ΔΠΔΡΗΓΟΔΗΓH 1.ΚΑΣΑΓΧΓΖ ΚΑΗ ΔΞΑΠΛΧΖ

Transcript

1 ΔΠΔΡΗΓΟΔΗΓH 1.ΚΑΣΑΓΧΓΖ ΚΑΗ ΔΞΑΠΛΧΖ Καηάγνληαη από ηελ Αζία (Κίλα, Ν. Βηεηλάκ θαη Ν. Αξαβία (θαηά Swingle) Γηάδνζε ζηελ Δπξώπε: Kηηξηά (από Πεξζία) Νεξαληδηά (από Άξαβεο) Νόηηα επξώπε Λεκνληά θαη Φξάπα από Άξαβεο Νόηηα Δπξώπε Πνξηνθαιηά (από Κίλα κε Πνξηνγάινπο) Μαληαξηληά (από Κίλα ή Ηαπσλία Αγγιία Μεζόγεην ην Γπηηθό εκηζθαίξην (Ακεξηθή) πηζαλόλ κε ηνλ Κνιόκβν ην 1842 ηελ Δπξώπε γηα θαιιηέξγεηα ην 16ν αηώλα από ηνπο Πνξηνγάινπο Οη θαιιηεξγνύκελεο πνηθηιίεο πξνήιζαλ θύξηα από επηινγή θαη κεηαιιαγέο

2 Ζ ΖΜΔΡΗΝΖ ΚΑΣΑΣΑΖ ΓΗΑ ΣΑ ΔΠΔΡΗΓΟΔΗΓΖ ΣΟΝ ΚΟΜΟ ΚΑΗ ΣΖΝ ΔΛΛΑΓΑ Παγθόζκηα παξαγσγή: ηφλνπο (κέζνο όξνο ) Οη κεγαιύηεξεο παξαδνζηαθά παξαγσγηθέο ρώξεο κε εηήζηα παξαγσγή είλαη: Βξαδηιία κε ηόλνπο Ζ.Π.Α. κε Kίλα κε Υώξεο Μεζνγεηαθήο Εώλεο ηφλνπο Όπσο δείρλεη ν πίλαθαο 1, Ζ Διιάδα θαηέρεη ηελ 5ε ζέζε ζηε Μεζνγεηαθή Εώλε κε πνζνζηό 7.5% θαη ηελ 3ε ζηελ Δπξσπατθή Έλσζε κε κηα αμηόινγε παξαγσγή ησλ 1250 πεξίπνπ ρηιηάδεο ηφλσλ ην ρξφλν (Πίλαθαο 1)

3 Ζ ΖΜΔΡΗΝΖ ΚΑΣΑΣΑΖ ΓΗΑ ΣΑ ΔΠΔΡΗΓΟΔΗΓΖ ΣΟΝ ΚΟΜΟ ΚΑΗ ΣΖΝ ΔΛΛΑΓΑ Αλαιπηηθόηεξα ε Διιάδα παξάγεη ζε πνζνζηά ηεο Μεζνγεηαθήο Εώλεο : ην 11% ησλ πνξηνθαιηώλ πνπ αλέξρεηαη ζπλνιηθά ζε ηόλνπο, ην 2% ησλ καληαξηλνεηδώλ ηεο ζπλνιηθήο πνζόηεηαο ηόλσλ, ην 5% ησλ ιεκνληώλ ηεο ζπλνιηθήο πνζόηεηαο ησλ ηόλσλ θαη ην 2% ησλ βνηξπόθαξπσλ (grapefruit) ελώ παξάγεη θαη 700 ηόλνπο θίηξσλ πνπ ρξεζηκνπνηνύληαη θύξηα ζηε βηνκεραλία

4 Πίλαθαο1. Μέζε εηήζηα παξαγσγή εζπεξηδνεηδψλ (1999/2004) ζηε Μεζνγεηαθήο Εψλε Α/Α Υψξα Παξαγσγή (ρηιηάδεο ηφλνη) 1 Ηζπαλία 5607,6 2 Ηηαιία 2941,4 3 Αίγππηνο 2566,4 4 Σνπξθία 1774,0 5 Διιάδα 1251,6 6 Μαξόθν 1235,0 7 Ηζξαήι 598,4 8 Αιγεξία 251,0 9 Σπλεζία 236,0 10 Κύπξνο 228,4 11 Γάδα 72,2 12 Γαιιία 24,3 ΤΝΟΛΟ 786,3

5 Δμαγσγέο εζπεξηδνεηδψλ Ο Πίλαθαο 2 δείρλεη όηη ε Διιάδα είλαη 2ε ζηηο εμαγσγέο πνξηνθαιηώλ κεηαμύ ησλ ρσξώλ ηεο Μεζνγεηαθήο Εώλεο θαη 3ε ζην ζύλνιν εμαγσγώλ πνξηνθαιηώλ-καληαξηληώλ Οη θπξηόηεξεο πνηθηιίεο πνπ εμάγεη ε ρώξα καο είλαη ε Navels ( ηόλνη πεξίπνπ) θαη ε Βαιέληζηα ( πεξίπνπ) ηα ιεκόληα ε Διιάδα εμάγεη κφλν ηφλνπο θαη κάιηζηα ζε πεξίνδν αηρκήο όηαλ νη ηηκέο είλαη ρακειέο ζηελ αγνξά, ελώ ε Ηζπαλία εμάγεη ηόλνπο

6 Πίλαθαο 2. Μέζε εηήζηα εμαγσγή εζπεξηδνεηδψλ (1998/2003) ησλ ρσξψλ ηεο Μεζνγεηαθήο Εψλεο ζε ρηιηάδεο ηφλνπο Πνξηνθάιηα Μαληαξίληα ΤΝΟΛΟ Υψξα Ηζπαλία 1337,2 (52%) 1223,5 (69%) 2560,7 Ηηαιία 105,7 (4%) 52,7 (3%) 158,4 Αίγππηνο 263,8 (10%) 4,3 (0.3%) 267,8 Σνπξθία 137,9 (5%) 184,2 (10%) 322,1 Διιάδα 295,3 (11%) 31,0 ( 2%) 326,3 Μαξφθν 291,5 (11%) 205,4 (12%) 496,9 Ηζξαήι 60,8 (2%) 28,4 (2%) 89,2 Σπλεζία 22,2 (1%) 0 22,2 Κχπξνο 48,4 (2%) 23,6 ( 1%) 72,0 Γάδα 39,4 (2%) 0 39,4 Γαιιία 0 20,0 (1%) 20,0 ΤΝΟΛΟ 2602,0 1773,0 4375,0

7 Δμαγσγέο εζπεξηδνεηδψλ Οη κεγαιύηεξεο εηζαγσγέο ζε εζπεξηδνεηδή γίλνληαη από ηε Γαιιία, Μ. Βξεηαλία, ηε Γεξκαλία θαη ηελ Ηξιαλδία πνπ όκσο ηθαλνπνηνύληαη πεξηζζόηεξν από ηελ Ηζπαλία, ην Μαξόθν ηελ Αίγππην, ηελ Κύπξν, ην Ηζξαήι θαη πνιύ ιίγν από ηελ Διιάδα Ζ Διιάδα εμάγεη θύξηα ζε Αλαηνιηθέο Υώξεο θαη ιηγόηεξν ζε Δπξσπατθέο Από ηα παξαπάλσ ζηνηρεία πξνθύπηεη όηη ηα εζπεξηδνεηδή απνηεινύλ κηα ζεκαληηθή νηθνλνκηθή θαιιηέξγεηα γηα ηε ρώξα καο

8 Δμέιημε ηεο παξαγσγήο θαη ησλ εμαγσγψλ πνξηνθαιηψλ

9 Δμέιημε ηεο παξαγσγήο θαη ησλ εμαγσγψλ καληαξηληψλ

10 Δμέιημε ηεο παξαγσγήο θαη ησλ εμαγσγψλ ιεκνληψλ

11 Αμηνπνίεζε παξαγσγήο εζπεξηδνεηδψλ Από ζηνηρεία ηεο Δ.Δ. νη θπξηόηεξεο ρξήζεηο ηεο παξαγσγήο εζπεξηδνεηδώλ ζηε Μεζνγεηαθή Εώλε είλαη ε απηνθαηαλάισζε ζηηο ρώξεο παξαγσγήο ησλ θξνύησλ θαηά 40%, νη εμαγσγέο θαηά 30% θαη ε βηνκεραλνπνίεζε κε 20% Από ζηνηρεία ηεο ΠΑΠ-Γελδξνθεπεπηηθήο από ην ζύλνιν ηεο Διιεληθήο παξαγσγήο Σν 26% ησλ πνξηνθαιηψλ εμάγεηαη, ην 28% κεηαπνηείηαη, ην 20% θαηαλαιώλεηαη ζηε Υώξα θαη έλα ζεκαληηθό πνζνζηό δελ αμηνπνηείηαη (απόζπξζε, δεκηέο παγεηώλ θ.ι.π.).

