Ασ ταξιδϋψουμε ςτην Ήπειρο..

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Ασ ταξιδϋψουμε ςτην Ήπειρο.."

Σπύρο Διαμαντόπουλος
6 χρόνια πριν
Προβολές:

1 Ασ ταξιδϋψουμε ςτην Ήπειρο.. Σραχιϊ και ορεινό περιοχό, η Ήπειροσ όταν η περιοχό βορειοδυτικϊ τησ αρχαύασ Ελλϊδασ. Κατοικοϑνταν απϐ τισ ελληνικϋσ φυλϋσ των Χαϐνων, Μολοςςών και Θεςπρωτών και όταν η ϋδρα του ιεροϑ τησ Δωδώνησ, του παλαιϐτερου αρχαύου ελληνικοϑ μαντεύου και του πιο διϊςημου μετϊ τουσ Δελφοϑσ.

2 Υυςικέσ ομορφιέσ Σο φαράγγι του Βίκου Σο φαρϊγγι του Βύκου εύναι απϐ τα ςημαντικϐτερα αξιοθϋατα του Ζαγορύου και του νομοϑ Ιωαννύνων γενικϐτερα. Θεωρεύται ϋνα απϐ τα καλϑτερα φαρϊγγια ςτον κϐςμο και οπωςδόποτε απϐ τα καλϑτερα τησ Ευρώπησ.

Σζουμέρκα Άγριο και δυςπρϐςιτο τοπύο που απϐ μακριϊ φαντϊζει παραμυθϋνιο και απϐ κοντϊ επιβλητικϐ, τα Σζουμϋρκα, εύναι μύα απϐ τισ τελευταύεσ περιοχϋσ που δεν ϋχουν ακϐμα υποκϑψει ςτην

3 Σζουμέρκα Άγριο και δυςπρϐςιτο τοπύο που απϐ μακριϊ φαντϊζει παραμυθϋνιο και απϐ κοντϊ επιβλητικϐ, τα Σζουμϋρκα, εύναι μύα απϐ τισ τελευταύεσ περιοχϋσ που δεν ϋχουν ακϐμα υποκϑψει ςτην τεχνολογύα και ςτην υπερανϊπτυξη. Η φϑςη ζει ςτον δικϐ τησ όρεμο ρυθμϐ εναλλαγόσ των εποχών και λϋξεισ, ϐπωσ δϋοσ και θαυμαςμϐσ, δεν επαρκοϑν για να περιγρϊψει κανεύσ τη μεγαλειϐτητϊ τησ.

4 Αρχαιολογικοί χώροι Αρχαίο Θέατρο Δωδώνησ Σο θϋατρο τησ Δωδώνησ εύναι απϐ τα μεγαλϑτερα και καλϑτερα ςωζϐμενα αρχαύα ελληνικϊ θϋατρα με χωρητικϐτητα περύπου ατϐμων. Αποτελοϑςε αναπϐςπαςτο τμόμα του ιεροϑ τησ Δωδώνησ και για τον επιςκϋπτη.

5 Ο επιςκϋπτησ μπορεύ να φθϊςει και να θαυμϊςει το μνημεύο ανεβαύνοντασ τα 410 ςκαλιϊ, που ϋχουν αφετηρύα το μοναςτόρι του Αγύου Δημητρύου. τον χώρο αυτϐ, το 1803, ϐταν το οϑλι μετϊ απϐ πολϑχρονουσ αγώνεσ υπϋκυψε ςτον Αλό Παςϊ, 63 ουλιώτιςςεσ με τα παιδιϊ ςτην αγκαλιϊ, τραγουδώντασ και χορεϑοντασ, ϋπεςαν απϐ το βρϊχο προτιμώντασ να πεθϊνουν ελεϑθερεσ, παρϊ να παραδοθοϑν ςτον Οθωμανϐ κατακτητό. ϑμβολο και μνόμη τησ θυςύασ των ουλιωτιςςών εύναι το επιβλητικϐ μνημεύο που ςτόθηκε εκεύ το 1961 με πανελλόνιο ϋρανο. ΖΑΛΟΓΓΟ

