HPV και Δέπμα. Καιακπαιίθεο Γεκήηξηνο. Δπ.Καζεγεηήο Β Παλεπηζηεκηαθήο Γεξκαηνινγηθήο Αθξνδηζηνινγηθήο Κιηληθήο ΑΠΘ

Transcript

1 HPV και Δέπμα Καιακπαιίθεο Γεκήηξηνο Δπ.Καζεγεηήο Β Παλεπηζηεκηαθήο Γεξκαηνινγηθήο Αθξνδηζηνινγηθήο Κιηληθήο ΑΠΘ

2 Γεληθά ραξαθηεξηζηηθά HPV - Μεηαδίδνληαη εύθνια - Πξνζβάιινπλ δέξκα θαη βιελλνγόλνπο κε άκεζε ή έκκεζε επαθή - Απνκνλώζεθαλ > από 120 ηύπνη(ηερληθέο πβξηδηζκνύ ηνπ DNA θαη PCR) - Πξνθαινύλ θαινήζεηο βιάβεο, αιιά ζπκκεηέρνπλ νξηζκέλνη ζηελ παζνγέλεηα επηζειηαθώλ θπηηάξσλ - Αλζεθηηθνί ζε επηδξάζεηο από ην πεξηβάιινλ

3 Φάζμα εκδηλώζεων μεηά από HPV λοίμωξη Τύπορ HPV Σςνήθειρ κλινικέρ βλάβερ Λιγόηεπο ζςνήθειρ κλινικέρ βλάβερ Δςνηηική ογκογένεζη 1 Πεικαηηαίεο / παιακηαίεο κπξκεθίεο Κνηλέο κπξκεθίεο Κακία 2,4,27,29 Κνηλέο κπξκεθίεο Πεικαηηαίεο, παιακηαίεο, ζηνκαηηθνύ βιελλνγόλνπ Κακία 3,10,28,49 Οκαιέο κπξκεθίεο Οκαιέο κπξκεθίεο ζηε κπξκεθηνεηδή επηδεξκνδπζπιαζία (ΔΜ) 7 Μπξκεθίεο θξενπσιώλ 13,32 ηνκαηηθή εζηηαθή επηζειηαθή ππεξπιαζία Κακία 5,8,9,12,14,15,17,19-26,36,47,50 Μπξκεθηώδεο επηδεξκνδπζπιαζία HPV 5,8,9 έρνπλ απνκνλσζεί από αθαλζνθπηηαξηθό Ca 6,11 Ομπηελή θνλδπιώκαηα, θνλδπιώκαηα ηνπ ηξαρήινπ ηεο κήηξαο 16,18 θνλδπιώκαηα ηνπ ηξαρήινπ ηεο κήηξαο Αθαλζνθπηηαξηθέο ελδνεπηζειηαθέο αιινηώζεηο, αθαλζνθπηηαξηθό Ca in situ, αλαπλεπζηηθή ζεισκάησζε, θνηλέο κπξκεθηέο θνηλέο κπξκεθηέο θίλδπλνο Τςειόο θίλδπλνο 31,33,35,39,45,51-53,55,56,59,63,66,68 Ομπηελή θνλδπιώκαηα, αθαλζνθπηηαξηθό Ca in situ Γπζπιαζίεο θαη θαξθηλώκαηα ησλ γελλεηηθώλ νξγάλσλ

4 ΟΓΚΟΓΟΝΟΙ ΜΗ ΟΓΚΟΓΟΝΟΙ ΟΡΟΣΤΠΟΙ Ογθνγόλνη:16,18,31,33,39,45,51, 52,56,58,59 Με νγθνγόλνη:6,11,42 θ.ά. Δίλαη επαξθήο λα εμεγήζεη ηελ νγθνγέλεζε απηή ε δηάθξηζε ;

5 Μεηάδνζε HPV Δπαθή κε πάζρνληα Γηα ηα νμπηελή θνλδπιώκαηα : θπξίσο ζεμνπαιηθή επαθή.. Αλίρλεπζε/εληόπηζε ζε «ζπληξόθνπο» νκνηόηεηα ηύπνπ ηνύ Πξσθηηθή ζπλνπζία : εκθάληζε HPV ζε άλδξεο ζπρλόηεξα ηνκαηηθή επαθή : ρακειή κεηαδνηηθόηεηα Δληόπηζε πεξηγελλεηηθή (απηνελνθζαικηζκό)

