιµακούµενων υ οδοµών, ου µ ορούν εύκολα να ε εκταθούν ρος την κατεύθυνση ικανο οίησης ερισσότερων χρηστών αλλά και ιο ολύ λοκων ε ιχειρησιακών α αιτήσεων. Καλύτερη ιαχείριση Υ οδοµών: Οι υ οδοµές λέγµατος είναι αξιό ιστες και σε ένα σηµαντικό βαθµό αυτό-διαχειριζόµενες, υ ό την έννοια ότι είναι σε θέση να αντιδρούν και ε ιτυχώς να αντα οκρίνονται σε µεταβολές συνθηκών και α αιτήσεων. Α ό τεχνολογικής α όψεως τα αυτόνοµα χαρακτηριστικά των υ οδοµών λέγµατος διευκολύνουν ουσιαστικά τις λειτουργίες συντήρησης, ε έκτασης, βελτίωσης, αντικατάστασης υ οδοµών. Συµµόρφωση µε Πρότυ α: Με δεδοµένη την ανά τυξη ολλα λών υ οδοµών και τεχνολογιών κατανεµηµένων συστηµάτων, η συµµόρφωση ρος τα ρότυ α α οτελεί αράγοντα καθοριστικής σηµασίας για την ε ιτυχή ολοκλήρωση και αξιο οίησης λειάδας ετερογενών εταιρικών συστηµάτων. Καθώς η τεχνολογία λέγµατος συγκλίνει µε τα ρότυ α ε ικοινωνίας και ολοκλήρωσης κατανεµηµένων συστηµάτων και υ ηρεσιών (δηλ. την τεχνολογία Web Services) η χρήση της τεχνολογίας λέγµατος αναµένεται να εξασφαλίσει συµµόρφωση µε τα ρότυ α. 5-2 ΥΠΟ ΟΜΗ GRID ΤΟΥ ΤΕΙ ΑΜΘ Η υ άρχουσα υ οδοµή της υ ολογιστικής συστοιχίας για τεχνολογία λέγµατος ου υ άρχει αυτή τη στιγµή στο ΤΕΙ-ΑΜΘ εριλαµβάνει τα αρακάτω υ ο-συστήµατα: Εξυ ηρετητές,(servers) α οδίδουν ε εξεργαστική ισχύ άνω των 1200 cores. Μ ορούµε να τους χωρίσουµε σε δυο κατηγορίες: Α. Βασικοί εξυ ηρετητές ( 1152 cores): µε ρωταρχικό ρόλο να α οτελούν την ε εξεργαστική δύναµη της συστοιχίας Β. Ενισχυµένοι εξυ ηρετητές ( 96 cores) : µε ρόλο την «οδήγηση» του α οθηκευτικού 77

83 συστήµατος. Σύστηµα Μεταγωγής τύ ου Ethernet -Ε ι έδου 3 (Layer-3 Ethernet Switching Infrastructure) ΙΚΤΥΑΚΗ ΥΠΟ ΟΜΗ Ικριώµατα (Racks) Τα ικριώµατα ου φιλοξενούν τους εξυ ηρετητές, α οθηκεύτηκες δοµές και τα δικτυακά µέρη. Στα ικριώµατα εριλαµβάνονται και τα α αραίτητα συστήµατα διανοµής τροφοδοσίας (PDUs) Σύστηµα α οµακρυσµένης διαχείρισης Υ άρχει το α αραίτητο σύστηµα για την α οµακρυσµένη διαχείριση της υ οδοµής για ερί τωση ανάγκης. Ενιαίο α οθηκευτικό σύστηµα - Συστοιχία ίσκων Α οθηκευτικοί χώροι µε συνολική ροσφερόµενη αδιαµόρφωτη χωρητικότητα (raw capacity) µεγαλύτερη ή ίση µε 430TB. Στο σηµείο αυτό το ΤΕΙ-ΑΜΘ έχει ως σκο ό του την αύξηση του α οθηκευτικού χώρου στο δι λάσιο τουλάχιστο ώστε να καλύψει τις ανάγκες όλων των υ οδοµών ου θα είναι α αραίτητες. Η κάθε α οθηκευτική δοµή είναι α όλυτα συµβατή µε το λειτουργικό σύστηµα RedHat Enterprise Linux, version 5.0, και 6.0 αρχιτεκτονικής 64bit 2. Σύστηµα Ψύξης του χώρου λειτουργίας 3. Ηλεκτρο αραγωγό Ζεύγος (Η/Ζ) για την κάλυψη των αναγκών του GRID σε λειτουργία. 4. Σύστηµα Αδιάλει της Παροχής Ισχύος (UPS) 5. Σύστηµα Πυρασφάλειας του χώρου 5-3 ΤΡΙΑ ΣΤΑ ΙΑ ΕΞΕΛΙΞΗΣ ΤΟΥ GRID ΤΟΥ ΤΕΙ ΑΜΘ. 1) Ε εξεργασία βίντεο και ειδικών εφέ (CGI) Η αραγωγή κινηµατογραφικών ταινιών µε ειδικά ψηφιακά εφέ έχει γνωρίσει µεγάλη άνθιση τις 2 τελευταίες δεκαετίες. Η διαδικασία δηµιουργίας των ειδικών εφέ είναι εξαιρετικά χρονοβόρα και α αιτητική σε ε εξεργαστική ισχύ. Οι εταιρίες αραγωγής τέτοιων εφέ χρησιµο οιούν grid δίκτυα για την ικανο οίηση των ε εξεργαστικών αναγκών τους, α οτελούµενα κυρίως α ό ε εξεργαστές γραφικών, 78

84 καθώς είναι ιο α οδοτικοί στην ε εξεργασία βίντεο και γραφικών α ό τους κλασικούς ε εξεργαστές. GPU COMPUTING GPU computing είναι η χρήση ενός ε εξεργαστή GPU (graphics processing unit) συνδυαστικά µε ένα CPU για να βελτιωθούν οι ε ιδόσεις ε ιστηµονικών και µηχανολογικών εφαρµογών. Με ρωτο όρα την NVIDIA το GPU computing έχει γίνει ένα standard της βιοµηχανίας, χρησιµο οιείται α ό εκατοµµύρια χρήστες αγκοσµίως και έχει υιοθετηθεί α ό όλους τους ωλητές ηλεκτρονικών υ ολογιστών. Το GPU computing ροσφέρει α αράµιλλες ε ιδόσεις µεταφέροντας τα α αιτητικά µέρη της εφαρµογής στην GPU α ελευθερώνοντας έτσι ε εξεργαστικούς όρους α ό τη CPU ροκειµένου να εκτελέσει τον υ όλοι ο κώδικα της εφαρµογής. Α ό τη σκο ιά του χρήστη α λώς οι εφαρµογές τρέχουν σηµαντικά γρηγορότερα. Ο συνδυασµός CPU + GPU είναι σηµαντικός καθώς οι CPUs α οτελούνται α ό λίγους υρήνες ρογραµµατισµένους για σειριακή ε εξεργασία, ενώ οι GPUs α οτελούνται α ό χιλιάδες µικρότερους, ιο α οδοτικούς υρήνες, ου είναι σχεδιασµένοι για αράλληλη α όδοση. Τα σειριακά µέρη των εφαρµογών εκτελούνται στη CPU ενώ όσα χρειάζονται αράλληλη ε εξεργασία στην GPU. Σκο ός µας είναι αγορά εξο λισµού για την ανά τυξη της αρα άνω τεχνολογίας ό ως GPUs και Libraries στα λαίσια της έρευνας και της εκµετάλλευσης τους ρος 79

85 όφελος της εριφέρειας και της ακαδηµαϊκής κοινότητας µε έµφαση στην κοστοστρέφεια. Η εξέλιξη αυτής της τεχνολογίας µ ορεί δραµατικά να µειώσει τον χρόνο ε εξεργασίας και εµφάνισης ληροφοριών ου θα ε εξεργάζονται για την Περιφέρεια. Για την ανά τυξη αυτής της τεχνολογίας είναι α αραίτητη η αγορά 400 GPU υψηλών ροδιαγραφών για την ενίσχυση της ε εξεργαστικής ισχύς ου θα ροσφέρεται. 2) Υ οστήριξη Web\Cloud\Big Data υ ηρεσιών Με την άνθιση του ίντερνετ οι web, cloud και big data υ ηρεσίες έγιναν ολύ δηµοφιλείς και χρησιµο οιούνται α ό εκατοµµύρια χρήστες του διαδικτύου. Ως τέτοιες υ ηρεσίες µ ορούµε να ούµε ότι είναι οι υ ηρεσίες web search, online mail, cloud storage και backup, online editing αρχείων, τα κοινωνικά δίκτυα, του video ondemand, του chating, των online αιχνιδιών αλλά και ολλών άλλων. Οι web, cloud και big data υ ηρεσίες, εκτός α ό ε εξεργαστική ισχύ συνήθως χρειάζονται και µεγάλο α οθηκευτικό χώρο. Για αράδειγµα µία web mail υ ηρεσία εκτός α ό την α οστολή των mail, ρέ ει και να τα α οθηκεύει στο cloud για να είναι ροσβάσιµα α ό αντού. Έτσι, ένα grid δίκτυο ου υ οστηρίζει µία τέτοια υ ηρεσία ρέ ει να έχει και µεγάλο α οθηκευτικό χώρο. Άλλο ένα τέτοιο αράδειγµα είναι οι υ ηρεσίες για online α οθήκευση αρχείων.. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 90% των συνολικών δεδοµένων ου είναι διαθέσιµα έχει αραχθεί τα τελευταία δυο χρόνια. Οι υ άρχουσες αραδοσιακές εφαρµογές διαχείρισης δεδοµένων δεν µ ορούν να αντα εξέλθουν στις τεχνικές ροκλήσεις ου θέτει ο ρυθµός αυτός. Αυτή η ανάγκη είχε σαν α οτέλεσµα την ανά τυξη και την διάθεση µιας νέας σουίτας εφαρµογών ικανών να διαχειριστούν τις ροκλήσεις ου θέτει ο µεγάλος όγκος δεδοµένων, ή τα λεγόµενα Big Data. Οι εφαρµογές αυτές έχουν σχεδιαστεί και ανα τυχθεί µε στόχο την α ρόσκο τη κλιµάκωση: καθώς αυξάνεται ο όγκος των δεδοµένων, οι εφαρµογές αυτές µ ορούν να αντα εξέλθουν εύκολα µε την ροσθήκη ε ι λέον υ ολογιστικών όρων. Η λήρως κατανεµηµένη αρχιτεκτονική αυτών των συστηµάτων ε ιτρέ ει την α ρόσκο τη κλιµάκωση µε την ροσθήκη ε ι λέων συµβατικών υ ολογιστικών και α οθηκευτικών κόµβων. Α ό ένα τέτοιο grid δίκτυο ωφελούνται εταιρείες ου αρέχουν web,cloud και big data υ ηρεσίες σε ένα ολύ ευρύ κοινό, ό ου ρέ ει να εξυ ηρετήσουν άρα ολλούς 80

86 χρήστες και έχουν ολύ µεγάλες α αιτήσεις σε ε εξεργαστική ισχύ και α οθηκευτικό χώρο. Big Data καλούνται τα σύνολα δεδοµένων που είναι πολύ µεγάλα, πολύ πολύπλοκα, για να αντιµετω ιστούν µε αραδοσιακές µεθόδους και λύσεις. Ανά τυξη βασικών εργαλείων αναζήτησης, συλλογής, ανάλυσης και διαχείρισης δεδοµένων big data (data mining, network analysis), τα ο οία βοηθούν στη λήψη ε ιχειρηµατικών α οφάσεων και στη διαχείριση του µεγάλου όγκου δεδοµένων και ληροφορίας ου αράγει καθηµερινά η αγορά. Εστίαση ρέ ει να δοθεί στην ανάλυση των δεδοµένων µε αραδείγµατα α ό την διαχείριση ληροφορίας ροερχόµενης α ό τα µέσα κοινωνικής δικτύωσης, φυσικά φαινόµενα κλ. Το ιο διαδεδοµένο ακέτο Big Data λογισµικού είναι το Apache Hadoop, το ο οίο είναι βασισµένο στο υ ολογιστικό µοντέλο MapReduce ου εισήγαγε η Google. Πάνω α ό το Hadoop έχουν ανα τυχθεί µια ολόκληρη σουίτα εφαρµογών ου καλύ τουν διαφορετικές ανάγκες, οι ο οίες α οτελούν το οικοσύστηµα Hadoop. Παρακάτω ακολουθεί, µια σύντοµη εριγραφή των βασικών εφαρµογών ου είναι βασισµένες στο Apache Hadoop. Hadoop: Το Hadoop είναι το βασικό ρογραµµατιστικό λαίσιο ου ροσφέρει τις λειτουργίες ου τα άλλα συστήµατα ε εκτείνουν. Με λίγα λόγια, το Hadoop ροσφέρει τις ρωτογενείς α οθηκευτικές και υ ολογιστικές λειτουργίες στις εφαρµογές Big Data, µε τον ίδιο τρό ο ου ένα Λειτουργικό Σύστηµα ( χ Windows) ροσφέρουν υ ολογιστική ισχύ και α οθηκευτικό χώρο στις εφαρµογές. Στην ουσία, το Hadoop διασυνδέει µια συστοιχία α ό υ ολογιστές µε σκο ό την ενιαία αξιο οίηση των συγκεντρωτικών όρων των υ ολογιστών ου συµµετέχουν στην συστοιχία. Α οτελείται α ό το κατανεµηµένο α οθηκευτικό σύστηµα HDFS και το κατανεµηµένο υ ολογιστικό µοντέλο MapReduce. HDFS: Το HDFS (Hadoop Distributed File System) είναι ένα κατανεµηµένο α οθηκευτικό σύστηµα ου συνενώνει τον α οθηκευτικό χώρο των υ ολογιστών της συστοιχίας και τον ροσφέρει σαν ένα τεράστιο σκληρό δίσκο στις εφαρµογές. Οι εφαρµογές µ ορούν να αλληλε ιδρούν µε το HDFS σαν να είναι ένα κανονικό α οθηκευτικό σύστηµα. Προσθέτοντας ε ι λέον υ ολογιστές στην συστοιχία Hadoop ο συνολικός α οθηκευτικός χώρος αυξάνεται. 81