6 Σο Γεφύρι τησ Άρτασ To Γεφϑρι τησ Άρτασ (ςτην λαώκό παρϊδοςη γιοφϑρι τησ Άρτασ) εύναι λιθϐκτιςτη γϋφυρα του ποταμοϑ Αρϊχθου, του 17ου αιώνα μ.χ. ςτην πϐλη τησ Άρτασ, που ϋγινε παςύγνωςτη απϐ το ομώνυμο θρυλικϐ δημοτικϐ τραγοϑδι που αναφϋρεται ςτην "εξ ανθρωποθυςύασ" θεμελύωςό του. Ο ύδιοσ ϐροσ αποτελεύ, επύςησ, ςϑγχρονη μεταφορικό ϋκφραςη, ϐταν αναφϋρονται ϋργα τα οπούα αργοϑν να ολοκληρωθοϑν, ϐπωσ και ςτο θρϑλο του τραγουδιοϑ ("Ολημερύσ το χτύζανε, το βρϊδυ εγκρεμιζϐταν").

7 ΑΡΦΑΙΑ ΝΙΚΟΠΟΛΗ Αρχαύα πϐλη τησ Ηπεύρου ςτο λαιμϐ τησ χερςονόςου τησ Πρϋβεζασ. Ιδρϑθηκε απϐ τον Ρωμαύο αυτοκρϊτορα Αϑγουςτο μετϊ τη νύκη του εναντύον του Μϊρκου Αντωνύου ςτη Ναυμαχύα του Ακταύου (31 μ.χ.).

ετοιμϊςει την προύκα τησ, ενώ των αγοριών μετϊ την εκπλόρωςη των ςτρατιωτικών υποχρεώςεών τουσ.

8 ΗΠΕΙΡΩΣΙΚΟ ΓΑΜΟ ΕΘΙΜΑ Ο γϊμοσ εύχε ιδιαύτερη ςημαςύα για τουσ Ηπειρώτεσ. Η ηλικύα των γυναικών που όταν κατϊλληλη για παντρειϊ όταν ςυνόθωσ μετϊ το 15ο ϋτοσ τησ ηλικύασ τουσ, αφοϑ εύχε ετοιμϊςει την προύκα τησ, ενώ των αγοριών μετϊ την εκπλόρωςη των ςτρατιωτικών υποχρεώςεών τουσ. Σα περιςςϐτερα ςυνοικϋςια τελοϑνταν τισ μϋρεσ των πανηγυριών. Σα πολλϊ πανηγϑρια που γύνονταν εξυπηρετοϑςαν και τη ςκοπιμϐτητα αυτό, δηλαδό να δουν και να ςχεδιϊςουν τα πιθανϊ προξενιϊ.

9 ΑΠΟΚΡΙΕ Οι Aποκριϋσ εύναι απϐ καταβολόσ τουσ εϑθυμεσ γιορτϋσ. Έτςι και ςτην Ήπειρο γιορτϊζονται πϊντα με πολϑ κϋφι. Ένα απϐ τα παιχνύδια τησ Αποκριϊσ που ςυναντοϑςε παλαιϐτερα κϊποιοσ ςτην Ήπειρο όταν ο «Βαλμϊσ». Έθιμο κατϊ το οπούο δϋκα - δεκαπϋντε ϊτομα ϋκαναν κϑκλο γϑρω απϐ μύα φωτιϊ και προςπαθοϑςαν να ρύξουν κϊποιο χορευτό μϋςα. Η γιορτό ϊρχιζε απϐ το ϊββατο τησ πρώτησ αποκριϊσ και τελεύωνε την Καθαρϊ Δευτϋρα. Σο βρϊδυ τησ δεϑτερησ Αποκριϊσ ϊναβαν μεγϊλεσ φωτιϋσ (τζαμϊλεσ) και αποκρεϑανε ςυνόθωσ με κρεατϐπιτεσ και τυρϐπιτεσ. Σο μεγϊλο πανηγϑρι βϋβαια γινϐταν τη δεϑτερη αποκριϊ, την Κυριακό τησ Συροφϊγου. Μετϊ τη θεύα λειτουργύα τησ Κυριακόσ γινϐταν το μαςκϊρεμα με απϐλυτη μυςτικϐτητα και ςιγό. Κατϐπιν ϋβγαιναν ςτουσ δρϐμουσ πόγαιναν ςτα μαγαζιϊ του χωριοϑ και απϐ ςπύτι ςε ςπύτι.