12 Αμηνπνίεζε παξαγσγήο εζπεξηδνεηδψλ Από ηελ παξαγσγή ιεκνληώλ ην 50% απνξξνθάηαη ζηελ εγρψξηα αγνξά, ην 14% εμάγεηαη θαη 10% ζηηο βηνκεραλίεο ελώ έλα ζεκαληηθό πνζνζηό θαηαζηξέθεηαη (παγεηνί θ.ά.). Από ηα παξαγόκελα καληαξίληα επίζεο ην 50% απνξξνθάηαη από ηελ εζσηεξηθή αγνξά, ην 35% εμάγεηαη ελώ κηθξέο πνζόηεηεο πεγαίλνπλ ζηε βηνκεραλία

13 Πίλαθαο 3. Έθηαζε(ζηξέκκαηα) ησλ θαιιηεξγνχκελσλ Δζπεξηδνεηδψλ ζηελ Διιάδα ην 2004 Νοκός Πορηοθαιηές Λεκοληές Μαληαρηληές Λοηπά Αργοιίδας Άρηας Λαθωλίας Χαλίωλ Αηηωιοαθαρλαλίας Κορηλζίας Αταϊας Κιτριές Ηιείας Μεζζελίας Πρέβεδας Δωδεθαλήζοσ Θεζπρωηίας Πεηραηά Χίοσ Κέρθσρας 380 Κοσμ Κοσάτ Ρεζύκλοσ 600 Κιτριές Λοηποί Νοκοί ΥΝΟΛΟ

14 Άιια ζηνηρεία γηα ηελ θαιιηέξγεηα ησλ Δζπεξηδνεηδψλ Κάιπςε ησλ αλαγθώλ ηεο ρώξαο θαηά ην κεγαιύηεξν πνζνζηό ζε πξντόληα Δζπεξηδνεηδώλ. Δμαγσγέο κε ζπλαιιαγκαηηθά νθέιε (22 δηζεθ. Γξρ. ην 1991) Ζ παξαγσγή ην 1976 ήηαλ ηόλνη πνπ αληηπξνζώπεπε ην 1.6% ηεο παγθόζκηαο παξαγσγήο θαη ην 7% ηεο Μεζνγείνπ. Ζ παγθόζκηα θαιιηεξγνύκελε έθηαζε ήηαλ 20 εθαη. ζηξ. ην θαη ε παξαγσγή 63 εθαη. ηόλνη. Από απηή ην 71% πνξηνθάιηα, ην 13% καληαξίληα, ην 9% ιεκόληα, θαη ην 7% γθξέτπ θξνύη.

15 ΒΟΣΑΝΗΚΖ ΣΑΞΗΝΟΜΖΖ Σα Δζπεξηδνεηδή αλήθνπλ ζηελ νηθνγέλεηα Rutaceae πνπ πεξηιακβάλεη 7 ππννηθνγέλεηεο κία από ηηο νπνίεο είλαη ε Aurantioideae θαη ε νπνία πεξηιακβάλεη 32 γέλε κεηαμύ ησλ νπνίσλ ην γέλνο Citrus Σαμηλόκεζε ηνπ γέλνπο Citrus α. ύζηεκα W.T. Swingle 16 είδε β.» Σ. Σanaka 157 είδε

16 ΑΝΑΣΟΜΗΑ - ΟΡΓΑΝΟΓΡΑΦΗΑ Γέλδξα αεηζαιή κνλόθνξκα ζπλήζσο Κνξκόο θπιηλδξηθόο ύςνο cm Kόκε ζθαηξηθή εθηόο ιεκνληάο (νξζόθιαδε θππειινεηδέο) Όια ηα Δζπεξηδνεηδή εθηόο ιεκνληάο ιεζαξγνύλ ην ρεηκώλα Γέλδξα ζπλήζσο δηζππόζηαηα ππνθείκελν ζπνξφθπην + εκβφιην (ξηδηθό ζύζηεκα + θόκε) Βιαζηήζεηο πλήζσο κεηά από κία πεξίνδν ιεζάξγνπ (είηε ιόγσ Θ ν είηε μεξαζίαο) Βιάζηεζε θαηά θύκαηα (2-3 /ρξόλν) Δπηκήθπλζε ξηδώλ θαηά θύκαηα όκνηα ησλ βιαζηώλ

17 Βνηαληθή ηαμηλφκεζε ησλ εηδψλ ησλ εζπεξηδνεηδψλ (Καηά Swingle) Οηθνγέλεηα Γέλνο Δίδνο Κνηλή Ολνκαζία Rutaceae Citrus medica Κηηξηά Rutaceae Citrus limon Λεκνληά Rutaceae Citrus aurantifolia Ληκεηηία Rutaceae Citrus aurantium Νεξαηδηά Rutaceae Citrus sinensis Πνξηνθαιηά Rutaceae Citrus reticulate Μαληαξηληά Rutaceae Citrus grandis Φξάπα Rutaceae Citrus paradise Γθξέηπ Φξνύη

18 ΜΟΡΦΟΛΟΓΗΑ ΟΡΓΑΝΧΝ Βιαζηφο θέξεη θύιια ειηθνεηδώο, αγθάζηα, άλζε, θαξπνύο Γηαηνκή ζθαηξηθή ή ηξηγσληθή (λεαληθόηεηα) Οθζαικνί Ξπινθόξνη πιάγηα ή επάθξηα Αλζνθόξνη (κηθηνί) πιάγηα Γηάθξηζε νθζαικώλ; Αγθάζηα (λεξαηδηά, θηηξηά, ιεκνληά, ιηκεηηία) ζηα ππόινηπα είδε είλαη έλδεημε λεαληθόηεηαο.

19 Γηάθξηζε ησλ δέλδξσλ ησλ θπξηφηεξσλ εηδψλ εζπεξηδνεηδψλ (Υσξίο ηε ρξήζε ησλ θαξπώλ) Ζ δηάθξηζε γίλεηαη κε βάζε ηα κνξθνινγηθά ραξαθηεξηζηηθά ησλ θχιισλ θαη ησλ βιαζηψλ Φχιια Λακβάλεηαη ππόςε ην ζρήκα ην κέγεζνο θαη ην ρξώκα Αγθάζηα Ζ ύπαξμε ή όρη αγθαζηώλ ζην βιαζηό θαη ην κέγεζόο ηνπο Πηεξχγηα Ζ ύπαξμε πηεξπγίσλ πάλσ ζην κίζρν θαη ην κέγεζνο ηνπο Σα ραξαθηεξηζηηθά απηά θαίλνληαη ζηνλ πην θάησ Πίλαθα 1.

20 Πίνακας 1. Χαπακηηπιζηικά θύλλων και βλαζηών για ηη διάκπιζη ηων ειδών ηων Εζπεπιδοειδών Δίδνο Μέγεζνο θχιινπ ρήκα θχιινπ Υξψκα θχιινπ Αγθάζηα Μαληαξηληά Μηθξό (1) Λνγρνεηδέο θνύξν πξαζ. Όρη Όρη Πηεξχγηα Πνξηνθαιηά Καλνλ. (2) Λνγρνεηδέο θνύξν πξαζ. Όρη ή κηθξά Πνιύ κηθξά (1) Γθξέτπ-θξνπη Καλνλ. (3) Λνγρνεηδέο θνύξν πξαζ. Όρη ή κηθξά Μέηξηα (2) Νεξαηδηά Καλνλ. (3) Λνγρνεηδέο θνύξν πξαζ. Μεγάια Καλoλ.-κεγάιν (3-4) Φξάπα Καλνλ. (4) Λνγρνεηδέο θνύξν πξαζ. Όρη Μεγάιν (4) Λεκνληά Καλνλ. (3) Λνγρνεηδέο Αλνηθηό πξάο. Όρη ή κηθξά Όρη Κηηξηά Καλ. (3-4) Παξαιει/κν Αλνηθηό πξάο. Μεγάια Όρη Σημ. Οι απιθμοί από 1-4 δηλώνοςν αςξανόμενο μέγεθορ

21 AΠΟΚΟΠΖ ΦΤΛΛΧΝ Γέλδξα αεηζαιή κε δηάξθεηα δσήο θύιισλ κέρξη 18 κελψλ ή 24 κελψλ Φπζηνινγηθή πηψζε ησλ θύιισλ όιν ην ρξόλν κε πην έληνλε ηελ άλνημε θαη θαηά ηηο πεξηόδνπο βιάζηεζεο. Μεραληζκόο απνθνπήο θύιισλ. Έλαξμε από κηα γξήγνξε δηαζηνιή ησλ θπηηαξηθώλ ηνηρσκάησλ ησλ παξεγρπκαηηθώλ θπηηάξσλ ζηε δώλε απνθνπήο

22 Παξάγνληεο πνπ πξνθαινχλ ηε κε θπζηνινγηθή πηψζε ησλ θχιισλ Δπίδξαζε αθξαίσλ ζεξκνθξαζηώλ (Πνιύ πςειή ή πνιύ ρακειή) Ζ ππεξβνιηθή πγξαζία μεξαζία ηνπ εδάθνπο Πξνβιήκαηα αλόξγαλεο ζξέςεο Ζ κεγάιε ηαρύηεηα ησλ αλέκσλ Ζ ρακειή αηκνζθαηξηθή πγξαζία Πξνζβνιέο ησλ ξηδώλ από κύθεηεο ή λεκαηώδεηο Εεκηέο ησλ δέλδξσλ από έληνκα ή αθάξεα Καθή ρξήζε ςεθαζηηθώλ δηαιπκάησλ