6 Δπηδεκηνινγία - Πεγέο κόιπλζεο ησλ HPV, ν άλζξσπνο θαη ην πεξηβάιινλ - Υξόλνο επώαζεο ζπλήζσο 1 3 κήλεο, κεξηθέο θνξέο πάλσ από 3 έηε. - Καηαθόξπθε αύμεζε ηα ηειεπηαία 20 ρξόληα, αηόκσλ πνπ πξνζβιήζεθαλ από ηνλ ηό

7 Παξάγνληεο πνπ ζπκκεηέρνπλ ζηελ θαξθηλνγέλεζε Ινλίδνπζα αθηηλνβνιία UV αθηηλνβνιία Αλνζνθαηαζηνιή Κάπληζκα Δξεζηζηηθέο νπζίεο (αξζεληθό - αηζάιε)

8 Παζνθπζηνινγία ησλ HPV ζην δέξκα - Πξνζβάιινπλ θύηηαξα ηεο αθαλζσηήο ζηηβάδαο θαη ηνπο βιελλνγόλνπο - Οη βιάβεο πξνθαινύληαη από ηνλ πνι/ζηαζκό ησλ πξνζβεβιεκέλσλ θπηηάξσλ κε επξύ θάζκα αηππηώλ ζηνπο ππξήλεο ηνπο - Οη ηνί HPV πξνθαινύλ ινηκώμεηο θιηληθέο θαη ππνθιηληθέο( ζηνπο βιελλνγόλνπο) Οη θιηληθέο δηαθξίλνληαη εύθνια Οη ππνθιηληθέο δηαπηζηώλνληαη κε ηελ αλίρλεπζε γελεηηθνύ πιηθνύ (DNA) ηνπ ππεύζπλνπ ηνύ (70% ππνθιηληθέο κνξθέο)

9 Κιηληθέο εθδειώζεηο από HPV ζην 1) Μπξκεθίεο α) Κνηλέο κπξκεθίεο δέξκα β) Πεικαηηαίεο κπξκεθίεο γ) Οκαιέο Νεαληθέο 2) Ομπηελή θνλδπιώκαηα 3) Bowenoid βιαηίδσζε 4) Μπξκεθηνεηδήο επηδεξκνδπζπιαζία 5) HPV θαη επηζειηαθά θαξθηλώκαηα ηνπ δέξκαηνο

10 Κιηληθή εηθόλα θνηλώλ κπξκεθηώλ - Τπνζηξόγγπια μεξά επάξκαηα ηνπ δέξκαηνο - Δπηθάλεηα αλώκαιε, ζεισκαηώδεο - κπξκεθηώδεο - Γηάκεηξνο νιίγσλ ρηιηνζηώλ έσο 1cm - πλήζσο πνιιαπιέο, ρξνηάο ιεπθόθαηεο ή ηνπ θπζηνινγηθνύ δέξκαηνο - Δληνπίδνληαη παληνύ ζην δέξκα (ξαρηαία επηθάλεηα ρεξηώλ - πνδηώλ, ζηα δάθηπια, γόλαηα) - Αζπκπησκαηηθέο (εληόπηζε ζην παξσλύρην ή ππσλύρην επώδπλεο) * Ιδηαίηεξε πνηθηιία ησλ θνηλώλ κπξκεθηώλ είλαη νη «λεκαηνεηδείο»(επηκήθεηο εθβιαζηήζεηο κε ππεξθεξαησζηθό άθξν κε εληόπηζε ζε ιαηκό θαη πξόζσπν)

11

12

13 Πεικαηηαίεο Μπξκεθηέο - Η πξνζβνιή ησλ πεικάησλ από ηνλ ηό δίλεη δηαθνξεηηθή θιηληθή εηθόλα - Η πίεζε ηνπ βάξνπο ηνπ ζώκαηνο ηηο αλαγθάδεη λα αλαπηύζζνληαη πξνο ηα έζσ (πξνο ην βάζνο) - Μνηάδνπλ κε ηνπο ηύινπο (δ.δ ζξνκβσκέλα ηξηρνεηδή) - Πόλν θαηά ηε βάδηζε