87 MapReduce: Το υ ολογιστικό λαίσιο MapReduce εγκαθίσταται άνω α ό την συστοιχία Hadoop µε σκο ό την αξιο οίηση των υ ολογιστικών όρων (ε εξεργαστές και κύρια µνήµη) της συστοιχίας. Το MapReduce εγκαθίσταται µαζί µε το HDFS και το χρησιµο οιεί για είσοδο και έξοδο των δεδοµένων ρος ε εξεργασία. Με το MapReduce τυ ικές data-intensive εργασίες, ό ως η ε εξεργασία µεγάλου όγκου κειµένων για την εξαγωγή χ συγκεντρωτικών αναφορών, κλ, αυτοµατο οιούνται και γίνονται ολύ εύκολα. Για τέτοιου είδους εφαρµογές υ άρχει εγγενή υ οστήριξη α ό το λαίσιο MapReduce και οι ρογραµµατιστές δεν χρειάζεται να αναλώνονται µε λε τοµέρειες κατά την ανά τυξη του κώδικά τους. HBase NoSQL: Οι βασικές λειτουργίες βάσεων δεδοµένων στο οικοσύστηµα του Hadoop ροσφέρονται α ό την HBase, µια κατανεµηµένη βάση δεδοµένων ου χρησιµο οιεί σαν α οθηκευτικό υ όστρωµα το HDFS. Η HBase ακολουθεί το µοντέλο δεδοµένων του BigTable, του συστήµατος της Google. Η HBase ροσφέρει βασικές λειτουργίες εισαγωγής, αναζήτησης και ενηµέρωσης αντικειµένων. Τα δεδοµένα α οθηκεύονται σε έναν µεγάλο ίνακα ου µ ορεί να φτάσει δισεκατοµµύρια εγγραφές σε µέγεθος, υ οστηρίζοντας εκατοµµύρια στήλες. Οι δυνατότητες αναζήτησης δεν καλύ τουν το ευρύ φάσµα των αραδοσιακών SQL βάσεων, αρόλα αυτά ε ιτρέ ουν την εκτέλεση ερί λοκων ερωτηµάτων µε την χρήση του λαισίου MapReduce. Οι βάσεις NoSQL χρησιµο οιούνται για την α οθήκευση µεγάλου όγκου δεδοµένων ου µ ορεί να χρειάζονται ταυτόχρονες ενηµερώσεις και αναγνώσεις (transactional data). Σε αυτή την ερί τωση οι αραδοσιακές βάσεις δεδοµένων, χ MySQL, κλ δεν µ ορούν να κλιµακωθούν εύκολα σε µεγάλο αριθµό υ ολογιστικών κόµβων. Hive/Pig: Όταν υ άρχει ανάγκη για ερί λοκη ανάλυση δεδοµένων ε ι έδου Data Warehouse ή OLAP processing, οι εφαρµογές Hive και Pig χρησιµο οιούνται. Και τα δυο συστήµατα εγκαθίστανται άνω α ό το MapReduce και το HDFS και ροσφέρουν κατανεµηµένες υ ηρεσίες ανάλυσης και διαχείρισης δεδοµένων τύ ου SQL. Τα ερωτήµατα για την διαχείριση των δεδοµένων των χρηστών δίνονται σε µορφή ενός script µιας αναλυτικής γλώσσας ( αρόµοια µε την SQL) και τα συστήµατα µεταφράζουν το script σε µια αλληλουχία βηµάτων MapReduce ου ε εξεργάζονται τα δεδοµένα και ε ιστρέφουν το τελικό α οτέλεσµα. Η βασική διαφορά των εργαλείων 82

88 αυτών µε µια α λή βάση SQL είναι η αραλληλο οίηση της διαδικασίας της ε εξεργασίας: αυξάνοντας τον αριθµό των κόµβων µειώνεται ο χρόνος της συνολικής ε εξεργασίας. Τα αρα άνω συστήµατα χρησιµο οιούνται για την ανάλυση µεγάλου όγκου δεδοµένων κλίµακας TB ή PB ου είναι α οθηκευµένα στο HFDS. Τέτοια δεδοµένα µ ορεί να είναι αρχεία κειµένου, αρχεία logfiles, κλ. Το Mahout ροσφέρει ένα σύνολο α ό αλγορίθµους µηχανικής µάθησης ου είναι υλο οιηµένοι κατανεµηµένα άνω α ό το λαίσιο MapReduce. Στην ράξη, τυ ικοί αλγόριθµοι µηχανικής µάθησης ό ως clustering, classification, collaborative filtering, frequent pattern mining, κλ έχουν υλο οιηθεί µε την χρήση του MapReduce µε σκο ό την δυνατότητα κλιµάκωσης σε µεγάλο όγκο δεδοµένων και την µείωση του χρόνου ε εξεργασίας. Οι αρα άνω αλγόριθµοι χρησιµο οιούνται κατά κόρον α ό διαδικτυακές εταιρίες ου ροωθούν ροιόντα, ό ως χ η Amazon, το Ebay, κλ, για να εντο ίζουν τάσεις και να δηµιουργούν ροφίλ χρηστών µε σκο ό την στοχευµένη διαφήµιση ή την εξαγωγή ροτιµήσεων. Υ οδοµή υ ολογιστικών νεφών για εφαρµογές κατανεµηµένης ε εξεργασίας µεγάλου όγκου δεδοµένων Η υ οδοµή υ ολογιστικού νέφους εριλαµβάνει όλο το α αραίτητο υλικό και λογισµικό για την διάθεση υ ολογιστικών, α οθηκευτικών και δικτυακών όρων. Όσον αφορά το υλικό, µ ορούν να διακριθούν τρία βασικά συστατικά ου α οτελούν ένα υ ολογιστικό νέφος: Υ ολογιστικοί Πόροι: Οι υ ολογιστικοί όροι ροσφέρονται µέσω εικονικών µηχανών ου θα φιλοξενηθούν σε εξυ ηρετητές (Εξυ ηρετητές VMC - Virtual Machine Container) ολυ ύρηνης τεχνολογίας (multi-core) µε ενσωµατωµένο υλικό υ οστήριξης εκτέλεσης εικονικών µηχανών (hardware virtualization). Για την υλο οίηση του virtualization χρησιµο οιείται λογισµικό ανοιχτού κώδικα και συγκεκριµένα το Kernel-based Virtual Machine (KVM) στην τελευταία σταθερή έκδοσή του. Οι εξυ ηρετητές, είναι αρχιτεκτονικής συµβατής µε το σύνολο εντολών x86_64 (x86 ISA-Instruction Set Architecture) και έχουν λήρη συµβατότητα µε το λειτουργικό σύστηµα Debian στην τελευταία σταθερή έκδοσή του. Κάθε εξυ ηρετητής έχει 83

89 τουλάχιστον δύο ε εξεργαστές (CPUs) ολυ ύρηνης τεχνολογίας µε τουλάχιστον δέκα (10) υρήνων ανά ε εξεργαστή, µε υ οστήριξη για hardware virtualization,.χ. Intel-VT Virtualization, AMD-V Virtualization κλ, και διαθέτει συνολική µνήµη τουλάχιστον 96GB ανά ε εξεργαστή. Κάθε εξυ ηρετητής διαθέτει ε ίσης το ικό α οθηκευτικό σύστηµα, τεχνολογίας SSD, για την υ οστήριξη µηχανισµών caching, µε στόχο την βελτίωση της ε ίδοσης του συνολικού συστήµατος (storage throughput, latency, IOPS, κλ ). Όσον αφορά το δικτυακό µέρος, οι εξυ ηρετητές θα διαθέτουν δύο (2) θύρες 10 Gigabit Ethernet, ου υ οστηρίζουν IEEE 802.1Q (VLAN tagging) και IEEE 802.3ad Link Aggregation για λογική οµαδο οίηση των θυρών σε οµάδες ε ι έδου 2 (Ethernet). Σε κάθε λογική σύνδεση υ οστηρίζονται σε υλικό και λογισµικό Jumbo Frames µεγέθους τουλάχιστον 9KB. Για την µαζική και αυτοµατο οιηµένη διαχείριση των όρων, υ άρχουν οι αντίστοιχοι ελεγκτές διαχείρισης ου ε ιτρέ ουν µέσω καλά ορισµένων ρογραµµατιστικών διε αφών τεχνολογίας TCP/IP, την α οµακρυσµένη ενεργο οίησης/α ενεργο οίησης (remote power-on/power-off) του κάθε εξυ ηρετητή, την αναλυτική καταγραφή/ αρουσίαση της κατάστασης του συστήµατος (.χ. ανεµιστήρες, θερµοκρασίες κτλ.), την λειτουργία α οµακρυσµένης κονσόλας (BIOS/Console redirection over IPMI ή ισοδύναµο) σε κάθε εξυ ηρετητή, α οµακρυσµένης ρόσβασης σε γραφικό εριβάλλον (Remote VGA) και α οµακρυσµένης σύνδεσης µε α οθηκευτικό µέσο (Remote Media) ό ως µονάδες ο τικού ή σκληρού δίσκου. Α οθηκευτικοί Πόροι: Οι α οθηκευτικοί όροι ροσφέρονται α ό ένα σύνολο εξυ ηρετητών µε τα ίδια χαρακτηριστικά των εξυ ηρετητών ου υ οστηρίζουν τους υ ολογιστικούς όρους (Εξυ ηρετητές SC Storage Container). Για την ικανο οίηση των α οθηκευτικών αναγκών, οι εξυ ηρετητές διαθέτουν ενισχυµένο α οθηκευτικό και δικτυακό µέρος. Πιο συγκεκριµένα, κάθε εξυ ηρετητής διαθέτει το ικό α οθηκευτικό σύστηµα, τεχνολογίας SSD, για την υ οστήριξη µηχανισµών caching, µε στόχο την βελτίωση των ε ιδόσεων (storage throughput, latency, IOPS, κλ ), καθώς και α οθηκευτικό σύστηµα τεχνολογίας SATA µε στόχο την µεγιστο οίηση της συνολικής χωρητικότητας (storage capacity). Αντίστοιχα, όσον αφορά το δικτυακό µέρος, οι εξυ ηρετητές θα διαθέτουν τέσσερεις (4) θύρες 10 Gigabit Ethernet, ώστε να αντα εξέλθουν στο αυξηµένο δικτυακό φορτίο, λόγω του ρόλου τους ως εξυ ηρετητή 84

90 α οθηκευτικού χώρου. ικτυακοί Πόροι: Οι δικτυακοί όροι ροσφέρονται α ό ένα σύνολο δικτυακών συσκευών συνδυασµένων σε µια γενική αρχιτεκτονική ου ροσφέρει: Συνδέσεις ολλα λών 10Gigabit Ethernet α ό και ρος τους υ ολογιστικούς όρους, τους α οθηκευτικούς όρους και το Internet Αύξηση της διαθεσιµότητας - Ελαχιστο οίηση των Single Points of Failure (SPoF) µε υ οστήριξη ολλα λών ενεργών συνδέσεων. Α οφυγή συµφόρησης, δεδοµένου ότι ο όγκος της κίνησης στην υ οδοµή είναι αρκετά υψηλός. Σε κανονική λειτουργία δεν θα ρέ ει υ άρχει συµφόρηση, και σε ερί τωση µεµονωµένου ροβλήµατος η υ οβάθµιση ου ροκύ τει να µην είναι σηµαντική, Ε εκτασιµότητα µε α λό τρό ο, χωρίς να α αιτούνται σηµαντικές ροµήθειες ή αναδιατάξεις, Αξιο οίηση της διαθέσιµης χωρητικότητας και εξο λισµού µε µηχανισµούς τύ ου active-active, χωρίς εξο λισµό σε εφεδρεία ή διασυνδέσεις ου χρησιµο οιούνται µόνο σε ερι τώσεις δυσλειτουργίας. Ένα α ό τα λεονεκτήµατα του Big Data είναι ότι ροσφέρουν βελτιωµένα χαρακτηριστικά σε ότι αφορά την ταχύτητα και χωρητικότητα για ε ιχειρήσεις και υ ηρεσίες ου υιοθετούν τα cloud για την α οθήκευση δεδοµένων. Αυτό γιατί η α οθήκευση στο υ ολογιστικό σύννεφο του ΤΕΙ ΑΜΘ θα δώσει τη δυνατότητα στις υ ηρεσίες της εριφέρειας και τις ε ιχειρήσεις Για την οιοτική αναβάθµιση των υ ηρεσιών του GRID α αιτείτε η αγορά-ε έκταση των υ αρχουσών υ οδοµών. Σκο ός είναι η αύξηση αυτής ισχύος σε >2000 cores αλλά και τις α οθηκευτικής δυνατότητας του συστήµατος σε 1PB (1000GB) τουλάχιστον. Ε ίσης συµ ληρωµατικός α αιτούµενος εξο λισµός ρος τη κατεύθυνση αυτή είναι Εξυ ηρετητές VMC: 2x Intel Xeon Processor E v2 (25M Cache, 2.80 GHz), 192GB L/RDIMM 1600MT/s, 2x256GB SSD, 2x10GE Εξυ ηρετητές SC: 2x Intel Xeon Processor E v2 (25M Cache, 2.80 GHz), 192GB L/RDIMM 1600MT/s, 8x256GB SSD, 4x10GE, 24x4TB SATA 85