23 ΑΝΘΖ Γηάθνξα ρξώκαηα (θύξηα ιεπθό, ε ιεκνληά έρεη ξόδηλν) ηα κεγέζε δηαθέξνπλ αλάινγα κε ην είδνο Άλζε ππόγπλα εξκαθξόδηηα ζπλήζσο (αιιά ππάξρνπλ θαη ζηεκνλνθόξα ζε ιεκνληά, ιηκεηηία θαη θηηξηά), ελώ ζηα ζαηζνύκα είλαη ππεξνθόξα 4-8 ζπλήζσο 5 πέηαια Α Ύπεξνο κε σνζήθε από 9-13 ρώξνπο θαξπόθπιια Παξάγνπλ άθζνλν λέθηαξ Μηθξό πνζνζηό ησλ αλζέσλ δίλεη θαξπνύο

24 Γεληθά γηα ηνπο θαξπνχο ησλ εζπεξηδνεηδψλ Ο θαξπόο είλαη έλα είδνο ξάγαο πνπ ιέγεηαη Δζπεξίδην Πξνέξρεηαη από ηελ σνζήθε θαη απνηειείηαη από 10 θαξπφθπιια Σα θαξπόθπιια έρνπλ ζρήκα ζθαηξηθνύ ηνκέα θαη ελώλνληαη ζην θέληξν κε ηνλ αλζηθό άμνλα Ο θαξπόο από έμσ πξνο ηα κέζα απνηειείηαη από Σν Πεξηθάξπην (θινχδα) θαη ην Δλδνθάξπην (ζάξθα) Σν Πεξηθάξπην απνηειείηαη από ην Δμσθάξπην (flavedo, flavus=θίηξηλνο) θαη ην Μεζνθάξπην (albedo, albus=ιεπθόο)

25 Καξπνί εζπεξηδνεηδψλ To Eλδνθάξπην απνηειείηαη από ηα αζθίδηα ή θπζηίδηα Κάζε αζθίδην απνηειείηαη από έλα κίζρν, ηελ επηδεξκίδα θαη κεγάια πνιπεδξηθά θχηηαξα πνπ θέξνπλ επίζεο κεγάια ρπκνηφπηα ην ελδνθάξπην ππάξρνπλ θαη ηα ζέπηα ή κεκβξάλεο ησλ θαξπνθχιισλ πέξκαηα Βξίζθνληαη ζην εζσηεξηθό ησλ θαξπνθύιισλ εμσηεξηθά έρνπλ δύν πεξηβιήκαηα (ρηηώλεο) θαη ην έκβξπν θέξεη ζπλήζσο δύν θνηπιεδόλεο

26 Γεληθά γηα ηνπο θαξπνχο ησλ εζπεξηδνεηδψλ ην εμσθάξπην βξίζθνληαη ρισξνπιάζηεο, ρξσκνπιάζηεο θαξσηηλνεηδή θαη ειαηνθόξνη αδέλεο ην ελδνθάξπην ή ζάξθα ππάξρνπλ ηα αθόινπζα ζπζηαηηθά: Νεξό, νξγαληθά νμέα (Μειηθό, κεινληθό θ.ι.π.), Βηηακίλε C ή Αζθνξβηθό νμύ, άιιεο βηηακίλεο (βηνηίλε, ξηβνθιαβίλε θ..ι.π.) άθραξα, άκπιν, ακηλνμέα, θαξσηηλνεηδή, θιαβόλεο, Δζπεξηδίλε, Ναξηγθίλε) Απόηα νμέα ην θπξηόηεξν είλαη ην αζθνξβηθό νμύ ή βηηακίλε C (40-70 mg/100ml ρπκνύ) πνπ κεηώλεηαη κε ηελ σξίκαλζε, βηηακίλε Α (ζαλ πξνβηηακίλε).

27 χζηαζε ησλ θαξπψλ Δμαξηάηαη από ην είδνο θύξηα αιιά θαη ηελ πνηθηιία θαη ηηο ζπλζήθεο αλάπηπμεο Νεξό 70-92% Οξγαληθά νμέα Ο ρπκόο έρεη θύξηα θηηξηθφ νμχ ζην ρπκό αιιά θαη κειηθφ θαη Ο θινηόο πεξηέρεη κειηθό, κεινληθό θαη νμαιηθό Ζ ιεκνληά πεξηέρεη 5-6 % κέρξη θαη 9% θηηξηθό νμύ Ζ πνξηνθαιηά 0,5 1,3 % θαη ην γθξέτπ θξνύη 1 1,8%

28 χζηαζε ησλ θαξπψλ (ζπλέρεηα) Γηαιπηά ζάθραξα, Οιηθά δηαιπηά ζηεξεά ζην ρπκό (Brix) Σα πνξηνθάιηα πεξηέρνπλ 8-10% δηαιπηά ζάθραξα ηα γθξέτπ θξνύη 7-8% θαη ηα ιεκόληα 1-2% δηαιπηά ζάθραξα (ζαθραξόδε θαη αλαγσγηθά ζάθραξα) Ζ σξίκαλζε ησλ θαξπώλ ραξαθηεξίδεηαη από ηελ αχμεζε ησλ ζαθράξσλ θαη ηε κείσζε ησλ νμέσλ Ζ ζρέζε νιηθώλ δηαιπηψλ ζηεξεψλ/νμέσλ ρξεζηκνπνηείηαη ζαλ δείθηεο σξηκφηεηαο Ζ ζρέζε απηή γηα ηα πνξηνθάιηα είλαη πεξίπνπ 8/1 θαη γηα ηα γθξέτπ θξνχη 6,0-6,5/1

29 Δπηθνλίαζε Δπηθνλίαζε - Γνληκνπνίεζε εξέζηζκα θαη γηα ηελ κε πηώζε ηνπ άλζνπο Γνληκνπνίεζε Ζ δηπιή έλσζε ηνπ ελόο ζπεξκαηηθνύ ππξήλα κε ηνλ ππξήλα ηνπ σαξίνπ γηα ην ζρεκαηηζκφ ηνπ εκβξχνπ θαη ελόο 2νπ ζπεξκαηηθνύ ππξήλα κε έλα δηπνιηθό ππξήλα ηνπ λνπθέιινπ γηα ην ζρεκαηηζκό ηνπ ελδνζπεξκίνπ Ζ γνληκνπνίεζε γίλεηαη 2-4 εκέξεο κεηά ηελ επηθνλίαζε κπνξεί όκσο θαη 28 εκέξεο κεηά. Ζ θαζπζηέξεζε απηή νθείιεηαη είηε ζε αληίμνεο ζπλζήθεο βιάζηεζεο ηνπ γπξενζσιήλα ή ιόγσ αζπκβίβαζηνπ Γεληθά νη πεξηζζόηεξεο πνηθηιίεο απηνγνληκνπνηνύληαη. Οη αλάγθεο δηαθέξνπλ όκσο θαηά είδνο

30 ΠΑΡΘΔΝΟΚΑΡΠΗΑ Παξζελνθαξπία είλαη ε παξαγσγή άζπεξκσλ θαξπώλ ρσξίο ηελ επίδξαζε ηνπ γνληκνπνηεκέλνπ σαξίνπ Βιαζηηθή ε θπζηθή παξζελνθαξπία παξαγσγή θαξπώλ ρσξίο ηελ επηθνλίαζε ή άιιν εμσηεξηθό εξέζηζκα Σερλεηή παξζελνθαξπία Πξνθαιείηαη από θάπνην εξέζηζκα (επηθνλίαζε ή νξκόλεο) ηα εζπεξηδνεηδή: Βιαζηηθή παξζελνθαξπία: Μerlin, αηζνχκα θαη νξηζκέλεο αθόκε πνηθηιίεο

31 Παξάγνληεο πνπ επεξεάδνπλ ηελ Καξπφδεζε Αίηηα κε θπζηνινγηθήο θαξπφπησζεο ηνλ Ηνχλην Σα αίηηα είλαη παξόκνηα κε απηά γηα ηε θπιιόπησζε Θν>35 ν C ην Ματν Ηνύλην επλννύλ ηελ θαξπόπησζε Καξπφπησζε ιίγν πξηλ ηελ σξίκαλζε κπνξεί λα ζπκβεί κε αίηηα ηηο ρακειέο ζεξκνθξαζίεο

32 πέξκαηα-έκβξπα Σα ζπέξκαηα πεξηέρνπλ έλα ή πεξηζζόηεξα έκβξπα Σν έκβξπν απνηειείηαη από ην ξηδίδην, ην ππνθνηύιην, ηνπο θνηπιεδόλεο θαη ην βιαζηίδην Δίδε εκβξχσλ Επγσηηθά πξνέξρνληαη από γνληκνπνίεζε Απνγακηθά ή Ννπθειιηθά αλαπηύζζνληαη από ζσκαηηθά θύηηαξα ηνπ λνπθέιινπ πνπ βξίζθνληαη ζηα πιάγηα ηνπ δπγσηηθνύ θαη έρνπλ αλώκαιν ζρήκα