14

15 Οκαιέο κπξκεθίεο - Μηθξέο ειαθξά επεξκέλεο βιαηίδεο, ζηξνγγπιέο ή πνιπγσληθέο - Δπηθάλεηα ιεία ή ειαθξά θνθθηώδεο - Υξνηάο ππόθαηεο ή ηνπ θπζηνινγηθνύ δέξκαηνο - Δληόπηζε θπξίσο ζην πξόζσπν θαη ζηε ξαρηαία επηθάλεηα ησλ ρεηξώλ

16

17 Γηαθνξηθή δηάγλσζε κπξκεθηώλ - Μνιπζκαηηθή ηέξκηλζνο - κεγκαηνξξνηθέο κπξκεθίεο - Αθηηληθέο ππεξθεξαηώζεηο - Αθαλζνθπηηαξηθό θαξθίλσκα - Σύινη θάινη - πξηγγώκαηα - Φαγέζσξεο ηεο αθκήο - Οκαιόο ιεηρήλαο

18 Πνξέηα - πξόγλσζε - εκαληηθό πνζνζηό θνηλώλ θαη νκαιώλ ππνζηξέθνληαη πεξίπνπ ζε έλα κε δύν ρξόληα - Οη πεικαηηαηέο επηκέλνπλ (έληνλνο πόλνο) θαη απαηηνύλ ζεξαπεπηηθή αληηκεηώπηζε

19 Αληηκεηώπηζε κπξκεθηώλ πξνϋπνζέζεηο - Ιζηνξηθό (γεληθή θαηάζηαζε ηνπ αζζελή, κεηακόζρεπζε ή ρεκεηνζεξαπεία) - Η ειηθία - Σν θύιν - Σν ζεκείν εληνπηζκνύ ησλ κπξκεθηώλ

20 Θεξαπεία κπξκεθηώλ - Κξπνζεξαπεία - Γεξκαηναπόμεζε - Φαξκαθεπηηθή αγσγή - Laser - Απζππνβνιή

21 Κξπνζεξαπεία -Σξόπνο Γξάζεο : Νέθξσζε επηδεξκίδαο ρνξίνπ, ζξόκβσζε αγγείσλ -Σξόπνο Δθαξκνγήο : Φεθαζκόο(10 20 sec/ 2 θύθινη αλά 15 κέξεο) - Ιθαλνπνηεηηθά απνηειέζκαηα - Αλεπηζύκεηεο ελέξγεηεο : α) Άκεζεο : Καύζνο, εξύζεκα, δηαβξώζεηο β) Έκκεζεο : Τπέξ ππό κειάγρξσζε, νπιέο

22 Γεξκαηναπόμεζε - Διαθξά απνθόιιεζε ηεο βιάβεο, ρσξίο αηκνξξαγία κε ρξήζε ζεξκνθαπζηήξα - Κίλδπλνη Οπιέο Γπζρξσκίεο

23 Φάξκαθα - Καηαζηξνθή ησλ βιαβώλ κε ηνπηθά ζπζθεπάζκαηα α) αιηθπιηθό νμύ 17% ζε ζπλδπαζκό κε θνιιώδην 65%, γαιαθηηθό νμύ 17% θαη 1% θαζηνξέιαην β) Φζνξηννπξαθίιε 7% θαη ζαιπθπιηθό νμύ 17% γ) Ρεηηλνηθό νμύ 0,5% ζε κνξθή θξέκαο Κίλδπλνη Σνπηθό εξεζηζκόο Οπιέο Γπζρξσκίεο

24 Απζππνβνιή - Ήπηα εθαξκνγή νηαζδήπνηε αγσγήο ζε πεξηνξηζκέλν αξηζκό βιαβώλ - Οη βιάβεο ππνρσξνύλ ζην ζύλνιν ηνπο ζε πςειό πνζνζηό

25 - Αίηην ηόο HPV - Ιόο DNA Ομπηελή Κνλδπιώκαηα - Οηθνγελείαο Papillomaviridae - > 120 ηύπνη - 1/3 πξνζβάιινπλ ην γελεηηθό ζύζηεκα - Σν κέγεζνο ηνπ ηηθνύ γνληδηώκαηνο είλαη κηθξό

