Αντιγόνη (στ.1-10) στη ζω ή ; ούτε επώδυνο. ούτε άτιµο να ανήκει. βάσανα. η διαταγ. που λ έ νε ό τι διακ ύ ρηξε πριν απ ό λ ί ν στρατηγ ὸ.

Transcript

1 Αντιγόνη (στ.1-10) Ὦ κοιν ὸ ν α ὐ τ ά δελφον Πολυγαπηµ έ νη µου αδελφ ή Ἰ σµ ή νης κ ά ρα, Ισµ ήνη, ἆ ρ' ο σθ' ἶ ά ραγε ξ έ ρεις ὅ,τι τ ῶ ν κακ ῶ ν αν υπ ά ρχει καµι ά απ ό τις συµφορ έ ς ἀ π' Ο δ ἰ που ί που µας κληροδ ό τησε ο Οιδ ί ποδας ὁ πο ον ῖ Ζε ὺ ς ο ὐ χ ὶ τελε ῖ και να µην την έ στειλε ο ί ας ν ῷ ν ζ ώ σαν ἔ τι; εν ώ ακ ό µα οι δ ύ ο εµε ί ς ε ί µαστε στη ζω ή ; Ο ὐ δ ὲ ν γ ά ρ ἐ στι Γιατ ί τ ί ποτε δεν υπ ά ρχει ο ὔ τ' ἀ λγειν ὸ ν ούτε επώδυνο ο ὔ τ' ἄ τερ ἄ της ο ὔ τ' α σχρ ἰ ὸ ν ο ύ τε ολ έ θριο ο ύ τε άσχηµο ο ὔ τ' ἄ τιµον, ούτε άτιµο ὁ πο ον ῖ ἐ γ ὼ ο ὐ κ ὄ πωπα που να µην έ χω δε ί εγ ώ ο ὐ κ ( ὄ ν) να ανήκει τ ῶ ν σ ῶ ν τε κ ἀ µ ῶ ν κακ ῶ ν και στα δικ ά σου και στα δικ ά µου βάσανα. Κα ὶ ν ῦ ν τ ί α ὖ ( ἐ στι) Και τ ώ ρα τι (ε ί ναι) π ά λι το ῦ το κ ή ρυγµα αυτ ή η διαταγ ή ( ὅ ) φασι θε ναι ῖ ἀ ρτ ως ί που λ έ νε ό τι διακ ύ ρηξε πριν απ ό λ ί γο τ ὸ ν στρατηγ ὸ ν ο στρατηγός πανδ ή µ ῳ π ό λει; σε ό λους του πολ ί τες. Ἔ χεις τι κε σ ἰ ή κουσας; Ξ έ ρεις και έ χεις ακο ύ σει τ ί ποτε ; ἤ λανθ ά νει σε Ή διαφε ύ γει την προσοχ ή σου στε χοντα ί πρ ὸ ς το ὺ ς φ λους ί ό τι απειλο ύ ν τους αγαπηµ έ νους µας τ ῶ ν ἐ χθρ ῶ ν κακ ά ; συµφορ έ ς που ταιρι ά ζουν στους εχθρο ύ ς;

2 Ισµ ήνη (στ.11-17) Ἐ µο ὶ µ ὲ ν, Ἀ ντιγ ό νη, Σε µ έ να τουλ ά χιστο, Αντιγ ό νη, ο ὐ δε ς ὶ µ ῦ θος φ λων ί κετο ἵ καµι ά ε ί δηση για τα αγαπηµ έ να µου πρ ό σωπα δεν έ φτασε ο ὔ θ' ἡ δ ὺ ς ο ὔ τ' ἀ λγειν ό ς, ο ύ τε ευχ ά ριστη ο ύ τε δυσ ά ρεστη, ἐ ξ ὅ του δ ύ ο ἐ στερ ή θηµεν αφ ό του δ ύ ο εµε ί ς χ ά σαµε δυο ν ῖ ἀ δελφο ν, ῖ τα δ ύ ο µας αδ έ λφια, θαν ό ντοιν µι ᾷἡ µ έ ρ ᾳ που σκοτ ώ θηκαν σε µια µ έ ρα διπλ ῇ χερ ί µε αµοιβα ί ο φ ό νο. ἐ πε ὶ δ ὲ στρατ ὸ ς Ἀ ργε ων ί Απ ό τ ό τε ό µως που ο στρατ ό ς των Αργείων φρο ῦ δ ό ς ἐ στιν τρ ά πηκε σε φυγ ή ἐ ν νυκτ ὶ τ ῇ ν ῦ ν, αυτ ή τη ν ύ χτα ο ὐ δ ὲ ν ο δ' ἶ ὑ π έ ρτερον δεν ξ έ ρω τ ί ποτε περισσ ό τερο ο ὔ τ' ε ὐ τυχο ῦ σα µ ᾶ λλον ο ύ τε ό τι ε ί µαι πιο ευτυχισµ έ νη ο ὐ τ' ἀ τωµ έ νη. ο ύ τε πιο δυστυχισµ έ νη. Αντιγόνη (στ ) Ἤ ιδη καλ ῶ ς Ή µουν σ ί γουρη κα ὶ το ῦ τ' ο ὕ νεκα και για αυτ ό ἐ ξ έ πεµπ ό ν σε εκτ ὸ ς α ὐ λε ων ί ζ ή τησα να σε φ έ ρω έ ξω απ ό πυλῶν, τις π ό ρτες του ανακτ ό ρου, ὡ ς κλ ύ οις µ ό νη. για να τα ακο ύ σεις µ ό νη. Ισµ ήνη (στ. 20) Τ ί δ' ἔ στι; Τι συµβα ί νει λοιπ ό ν;

3 δηλο ς ῖ γ ὰ ρ καλχα νουσ' ί Γιατ ί ε ί ναι φανερ όό τι σε βασαν ί ζει ἔπος τι. κ ά ποια ε ί δηση. Αντιγόνη (στ ) Κρ έ ων γ ὰ ρ Γιατ ί ο Κρ έ οντας τ ὼ κασιγν ή τω ν ῷ ν απ ό τους δ ύ ο αδελφο ύ ς µας ο ὐ τ ὸ ν µ ὲ ν προτ σας ί ( ἔ χει δεν έ κρινε τον έ να ά ξιο ταφ ή ς, τάφου) τ ὸ ν δ' ἀ τιµ ά σας ἔ χει τ ά φου; εν ώ τον ά λλον τον έ κρινε αν ά ξιο ενταφιασµο ύ. Ἐ τεοκλ έ α µ έ ν, ὡ ς λ έ γουσι, Τον Ετεοκλ ή λοιπ ό ν, καθ ώ ς λ έ νε, χρησθε ς ὶ σ ὺ ν δικα ίᾳ δ κ ί ῃ αφο ύ του φ έ ρθηκε µε δ ί καιη κρ ί ση κα ὶ ν ό µ ῳ και σ ύ µφωνα µε το ν ό µο ἔ κρυψε κατ ὰ χθον ὸ ς δι έ ταξε να τον θ ά ψουν, ἔ ντιµον το ς ῖ ἔ νερθεν νεκρο ς, ῖ ώ στε να ε ί ναι τιµηµ έ νος µ έ σα στους νεκρο ύ ς του κ ά τω κ ό σµου, τ ὸ ν δ ὲ ν έ κυν Πολυνε κους ί αλλ ά το πτώµα του Πολυνε ί κη, θαν ό ντα ἀ θλ ως ί που σκοτ ώ θηκε µε τρ ό πο ά θλιο, φασ ν ὶ ἐ κκεκηρ ῦ χθαι ἀ στο σι ῖ λ έ νε ό τι έ χει διακηρ ύ ξει στους πολ ί τες τ ὸ µ ὴ καλ ῦ ψαι τ ά φ ῳ να µην τον θάψει µηδ ὲ κωκ ῦ σα ί τινα, µ ή τε να τον θρην ή σει κανε ί ς, ἐᾶ ν δ' ἄ κλαυτον, αλλ ά να τον αφ ή σουν ά κλαυτο, ἄταφον, άταφο, γλυκ ὺ ν θησαυρ ὸ ν ο ωνο ἰ ς ῖ γλυκό θησαυρ ό για τα ό ρνια ε σορ ἰ ῶ σι πρ ὸ ς χ ά ριν βορ ᾶ ς που λα ί µαργα ψ ά χνουν την τροφ ή τους. Τοιαῦ τ ά φασι Τ έ τοια λ έ νε κηρ ύ ξαντ' ἔ χειν ό τι έ χει διακηρ ύ ξει δηµ ό σια