33 Πνιπεκβξπνλία Πνιπεκβξπνλία Δίλαη ε αλάπηπμε δύν ή πεξηζζνηέξσλ εκβξύσλ ζην ίδην ζπέξκα. Ο αξηζκόο ησλ εκβξύσλ εμαξηάηαη από: ην είδνο, ηελ πνηθηιία, ην πεξηβάιινλ, ηε ζξέςε θαη ηελ παξνρή λεξνύ Γηάθνξνη ζπλδπαζκνί εκβξύσλ πλήζσο έλα είλαη δπγσηηθό θαη ηα άιια λνπθειιηθά εκαζία ηεο πνιπεκβξπνλίαο Παξαγσγή δσεξώλ νκνηόκνξθσλ θαη απαιιαγκέλσλ ηώζεσλ ππνθεηκέλσλ όκνησλ κε ην κεηξηθό δέλδξν Γεκηνπξγία πνηθηιηώλ από λνπθειιηθά ζπνξόθπηα απαιιαγκέλσλ ηώζεσλ

34 Πνιπεκβξπνλία Μνλνεκβξπνληθά είδε ή πνηθηιίεο Φξάππα, Μαληαξηληά Wilking, Κιεκeληίλε ή Κηηξηά θαη ηα πεξηζζόηεξα ζπέξκαηα ησλ πνηθηιηώλ ιεκνληάο Eureka θαη Lisbon. Mηθξφ ή κέηξην αξηζκφ εκβξχσλ Πνξηνθαιηά, λεξαηδηά, γθξέτπ θξνύη Πνιπεκβξπνληθά είδε Σξαρύθαξπνο ιεκνληά, καληαξηληέο, πνξηνθαιηά γθξέτπ θξνύη

35 Μεηαιιαγέο Οη πνηθηιίεο εζπεξηδνεηδώλ είλαη θπξίσο θισληθέο επηινγέο ή θιψλνη. Παξνπζηάδνπλ όκσο γελεηηθή αζηάζεηα πρλέο ζσκαηηθέο κεηαιιαγέο ζηνπο μπινθόξνπο νθζαικνύο Μεηαιιαγή = αιιαγή γελεηηθνύ πιηθνύ (κεηαηξνπή ελόο γόλνπ ζε άιιν δηαθνξεηηθό) Οη πην πνιιέο είλαη αλεπηζύκεηεο πάληα επηζπκεηέο (εληνπηζκόο λέεο πνηθηιίεο) αιιάδνπλ ιίγν ηε κνξθή ηνπ δέλδξνπ αιιά βειηηώλνπλ άιια ραξαθηεξηζηηθά όπσο: Εσεξφηεηα Καιχηεξε πνηφηεηα θαξπψλ Αληνρή ζε αληίμνεο ζπλζήθεο

36 ΦΤΗΚΟ ΠΔΡΗΒΑΛΛΟΝ Ο ζπλδπαζκόο θιίκαηνο, αλάγιπθνπ εδάθνπο, επάξθεηαο λεξνύ θαη ύπαξμεο θπηηθώλ θαη δστθώλ κηθξννξγαληζκώλ Κιίκα Καζνξίδεη: α. Σελ χπαξμε θαη αλάπηπμε ηεο θπηείαο β. Σελ πνηφηεηα ησλ θαξπψλ θαη γ. επεξεάδεη ηελ παξαγσγηθφηεηα 1. Θεξκνθξαζία Οη απόιπηεο ηηκέο θαη ε δηάξθεηα ζηελ πεξίπησζε ρακειώλ ζεξκνθξαζηώλ θαζνξίδνπλ ηελ αλάπηπμε θαη ην κέγεζνο ησλ δεκηώλ

37 Θεξκνθξαζία Δπλντθέο Θ ν - Οξηαθέο Θ ν (Αλώηαηεο - Καηώηαηεο) Εεκηέο απφ πςειέο Θεξκνθξαζίεο Καξπνί: ειηαδόκελν ηκήκα αλνηθηνθίηξηλεο - θαζηαλέο θειίδεο Φχιια: Kηηξίληζκα ή λεθξσηηθέο θειίδεο ζε Θ ν 47 ν C ζην εζσηεξηθό ησλ θύιισλ Σελ άλνημε απφηνκε αχμεζε Θ ν κεηά από έληνλα θξύνπο ρεηκώλεο Έληνλε θπιιφπησζε (ιόγσ κε έγθαηξεο ελεξγνπνίεζεο ηνπ ξηδηθνύ ζπζηήκαηνο) Βιαζηνί βξαρίνλεο μήξαλζε θνξπθώλ θαζηαλό ρξώκα Πξνζηαηεπηηθά κέηξα: Αζβέζησκα βιαζηώλ βξαρηόλσλ

38 Δπλντθέο ζεξκνθξαζίεο Δπλντθέο ζεξκνθξαζίεο Βιαζηνί ν C (άξηζηε) Ρίδεο ν C (άξηζηε) Γηα έλαξμε βιαζηηθήο δξαζηεξηφηεηαο Βιαζηνί 12,8 ν C Ρίδεο 12,2 ν C Minimum Θ ν γηα βιάζηεζε ηεο γχξεο= 13 ν C Θεξκνθξαζίεο ν C ζεσξνύληαη νη αλψηαηεο γηα ιεηηνπξγία ησλ θύιισλ (θαη άιινπο 45 ν C ) Θεξκνθξαζίεο από ν C δεκηέο ζε θχιια θαη λεαξνύο βιαζηνύο

39 εηξά εππάζεηαο ησλ δηαθφξσλ εζπεξηδνεηδψλ ζε ρακειέο ζεξκνθξαζίεο 1. Κηηξηά Ληκεηηία 2. Λεκνληά (-5-7 ν C) 6. Μαληαξηληά King 7. Κνηλέο καληαξηληέο θαη ηαλγθεξίληα 3. Γθξέτπ θξνπη θξάπα 8. Μαληαξηληέο αηζνύκα 4. Πνξηνθαιηά (-9, -10 ν C) 9. Γέλνο Fortunella 5. Νεξαηδηά 10. Γέλνο Poncirus (-15 ν C) Ζ δηάξθεηα ησλ ρακειώλ ζεξκνθξαζηώλ, ε ζπρλφηεηα θαη ε θαηάζηαζε ησλ θπηηθώλ ηζηώλ επεξεάδνπλ ην κέγεζνο ησλ δεκηώλ

40 Παγεηνί Μνξθέο παγεηψλ Κνηλνί παγεηνί ή αθηηλνβνιίαο Δπλντθέο ζπλζήθεο εκθάληζεο θνηλώλ παγεηώλ Υακειή.Τ. Νελεκία θαη ρακειέο ζεξκνθξαζίεο ηε λχθηα Φπρξψλ καδψλ αέξα ή ςπρξώλ ξεπκάησλ Γεκηνπξγνύληαη από ηελ εηζξνή θύκαηνο ςπρξνύ αέξα κε Θ ν < 0 ν C

41 ΕΖΜΗΔ ΑΠΟ ΠΑΓΔΣΟΤ Φχιια: Απνθόιιεζε θπηηάξσλ ζπνγγώδνπο παξεγρύκαηνο ζρίζηκν θαηά κήθνο εζσηεξηθά λέθξσζε Νεαξνί βιαζηνί ξσγκέο θαηά κήθνο, ρξώκα θαζηαλό θπιιόπησζε (π.ρ. ιεκνληά) Βιαζηνί - βξαρίνλεο - θνξκφο παξόκνηεο δεκηέο κε λεαξνύο βιαζηνύο θαη απνθόιιεζε θινηνύ (ζηνπο -5.5 ν C γηα βιαζηνχο - βξαρίνλεο). Άλζε ε πιήξε άλζεζε δεκηώλνληαη ζηνπο 1.6 ν C.