ΣΟ ΑΝΑΜΜΕΝΟ ΠΟΤΡΝΑΡΙ Μια ωραύα ςυνόθεια που βαςύζεται ςε μια παλιϊ παρϊδοςη. Όταν γεννόθηκε ο Χριςτϐσ και πόγαν, λϋει, οι βοςκού να προςκυνόςουν, όταν νϑχτα ςκοτεινό.

10 ΣΟ ΑΝΑΜΜΕΝΟ ΠΟΤΡΝΑΡΙ Μια ωραύα ςυνόθεια που βαςύζεται ςε μια παλιϊ παρϊδοςη. Όταν γεννόθηκε ο Χριςτϐσ και πόγαν, λϋει, οι βοςκού να προςκυνόςουν, όταν νϑχτα ςκοτεινό. Βρόκαν κϊπου ϋνα ξερϐ πουρνϊρι κι ϋκοψαν τα κλαδιϊ του. Πόρε ο καθϋνασ απϐ ϋνα κλαδύ ςτο χϋρι, του ϋβαλε φωτιϊ και γϋμιςε το ςκοτεινϐ βουνϐ χαροϑμενεσ φωτιϋσ και τριξύματα και κρϐτουσ. Απϐ τϐτε, λοιπϐν, ϋχουν τη ςυνόθεια ςτα χωριϊ τησ Άρτασ, ϐποιοσ πϊει ςτο ςπύτι του γεύτονα για να πει τα Χρϐνια Πολλϊ, καθώσ και ϐλα τα παιδιϊ τα παντρεμϋνα που θα πϊνε ςτο πατρικϐ τουσ, για να φιλόςουν το χϋρι του πατϋρα και τησ μϊνασ τουσ, να κρατοϑν ϋνα κλαρύ πουρνϊρι ό ϐ,τι ϊλλο δεντρικϐ που καύει τρύζοντασ. το δρϐμο το ανϊβουν και το πηγαύνουν ϋτςι αναμμϋνο ςτο πατρικϐ τουσ ςπύτι και γεμύζουν χαροϑμενεσ φωτιϋσ και κρϐτουσ τα ςκοτεινϊ δρομϊκια του χωριοϑ.

11 ΥΟΡΕΙΑ ΑΡΦΟΝΣΙΑ 18ου ΑΙΩΝΑ Η γυναικεύα φορεςιϊ τησ Ηπεύρου διαφϋρει απϐ περιοχό ςε περιοχό. Σο μαϑρο ςιγκοϑνι ό φλοκϊτα απϐ χοντρϐ μϊλλινο ϑφαςμα, το ροϑτι, δηλαδό το πουκϊμιςο με τα πλευρικϊ λοξϊ τμόματα, και οι αςημϋνιεσ πϐρπεσ ςτη μϋςη εύναι τα πιο χαρακτηριςτικϊ κομμϊτια τησ. ΠΑΡΑΔΟΙΑΚΕ ΥΟΡΕΙΕ

Αντρική Ηπειρώτικη φορεςιά Η αντρικό Ηπειρώτικη φορεςιϊ χαρακτηρύζεται απϐ το παντελϐνι τησ (Μπουρουζϊνα) το λευκϐ φαρδομϊνικο πουκϊμιςο, το γιλϋκι και

12 Αντρική Ηπειρώτικη φορεςιά Η αντρικό Ηπειρώτικη φορεςιϊ χαρακτηρύζεται απϐ το παντελϐνι τησ (Μπουρουζϊνα) το λευκϐ φαρδομϊνικο πουκϊμιςο, το γιλϋκι και το λευκϐ υφαντϐ ό πλεκτϐ ζωνϊρι. τα πϐδια φοριοϑνται τςαροϑχια και ςτο κεφϊλι ςκουφύ απϐ τςϐχα ό το καλπϊκι απϐ αςτραχϊν, ςε μαϑρο χρώμα. ΠΑΡΑΔΟΙΑΚΕ ΥΟΡΕΙΕ

ΠΑΡΑΔΟΙΑΚΑ ΥΑΓΗΣΑ ΗΠΕΙΡΟΤ Απλό και ςυναρπαςτικό η κουζύνα τησ Ηπεύρου επηρεαςμϋνη απϐ την ιδιομορφύα του εδϊφουσ τησ, που ςυνδυϊζει το βουνϐ και τη θϊλαςςα, το κλύμα τησ και τη μακραύωνη ιςτορύα τησ,