91 3) Smart Grids Ως Smart Grids αναφέρονται τα έξυ να δίκτυα διάθεσης και κατανάλωσης ενέργειας. Έξυ να γιατί µ ορούν να ροσαρµόζονται στις αλλαγές της ζήτησης αλλά και του εριβάλλοντος στο ο οίο λειτουργούν (.χ. αλλαγή του αραγωγικού µοντέλου µε την εισαγωγή ερισσότερων ανανεώσιµων µορφών ενέργειας) Στόχος του ηλεκτρικού δικτύου (Smart Grid) είναι η σύνδεση όλων των ενεργειακών ελατών, ανεξαρτήτως τό ου και χρόνου, µε τις ηγές ενέργειας. Για να γίνει αυτό µε το βέλτιστο τρό ο χρειάζεται η δηµιουργία ενός εξελιγµένου δικτύου µε χρήση της σύγχρονης τεχνολογίας ληροφορικής για τον έλεγχο και τη διαχείριση της ενεργειακής ροής. Τα έξυ νων δικτύων τα ο οία µ ορούν να ικανο οιήσουν τα αρακάτω χαρακτηριστικά: υνατότητα αυτόµατης ε αναφοράς α ό ενεργειακές διαταραχές Άµεση συµµετοχή των καταναλωτών στη διαχείριση ζήτησης (demand-response) Αυξηµένη αντοχή σε βλάβες υ οδοµών και ε ικοινωνιών Πλήρες αυτόνοµο σύστηµα αραγωγής και α οθήκευσης υνατότητα συνεχούς εισαγωγής νέων ψηφιακών υ ηρεσιών Τα έξυ να αυτά δίκτυα (Smart Grid) χρησιµο οιούν µοντέρνα ψηφιακή τεχνολογία και ροχωρηµένους αλγορίθµους ληροφορικής για τον ευφυή έλεγχο της ροής ενέργειας. Σε συνδυασµό µε τα συστήµατα έξυ νων µετρητών το smart grid µ ορεί να ε ο τεύει αυτόµατα την ενεργειακή κατανάλωση, βάση διαδικασιών ου καθορίζει η ενεργειακή ολιτική του ελάτη. Όλα τα αρα άνω µ ορούν να ε εξεργαστούν στο GRID του ΤΕΙ- ΑΜΘ για την ταχύτερη κάλυψη των αναγκών της Περιφέρειας. 5-4 ΥΝΗΤΙΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΤΟΥ GRID ΤΟΥ ΤΕΙ ΑΜΘ 1) Σύνδεση µε το European Grid Infrastructure (EGI)\HellasGRID To EGI ( είναι ένας οργανισµός της Ευρω αϊκής Ένωσης. Έχει σαν στόχο την διασύνδεση Ευρω αϊκών δικτύων Grid µε σκο ό την υ οστήριξη έργων ε ιστηµονικής έρευνας. Το EGI χρηµατοδοτείται κυρίως α ό ερευνητικά ρογράµµατα της Ευρω αϊκής Ένωσης. Για αράδειγµα το έργο EGI.INSPIRE ( χρηµατοδοτήθηκε α ό την ΕΕ µε 32 εκατοµµύρια ευρώ. 86

92 To HellasGRID, το Ελληνικό δίκτυο διασυνδεδεµένων GRID των ελληνικών εκ αιδευτικών ιδρυµάτων είναι µέλος του EGI. Το Grid του ΤΕΙ-ΑΜΘ όντας εκ αιδευτικό ίδρυµα µ ορεί να υ οβάλλει αίτηση για να ενσωµατωθεί στο HellasGrid και µέσω αυτού να είναι µέλος του EGI και να συµµετέχει στα ευρω αϊκά έργα ου τρέχουν σε αυτό. Οι ωφελούµενοι α ό ένα τέτοιο grid, θα είναι οι εκ αιδευτικοί και ερευνητικοί οργανισµοί και ιδρύµατα αλλά και ανεξάρτητοι ερευνητές ου θα είναι εξουσιοδοτηµένοι για ρόσβαση σε αυτό ώστε να µ ορούν να εκτελούν τις εφαρµογές τους στο δίκτυο. Είτε για ερευνητικούς, ειραµατικούς αλλά και εκ αιδευτικούς σκο ούς. 2) Ε εξεργασία σεισµικών δεδοµένων Οι εταιρείες εξόρυξης ετρελαίου και φυσικού αερίου κάνουν συνέχεια έρευνες για ανακάλυψη νέων κοιτασµάτων. Μέρος των ερευνών αυτών είναι και η ανάλυση των δεδοµένων α ό τις σεισµικές έρευνες ου εκτελούν οι εταιρείες. Η µέθοδος ου χρησιµο οιείται, ονοµάζεται ακουστική σεισµικών εφαρµογών ή σεισµό-ακουστική (seismo-acoustics). Η µέθοδος αυτή, ασχολείται µε την έρευνα και µελέτη του υ εδάφους στην ξηρά και στο βυθό της θάλασσας µέσω της χρήσης ηχητικών (σεισµικών) κυµάτων, για την εξερεύνηση ορυκτών, µελέτη σεισµικών ρηγµάτων του γήινου φλοιού, κτλ. Για το σκο ό αυτό χρησιµο οιούνται ελεγχόµενες ηγές σεισµικών κυµάτων, ό ως χ. δυναµίτης/tovex, αερο ίστολα (air guns), σεισµικοί δονητές (Vibroseis), κτλ. Η αρχή λειτουργίας είναι ίδια µε των συστηµάτων ηχοεντο ισµού (sonar). Η ανάλυση των δεδοµένων ου αράγει α αιτεί µεγάλη ε εξεργαστική ισχύ για να ερατωθεί, λόγω του µεγάλου όγκου των δεδοµένων. Οι εταιρείες αυτές ολύ συχνά µισθώνουν grid δίκτυα τρίτων για την ανάλυση των δεδοµένων τους. Σήµερα στην Ελλάδα αλλά και στην Κύ ρο γίνονται εκτεταµένες έρευνες για κοιτάσµατα ετρελαίου και φυσικού αερίου. Τα δεδοµένα ου ροκύ τουν α ό αυτές τις έρευνες στέλνονται στο εξωτερικό για ε εξεργασία. Με την ολοκλήρωση του grid του ΤΕΙ-ΑΜΘ, θα µ ορούσαν αυτά τα δεδοµένα να σταλούν εκεί για ε εξεργασία. Ε ίσης το τµήµα Τεχνολογίας ετρελαίου θα µ ορούσε να ωφεληθεί α ό ένα τέτοιο δίκτυο για εκ όνηση ειραµάτων και εργασιών. 3) Σεισµική ανάλυση 87

93 Με τον όρο σεισµική ανάλυση εννοούµε την αντίδραση ενός κτιρίου ο οιουδή οτε είδους ή γέφυρας σε έναν σεισµό µέσω υ ολογιστικής εξοµοίωσης. ηλαδή εξοµοιώνουµε σε υ ολογιστή, µέσω µαθηµατικών µοντέλων ως αντα εξέρχεται ένα κτίριο ή γέφυρα σε έναν σεισµό. Μέσω αυτής της εξοµοίωσης µ ορούµε να συµ εράνουµε αν ένα συγκεκριµένο κτίριο ληροί τους αντισεισµικούς κανόνες της εκάστοτε εριοχής ου θα κτιστεί το κτίριο. Αν δεν τους ληροί, τότε µ ορούµε να βρούµε τα αδύνατα σηµεία στην δοµή του α ό την εξοµοίωση και να κάνουµε τις α αραίτητες αλλαγές στον σχεδιασµό του ώστε να ληροί τελικά τους κανονισµούς. Το ΤΕΙ-ΑΜΘ θα µ ορούσε να συνεργαστεί µε τον Οργανισµό Αντισεισµικού Σχεδιασµού και Προστασίας στην Θεσσαλονίκη για την ε εξεργασία τέτοιων δεδοµένων α ό το grid δίκτυό του. 4) Υ ολογιστική χηµεία Υ ολογιστική χηµεία είναι ένας κλάδος της χηµείας ου χρησιµο οιεί τις αρχές της ε ιστήµης των υ ολογιστών για να βοηθήσει στην ε ίλυση χηµικών ροβληµάτων. Χρησιµο οιεί τα α οτελέσµατα της θεωρητικής χηµείας, τα ο οία ενσωµατώνει σε κατάλληλα υ ολογιστικά ρογράµµατα, για να υ ολογίσει τις δοµές και ιδιότητες των µορίων και στερεών. Η αναγκαιότητα της ροέρχεται α ό το γεγονός ότι εκτός α ό σχετικά ρόσφατα α οτελέσµατα σχετικά µε το µοριακό ιόν του υδρογόνου, το κβαντικό ρόβληµα n-σωµατιδίων δεν µ ορεί να λυθεί αναλυτικά, ολύ λιγότερο σε κλειστή µορφή. Ενώ κατά κανόνα τα α οτελέσµατα της συµ ληρώνουν τις ληροφορίες ου λαµβάνονται α ό τα χηµικά ειράµατα, σε µερικές ερι τώσεις ροβλέ ουν και µη αρατηρήσιµα χηµικά φαινόµενα. Χρησιµο οιείται στο σχεδιασµό νέων φαρµάκων και υλικών. Οι µέθοδοι της υ ολογιστικής χηµείας κυµαίνονται α ό µεθόδους υψηλής ακρίβειας σε µεθόδους κατά ροσέγγιση. Εξαιρετικά ακριβείς µέθοδοι είναι συνήθως εφικτοί µόνο για µικρά συστήµατα (για ολύ λίγα µόρια). Η εξοµοίωση όµως ακόµη και για µικρά συστήµατα είναι ολύ α αιτητική σε ε εξεργαστική ισχύ και συχνά α αιτούνται grid δίκτυα για τους υ ολογισµούς. Το τµήµα Τεχνολογίας ετρελαίου του ΤΕΙ-ΑΜΘ θα µ ορούσε να ωφεληθεί α ό ένα τέτοιο grid δίκτυο για την εκ όνηση εργασιών, ειραµάτων και τυχιακών εργασιών. 5) Ανακάλυψη φαρµάκων 88

94 Η έρευνα και ανά τυξη ενός φαρµάκου α αιτεί µακροχρόνια ε ένδυση διάρκειας α ό 10 έως 13 έτη, ενώ ροϋ οθέτει την διεξαγωγή µεγάλων και δα ανηρών κλινικών µελετών. Μία ε ι λέον ε ιβάρυνση του συνολικού κόστους Έρευνας και Ανά τυξης, ροέρχεται α ό το γεγονός ότι σήµερα λέον α αιτείται η α όδειξη έραν της ασφάλειας και α οτελεσµατικότητας του εκάστοτε φαρµάκου και της ρόσθετης αξίας ου αρέχει στην οιότητα ζωής των ασθενών. Η ανακάλυψη και ανά τυξη νέων φαρµάκων γίνεται όλο και ιο δύσκολη, µε µόνο 1 στα νέα µόρια ου διερευνούνται, να καταλήγει ως νέο φάρµακο στην αγορά. Σύµφωνα µε την έκθεση του Ευρω αϊκού Συνδέσµου Φαρµακευτικών Ε ιχειρήσεων (EFPIA) του 2007, κατά µέσο όρο το κόστος της έρευνας και ανά τυξης µίας νέας χηµικής ουσίας υ ολογίζεται στο 1 δισεκατοµµύριο. Η διαδικασία αυτή µ ορεί να βοηθηθεί α ό την ε ιστήµη της ληροφορικής µέσω της µοριακής µοντελο οίησης. Η µοριακή µοντελο οίηση εριλαµβάνει όλες τις θεωρητικές µεθόδους και υ ολογιστικές τεχνικές για την µοντελο οίηση ή την µίµηση της συµ εριφοράς των µορίων µέσω εξοµοίωσης σε υ ολογιστή. Η µοριακή µοντελο οίηση χρησιµο οιείται για την µελέτη της αναδί λωσης ρωτεϊνών, για την ενζυµική κατάλυση, για την ρωτεϊνική σταθερότητα, την µοριακή αναγνώριση ρωτεϊνών, στην µελέτη του DNA, στα συµ λέγµατα µεµβρανών κά. Οι α αιτήσεις σε ε εξεργαστική ισχύ είναι τεράστιες και η χρήση grid δικτύων είναι ρακτικά µονόδροµος. Το ΤΕΙ-ΑΜΘ και το ανε ιστήµιο του Άµστερνταµ έχουν υ ογράψει MoU (Memorandum of understanding) και άρα µ ορούν να συνεργαστούν αξιο οιώντας την ανάλογη υ οδοµή του grid σε project ό ως αυτό του Dr. Peter Sloot, µε την ονοµασία ViroLab ενός grid δικτύου για την µελέτη του ιού του AIDS(HIV). 89

