Παντελεόμων Περδικϊρησ Διδϊςκων ΠΔ 407/80 Παιδιατρικόσ Νοςηλευτικόσ ΕΙΑΓΩΓΗ ΣΗΝ ΠΑΙΔΙΑΣΡΙΚΗ ΝΟΗΛΕΤΣΙΚΗ

Transcript

1 Παντελεόμων Περδικϊρησ Διδϊςκων ΠΔ 407/80 Παιδιατρικόσ Νοςηλευτικόσ ΕΙΑΓΩΓΗ ΣΗΝ ΠΑΙΔΙΑΣΡΙΚΗ ΝΟΗΛΕΤΣΙΚΗ

2 Ειςαγωγό Κύριοσ ςτόχοσ τησ παιδιατρικόσ νοςηλευτικόσ εύναι η προαγωγό τησ υγεύασ του παιδιού ςτο υψηλότερο δυνατό επύπεδο Επικεντρώνεται: Πρόληψη τη νόςου/ατυχημϊτων Ανϊπτυξη & διατόρηςη ενόσ φυςιολογικού επιπϋδου υγεύασ Φροντύδα και αποκατϊςταςη παιδιού με χρόνια νόςο Επιτυγχϊνεται με: Εξατομικευμϋνο ςχϋδιο φροντύδασ Συμμετοχό τησ οικογϋνειασ & του παιδιού Φροντύδα Σχεδιαςμό Διεπιςτημονικό ςυνεργαςύα

3 Η έλλνηα «λνζνθνκείν» σο δηαγλσζηηθό θαη λνζειεπηηθό θέληξν είλαη πνιύ πξόζθαηε Μέρξη ην 19 ν αηώλα ηα λνζνθνκεία είραλ ηε κνξθή αζύινπ γηα: Τνπο θησρνύο Τνπο αλάπεξνπο Βικηωριανή Εποτή: «ηα παηδηά πξέπεη λα βιέπνπλ όρη όκσο θαη λα αθνύλε» Τα νξθαλά Τα εγθαηαιειεηκκέλα παηδηά Σήκεξα ε ζπκπεξηθνξά ηεο θνηλσλίαο απέλαληη ζηα παηδηά έρεη ππνζηεί ζεκειηαθή αιιαγή Σήκεξα ηα παηδηά έρνπλ δηθαηώκαηα όρη κόλν λα αθνύγνληαη, αιιά λα απαηηνύλ θαη θαηαλόεζε

4 Ιςτορικό αναδρομό παιδιατρικόσ φροντύδασ 17 ο -19 ο αιώνα Εγκατϊλειψη, ϊςυλα, χαμηλό προςδόκιμο επιβύωςησ, ϋλλειψη νοςηλευτικών ιδρυμϊτων και φαρμακευτικόσ αγωγόσ Επικρατούςε η τϊςη να μην προςϊγονται τα παιδιϊ ςτο νοςοκομεύο. Ϊςχημεσ ςυνθόκεσ υγιεινόσ Αναποτελεςματικότητα των ιατρικών πρϊξεων Υψηλόσ δεύκτησ θνηςιμότητασ Ίδρυςη πρώτων παιδιατρικών νοςοκομεύων ςε ευρωπαώκό επύπεδο 1787 Βιϋννη 1834 Βερολύνο 1840 Αμβούργο 1846 Κοπεγχϊγη 1847 Κωνςταντινούπολη 1851 «Hospital for sick children (Great Ormond Street Hospital) 1956 ΗΠΑ (1 ο παιδιατρικό νοςοκομεύο) Ελλϊδα 1901 «Αγύα Σοφύα» 1933 «Κλινικό Απόρων παιδιών» (Π & Α Κυριακού)

5 20 ος αιώνας Σε απηό ηνλ αηώλα, ε πξόνδνο ηεο ηαηξηθήο επηζηήκεο, άιιαμε ην ραξαθηήξα ησλ λνζνθνκείσλ θαη ηα κεηέβαιιε από άζπια ζε ρώξνπο ζεξαπείαο, όπνπ είλαη θπζηθό θάζε έλαο λα εηζάγεηαη γηα ζεξαπεία Οη αλάγθεο θαη ηα δηθαηώκαηα ησλ παηδηώλ έρνπλ αλαγλσξηζηεί ζηελ παηδηαηξηθή λνζειεπηηθή, θαζώο ην θέληξν ηεο θξνληίδαο είλαη ε νηθνγέλεηα

6 Ιςτορικό εξϋλιξη Από τα μϋςα του 20 ου αιώνα, η παιδιατρικό νοςηλευτικό εμφανύςτηκε ςτο χώρο των νοςοκομεύων, αφού πρώτα υπϋςτη μια ςειρϊ θεμελιακών αλλαγών Η εξϋλιξη και οι αλλαγϋσ ςτην παιδιατρικό νοςηλευτικό αφορούν κυρύωσ: Τη ςυμπεριφορϊ προσ τα παιδιϊ Τη ςτϊςη τησ κοινωνύασ, γενικότερα, ςχετικϊ με τισ ανϊγκεσ του παιδιού Θϋςπιςη των δικαιωμϊτων του παιδιού Θϋςπιςη δικαιωμϊτων του νοςηλευόμενου παιδιού (Π.Ο.Υ.) 1854 (Charles West) Επιθυμητϊ προςόντα παιδιατρικών νοςηλευτών Η αληθινό αγϊπη για τα μικρϊ παιδιϊ

7 Τα Δικαιώματα του Παιδιού Κάζε παηδί έρεη δηθαίσκα Σε ζηνξγή, αγάπε θαη θαηαλόεζε... Σε θαιή δηαηξνθή, θαηνηθία, ηαηξηθή πεξίζαιςε θαη ςπραγσγία... Σηε δπλαηόηεηα λα αλαπηύζζεηαη πλεπκαηηθά θαη εζηθά ζε ζπλζήθεο ειεπζεξίαο θαη αμηνπξέπεηαο... Σε εηδηθή θξνληίδα, αλ κεηνλεθηεί... Να αλαπηύζζεηαη κέζα ζε έλα πλεύκα εηξήλεο θαη παγθόζκηαο αδειθνζύλεο... Σε δσξεάλ εθπαίδεπζε... Σε έλα όλνκα θαη κηα εζληθόηεηα... Να πξνζηαηεύεηαη από θάζε κνξθήο ακέιεηα θαη εθκεηάιιεπζε... Να απνιακβάλεη όια απηά ηα δηθαηώκαηα αλεμάξηεηα, από θπιή, ρξώκα, θύιν, ζξεζθεία...

8 Συνήγορος του παιδιού Ϋνα από τα τμόματα του Συνηγόρου του Πολύτη εύναι ο Κύκλοσ Δικαιωμϊτων του Παιδιού που ϋχει αναλϊβει το ρόλο του Συνηγόρου του Παιδιού ςτην Ελλϊδα. Λειτουργεύ από τον Ιούλιο του 2003 και αποςτολό του εύναι να υπεραςπύζει τα δικαιώματα των ανηλύκων, δηλαδό όλων των αγοριών και κοριτςιών ϋωσ 18 χρόνων. Διεθνή δικαιώματα του παιδιού (Σύμβαςη των Ανθρωπύνων Δικαιωμϊτων του Παιδιού - Unicef ϊρθρα) Ο κώδικασ αυτόσ περιϋχει 54 ϊρθρα ςτα οπούα περιλαμβϊνονται όλα τα βαςικϊ δικαιώματα που ϋχει το κϊθε παιδύ ςτον κόςμο, ανεξϊρτητα από την προϋλευςη, το χρώμα ό το φύλο του, και τα οπούα πρϋπει να του εξαςφαλύζονται από το κρϊτοσ Τα βαςικϊ δικαιώματα μπορούμε να τα χωρύςουμε ςε 4 ομϊδεσ: Τα δικαιώματα επιβύωςησ ( ςτϋγησ, αςφϊλειασ, ςύτιςησ, πρόςβαςη ςε ιατρικϋσ υπηρεςύεσ) Τα δικαιώματα προςταςύασ (βύα, εργαςύα, πολϋμουσ) Τα δικαιώματα ανϊπτυξησ και εξϋλιξησ (μόρφωςη, ελευθερύα τησ ςκϋψησ, θρηςκεύασ, λόγου, παιχνύδι) Τα δικαιώματα ςυμμετοχόσ

9 Τα Δικαιώματα του νοςηλευόμενου Παιδιού (N. 2101/92) Κάζε παηδί έρεη δηθαίσκα λα απνιακβάλεη ην θαιύηεξν δπλαηό επίπεδν πγείαο (Άξζξα 2& 24) Όια ηα παηδηά έρνπλ δηθαίσκα γηα νιηζηηθή θξνληίδα κε αγάπε θαη ζεβαζκό (Άξζξν 24) Όια ηα παηδηά έρνπλ δηθαίσκα γηα άξηζηε ζεξαπεία θαη θξνληίδα (Άξζξν 24) Όια ηα παηδηά έρνπλ δηθαίσκα γηα ζεβαζκό ρσξίο δηάθξηζε θπιήο, ρξώκαηνο, θύινπ, γιώζζαο, ζξεζθείαο, πνιηηηθώλ ή άιισλ πεπνηζήζεσλ δηθώλ ηνπο ή ηεο νηθνγέλεηαο ηνπο (Άξζξν 2) Καλέλα παηδί δελ πξέπεη λα πθίζηαηαη νπνηαδήπνηε απζαίξεηε ή παξάλνκε παξαβίαζε ηεο ηδησηηθήο ηνπ δσήο (Άξζξν 16) Τα παηδηά θαη νη έθεβνη έρνπλ δηθαίσκα ζηελ ελεκέξσζε ζρεηηθά κε ηελ αζζέλεηα ηνπο (Άξζξν 17)

10 Τα Δικαιώματα του νοςηλευόμενου Παιδιού (N. 2101/92) Τα παηδηά θαη νη έθεβνη έρνπλ ην δηθαίσκα ειεύζεξεο έθθξαζεο ηεο γλώκεο ηνπο ζρεηηθά κε νπνηνδήπνηε ζέκα αθνξά ηελ ζεξαπεία ηνπο (Άξζξν 12 ) Τα παηδηά έρνπλ ην δηθαίσκα λα εθθξάδνπλ ηελ ζπγθαηάζεζε ηνπο γηα ηε ζπκκεηνρή ηνπο ζε εξεπλεηηθά πξνγξάκκαηα (Άξζξν 12) Τα παηδηά έρνπλ ην δηθαίσκα λα εθθξάζνπλ ηηο αλεζπρίεο ηνπο ζρεηηθά κε επώδπλεο δηαδηθαζίεο (Άξζξν 12) Τα παηδηά θαη νη έθεβνη έρνπλ δηθαίσκα πξνζηαζίαο από όιεο ηηο κνξθέο θαθνπνίεζεο (Άξζξν 19) Γνλείο θαη παηδηά έρνπλ δηθαίσκα ζε πιεξνθόξεζε πνπ ζηνρεύεη ζηελ πξναγσγή ηεο ζσκαηηθήο θαη ςπρηθήο πγείαο ηνπ παηδηνύ (Άξζξα 24 & 33) Τα παηδηά θαη νη νηθνγέλεηέο ηνπο έρνπλ ην δηθαίσκα ηεο ζπκκεηνρήο (Άξζξν 12) Τα παηδηά έρνπλ δηθαίσκα ζην παηρλίδη ηελ ςπραγσγία ηηο πνιηηηζηηθέο θαη θαιιηηερληθέο δξαζηεξηόηεηεο αθόκε θαη όηαλ είλαη άξξσζηα (Άξζξν 31)

11 Σύγχρονεσ απόψεισ Οι ςύγχρονεσ τϊςεισ ςτην παιδιατρικό νοςηλευτικό φροντύδα περιλαμβϊνουν: Τη ςυμμετοχό τησ οικογϋνειασ ςτη φροντύδα Τη νοςηλευτικό βαςιςμϋνη ςε ενδεύξεισ (evidence based practice) Την ελαχιςτοπούηςη των αρνητικών επιδρϊςεων από την εμπειρύα τησ νοςηλεύασ και τισ επώδυνεσ διαδικαςύεσ