42 ΜΔΣΡΑ ΜΔΣΑ ΣΟΝ ΠΑΓΔΣΟ Οη δεκηέο ζε θύιια θαξπνύο βιαζηνύο γίλνληαη εκθαλείο ζε 2-7 εκέξεο ελώ ζηνπο βξαρίνλεο θαη θνξκνύο ζε 2-4 εβδνκάδεο ή θαη κήλεο Καζπζηέξεζε αθαίξεζεο θαηεζηξακέλσλ βιαζηώλ Γέζηκν κε ηαηλίεο βιαζηώλ βξαρηόλσλ κε απνθόιιεζε θινηνύ Κιάδεκα αλάινγα κε ηηο δεκηέο βιαζηώλ βξαρηόλσλ Δπάιεηςε πιεγώλ θιαδέκαηνο κε ππθλφ βνξδηγάιην πνιηφ ή άιιν κπθεηνθηφλν Γύζθνιε ε αλαλέσζε αλ ην 90-95% ηνπ ξηδηθνύ ζπζηήκαηνο θαηαζηξαθεί Πξνζηαζία απφ παγεηνχο Απαξαίηεηα πξνιεπηηθά κέηξα Πξνζηαηεπηηθά κέηξα

43 Πξνιεπηηθά κέηξα πξνζηαζίαο απφ παγεηνχο σζηή (θαηάιιειε) επηινγή ηνπνζεζίαο απαιιαγκέλεο παγεηώλ Απνθπγή δεκηνπξγίαο θξαγκάησλ ζηε ξνή ηνπ ςπρξνύ αέξα Γηαθνπή πνηηζκάησλ ην θζηλόπσξν (απνθπγή όςηκσλ πνηηζκάησλ) Πόηηζκα ην ρεηκώλα αθνύ ηα δέλδξα έρνπλ κπεη ζην ιήζαξγν αύμεζε ηεο ζεξκνρσξεηηθόηεηαο ζην έδαθνο Καηαπνιέκεζε ησλ δηδαλίσλ (κείσζε απσιεηώλ λεξνύ θαη αληαλάθιαζεο ηεο αθηηλνβνιίαο κείσζε ηεο ζεξκνθξαζίαο εδάθνπο θαη αέξα

44 Πξνιεπηηθά κέηξα πξνζηαζίαο απφ παγεηνχο Δπηινγή αλζεθηηθόηεξσλ ππνθεηκέλσλ θαη πνηθηιηώλ Απνθπγή όςηκεο αδσηνύρνπ ιίπαλζεο Απνθπγή ππεξιίπαλζεο θαιίνπ Ζ γεηηλίαζε ηεο θπηείαο εζπεξηδνεηδώλ κε πδάηηλνπο όγθνπο απμάλεη ηε ζεξκνθξαζία θαη κεηώλεη ην θίλδπλν παγεηώλ

45 Πξνζηαηεπηηθά κέηξα θαηά ησλ παγεηψλ Πόηηζκα κε θαηάθιπζε ή ηερλεηή βξνρή θάησ απφ ηε θφκε ησλ δέλδξσλ Δθαξκνγή ηνπ ζπζηήκαηνο ηερλεηήο βξνρήο πάλσ από ηε θόκε κόλν ζε πεξίπησζε ήπησλ παγεηψλ Υξήζε ζεξκαζηξώλ πεηξειαίνπ (1/4δέλδξα) πνιύ πςειό θόζηνο Σερλεηή νκίριε ή ηερλεηόο θαπλόο Αλεκνζξαύζηεο (ζε παγεηνύο ςπρξώλ ξεπκάησλ) Αλεκνκίθηεο Υεκηθέο νπζίεο Σερλεηή βξνρή

46 Αλεκνκίθηεο Δπηηπργάλεηαη αλαζηξνθή ησλ πςειόηεξσλ ζεξκώλ ζηξσκάησλ ηνπ αέξα πξνο ην έδαθνο θαη ηα δέλδξα Υξεζηκνπνηνύληαη θύξηα ειεθηξνθίλεηνη Σερλεηά ραξαθηεξηζηηθά Φειόο ζηύινο 10-12,5 κ, κε πξνπέια ζηε θνξπθή Ζ πξνπέια θηλείηαη κε 590 ζηξνθέο / ιεπηό θαη θάλεη κία νξηδόληηα πεξηζηξνθή/4-5 ιεπηά Απνηειεζκαηηθφηεηα Πξνζηαηεύεη κέρξη απόζηαζε κέηξα από απηόλ Έλαο αλεκνκίθηεο πξνζηαηεύεη ζηξέκκαηα

47 Δδαθηθέο απαηηήζεηο Δπδνθηκνύλ ζε πνηθίια εδάθε από ακκώδε κέρξη αξγηιώδε Πην θαηάιιεια όκσο είλαη ηα ακκνπειψδε, κέζεο ζύζηαζεο, θαιά απνζηξαγγηδόκελα Έδαθνο κε αιαηνχρν, όρη πάλσ απφ 30% αλζξαθηθφ αζβέζηην (νιηθό) θαη θαιό αεξηζκό. Όρη βαξηά αξγηιινπειψδε θαθόο αεξηζκόο Έδαθνο κε θαιή ζηξάγγηζε κέρξη cm βάζνο, ph εδάθνπο = 5 8,5, θαιύηεξν όκσο 5,5 7,5. Γέλδξα πνιχ εππαζή ζηελ αιαηφηεηα ηνπ εδάθνπο

48 Απαηηήζεηο ζε λεξφ Απαξαίηεην ην πόηηζκα ζε πεξηνρέο μεξηθέο ή εκημεξηθέο. Ζ πνζόηεηα εμαξηάηαη από: ηε ζεξκνθξαζία, ηνπο αλέκνπο, ηε.τ., ηελ βξνρόπησζε, ηε ζύζηαζε ηνπ εδάθνπο, ην κέγεζνο θαη ηελ ειηθία ησλ δέλδξσλ Καη ηελ ππθλόηεηα θύηεπζεο Πνηόηεηα λεξνύ. Δπαίζζεηα ζηα άιαηα. Τςειή αιαηόηεηα πεξηνξίδεη ηε βιάζηεζε κεηώλεη ηελ παξαγσγή

49 Απαηηήζεηο ζε λεξφ Όπσο θαη ζηα άιαηα ηνπ εδάθνπο, ην ππνθείκελν θαη ε πνηθηιία παξνπζηάδνπλ δηάθνξν βαζκό αληνρήο ζηα άιαηα ηνπ λεξνύ ( ιεκνληά πην επαίζζεηε) Νεξό πνηίζκαηνο: νιηθή αιαηφηεηα <2000 mg/l, EC<3mmhos/cm ηελ πξάμε ην λεξό δελ πξέπεη λα μεπεξλά ηα 1500 mg/l ζε νιηθά άιαηα Ζ πεξηνθηηθόηεηα ηνπ λεξνύ ζε βφξην λα είλαη <0,5 mg/l, θαη<0,1 mg/l ιίζην θαη < mg/l ριψξην

50 ΠΟΛΛΑΠΛΑΗΑΜΟ Κχξηνο ηξφπνο κηθηή κέζνδνο πόξνο ζπνξόθπηα εκβνιηαζκόο Σξόπνη εκβνιηαζκνύ Δλνθζαικηζκφο θύξηνο ηξόπνο Δγθεληξηζκόο γηα αιιαγή πνηθηιίαο Άιινη ηξόπνη πνιιαπιαζηαζκνύ Φπιινθφξα ή άθπιια κνζρεύκαηα Δλαέξηεο θαηαβνιάδεο (θηηξηά, ιεκνληά, ιηκεηηία)

51 Δπηινγή ζπφξσλ Μηθηή κέζνδνο Δίδνο ζπόξνπ - επηινγή ππνθεηκέλνπ Από πγηή (ρσξίο ηώζεηο) δέλδξα Απνκάθξπλζε κεηνλεθηηθώλ θαη όζσλ επηπιένπλ ζην λεξό πιινγή θαη ζπληήξεζε ζπφξσλ ζε Θ ν -1 έσο 4 ν C κέρξη 4 εβδνκάδεο ή ζηξσκκάησζε ζε πγξή άκκν θαη ςπρξό πεξηβάιινλ

52 Μηθηή κέζνδνο πνξά ζε ζπνξείν Σελ άλνημε αθνύ πξώηα απνιπκαλζνύλ (κπθεηνθηόλν) ή λεξό 52 ν C ζε απόζηαζε 5-8 cm κεηαμύ ησλ γξακκώλ θαη 2-3 cm επί ηεο γξακκήο (έλα ρξόλν) Μεηαθχηεπζε ζην θπηψξην Όηαλ ηα θπηά έρνπλ cm χςνο (Άλνημε) ε απνζηάζεηο ( cm) x (25-30 cm) ή ζε πιαζηηθέο ζαθνύιεο

53 Μηθηή κέζνδνο Δκβνιηαζκφο Δπνρή Απξίιηνο ή επηέκβξηνο (ελνθζαικηζκόο κε όξζην Σ) Κνξπθνιφγεκα εκβνιίνπ ζε χςνο 50 cm πεξίπνπ δηακόξθσζε 3-4 βξαρηόλσλ Γηάθξηζε ζπνξνθχησλ Επγσηηθό ην πην αδύλαην Ννπθειιηθά Εσεξά κε αγθάζηα νκνηόκνξθα θαη όκνηα κε ην κεηξηθό θπηό, αιιά θαζπζηεξνύλ λα κπνπλ ζε θαξπνθνξία αλ δελ εκβνιηαζζνύλ

54 Δγθαηάζηαζε θπηείαο Δζπεξηδνεηδψλ Γηεξεχλεζε αγνξάο, εηζόδεκα παξαγσγώλ γηα ηα 3-5 πξώηα ρξόληα Απαξαίηεηεο πξνυπνζέζεηο Απνπζία παγεηώλ βαξηάο κνξθήο ή ςπρξώλ ξεπκάησλ Δπαξθήο πνζόηεηα λεξνύ ρσξίο άιαηα Απνπζία παζνγόλσλ λεκαησδώλ ζην έδαθνο Απνπζία αδηαπέξαηνπ ζηξώκαηνο εδάθνπο Καηάιιειν κηθξνθιίκα (απνπζία αλέκσλ, θαηάιιειεο ζεξκνθξαζίεο, γεηηλίαζε κε ζάιαζζα) Έδαθνο κε θαιή πεξαηόηεηα ρσξίο πςειέο (ηνμηθέο ζπγθεληξώζεηο αιάησλ)