13 ΠΑΡΑΔΟΙΑΚΑ ΥΑΓΗΣΑ ΗΠΕΙΡΟΤ Απλό και ςυναρπαςτικό η κουζύνα τησ Ηπεύρου επηρεαςμϋνη απϐ την ιδιομορφύα του εδϊφουσ τησ, που ςυνδυϊζει το βουνϐ και τη θϊλαςςα, το κλύμα τησ και τη μακραύωνη ιςτορύα τησ, προςφϋρει αμϋτρητα πιϊτα και γευςτικοϑσ ςυνδυαςμοϑσ, που θα κϊνουν την επύςκεψό ςασ ςτην ιδιαύτερη αυτό γωνιϊ τησ Ελλϊδασ, αληθινϊ αξϋχαςτη! Γνωςτό και ιδιαύτερα αγαπητό εντϐσ και εκτϐσ των ελληνικών ςυνϐρων, με γεϑςεισ απλϋσ και αυθεντικϋσ, χϊρη ςτισ αγνϋσ πρώτεσ ϑλεσ τησ Ηπειρώτικησ γησ, η γαςτρονομύα του τϐπου προςφϋρει παραδοςιακϊ φαγητϊ, γεμϊτα αρώματα και νοςτιμιϊ, εμπλουτύζοντασ ϋτςι μοναδικϊ την ξεχωριςτό πολιτιςτικό ταυτϐτητα τησ περιοχόσ.

ΑΓΝΑ ΠΡΟΪΟΝΣΑ ΜΕ ΓΕΤΗ ΑΠΟ ΗΠΕΙΡΟ Η ηπειρώτικη Κουζύνα εύναι κατϊ βϊςη «ορεινό» και ςτηρύζεται κυρύωσ ςτα κτηνοτροφικϊ προώϐντα: γϊλα, γιαοϑρτι, τυρύ, αιγοπρϐβειο κρϋασ.

14 ΑΓΝΑ ΠΡΟΪΟΝΣΑ ΜΕ ΓΕΤΗ ΑΠΟ ΗΠΕΙΡΟ Η ηπειρώτικη Κουζύνα εύναι κατϊ βϊςη «ορεινό» και ςτηρύζεται κυρύωσ ςτα κτηνοτροφικϊ προώϐντα: γϊλα, γιαοϑρτι, τυρύ, αιγοπρϐβειο κρϋασ. Σο γϊλα αποτελεύ τη βϊςη τησ ηπειρωτικόσ κουζύνασ. Σο βοϑτυρο κατϋχει, επύςησ, εξϋχουςα θϋςη ςτη μαγειρικό τησ Ηπεύρου, καθώσ ςτην ηπειρωτικό γη δεν ευδοκιμοϑν τα ελαιϐδεντρα. O πλοϑτοσ των τυριών τησ περιοχόσ οφεύλεται ςτο φρϋςκο αιγοπρϐβειο γϊλα και τη μεγϊλη παρϊδοςη ςτην τυροκϐμηςη. Αςυναγώνιςτη εύναι η τοπικό φϋτα, που παρϊγεται κοντϊ ςτο αρχαύο μαντεύο και το αμφιθϋατρο τησ Δωδώνησ και ςυγκαταλϋγεται ςτισ καλϑτερεσ τησ χώρασ. την Ήπειρο θα δοκιμϊςετε επύςησ γαλοτϑρι, απύςτευτα κρεμώδεσ και ϋντονο, το ςκληρϐ, πικϊντικο κεφαλοτϑρι απϐ πρϐβειο και κατςικύςιο γϊλα, που χρηςιμοποιεύται κυρύωσ για τρύψιμο, καθώσ και το γλυκϐ Μανοϑρι, απϐ πρϐβειο ό ςυνδυαςμϐ πρϐβειου και κατςικύςιου γϊλακτοσ.