4 τ ὸ ν ἀ γαθ ὸ ν Κρ έ οντα ο καλός Κρέων σο ἰ καµο ὶ για σ έ να και για µ έ να -λ έ γω γ ὰ ρ κ ἀ µ έ - -να ί, λ έ ω και για µ έ να- κα ὶ νε σθαι ῖ δε ῦ ρο και ό τι έρχεται εδ ώ προκηρ ύ ξοντα τα ῦ τα σαφ ῆ για να διακηρ ύ ξει αυτ ά ώ στε να ε ί ναι σαφή το σι ῖ µ ὴ ε δ ἰ ό σι, σ' αυτο ύ ς που δεν τα γνωρ ί ζουν, κα ὶἄ γειν τ ὸ πρ ᾶ γµα και ό τι θεωρε ί το ζ ή τηµα ο ὐ χ ὡ ς παρ' ο ὐ δ έ ν, ὀ χι ως κ ά τι ασ ή µαντο, ἀ λλ ὰ προκε σθαι ῖ αλλ άό τι περιµ ένει φ ό νον δηµ ό λευστον θ ά νατος µε δηµ ό σιο λιθοβολισµ ό ἐ ν π ό λει, µπροστ ά στους πολ ί τες, ὃ ς ἂ ν δρ ᾷ τι τοιο ῦ τον ό ποιον τυχ ὸ ν κ ά νει κ ά τι απ ό αυτ ά. Ο ὕ τως ἔ χει σοι τα ῦ τα, Έ τσι έ χουν αυτ ά για σ έ να, κα ὶ τ ά χα δε ξεις, ί και γρ ή γορα θα αποδε ί ξεις ε τε ἴ π έ φυκας ε ὐ γεν ὴ ς αν ε ί σαι απ ό ευγενικ ή γενι ά ε τε ἴ κακ ὴἐ σθλ ῶ ν. ή αν ε ί σαι µικρ ό ψυχη, παρά την αριστοκρατική καταγωγή σου. Ισµ ήνη (στ ) Ε ἰ δ ὲ τ ά δ' ἐ ν το ύ τοις ( ἐ στ ) ί Αλλ ά αν αυτ ά ε ί ναι έ τσι τ, ί ταλα φρον, ῖ τι, φτωχ ή µου αδελφ ή, ἐ γ ὼ προσθε µην ί ἂ ν πλ έ ον θα µπορο ύ σα να προσφ έ ρω περισσότερο λ ύ ουσ' ε θ' ἴ ἅ πτουσα; µε το να χαλαρ ώ νω ή να σφ ί γγω τον κ όµπο (κάνοντας κάτι που δεν έχει καµία σηµασία;) Αντιγόνη (στ.40)

5 Ε ἰ ξυµπον ή σεις κα ὶ Αν θα µε βοηθήσεις και ξυνεργ ά σ ῃ. θα συνεργαστε ί ς µαζ ί µου. Ισµ ήνη (στ.41) Πο ῖό ν τι κινδ ύ νευµα; Για ποια τ έ λος π ά ντων επικ ί νδυνη πρ ά ξη (µιλ ά ς); πο ῖ γνώµης ποτ ε ; ἶ Τι τάχα έχεις στο µυαλό σου; Αντιγόνη (στ. 43) Ε ἰ κουφιε ς ῖ τ ὸ ν νεκρ ὸ ν (Σκ έ ψου) αν σηκ ώ σεις τον νεκρ ό ξ ὺ ν τ ῇ δε χερ. ί µ' αυτ ό εδ ώ το χ έ ρι. Ισµ ήνη (στ.44) Ἦ γ ὰ ρ Αλ ή θεια λοιπ ό ν νοε ς ῖ θ ά πτειν σφ', σκ έ πτεσαι να τον θ ά ψεις ἀ π ό ρρητον π ό λει; αν και απαγορε ύ εται ρητ ά στους πολίτες; Αντιγόνη (στ ) (Νο ῶ θ ά πτειν) (Σκ έ πτοµαι να θ ά ψω) τ ὸ ν γο ῦ ν ἐ µ ὸ ν τον δικ ό µου β έ βαια κα ὶ τ ὸ ν σ ὸ ν ἀ δελφ ό ν, και τον δικ ό σου αδελφ ό ἢ ν σ ὺ µ ὴ θ έ λ ῃ ς έστω κι αν εσ ύ δεν θ έ λεις ο ὐ γ ὰ ρ δ ὴ ἁ λ ώ σοµαι προδο ῦ σα. γιατ ί β έ βαια δεν θα κατηγορηθ ώ ό τι τον πρ ό δωσα.

6 Ισµ ήνη (στ.47) Ὦ σχετλ α, ί υστυχισµένη, ( νοε ς ῖ θ ά πτειν) (σκ έ πτεσαι να τον θ ά ψεις), Κρ έ οντος ἀ πειρηκ ό τος εν ώ ο Κρ έ οντας το έ χει απαγορε ύ σει; Αντιγόνη (στ. 49) Ἀ λλ' ο ὐ δ ὲ ν µ έ τα (=µ έ τεστι) α ὐ τ ῷ Αλλ ά αυτ ό ς δεν έ χει καν έ να δικαίωµα ε ργειν ἴ µε τ ῶ ν ἐ µ ῶ ν. να µε εµποδε ί σει να θ ά ψω τους δικούς µου. Ισµ ήνη (στ.49-68) Ο µοι ἴ ὦ κασιγν ή τη, φρόνησον, Αλ ί µονο θυµ ή σου, αδελφ ή µου, ὡ ς ἀ πεχθης δυσκλε ή ς τε π ό σο µισητ ό ς και µε κακ ή φ ή µη ν ῷ ν ἀ π ώ λετο πατ ὴ ρ χ ά θηκε ο πατ έ ρας µας ἀ ρ ά ξας διπλ ᾶ ς ὄ ψεις αφού έβγαλε τα δυο του του µ άτια α ὐ τ ὸ ς α ὐ τουργ ῷ χερ ί ο ί διος µε το ί διο του το χ έ ρι πρ ὸ ς ἀ µπλακηµ ά των για εγκλήµατα α ὐ τοφ ώ ρων που µ ό νος του έ φερε στο φως ἔ πειτα µ ή τηρ κα ὶ γυν ή, κι έ πειτα η µητ έ ρα και σ ύ ζυγος διπλο ῦ ν ἔ πος, διπλ όό όνοµα,