95 Α εικόνιση ρογράµµατος ε εξεργασίας του Virolab 6) Υ οστήριξη ειραµάτων και ερευνών Πολύ συχνά µεγάλοι ερευνητικοί οργανισµοί αράγουν τόσο µεγάλο όγκο δεδοµένων α ό τα ειράµατα και τις έρευνές τους, ου είναι αδύνατο να αναλυθούν α ό α λούς υ ολογιστές και η χρήση ενός Grid δικτύου κρίνεται α αραίτητη. Ένα αράδειγµα είναι ο Large Hadron Collider του CERN ό ου κάθε είραµα αράγει τεράστιο όγκο δεδοµένων ρος ανάλυση. Συγκεκριµένα, κάθε χρόνο ο LHC αράγει 25 Petabytes δεδοµένων. Το CERN χρησιµο οιεί το Worldwide LHC Computing Grid ( για την ε εξεργασία των δεδοµένων µόνο του LHC. Το ΤΕΙ-ΑΜΘ και το CERN έχουν υ ογράψει MoU (Memorandum of understanding) ) και άρα θα µ ορούσαν να συνεργαστούν για την ε εξεργασία δεδοµένων α ό τον LHC και άλλα project του ερευνητικού κέντρου. 90

96 7) Οικονοµική µελέτη και ρόβλεψη Ως ρόβλεψη θεωρείται η εκτίµηση µελλοντικών γεγονότων ου θα χρησιµο οιήσει µια ε ιχείρηση για τον ρογραµµατισµό των σχεδίων της. Οι διαρκώς µεταβαλλόµενες ε ιχειρηµατικές συνθήκες ως α οτέλεσµα του αγκόσµιου ανταγωνισµού και των ραγδαίων τεχνολογικών αλλαγών ασκούν ιέσεις στις ε ιχειρήσεις για όσο το δυνατόν ιο ακριβείς ροβλέψεις. Οι ροβλέψεις χρειάζονται ροκειµένου να καθορίζει µια ε ιχείρηση τις ηγές ου θα χρειαστεί, να ρογραµµατίσει τις υ άρχουσες ηγές και να α οκτήσει τις υ όλοι ες ου θα χρειαστούν για την αραγωγή. Οι ακριβείς ροβλέψεις ε ιτρέ ουν στις ε ιχειρήσεις να χρησιµο οιούν α οτελεσµατικά τις δυνατότητες των µηχανηµάτων, να µειώνουν τους χρόνους αραγωγής και τα α οθέµατα. Για αράδειγµα, ο διευθυντής µιας εταιρείας fast-food ρέ ει να ροβλέψει των αριθµό των ελατών σε όλες τις εριόδους της µέρας καθώς και τα ροϊόντα ου θα ζητηθούν ροκειµένου να ρογραµµατίσεις των αριθµό των εργαζοµένων ου θα χρειαστεί. Οι ε ιχειρήσεις ε ίσης θα ρέ ει να ροβλέ ουν αλλαγές στις τιµές ή τα κόστη καθώς και να ροετοιµάζονται για αλλαγές στη νοµοθεσία και τους κανονισµούς, στους ανταγωνιστές τους ή στην τεχνολογία. Οι µέθοδοι ρόβλεψης µ ορούν να βασιστούν είτε σε µαθηµατικά µοντέλα µε τη χρησιµο οίηση των διαθέσιµων ιστορικών στοιχείων, είτε σε οιοτικές µεθόδους βασισµένες στην διοικητική εµ ειρία των στελεχών της, είτε σε συνδυασµό και των δύο. Ε ίσης ολλά οικονοµικά ιδρύµατα ό ως ο IMF(International Monetary Fund) και η Παγκόσµια τρά εζα κάνουν µελέτες και ροβλέψεις για την οικονοµία, ό ως οι ροβλέψεις για το ΑΕΠ, την ανεργία, τον ληθωρισµό κά. Η αγκόσµια τρά εζα έχει µάλιστα δικό της υ ολογιστικό δίκτυο για την εκτέλεση τέτοιων υ ολογισµών: Το τµήµα διοίκησης ε ιχειρήσεων του ΤΕΙ-ΑΜΘ θα µ ορούσε να ε ωφεληθεί α ό ένα τέτοιο δίκτυο για την εκ όνηση ειραµάτων και εργασιών. 8) Πρόβλεψη καιρού και µελέτη του εριβάλλοντος Ένα ατµοσφαιρικό µοντέλο ρόγνωσης είναι στην ουσία ένα σύστηµα ροσοµοίωσης των φυσικών διαδικασιών ου λαµβάνουν χώρα στην ατµόσφαιρα. Η ατµόσφαιρα ροσοµοιώνεται µε διακριτά σηµεία (grid points) σε συγκεκριµένα ε ί εδα (levels) ου αρχίζουν α ό το έδαφος και τελειώνουν στα ανώτερα σηµεία της ατµόσφαιρας. Με τον τρό ο αυτό δηµιουργείται ένα τρισδιάστατο λέγµα σηµείων άνω στο ο οίο 91

97 ραγµατο οιούνται όλοι οι α αιτούµενοι υ ολογισµοί. Το τρισδιάστατο λέγµα σηµείων ενός αριθµητικού µοντέλου καιρού Ε ίσης γίνεται η αραδοχή ότι ο χρόνος κυλά µε ολύ µικρά χρονικά βήµατα της τάξης των λίγων δευτερολέ των. Η συνεχής ε ανάληψη των υ ολογισµών σε κάθε χρονικό βήµα οδηγεί στην ρόγνωση του καιρού για την ε όµενη ηµέρα ή για την ε όµενη εβδοµάδα. Όσο υκνότερο είναι το δίκτυο των σηµείων και όσο ιο ρεαλιστική είναι η ροσοµοίωση της ατµόσφαιρας α ό το σύστηµα των εξισώσεων ου την εριγράφουν, τόσο ιο ικανο οιητικά είναι τα α οτελέσµατα και τόσο µεγαλύτερη η α αιτούµενη υ ολογιστική ισχύς. Υ άρχουν τα αρακάτω είδη µοντέλων ρόγνωσης καιρού: - Παγκόσµια µοντέλα Στα αγκόσµια µοντέλα το λέγµα των σηµείων καλύ τει όλη την γη και οι εξισώσεις ολοκληρώνονται σε όλη την ατµόσφαιρα της γης (Βόρειο και Νότιο ηµισφαίριο). - Το ικά µοντέλα (Limited Area Model LAM) Για τη ρόγνωση διαταραχών µικρότερης κλίµακας χώρου και χρόνου χρησιµο οιούνται τα το ικά µοντέλα καιρού. Τα µοντέλα εριορισµένης εριοχής στηρίζονται στις ίδιες ερί ου εξισώσεις µε τη διαφορά ότι εκτελούνται σε µία εριορισµένη εριοχή, χρησιµο οιώντας ένα υκνότερο λέγµα σηµείων και µ ορούν να ροσοµοιώσουν µε ακριβέστερο τρό ο διαταραχές και φαινόµενα µικρής κλίµακας, γεγονός ου συνε άγεται αναλυτικότερα και οιοτικότερα α οτελέσµατα. Αντί να ε ιλύεται το ρόβληµα του καιρού σε ολόκληρη τη γη, άνω σε ένα αραιό λέγµα σηµείων, ε ικεντρώνεται το ενδιαφέρον σε µια µικρή συγκεκριµένη εριοχή (.χ. Ευρώ η ή Ελλάδα) και ε ιλύεται το ρόβληµα χρησιµο οιώντας ένα ολύ ιο υκνό λέγµα σηµείων. Τα µοντέλα εριορισµένης εριοχής χωρίζονται σε δύο κατηγορίες, τα υδροστατικά και 92

98 µη υδροστατικά. Τα µη υδροστατικά µοντέλα ροσοµοιώνουν τις ατµοσφαιρικές διαδικασίες µικρότερου µήκους κύµατος. ιεθνώς η εκτέλεση των αριθµητικών µοντέλων καιρού ραγµατο οιείται σε υ ολογιστικά συστήµατα υψηλών ε ιδόσεων (grid/supercomputers) για δυο λόγους: 1) Τα µετεωρολογικά µοντέλα είναι γενικά µεγάλοι (χρονοβόροι) κώδικες. Για την εκτέλεσή τους α αιτείται ένα µεγάλο λήθος ε εξεργασιών και υ ολογισµών ενός τεράστιου όγκου δεδοµένων. 2) Τα α οτελέσµατα των µετεωρολογικών µοντέλων ρέ ει να αρέχονται σε ένα ολύ σύντοµο χρονικό διάστηµα στα τµήµατα ε ιχειρησιακής ρόγνωσης, ροκειµένου να εξαχθούν έγκαιρα τα τελικά συµ εράσµατα για την εξέλιξη του καιρού. Το τµήµα ασο ονίας του ΤΕΙ-ΑΜΘ θα µ ορούσε να ε ωφεληθεί α ό ένα τέτοιο grid δίκτυο για ειραµατισµό και εκτέλεση εργασιών ε άνω στα καιρικά φαινόµενα. 9) Grid computing σε ιατρικές εφαρµογές Ιατρικές εφαρµογές µ ορούν να εκµεταλλευτούν υ ηρεσίες GRID µε ολλούς τρό ους: Μερικές α ό αυτές είναι υ ολογιστικά α αιτητικές ενώ κά οιες άλλες βασίζονται στη διαθεσιµότητα διάφανης ρόσβασης σε κατανεµηµένα δεδοµένα έτσι ώστε να µ ορέσουν να αναλυθούν και αν είναι δυνατόν σε ραγµατικό χρόνο. Οι κατηγορίες των εφαρµογών αξιολογούνται ανάλογα µε τις α αιτήσεις ου έχουν για χρήση υ ηρεσιών GRID καθώς και α ό τα λεονεκτήµατα κά οιας ροσέγγισης GRID. Οι αρακάτω εριγραφόµενες εφαρµογές θα µ ορούσαν να αξιο οιηθούν α ό το Grid του ΤΕΙ-ΑΜΘ σε συνεργασία µε την Ιατρική Σχολή του ΠΘ και του Τµήµατος Νοσηλευτικής του ΤΕΙ-ΑΜΘ στο ιδυµότειχο. Εφαρµογές βασισµένες στην ροσοµοίωση Ο σχεδιασµός ή / και η ανατροφοδότηση της θερα είας α οτελούν τυ ικές εφαρµογές βασισµένες στην ροσοµοίωση: Αυτές βασίζονται στην µηχανή ροσοµοίωσης Μόντε Κάρλο, και έχουν την ικανότητα να εριγράφουν τη γεωµετρία του σώµατος στην α αιτούµενη ανάλυση (για αράδειγµα εισάγουν την έξοδο της αξονικής τοµογραφίας). 93

99 Ο τικο οίηση της εριγραφής της γεωµετρίας σώµατος FLUKA ου λαµβάνεται α ό την έξοδο ενός αξονικού τοµογράφου. Η ροσοµοίωση των φυσικών διεργασιών ου ραγµατο οιούνται όταν το σώµα εκτίθεται σε µια θερα ευτική ορεία (therapeutic beam) ε ιτρέ ει την ανακατασκευή του 3D χάρτη της δόσης ου α ελευθερώνεται. Ε ίσης η µέθοδος Μόντε Κάρλο µ ορεί να ανα αράγει µε ακρίβεια ένα 3D χάρτη ου αράγεται µε την ακτινοβόληση PETσάρωσης. Σύγκριση µεταξύ µέτρησης 3D χάρτη ( ου λαµβάνεται α ό µία σάρωση ΡΕΤ µετά την ακτινοβόληση) και της ροσοµοίωσης FLUKA. Α ό την ο τική του GRID, η ροσοµοίωση ολλών σωµατιδίων µ ορεί να θεωρηθεί ως ένα αράλληλο ρόβληµα και να υ οδιαιρεθεί σε ολλές διαδικασίες, ου τρέχουν αράλληλα σε ε εξεργαστές ου αρέχονται α ό ένα ή ερισσότερα κέντρα υ ολογιστών ου είναι συνήθως α οµακρυσµένα σε σχέση µε το χρήστη ου εκδίδει το αίτηµα. 94

100 Ανάλυση Εικόνων κατά α αίτηση Η Ιατρική Ανάλυση Εικόνων είναι µια άλλη κατηγορία των εφαρµογών ου µ ορούν να εκµεταλλευτούν τη διαθεσιµότητα των υ ηρεσιών GRID. Εάν ολλά νοσοκοµεία ανήκουν στην ίδια κοινότητα (VO), µ ορούν να µοιραστούν ένα κοινό αλγόριθµο ανάλυσης, ο ο οίος διατίθεται α ό τον Πάροχο της Υ ηρεσίας GRID. Α ό ένα το ικό εριβάλλον διε αφής χρήστη (GUI), ένας εξουσιοδοτηµένος χρήστης µ ορεί να φορτώσει µια νέα εικόνα (εξέτασης) στο το ικό του σύστηµα, να την καταχωρήσει στον κατάλογο δεδοµένων και, στη συνέχεια, ανάλογα µε τα χαρακτηριστικά της εικόνας, να ζητήσει την εκτέλεση του αλγορίθµου ανάλυσης. Αλγόριθµοι ανίχνευσης µ ορούν να ενεργο οιηθούν κατά α αίτηση α ό µια α οµακρυσµένη α οθήκη ή εγκατάσταση. Τηλε-ακτινολογία και Ε ιδηµιολογίας Μερικές φορές είναι χρήσιµο ο γιατρός να είναι σε θέση να µοιραστεί µε κά οιο συνάδελφό του εµ ειρογνώµονα την ευθύνη για τη διάγνωση ή να είναι σε θέση να δείξει, κατά τη διάρκεια µιας εκ αίδευσης για νέους ακτινολόγους, µερικές ε ιλεγµένες ερι τώσεις ου είναι ιδιαίτερα σηµαντικές. Υ οθέτοντας ως ένα GRID κοινότητας (VO) έχει ανα τυχθεί σε Ν το οθεσίες, κάθε το οθεσία έχει ένα κοµµάτι δεδοµένων α ό το σύνολο της κατανεµηµένης βάσης δεδοµένων των εικόνων / εξετάσεων, ό ου βρίσκονται καταχωρηµένα όλα τα σχετικά δεδοµένα και µεταδεδοµένα. Αυτή η βάση δεδοµένων ου ορίζεται και ως κατάλογος δεδοµένων φιλοξενείται στον αροχέα υ ηρεσιών GRID. 95