Λαχταριςτέσ πίτεσ Βαςικϐ ϋδεςμα τησ ηπειρώτικησ κουζύνασ εύναι οι πύτεσ τησ, καθημερινϋσ ό γιορτινϋσ, απλϋσ και πολϑπλοκεσ, αλμυρϋσ, γλυκϋσ με φϑλλο ό χωρύσ φϑλλο, γεμιςμϋνεσ με κϊθε λογόσ υλικϊ,

15 Λαχταριςτέσ πίτεσ Βαςικϐ ϋδεςμα τησ ηπειρώτικησ κουζύνασ εύναι οι πύτεσ τησ, καθημερινϋσ ό γιορτινϋσ, απλϋσ και πολϑπλοκεσ, αλμυρϋσ, γλυκϋσ με φϑλλο ό χωρύσ φϑλλο, γεμιςμϋνεσ με κϊθε λογόσ υλικϊ, μιασ και ςτην Ήπειρο, ϐλα γύνονται πύτεσ: το κρϋασ, το ψϊρι και τα ζυμαρικϊ, τα χϐρτα, τα λαχανικϊ Κοντολογύσ, τα πϊντα -χορτϐπιτα, τυρϐπιτα, γαλατϐπιτα, πραςϐπιτα, λαχανϐπιτα, κιμαδϐπιτα, μανιταρϐπιτα, μακαρονϐπιτα και τϐςα ϊλλα γευςτικϊ αριςτουργόματα απϐ απλϊ και λιτϊ υλικϊ, που ςυνδυϊζουν τη ςοφύα τησ μαγειρικόσ οικονομύασ με την υψηλό γαςτρονομύα!

Γλυκείσ πειραςμοί Μοναδικϊ ςιροπιαςτϊ γλυκϊ ό γλυκϊ του ταψιοϑ ϐπωσ ςαραγλύ, καρυδϐπιτα, αμυγδαλϐπιτα, μετςοβύτικεσ φλογϋρεσ, κερ-μπουρϋκ, κλωςτϊτι (παραδοςιακϐσ μπακλαβϊσ με καρϑδι) με ςόμα

16 Γλυκείσ πειραςμοί Μοναδικϊ ςιροπιαςτϊ γλυκϊ ό γλυκϊ του ταψιοϑ ϐπωσ ςαραγλύ, καρυδϐπιτα, αμυγδαλϐπιτα, μετςοβύτικεσ φλογϋρεσ, κερ-μπουρϋκ, κλωςτϊτι (παραδοςιακϐσ μπακλαβϊσ με καρϑδι) με ςόμα κατατεθϋν το γιαννιώτικο κανταϗφι εύναι μερικϊ μϐνο απϐ τα γλυκϊ που θα γευτεύτε ςτην Ήπειρο. Ποιο εύναι το μυςτικϐ; Επιτυχημϋνο ςυνταύριαςμα υλικών με ύνεσ κανταώφιοϑ, φϑλλα μπακλαβϊ, καρϑδια, αμϑγδαλο και παχϑρευςτο ςιρϐπι. Ακϐμα, θα βρεύτε γλυκϊ του κουταλιοϑ με ϐλα τα φροϑτα και τουσ καρποϑσ τησ Ηπειρώτικησ γησ. Δοκιμϊςτε κϊςτανο, ϊγουρο ςϑκο, βατϐμουρο, γλυκϐ δαμϊςκηνο με κραςύ και κανϋλα, και γλυκϐ κολοκϑθι.

Σχετικά έγγραφα

ΔΙΑΣΡΟΦΗ ΚΑΣΑ ΣΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΣΟΤ ΘΗΛΑΜΟΤ ΣΖΕΛΑΛΗ ΑΝΑΣΑΙΑ ΜΑΙΑ ΙΠΠΟΚΡΑΣΕΙΟ Γ.Π.Ν.Θ.

ΔΙΑΣΡΟΦΗ ΚΑΣΑ ΣΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΣΟΤ ΘΗΛΑΜΟΤ ΣΖΕΛΑΛΗ ΑΝΑΣΑΙΑ ΜΑΙΑ ΙΠΠΟΚΡΑΣΕΙΟ Γ.Π.Ν.Θ. Σϐςο κατϊ τη διϊρκεια τησ εγκυμοςϑνησ ϐςο και κατϊ τη διϊρκεια του θηλαςμοϑ οι γυναύκεσ δϋχονται πολλϋσ ςυμβουλϋσ για τη