12 Οικογενειοκεντρικό φροντύδα Η ςωματικό και ςυναιςθηματικό ανϊπτυξη του παιδιού, ςυνδϋονται ϊμεςα με την οικογϋνεια και τισ επιδρϊςεισ του περιβϊλλοντοσ Σύμφωνα με τη βαςικό αρχό τησ οικογενειοκεντρικόσ φροντύδασ επύκεντρο εύναι ο αςθενόσ και η οικογϋνεια του Οι γονεύσ θεωρούνται ςυνεργϊτεσ με τουσ επαγγελματύεσ υγεύασ Η ςυνεργαςύα γονιών και επαγγελματιών υγεύασ ςυμβϊλλει: Στην καλύτερη εξϋλιξη τησ αςθϋνειασ Στην μεγαλύτερη ικανοπούηςη των γονιών και του παιδιού Στη μεύωςη του ϊγχουσ και τησ ανηςυχύασ Στην καλύτερη ανακούφιςη του πόνου Πρωταρχικόσ ςτόχοσ τησ διεπιςτημονικόσ ομϊδασ θα πρϋπει να εύναι η διατόρηςη και η ενύςχυςη του δεςμού τησ οικογϋνειασ με το παιδύ κατϊ τη διϊρκεια τησ νοςηλεύασ του

13 Νοςηλευτικό βαςιςμϋνη ςε ενδεύξεισ Σύγχρονη μϋθοδοσ προςϋγγιςησ επύλυςησ προβλημϊτων των αςθενών Βαςύζεται: Σε ερευνητικϊ δεδομϋνα Στην κλινικό εμπειρύα Ωσ διαδικαςύα περιλαμβϊνει: Τη διατύπωςη ςυγκεκριμϋνου ερωτόματοσ Την αναζότηςη των κατϊλληλων ερευνητικών δεδομϋνων Την αξιολόγηςη των ςχετικών ευρημϊτων Την εφαρμογό τησ διαδικαςύασ Οι ιςχυρότερεσ ενδεύξεισ θεωρούνται ότι προϋρχονται από τυχαιοποιημϋνεσ, ελεγχόμενεσ μελϋτεσ και μετα-αναλύςεισ Η διαδικαςύα αυτό προτρϋπει τουσ κλινικούσ νοςηλευτϋσ να εκςυγχρονύζουν τισ γνώςεισ τουσ και τουσ εξοικειώνει με τισ μεθόδουσ τησ κλινικόσ ϋρευνασ Ο πιο διαδεδομϋνοσ τρόποσ πληροφόρηςησ των νοςηλευτών εύναι οι κατευθυντόριεσ οδηγύεσ για τη νοςηλευτικό πρϊξη

14 Ελαχιςτοπούηςη Αρνητικών Αντιδρϊςεων Η ειςαγωγό του παιδιού ςτο νοςοκομεύο εύναι μια ςτρεςογόνοσ εμπειρύα, ςυχνϊ δυςϊρεςτη, τόςο για το παιδύ όςο και για την οικογϋνεια του Η εμφϊνιςη ιδιαύτερων ψυχολογικών αντιδρϊςεων εύναι αναπόφευκτη Εκδηλώνεται με ποικύλεσ ςυμπεριφορικϋσ αντιδρϊςεισ και εύναι εντονότερεσ ςτα παιδιϊ μϋχρι 5 ετών Κλϊμα, γκρύνια, ανηςυχύα, φόβο, επιθετικό ςυμπεριφορϊ Ϊγχοσ, θυμόσ Ϊρνηςη, απομόνωςη, απογοότευςη, κατϊθλιψη Η ομαλό προςαρμογό του παιδιού απαιτεύ: Εναλλακτικϋσ μορφϋσ προςϋγγιςησ Αλλαγό νοοτροπύασ Παροχό φροντύδασ με ευαιςθηςύα και κατανόηςη

15 Παιδιατρικόσ νοςηλευτόσ Ο παιδιατρικόσ νοςηλευτόσ πρϋπει να διαθϋτει: Επιςτημονικό κατϊρτιςη Ψυχικό καλλιϋργεια και Αγϊπη για το παιδύ Θα πρϋπει να ϋχει ολοκληρώςει με επιτυχύα αναγνωριςμϋνεσ και πιςτοποιημϋνεσ ςπουδϋσ Οι βαςικϋσ και να νοςηλευτικϋσ διαθϋτει ανϊλογη κλινικό εμπειρύα ςτη φροντύδα βρεφών, δραςτηριότητεσ παιδιών και εφόβων. εύναι: 1. Προαγωγικϋσ 2. Υποςτηρικτικϋσ Πρϋπει να γνωρύζει όλεσ τισ ιδιαιτερότητεσ τησ παιδικόσ ηλικύασ για κϊθε αναπτυξιακό ςτϊδιο 3. διότι Παιδαγωγικϋσ καθϋνα ϋχει ιδιαύτερα χαρακτηριςτικϊ τα οπούα 4. εύναι Ερευνητικϋσ καθοριςτικϊ για την παροχό φροντύδασ ςτο ϊρρωςτο παιδύ. Η παροχό φροντύδασ θα πρϋπει να βαςύζεται ςτισ παρακϊτω αρχϋσ: Σεβαςμόσ και προςταςύα των δικαιωμϊτων του παιδιού Ικανοπούηςη των βιοψυχοκοινωνικών του αναγκών Αναγνώριςη τησ ανεκτύμητησ αξύασ του παιδιού

16 Ο Robert Debert ζσγκεκριμένα αναθέρει: «Τν λα μέξεηο λα θάλεηο εξσηήζεηο ζε κηα κεηέξα, λα έρεηο ππνκνλή λα ηελ αθνύο, λα βγάδεηο ζπκπεξάζκαηα από ηελ παξαηεξεηηθόηεηά ηεο, από ηελ ςπρξαηκία πνπ δείρλεη όηαλ είλαη αλήζπρε θαη αγσληώδεο, ην λα εθηηκάο ηηο καξηπξίεο ηνπ πεξηβάιινληνο, νη νπνίεο πάληα πξέπεη λα ππνβάιινληαη ζε θξηηηθό έιεγρν, ην λα ιαβαίλεηο ζσζηά ππ όςηλ ζνπ ην έλζηηθην πνπ θαζνδεγεί ηνπο γνλείο, ην λα εθηηκάο πνηνο θαηέρεη θπξίαξρε ζέζε κέζα ζηελ νηθνγέλεηα απηά είλαη κεξηθά από ηα πξσηαξρηθά θαζήθνληα»

17 Προςόντα του παιδιατρικού νοςηλευτό Ο παιδιατρικόσ νοςηλευτόσ θα πρϋπει να διαθϋτει τα παρακϊτω προςόντα: Ουςιαςτικό γνώςη των ανατομικών, φυςιολογικών και αναπτυξιακών διαφορών μεταξύ νεογνών, βρεφών, νηπύων, παιδιών και εφόβων Ουςιαςτικό γνώςη των ειδικών αναπτυξιακών αναγκών παιδιών με χρόνιεσ παθόςεισ και των οικογενειών τουσ Δεξιότητεσ επικοινωνύασ με τα παιδιϊ, την οικογϋνεια και τουσ ϊλλουσ επαγγελματύεσ υγεύασ Ικανότητα προαγωγόσ τησ αςφϊλειασ και τησ πρόληψησ ατυχημϊτων Ικανότητα κϊλυψησ των ειδικών αναγκών των παιδιών που ϋχουν υποςτεύ ατυχόματα ό υποφϋρουν από αςθϋνειεσ Ουςιαςτικό γνώςη των παραγόντων που επιδρούν ςτην ομαλό ανϊπτυξη του παιδιού και του εφόβου Ουςιαςτικό γνώςη των ηθικών κανόνων, τησ δεοντολογύασ και του νομικού πλαιςύου που διϋπουν το επϊγγελμα Η προςϋγγιςη του παιδιού θα πρϋπει να εύναι ολιςτικό και δεν θα πρϋπει να περιορύζεται μόνο ςτην αντιμετώπιςη των οργανικών προβλημϊτων αλλϊ και ςτη διερεύνηςη των ςυνθηκών που ςυνϋβαλαν ςτην εμφϊνιςη τουσ

18 Αναπτυξη Γηα ηελ νξζή λνζειεπηηθή πξνζέγγηζε ηνπ παηδηνύ νη λνζειεπηέο πξέπεη λα γλσξίδνπλ ηηο βαζηθέο αξρέο αλάπηπμεο ηνπο: Η αλάπηπμε ησλ παηδηώλ είλαη πξννδεπηηθή Κάζε ζηάδην εκθαλίδεη ηδηαίηεξα πξνβιήκαηα αιιά θαη επθαηξίεο γηα πξόνδν Κάζε ζηάδην αλάπηπμεο επεξεάδεηαη από πνιινύο παξάγνληεο (θνηλσληθνύο, νηθνγελεηαθνύο, πεξηβαιινληηθνύο) Υπάξρεη αηνκηθή δηαθνξά ζην ξπζκό αλάπηπμεο από παηδί ζε παηδί θαη απηό νθείιεηαη ζε ζσκαηηθνύο, ςπρνινγηθνύο, θνηλσληθνύο παξάγνληεο

19 Στϊδια ανϊπτυξησ Βρεθική ηλικία. Γέλλεζε. Σρέζε βξέθνπο κεηέξαο. Ιδξπκαηηζκόο. Μαξαζκόο. Δπηθνηλσλία κε ηε δηαίζζεζε Περίοδος ηλικίας 3 εηών. Αλάπηπμε απηνλνκίαο. Τν «όρη», ηα πνιιά «κε» εθ κέξνπο ησλ γνλέσλ δεκηνπξγνύλ θαύιν θύθιν. Η αγσγή γίλεηαη κε ηνλ έπαηλν θαη ηελ απνδνθηκαζία Περίοδος ηλικίας 7 εηών. Σπκβνιηθή ζθέςε. Σπλαηζζεκαηηθή απνζύλδεζε από ηελ νηθνγέλεηα. Κνηλσληθή έληαμε. Αλάπηπμε δηαπξνζσπηθώλ δεμηνηήησλ θαη απηνεθηίκεζεο Περίοδος 7-14 εηών. Πξνεθεβεία. Αξρίδεη κε ηελ αλάγθε ζπληξνθηάο θαη ηειεηώλεη κε ηελ ηθαλόηεηα ηνπ αγαπάλ. Αλάπηπμε απηνγλσζίαο, παξαδνρήο ησλ νξίσλ ησλ πξνζσπηθώλ δπλαηνηήησλ. Λήςε ζεκαληηθώλ απνθάζεσλ. Αλάπηπμε πξνζσπηθήο θηινζνθίαο. Ωξίκαλζε γηα αιιειεμάξηεζε Εθηβεία. Καηαπιεθηηθή ζσκαηηθή θαη ςπρνινγηθή αλάπηπμε. Αιιαγή εμσηεξηθήο εκθάληζεο. Δπκεηάβνιε δηάζεζε. Ακθηζβήηεζε αμηώλ. Απνθάζεηο γηα ην επάγγεικα θαη ηνλ γάκν

20 Συμβολό ςτην προαγωγό τησ υγεύασ Η ςυμβολό του νοςηλευτό ςτην προαγωγό τησ υγεύασ του παιδιού προώποθϋτει: Την αναγνώριςη των ιδιαύτερων χαρακτηριςτικών και δυνατοτότων του παιδιού Την αναγνώριςη των επιρροών από το οικογενειακό και κοινωνικό περιβϊλλον που επενεργούν θετικϊ ςτην διαμόρφωςη προτύπων για την υγεύα Περιλαμβϊνει την απόκτηςη από το παιδύ υγιών ςτϊςεων που: Συμβϊλλουν ςτην προαγωγό τησ υγεύασ Την ϊμεςη αντιμετώπιςη πιθανών προβλημϊτων υγεύασ Την εφαρμογό προληπτικών μϋτρων για την αποφυγό ατυχημϊτων και λοιμώξεων Τη διερεύνηςη τησ πιθανόσ επύδραςη παραγόντων που ςχετύζονται με την εμφϊνιςη τησ αςθϋνειασ