101 Κάθε εξουσιοδοτηµένος χρήστης, α ό ο οιοδή οτε το οθεσία του συστήµατος, µ ορεί να θέσει ερωτήµατα για δεδοµένα και µεταδεδοµένα α ό τον κατάλογο δεδοµένων του GRID και να ανακτήσει µια λίστα των εικόνων ου ληρούν ένα ε ιλεγµένο σύνολο α αιτήσεων σε ερί τωση ου α αιτείται µια συνδιάγνωση ή εκ αίδευση. Προγράµµατα ροσυµ τωµατικού ελέγχου (Screening Programs) Ίσως, η ιο σχετική ε ίδραση της χρήσης των υ ηρεσιών GRID µ ορεί να είναι σε ρογράµµατα ροσυµ τωµατικού ελέγχου, τα ο οία γίνονται µε στόχο την έγκαιρη διάγνωση των ασθενειών καρκίνου ου σχετίζονται µε ασυµ τωµατικό ληθυσµό. Έχει α οδειχθεί ότι, για αράδειγµα, στην ερί τωση του καρκίνου του µαστού, ο ροσυµ τωµατικός έλεγχος µ ορεί να αρέχει µια έγκαιρη διάγνωση η ο οία έχει ως α οτέλεσµα ολύ µεγαλύτερα οσοστά ε ιβίωσης για τον ληθυσµό στόχο. Είναι ακόµη υ ό συζήτηση το αν η ίδια α οτελεσµατικότητα µ ορεί να ροκύψει α ό τα άλλα όργανα. Ωστόσο, τα ρογράµµατα ροσυµ τωµατικού ελέγχου µ ορούν να εφαρµοστούν στον καρκίνο του νεύµονα και του αχέος εντέρου. Μια ιθανή εφαρµογή της χρήσης ροσυµ τωµατικού ελέγχου φαίνεται στην Εικόνα ου ακλουθεί. Η βασική ιδέα είναι ότι ο αλγόριθµος ανάλυσης εικόνας µ ορεί να χρησιµο οιηθεί ως ε ιλογέας των υ ο-δείγµα εξετάσεων ου ρέ ει να αναλυθούν γρήγορα. 96

102 Η συλλογή δεδοµένων ραγµατο οιείται αράλληλα, ασύγχρονα και σε ολλές το οθεσίες. Τα στοιχεία καταχωρούνται σε ένα κατάλογο δεδοµένων, ο ο οίος µ ορεί να είναι είτε µια ενιαία κεντρική µονάδα ή ένας κατανεµηµένος κατάλογος µε ένα κεντρικό τµήµα ου διαχειρίζεται µόνο τη χαρτογράφηση των δεδοµένων στη φυσική το οθεσία. Μια σύγχρονη διαδικασία, µε µια ροκαθορισµένη εριοδικότητα (.χ. καθηµερινά) θα αναλύσει τα ρόσφατα δεδοµένα και θα ροσδιορίσει το υ οσύνολο των εξετάσεων ου α αιτούν µια γρήγορη ανατροφοδότηση α ό τους ακτινολόγους. 5-5 ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΑ ΟΦΕΛΗ Ε ιτάχυνση ε ιχειρηµατικών α οτελεσµάτων. Ανάλογα µε το είδος της ε ιχείρησης οργανισµού -υ ηρεσίας αυτό µ ορεί να σηµαίνει: ταχύτερη αραγωγή ροϊόντων, ταχύτερη ε ίλυση ροβληµάτων, ταχύτερη υλο οίηση ή ανά τυξη υ ηρεσιών. Τα αρα άνω µεταφράζονται σε µείωση του χρόνου ου τα ροϊόντα ή οι υ ηρεσίες µιας ε ιχείρησης οργανισµού υ ηρεσίας φθάνουν στην αγορά (time to market) ή τον ολίτη, κάτι ου είναι ιδιαίτερα ολύτιµο µεταξύ ανταγωνιστικών εταιριών αλλά και α ό ά οψη κοινωνικών υ ηρεσιών. Αύξηση της αραγωγικότητας των εργαζοµένων Μια υ οδοµή grid α ελευθερώνει τους τελικούς χρήστες δίνοντάς τους ρόσβαση σε υ ολογιστικούς, α οθηκευτικούς και άλλους όρους όταν τους χρειάζονται. Ε ι λέον 97

103 δίνεται η δυνατότητα στους υ αλλήλους να κινηθούν εύκολα και γρηγορότερα α ό οτέ µεταξύ των διαφόρων φάσεων σχεδιασµού/ αραγωγής ροϊόντων, ερευνητικών έργων και άλλων. Ενδυνάµωση της συνεργασίας και ροώθηση λειτουργικής ευελιξίας Εκτός α ό την συνάθροιση υ ολογιστικών όρων ένα λέγµα (GRID) φέρνει κοντά και τους ανθρώ ους µιας εταιρίας κάνοντας ευκολότερη την µεταξύ τους συνεργασία. Τα ευρέως διασκορ ισµένα τµήµατα και οι ε ιχειρήσεις δηµιουργώντας εικονικές οργανώσεις µ ορούν να µοιραστούν µεταξύ τους δεδοµένα και όρους. Κλιµακωτές ΙΤ υ οδοµές Μια υ οδοµή λέγµατος ε ιτρέ ει την α οτελεσµατική κλιµάκωσή της ώστε να ικανο οιούνται οι µεταβλητές ε ιχειρησιακές α αιτήσεις: ηµιουργούνται λοι όν εύκαµ τες, ελαστικές λειτουργικές υ οδοµές. Έτσι είναι δυνατόν να διευθετηθούν οι γρήγορες διακυµάνσεις των α αιτήσεων/αναγκών των ελατών. Οι υ ολογιστικοί και α οθηκευτικοί όροι αντιδρούν στιγµιαία και αντα οκρίνονται στις ανάγκες ου ροκύ τουν. Αύξηση του οφέλους των ε ενδύσεων IT. Με την χρήση τεχνολογικής υ οδοµής οργανωµένης σε λέγµα, µια ε ιχείρηση µ ορεί να ετύχει µεγιστο οίηση χρησιµο οίησης των όρων της, ενο οιώντας τους σε ένα ενιαίο εικονικό σύστηµα. Έτσι καταφέρνει να εκµεταλλευτεί σχεδόν λήρως τα υ ολογιστικά συστήµατα στα ο οία έχει ήδη ε ενδύσει αγοράζοντάς τα ενώ µ ορεί να α οφύγει δα άνες σε νέα αν δεν ροσδίδουν σηµαντικό όφελος. Τα υ ολογιστικά συστήµατα µιας ε ιχείρησης αυξάνονται συνεχώς και µαζί τους αυξάνεται και το κόστος διαχείρισης τους. Η αρχιτεκτονική λέγµατος ε ιτρέ ει τη διαχείριση όλων αυτών των συστηµάτων ως µια ενιαία οντότητα οδηγώντας σε δραστική µείωση του διαχειριστικού κόστους. Πρόσβαση σε υ ολογιστικούς όρους υ ό τη µορφή υ ηρεσιών Στις σύγχρονες ε ιχειρήσεις όλο και ερισσότερες εταιρικές εφαρµογές αρέχονται ως κατανεµηµένες δικτυακές υ ηρεσίες. Πρέ ει να διευκρινιστεί όµως η σχέση µεταξύ αρχιτεκτονικής λέγµατος (Grid Architecture), αρχιτεκτονικής ροσανατολισµένης ρος τις υ ηρεσίες (SOA - Service-Oriented Architecture) και ροής ε ιχειρησιακής διαδικασίας (Business Process Flow). Grid Architecture - Βασικός ρόλος της αρχιτεκτονικής λέγµατος είναι η αύξηση της 98

104 χρησιµο οίησης των όρων µιας ε ιχείρησης. SOA (Service-Oriented Architecture) Παρότι τα grids µ ορούν να λειτουργήσουν χωρίς την ύ αρξη αρχιτεκτονικής ροσανατολισµένης ρος τις υ ηρεσίες (SOA), είναι ιδιαίτερα ε ιθυµητή η ύ αρξή της. Με το συνδυασµό Grid-SOA γίνεται δυναµική ανάθεση όρων στις διάφορες δικτυακές υ ηρεσίες και ξε ερνιούνται ροβλήµατα ε ικοινωνίας ρογραµµάτων και µεταφοράς δεδοµένων οδηγούµαστε έτσι σε βελτιωµένες διαδικασίες, αυξηµένη αραγωγικότητα, µεγαλύτερη ευελιξία, και µικρότερο υ ολογιστικό κόστος. Business Process Flow Όταν µια ε ιχείρηση λειτουργεί µε αρχιτεκτονική SOA µ ορεί να αρχίσει να τρέχει τις ε ιχειρησιακές της διαδικασίες µε διαφανή τρό ο άνω α ό το στρώµα των ληροφοριακών συστηµάτων της. Τα ληροφοριακά συστήµατα ου χρησιµο οιούν αρχιτεκτονική βασισµένη σε υ ηρεσίες ιαδικτύου άνω α ό αρχιτεκτονική grid α οτελούν την ιδανικότερη υ οδοµή για την διαχείριση και την εκτέλεση ε ιχειρησιακών διαδικασιών. Άλλα οφέλη του Grid: Συµβάλλει στην οικοδόµηση ενός µεγάλης κλίµακας λέγµατος δεδοµένου ότι αρακινεί τους ιδιοκτήτες όρων να συµβάλουν τους (µη α ασχοληµένους) όρους τους, για να τους χρησιµο οιήσουν άλλοι και να ωφεληθούν Παρέχει µια δίκαιη βάση για την ρόσβαση στους όρους λέγµατος για τον καθέναν. Βοηθά στην ρύθµιση του ισοζυγίου ροσφοράς-ζήτησης για όρους. Προσφέρει οικονοµικό τον κίνητρο για τους χρήστες να καθυστερούν την α αίτηση ολοκλήρωσης ροβληµάτων χαµηλής ροτεραιότητας (ώστε να ε ιτύχουν µικρότερο κόστος). Ενθαρρύνει όµως τη λύση ρώτα των χρονικά κρίσιµων ροβληµάτων. Αφαιρεί την ανάγκη για έναν κεντρικό συντονιστή (κατά τη διάρκεια της δια ραγµάτευσης). Προσφέρει οµοιόµορφη ε εξεργασία όλων των όρων. ηλαδή ε ιτρέ ει τις εµ ορικές συναλλαγές κάθε είδους όρων ό ως υ ολογιστική δύναµη, µνήµη, α οθηκευτικών χώρων, εύρος ζώνης δικτύων, δεδοµένα, συσκευές, όργανα. Ε ιτρέ ει στους χρήστες να εκφράσουν τις α αιτήσεις και τους στόχους τους. 99

105 Βοηθά στην ανά τυξη ολιτικών κατανοµής όρων ου είναι ε ικεντρωµένες στο χρήστη αρά στο όλο σύστηµα. Προσφέρει έναν α οδοτικό µηχανισµό για την κατανοµή και τη διαχείριση των όρων. Βοηθά στην οικοδόµηση ενός ιδιαίτερα εξελικτικού συστήµατος αφού η διαδικασία λήψης α οφάσεων διανέµεται σε όλους χρήστες και ιδιοκτήτες των όρων. Παρέχει ευελιξία στην ερί τωση α οτυχιών και υψηλή ροσαρµοστικότητα κατά τη διάρκεια αλλαγών. Τέλος, το οθετεί τη δύναµη τόσο στα χέρια των ιδιοκτητών και όσο και των χρηστών των όρων. ίνεται και στους δυο η δυνατότητα να άρουν α οφάσεις ου θα µεγιστο οιήσουν τη χρησιµότητα και το κέρδος τους. Πλεονεκτήµατα Οutsourcing 1. Η ε ιχείρηση ε ικεντρώνεται στις κύριες λειτουργίες της 2. Μείωση στις ε ενδύσεις κεφαλαίου και αυξήση της χρηµατοοικονοµική ροής 3. Μείωση του αριθµού ροσω ικού 4. Μείωση κόστους και εξοικονόµηση χρηµατικών για την λειτουργία και τη διαχείριση της υ ολογιστικής υ οδοµής 5. Ε ωφελείται α ό την εξειδίκευση και τη εµ ειρία του εξωτερικού συνεργάτη Τιµολόγηση Outsourcing Βασίζεται στην ροσφορά, τη ζήτηση και την ε ιχειρηµατική αξία ου ροσδίδει στον ελάτη. 5-6 ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ Η ύ αρξη εριορισµένου αριθµού τέτοιων εφαρµογών και βιοµηχανιών στην χώρα µας, ε ιτείνει το ρόβληµα της έλλειψης ε ιχειρηµατικού µοντέλου για το Grid. Αυτό συµβαίνει διότι τα µοντέλα ου εφαρµόζονται σε άλλες χώρες (Η.Π.Α, Ε.Ε) δεν είναι εφαρµόσιµα στις ελληνικές ε ιχειρήσεις. Θα ρέ ει βέβαια να σηµειωθεί ότι στη χώρα µας εκτελούνται α ό το στενό ή και ευρύτερο δηµόσιο τοµέα εξειδικευµένες τεχνικές εφαρµογές, οι ο οίες µ ορούν να αξιο οιήσουν τα οφέλη µιας υ οδοµής υψηλών ε ιδόσεων ό ως ένα υ ολογιστικό λέγµα. Ειδικότερα, ως σεισµογενής χώρα, η Ελλάδα δίδει ιδιαίτερη έµφαση στη ανάλυση σεισµολογικών δεδοµένων, η ο οία µ ορεί να υ οστηριχθεί µε εξαιρετικά 100