7 λωβ ᾶ ται β ον ί πεθαίνει ντροπιασµ ένη πλεκατα σιν ῖ ἀ ρτ ά ναισι µε πλεκτ ή θηλι ά τρ τον ί δ ὲ δ ύ ο ἀ δελφ ὼ και τρ ί το κακ ό, οι δυο µας αδελφο ί κατ ὰ µ αν ί ἡ µ έ ραν µ έ σα σε µ ί α ηµ έ ρα α ὐ τοκτονο ῦ ντε τ ὼ ταλαιπ ώ ρω που αλληλοσκοτώθηκαν οι δυστυ- χισµ ένοι κατειργ ά σαντο κοιν ὸ ν µ ό ρον βρ ή καν αµοιβα ί ο θ ά νατο χερο ν ῖ ἐ παλλ ή λοιν. µε χ έ ρια που σ ή κωσαν ο έ νας εναντ ί ον του ά λλου. Ν ῦ ν δ' α ὖ σκ ό πει Κα ί τ ώ ρα π ά λι σκ έ ψου ὅ σ ῳ κ ά κιστ' ὀ λο ύ µεθα π ό σο ατιµωτικ ά θα χαθο ύ µε ν ὼ µ ό να δ ὴ λελειµµ έ να, εµε ί ς οι δ ύ ο που έ χουµε µε ί νει ολοµόναχες ε ἰ παρ έ ξιµεν ψ ῆ φον αν θα παραβο ύ µε την απ ό φαση ἢ κρ ά τη τυρ ά ννων ή την εξουσι ά των αρχόντων β ίᾳ ν ό µ ῳ. παραβι ά ζοντας τον ν ό µο. Ἀ λλ ὰ χρ ὴἐ ννοε ν ῖ το ῦ το µ ὲ ν Αλλ ά πρ έ πει αυτ ό να σκέπτεσαι ὅ τι ἔ φυµεν γυνα κε ῖ ό τι δηλαδ ή γεννηθ ή καµε γυνα ί κες ὡ ς ο ὐ µαχουµ έ να κι απ ό την ά λλη δεν µπορο ύ µε να πρ ὸ ς ἄ νδρας τα βάζουµε µε τους άνδρες ἔ πειτα δ' ο ὕ νεκ' ἀ ρχ ό µεσθ' έπειτα ό τι κυβερνι ό µαστε ἐ κ κρεισσ ό νων απ ό ισχυροτ έ ρους ἀ κο ύ ειν κα ὶ τα ῦ τα ώ στε να υπακο ύ µε και σ' αυτ ά κ ἄ τι (=κα ὶ ἔ τι) ἀ λγ ονα ί τ ῶ νδε. και σε ακ ό µη πιο σκληρ ά απ ό αυτ ά.

8 ἐ γ ὼ µ ὲ ν ο ὖ ν Εγ ώ τουλαχιστον α το ἰ ῦ σα το ὺ ς ὑ π ὸ χθον ὸ ς αφο ύ παρακαλ έ σω αυτο ύ ς που ε ί ναι στον κ ά τω κ ό σµο ξ ύ γγνοιαν σχειν, ἴ να µε συγχωρήσουν, ὡ ς βι ά ζοµαι τ ά δε, επειδ ή κ ά νω αυτ ά χωρ ί ς τη θ έ λησ ή µου, πε σοµαι ί το ς ῖ ἐ ν τ έ λει βεβ ῶ σι θα υπακο ύ σω στους ά ρχοντες τ ὸ γ ὰ ρ πρ ά σσειν περισσ ὰ γιατ ί το να κ ά νει κανε ί ς πρ ά γµατα αν ώ τερα απ ό τις δυν ά µεις του ο ὐ κ ἔ χει ο ὐ δ έ να νο ῦ ν. ε ί ναι ενελ ώ ς αν ό ητο. Αντιγό νη (στ ) Ο ὔ τ' ἆ ν κελε ύ σαιµι Ο ύ τε θα σε παρακαλο ύ σα ο ὔ τ' ἂ ν δρ ῴ ης ἐ µο ῦ µ έ τα ο ύ τε θαδεχ ό µουν τη σ ύ µπραξ ή σου ἡ δ έ ως γε, µε ευχαρ ί στηση β έ βαια, ε ἰ θ έ λοις ἔ τι πρ ά σσειν. αν ή θελες ακ ό µη να µε βοηθ ή σεις. Ἀ λλ' σθι ἴ ὁ πο ῖά σοι δοκε, ῖ Έ χε λοιπ ό ν ό ποια γν ώ µη θ έ λεις κε νον ῖ δ' ἐ γ ὼ θ ά ψω εκε ί νον ό µως εγ ώ θα θ ά ψω. καλ ό ν µοι θανε ν ῖ ποιο ύ σ ῃ το ῦ το. Θα ε ί ναι ωρα ί ο για µ έ να να θ ά ψω τον αδελφ ό µου και να πεθ ά νω. Κε σοµαι ί µετ' α ὐ το ῦ φ λη ί Θα κε ί τοµαι κοντ ά του αγαπηµ έ νη, φ λου ί µ έ τα, πλ ά ι σε αγαπηµ έ νο, πανουργ ή σασ' ὅ σια αφο ύ διαπρ ά ξω ιερ ή παρανοµ ί α. ἐ πε ὶ πλε ων ί χρ ό νος, γιατ ί ε ί ναι µακρ ό τερος ο χρ ό νος, ὃ ν δε ὶ µ' ἀ ρ έ σκειν που πρ έ πει να ε ί µαι αρεστ ή το ς ῖ κ ά τω τ ῶ ν ἐ νθ ά δε. σ' αυτο ύ ς που ε ί ναι στον κ ά τω κ ό σµο παρ ά σ' αυτο ύ ς που ε ί ναι εδ ώ π ά νω στη γη. Ἐ κε ῖ γ ὰ ρ κε σοµαι ί ἀ ε. ί Γιατ ί εκε ί θα βρ ί σκοµαι αι ώ νια.