21 Υποςτόριξη τησ οικογϋνειασ Αποτελεύ ςημαντικό ευθύνη του νοςηλευτό κατϊ τη διϊρκεια τησ νοςηλεύασ του παιδιού ςτο νοςοκομεύο Ο νοςηλευτόσ Για την καλύτερη πρϋπει να κατανόηςη διερευνόςει και αποδοχό πιθανϋσ ενδοοικογενειακϋσ τησ παρεχόμενησ ςυγκρούςεισ εκπαύδευςησ ο ό νοςηλευτόσ: διαταραχϋσ. 1. Χρηςιμοποιεύ οικεύεσ λϋξεισ 2. Αντικαθιςτϊ τουσ ιατρικούσ όρουσ με Θα πρϋπει να ενθαρρύνει απλό λεξιλόγιο τη ςυμμετοχό τησ οικογϋνειασ ςτη διαδικαςύα 3. των Χρηςιμοποιεύ νοςηλευτικών ςύντομεσ παρεμβϊςεων. προτϊςεισ 4. Ενθαρρύνει την ενεργό ςυμμετοχό των γονιών Ο νοςηλευτόσ 5. Εξαςφαλύζει ςτο πλαύςιο επαρκό τησ υποςτόριξησ χρόνο και τησ οικογϋνειασ θα λειτουργόςει κατϊλληλο ωσ: χώρο για επικοινωνύα Σύμβουλοσ και παιδαγωγόσ Ωσ ςυνόγοροσ των δικαιωμϊτων του παιδιού και τησ οικογϋνειασ Ωσ ερευνητόσ για τη διεξαγωγό μελετών αλλϊ και την εφαρμογό ςτην κλινικό πρϊξη

22 Γενικό προςϋγγιςη Ιςτορικό Αντικειμενικό εξϋταςη Νοςηλευτικό Εκτύμηςη & Σχϋδιο Φροντύδασ

23 Νοςηλευτικό διεργαςύα Η νοςηλευτικό διεργαςύα εύναι η επιςτημονικό βϊςη πϊνω ςτην οπούα ςτηρύζεται η ςύγχρονη νοςηλευτικό πρακτικό Σκοπόσ τησ εύναι η παροχό εξατομικευμϋνου πλϊνου φροντύδασ για κϊθε παιδιατρικό αςθενό και την οικογϋνεια του Στηρύζεται ςτισ αρχϋσ κριτικόσ ςκϋψησ και επύλυςησ προβλημϊτων Οργανώνει τη φροντύδα υγεύασ με γνώμονα τισ εξατομικευμϋνεσ ανϊγκεσ κϊθε αςθενό και με θεραπευτικό ςκοπό

24 Νοςηλευτικό διεργαςύα Πρόκειται για μια επιςτημονικό ςυςτηματικό μϋθοδο που κατευθύνει τον νοςηλευτό και τον αςθενό ςτον αμοιβαύο: 1. Προςδιοριςμό των αναγκών για νοςηλευτικό φροντύδα 2. Σχεδιαςμό & εφαρμογό τησ φροντύδασ 3. Εκτύμηςη των αποτελεςμϊτων

25 Στόχοι νοςηλευτικόσ διεργαςύασ Ο πρωταρχικόσ ςκοπόσ τησ εύναι να βοηθόςει το νοςηλευτό να διαχειρύζεται τη φροντύδα κϊθε αςθενούσ: Επιςτημονικϊ Ολιςτικϊ Δημιουργικϊ Προώπόθεςη για την επιτυχύα αυτού του ςτόχου εύναι οι: διανοητικϋσ τεχνικϋσ διαπροςωπικϋσ ηθικϋσ / νομικϋσ ικανότητεσ του νοςηλευτό δημιουργικό θϋληςη Ώςτε: να προϊγει την ευεξύα να προλαμβϊνει την αςθϋνεια να αποκαταςτόςει και να διευκολύνει την αντιμετώπιςη τησ διαταραγμϋνησ λειτουργικότητασ

26 Στϊδια διεργαςύασ Αξιολόγηςη Συςτηματικό ςυλλογό δεδομϋνων του αςθενούσ Διϊγνωςη Σαφόσ προςδιοριςμόσ των δυνατοτότων & προβλημϊτων του αςθενούσ Σχεδιαςμόσ Ανϊπτυξη ολιςτικού εξατομικευμϋνου ςχεδύου φροντύδασ το οπούο καθορύζει τουσ επιθυμητούσ ςκοπούσ του αςθενούσ, τισ αναμενόμενεσ εκβϊςεισ & τισ αντύςτοιχεσ νοςηλευτικϋσ παρεμβϊςεισ Εφαρμογό Εκτϋλεςη του ςχεδύου τησ φροντύδασ Εκτύμηςη αποτελεςμϊτων Εκτύμηςη τησ αποτελεςματικότητασ του ςχεδύου φροντύδασ, όςον αφορϊ ςτην επύτευξη των ςκοπών του αςθενούσ

27

28 ΧΕΔΙΟ ΦΡΟΝΣΙΔΑ Κάθε μξζηλερηικό ζςέδιξ θοξμηίδαπ θα ποέπει απαοαίηηηα μα πεοιλαμβάμει ηα παοακάηω βαζικά ζηάδια: Εμημέοωζη & ποξεηξιμαζία παιδιξύ για διαδικαζίεπ Σρμμεηξςή ξικξγέμειαπ Κλιμική ανιξλόγηζη Τεκμηοίωζη

29 Κλινικό Εκτύμηςη Εκτύμηςη ςτοιχεύων ϊμεςα ςχετιζόμενων με την κατϊςταςη του αςθενούσ Π.χ. Θερμοκραςύα ςώματοσ Αρτηριακό πύεςη Καρδιακό ρυθμόσ κ.τ.λ. Εκτύμηςη κινδύνου Εκτύμηςη ςτοιχεύων ϋμμεςα ςχετιζόμενων με την κατϊςταςη του αςθενούσ Π.χ. Θερμοκραςύα περιβϊλλοντοσ Συνθόκεσ ατυχόματοσ Οικογενειακό περιβϊλλον κ.τ.λ.

30 Νοςηλευτικό αξιολόγηςη Η νοςηλευτικό αξιολόγηςη περιλαμβϊνει: Το λεπτομερϋσ ιςτορικό Τη φυςικό εξϋταςη του παιδιού Την εκτύμηςη των Ζωτικών Σημεύων (ΖΣ) Εργαςτηριακϋσ και απεικονιςτικϋσ εξετϊςεισ Η φυςικό εξϋταςη προώποθϋτει ειδικϋσ γνώςεισ και δεξιότητεσ Η αποτελεςματικό επικοινωνύα με τουσ γονεύσ και το παιδύ εύναι καθοριςτικόσ ςημαςύασ για τη ςυλλογό πληροφοριών Η ανϊπτυξη ςχϋςησ αςφϊλειασ και εμπιςτοςύνησ προϊγει τη ςυνεργαςύα

31 Νοςηλευτικό αξιολόγηςη Πρόκειται για μια δυναμικό διαδικαςύα Πρϋπει να προςαρμόζεται ςτο μϋγεθοσ και την ηλικύα του παιδιού Απαιτεύ εξειδικευμϋνεσ γνώςεισ & κλινικό εμπειρύα Απαιτεύ κατϊλληλο εξοπλιςμό Η κατϊςταςη ενόσ παιδιού μπορεύ να επιδεινωθεύ γρόγορα χωρύσ ιδιαύτερα προειδοποιητικϊ ςημεύα

32 Πότε πραγματοποιεύται η νοςηλευτικό αξιολόγηςη; Στην πρώτη επαφό με το παιδύ Στην ϋναρξη κϊθε βϊρδιασ Σε κϊθε περύςταςη φροντύδασ του αςθενούσ Σε κϊθε κλόςη του αςθενούσ

33 Η εξϋταςη αρχύζει με την παρατόρηςη του αςθενό με την εύςοδο του ςτο Τ.Ε.Π. Τα ρούχα αφαιρούνται Η παρουςύα των γονιών επιτρϋπεται Τόρηςη των κανόνων υγιεινόσ Η εξϋταςη περιλαμβϊνει όλα τα ςυςτόματα Η ςειρϊ εξαρτϊται από τη φύςη τησ νόςου Η ηλικύα επηρεϊζει τον τρόπο εξϋταςησ

34 Γενική εμθάνιζη Επίπεδο ζςνείδηζηρ Σωμαηομεηπικά σαπακηηπιζηικά Ζωηικά ζημεία Εξέηαζη ανά ζύζηημα

35 Τα παιδιϊ ΔΕΝ εύναι μικρού ενόλικεσ ΜΗ ξεχνϊτε τουσ γονεύσ ΜΗ ξεχνϊτε να μιλϊτε ςτο παιδύ ΜΗ διαχωρύζετε το παιδύ από τουσ γονεύσ εκτόσ αν εύναι τελεύωσ απαραύτητο Στα παιδιϊ ΔΕΝ αρϋςει: Ο θόρυβοσ Τα κρύα μϋρη Τα παρϊξενα μηχανόματα Στα επεύγοντα ΜΗ ςπαταλϊτε χρόνο για οικειότητεσ ΜΗΝ υποτιμϊτε την πιθανότητα το παιδύ να ςασ τραυματύςει ό να τραυματιςτεύ

36 Τα παιδιϊ καταλαβαύνουν πολύ περιςςότερα από αυτϊ που εκφρϊζουν Σημειώςτε τη μη λεκτικό επικοινωνύα Κατεβεύτε ςτο επύπεδο επικοινωνύασ του παιδιού Διατηρόςτε την επαφό με τα μϊτια Συςτηθεύτε ςτο παιδύ Δεύξτε του ςεβαςμό Να εύςτε πϊντα ειλικρινεύσ

37 σλλογή Πληροθοριών μέζω: Παραηήρηζη Μέηρηζη Επικοινωνία Αρτεία Πρόβλημα σγείας Ανάγκες Νοζηλεσηική Διάγνωζη Αποηέλεζμα Μεηάθραζη ως: Παρέμβαζη τεδίαζη/ Εκηέλεζη Απαιηούνηαι περιζζόηερες πληροθορίες Ήηαν αποηελεζμαηική η παρέμβαζη;

38 Νοςηλευτικϋσ ενϋργειεσ κατϊ την ειςαγωγό ςτο τμόμα Υποδοχό του παιδιού και των γονιών ςτο τμόμα Παραλαβό του ιατρονοςηλευτικού φακϋλου και τακτοπούηςη του παιδιού ςτο κρεβϊτι του Ενημϋρωςη του παιδιού και τησ οικογϋνειασ Κανονιςμούσ κλινικόσ & νοςοκομεύου Τρόπο λειτουργύασ & δραςτηριοτότων Λόψη νοςηλευτικού ιςτορικού Εξϋταςη του παιδιού Μϋτρηςη ςωματομετρικών χαρακτηριςτικών Βϊροσ, ύψοσ Παιδιϊ <2 ετών: Περύμετροσ κεφαλόσ, θώρακα, κοιλύασ Κλινικό εξϋταςη ανϊ ςύςτημα

39 Στοιχεύα αςθενούσ Δημογραφικϊ ςτοιχεύα Εθνικότητα Αιτύα προςϋλευςησ ό ειςαγωγόσ Στοιχεύα γενικόσ κατϊςταςησ ΖΣ ειςαγωγόσ Κλινικό εικόνα ειςαγωγόσ Πληροφορύεσ γενικόσ κατϊςταςησ Ατομικό ιςτορικό Εμβόλια, αλλεργύεσ, χρόνια νοςόματα, προηγούμενεσ νοςηλεύεσ, ατυχόματα κλπ Οικογενειακό ιςτορικό Οικογενειακό κατϊςταςη, ιςτορικό οικογενειακών χρόνιων νόςων Περιγεννητικό ιςτορικό Κοινωνικό ιςτορικό Σωματικό ψυχοκινητικό ανϊπτυξη Συνόθειεσ φαγητού και ύπνου Κοινωνικϋσ δραςτηριότητεσ Παρούςα νόςοσ Κλινικό εκτύμηςη ςυςτημϊτων Αξιολόγηςη ςυμπτωμϊτων Σωματομετρικϋσ μετρόςεισ