106 α οτελέσµατα α ό ένα λέγµα. Μια άλλη αντίστοιχης φύσεως εφαρµογή α οτελεί η µετεωρολογία. Τέλος, οι στρατιωτικές υ οδοµές και εφαρµογές είναι ιδιαίτερα κατάλληλες για την αξιο οίηση της αξιο ιστίας και υ ολογιστικής δυνατότητας ενός λέγµατος. 5-7 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΚΑΙ TOY GRID Η τεχνολογία λέγµατος βρίσκεται στο ε ί εδο ωριµότητας ου α αιτείται για την εξυ ηρέτηση ε ιχειρηµατικών στόχων. Οι ερισσότερες ε ιχειρηµατικές εφαρµογές ε ικεντρώνονται στην αροχή δυνατοτήτων υψηλών υ ολογιστικών ε ιδόσεων µε γεωµετρικά αυξανόµενες εφαρµογές στην Ελλάδα. Είναι έτσι ορατή η µετάβαση στην ε οχή των υ ολογιστικών υ ηρεσιών, ό ου υ ηρεσίες και όροι θα γίνονται διαθέσιµοι κατ α αίτηση στους τελικούς χρήστες. Σε ένα τέτοιο µοντέλο ανακύ τουν ολλές ε ιχειρηµατικές ευκαιρίες για δηµιουργία νέων ροϊόντων και υ ηρεσιών. Προκειµένου να είναι αξιο οιήσιµες οι ευκαιρίες αυτές για ανά τυξη η Περιφέρεια θα ρέ ει να έχει ραγµατο οιήσει τα α αραίτητα βήµατα για να είναι δυνατή και οµαλή η µετάβαση στη ε οχή των υ ολογιστικών υ ηρεσιών. Τα βήµατα αυτά εστιάζονται σε δυο κυρίως κατευθύνσεις: Στην εξέλιξη των υ οδοµών και συστηµάτων ληροφορικής ρος την κατεύθυνση κατανεµηµένων συστηµάτων και υ ηρεσιών (τα ο οία στη συνέχεια θα είναι δυνατό να ολοκληρωθούν στο λαίσιο ενός λέγµατος). Στη χρηµατοδότηση ρογραµµάτων ου θα συµ ληρώσουν τις έως σήµερα δράσεις σχετικά µε τη δηµιουργία τεχνογνωσίας για το λέγµα. Η κατεύθυνση αυτή αφορά κυρίως στη αξιο οίηση, εξέλιξη και διάχυσης της γνώσης της ακαδηµαϊκής και ερευνητικής κοινότητας. Για την ροώθηση των δυο αυτών κατευθύνσεων ροτείνουµε: Την ανά τυξη όλων των νέων εφαρµογών ληροφορικής στα ρότυ α κατανεµηµένων αρχιτεκτονικών N-tier6, µε ιδιαίτερη έµφαση σε τεχνολογίες ου 6 Στην τεχνολογία λογισµικού, την αρχιτεκτονική multi-tier (συχνά αναφέρεται ως n-tier αρχιτεκτονική) είναι µια αρχιτεκτονική client-server στον ο οίο, η αρουσίαση, η ε εξεργασία των αιτήσεων και η διαχείριση των δεδοµένων είναι λογικά ξεχωριστές διαδικασίες. Για αράδειγµα, µια εφαρµογή ου χρησιµο οιεί middleware σε αιτήµατα δεδοµένων α ό υ ηρεσία µεταξύ ενός χρήστη και µια βάση δεδοµένων χρησιµο οιεί multi-tier αρχιτεκτονική. Η ιο διαδεδοµένη χρήση των «αρχιτεκτονική multi-tier» αναφέρεται σε 3-tier αρχιτεκτονική. 101

107 ε ιτρέ ουν ή/και ε ιτυγχάνουν χαλαρή ολοκλήρωση κατανεµηµένων συστηµάτων (loosely coupled integration). Ειδικότερα, τα νέα συστήµατα ληροφορικής του δηµόσιου τοµέα θα ρέ ει να ανα τύσσονται και να ολοκληρώνονται σε τεχνολογικές λατφόρµες ου να ε ιτρέ ουν την υλο οίηση Web Services. Η µετάβαση α ό ένα σύνολο υ ηρεσιών Web Services σε ένα εριβάλλον λέγµατος είναι σε κάθε ερί τωση εφικτή και δοµηµένη (α ό τεχνική ά οψη). Τη διενέργεια βελτιώσεων στα χαρακτηριστικά, τη δοµή και την αρχιτεκτονική υ αρχόντων εφαρµογών του δηµοσίου τοµέα. Εφαρµογές ου βασίζονται στην αρχιτεκτονική ελάτη-εξυ ηρετητή (client-server) θα ρέ ει σε κάθε ερί τωση να µετεξελιχθούν σε εφαρµογές N-tier, µια και αυτό α οτελεί το ρώτο α αραίτητο βήµα για την ολοκλήρωσή τους. Ανεξάρτητα α ό την ορεία και την εξέλιξη των τεχνολογιών λέγµατος ο µετασχηµατισµός εφαρµογών στην αρχιτεκτονική ολλα λών ε ι έδων θα α οβαίνει ε ωφελής σχετικά µε τη διαχείριση και το κόστος λειτουργίας των εν λόγω συστηµάτων. Την εγκατάσταση και χρήση κατανεµηµένων υ οδοµών υψηλών ε ιδόσεων (το ΤΕΙ-ΑΜΘ έχει κάνει τα ρώτα βήµατα) ό ου αυτές είναι α αραίτητες, οι ο οίες ολοκληρώνονται εύκολα σε ένα λέγµα, ενώ αράλληλα καλλιεργούν και σχετική τεχνογνωσία. Την ανά τυξη (ό ου το θεσµικό λαίσιο και οι οργανωτικές δοµές το ε ιτρέ ουν) υ ηρεσιών ου αρέχονται κατ α αίτηση σε υ οδοµές της εριφέρειας. Οι υ ηρεσίες αυτές µ ορούν να αρέχονται σύµφωνα µε ένα µοντέλο Utility/Grid computing α ό εταιρίες ου θα δρουν ως ASP (Application Service Providers). Μια τέτοια ανά τυξη θα εξοικειώσει το δηµόσιο τοµέα µε το ε ερχόµενο µοντέλο των υ ολογιστικών υ ηρεσιών καθώς και της χρήσης τους κατ α αίτηση, ενώ θα εξοικονοµήσει και κονδύλια καθώς µια κατανεµηµένη εικονικο οιηµένη υ οδοµή θα εξυ ηρετεί ολλα λές εφαρµογές. Τη χρηµατοδότηση έρευνας σχετικά µε τη βελτίωση και την ροτυ ο οίηση των υ οδοµών λέγµατος, αλλά και την ανά τυξη υ ηρεσιών στο ευρύτερο λαίσιο της εριφέρειας. Τη χρηµατοδότηση δράσεων διάχυσης γνώσης και τεχνογνωσίας σχετικά µε την 102

108 αξιο οίηση του λέγµατος. Το ΤΕΙ-ΑΜΘ έχει την τεχνογνωσία και µεγάλο µέρος της υλικοτεχνικής υ οδοµής και µ ορεί άµεσα να λειτουργήσει ως ο συνδετικός κρίκος µεταξύ της εριφέρειας, των ε ιχειρήσεων και των το ικών αραγόντων για την µεταφορά της τεχνογνωσίας και την αξιο οίηση του λέγµατος. Την άµεση εκ όνηση ιλοτικών ρογραµµάτων τεχνολογίας λέγµατος, µε στόχο την εικονικο οίηση ετερογενών κατανεµηµένων υ οδοµών της εριφέρειας, και κατό ιν τη διασύνδεση υ ηρεσιών και την ολοκλήρωση δεδοµένων. Τη µελέτη της δοµής των ληροφοριακών συστηµάτων της εριφέρειας - ήµων, µε α ώτερο στόχο την ανάλυση των διαφόρων υ ηρεσιών σε ένα σύνολο µικρότερων υ ηρεσιών ου θα είναι σύντοµα διαθέσιµες ως Web Services. Η γνώση της δοµής των διαφόρων υ ηρεσιών α οτελεί το ρώτο βήµα για την οργάνωσή τους στο λαίσιο ενιαίων υ οδοµών ό ως το υ ολογιστικό λέγµα. 5-8 ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΣΤΙΣ ΜΙΚΡΟΜΕΣΑΙΕΣ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ Αρκετά ερισσότερα οφέλη και ε ιχειρηµατικές ευκαιρίες µ ορεί να ροσφέρει το υ ολογιστικό λέγµα ως τεχνολογία για καλύτερη διάρθρωση και οικονοµικότερη διαχείριση και λειτουργία εταιρικών υ οδοµών. Εταιρίες ου µ ορούν να ε ωφεληθούν άµεσα, ροκειµένου να οργανώσουν καλύτερα τα data centers τους είναι οι τηλε ικοινωνιακοί οργανισµοί και οι άροχοι υ ηρεσιών ου δραστηριο οιούνται στους τοµείς της σταθερής, της κινητής τηλεφωνίας αλλά και του διαδικτύου. Οι υ οδοµές λέγµατος µ ορούν να ροσδώσουν στις εταιρίες αυτές οικονοµικότερη λειτουργία των υ οδοµών τους, καθώς και µεγαλύτερες δυνατότητες. Τα οφέλη αυτά είναι δυνατό να α οτελέσουν συγκριτικά λεονεκτήµατα σε σχέση µε ανταγωνιστικές εταιρίες, µια και θα αρέχουν δυνατότητες για καλύτερη οιότητα υ ηρεσίας σε χαµηλότερες τιµές. Ε ιχειρήσεις Πάροχοι Υ ολογιστικών Υ ηρεσιών Το ε ιχειρηµατικό µοντέλο για την ροσφορά υ ολογιστικής υ ηρεσίας είναι δυνατό να α οτελέσει τη βάση για ε ιχειρήσεις αροχής υ ηρεσιών ή όρων λέγµατος, δηλ. GSPs (Grid Service Providers). Οι ε ιχειρήσεις αυτές είναι δυνατό να αρέχουν είτε ρόσβαση σε υ ηρεσίες ου εκτελούνται άνω στο υ ολογιστικό λέγµα, είτε κατ α αίτηση (on demand) ρόσβαση σε όρους (.χ. CPUs). 103

109 Στην ρώτη ερί τωση (δηλ. αροχή υ ηρεσιών) οι GSP µ ορούν να θεωρηθούν ως ASPs ου αρέχουν τις υ ηρεσίες τους άνω α ό το υ ολογιστικό λέγµα. Μια τέτοια εξέλιξη είναι ιθανή καθώς διαφαίνεται (ιδιαίτερα στο εξωτερικό) µια τάση σε ολλές εταιρίες ΙSP να (µετ)εξελίσσονται σε ASPs. Στο βαθµό ου αυτές οι εταιρίες θα ροσφέρουν και υ ηρεσίες λέγµατος θα εξελιχθούν σε GSPs. Η τάση αυτή ενισχύεται και α ό το γεγονός ότι ολλοί τηλε ικοινωνιακοί οργανισµοί κατέχουν και συντηρούν υ οχρησιµο οιούµενες δικτυακές υ οδοµές. Κατά συνέ εια βλέ ουν θετικά µια στροφή κά οιων δραστηριοτήτων τους ρος την κατεύθυνση των ASPs, ροκειµένου να δώσουν υ ηρεσίες ου θα αξιο οιήσουν τις υφιστάµενες δικτυακές υ οδοµές τους. Στη δεύτερη ερί τωση αροχής υ ολογιστικής υ ηρεσίας µέσω διάθεσης/ ενοικίασης υ ολογιστικών όρων, ο άροχος διευκολύνει µεγάλους συνήθως ελάτες ροκειµένου να χειριστούν ερι τώσεις υψηλού υ ολογιστικού φορτίου (.χ. αρέχοντας τον α αιτούµενο αριθµό ε ι ρόσθετων ε εξεργαστών). Θα ρέ ει να σηµειωθεί ότι η ερί τωση αροχής υ ηρεσιών στα ρότυ α των ASPs, έχει ερισσότερο ενδιαφέρον για τις ελληνικές ΜΜΕ, µε δεδοµένο ότι οι ε ενδύσεις τους σε υ οδοµές ληροφορικής αφορούν κατά 20% στο υλικό (hardware) και κατά 80% ερί ου στο λογισµικό (software) (συµ εριλαµβάνοντας την υ οστήριξη). Κατά συνέ εια είναι ελκυστικότερο το κοµµάτι της τεχνολογίας Grid ου θα µ ορέσει να ε ιτύχει µείωση του κόστους ου αφορά στο 80% (µέσω της αροχής υ ηρεσιών), αρά στο 20% (µέσω της ενίσχυσης των διαθέσιµων υ ολογιστικών όρων). Γενικότερα, ιστεύουµε ότι οι ελληνικές ε ιχειρήσεις µ ορούν να ε ωφεληθούν ερισσότερο α ό µοντέλο των υ ηρεσιών, αρά το γεγονός ότι το σύγχρονο οικονοµικό µοντέλο των εταιρικών Grids είναι ερισσότερο ροσανατολισµένο στην αροχή υ ολογιστικών όρων. Ένα τελευταίο σηµαντικό σχόλιο σχετικά µε την διάδοση των δραστηριοτήτων των ASP, είναι ότι αρά το ότι η εξά λωσή τους δεν ραγµατο οιήθηκε µε τους ρυθµούς ου είχαν αρχικά ροβλεφθεί, σήµερα βλέ ουµε ολοένα και συχνότερα σχετικές δραστηριότητες και έργα. Σαν ρόσφατο χαρακτηριστικό αράδειγµα για τη χώρα µας, αναφέρουµε τον ρόσφατο δηµόσιο ανοιχτό διαγωνισµό της Ανα τυξιακής Ε ιµελητηρίων Πειραιά (Α.Ν.Ε.Π), ου αφορά στην ανά τυξη υ ηρεσιών ASP για την υ οστήριξη µικροµεσαίων ε ιχειρήσεων. Οι υ ηρεσίες αφορούν σε αραδοσιακές 104