9 σο ὶ δ' ε ἰ δοκε ῖ Αν ό µως εσ ύ το κρ ί νεις σωστ ό, ἀ τιµ ά σασ' ἔ χε ας περιφρονείς τ ὰ τ ῶ ν θε ῶ ν ἔ ντιµα ό σα για τους θεο ύ ς ε ί ναι τ ί µια. Ισµ ήνη (στ ) Ἐ γ ὼ µ ὲ ν ο ὐ ποιο ῦ µαι ἄ τιµα, Εγ ώ β έ βαια δεν περιφορν ώ (αυτ ά ) ἔ φυν δ ὲἀ µ ή χανος ό µως ε ί µαι απ ό τη φ ύ ση µου ανίκανη τ ὸ δρ ᾶ ν β ίᾳ πολιτ ῶ ν να ενεργ ώ παρ ά τη θ έ ληση των πολιτών. Αντιγό νη (στ ) Σ ὺ µ ὲ ν προ ύ χοι' ἂ ν τ ά δε Αυτ ά β έ βαια εσ ύ µπορε ί ς να προφασίζεσαι ἐ γ ὼ δ ὲ δ ὴ πορε ύ σοµαι εγ ώό µως θα π ά ω χ ώ σουσα τ ά φον να σκεπάσω µε χώµα φιλτ ά τ ῳἀ δελφ ῷ. τον αγαπηµ έ νο µου αδελφ ό. Ισµ ήνη (στ.82) Ο µοι ἴ ταλα νης ί Αλ ί µον ό σου δυστυχισµ έ νη ὡ ς ὑ περδ έ δοικ ά σου. π ό σο πολ ύ φοβ ά µαι για σ έ να. Αντιγό νη (στ. 83) Μ ή 'µου προτ ά ρβει Μη φοβ ά σαι για µ έ να ἐ ξ ό ρθου τ ὸ ν σ ὸ ν π ό τµον. για τη δικ ή σου µο ί ρα φρ ό ντιζε. Ισµ ήνη (στ )

10 Ἀ λλ' ο ὖ ν γε µηδεν ὶ προµην ύ σ ῃ ς Τουλ ά χιστον β έ βαια σε καν έ ναν µην αποκαλύψεις το ῦ το το ὔ ργον, το έ ργο αυτ ό, κε ῦ θε δ ὲ κρυφ ᾷ αλλ ά να το κρατ ή σεις µυστικο, σ ὺ ν δ' α ὔ τως ἐ γ ώ. το ί διο θα κ ά νω κι εγ ώ. Αντιγό νη (στ ) Ο µοι, ἴ κατα ύ δα Αλο ί µονο διακ ή ρυξ έ το σε ό λους πολλ ὸ ν ἐ χθ ων ί ἔ σ ῃ σιγ ῶ σ', πολ ύ πιο µισητ ή θα (µου) ε ί σαι αν σιωπήσεις, ἐὰ ν µ ὴ κηρ ύ ξ ῃ ς τ ά δε π ᾶ σι αν δεν διαλαλ ή σεις σε ό λους αυτ ά εδ ώ. Ισµ ήνη (στ. 88) Ἔ χεις θερµ ὴ ν καρδ αν ί Έ χεις θερµ ὴ καρδι ά ἐ π ὶ ψυχρο σι. ῖ για πρ ά γµατα ψυχρ ά. Αντιγό νη (στ. 89) Ἀ λλ' ο δ' ἶ ἀ ρ έ σκουσ' Ξ έ ρω ό µως να ε ί µαι αρεστ ή ο ς ἷ χρ ὴ µ ά λιστα ἁ δε ν ῖ µε. σ' εκε ί νους που πρ έ πει να αρέσω. περισσότερο Ισµ ήνη (στ. 90) Ε ἰ κα ὶ δυν ή σ ῃ γ' Ναι, αν θα έ χεις β έ βαια τη δ ύ ναµη ἀ λλ' ἀ µηχ ά νων ἐ ρ ᾷ ς αλλ ά επιδι ώ κεις ακατ ό ρθωτα πράγµατα

11 Αντιγό νη (στ. 91) Ο ὐ κο ῦ ν πεπα ύ σοµαι Λοιπ ό ν θα σταµατ ή σω, ὅ ταν δ ὲ µ ὴ σθ έ νω. ό ταν πια δεν έ χω δυν ά µεις. Ισµ ήνη (στ.92) Ἀ ρχ ὴ ν δ ὲ ο ὐ πρ έ πει Καθ ό λου ό µως δεν πρ έ πει θηρ ᾶ ν τ ἀ µ ή χανα να κυνηγ ά κανε ί ς ακατ ό ρθωτα πράγµατα. Αντιγό νη (στ.93-97) Ε ἰ λ έ ξεις τα ῦ τα Αν συνεχ ί σεις να λες αυτ ά, ἐ χθαρ ῇ µ ὲ ν ἐ ξ ἐ µο ῦ, κι απ ό µ έ να θα µισηθε ί ς δ κ ί ῃ δ ὲ προσκε σ ί ῃἐ χθρ ὰ και δ ί καια θα σε µισε ί για π ά ντα τ ῷ θαν ό ντι. ο νεκρός. Ἀ λλ' ἔ α µε Αλλ άά φησε εµ έ να κα ὶ τ ὴ ν ἐ ξ ἐ µο ῦ δυσβουλ αν ί και τη δικ ή κου αφροσ ύ νη παθε ν ῖ τ ὸ δειν ὸ ν το ῦ το να π ά θουµε αυτ ό το κακ ό ο ὐ γ ὰ ρ πε σοµαι ί ο ὐ δ ὲ ν τοσο ῦ τον, γιατ ί τ ί ποτα δεν θα π ά θω τ ό σο φοβερ ό, ὥ στε µ ὴ θανε ν ῖ καλ ῶ ς. ώ στε να µην πεθ ά νω όµορφα. Ισµ ήνη (στ.98-99) Αλλ ὰ στε χε, ῖ Π ή γαινε λοιπ ό ν ε ἰ δοκε ῖ σοι αν έ τσι κρ ί νεις το ῦ το δ' σθι, ἴ αλλ ά να ξ έ ρεις το ύ το,

12 ὅ τι ἔ ρχ ῃ µ ὲ ν ἄ νους, ό τι δηλαδ ή πηγα ί νεις ασυλλ ό γιστα, ὀ ρθ ῶ ς δ ὲ φ λη ί το ς ῖ φ λοις. ί ό µως αληθιν ά αγαπηµ έ νη στους αγαπηµ ένους σου. ΑΝΤΙΓΟΝΗ: ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ (στίχοι ) 280παῦσαι, πρ ν ὶ ὀ ργ ῆ ς κα ὶ ' µ ὲ µεστῶσαι Πάψε, πριν τα λόγια σου γεµίσουν κι εµένα λέγων, µε θυµό, µ ὴ ' φευρεθῇς ἄνους τε κα ὶ γέρων ἅµα. µη βρεθείς και ανόητος και γέρος µαζί. λέγεις γὰρ οὐκ ἀ νεκτ ὰ δαίµονας λέγων ιότι, λες πράγµατα που δεν είναι ανεκτά σους θεούς, όταν λες πρόνοιαν ἴσχειν τοῦδε το ῦ νεκρο ῦ πέρι. ότι προνόησαν γι αυτόν εδώ το νεκρό. πότερον ὑ περτιµ ῶ ντες ὡς εὐεργέτην ηλαδή, τι από τα δύο συµβαίνει: του προσέφεραν τεράστια τιµή, σαν να ήταν ευεργέτης, ἔ κρυπτον αυτόν, ὅ στις αµφικίονας και τον έθαψαν µε χώµα εκείνον που τους περίστυλους ναο ὺ ς πυρώσων ἦ λθεν κ ἀ ναθήµατα ναούς να κάψει ήλθε και τα αναθήµατα κα ὶ γ ῆ ν ἐ κείνων κα ὶ νόµους διασκεδ ῶ ν; και τη γη τους και τους νόµους να καταλύσει; ἢ το ὺ ς κακο ὺ ς τιµ ῶ ντας ε σορ ἰ ᾷ ς θεούς; Ή µήπως βλέπεις τους θεούς να τιµούςν τους κακούς; οὔκ ἔστιν. ἀ λλ ὰ ταῦτα κα ὶ πάλαι πόλεως εν είναι δυνατόν! Αλλά αυτά, από παλιά, του κράτους 290ἄνδρες µόλις φέροντες ἐρρόθουν πολίτες µε δυσκολία τα ανέχονταν και ἐµοί, µουρµούριζαν εναντίον µου, κρυφ ῇ κάρα σείοντες, ο ὐ δ ὑ π ὸ ζυγῷ κουνώντας κρυφά το κεφάλι, κι ούτε κάτω από το ζυγό της εξουσίας λόφον δικαίως ε χον, ἶ ὡς στέργειν ἐµέ. έβαζαν το κεφάλι τους, όπως είναι το σωστό, ώστε να µε πειθαρχούν σ εµένα. ἐκ τῶνδε τούτους ἐξεπίσταµαι καλῶς Από αυτά, γνωρίζω πολύ καλά ότι εκείνοι (οι φύλακες), παρηγµένους µισθοῖσιν ε ργάσθαι ἰ τάδε. εξαγοράστηκαν και έκαναν αυτή την πράξη. 295ο ὐ δ ὲ ν γὰρ ἀνθρώποισιν ο ον ἷ ἄργυρος ιότι για τους ανθρώπους, σαν το χρήµα κανείς κακὸν νόµισµ ἔβλαστε. τοῦτο κα ὶ πόλεις θεσµός δεν δηµιουργήθηκε τόσο κακός. Αυτό και πόλεις πορθε, ῖ τόδ ἄνδρας ἐξανίστησιν δόµων: κυριεύει, αυτό ανθρώπους διώχνει από τα σπίτια τους τόδ ἐκδιδάσκει κα ὶ παραλλάσσει φρένας αυτό καθοδηγεί και διαστρέφει τη σκέψη χρηστὰς πρὸς α σχρ ἰ ὰ πράγµατ ἵστασθαι την ορθή των θνητών και την κάνει να βροτῶν: στραφεί προς αισχρές πράξεις 300πανουργίας δ ἔδειξεν ἀνθρώποις κι έδειξε στους ανθρώπους να πράττουν ἔχειν πανουργίες