40 Πρότυπα ϊςκηςησ νοςηλευτικόσ Ποιότητα Φροντύδασ Συςτηματικό εκτύμηςη ποιότητασ & αποτελεςματικότητασ παρεχόμενησ παιδιατρικόσ νοςηλευτικόσ φροντύδασ Αξιολόγηςη απόδοςησ Αξιολόγηςη νοςηλευτικών πρϊξεων ςύμφωνα με τα πρότυπα ϊςκηςησ τησ νοςηλευτικόσ Εκπαύδευςη Αναθεώρηςη γνώςεων ςυςτηματικϊ και παρακολούθηςη επιμορφωτικών προγραμμϊτων Συλλογικότητα Διεπιςτημονικό ςυνεργαςύα και επαγγελματικό ανϊπτυξη Ηθικό Ηθικϊ επαγγελματικϊ πλαύςια Συνεργαςύα Επαγγελματικό - Διεπιςτημονικό Παιδύ & οικογϋνεια Ϋρευνα Ερευνητικϊ δεδομϋνα ςτην κλινικό πρϊξη Εφαρμογό Αξιοπούηςη διαθϋςιμων πόρων Αςφϊλεια, αποτελεςματικότητα & κόςτοσ

41 ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΣΤΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ Επιπτώςεισ ςτο Συναιςθηματικό του κόςμο

42 Η ειςαγωγό Η ειςαγωγό του παιδιού ςτο νοςοκομεύο αποτελεύ μύα ςτρεςςογόνο εμπειρύα, τόςο για το παιδύ όςο και για τουσ γονεύσ του Προκαλεύ ςυναιςθηματικϋσ διαταραχϋσ, που ςυχνϊ εκδηλώνονται με προβλόματα ςυμπεριφορϊσ Τα παιδιϊ βιώνουν ςτρεςςογόνεσ καταςτϊςεισ που οφεύλονται: Στο ϊγνωςτο περιβϊλλον Αποχωριςμόσ από τουσ γονεύσ, το περιβϊλλον του ςπιτιού και του ςχολεύου Στην ϋλλειψη γνώςεων ςχετικϊ με θϋματα υγεύασ και αςθϋνειασ Αλλαγό ςτη ςυμπεριφορϊ και τη ςτϊςη από μϋρουσ των γονϋων Συναιςθηματικό απομόνωςη και ερμηνεύεσ και φανταςιώςεισ για την αρρώςτια Αλλαγό του τρόπου και ρυθμού ζωόσ μϋςα ςε ϊγνωςτο και ξϋνο περιβϊλλον με ϊγνωςτουσ ανθρώπουσ να το περιβϊλλουν Στισ επώδυνεσ διαδικαςύεσ ςτισ οπούεσ υποβϊλλονται

43 Η ειςαγωγό Το παιδύ, ςε αντύθεςη με τον ϋφηβο και τον ενόλικα, δεν εύναι ςε θϋςη να αντιληφθεύ την αναγκαιότητα και τη χρηςιμότητα τησ ειςαγωγόσ του ςτο νοςοκομεύο Εμφϊνιςη ιδιαύτερων ψυχολογικών αντιδρϊςεων Διαφορετικόσ τρόποσ & μεθοδολογύα προςϋγγιςησ Η ςυνεργαςύα και η ανϊπτυξη ςχϋςησ εμπιςτοςύνησ του ιατρονοςηλευτικού προςωπικού με το παιδύ και τουσ γονεύσ: Διευκολύνει την προςαρμογό τουσ Μειώνει την ψυχολογικό αναςτϊτωςη του παιδιού

44 Ψυχοςυναιςθηματικϋσ αντιδρϊςεισ νοςηλευόμενων παιδιών Armstrong (1769) «Αν απομακρύνεισ ϋνα παιδύ από τουσ γονεύσ του για να το νοςηλεύςεισ, θα του ραγύςεισ αμϋςωσ την καρδιϊ» Robertson (1958) «Α two-year-old goes to hospital» (Ϋνα παιδύ πηγαύνει ςτο νοςοκομεύο) Εξιςτόρηςη τησ ςυμπεριφορϊσ μιασ μικρόσ αςθενούσ μϋςα ςτο νοςοκομεύο Τισ ςχϋςεισ με τουσ νοςηλευτϋσ Τισ αντιδρϊςεισ τησ προσ τουσ γονεύσ τησ Ο Robertson περιγρϊφει μια διαδικαςύα προςαρμογόσ του παιδιού ςτο νοςοκομεύο ςε τρεισ φϊςεισ: Διαμαρτυρύα Απελπιςύα Ϊρνηςη

45 Στϊδια αντιδρϊςεων του παιδιού που ειςϊγεται ςτο νοςοκομεύο Διαμαρτυρύασ (1 ο Στϊδιο) Το παιδύ νοιώθει εγκαταλελειμμϋνο, φοβιςμϋνο από το ϊγνωςτο περιβϊλλον Κλαύει ό/και επιτύθεται ςτουσ νοςηλευτϋσ και καλεύ ςυνϋχεια την μητϋρα του να ϋρθει να το πϊρει για να φύγουν Αν η παραμονό τουσ ςτο νοςοκομεύο εύναι ςύντομη πιθανόν να πϊνε ςπύτια τουσ ςε αυτό το ςτϊδιο Απελπιςύα (2 ο Στϊδιο) Το παιδύ ςυνεχύζει να διαμαρτύρεται, κλαύει ςυχνϊ με τρόπο μονότονο και ςυνεχό Δεύχνει όρεμο που ςυχνϊ ερμηνεύεται ότι το παιδύ ηρϋμηςε και προςαρμόςτηκε ςτο νοςοκομειακό περιβϊλλον

46 Στϊδια αντιδρϊςεων του παιδιού που ειςϊγεται ςτο νοςοκομεύο Ϊρνηςη (3 ο Στϊδιο) Το παιδύ φαύνεται ότι προςαρμόςτηκε πραγματικϊ ςτο νοςοκομεύο Δεύχνει ενδιαφϋρον και ςυνεργϊζεται με το προςωπικό και τα παιδιϊ του θαλϊμου Ερμηνεύοντασ ο Robertson την ςτϊςη αυτό του παιδιού την χαρακτηρύζει ωσ ςυμβιβαςμό και κρύβει τα πραγματικϊ του ςυναιςθόματα τησ θλύψησ Αυτό καταγρϊφεται και από την αδιϊφορη ςτϊςη του όταν η μητϋρα του το επιςκϋπτεται Αυτό το φαινόμενο προςαρμογόσ δεν εύναι πραγματικό διότι το όςυχο και «προςαρμοςμϋνο» παιδύ, όταν επιςτρϋφει ςτο ςπύτι η ςυμπεριφορϊ του εύναι τελεύωσ διαφορετικό

47 Συνόθεισ ψυχοςυναιςθηματικϋσ αντιδρϊςεισ νοςηλευόμενων παιδιών ανϊ ηλικύα Βρϋφη Προςχολικό ηλικύα Κλϊμα Γκρύνια Ανηςυχύα Φόβοσ Επιθετικό ςυμπεριφορϊ Σχολικό ηλικύα Απώλεια ανεξαρτηςύασ Αλλαγό ςτον καθημερινό ρυθμό Ϊγχοσ Ανηςυχύα Θυμόσ Ϋφηβοι Εξϊρτηςη από τουσ ϊλλουσ Ϋλλειψη αυτονομύασ Ϊρνηςη θυμόσ απομόνωςη απογοότευςη κατϊθλιψη

48 Παρϊγοντεσ που ςυμβϊλλουν ςτην εμφϊνιςη ςυναιςθηματικών αντιδρϊςεων Συμβϊλλουν ςτην ανϊπτυξη ψυχολογικών αντιδρϊςεων Καθορύζουν την ϋνταςη και ϋκταςη των αρνητικών επιδρϊςεων ςτο παιδύ Σχετύζονται με: Τα ατομικϊ χαρακτηριςτικϊ του παιδιού Ηλικύα Νοητικό & ςυναιςθηματικό ανϊπτυξη Προηγούμενη εμπειρύα νοςηλεύασ Βαθμόσ ενημϋρωςησ και προετοιμαςύασ του για το νοςοκομεύο Το οικογενειακό του περιβϊλλον Στϊςη των γονϋων κατϊ τη διϊρκεια τησ νοςηλεύασ Σχϋςη παιδιού και γονϋα Σοβαρότητα τησ νόςου & πιθανϋσ προςδοκύεσ για την εξϋλιξη τησ νόςου Τισ ςυνθόκεσ νοςηλεύασ Στϊςη & ςυμπεριφορϊ των επαγγελματιών υγεύασ Υποδομό των νοςηλευτικών μονϊδων Μοντϋλο παροχόσ φροντύδασ

49 Αύτια εμφϊνιςησ των αντιδρϊςεων Τα ςυνηθϋςτερα αύτια εμφϊνιςησ των αντιδρϊςεων εύναι: Η πολύωρη παραμονό του παιδιού ςτο κρεβϊτι Ο φόβοσ για το ϊγνωςτο περιβϊλλον Ο πόνοσ που βιώνει από τισ παρεμβϊςεισ Η ϋλλειψη ενημϋρωςησ και δημιουργικόσ απαςχόληςόσ του Ελλϊδα=> επικρατεύ το βιοώατρικό μοντϋλο Ϋμφαςη δύνεται ςτη θεραπευτικό αντιμετώπιςη του προβλόματοσ υγεύασ και αγνοεύται η ψυχοκοινωνικό κατϊςταςη του παιδιού και των γονϋων του Στα ςύγχρονα οργανωμϋνα ςυςτόματα υγεύασ Η φροντύδα του ϊρρωςτου παιδιού παρϋχεται ςτα πλαύςια μιασ ολιςτικόσ θεώρηςησ και δεν περιορύζεται μόνο ςε οργανικό επύπεδο Στοχεύουν ςτη διατόρηςη τησ ψυχικόσ και ςωματικόσ υγεύασ Διερευνούν τουσ ψυχοκοινωνικούσ παρϊγοντεσ που επηρεϊζουν την κατϊςταςη υγεύασ του παιδιού

50 Παρεμβϊςεισ για τη μεύωςη των ςυναιςθηματικών αντιδρϊςεων Η ομαλό προςαρμογό του παιδιού ςτο νοςοκομεύο και η ελαχιςτοπούηςη των αντιδρϊςεών του προώποθϋτει: Αλλαγό ςτην οργϊνωςη του ςυςτόματοσ υγεύασ Αλλαγό ςτη νοοτροπύα του ιατρονοςηλευτικού προςωπικού ςχετικϊ με την προςϋγγιςη του παιδιού και τησ οικογϋνειασ Το ϊρρωςτο παιδύ ϋχει ανϊγκη να το φροντύζουν ϊνθρωποι με ευαιςθηςύα, αγϊπη και ανθρωπιϊ Επιτροπό Platt (1959) Η αναφορϊ τησ επιτροπόσ περιλαμβϊνει τρύα βαςικϊ ςημεύα για τη νοςηλεύα του παιδιού ςτο νοςοκομεύο: Να επιτρϋπεται το επιςκεπτόριο καθ όλο το 24ωρο Οι γονεύσ να παραμϋνουν κοντϊ ςτο παιδύ τουσ καθ όλη τη διϊρκεια τησ παραμονόσ τουσ ςτο νοςοκομεύο Τα παιδιϊ να νοςηλεύονται ςε τμόματα που να ανταποκρύνονται ςτο αναπτυξιακό τουσ επύπεδο

51 Αξγόηεξα δεκηνπξγήζεθε από ηνπο γνλείο πνπ ηα παηδηά ηνπο λνζειεύζεθαλ ζε λνζνθνκεία ε Δζληθή Έλσζε γηα ηελ Δπεκεξία ηνπ παηδηνύ (NAWCH). Σήκεξα ε Έλσζε ζπλερίδεη λα ππάξρεη κε ηελ νλνκαζία «Γξάζε γηα ην άξξσζην παηδί» Action for sick children. Σθνπόο ηεο είλαη λα πείζεη ηηο δηνηθήζεηο ησλ λνζνθνκείσλ όηη νη γνλείο έρνπλ ζνβαξό ξόιν ζηελ θξνληίδα ηνπ παηδηνύ. Τν 1990 δηεηύπσζε έλα νδεγό πνπ απνηειείην από 10 ζηόρνπο ζρεηηθά κε ηελ λνζειεία ηνπ παηδηνύ ζην λνζνθνκείν