55 Σάζε γηα παξεληαπηνθνξία Κξηηήξηα επηινγήο πνηθηιίαο Παξαγσγηθόηεηα (απνδόζεηο) Δπνρή σξίκαλζεο πξστκόηεηα Πνηόηεηα θαξπώλ εκπνξηθόηεηα Υξώκα θινηνύ θαη ζάξθαο Μέζν βάξνο, πάρνο θινηνύ Πεξηεθηηθόηεηα ζε ζάθραξα θαη νμέα Γεύζε ζάξθαο θαη ρπκνύ Αξηζκόο ζπεξκάησλ (αζπεξκία ή πνιπζπεξκία) Αληνρή ζε ρακειέο ζεξκνθξαζίεο ή άιιεο αληίμνεο ζπλζήθεο Αληνρή ζε αζζέλεηεο (θνξπθνμήξα, ηώζεηο θ.ι.π.) Ηθαλόηεηα δηαηήξεζεο ησλ θαξπώλ πάλσ ζηα δέλδξα

56 Πξνεηνηκαζία εδάθνπο Δγθαηάζηαζε θπηείαο Μεραληθή θαη ρεκηθή αλάιπζε πξνζαξκνγή ιίπαλζεο Βαζηά άξνζε (40-50 cm πεξίπνπ) Απνιύκαλζε αλ ρξεηάδεηαη (θύξηα γηα λεκαηώδεηο θαη κύθεηεο) Αγξαλάπαπζε αλ είλαη απαξαίηεην (από ην θαιιηεξγεηηθό πξνεγνύκελν) Γηάηαμε ησλ δέλδξσλ - ππθλφηεηα θχηεπζεο Σειηθό ύςνο δέλδξνπ (π)=(απόζηαζε θύηεπζεο/2)+1 Απόζηαζε θύηεπζεο=(π-1)*2

57 Δλδεηθηηθέο απνζηάζεηο γηα θχηεπζε εζπεξηδνεηδψλ (κέηξα) Δίδνο δέλδξνπ Μεηαμχ ησλ δέλδξσλ Μεηαμχ ησλ γξακκψλ Γθξέτπ θξνχη Λεκνληά Πνξηνθαιηά Μαληαξηληά Κηηξηά 3-3,5 3-3,5

58 Υάξαμε νπσξψλα Δγθαηάζηαζε θπηείαο Φχηεπζε δελδξπιιίσλ (φκνηα κε απηά ηεο ειηάο) Άλνηγκα ιάθθνπ 45ρ45ρ45cm Δπνρή θχηεπζεο (αξρέο άλνημεο ε θαιύηεξε επνρή, γεληθά όκσο από ηέινο θζηλνπώξνπ κέρξη κέζα Απξηιίνπ) Τπνζηύισζε δελδξπιιίσλ - πόηηζκα

59 Δθινγή ππνθεηκέλνπ Κξηηήξηα επηινγήο Αληνρή ζε έληνκα θαη λεκαηώδεηο εδάθνπο, αζζέλεηεο όπσο ε θπηόθζνξα, ε θνξπθνμήξα θ.ά. (ιεκνληά) Αλζεθηηθφηεηα ζηηο ηψζεηο, ηξηζηέηζα (tristeza), exocortis, xyloporosis θ. ά. Αληνρή ζε άιαηα εδάθνπο θαη λεξνύ, CaCΟ 3 Καιή πξνζαξκνγή ζε δηάθνξνπο ηύπνπο εδαθώλ Αληνρή ζε αληίμνεο ζπλζήθεο πεξηβάιινληνο (ςύρνο)

60 Δθινγή ππνθεηκέλνπ Καιή ζπκβηβαζηφηεηα κε δηάθνξα είδε θαη πνηθηιίεο (εκβνιηαζκό) Θεηηθή επίδξαζε ζηε παξαγσγή θαη πνηφηεηα ησλ θαξπψλ ηεο πνηθηιίαο πνπ εκβνιηάδεηαη ζε απηό Ζ δσεξόηεηα ηνπ ππνθεηκέλνπ πνπ κεηαδίδεηαη θαη ζηελ εκβνιηαδόκελε πνηθηιία Πεξηγξαθή ησλ ζεκαληηθφηεξσλ ππνθεηκέλσλ

61 1. Νεξαηδηά Δίλαη δσεξό ππνθείκελν Αξθεηά αλζεθηηθή ζην ςύρνο θαη ζηελ μεξαζία (βαζύ ξηδηθό ζύζηεκα) Αλζεθηηθή ζηε θπηφθζνξα Μεγάιε αληνρή ζηα αζβεζηψδε θαη αιαηνχρα εδάθε θαη πςειά ph Δπαίζζεηε ζηε tristeza αιιά ζε ζπλδπαζκό κε ηε ιεκνληά ζεσξείηαη όηη αληέρεη Γίλεη θαιή παξαγσγηθόηεηα ζηηο πνηθιίεο Οη θαξπνί είλαη εμαηξεηηθήο πνηφηεηαο θαη κεγάιεο πεξηεθηηθόηεηαο ζε βηηακίλε C ζε ζρέζε κε ηα άιια ππνθείκελα Υξεζηκνπνηείηαη ζαλ ππνθείκελν θύξηα γηα πνξηνθαιηά, ιεκνληά θαη γθξέτπ θξνχη

62 Poncirus trifoliata ή Σξίθπιινο πνξηνθαιηά θλ. Σξίπηεξν Δίλαη θπιινβόιν κε δσεξφ ππνθείκελν θαη ρξεζηκνπνηείηαη πνιύ ζηελ Ηαπσλία θπξίσο ζηε καληαξηληά ζαηζνύκα Δίλαη πνιχ αλζεθηηθφ ζην ςχρνο θαη κεηαδίδεη ηελ ηδηόηεηα απηή θαη ζηηο πνηθηιίεο πνπ εκβνιηάδνληαη πάλσ ζε απηό Γελ πξνζαξκόδεηαη ζε ακκώδε ειαθξά εδάθε νύηε ζε αζβεζηψδε ή αιαηνχρα εδάθε Δίλαη αλζεθηηθή ζηε θπηφθζνξα, ζηνπο λεκαηψδεηο θαη κέηξηα αλζεθηηθή ζηε tristeza Γεληθά παξάγνπλ θαξπνύο ζρεηηθά κηθξνύ έσο κέηξηνπ κεγέζνπο

63 Τπνθείκελα citranges Troyer citrange Δίλαη ππνθείκελν κέηξηα δσεξό θαη πξνζαξκόδεηαη ζε κεγάιε πνηθηιία εδαθώλ εθηόο από ηα αζβεζηψδε Παξάγνπλ δέλδξα πνπ είλαη αλζεθηηθά ζηε θπηφθζνξα, κέηξηα αλζεθηηθά ζηε tristeza αιιά θαη ζε άιιεο ηώζεηο ησλ εζπεξηδνεηδώλ όπσο ή ε ςώξσζε θαη ε θαρεμία αιιά είλαη απαίζζεην ζηελ exocortis Πνηθηιίεο πνξηνθαιηάο θαη γθξετπ θξνύη πνπ εκβνιηάδνληαη πάλσ ζε Troyer δίλνπλ θαιέο απνδόζεηο θαη θαξπνύο κε εθιεθηή πνηφηεηα πνιύ θαιό ζπλδπαζκό θαη παξαγσγή δίλεη θαη κε ηελ πνηθηιία θιεκεληίλε Έρεη πξόβιεκα ζπκβηβαζηφηεηαο κε ηε ιεκνληά

64 Βνιθακεξηάλα (Citrus volkameriana) Πξνζαξκόδεηαη θαιά ζε πνηθίια εδάθε Δίλαη δσεξφ ππνθείκελν Οη απνδόζεηο είλαη πςειέο αιιά νη θαξπνί κεησκέλεο πνηόηεηαο Αλζεθηηθή ζηε θπηφθζνξα θαη κέηξηα αλζεθηηθή ζηε tristeza θαη ζηελ exocortis Θεσξείηαη αλζεθηηθή ζηε θνξπθνμήξα (ην κύθεηα πνπ πξνζβάιιεη από ην ξηδηθό ζύζηεκα) γη απηό ρξεζηκνπνηείηαη ζαλ ππνθείκελν ηεο ιεκνληάο Ο ζπλδπαζκόο ιεκνληάο κε ππνθείκελν Βνιθακεξηάλα γηα λα είλαη πιήξσο αλζεθηηθό ζα πξέπεη λα είλαη αλζεθηηθή θη ε πνηθηιία ζην κύθεηα πνπ πξνζβάιιεη από ην ελαέξην ηκήκα ηνπ δέλδξνπ

65

66 Citrumelo Γίλεη θαινύο ζπλδπαζκνύο κε όια ηα είδε εζπεξηδνεηδώλ θαη πξνζδίδεη αληνρή ζην θξύν ζηηο πνηθηιίεο Δίλαη αλεθηηθφ ζηελ ίσζε ηξηζηέηζα θαη ζηε θπηφθζνξα. Φέξεηαη σο αλζεθηηθό θαη ζηελ μεξαζία. Ζ αληνρή ηνπ ζηα αζβεζηνχρα εδάθε είλαη κηθξφηεξε απφ απηή ηνπ Carrizo θαη εμαξηάηαη από ηε δνκή ηνπ εδάθνπο θαη ηελ νξγαληθή νπζία.