110 υ ηρεσίες Portal, e-learning και , αλλά είναι ενδεικτικές της τάσης αροχής ASP υ ηρεσιών. Οι τάσεις αυτές αναµένεται να ενισχυθούν ακόµα ερισσότερο καθώς αναζητούνται εφαρµογές ου θα µ ορέσουν να αξιο οιήσουν στο έ ακρο τις ασύρµατες και ενσύρµατες ευρυζωνικές υ οδοµές ου κατέχουν ια οι τελικοί χρήστες. Ανά τυξη Καινοτόµων Υ ηρεσιών Στο λαίσιο του µοντέλου ASP, οι ελληνικές ΜΜΕ µ ορούν να ε ινοήσουν, να ανα τύξουν και να εκµεταλλευτούν εφαρµογές και υ ηρεσίες, οι ο οίες θα φιλοξενούνται α ό τους ASPs/GSPs και θα ροσφέρονται σε εταιρικούς χρήστες και καταναλωτές. Τοµείς εφαρµογών ου µ ορούν να εµ ί τουν στα λαίσια δράσης των ΜΜΕ είναι: Ο κλάδος υγείας,.χ. µέσω εφαρµογών δηµιουργίας και ρόσβασης ιατρικού φακέλου, αροχή συµβουλευτικών υ ηρεσιών, και ροσω ο οιηµένων υ ηρεσιών σε τελικούς χρήστες/ασθενείς. Ο κλάδος της ψυχαγωγίας,.χ. µέσω δηµιουργίας ευρείας κλίµακας κατανεµηµένων αιχνιδιών άνω α ό εικονικο οιηµένη υ οδοµή λέγµατος. Οικονοµικές υ ηρεσίες,.χ. ανάλυση χαρτοφυλακίου, µε α ώτερο στόχο την αροχή συµβουλευτικών υ ηρεσιών. Η τουριστική βιοµηχανία της χώρας, ου θα ρέ ει να αράσχει αξιό ιστες και καινοτόµες υ ηρεσίες (.χ. έξυ νες αναζητήσεις τουριστικής ληροφορίας και σχεδιασµού τουριστικών ακέτων) στους τελικούς χρήστες. Ο κλάδος της αιδείας και εκ αίδευσης, ε ιτρέ οντας στους τελικούς χρήστες να έχουν ρόσβασης σε µεγάλες συναθροίσεις ολλα λών βάσεων δεδοµένων α ό ένα κοινό σηµείο ρόσβασης. Είναι ακόµα αρκετά σηµαντικό το γεγονός ότι υ άρχουν αρκετές ευκαιρίες στον τοµέα της ηµόσιας ιοίκησης, ό ου µ ορούν να υλο οιηθούν υ ηρεσίες βασισµένες σε SOA, ου ε ιτυγχάνουν: Καλύτερη οργάνωση και δόµηση των υ ηρεσιών, µε βάση το γεγονός ότι ολλές υ άρχουσες υ ηρεσίες δηµόσιας διοίκησης υλο οιούνται και εκτελούνται ολλα λές φορές στο λαίσιο διαφόρων οργανισµών-υ ηρεσιών µε τις ο οίες συναλλάσσονται οι ολίτες. Υψηλό βαθµό διαλειτουργικότητας για τις αρεχόµενες υ ηρεσίες ρος τον 105

111 ολίτη. Η διαλειτουργικότητα α οτελεί κλειδί για την αξιο οίηση υ αρχόντων υ ηρεσιών και την α οφυγή ολλα λών υλο οιήσεων. 5-9 ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΣΤΟ ΗΜΟΣΙΟ ΤΟΜΕΑ Οι εφαρµογές της τεχνολογίας λέγµατος στο δηµόσιο τοµέα δεν α οτελούν αντικείµενο της αρούσας οµάδας. Πιθανές εφαρµογές και σχετικές στρατηγικές ανά τυξης µελετώνται στο λαίσιο άλλων δράσεων ό ως η οµάδα Hellas Grid. Πολλές α ό τις ε ιχειρηµατικές εφαρµογές και δράσεις ου εριγράφηκαν σε ροηγούµενες αραγράφους όµως, σχετίζονται µε την ανά τυξη των υ οδοµών του δηµοσίου. Ειδικότερα: Στην ερί τωση της (µετ)εξέλιξης των αρόχων τηλε ικοινωνιακών υ ηρεσιών και σε αρόχους υ ολογιστικών υ οδοµών, το δηµόσιο είναι δυνατό να α οτελέσει έναν α ό τους σηµαντικότερους ελάτες. Αρκετές καινοτοµικές εφαρµογές και υ ηρεσίες είναι δυνατό να ανα τυχθούν για λογαριασµό του δηµοσίου τοµέα, ροκειµένου να αυτοµατο οιήσουν διαδικασίες µε οικονοµικό τρό ο ε ιτυγχάνοντας καλύτερη χρήση των υ αρχόντων υ ολογιστικών υ οδοµών. Οι υ ηρεσίες αυτές αναµένεται να λάβουν υ όψη τα ζητήµατα διαλειτουργικότητας και οργάνωσης υ οδοµών ου σηµειώθηκαν και στην ροηγούµενη αράγραφο. Εταιρίες µ ορούν να δραστηριο οιηθούν στη διαχείριση και συντήρηση των εφαρµογών του δηµοσίου τοµέα, είτε στις δικές τους υ οδοµές, είτε ακόµα και στο λαίσιο των υ οδοµών του δηµοσίου. Οι αρα άνω εφαρµογές εµ λέκουν άµεσα το δηµόσιο τοµέα, χωρίς κατ ανάγκη να σχετίζονται µε την ανά τυξη υ οδοµών λέγµατος α ό δηµόσιους φορείς. Παράλληλα σχετίζονται και µε τις ερευνητικές και ακαδηµαϊκές υ οδοµές λέγµατος. Το δηµόσιο µ ορεί να α οτελέσει στις ερι τώσεις αυτές ένα ρόσφορο εδίο εφαρµογής των νέων τεχνολογιών και υ ηρεσιών. Θα ρέ ει βέβαια να σηµειωθεί ότι η ανά τυξη τέτοιων υ ηρεσιών άνω σε υ ολογιστικές υ οδοµές του δηµοσίου α αιτεί τον δραστικό εκσυγχρονισµό τόσο των υ οδοµών όσο και της αρχιτεκτονικής των εφαρµογών. Πρακτικά Παραδείγµατα 1. Καινοτοµικές Υ ηρεσίες Τουριστικής Βιοµηχανίας 106

112 Ο τουρισµός α οτελεί µια ιδιαίτερα σηµαντική ε ιχειρηµατική δραστηριότητα για τη χώρα µας. Παράλληλα α οτελεί και ένα ρώτης τάξεως εδίο εφαρµογής ροηγµένων τεχνολογιών ληροφορικής και τηλε ικοινωνιών. Μια σειρά βασικών ηλεκτρονικών υ ηρεσιών σχετικές µε κρατήσεις εισιτηρίων, ξενοδοχείων, µετακινήσεων αρέχεται ήδη µέσω του διαδικτύου. Οι υ ηρεσίες αυτές (µερικές α ό τις ο οίες είναι αρκετά ε ιτυχηµένες) εριορίζονται στην αναζήτηση ληροφοριών αλλά και τη διενέργεια κρατήσεων σε µια κυρίως εταιρία αροχής τουριστικών υ ηρεσιών. Στην ιο εξελιγµένη µορφή τους, οι αρεχόµενες ηλεκτρονικές υ ηρεσίες συνιστούν διαδικτυακές ύλες (portals) τουριστικών υ ηρεσιών. Σε κά οιες ερι τώσεις αρέχονται και υ ηρεσίες αναζήτησης της κατάλληλης εταιρίας αροχής υ ηρεσιών (.χ. διαµονής, ενοικίασης αυτοκινήτων) µέσω ενός λήθους κριτηρίων αναζήτησης. Οι δυνατότητες των ηλεκτρονικών υ ηρεσιών είναι δυνατό να ολλα λασιαστούν µε χρήση υ οδοµών λέγµατος, µε δεδοµένο ότι το λέγµα αρέχει αυξηµένες δυνατότητες ολοκλήρωσης δεδοµένων και υ ηρεσιών, µέσω: υνατοτήτων ολοκλήρωσης και αναζήτησης ετερογενών βάσεων δεδοµένων, ανεξάρτητα α ό κατασκευαστή και µορφή δεδοµένων (.χ. XML, RDBMS, OODBMS, files). Οι δυνατότητες αυτές ε ιτρέ ουν τη διενέργεια αρκετά ολύ λοκων διαδικασιών αναζήτησης σε ένα ευρύτερο σύνολο δεδοµένων, διευκολύνοντας έτσι σηµαντικά την ολοκλήρωση δεδοµένων α ό διαφορετικές ηγές / αροχείς υ ηρεσιών. Αξιο οίησης διαθέσιµων υ ηρεσιών (.χ. αναζήτησης, κράτησης) στα ρότυ α του µοντέλου Web Services. Μια τέτοια ολοκλήρωση ε ιτρέ ει τη διενέργεια ολλα λών σύνθετων αναζητήσεων και κρατήσεων α ό µια τουριστική εφαρµογή. Με χρήση των δυνατοτήτων αυτών µια υ οδοµή λέγµατος µ ορεί να υ οστηρίξει καινοτοµικές εφαρµογές µε έντονα στοιχεία αροχής σύνθετων ροσω ο οιηµένων (personalised) υ ηρεσιών. Ως ένα χαρακτηριστικό αράδειγµα µ ορούµε να θεωρήσουµε εφαρµογές ου ε ιτρέ ουν την αυτοµατο οιηµένη σύνθεση ενός τουριστικού ακέτου α οτελούµενου α ό λειάδα υ ηρεσιών (.χ. διαµονής, µετακινήσεων, υ ηρεσιών ροστιθέµενης αξίας, κλ.) άνω στη βάση ενός συνόλου Grid/Web Services ου αρέχονται α ό διαφορετικές εταιρίες και ολοκληρώνονται στο λαίσιο µιας υ οδοµής λέγµατος. Η υ οδοµή λέγµατος µ ορεί να α οτελέσει το εδίο συνεργασίας διαφορετικών οργανισµών, εταιριών, και άροχων υ ηρεσιών, ου συνεργάζονται µε 107

113 στόχο την αύξηση των ωλήσεων και των κερδών τους. Σε µια τέτοια ερί τωση ο τελικός χρήστης αντιµετω ίζει µια λειάδα ετερογενών µεν, συµ ληρωµατικών δε υ ηρεσιών, ως ένα ενιαίο εικονικο οιηµένο άροχο τουριστικών υ ηρεσιών. 2. Καινοτοµικές Υ ηρεσίες Υγείας Ο ευαίσθητος τοµέας της υγείας µ ορεί ε ίσης να α οτελέσει ένα εδίο ό ου οι δυνατότητες ολοκλήρωσης και συνεργασίας ου αρέχει η τεχνολογία λέγµατος, µ ορούν να ε ιφέρουν σηµαντική βελτίωση σε υ άρχουσες ηλεκτρονικές υ ηρεσίες. Ό ως και στην ερί τωση του τουρισµού, η δυνατότητα αναζήτησης ολλα λών ετερογενών βάσεων δεδοµένων µε στόχο την υ οστήριξη α οφάσεων, αλλά και η διαθεσιµότητα λειάδας κατανεµηµένων υ ηρεσιών δηµιουργούν νέες δυνατότητες. Ως αράδειγµα εφαρµογής στην υγεία µ ορούµε να αναφέρουµε τη δυνατότητα ολοκλήρωσης ιατρικών δεδοµένων για συγκεκριµένους ασθενείς, τα ο οία εριλαµβάνουν το λήρες ιατρικό ιστορικό του ασθενούς για όλες τις ερι τώσεις ό ου έτυχε ιατρικής βοήθειας ή θερα είας. Ένα τέτοιο ιατρικό ιστορικό µ ορεί να γίνει διαθέσιµο στο λαίσιο µιας ενο οιηµένης υ οδοµής δεδοµένων (.χ. ένα λέγµα δεδοµένων) ου εριλαµβάνει δεδοµένα α ό διάφορα νοσοκοµεία της χώρας. Η ύ αρξη µιας κατανεµηµένης υ οδοµής ιατρικού φακέλου θα α οτελέσει βάση για την ανά τυξη ροσω ο οιηµένων υ ηρεσιών για τους τελικούς χρήστες. Ένα εναλλακτικό σενάριο ολοκλήρωσης δεδοµένων σε ένα λέγµα µ ορεί να δώσει λειάδα χρήσιµων υ ηρεσιών στο ιατρικό ροσω ικό µε δεδοµένο ότι θα έχουν τη δυνατότητα να λαµβάνουν α οφάσεις (.χ. διαγνώσεις, θερα είες) µε βάση ένα αρκετά ευρύτερο σύνολο δεδοµένων για τους ασθενείς. Ακόµα θα ρέ ει να σηµειωθεί ότι οι υ οδοµές λέγµατος µ ορούν να ε ιταχύνουν και να υ οστηρίξουν ουσιαστικά ερευνητικές ιατρικές διαδικασίες, µε στόχο τη βελτίωση των µεθόδων διάγνωσης και θερα είας καθώς και τον εµ λουτισµό της ιατρικής γνώσης. Άξονες δράσεις της Περιφέρειας Εξέλιξη των υ οδοµών και συστηµάτων ληροφορικής ρος την κατεύθυνση κατανεµηµένων συστηµάτων και υ ηρεσιών είναι έτσι δυνατό να ολοκληρωθούν στο λαίσιο ενός λέγµατος Χρηµατοδότηση ρογραµµάτων ου θα συµ ληρώσουν τις έως σήµερα δράσεις σχετικά µε τη δηµιουργία τεχνογνωσίας για το λέγµα. 108