13 κα ὶ παντὸς ἔργου δυσσέβειαν ε δέναι. ἰ και κάθε ανόσιο έργο να γνωρίζουν. ὅσοι δ ὲ µισθαρνοῦντες ἤνυσαν τάδε, Όσοι δωροδοκήθηκαν και έκαναν αυτές τις πράξεις χρόν ῳ ποτ ἐξέπραξαν ὡς δοῦναι δίκην. πέτυχαν να τιµωρηθούν αργά ή γρήγορα. ἀ λλ ε περ ἴ ἴσχει Ζεὺς ἔ τ ἐξ ἐ µο ῦ σέβας, Αλλά, αν εξακολουθώ να σέβοµαι τον ία, 305ε ὖ τοῦ τ ἐ πίστασ, ὅρκιος δέ σοι αυτό να ξέρεις καλά και µε όρκο στο λέω: λέγω: ε ἰ µ ὴ τὸν αὐτόχειρα τοῦδε το ῦ τάφου Αν τον δράστη αυτής της ταφής εὑρόντες ἐ κφανε τ ῖ ἐς ὀ φθαλµο ὺ ς ἐµούς, δεν βρείτε και δεν µου τον φανερώσετε µπροστά στα µάτια µου, οὐχ ὑ µ ν ὶ Ἅιδης µοῦνος ἀρκέσει, πρ ν ὶ ἂν για σας δεν θα είναι αρκετός µόνο ο θάνατος, πριν ζῶντες κρεµαστο ὶ τήνδε δηλώσηθ ὕβριν, ζωντανοί και κρεµασµένοι οµολογήσετε αυτή την ύβρη 310 ν ἵ ε δότες ἰ τ ὸ κέρδος ἔνθεν ο στέον ἰ για να µάθετε από πού πρέπει να ζητάτε το κέρδος τ ὸ λοιπὸν ἁρπάζητε, κα ὶ µάθηθ ὅτι και να το αρπάζετε από δω και µπρος, και να µάθετε ότι οὐκ ἐξ ἅπαντος δε ῖ τ ὸ κερδαίνειν φιλε ν. ῖ δεν πρέπει να αγαπάτε το κέρδος, ανεξάρτητα από την προέλευσή του. ἐκ τῶν γὰρ α σχρ ἰ ῶ ν ληµµάτων τοὺς ιότι από τα αισχρά κέρδη τους πλείονας περισσότερους ἀτωµένους ἴδοις ἂν ἢ σεσωσµένους θα δεις να καταστρέφονται και όχι να σώζονται. Φύλαξ 315ε πε ἰ ν ῖ τι δώσεις ἢ στραφε ς ὶ οὕτως ἴω; Θα µου επιτρέψεις να µιλήσω ή να γυρίσω να φύγω χωρίς να πω τίποτα; οὐκ ο σθα ἶ κα ὶ νῦν ὡς ἀ νιαρ ῶ ς λέγεις; εν ξέρεις ότι και τώρα µιλάς ενοχλητικά; Φύλαξ ἐν το σιν ῖ ὠ σ ν ὶ ἢ ' π ὶ τ ῇ ψυχ ῇ δάκνει; Ενοχλείσαι στα αυτιά ή στην ψυχή; τί δ ὲῥυθµίζεις ὴ τ ν ἐ µ ὴ ν λύπην ὅπου; Λοιπόν, κανονίζεις πού βρίσκεται η λύπη µου; Φύλαξ ὁ δρῶν σ ἀ νι ᾷ τὰς φρένας, τ ὰ δ ὦ τ ἐγώ. Ο δράστης ενοχλεί τη σκέψη σου, ενώ εγώ τα αυτιά σου.

14 320ο µ ἴ ὡς λάληµα δῆλον ἐ κπεφυκ ὸ ς ε. ἶ Φύλαξ οὔκουν τό γ ἔργον τοῦτο ποιήσας ποτέ. κα ὶ ταῦ τ ἐ π ἀ ργύρ ῳ γε τὴν ψυχὴν προδούς. Φύλαξ φε ῦ: ἦ δεινὸν ᾧ δοκ ῇ γε κα ὶ ψευδ ῆ δοκε ν. ῖ Αλίµονο, πόσο φαίνεσαι ότι γεννήθηκες φλύαρος. Αυτή την πράξη δεν την έκανα ποτέ. Και βέβαια την έκανες, αφού πούλησες την ψυχή σου για χρήµατα. Αλίµονο: είναι φοβερό να µην κατανοεί την πραγµατικότητα εκείνος που λαµβάνει τις αποφάσεις. κόµψευέ νυν τὴν δόξαν: ε ἰ δ ὲ ταῦτα µ ὴ Κάνε τον έξυπνο! αν όµως 325 φανε τέ ῖ µοι τοὺς δρῶντας, ἐ ξερε θ ῖ ὅτι δεν µου φανερώσετε τους δράστες όλων αυτών, θα παραδεχτείτε µε δυνατή φωνή ότι τ ὰ δειλ ὰ κέρδη πηµονὰςἐργάζεται. τα ανέντιµα κέρδη φέρνουν συµφορές. Φύλαξ ἀ λλ εὑρεθείη µ ὲν µάλιστ : ἐὰν ἐὰ δέ τοι ληφθ ῇ τε κα ὶ µή, τοῦτο γὰρ τύχη κρινε, ῖ οὐκ ἔ σθ ὅπως ὄψει σ ὺ δε ῦ ρ ἐλθόντα µε: 330 κα ὶ νῦν γὰρ ἐ κτ ὸ ς ἐλπίδος γνώµης τ ἐ µ ῆ ς σωθε ς ὶ ὀφείλω το ς ῖ θεο ς ῖ πολλὴν χάριν. Μακάρι να βρεθεί ο δράστης είτε, όµως, συλληφθεί είτε όχι γιατί αυτό θα το κρίνει η τύχηδεν πρόκειται σε καµία περίπτωση να µε δεις να έρχοµαι εδώ γιατί και τώρα, χωρίς να το περιµένω και να το πιστεύω σώθηκα και γι αυτό χρωστάω µεγάλη χάρη στους θεούς ΑΝΤΙΓΟΝΗ: ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ (στίχοι ) 441 σ ὲ δή, σ ὲ τὴν νεύουσαν ε ς ἰ πέδον Σ εσένα µιλάω, σ εσένα που σκύβεις το κάρα, κεφάλι στη γη φὴς ἢ καταρνε ῖ µ ὴ δεδρακέναι τάδε: οµολογείς ή αρνείσαι ότι έκανες αυτά;