67

68 Σν νκθαινθφξν Navel RO25 πάλσ ζε Citrumelo

69 ΘΡΔΦΖ ΛΗΠΑΝΖ Σξόπνη πξνζδηνξηζκνύ ζξεπηηθώλ αλαγθώλ όπσο ζηελ ειηά Παξάγνληεο πνπ επεξεάδνπλ ηε ζξέςε Δδαθηθνί (πθή, ζύζηαζε, νξγαληθή νπζία, αλόξγαλα ζηνηρεία, κηθξννξγαληζκνί, θπζηθνρεκηθέο ηδηόηεηεο (ph, θ.α.) Παξάγνληεο πνπ επεξεάδνπλ ηελ πξφζιεςε θαη ηε κεηαθνξά ησλ ηφλησλ πξνο ηηο ξίδεο Ζ ηθαλφηεηα ηνπ ππνθεηκέλνπ ζηελ πξφζιεςε θαη κεηαθνξά ησλ ηόλησλ Ο ξπζκόο δηαπλνήο, αλαπλνήο, θσηνζύλζεζεο θαη νη παξάγνληεο πνπ ηνπο επεξεάδνπλ

70 Ζ θπιινδηαγλσζηηθή ζηα Δζπεξηδνεηδή πιινγή θύιισλ απφ πγηή ελήιηθα δέλδξα πιινγή ώξηκσλ θύιισλ (5-7 κελψλ) ρσξίο ζπκπηψκαηα ηξνθνπεληψλ. Υσξηζκόο ηνπ θηήκαηνο ζε νκνηόκνξθεο εδαθηθέο πεξηνρέο Κάζε δείγκα απνηειείηαη από 50 ηνπιάρηζηνλ θχιια (4-8 θύιια/δέλδξν) Δπνρή: από κέζα Απγνχζηνπ κέζα Οθησβξίνπ Σα θύιια παίξλνληαη από κε θαξπνθφξνπο βιαζηνχο Γελ πξέπεη λα έρεη πξνεγεζεί δηαθπιιηθή ιίπαλζε ή εθαξκνγή θπηνθαξκάθσλ Ζ κεηαθνξά ησλ δεηγκάησλ λα γίλεηαη όζν ην δπλαηό γξεγνξόηεξα ζην Δξγαζηήξην Δξκελεία ησλ απνηειεζκάησλ βιέπε ζρεηηθό πίλαθα ηηκώλ

71 Ζ θπιινδηαγλσζηηθή ζηα Δζπεξηδνεηδή Ζ πνζφηεηα ηνπ ιηπάζκαηνο θαζνξίδεηαη απφ: Σε ζηάζκε ησλ ζξεπηηθώλ ζηνηρείσλ ζηα θύιια Σν είδνο θαη ηελ πνηθηιία Σν θνξηίν ηνπ δέλδξνπ Σνλ ηύπν ηνπ εδάθνπο Οη αθξηβείο πνζόηεηεο θαζνξίδνληαη κε ζπκπιεξσκαηηθά επηηόπηα πεηξάκαηα ιίπαλζεο Παξάδεηγκα ρξήζεο ηεο θπιινδηαγλσζηηθήο ζηελ πνξηνθαιηά (Jones θαη Δmbleton, 1968 N% ζηα θύιια 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 θαη άλσ Πξνζζήθε Ν lb /δ 3,0 3,0 2,5 2,0 1,5 1,0 0,5 0,0 1lb = 454γξ, 1lb/ δέλδξν = 12kg N /ζηξέκκα 12Kg N = 60 kg ζεητθή ακκσλία

72 πκπηψκαηα έιιεηςεο Άδσην Δπηβξάδπλζε αύμεζεο ηεο βιάζηεζεο Κηηξίληζκα ζηα θχιια - πξφσξε θπιιφπησζε Απνμήξαλζε ηξπθεξήο βιάζηεζεο Σα ζπκπηώκαηα εκθαλίδνληαη έληνλα ηελ άλνημε Μεησκέλε παξαγσγή - καιαθνί θαξπνί Τπεξβνιηθφ άδσην: Τπνβάζκηζε πνηόηεηαο ησλ θαξπώλ (κεγάιν πάρνο θαη ηξαρχηεηα θινηνχ) ελώ επεξεάδεη θαη ηε δηαζεζηκόηεηα άιισλ ζηνηρείσλ. Υξσκαηηζκφο ελίζρπζε πξαζίλνπ, ειάηησζε ρπκνύ, κείσζε βηηακίλεο C, αχμεζε νμχηεηαο Λίπαλζε αδψηνπ ύκθσλα κε η απνηειέζκαηα ηεο θπιινδηαγλσζηηθήο πξνζαξκνζκέλα ζην ηύπν ηνπ εδάθνπο θαη ηηο θιηκαηηθέο ζπλζήθεο Δθαξκνγή: ην έδαθνο ηνλ Φεβξνπάξην (κία δφζε) Γηαθπιιηθά (2-3 ςεθαζκνί) 1νο ελσξίο ηελ άλνημε (πξηλ ηε λέα βιάζηεζε) Με ην πόηηζκα (ζηαγόλεο)

73 πκπηψκαηα έιιεηςεο: Φψζθνξνο Σξαρεία εκθάληζε θαξπώλ κε παρχ θινηφ Μηθξόηεξε πεξηεθηηθόηεηα ζε ρπκό Σα θύιια πεξηέρνπλ πςειέο Ν, Κ, Μg Παξάγνληεο πνπ επλννχλ ηε ηξνθνπελία Ρ Μηθξή πνζόηεηα Ρ ζην έδαθνο Αζβεζηψδε εδάθε Τπεξβνιηθή Ννχρνο ιίπαλζε Έιιεηςε εδαθηθήο πγξαζίαο θαη καγλεζίνπ Με θαηάιιεινο ζπλδπαζκόο ππνθεηκέλνπ πνηθηιίαο Δθαξκνγή Φσζθφξνπ ζην έδαθνο: Kαιύηεξα ζε δηαιπηέο κνξθέο όπσο (ΝΖ 4 ) 3 ΡΟ 4 ή ππεξθσζθνξηθά ιηπάζκαηα Παξνρή 2,5 3,5 kg P 2 O 5 / δέλδξν γηα 4-5 ρξόληα

74 Κάιην Tα ζπκπηώκαηα ηεο ηξνθνπελίαο δελ είλαη πνιύ ραξαθηεξηζηηθά, νξηζκέλα από απηά είλαη: Φύιια όρη έληνλα πξάζηλα - θπιιφπησζε ηελ άλνημε Νένη βιαζηνί κηθξνί - αζζεληθνί Καξπνί ιεπηφθινπδνη κε γξεγνξόηεξν ρξσκαηηζκό θαη επηηάρπλζε ηεο σξίκαλζεο Διαθξή κείσζε κεγέζνπο θαξπψλ θαη ζπλνιηθήο παξαγσγήο Λίπαλζε θαιίνπ πλήζσο ρνξεγείηαη ζην έδαθνο ζε δνζνινγία 1,5-3 kg K 2 Ο / δέλδξν ζε ηξνθνπελία 4-5 kg Κ 2 Ο /δέλδξν ζε κνξθή Κ 2 SO 4 Δλαιιαθηηθά κε ςεθαζκνύο ΚΝΟ 3 (4 θηιά ΚΝΟ 3 /αλά 100 θηιά λεξνύ

75 Μαγλήζην Δίλαη ζπζηαηηθό ηεο ρισξνθύιιεο θαη ζπκκεηέρεη ζηε δξαζηεξηνπνίεζε πνιιώλ ελδύκσλ Ζ έιιεηςε καγλεζίνπ έρεη ραξαθηεξηζηηθά ζηα παιηά θύιια: Κίηξηλα εμαλζήκαηα πεξηθεξεηαθά ζηα παιηά θχιια Σν θηηξίληζκα πξνρσξάεη θαη ζρεκαηίδεη αλεζηξακκέλν V Ζ έιιεηςε Mg εκθαλίδεηαη θύξηα ζε φμηλα θαη ειαθξά - ακκψδε εδάθε πνπ εθπιχλνληαη εχθνια Έληνλε ηξνθνπελία κείσζε παξαγσγήο παξεληαπηνθνξία Αληηκεηώπηζε: 1,5 2,0 kg Mg (NO 3 ) 2 ηελ άλνημε