26 Ομπηελή θνλδπιώκαηα θιηληθή εηθόλα - Μία ή πνιιαπιέο βιάβεο - Αλζνθξακβνεηδείο εθβιαζηήζεηο ή βιαηηδώδεηο - Δξπζξνξόδηλεο ή θαηέο - Μαιζαθή ζύζηαζε - Βάζε κηζρσηή ή πεπιαηηζκέλε - Θέζεηο Άλδξεο : βάιαλνο, αθξνπνζζία, ζηεθαληαία αύιαθα, ζώκα πένπο, νπξήζξα, εθήβαην, πξσθηόο, κεξνγελλεηηθέο πηπρέο Γπλαίθεο : αηδνίν, θόιπνο, ηξάρεινο, εθήβαην, κεξνγελλεηηθέο πηπρέο

27

28 Ομπηελή θνλδπιώκαηα - πνξεία - Πνι/ζηαζκόο - Απηόκαηε ππνρώξεζε - Τπνηξνπέο 25% - (Γηάζηεκα ειεύζεξν λόζνπ από 2 κήλεο έσο 23 έηε)

29 Ομπηελή θνλδπιώκαηα δηαθνξηθή δηάγλσζε - Μηθξνζεισκάησζε ηνπ αηδνίνπ( θάζε ζήισκα έρεη ηε δηθή ηνπ βάζε) - Τπνιείκκαηα παξζεληθνύ πκέλα - Μνιπζκαηηθή ηέξκηλζνο - Πιαηέα θνλδπιώκαηα(ζύθηιε) - πίινη - Αθξνρόξδνλεο - Μαξγαξηηαξνεηδείο βιαηίδεο ηνπ πένπο - Έθηνπνη ζκεγκαηνγόλνη αδέλεο

30 Ομπηελή θνλδπιώκαηα- ηξόπνη κεηάδνζεο - Κπξίσο ζεμνπαιηθή επαθή(27% έρνπλ ηνλ ίδην HPV ηύπν ζε δείγκαηα από δάθηπια θαη γελλεηηθά όξγαλα) - Με απην- ή εηεξνελνθζαικηζκό (απηνελνθζαικηζκόο από θνηλέο κπξκεθηέο εηεξνελνθζαικηζκόο από βιάβεο αηόκσλ πνπ πεξηπνηνύληαη ηα παηδηά) -? Από ην πεξηβάιινλ( ηνπαιέηεο, εζώξνπρα θ.ιπ)

31 Ομπηελή θνλδπιώκαηα - πξόιεςε - εμνπαιηθή απνρή επί καθξό ρξνληθό δηάζηεκα όηαλ ππάξρνπλ εληνπίζεηο εθηόο ηεο πεξηνρήο πνπ θαιύπηεηαη από ην πξνθπιαθηηθό - Απζηεξή κνλνγακία - Σα πξνθπιαθηηθά πξνζηαηεύνπλ, αιιά όρη απόιπηα - Η πεξηηνκή κεηώλεη ηνλ θίλδπλν κεηάδνζεο ηεο κόιπλζεο από ηνλ HPV - Δκβνιηαζκόο

32 Ομπηελή θνλδπιώκαηα παξάγνληεο θηλδύλνπ γηα HPV ζε γπλαίθεο - Απμεκέλνο αξηζκόο ζεμνπαιηθώλ ζπληξόθσλ - Νεαξή ειηθία(20% εηώλ, 6% > 30 εηώλ) - Έλαξμε ζεμνπαιηθήο δσήο ζε κηθξή ειηθία - εμνπαιηθή ζπκπεξηθνξά ηνπ ζπληξόθνπ - Άιια.Μ.Ν

33 Ομπηελή θνλδπιώκαηα παξάγνληεο θηλδύλνπ γηα HPV ζε άλδξεο - Απμεκέλνο αξηζκόο ζεμνπαιηθώλ ζπληξόθσλ - Άιια.Μ.Ν - Η ειηθία δελ απνηειεί παξάγνληα θηλδύλνπ - Η πεξηηνκή κεηώλεη ηνλ θίλδπλν