15 Ἀντιγόνη κα ὶ φηµ ὶ δρᾶσαι κοὐκ ἀ παρνο ῦ µαι τ ὸ µή. Και οµολογώ και δεν αρνούµαι ότι το έκανα. σ ὺ µ ὲν κοµίζοις ἂν σεαυτὸν ᾖ θέλεις (στον φρουρό) Εσύ πήγαινε όπου θέλεις 445ἔξω βαρείας α τίας ἰ ἐλεύθερον: απαλλαγµένος από τη βαριά κατηγορία σ ὺ δ ε πέ ἰ µοι µ ὴ µ ῆκος, ἀ λλ ὰ συντόµως, (στην Αντιγόνη) κι εσύ λέγε χωρίς πολυλογίες, αλλά µε συντοµία ᾔδησθα κηρυχθέντα µ ὴ πράσσειν τάδε; γνώριζε ότι είχε δοθεί η εντολή να µην κάνεις αυτά; Ἀντιγόνη 450 ᾔδη: τί δ οὐκ ἔµελλον; ἐ µφαν ῆ γὰρ ἦν. κα ὶ δῆ τ ἐτόλµας τούσδ ὑπερβαίνειν νόµους; Το ήξερα πως ήταν δυνατόν να µην το ξέρω; Ήταν πασίγνωστο. Και τόλµησες, λοιπόν, να παραβείς αυτούς τους νόµους; Ἀντιγόνη 450ο ὐ γάρ τί µοι Ζεὺς ἦν ὁ κηρύξας εν ήταν ο ίας εκείνος που έδωσε τάδε, αυτή την εντολή ο ὐ δ ἡ ξύνοικος τῶν κάτω θεῶν ίκη ούτε η ίκη που συνοικεί µαζί µε τους κάτω θεούς τοιούσδ ἐν ἀνθρώποισιν ὥρισεν όρισε τέτοιους νόµους στους νόµους. ανθρώπους. ο ὐ δ ὲ σθένειν τοσοῦτον ᾠόµην τ ὰ σὰ ούτε θεωρούσα ότι έχουν τόση ισχύ οι δικές σου κηρύγµαθ, ὥ στ ἄγραπτα κ ἀ σφαλ ῆ εντολές, ώστε τους άγραφους και θεῶν απαράβατους των θεών 455νόµιµα δύνασθαι θνητὸν ὄ νθ νόµους να µπορείς να παραβείς, ενώ ὑ περδραµε ν. ῖ είσαι θνητός. ο ὐ γάρ τι νῦν γε κἀχθές, ἀ λλ ἀεί ποτε Γιατί ούτε σήµερα ούτε χθες, αλλά αιώνια ζ ῇ ταῦτα, κο ὐ δε ς ὶ ο δεν ἶ ἐξ ὅτου 'φάνη. ζουν αυτά και κανείς δεν ξέρεις πότε φανερώθηκαν. τούτων ἐ γ ὼ οὐκ ἔµελλον, ἀ νδρ ὸ ς Γι αυτά εγώ δεν σκοπεύω, επειδή ο ὐ δεν ὸ ς κανενός ανθρώπου φρόνηµα δείσασ, ἐν θεο σι ῖ τὴν δίκην δεν φοβήθηκα τις αποφάσεις, από τους θεούς 460 δώσειν: θανουµένη γὰρ ἐ ξῄ δη, τί δ να τιµωρηθώ γιατί ξέρω καλά ότι θα ο ὔ; πεθάνω πώς µπορεί να γίνει διαφορετικά; - κε ἰ µ ὴ σ ὺ προὐκήρυξας. ε ἰ δ ὲ το ῦ ακόµη και εσύ δεν είχες δώσει την

16 χρόνου πρόσθεν θανο ῦµαι, κέρδος αὔ τ ἐ γ ὼ λέγω. ὅστις γὰρ ἐν πολλο σιν ῖ ὡς ἐ γ ὼ κακο ς ῖ ζ ῇ, πῶς ὅ δ ο ὐ χ ὶ κατθανὼν κέρδος φέρει; 465οὕτως ἔµοιγε τοῦδε το ῦ µόρου τυχε ν ῖ παρ ο ὐ δ ὲ ν ἄλγος: ἀ λλ ἄν, ε ἰ τὸν ἐξ ἐ µ ῆ ς µητρὸς θανόντ ἄθαπτον ἠνσχόµην νέκυν εντολή. Κι αν πριν της ώρας µου πεθάνω, εγώ πάλι το θεωρώ κέρδος. Γιατί, όποιος µέσα σε πολλά κακά, όπως εγώ, ζει, πώς δεν θεωρεί κέρδος αν πεθάνει; Έτσι, να έχω αυτή τη µοίρα δεν µε λυπεί καθόλου αλλα αν ανεχόµουν να µείνει άθαπτο το πτώµα του αδελφού µου από τη δική µου µητέρα εκείνοι θα µε έκαναν να πονέσω γι αυτά εδώ δεν λυπάµαι καθόλου. Κι αν εσύ θεωρείς ότι κάνω ανόητα πράγµατα κείνοις ἂν ἤλγουν: το σδε ῖ δ οὐκ ἀλγύνοµαι. σο ὶ δ ε ἰ δοκ ῶ νῦν µ ῶρα δρῶσα τυγχάνειν, 470 σχεδόν τι µώρ ῳ µωρίαν ὀφλισκάνω. σχεδόν θεωρούµαι ανόητη από έναν ανόητο. Χορός δηλο ῖ τ ὸ γέννηµ ὠ µ ὸ ν ἐξ ὠ µο ῦ πατρὸς τῆς παιδός. ε κειν ἴ δ οὐκ ἐπίσταται κακο ς ῖ Σκληρός φαίνεται ο χαρακτήρας του παιδιού που γεννήθηκε από σκληρό πατέρα εν ξέρει να υποχωρεί στα κακά. Ἀ λλ ἴσθι τοι τ ὰ σκλήρ ἄγαν φρονήµατα πίπτειν µάλιστα, σίδηρον ὀ πτ ὸ ν ἐκ κα ὶ τὸν ἐγκρατέστατον πυρὸς περισκελῆ θραυσθέντα κα ὶῥαγέντα πλε στ ῖ ἂν ε σίδοις: ἰ Σµικρ ῷ χαλιν ῷ δ ο δα ἶ τοὺς θυµουµένους Αλλά να ξέρεις ότι οι πιο αλύγιστοι χαρακτήρες πιο συχνά ταπεινώνονται και τον σκληρότατο σίδηρο που πυρακτώνεται από τη φωτιά και γίνεται άκαµπτος θα δεις τις πιο πολλές φορές νασπάει και να ραγίζει. Ξέρω ότι µε κοντό χαλινάρι τα αγριεµένα