52 10 ςτόχοι 1. Παροχό ποιοτικόσ φροντύδασ 2. Κατϊλληλη ενημϋρωςη και υποςτόριξη γονϋων καθ όλη τη διϊρκεια τησ παραμονόσ τουσ ςτο νοςοκομεύο 3. Παροχό πληροφόρηςησ για την αςθϋνεια και ςυμμετοχό ςτισ αποφϊςεισ για γονεύσ και παιδιϊ 4. Παροχό φροντύδασ ςτο ςπύτι ςε ϊρρωςτα παιδιϊ εφ όςον εύναι εφικτό 5. Παροχό φροντύδασ από εξειδικευμϋνο και με γνώςεισ παιδιατρικόσ προςωπικό 6. Νοςοκομειακό περιβϊλλον που να ανταποκρύνεται ςτο αναπτυξιακό επύπεδο του παιδιού 7. Νοςηλεύα του ςυνόλου των παιδιών ςε παιδιατρικϊ τμόματα 8. Δυνατότητα παραμονόσ των γονιών κοντϊ ςτο παιδύ τουσ δωρεϊν 9. Ενθϊρρυνςη των γονιών να ςυμμετϋχουν ςτην φροντύδα του παιδιού τουσ 10. Παροχό ευκαιρύασ για παιχνύδι, ψυχαγωγύα και εκπαύδευςη ςύμφωνα με την ηλικύα

53 Η ελληνικό πραγματικότητα Πρόςφατεσ αλλαγϋσ ςτα παιδιατρικϊ νοςοκομεύα: Παραμονό τησ μητϋρασ κοντϊ ςτο νοςηλευόμενο παιδύ και η δυνατότητα επιςκεπτηρύου όλο το 24ωρο Μεύωςε το αύςθημα του αποχωριςμού από τα αγαπημϋνα του πρόςωπα Παιδοκεντρικό διακόςμηςη των θαλϊμων και η δυνατότητα παρακολούθηςησ ςχολικών μαθημϊτων με τη θεςμοθϋτηςη διοριςμού δαςκϊλων και καθηγητών ςτο νοςοκομεύο Εκπαύδευςη και ευαιςθητοπούηςη του προςωπικού ςτισ ψυχοκοινωνικϋσ ανϊγκεσ του νοςηλευόμενου παιδιού Συνεργαςύα με κοινωνικούσ λειτουργούσ και ψυχολόγουσ για την αντιμετώπιςη ςοβαρών και χρόνιων προβλημϊτων του παιδιού και τησ οικογϋνειασ

54

55 Η ςημαςύα τησ ενημϋρωςησ Η ςημαντικότερη αλλαγό που επιβϊλλεται να γύνει ςτα πλαύςια τησ βελτύωςησ των ςυνθηκών νοςηλεύασ και η οπούα θα ςυνϋβαλε θετικϊ ςτη μεύωςη των προβλημϊτων ςυμπεριφορϊσ του παιδιού εύναι η επαρκόσ και ςυςτηματικό προετοιμαςύα του Ειςαγωγό ςτο νοςοκομεύο Ιατρονοςηλευτικό παρϋμβαςη Η ενημϋρωςη του παιδιού με κατϊλληλο τρόπο και ςτην κατϊλληλη χρονικό ςτιγμό εύναι αναγκαύα και πρϋπει να προςαρμόζεται: Στην ηλικύα Το νοητικό επύπεδο Την ψυχολογικό κατϊςταςό του Ϋντυπα, ηλεκτρονικό υλικό, εκπαιδευτικό παιχνύδι Παρουςύα γονϋων Μελϋτεσ επιςημαύνουν ότι τα παιδιϊ πρϋπει να ενημερώνονται και να προετοιμϊζονται πριν από την ειςαγωγό τουσ ςτο νοςοκομεύο Παιδύατρο/παιδιατρικό νοςηλευτό Γονεύσ

56 Το παιχνύδι ωσ θεραπευτικό μϋςο! Το παιχνύδι παύζει ςπουδαύο ρόλο ςτην ψυχοκινητικό ανϊπτυξη και υγεύα του παιδιού. Εύναι το μϋςο ϋκφραςησ και εξωτερύκευςησ των ςυναιςθημϊτων του και διοχϋτευςησ τησ ςωματικόσ του ενϋργειασ. Αποτελεύ χρόςιμο εργαλεύο εκμϊθηςησ και εκπαύδευςησ, καθώσ ςυμβϊλλει ςτην καλλιϋργεια των νοητικών και κινητικών δεξιοτότων του παιδιού. Ειδικότερα όμωσ για τα νοςηλευόμενα παιδιϊ, το παιχνύδι ϋχει και θεραπευτικό χαρακτόρα Τα οφϋλη από την εφαρμογό τησ παιγνιοθεραπεύασ ςτο νοςηλευόμενο παιδύ εύναι: Μεύωςη του ϊγχουσ αποχωριςμού από τα αγαπημϋνα πρόςωπα Ενύςχυςη τησ λειτουργικότητασ των παιδιών χαμηλόσ νοημοςύνησ Περιοριςμόσ τησ επιθετικόσ ςυμπεριφορϊσ Ειδικότερα, εύναι αποτελεςματικό ςε παιδιϊ με αγχώδεισ διαταραχϋσ, κατϊθλιψη, διϊςπαςη προςοχόσ και ςε περύπτωςη μη ςυμμόρφωςησ με τη θεραπευτικό αγωγό Ο νοςηλευτόσ, ωσ μϋλοσ τησ διεπιςτημονικόσ ομϊδασ, μεριμνϊ για το παιχνύδι του παιδιού και το εντϊςςει ςτο ςχϋδιο φροντύδασ

57 Κανόνεσ παιγνιοθεραπεύασ Η αποτελεςματικότητα τησ θεραπευτικόσ δρϊςησ του παιχνιδιού προώποθϋτει την τόρηςη οριςμϋνων κανόνων: Το παιχνύδι χρειϊζεται κατϊλληλο χώρο Το παιδύ χρειϊζεται χρόνο, γι αυτό να του δύνετε περιςςότερο χρόνο για να παύξει Μη διακόπτετε το παιχνύδι Προςφϋρετε κατϊλληλα παιχνύδια για την ηλικύα του παιδιού Συμμετϋχετε ςοβαρϊ ςτο παιχνύδι και δώςτε τη δυνατότητα ςτο παιδύ να δημιουργόςει Ενθαρρύνετε το παιχνύδι με αλλϊ νοςηλευόμενα ςυνομόλικα παιδιϊ

58 The child s anxiety and fear often will be reduced if the nurse explains what is going to happen and demonstrates how the procedure will be done by using a doll. Based on your experience, can you list five actions you can take to prepare a school-age child for hospitalization? Jane W. Ball and Ruth C. Bindler Child Health Nursing: Partnering with Children & Families 2006 by Pearson Education, Inc. Upper Saddle River, New Jersey All rights reserved.

59 Ο ρόλοσ τησ οικογϋνειασ ςτη μεύωςη των ψυχοςυναιςθηματικών αντιδρϊςεων Η ειςαγωγό του παιδιού ςτο νοςοκομεύο προκαλεύ και ςτουσ γονεύσ ψυχοςυναιςθηματικϋσ αντιδρϊςεισ Αναςτϊτωςη, ανηςυχύα και φόβο Οι γονεύσ: Βιώνουν ϋλλειμμα γνώςεων ςχετικϊ με: Τη νόςο & τισ ιατρονοςηλευτικϋσ παρεμβϊςεισ Τισ απαιτόςεισ και τισ προςδοκύεσ του ιατρονοςηλευτικού προςωπικού από το παιδύ και τουσ ύδιουσ Συχνϊ εκδηλώνουν υπερβολικϋσ αντιδρϊςεισ Βιώνουν ϋντονο ϊγχοσ Το ϊγχοσ των γονϋων τουσ οδηγεύ ςε αλλαγό ςυμπεριφορϊσ απϋναντι ςτο παιδύ και το ιατρονοςηλευτικό προςωπικό Η αποτελεςματικό προςαρμογό του παιδιού ςτο νοςοκομειακό περιβϊλλον και η ελαχιςτοπούηςη των αρνητικών αντιδρϊςεων ςτο παιδιού προώποθϋτει τον ενεργό ρόλο τησ οικογϋνειασ ςτο ςχϋδιο φροντύδασ Κατϊλληλη προςϋγγιςη Κατανόηςη των αντιδρϊςεών Συμμετοχό τουσ ςτη φροντύδα του παιδιού

60 Οικογενειοκεντρικό φροντύδα

61 Μοντϋλα Φροντύδασ Επικεντρωμϋνο ςτο Σύςτημα Επικεντρωμϋνο ςτον αςθενό Επικεντρωμϋνη ςτην οικογϋνεια Οικογενειοκεντρικό Φροντύδα

62 Η οικογϋνεια Δομό οικογϋνειασ Παραδοςιακό δομό Πυρηνικό οικογϋνεια Μονογονεώκό οικογϋνεια Αποτελεύ το πρώτο και το αςφαλϋςτερο περιβϊλλον που επιδρϊ : Στην κοινωνικοπούηςη του παιδιού Στην ςωματικό και ςτην ψυχοςυναιςθηματικό ωρύμανςη τησ προςωπικότητασ του Στο οικογενειακό περιβϊλλον αναπτύςςεται κοινό ςύςτημα αξιών και αρχών. Λειτουργεύ με ςαφό διαχωριςμό των ρόλων Υιοθετεύ κανόνεσ που αφορούν: την ςυμπεριφορϊ τησ οικογϋνειασ την ικανότητα αντιμετώπιςησ προκλόςεων και την προςαρμογό τησ ςε δύςκολεσ καταςτϊςεισ την επικοινωνύα μεταξύ των μελών τησ και με τα μϋλη τησ ευρύτερησ κοινότητασ Σύμφωνα με την θεωρύα των ςυςτημϊτων η οικογϋνεια εύναι ϋνα οργανωμϋνο ςύνολο που τα μϋλη του αλληλεξαρτώνται και αλληλεπιδρούν μεταξύ τουσ Αποτελεύ το πρότυπο ςύμφωνα τα παιδιϊ διαμορφώνουν ςωςτό ςυμπεριφορϊ μϋςα όρια ευπρϋπειασ, αρχών και αξιών απϋναντι ςτην κοινωνύα

63 Ο ςτόχοσ Κύριοσ ςτόχοσ του παιδιατρικού νοςηλευτό εύναι να βοηθόςει την οικογϋνεια να αποδεχτεύ την αςθϋνεια και να ςυμμετϋχει ενεργϊ ςτον προγραμματιςμό τησ θεραπεύασ και να αναλαμβϊνει ενεργό ρόλο ςε αυτό

64 Οι γονεύσ ςυχνϊ βιώνουν: Αβεβαιότητα ςχετικϊ με τη νόςο & την ϋκβαςη τησ Ανηςυχύα ςχετιζόμενη με την πληροφόρηςη τουσ Απόςπαςη από το ςυνόθη γονεώκό τουσ ρόλο Ανηςυχύα ςχετιζόμενη με το ρόλο τουσ κατϊ τη νοςηλεύα Αιςθϊνονται: Φόβο Ενοχϋσ & αιςθόματα αυτό-αμφιςβότηςησ Θλύψη Ϊγχοσ & ϊγχοσ αποχωριςμού Αδύναμοι να βοηθόςουν Ϋχει αναγνωριςθεύ ωσ ςημαντικό και απαραύτητη: Η παρουςύα των γονιών δύπλα ςτο νοςηλευόμενο παιδύ Η ςυμμετοχό τουσ ςτη παρεχόμενη φροντύδα του Φεβρουάριος 17

65 Τι ορύζεται ωσ οικογενειοκεντρικό φροντύδα; Εύναι μια διαφορετικό προςϋγγιςη φροντύδασ, η οπούα βαςύζει το ςχεδιαςμό, την εφαρμογό και την αξιολόγηςη τησ φροντύδασ ςτην αμοιβαύα και ευεργετικό ςυνεργαςύα ανϊμεςα ςε επαγγελματύεσ υγεύασ, αςθενεύσ και την οικογϋνεια του Η προςϋγγιςη αυτό αναφϋρεται ςε όλεσ τισ ηλικιακϋσ ομϊδεσ και επικεντρώνεται ςτην ικανοπούηςη των αναγκών των αςθενών και των οικογενειών τουσ Φεβρουάριος 17