34 Ομπηελή θνλδπιώκαηα θπζηθή πνξεία - Λαλζάλνπζα ινίκσμε: Κακία καθξνζθνπηθή ή κηθξνζθνπηθή εθδήισζε Λίγα θύηηαξα ζπληεξνύλ ηε ινίκσμε κε ρακειό αξηζκό ηηθώλ ζσκαηηδίσλ - Τπνθιηληθή ινίκσμε Μόλν ε θνιπνζθόπεζε ή ε θπηηαξνινγηθή εμέηαζε απνθαιύπηνπλ ηε ινίκσμε Απνπζία νξαηήο θιηληθά λόζνπ - Κιηληθή ινίκσμε Ομπηελή θνλδπιώκαηα * Έλαο αζζελήο κπνξεί λα κεηαπίπηεη από ηε κία θαηεγνξία ζηελ άιιε αλά πάζα ζηηγκή

35 Ομπηελή θνλδπιώκαηα Φπζηθή πνξεία θαξθηλνγέλεζε παξάγνληεο θηλδύλνπ - Αλνζνθαηαζηνιή - Έλαξμε ζεμνπαιηθήο δσήο έλα έηνο κεηά ηελ εκκελαξρή - > 6 ζεμνπαιηθνί ζύληξνθνη - Υακειό θνηλσληθό νηθνλνκηθό επίπεδν - Όρη ηαθηηθή παξαθνινύζεζε - Μαύξε θπιή - πιινίκσμε - Μπθόπιαζκα Trachomatis - Κάπληζκα - Αληηζπιιεπηηθά - Γηαηηεηηθνί παξάγνληεο - Γελεηηθνί παξάγνληεο

36 Ομπηελή θνλδπιώκαηα επηπινθέο Μηθξέο - Διθώζεηο - Δπηκόιπλζε - Αηκνξξαγία - Μεραληθά πξνβιήκαηα - Φπρνινγηθά πξνβιήκαηα Μεγάιεο - Γηγάληηα νμπηελή θνλδπιώκαηα - νβαξά ςπρνινγηθά πξνβιήκαηα - Καξθίλσκα in Situ - Γηεζεηηθό θαξθίλσκα

37 Ομπηελή θνλδπιώκαηα επηπινθέο όγθνο Buschke Lowenstein Αίηην : HPV 6,11(κεηαιιαγκέλνη) Σεξάζηηεο κάδεο γελεηηθήο ρώξαο Σνπηθά επηζεηηθνί όγθνη Όρη κεηαζηάζεηο

38

39 Ομπηελή θνλδπιώκαηα επηπινθέο Bowenoid βιαηίδσζε - Αίηην HPV 16,18 θαη 33 - Νεαξνί ελήιηθεο - Άλδξεο θαη γπλαίθεο - Καθενεηδέο ρξώκα - Ήπηα θπηηαξηθή αηππία = πξνθαξθηληθέο βιάβεο - < 5% θίλδπλνο δηεζεηηθνύ θαξθίλνπ

40

41 Ομπηελή θνλδπιώκαηα ζεξαπεία γεληθά - Η επηηπρία ηεο ζεξαπείαο εμαξηάηαη από ηελ αλνζία Ο ηόο πξνθαιεί ηνπηθή αλνζνθαηαζηνιή Η ελδνθπηηάξηα θαη ε επηδεξκηδηθή εληόπηζε ηεο HPV ινίκσμεο πξνζηαηεύεη ηνλ ηό από ηελ αλνζία - Δλεκέξσζε (καθξνρξόλην πξόβιεκα) - Απνθιεηζκόο άιισλ.μ.ν - Έιεγρνο ζεμνπαιηθώλ ζπληξόθσλ - Κιηληθή εμέηαζε - Tεζη ΠΑΠ - Οξζνζθόπεζε Οπξεζξνζθόπεζε (αλ είλαη απαξαίηεηε) - Ιζηνινγηθή εμέηαζε αλ είλαη απαξαίηεηε

42 Ομπηελή θνλδπιώκαηα ζεξαπεία γεληθά - Καηαζηξνθή ησλ θνλδπισκάησλ όρη εθθξίδσζε ηεο ινίκσμεο - Τπνηξνπέο ζην 20% - 30% - Μεηά ηε ζεξαπεία ε κνιπζκαηηθόηεηα κεηώλεηαη, αιιά δε κεδελίδεηαη - Κακία κέζνδνο δελ είλαη ηδαληθή - Αλ κία κέζνδνο δελ απνδώζεη ζε 2 κήλεο, ηόηε αιιαγή κεζόδνπ