114 Αφορά κυρίως στη αξιο οίηση, εξέλιξη και διάχυσης της γνώσης της ακαδηµαϊκής και ερευνητικής κοινότητας. Ανά τυξη όλων των νέων εφαρµογών ληροφορικής στα ρότυ α κατανεµηµένων αρχιτεκτονικών N-tier. ιενέργεια βελτιώσεων στα χαρακτηριστικά, τη δοµή και την αρχιτεκτονική υ αρχόντων εφαρµογών του δηµοσίου τοµέα. Εφαρµογές ου βασίζονται στην αρχιτεκτονική ελάτη-εξυ ηρετητή (client-server) θα ρέ ει σε κάθε ερί τωση να µετεξελιχθούν σε εφαρµογές N-tier, µια και αυτό α οτελεί το ρώτο α αραίτητο βήµα για την ολοκλήρωσή τους. Ανά τυξη (ό ου το θεσµικό λαίσιο και οι οργανωτικές δοµές το ε ιτρέ ουν) υ ηρεσιών ου αρέχονται κατ α αίτηση σε υ οδοµές του δηµοσίου. Τη χρηµατοδότηση έρευνας σχετικά µε τη βελτίωση των υ οδοµών λέγµατος και την ανά τυξη υ ηρεσιών. Τη χρηµατοδότηση δράσεων διάχυσης γνώσης και τεχνογνωσίας σχετικά µε την αξιο οίηση του λέγµατος ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ GRID ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ Το βασικότερο λεονέκτηµα ου ροσφέρεται στην Περιφέρεια είναι η µεγάλη και ορθά κατανεµηµένη ε εξεργαστική ισχύ ου θα χρησιµο οιηθεί ρος όφελος της. Ένα ακόµα λεονέκτηµα α ό την χρήση του λέγµατος Grid είναι ότι το σηµείο διαχείρισης θα βρίσκεται στο ΤΕΙ ΑΜΘ και έτσι δεν θα υ άρχει η ανάγκη για συντήρηση του εξο λισµού. Ε ίσης κατά αυτό τον τρό ο µειώνεται και η ανάγκη για αγορά εξο λισµού για την ε ίτευξη λύσεων σε ροβλήµατα αιχµής ου µέρα µε την µέρα ροκύ τουν. Η τεχνική υ οστήριξη ε ίσης είναι ένας τοµέας στο ο οίο θα µ ορούσε να κερδίσει η Περιφέρεια αφού λέων λόγο του είδους των τερµατικών συσκευών δεν θα υ άρχει ο µεµονωµένος χρήστης αλλά µια κεντρικά διαχειριζόµενη εφαρµογή. Ένας ακόµα τοµέας ου θα ροσφέρει το Grid στην εριφέρεια είναι αυτός της κοστοστρέφειας σε συνάρτηση µε την δα άνη για αραγωγή έργου. Λόγο της φύσης των υ ηρεσιών της Περιφέρειας τα υ ολογιστικά συστήµατα ου έχει χρησιµο οιούν ένα µικρό µέρος της υ ολογιστικής τους ισχύς µιας και δεν χρησιµο οιούνται άνω α ό 4-5 ώρες την ηµέρα τις εργάσιµες µέρες. Τις υ όλοι ες ώρες και µέρες υ άρχει 109

115 α ώλεια ε εξεργαστικής δυνατότητας ου θα µ ορούσε να ενσωµατωθεί σε άλλες υ ηρεσίες της Περιφέρειας. Λόγο της ορθής χρήσης της ε εξεργαστικής ισχύος το όφελος της Περιφέρειας θα είναι και στον τοµέα της ενέργειας αφού η κατανοµή φορτίου θα είναι ανάλογη µε τις ανάγκες της στιγµής σε ραγµατικό χρόνο. Άλλα λεονεκτήµατα ου ροσφέρει η είναι: Ανακατανοµή δεδοµένων καθώς εισάγεται νέο υλικό. Νέες υ ηρεσίες διάσ αρτες στη εριφέρεια ου µ ορεί να δηµιουργηθούν ή λειτουργήσουν. υνατότητα εικονικών µηχανών. Οι εικονικές µηχανές µ ορούν να χρησιµο οιηθούν στο λαίσιο των εφαρµογών ου θα ανα τυχθούν για την ε ίλυση ροβληµάτων η µελλοντική ανά τυξη σε διάφορα θέµατα ώστε να µειωθεί ο χρόνο κατανόησης φαινοµένων οι ρόβλεψης καταστάσεων. υνατότητα υ οστήριξης διαφορετικών εφαρµογών χωρίς να είναι α αραίτητο ο χρήστης να αλλάζει τερµατικό η λειτουργικό σύστηµα. υνατότητα λήψης ε ι λέον όρων στις διάφορες εφαρµογές ου υ οστηρίζονται και λήρη κάλυψη των αναγκών ου ροκύ τουν ό ως έκτα καιρικά ή φυσικά φαινόµενα. υνατότητα µεταφοράς φορτίου ανάµεσα στους εξυ ηρετητές για την α οφυγή υ ερφόρτωσης. Συνέχιση λειτουργίας συστήµατος ακόµα και σε ερί τωση υψηλών οσοστών α οτυχίας εξυ ηρετητών χωρίς την " τώση" των υ ηρεσιών ου αρέχονται. Μεγάλη ασφάλεια για την αδιάλει τη λειτουργία των εφαρµογών χωρίς κανένα ρόβληµα. Υ ηρεσίες του δήµου και της εριφέρειας µ ορούν να α οθηκεύουν και να ανταλλάσουν έγγραφα και αρχεία χωρίς να τους α ασχολεί η ασφάλεια των δεδοµένων τους. υνατότητα αρακολούθησης της χρήσης των όρων ου ροσφέρονται καθώς και λήψη ειδο οιήσεων όταν κά οιος όρος φτάσει σε οριακό σηµείο και ρέ ει να αυξηθεί. υνατότητα χρήσης των υ ηρεσιών α ό ό ου υ άρχει ευρυζωνική σύνδεση. 110

116 6. ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΥΠΟ ΟΜΩΝ GRID/ΕΥΡΥΖΩΝΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ ΤΕΙ ΑΜΘ 6-1 ΟΜΗ ΜΑΝ ΙΚΤΥΩΝ ΟΠΤΙΚΩΝ ΙΝΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΑΜΘ Το Μητρο ολιτικό ίκτυο (ΜΑΝ) είναι ένα δίκτυο ο τικών ινών ου καλύ τει α οστάσεις α ό µερικές δεκάδες έως µερικές εκατοντάδες χιλιόµετρα και συνδέει εκατοντάδες σηµεία της όλης µε τα ερισσότερα α ό αυτά να ανήκουν σε δηµόσιες ή δηµοτικές υ ηρεσίες, νοσοκοµεία, ανε ιστηµιακά ιδρύµατα, στρατιωτικές εγκαταστάσεις, βιοµηχανίες, µεγάλες εταιρείες κτλ. Συνολικά στην Περιφέρεια ΑΜΘ έχουν κατασκευαστεί, υ ό την ε ίβλεψη του ΤΕΙ ΑΜΘ, εννέα µητρο ολιτικά δίκτυα στους δήµους Αλεξανδρού ολης, ιδυµοτείχου, ράµας, Θάσου Καβάλας, Κοµοτηνής, Ξάνθης, Ορεστιάδας και Προσοτσάνης. Καλύ τουν συνολική α όσταση 180,72 χιλιοµέτρων, εριέχουν 541,16 χιλιόµετρα ο τικής ίνας, εξυ ηρετώντας 442 τελικά σηµεία διασύνδεσης και 71 ασυρµατικά. Πληροφορίες αναλυτικά για κάθε δήµου φαίνονται στον αρακάτω ίνακα: Με αυτή την το ολογία η κάθε όλη και οι ολίτες της α οκτούν ρόσβαση στην ευρυζωνικότητα. Οι υ ηρεσίες και εφαρµογές ου ρόκειται να κατακλύσουν και να εκµεταλλευτούν τα ευρυζωνικά δίκτυα έχουν αρχίσει να σχεδιάζονται και να αξιο οιούνται. Ο ότε κρίνεται αναγκαία η δηµιουργία και εκµετάλλευση τέτοιων ανταγωνιστικών δικτύων τα ο οία θα µ ορούν να ροσφέρουν διασύνδεση µεγάλου µέρους των φορέων δηµόσιας διοίκησης, υγείας, δευτεροβάθµιας και τριτοβάθµιας εκ αίδευσης. Αυτό α ό µόνο του θα ε ιτύχει αύξηση του ανταγωνισµού στην αροχή τηλε ικοινωνιακών υ οδοµών και υ ηρεσιών µε στόχο τη µείωση του κόστους, τόνωση της ε ιχειρηµατικής 111

117 δραστηριότητας στις εριοχές κατασκευής των δικτύων, δυνατότητα αροχής ευρυζωνικών υ ηρεσιών σε ολίτες µη ευνοηµένων αστικών ή αγροτικών εριοχών, κάλυψη των µακρο ρόθεσµων τηλε ικοινωνιακών αναγκών σε µεγάλο µέρος του ληθυσµού της εριφέρειας, ροώθηση της ζήτησης ευρυζωνικών υ ηρεσιών και έµµεση ενίσχυση της βιοµηχανίας αραγωγής εριεχοµένου, αφού η διάδοση της ευρυζωνικότητας α οτελεί ικανή συνθήκη για τη διάδοση νέων, ροηγµένων ευρυζωνικών υ ηρεσιών. Με τα µητρο ολιτικά δίκτυα µ ορούν να ροκύψουν ολυάριθµες εφαρµογές ικανές να αλλάξουν την οιότητα υ ηρεσιών, τον χρόνο εξυ ηρέτησης και την α όδοση των ε ιχειρήσεων. Η Περιφέρεια ΑΜΘ µ ορεί να αξιο οιήσει τα υ άρχοντα ΜΑΝ σε αρκετές όλεις της και να ροσφέρει ροηγµένες υ ηρεσίες ου σε συνδυασµό µε την ανάγκη για ανά τυξη και ευηµερία να βελτιώσουν το βιωτικό ε ί εδο του τό ου και να συµβάλουν στην ροώθηση του τουρισµού. 6-2 ΕΥΡΥΖΩΝΙΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΜΑΝ ΙΚΤΥΩΝ ΟΠΤΙΚΩΝ ΙΝΩΝ Ηλεκτρονική ιακυβέρνηση (e-government) Εφαρµογές και οµάδες υ ηρεσιών στον τοµέα της εξυ ηρέτησης του ολίτη ό ου αρέχεται η δυνατότητα εξυ ηρέτησης του ολίτη και των ε ιχειρήσεων α ό το σ ίτι ή την έδρα τους 7 µέρες την εβδοµάδα 24 ώρες την ηµέρα, χωρίς να χάνεται χρόνος σε µεταβιβάσεις και ουρές. Αν και σε κά οιο βαθµό η χρήση ορισµένων εφαρµογών είναι δυνατή µε α λές συνδέσεις, τα µητρο ολιτικά δίκτυα δηµιουργούν ροϋ οθέσεις για ανά τυξη νέων εφαρµογών ό ως υ οβολή σχεδίων για έκδοση οικοδοµικής άδειας, ηλεκτρονική υ οβολή συµβολαίων, υ οβολή ολοκληρωµένων φακέλων, ρόσβαση σε δηµόσια έγγραφα κα. Οι τεχνολογίες ου θα ροκύψουν α ό µια τέτοια δράση θα είναι καταλυτικές για τον διοικητικό εκσυγχρονισµό της Περιφέρειας ΑΜΘ και την βελτίωση των αρεχόµενων υ ηρεσιών. Θα βοηθήσουν στην ανά τυξη των το ικών ε ιχειρήσεων αρέχοντας ρόσβαση σε εξειδικευµένες βάσεις δεδοµένων για αναζήτηση νόµων, δικαστικές α οφάσεις και στατιστικά στοιχεία. Παράλληλα θα βοηθήσουν την Περιφέρεια ροσφέροντας µια κοινή βάση δεδοµένων και µια κοινή ολιτική α ό όλους τους δήµους ό ου έγγραφα και δεδοµένα θα µ ορούν να διαµοιράζονται µε ευκολία χρησιµο οιώντας το GRID του ΤΕΙ ΑΜΘ. 112