66 Family-centred care H παροχό «οικογενειοκεντρικόσ» νοςηλευτικόσ φροντύδασ απαιτεύ μια διαδικαςύα ςυνεργαςύασ και λόψησ αποφϊςεων ανϊμεςα ςτουσ γονεύσ και τουσ παιδιατρικούσ νοςηλευτϋσ ςχετικϊ με το τι θα γύνει, πότε και από ποιον Στη διεθνό βιβλιογραφύα υπϊρχουν ςημαντικού βαθμού διαφωνύεσ ςχετικϊ με την προθυμύα των νοςηλευτών να ςυμπεριλϊβουν τισ απόψεισ των γονιών ςτο θεραπευτικό ςχϋδιο και το βαθμό που αυτό εύναι εφικτό ςτην πρϊξη

67 Οικογενειοκεντρικό φροντύδα - Βαςικϋσ αρχϋσ Αξιοπρϋπεια & Σεβαςμό Health care practitioners listen to and honor patient and family perspectives and choices. Patient and family knowledge, values, beliefs and cultural backgrounds are incorporated into the planning and delivery of care Πληροφόρηςη Health care practitioners communicate and share complete and unbiased information with patients and families in ways that are affirming and useful. Patients and families receive timely, complete, and accurate information in order to effectively participate in care and decision-making Συμμετοχό Patients and families are encouraged and supported in participating in care and decision-making at the level they choose Συνεργαςύα Patients and families are also included on an institution-wide basis. Health care leaders collaborate with patients and families in policy and program development, implementation, and evaluation; in health care facility design; and in professional education, as well as in the delivery of care

68 Φροντύδα επικεντρωμϋνη ςτην οικογϋνεια Υπϊρχουν ερευνητικϊ δεδομϋνα τα οπούα υποςτηρύζουν την αποτελεςματικότητα τησ οικογενειοκεντρικόσ φροντύδασ ςτα παιδιϊ Η Αμερικανικό Ϋνωςη Παιδιατρικών Νοςηλευτών δημοςύευςε οδηγύεσ που αφορούν την ςυμμετοχό τησ οικογϋνειασ ςτην φροντύδα Χαρακτηριςτικϊ αναφϋρει ότι: «Η εκπαύδευςη των παιδιατρικών νοςηλευτών πρϋπει να περιλαμβϊνει και την οικογενειοκεντρικό φροντύδα» Αναλυτικότερα περιλαμβϊνει: Την παροχό φροντύδασ βαςιςμϋνη ςε ενδεύξεισ Την ϋμφαςη ςτην διεπιςτημονικό επικοινωνύα και ςυνεργαςύα Την προετοιμαςύα των νοςηλευτών ώςτε να δρουν ωσ υπεραςπιςτϋσ τησ οικογενειοκεντρικόσ φροντύδασ Την εκπαύδευςη ςτην οικογενειοκεντρικό φροντύδα ςε κλινικό επύπεδο Την υποςτόριξη τησ οικογενειοκεντρικόσ φροντύδασ με την διεξαγωγό ερευνητικών μελετών

69 Κύοιεπ εμέογειεπ για ηη ζρμμεηξςή ηωμ γξμέωμ ζηη θοξμηίδα ηξρ παιδιξύ είμαι: Οι γονεύσ χρειϊζονται ενθϊρρυνςη, υποςτόριξη και εκπαύδευςη για να μπορϋςουν να βοηθόςουν το παιδύ τουσ Ενημϋρωςη για το ςύςτημα του νοςοκομεύου και τη διαδικαςύα νοςηλεύασ Καθοριςμόσ του βαθμού ςτον οπούο οι γονεύσ εύναι ικανού και θϋλουν να ςυμμετϋχουν ςτη φροντύδα του παιδιού τουσ Βοόθεια των γονϋων για την πορεύα τησ κατϊςταςησ του παιδιού Συνεργαςύα με τουσ γονεύσ για να ςυμμετϋχουν ςτην προετοιμαςύα του παιδιού ςε δύςκολεσ νοςηλευτικϋσ παρεμβϊςεισ

70 Συμμετοχό των γονιών ςτη φροντύδα Πλεονεκτόματα για το παιδύ Μειώνεται ο χρόνοσ αποχωριςμού του παιδιού από τουσ γονεύσ του Γύνεται πιο οικεύο το «εχθρικό» νοςοκομειακό περιβϊλλον Φαύνεται να επηρεϊζεται ο χρόνοσ παραμονόσ ςτο νοςοκομεύο Αντιμετωπύζεται καλύτερα το ϊγχοσ του παιδιού Αύςθηςη αςφϊλειασ & ελϋγχου τησ φροντύδασ από τουσ γονεύσ Γύνεται ευκολότερη η αποδοχό των νοςηλευτικών παρεμβϊςεων, ιδιαύτερα των επώδυνων

71 Συμμετοχό των γονιών ςτη φροντύδα Πλεονεκτόματα Για τουσ Γονεύσ Αύξηςη ικανοπούηςησ & εμπιςτοςύνησ από τη νοςηλευτικό φροντύδα Ανϊπτυξη ςχϋςεων υποςτόριξησ ανϊμεςα ςε γονεύσ με παρόμοια προβλόματα & ανηςυχύεσ Μειώνεται το ϊγχοσ και ο φόβοσ για το ϊγνωςτο Προςφϋρεται μια ιδανικό ευκαιρύα για εκπαύδευςη πϊνω ςε θϋματα υγεύασ και η ευαιςθητοπούηςη ςε θϋματα αγωγόσ υγεύασ Αποτελεύ μια διαδικαςύα ωρύμανςησ και εξοικεύωςησ ιδιαύτερα για τουσ νϋουσ γονεύσ

72 Συμμετοχό των γονιών ςτη φροντύδα Πλεονεκτόματα Για το Νοςηλευτικό Προςωπικό Ϊμεςη εκτύμηςη του επιπϋδου ικανοπούηςησ των γονιών ςχετικϊ με τη νοςηλευτικό φροντύδα Δημιουργύα ςχϋςησ εμπιςτοςύνησ και ςυνεργαςύασ Επιτρϋπει την «βόμα βόμα» εκπαύδευςη των γονιών Εξοικονομεύ χρόνο εργαςύασ για το προςωπικό Επιτρϋπει την εκτύμηςη τησ οικογενειακόσ δομόσ αλλϊ και την επαφό με την «κουλτούρα» κϊθε οικογϋνειασ Αναγνωρύζονται ταυτόχρονα όχι μόνο οι ανϊγκεσ του παιδιού αλλϊ και του υποςτηρικτικού του δικτύου Γύνεται πιο εύκολη η μετϊβαςη ςτο ςπύτι με διατόρηςη ςυνϋχειασ τησ θεραπεύασ

73 Νοςηλευτικό εκτύμηςη τησ λειτουργικότητασ τησ οικογϋνειασ Προςδιορύςτε την ανταπόκριςη των μελών τησ οικογϋνειασ ςτην αςθϋνεια του παιδιού Αξιολογόςτε τισ δυνατότητεσ τησ οικογϋνειασ για την αποτελεςματικό αντιμετώπιςη τησ αςθϋνειασ Προςδιορύςτε τουσ ςτρεςςογόνουσ παρϊγοντεσ ώςτε να ενταχθούν ςτο ςχϋδιο φροντύδασ Αναγνωρύςτε τισ ανϊγκεσ και απαιτόςεισ τησ οικογϋνειασ για την αποτελεςματικό διαχεύριςη τησ αςθϋνειασ Καθορύςτε τισ εκπαιδευτικϋσ ανϊγκεσ τησ οικογϋνειασ Αξιολογόςτε την ςχϋςη μητϋρασ-παιδιού

74 Εργαλεύα εκτύμηςησ των αναγκών τησ οικογϋνειασ Γηα ηελ απνηειεζκαηηθή αλαγλώξηζε θαη αληηκεηώπηζε ησλ αλαγθώλ θαη ησλ πξνβιεκάησλ παηδηώλ θαη γνλέσλ θαηά ηε δηάξθεηα λνζειείαο ν λνζειεπηήο ρξεζηκνπνηεί επηζηεκνληθά εξγαιεία αμηνιόγεζεο Οηθνγελεηαθόο ράξηεο (Ecomap) Δθηηκά ηηο νηθνγελεηαθέο ζρέζεηο θαη ηηο επηδξάζεηο ηνπ θνηλσληθνύ πεξηβάιινληνο ζηελ θνηλόηεηα APGAR Απνηειείηαη από 5 ελόηεηεο θαη ρξεζηκνπνηείηαη γηα αξρηθή εθηίκεζε ηεο νηθνγέλεηαο Δθηίκεζε ηνπ νηθνγελεηαθνύ πεξηβάιινληνο κε παξαηήξεζε (Home Observation for Measurement of the Environment) Γεκηνπξγήζεθε γηα ηελ αμηνιόγεζε ηεο πνηόηεηαο ησλ δηαζέζηκσλ κέζσλ θαη ηξόπσλ ππνζηήξημεο ηνπ παηδηνύ ζην νηθνγελεηαθό πεξηβάιινλ (Caldwer & Bradley, 1984) Βνεζά ζηελ αλαγλώξηζε παξαγόλησλ πνπ ζπκβάιινπλ ζηελ νκαιή εμέιημε θαη αλάπηπμε ηνπ παηδηνύ Αμηνιόγεζε ηεο Οηθνγέλεηαο (Friedman Family Assessment Tool) Αμηνιόγεζε ηεο νηθνγέλεηαο ζηα πιαίζηα ηνπ επξύηεξνπ ζπλόινπ πνπ αλήθεη ε νηθνγέλεηα

75 Περιοριςμού Παρϊγοντεσ επιρροόσ ςυμμετοχόσ γονιών ςτη φροντύδα Αρχϋσ λειτουργύασ νοςηλευτικού τμόματοσ Υποκεύμενη νόςοσ Κοινωνικοοικονομικό επύπεδο γονϋων Ύπαρξη γραπτού ςχεδύου δρϊςησ Προώποθϋτει την αλλαγό κουλτούρασ Θϋληςη Ικανότητεσ γονϋων Εμπόδια επικοινωνύασ

76 Jasmine s parents are taking the time to prepare her for hospitalization by reading a book recommended by the nurse. Such material should be appropriate to the child s age and culture. Why do you think that having the parents read this material is valuable? Jane W. Ball and Ruth C. Bindler Child Health Nursing: Partnering with Children & Families 2006 by Pearson Education, Inc. Upper Saddle River, New Jersey All rights reserved.

77 This child has just undergone surgery and is in the post anesthesia care unit (PACU). Although the child s physical care is immediate and important, remember that both the child and the family have strong psychosocial needs that must be addressed concurrently. It is important to reunite the family as soon as possible after surgery. Jane W. Ball and Ruth C. Bindler Child Health Nursing: Partnering with Children & Families 2006 by Pearson Education, Inc. Upper Saddle River, New Jersey All rights reserved.