43 Ομπηελή θνλδπιώκαηα γεληθά - επηινγή ζεξαπείαο - Αξηζκόο βιαβώλ - Θέζε, κέγεζνο, ειηθία βιαβώλ - Πξνεγνύκελεο ζεξαπείεο - Κιηληθή θαηάζηαζε αζζελνύο - Δκπεηξία ηαηξνύ

44 Ομπηελή θνλδπιώκαηα - ζεξαπεία - Δθαξκνγή από ηνλ αζζελή Πνδνθπινηνμίλε 0,15%, 0,5% Ικηθνπηκόδε(θξέκα 5%) - Δθαξκνγή από ηνλ ηαηξό - Κξπνζεξαπεία(πγξό άδσην) - Σξηρισξννμηθό νμύ(50% έσο 80%) - Υεηξνπξγηθή αθαίξεζε - Γηαζεξκνπεμία

45 Μπξκεθηνεηδήο επηδεξκνδπζπιαζία - Δμαηξεηηθά ζπάληα δεξκαηνπάζεηα - Δκθάληζε ζηελ παηδηθή ειηθία(γελεηηθή πξνδηάζεζε) - Τπεξθεξαησζηθέο βιάβεο(όκνηεο κε νκαιέο κπξκεθίεο, αθηηληθέο ή ζκεγκαηνξξνηθέο θεξαηηάζεηο θαη κε πνηθ.πηηπξίαζε) - Δληόπηζε: πξόζσπν, άθξα, θνξκό - Πξόγλσζε: επηθπιαθηηθή - ε ειηθία εηώλ πξνθαξθηληθέο βιάβεο ή επηζειηαθά θαξθηλώκαηα δέξκαηνο ζηα αθάιππηα κέξε ηνπ δέξκαηνο - Θεξαπεία : Θεξαπεία κπξκεθηώλ πζηεκαηηθά ξεηηλνεηδή(εηξεηηλάηε ηζνηξεηηλνίλε)

46

47 HPV θαη επηζειηαθά θαξθηλώκαηα δέξκαηνο - Η ύπαξμε παζνθπζηνινγηθήο ζρέζεο κεηαμύ νξηζκέλσλ ηύπσλ HPV θαη ησλ επηζειηαθώλ θαξθηλσλ ηνπ δέξκαηνο νδεγεί ζε : 1. N.Bowen 2. N.Queyrat 3. Μπoβελνεηδή βιαηίδσζε 4. Λεπθνπιαζία 5. Αθαλζνθπηηαξηθό Ca - Όρη κόλνη ηνπο αιιά κε ζπγθαξθηλνγόλνπο παξάγνληεο ηξνπνπνηνύλ ηνπο κεραληζκνύο απηνειέγρνπ ηεο θπηηαξηθήο ηζνξξνπίαο(αδξαλνπνίεζε νγθνθαηαζηαιηηθώλ γνληδίσλ) - Πξνθαξθηληθέο θαηαζηάζεηο θαη Ca in Situ είλαη ζπρλέο ζε: 1. Αλνζνθαηαζηαικέλνπο 2. Μαθξνρξόληα έθζεζε ζηελ ειηαθή αθηηλνβνιία * Οη θαιύηεξεο γλώζεηο γηα ηηο πνηθηιόηξνπεο παξεκβάζεηο ησλ ηώλ HPV ζηελ νκαιή ιεηηνπξγία ησλ θπηηάξσλ ηνπ δέξκαηνο απνηεινύλ πξόηππν γηα ηελ θαηαλόεζε ηεο νγθνγέλλεζεο

48

49

50

51

52

53 πκπεξαζκαηηθά πρλόηαηε πξνζβνιή Άγλσζηνο ρξόλνο επώαζεο Γελεηηθή πξνδηάζεζε Γελ ππάξρεη ηδαληθή ζεξαπεία πνπ λα εμαζθαιίδεη ηε κε ππνηξνπή εκαληηθή ζπλεηζθνξά ζηελ εμήγεζε κεραληζκώλ θαξθηλνγέλεζεο από ηελ κειέηε ηεο νγθνγελεηηθήο ηθαλόηεηαο ησλ HPV.

54 ΔΤΥΑΡΙΣΧ