17 ἵππους καταρτυθέντας: ο ὐ γὰρ ἐκπέλει φρονεῖν µέγ ὅστις δοῦλός ἐστι τῶν πέλας. 480 Αὕτη δ ὑβρίζειν µ ὲν τότ ἐξηπίστατο, νόµους ὑπερβαίνουσα τοὺς προκειµένους ὕβρις δ, ἐ πε ὶ δέδρακεν, ἥδε δευτέρα, τούτοις ἐ παυχε ν ῖ κα ὶ δεδρακυ αν ῖ γελᾶν. Ἦ νῦν ἐ γ ὼ µ ὲν οὐκ ἀνήρ, αὕτη δ ἀνήρ, ε ἰ ταῦ τ ἀ νατ ὶ τῇδε κείσεται κράτη. Ἀ λλ ε τ ἴ ἀ δελφ ῆ ς ε θ ἴ ὁµαιµονεστέρα το ῦ παντὸς ἡ µ ν ῖ Ζηνὸς ἑρκείου κυρε, ῖ αὐτή τε χ ἠ ξύναιµος οὐκ ἀλύξετον µόρου κακίστου: κα ὶ γὰρ οὖν κείνην ἴσον 490 ἐ παιτι ῶ µαι τοῦδε βουλεῦσαι τάφου. Καί νιν καλε τ ῖ ἔσω γὰρ ε δον ἶ ἀρτίως λυσσῶσαν αὐ τὴ ν ο ὐ δ ἐπήβολον φρενῶν. φιλε ῖ δ ὁ θυµ ὸς πρόσθεν ᾑ ρ ῆ σθαι κλοπεὺς τῶν µηδὲν ὀ ρθ ῶ ς ἐν σκότ ῳ τεχνωµένων µισ ῶ γε µέντοι χὤταν ἐν κακο σί ῖ τις άλογα δαµάζονται γιατί δεν επιτρέπεται να πιστεύει πως είναι σπουδαίος όποιος είναι δούλος των άλλων. Αυτή ήξερε καλά να αυθιάζει τότε παραβαίνοντας τους ισχύοντες νόµους κι αφού έκανε αυτά, αυτή ήταν και η δεύτερη ιταµότητά της, να καυχιέται γι αυτά και να χλευάζει, ενώ τα έχει διαπράξει. Αληθινά, δεν θα ήµουν εγώ ο άνδρας, εκείνη θα ήταν άνδρας, αν αυτή η επίδειξη ισχύος θα έµενε ατιµώρητη. Αλλά είτε κόρη της αδελφή µου είτε πλησιέστερη συγγενής είναι από όλη την οικογένεια, αυτή και η αδελφή της δεν θα γλιτώσουν από την πιο άθλια µοίρα: γιατί κι εκείνη το ίδιο κατηγορώ ότι σχεδίασε τούτη την κηδεία. Φωνάξτε την γιατί πριν από λίγο την είδα µέσα στο παλάτι να λυσσάει και να µην ελέγχει τα λογικά της. Συνήθως προδίδεται ως ένοχη η ψυχή εκείνων που σχεδιάζουν παρανοµίες στο σκοτάδι σιχαίνοµαι εκείνον που συλλαµβάνεται την ώρα που κάνει το κακό

18 ἁ λο ὺ ς ἔπειτα τοῦτο καλλύνειν θέλ ῃ. κι έπειτα θέλει να το παρουσιάσει ως όµορφη πράξη. Αντιγόνη θέλεις τι µε ζον ῖ ἢ κατακτε ναί ῖ µ ἑλών; Θέλεις κάτι περισσότερο απ το να µε θανατώσεις, αφού µε συνέλαβες; ἐ γ ὼ µ ὲν οὐδέν τοῦ τ ἔχων ἅ παντ ἔχω Εγώ δεν θέλω τίποτα αφού έχω αυτό, έχω τα πάντα Αντιγόνη τί δῆτα µέλλεις; ὡς ἐ µο ὶ τῶν σῶν λόγων 500 ἀ ρεστ ὸ ν ο ὐ δ ὲ ν µηδ ἀρεσθείη ποτέ οὕτω δ ὲ κα ὶ σο ὶ τ ἄ µ ἀ φανδάνοντ ἔφυ. Καίτοι πόθεν κλέος γ ἂν εὐκλεέστερον κατέσχον ἢ τὸν αὐτάδελφον ἐν τάφ ῳ τιθε σα; ῖ τούτοις τοῦτο πᾶσιν ἁνδάνειν λέγοιτ ἄν, ε ἰ µ ὴ γλῶσσαν ἐ γκλ ῄ οι φόβος. Ἀ λλ ἡ τυρανν ς ὶ πολλά τ ἄ λλ ε ὐ δαιµονε ῖ κἄξεστιν αὐ τ ῇ δρᾶν λέγειν θ ἃ βούλεται. Τότε γιατί καθυστερείς; γιατί από τα λόγια σου κανένα δεν µ αρέσει ούτε θα µου αρέσει ποτέ έτσι και σε σένα τα δικά µου λόγια είναι φυσικό να σε δυσαρεστούν. Κι όµως, λαµπρότερη δόξα από πού θα αποκτούσα εκτός από την ταφή του αδελφού µου; Όλοι αυτοί θα οµολογούσαν ότι τους είναι αρεστή η πράξη µου, αν τη γλώσσα τους δεν την κλείδωνε ο φόβος. Αλλά η τυραννική εξουσία, εκτός από τα άλλα πλεονεκτήµατα που διαθέτει, έχει τη δυνατότητα να πράττει και να λέει ό,τι θέλει. ΑΝΤΙΓΟΝΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ (στίχοι )