78 Επώδυνεσ νοςηλευτικϋσ διαδικαςύεσ Προετοιμαςύα παιδιών και γονϋων

79 Οι επώδυνεσ διαδικαςύεσ και τα χαρακτηριςτικϊ τουσ Με τον όρο επώδυνεσ διαδικαςύεσ, εννοούμε επεμβατικϋσ πρϊξεισ που πραγματοποιούνται ςυχνϊ ςτα παιδιατρικϊ νοςοκομεύα και αποτελούν αναπόςπαςτο τμόμα των διαγνωςτικών μεθόδων αλλϊ και τησ εφαρμοζόμενησ θεραπεύασ Τϋτοιεσ εύναι: η φλεβοκϋντηςη η οςφυονωτιαύα παρακϋντηςη η αιμοληψύα ο καθετηριαςμόσ τησ ουροδόχου κύςτεωσ η ενδοτραχειακό διαςωλόνωςη οι αλλαγϋσ εγκαυμϊτων και γενικϊ τραυμϊτων η ανϊταξη κατϊγματοσ κλπ Από αυτϋσ, η φλεβοκϋντηςη και η αιμοληψύα θεωρούνται από τα παιδιϊ περιςςότερο ςτρεςςογόνεσ, παρ όλη τη μικρό τουσ διϊρκεια Η ενημϋρωςη και η προετοιμαςύα του παιδιού για τη διαδικαςύα και τισ ενϋργειεσ που περιλαμβϊνει, δεν αποτελούν πϊγια τακτικό τησ νοςηλευτικόσ φροντύδασ Το ϊγχοσ που αιςθϊνονται καθιςτϊ την παρεμβατικό πρϊξη ακόμη πιο επύπονη απ όςο μπορεύ να εύναι ςτην πραγματικότητα, με τελικό αποτϋλεςμα το παιδύ να αντιδρϊ και να βιώνει μια τραυματικό εμπειρύα

80 Συνϋπειεσ των επώδυνων διαδικαςιών Για το παιδύ Οι ιατρονοςηλευτικϋσ παρεμβϊςεισ μπορούν να προκαλϋςουν πόνο, ψυχολογικϋσ αντιδρϊςεισ, διαταραχϋσ ςτη ςυμπεριφορϊ του παιδιού ενώ δεν εύναι ϊμοιρεσ μακροπρόθεςμων ςυνεπειών Α. Πόνοσ Η εμπειρύα του πόνου εύναι προςωπικό και υποκειμενικό για το κϊθε παιδύ, οπότε η αξιολόγηςη και η αντιμετώπιςό του θα πρϋπει να εύναι ϊμεςεσ, εξατομικευμϋνεσ και αποτελεςματικϋσ Β. Ψυχολογικϋσ ςυνϋπειεσ Τα παιδιϊ ςυχνϊ όταν ςυνειδητοποιούν πωσ θα υποβληθούν ςε μια επύπονη και ςτρεςςογόνο παρϋμβαςη, δυςαναςχετούν και νιώθουν δυςφορύα που ξεπερνϊ τα όρια τησ αντοχόσ τουσ, γεγονόσ που εύναι ιδιαύτερα επώδυνο για την παιδικό ψυχοςύνθεςη Γ. Διαταραχϋσ ςυμπεριφορϊσ Τα παιδιϊ, ςτην προςπϊθειϊ τουσ να αντεπεξϋλθουν ςτο ενταςιογόνο ερϋθιςμα, εκδηλώνουν μια ςειρϊ από αντιδρϊςεισ: Κλϊμα, κραυγϋσ, επιθετικό ςυμπεριφορϊ ςτο προςωπικό καθώσ και γενικότερη ϊρνηςη ςυνεργαςύασ μαζύ του Δ. Μακροπρόθεςμα αποτελϋςματα Δεδομϋνου ότι οι επώδυνεσ διαδικαςύεσ ςχεδόν πϊντα ςυνοδεύονται από ϋντονο πόνο και ςτρεσ, γύνονται αντιληπτϋσ από το παιδύ ωσ ιδιαύτερα δυςϊρεςτεσ και απειλητικϋσ εμπειρύεσ, για τη ςωματικό και ςυναιςθηματικό του ακεραιότητα

81 Συνϋπειεσ των επώδυνων διαδικαςιών Για τουσ γονεύσ Παρϊγοντεσ που ςυντελούν ςτην αδυναμύα προετοιμαςύασ των γονιών για τισ επώδυνεσ διαδικαςύεσ: Η ϊγνοια αναφορικϊ με τον τρόπο λειτουργύασ του νοςοκομεύου Η αδυναμύα κατανόηςησ ότι το θεραπευτικό ςχόμα που θα εφαρμοςτεύ, περιλαμβϊνει και οριςμϋνεσ επώδυνεσ διαδικαςύεσ Η ελλιπόσ ενημϋρωςη από το ιατρονοςηλευτικό προςωπικό Τα παραπϊνω ϋχουν ωσ ςυνϋπεια οι γονεύσ να βιώνουν: Δυςαρϋςκεια, αγωνύα και ϊγχοσ των γονϋων για τη ςυναιςθηματικό ηρεμύα του παιδιού τουσ Δυςπιςτύα και μειωμϋνη εμπιςτοςύνη τουσ προσ το προςωπικό Υπερπροςταςύα απϋναντι ςτο παιδύ Επιθετικό ςυμπεριφορϊ προσ τουσ επαγγελματύεσ υγεύασ

82 Συνϋπειεσ των επώδυνων διαδικαςιών Για τουσ επαγγελματύεσ υγεύασ Οι αντιδρϊςεισ που προκαλούνται από τα παιδιϊ επιδρούν αρνητικϊ ςτο ϋργο τουσ Ο θυμόσ, το κλϊμα και η επιθετικότητα καθιςτούν αδύνατη τη ςυνεργαςύα του παιδιού με το προςωπικό Ακινητοπούηςη (ςυμμετοχό πολλών ατόμων) Χρειϊζονται περιςςότερεσ από μια προςπϊθειεσ Διαρκεύ πιο πολύ χρόνο Μπορεύ να προκληθούν επιπλοκϋσ (όπωσ π.χ. ρόξη αγγεύων ςτη φλεβοκϋντηςη) Αυξϊνει η νευρικότητα παιδιού και του επαγγελματύα

83 Η γονικό παρουςύα... Το Agency for Health Care Policy and Research (AHCPR) ςυςτόνει : «την παρουςύα των γονϋων πριν, κατϊ τη διϊρκεια και μετϊ από την παρεμβατικό διαδικαςύα» ώςτε τα παιδιϊ να αιςθϊνονται αςφϊλεια και να επιτυγχϊνεται μεύωςη του ϊγχουσ και του φόβου τουσ Τα ύδια τα παιδιϊ επιθυμούν τουσ γονεύσ τουσ δύπλα τουσ ώςτε: Να αιςθϊνονται περιςςότερη αςφϊλεια, υποςτόριξη και ςτοργό Να επικοινωνόςουν μαζύ τουσ καλύτερα Να κατανοόςουν τισ ανϊγκεσ τουσ πιο εύκολα, ςε ςχϋςη με τουσ γιατρούσ και τουσ νοςηλευτϋσ

84 Πλεονεκτόματα τησ γονικόσ παρουςύασ Για το παιδύ Σύμφωνα με τα βιβλιογραφικϊ δεδομϋνα, η παραμονό του γονϋα κοντϊ ςτο παιδύ κατϊ τη διϊρκεια μιασ επώδυνησ διαδικαςύασ, ϋχει ιδιαύτερη αξύα Πιο αναλυτικϊ: Το ϊγχοσ που αιςθϊνεται το παιδύ εύναι λιγότερο Μειώνονται τα προβλόματα ύπνου που εμφανύζονται ςυχνϊ Βελτιώνεται η ςυνεργαςύα του παιδιού με το προςωπικό Γενικότερα, η ςυμμετοχό των γονϋων προςφϋρει ςτα παιδιϊ την ϊνεςη και τη ςυμπαρϊςταςη που χρειϊζονται όταν πρϋπει να υποβληθούν ςε μια επύπονη και ςτρεςςογόνο δοκιμαςύα.

85 Πλεονεκτόματα τησ γονικόσ παρουςύασ Για τουσ γονεύσ Η παρουςύα των γονϋων κοντϊ ςτο παιδύ βοηθϊ να νιώθουν πωσ εύναι χρόςιμοι και πωσ εκπληρώνουν το γονεώκό τουσ ρόλο Συγκεκριμϋνα, μελϋτεσ ϋχουν δεύξει ότι: Αιςθϊνονται καλύτερα δεδομϋνου ότι μειώνεται το ϊγχοσ και η νευρικότητϊ τουσ Η παραμονό δύπλα ςτο αγαπημϋνο τουσ πρόςωπο εύναι ιδιαύτερα βοηθητικό και καλύπτει ςυναιςθηματικϋσ τουσ ανϊγκεσ, ςε αντύθεςη με τον αποχωριςμό τουσ από αυτό Θεωρούν πωσ εύναι ικανού να βοηθόςουν το γιατρό ό το νοςηλευτό ςτην επιτϋλεςη του ϋργου του και να ςυμμετϊςχουν ςτη φροντύδα του ϊρρωςτου παιδιού τουσ Κατανοούν καλύτερα την κατϊςταςη του παιδιού Γνωρύζουν ακριβώσ τι ςυμβαύνει κατϊ τη διϊρκεια τησ επεμβατικόσ πρϊξησ, με αποτϋλεςμα να νιώθουν λιγότερο ϊγχοσ για την αςφϊλεια του παιδιού τουσ και να αποκτούν μεγαλύτερη εμπιςτοςύνη ςτο προςωπικό

86 Πλεονεκτόματα τησ γονικόσ παρουςύασ Για τουσ επαγγελματύεσ υγεύασ Από μελϋτεσ: Η γονικό παρουςύα δεν επιδρϊ αναςταλτικϊ ςτουσ επαγγελματύεσ υγεύασ καθώσ το ϊγχοσ και η νευρικότητϊ τουσ δεν αυξϊνονται Δε μειώνονται οι πιθανότητεσ για επιτυχό ϋκβαςη τησ παρεμβατικόσ πρϊξησ. Η γονικό παρουςύα δεν επηρεϊζει αρνητικϊ: α)το χρόνο που αυτό διαρκεύ β) το αν ολοκληρώθηκε από τον πρώτο γιατρό ό νοςηλευτό, που ανϋλαβε να την πραγματοποιόςει γ) τον αριθμό των προςπαθειών που γύνονται μϋχρι να επιτευχθεύ το επιθυμητό αποτϋλεςμα Όλα τα παραπϊνω δεύχνουν πωσ οι ιατρονοςηλευτικϋσ ενϋργειεσ ολοκληρώνονται εξύςου γρόγορα και εύκολα, χωρύσ να εντεύνουν τον πόνο και το ϊγχοσ του παιδιού Επιπλϋον, θα πρϋπει να γύνει κατανοητό από την πλευρϊ του προςωπικού ότι η γονικό ςυμμετοχό: Βελτιώνει την επικοινωνύα με την οικογϋνεια Αυξϊνει την εμπιςτοςύνη που δεύχνουν τα μϋλη τησ απϋναντι ςτουσ επαγγελματύεσ υγεύασ Διευκολύνει τη ςυνεργαςύα όλων, με απώτερο ςκοπό τη διατόρηςη τησ ψυχολογικόσ ηρεμύασ του παιδιού

87 Λόγοι για τουσ οπούουσ οι γονεύσ επιθυμούν να εύναι παρόντεσ Ϋνασ από τουσ ςημαντικότερουσ λόγουσ, για τουσ οπούουσ οι γονεύσ θϋλουν να βρύςκονται κοντϊ ςτο παιδύ τουσ όταν αυτό νοςηλεύεται και ειδικϊ όταν υποβϊλλεται ςε μια παρεμβατικό πρϊξη, εύναι η κϊλυψη των ςυναιςθηματικών αναγκών του Υποςτηρύζουν πωσ με τον τρόπο αυτό, το παιδύ αιςθϊνεται λιγότερο φόβο, περιςςότερη ηρεμύα, ϊνεςη και αςφϊλεια και ςυνεπώσ γύνεται πιο ςυνεργϊςιμο. Θεωρούν ότι οι φυςικϋσ του ανϊγκεσ εκπληρώνονται καλύτερα αφού εύναι πιο ικανού να τισ αναγνωρύςουν, ςυγκριτικϊ με το ιατρονοςηλευτικό προςωπικό Ταυτόχρονα, πιςτεύουν πωσ το ύδιο το παιδύ επιθυμεύ να ϋχει τη ςυμπαρϊςταςη των γονϋων του ώςτε να αντιμετωπύςει καλύτερα την ϊγνωςτη και επώδυνη διαδικαςύα Οι περιςςότεροι από τουσ γονεύσ θϋλουν να τουσ προςφϋρεται η ευκαιρύα παρουςύασ δύπλα ςτο παιδύ τουσ