19 Α ἵµων 635 Πάτερ, σός ε µι, ἰ κα ὶ σύ µοι γνώµας ἔχων χρηστὰς ἀ πορθο ς, ῖ α ς ἷ ἔ γωγ ἐφέψοµαι. Ἐ µο ὶ γὰρ ο ὐ δε ς ὶ ἀξιώσεται γάµος Πατέρα, είµαι δικός σου γιος κι εσύ σκέψεις σωστές να έχω µε οδηγείς, τις οποίες εγώ θα ακολουθήσω. Για µένα κανένας γάµος δεν είναι τόσο σπουδαίος µείζων φέρεσθαι σο ῦ καλῶς ἡγουµένου. ώστε να τον θεωρήσω σηµαντικότερο από εσένα, αφού µε καθοδηγείς σωστά. Οὕτω γάρ, ὦ πα, ῖ χρ ὴ δι ὰ στέρνων ἔχειν, 640 γνώµης πατρῴας πάντ ὄπισθεν ἑστάναι. Τούτου γὰρ ο ὕ νεκ ἄνδρες εὔχονται γονὰς κατηκόους φύσαντες ἐν δόµοις ἔχειν, ὡς κα ὶ τὸν ἐ χθρ ὸ ν ἀνταµύνωνται κακο ς ῖ Αυτή τη γνώµη πρέπει να έχεις, παιδί µου, να ακολουθείς στα πάντα την πατρική συµβουλή. Γι αυτό εδώ οι άνδρες εύχονται παιδιά υπάκουα να γεννήσουν και να έχουν στο σπίτι τους, για να εκδικούνται τους εχθρούς κα ὶ τὸν φίλον τιµ ῶσιν ἐξ ἴσου πατρί. και να τιµούν τον φίλο όπως ακριβώς κι ο πατέρας τους. Ὅστις δ ἀνωφέλητα φιτύει τέκνα, τί τόνδ ἂν ε ποις ἴ ἄλλο πλὴν αὑ τ ῷ πόνους φῦσαι, πολὺν δ ὲ το σιν ῖ ἐ χθρο σιν ῖ γέλων; Μή νύν ποτ, ὦ πα, ῖ τὰς φρένας ὑ φ ἡ δον ῆ ς Όποιος όµως γεννά παιδιά που δεν tου προσφέρουν καµία ωφέλεια, τι άλλο µπορείς να πεις γι αυτόν, εκτός από το ότι βάσανα γέννησε για τον εαυτό του και πολλά γέλια για τους εχθρούς; Ποτέ, παιδί µου, µη χάσεις το µυαλό σου γυναικὸς ο ὕ νεκ ἐ κβάλ ῃ ς, ε δ ἰ ὼ ς ὅτι από έρωτα για µια γυναίκα, ξέροντας ότι ψυχρὸν παραγκάλισµα τοῦτο γίγνεται, παγερό αγκάλιασµα είναι αυτό,

20 γυν ὴ κακ ὴ ξύνευνος ἐν δόµοις. Τί γὰρ κακή γυναίκα σύζυγος στο σπίτι. Ποια γένοιτ ἂν ἕλκος µε ζον ῖ ἢ φίλος κακός; πληγή είναι µεγαλύτερη από έναν κακό αγαπηµένο; Ἀ λλ ὰ πτύσας ὡσεί τε δυσµεν ῆ µέθες τὴν πα δ ῖ ἐν Α δου ἴ τήνδε νυµφεύειν τινί. Ἐπεί γὰρ αὐ τὴ ν ε λον ἷ ἐ µφαν ῶ ς ἐ γὼ πόλεως ἀπιστήσασαν ἐκ πάσης µόνην, ψευδ ῆ γ ἐ µαυτ ὸ ν ο ὐ καταστήσω πόλει, ἀ λλ ὰ κτεν ῶ. πρὸς ταῦ τ ἐφυµνείτω ία ξύναιµον. Ε ἰ γὰρ δ ὴ τά γ ἐ γγεν ῆ φύσει 660 ἄκοσµα θρέψω, κάρτα τοὺς ἔξω γένους. ἐν το ς ῖ γὰρ ο κείοισιν ἰ ὅστις ἔ στ ἀ ν ὴ ρ χρηστός, φανε ται ῖ κἀν πόλει δίκαιος ὤν Ὅστις δ ὑ περβ ὰ ς ἢ νόµους βιάζεται ἢ τοὐπιτάσσειν το ς ῖ κρατύνουσιν οὐκ ἔ στ ἐπαίνου τοῦτον ἐξ ἐ µο ῦ τυχε ν. ῖ Ἀ λλ ὃν πόλις στήσειε τοῦδε νοε ῖ, χρ ὴ κλύειν κα ὶ σµικρ ὰ κα ὶ δίκαια κα ὶ τἀναντία. Αλλά περιφρονώντας την σαν να ήταν εχθρός σου, άσε αυτό το κορίτσι παντρευτεί κάποιον στον Άδη. Από τη στιγµή που εγώ την έπιασα επ αυτοφώρω µόνη απ όλη την πόλη να παραβαίνει την εντολή µου, δεν θα φανώ ψεύτης στην πόλη, αλλά θα τη θανατώσω. Γι αυτά ας επικαλείται τον ία τον προστάτη της οικογένειας. ιότι αν στους εξ αίµατος συγγενείς επιτρέψω να κάνουν του κεφαλιού τους, θα ανέχοµαι να είναι πολύ πιο απείθαρχοι όσοι δεν ανήκουν στην οικογένεια. ιότι, όποιος στους οικείους του φέρεται ως άνδρας σωστός, θα φανεί ότι και στην πόλη είναι δίκαιος. Όποιος όµως ξεπερνά τα όρια και είτε παραβιάζει τους νόµους είτε σχεδιάζει να επιβάλει τη γνώµη του στους άρχοντες, αυτός δεν θα επαινεθεί από µένα. Αλλά όποιον ορίσει η πόλη στην εξουσία, αυτόν πρέπει να ακούει και στα ασήµαντα και στα δίκαια και στα αντίθετά τους. Κα ὶ τοῦτον ἂν τὸν ἄνδρα θαρσοίην ἐ γ ὼ Και εγώ µπορώ να πιστέψω ότι αυτός ο

21 άνδρας καλῶς µ ὲν ἄρχειν, ε ὖ δ ἂν ἄρχεσθαι θέλειν, 670 δορός τ ἂν ἐν χειµ ῶνι προστεταγµένον µένειν δίκαιον κ ἀ γαθ ὸ ν παραστάτην. Ἀναρχίας δ ὲ µε ζον ῖ οὐκ ἔστιν κακόν. Αὕτη πόλεις ὄλλυσιν, ἥ δ ἀναστάτους ο κους ἴ τίθησιν, ἥδε συµµάχου δορὸς τροπὰς καταρρήγνυσι: τῶν δ ὀρθουµένων σῴζει τ ὰ πολλ ὰ σώµαθ ἡ πειθαρχία. Ο ὕ τως ἀ µυντέ ἐ στ ὶ το ς ῖ κοσµουµένοις. θέλει και να άρχει ορθά και να άρχεται σωστά, κι αν έχει παραταχθεί στη θύελλα της µάχης να µένει πιστός και αγαθός σύντροφος του διπλανού πολεµιστή. εν υπάρχει µεγαλύτερο κακό από την αναρχία. Αυτή καταστρέφει κράτη, αυτή καταστρέφει οικογένειες, αυτή τον στρατό των συµµάχων τον κάνει να λυγίζει και να τρέπεται σε φυγή όµως, γι αυτούς που µένουν σταθεροί στη θέση τους, η υπακοή στους άρχοντες σώζει τη ζωή των περισσοτέρων Έτσι πρέπει να υπερασπιζόµαστε τους νόµους και τις εντολές. Κοὔτοι γυναικὸς ο ὐ δαµ ῶ ς ἡσσητέα. Και σε καµία περίπτωση δεν πρέπει να µας νικά µια γυναίκα Κρε σσον ῖ γάρ, ε περ ἴ δε, ῖ πρὸς ἀ νδρ ὸ ς ἐ κπεσε ν, ῖ 680 κοὐκ ἂν γυναικῶν ἥσσονες καλοίµεθ ἄν. Γιατί καλύτερα να µας πάρει την εξουσία ένας άνδρας, αν πρέπει, και να µη µας αποκαλέσουν κατώτερους από γυναίκες.