88 Λόγοι για τουσ οπούουσ οι γονεύσ δεν επιθυμούν να εύναι παρόντεσ Δεν αντϋχουν να βλϋπουν το παιδύ τουσ να υποφϋρει Αιςθϊνονται φόβο, ιδιαύτερα μπροςτϊ ςτη θϋα του αύματοσ και τησ βελόνασ Θεωρούν πωσ η παρουςύα τουσ δε θα βοηθόςει το παιδύ τουσ και ούτε θα το κϊνει πιο ςυνεργϊςιμο Πιςτεύουν ότι δε θα λειτουργόςουν βοηθητικϊ για τον επαγγελματύα υγεύασ ό για το αποτϋλεςμα τησ επεμβατικόσ πρϊξησ Δεν ϋχουν κατανοόςει το ςκοπό και τη χρηςιμότητϊ τησ Αιςθϊνονται ςιγουριϊ για ότι πρόκειται να ςυμβεύ ςτο παιδύ τουσ

89 Παρϊγοντεσ που επηρεϊζουν την προτύμηςη των γονϋων Οι παρϊγοντεσ που καθορύζουν την απόφαςη των γονϋων για το αν θα παραμεύνουν ό όχι κοντϊ ςτο ϊρρωςτο παιδύ, ςτη διϊρκεια μιασ ιατρονοςηλευτικόσ παρϋμβαςησ, διακρύνονται ς αυτούσ που ϋχουν ςχϋςη με: Το παιδύ Ηλικύα παιδιού (Οι γονεύσ παιδιών μικρότερησ ηλικύασ, επιθυμούν να εύναι παρόντεσ ςε μεγαλύτερο βαθμό) Προηγούμενη εμπειρύα (θετικό ό αρνητικό εμπειρύα) Σοβαρότητα κατϊςταςησ υγεύασ (Γονεύσ των οπούων τα παιδιϊ νοςηλεύονται ςε κρύςιμη κατϊςταςη ό πϊςχουν από ςοβαρϊ νοςόματα και υποβϊλλονται ςε επώδυνεσ παρεμβϊςεισ, επιθυμούν να βρύςκονται κοντϊ τουσ ςε μεγαλύτερο βαθμό Το γονϋα Ηλικύα γονϋα Κοινωνικοοικονομικό και μορφωτικό επύπεδο Εθνικότητα Την επώδυνη παρϋμβαςη Ϋρευνεσ ϋχουν δεύξει πωσ όταν η διαδικαςύα γύνεται πιο επεμβατικό, μειώνεται το ποςοςτό των γονϋων που επιθυμούν να βρύςκονται δύπλα ςτο παιδύ τουσ

90 Αναγκαύεσ προώποθϋςεισ για αποτελεςματικό γονικό παρουςύα Oι γονεύσ επιθυμούν και θεωρούν ςημαντικό τη ςυμμετοχό τουσ, με την προώπόθεςη ότι θα ϋχουν την κατϊλληλη πληροφόρηςη και ενημϋρωςη από τουσ επιςτόμονεσ υγεύασ Κατϊλληλη προετοιμαςύα Διαμόρφωςη θετικόσ ςτϊςησ Η παραμονό κοντϊ ςτο αγαπημϋνο τουσ πρόςωπο αποτελεύ δικαύωμϊ τουσ και πωσ η απόφαςη, θα πρϋπει να λαμβϊνεται από τουσ ύδιουσ και όχι από τουσ γιατρούσ ό τουσ νοςηλευτϋσ Η προτύμηςη των γονϋων πρϋπει να λαμβϊνεται υπόψη Η ηρεμύα και η ψυχραιμύα τουσ αποτελούν απαραύτητεσ προώποθϋςεισ για να εύναι η γονικό παρουςύα αποτελεςματικό Η εμπιςτοςύνη του παιδιού εύναι ϊρρηκτα ςυνδεδεμϋνη με τη ςυναιςθηματικό κατϊςταςη του γονϋα Το ϊγχοσ του τελευταύου επηρεϊζει αρνητικϊ τα παιδιϊ και κατ επϋκταςη το προςωπικό

91 Απόψεισ των επαγγελματιών υγεύασ για τη γονικό παρουςύα Αποτελϋςματα μελετών αναφϋρουν ότι υπϊρχει ϋνα αξιοςημεύωτο ποςοςτό επαγγελματιών υγεύασ που εύναι δεκτικού απϋναντι ςτη γονικό παρουςύα, κατϊ τη διϊρκεια επεμβατικών πρϊξεων Συγκεκριμϋνα, οι Duran et al ζότηςαν την ϊποψη επαγγελματιών υγεύασ ςχετικϊ με τη ςυμμετοχό των γονϋων. Η πλειοψηφύα (69%) ϋδειξε να αποδϋχεται τουσ γονεύσ ςτισ παρεμβατικϋσ διαδικαςύεσ, με τουσ νοςηλευτϋσ να διατηρούν ακόμη πιο θετικό ςτϊςη Επιπλϋον, το νοςηλευτικό προςωπικό υποςτηρύζει ςε μεγαλύτερο ποςοςτό την ανϊπτυξη πρωτοκόλλου αναφορικϊ με τη γονικό παρουςύα (86%, ϋναντι 46% των γιατρών) Φαύνεται πωσ από τη μια πλευρϊ οι επαγγελματύεσ υγεύασ κατανοούν την επιθυμύα των γονϋων, για παραμονό τουσ δύπλα ςτο ϊρρωςτο παιδύ

92 Απόψεισ των επαγγελματιών υγεύασ για τη γονικό παρουςύα Οριςμϋνοι επαγγελματύεσ εκφρϊζουν αμφιβολύεσ για την αποτελεςματικότητα τησ γονικόσ παρουςύασ ό δηλώνουν εξαρχόσ την αντύθεςό τουσ για τη ςυγκεκριμϋνη τακτικό, διότι: Τισ περιςςότερεσ φορϋσ οι γονεύσ εύναι υπερπροςτατευτικού και ςυναιςθηματικϊ φορτιςμϋνοι, μεταδύδοντασ το φόβο και το ϊγχοσ τουσ ςτο παιδύ Θεωρούν, πωσ υπϊρχει καχυποψύα και ϋλλειψη εμπιςτοςύνησ εκ μϋρουσ των γονϋων και ταυτόχρονα πιςτεύουν ότι γύνεται κριτικό του τρόπου εργαςύασ τουσ Αιςθϊνονται ϊβολα και αγχώνονται εξαιτύασ τησ παρουςύασ τουσ Η εμπειρύα που βιώνουν μπορεύ να εύναι τραυματικό και να τουσ προκαλϋςει ϋντονεσ αντιδρϊςεισ ό να οδηγόςει ςτη δημιουργύα αρνητικών εμπειριών

93 Παρϊγοντεσ που διαμορφώνουν την ϊποψη των επαγγελματιών υγεύασ Η ϊποψη του προςωπικού ςχετικϊ με την επύδραςη τησ γονικόσ παρουςύασ επηρεϊζεται: Από παρϊγοντεσ που ϋχουν ςχϋςη με την επώδυνη διαδικαςύα Εύδοσ διαδικαςύασ Πολυπλοκότητα Από το παιδύ που υποβϊλλεται ς αυτό Ηλικύα Υποκεύμενη νόςοσ Διαπροςωπικό ςχϋςη Από παραμϋτρουσ που αφορούν τα ύδια τα μϋλη του προςωπικού Καταρχόν, η ηλικύα, η εμπειρύα, η εκπαύδευςη των επαγγελματιών υγεύασ καθώσ και η θϋςη τουσ ςτην ιεραρχύα, αποτελούν ϋνα ςύνολο παραγόντων που επιδρούν καθοριςτικϊ ςτη διαμόρφωςη τησ γνώμησ τουσ

94 Οι μη φαρμακολογικϋσ παρεμβϊςεισ ωσ εναλλακτικϋσ μϋθοδοι υποςτόριξησ Οι μη φαρμακολογικϋσ μϋθοδοι περιλαμβϊνουν: Αυτϋσ που χρηςιμοποιούνται πριν τη διαδικαςύα (π.χ. ενημϋρωςη) Στη διϊρκειϊ τησ (π.χ. απόςπαςη προςοχόσ) Μετϊ την ολοκλόρωςό τησ (π.χ. θετικό ενύςχυςη) Η απόςπαςη τησ προςοχόσ, η ελεγχόμενη αναπνοό και η δημιουργύα τεχνητών εικόνων, θεωρούνται μερικϋσ από τισ πιο βοηθητικϋσ τεχνικϋσ για τα παιδιϊ, όταν υποβϊλλονται ςε επεμβατικϋσ πρϊξεισ Με τον όρο απόςπαςη προςοχόσ, εννοούμε μια μη φαρμακολογικό παρϋμβαςη που απομακρύνει την προςοχό από ϋνα επιβλαβϋσ ερϋθιςμα, μϋςω παθητικόσ ανακατεύθυνςησ τησ προςοχόσ του υποκειμϋνου ό μϋςω ενεργητικόσ εμπλοκόσ του, ςτην εκτϋλεςη παραπλανητικού ϋργου

95 Οι μη φαρμακολογικϋσ παρεμβϊςεισ ωσ εναλλακτικϋσ μϋθοδοι υποςτόριξησ Τελικόσ ςτόχοσ εύναι, η επικϋντρωςη τησ προςοχόσ του παιδιού ςε κϊτι πιο ευχϊριςτο, ςε ςχϋςη με τη ςτρεςςογόνο κατϊςταςη Παραδεύγματα μεθόδων που αποςπούν την προςοχό, εύναι: Παιχνύδια (καλειδοςκόπιο) Βιβλύα με εικόνεσ Ηλεκτρονικϊ βιντεοπαιχνύδια Αριθμομϋτρηςη Συνομιλύα με το παιδύ Μουςικό Καθώσ και δημιουργύα νοερών διαςκεδαςτικών ό χαλαρωτικών παραςτϊςεων Ο βαθμόσ ςτον οπούο καταφϋρνουν να προςελκύςουν το ενδιαφϋρον του παιδιού, κρύνει και το πόςο επιτυχεύσ εύναι ωσ τεχνικϋσ

96 Πλεονεκτόματα των μεθόδων απόςπαςησ προςοχόσ Δεν ϋχουν υψηλό κόςτοσ Εύναι ακύνδυνεσ για τα παιδιϊ Το προςωπικό και οι γονεύσ χρειϊζονται ελϊχιςτο χρόνο εκπαύδευςησ, ςχετικϊ με τον τρόπο χρόςησ τουσ Μειώνεται το ϊγχοσ του παιδιού Ωςτόςο, η χρόςη παιχνιδιού βοηθϊ τα παιδιϊ: Να ςυνεργϊζονται περιςςότερο Να κατανοούν την αναγκαιότητα και τισ τεχνικϋσ πλευρϋσ τησ κλινικόσ διαδικαςύασ Να εκφρϊζουν τα ςυναιςθόματϊ τουσ Να αναπτύςςουν καλύτερεσ ςχϋςεισ με τα υπόλοιπα παιδιϊ και τη νοςηλευτικό ομϊδα

97 Εξατομικευμϋνη προςϋγγιςη Η περύπτωςη του κϊθε αςθενούσ παιδιού εύναι μοναδικό και ϋτςι θα πρϋπει να αντιμετωπύζεται Η απόφαςη των επαγγελματιών υγεύασ, για τη γονικό παρουςύα ό την απόςπαςη προςοχόσ του παιδιού ςτισ επώδυνεσ διαδικαςύεσ, θα πρϋπει να λαμβϊνεται με βϊςη οριςμϋνουσ παρϊγοντεσ όπωσ: Την ηλικύα του αρρώςτου Την τυχόν προηγούμενη επαφό τησ οικογϋνειασ με επώδυνεσ διαδικαςύεσ Τη γνώςη των μελών τησ οικογϋνειασ, όςον αφορϊ την πορεύα τησ υγεύασ του αςθενούσ Καθώσ επύςησ Την υπϊρχουςα ςχϋςη του γονϋα με το παιδύ του Τη γονικό επιθυμύα παραμονόσ με το παιδύ ό αποχώρηςησ Την ανϊγκη του γιατρού ό του νοςηλευτό, να ανταποκριθούν ςτη δύςκολη κατϊςταςη με τον καλύτερο δυνατό τρόπο Όλα τα παραπϊνω, εύναι ςτοιχεύα ςτα οπούα θα πρϋπει να δύνεται η απαραύτητη ςημαςύα, ϋτςι ώςτε η επιλεγόμενη μϋθοδοσ να βοηθόςει το παιδύ που υποβϊλλεται ςε μια επεμβατικό πρϊξη, ςτο μεγαλύτερο βαθμό

98

99

100