76 ΗΥΝΟΣΟΗΥΔΗΑ Φεπδάξγπξνο πκπηψκαηα έιιεηςεο: Xισξσηηθέο θειίδεο ζηα θύιια Ζ ηξνθνπελία Εn είλαη αξθεηά ζπρλή Μηθξνθπιιία ζηα άθξα ησλ βιαζηώλ Μείσζε κεγέζνπο ησλ θαξπώλ θαη ηεο παξαγσγήο Έληνλε ηξνθνπελία παξακνξθσκέλνη θαξπνί Σα αιθαιηθά εδάθε, ειαθξά θαη ακκώδε, πςειή πεξηεθηηθόηεηα ζε Κ θαη ε πςειή πγξαζία εδάθνπο επλννύλ ηε ηξνθνπελία Εn Αληηκεηψπηζε: Πξνζζήθε ΕnSO 4 ζην έδαθνο Κπξίσο κε ςεθαζκνύο Πξνζζήθε ΕnSO 4 κέρξη 0,5% ή Γηνμείδην ηνπ Εn 0,3%

77 Μαγγάλην Έιιεηςε Mn : Kίηξηλεο ή ιεπθέο θειίδεο ζηα θύιια κεηαμύ ησλ θύξησλ λεπξώζεσλ πνπ κέλνπλ πξάζηλεο Παξνπζηάδεηαη θπξίσο ζε φμηλα θαη αιθαιηθά εδάθε Γηόξζσζε ηξνθνπελίαο : Κύξηα κε δηαθπιιηθνύο ςεθαζκνύο κε MnSO 4

78 πκπηψκαηα έιιεηςεο: ίδεξνο Φύιια Υαξαθηεξηζηηθή ριώξσζε θηηξίληζκα ηνπ ειάζκαηνο κε πξάζηλεο ηηο λεπξψζεηο Ηζρπξή Σξνθνπελία πξόσξε θπιιόπησζε, κηθξνθπιιία Μείσζε θαξπόδεζεο θαη παξαγσγήο θαη κεγέζνπο θαξπώλ Παξάγνληεο πνπ επλννχλ έιιεηςε Fe Αζβεζηψδε εδάθε δέζκεπζε Fe Τπεξβνιηθή πγξαζία εδάθνπο Υακειέο ζεξκνθξαζίεο ηνπ εδάθνπο Αληηκεηψπηζε Πξνζζήθε ζηδεξνύρσλ αιάησλ θαη θύξηα ρακειώλ ελώζεσλ ζην έδαθνο ή δηαθπιιηθά. Σν FeEDDHA (Sequestrene 138 Fe) δίλεη θαιά απνηειέζκαηα ζε αζβεζηώδε εδάθε θαη νπδέηεξα

79 Η Καλλιέργεια ηης ελιάς ζηην Ελλάδα

80 Ιζηνξηθή θαη πνιηηηζηηθή αμία ηεο ειηάο Ζ ειηά είλαη γηα καο ηνπο Έιιελεο ζχκβνιν ηεο ζνθίαο, ηεο γαιήλεο, ηεο εηξήλεο, ηνπ πνιηηηζκνχ, θαη ηεο γνληκφηεηαο Οη κεζνιαβεηέο ζε φιν ηνλ θφζκν, ιέγεηαη φηη θέξνπλ «κλάδο ελιάς» Η ελιά σπάρτει ζηις όυεις διαθόρφν νομιζμάηφν όλφν ηφν εποτών Ζ ειηά ζαλ καθξφβην θαη αηλψβην δέλδξν κπνξεί λα καο ηαμηδέςεη θαη εμηζηνξήζεη ζηα βάζε ησλ αηψλσλ, απφ ηελ πξντζηνξηθή επνρή κέρξη ηε λεφηεξε θαη ηηο κέξεο καο

81 Σξφπνο ζπιινγήο ηεο ειηάο ζηελ αξραηφηεηα Παξάζηαζε ζε ακθνξέα ηνπ 6 νπ π.ρ. Αηψλα (Βξεηαληθφ Μνπζείν)

82 Αησλφβηα ειηά ζηελ Ιεξά νδφ

83 Η ειηά ησλ Κνπηξνχθσλ (Κπλνπξία)

84 Αησλφβηα ειηά, πνηθηιία Μαζηνεηδήο ζηε ζέζε Άγηνο Γεψξγηνο ζην Αληζαξάθη ηεο Καληάλνπ Υαλίσλ (πεξίκεηξνο θνξκνχ 12,5 κ)

85 Οηθνλνκηθή ζεκαζία θαη ζχγρξνλεο ηάζεηο ηεο ειαηνθαιιηέξγεηαο ζηελ Διιάδα Η τρηζιμόηηηα ηης ελαιοκαλλιέργειας H κεγάιε ζεκαζία ηεο ειαηνθαιιηέξγεηαο γηα ηε ρψξα καο, ζπλίζηαηαη: ηα πνιχηηκα θαη πςειήο ζξεπηηθήο αμίαο θχξηα πξντφληα ηεο γηα ηνλ άλζξσπν Σε ζπκβνιή ηεο ζηελ νηθνλνκία ηεο ρψξαο καο ηε δηακφξθσζε ηεο θπζηνγλσκίαο θαη ηνπ θπζηθνχ πεξηβάιινληφο ηεο

86 Προχόνηα ελαιοκαλλιέργειας Κύρια προχόνηα Διαηφιαδν Βξψζηκεο ειηέο Ππξελέιαην Παραπροχόνηα Διαηνππξήλαο Ξπιεία Τγξά απφβιεηα ειαηνηξηβείσλ Φχιια θαη πιηθά θιαδέκαηνο

87

88

89 Η ειαηνθαιιηέξγεηα ζηελ Διιάδα Απφ ηα 142 εθαηνκκχξηα δέλδξα ην 1998 ζηελ Διιάδα ηα 116 θαιιηεξγνχληαη γηα ιάδη θαη ηα 25 γηα βξψζηκεο ειηέο. Ζ θαιιηέξγεηα ηεο ειηάο ζηελ Διιάδα αληηπξνζσπεχεη: ην 21-23% ηνπ ζπλφινπ ησλ θαιιηεξγνχκελσλ εθηάζεσλ ην 75% ησλ εθηάζεσλ ησλ θαλνληθψλ δελδξψλσλ ην 60% ησλ θαιιηεξγνχκελσλ δέλδξσλ H ειαηνθαιιηέξγεηα ζπκκεηέρεη θαηά 2% ζην εζληθφ εηζφδεκα θαη 17% ζην γεσξγηθφ

90 Παξαγσγή ιαδηνχ ζηελ Διιάδα ζε ρηιηάδεο ηφλνπο ( )

91 Η ζημαζία ηοσ ελαιολάδοσ πκκεηνρή ηνπ ειαηφιαδνπ ζηηο ειιεληθέο εμαγσγέο Σε δεθαεηία ην ζχλνιν ηεο αγξνηηθήο παξαγσγήο ζπκκεηείρε θαηά 25-33% ηνπ ζπλφινπ ησλ ειιεληθψλ εμαγσγψλ. Σν ειαηφιαδν ηα ηειεπηαία ρξφληα είλαη ην 1ν ζε αμία εμαγψγηκν πξντφλ φρη κφλν κεηαμχ ησλ αγξνηηθψλ αιιά ηνπ ζπλφινπ ησλ εμαγψγηκσλ πξντφλησλ.

92 ΒΟΣΑΝΙΚΗ ΣΑΞΙΝΟΜΗΗ-ΟΡΓΑΝΟΓΡΑΦΙΑ Σάμε Οηθνγέλεηα Γέλνο Δίδνο Contortae Oleaceae olea europea n=23 Η νηθνγέλεηα Oleaceae πεξηιακβάλεη 25 ή θαηά λεφηεξεο πιεξνθνξίεο γέλε, κεηαμχ απηψλ ηα παξαθάησ πην ζεκαληηθά: Olea, Ligustrum, Fraxinus, Jasminum, Phylirea

93 ΒΟΣΑΝΙΚΟΙ ΥΑΡΑΚΣΗΡΔ Πεξηγξαθή ηνπ δέλδξνπ κέγεζνο δέλδξνπ θχιια (αληίζεηα, ινγρνεηδή) βξαρίνλεο-βιαζηνί θνξκφο (πξάζηλνο ζηα λέα δέλδξα ζηαρηχο πξνο καχξνο ζηα γέξηθα) ζθαηξνβιάζηεο ή γφγγξνη ξηδηθφ ζχζηεκα κέρξη 3ν-4ν ρξφλν αλαπηχζζεηαη θάζεηα αλεμαξηήησο ηνπ ηξφπνπ πνιιαπιαζηαζκνχ Σν βάζνο ξηδηθνχ ζπζηήκαηνο επεξεάδεηαη απφ: έδαθνο βαξχ αξγηιιψδεο- κηθξφ βάζνο έδαθνο ειαθξχ, ακκψδεο-βαζχ ξηδηθφ ζχζηεκα (κέρξη θαη 6-12 κέηξα) Σφ χςνο ησλ βξνρψλ επεξεάδεη επίζεο ην βάζνο

94 16 ΦΑΙΡΟΒΛΑΣΔ (ΓΟΓΓΡΟΙ) Ση είλαη νη ζθαηξνβιάζηεο (ovules) Δίλαη ππεξπιαζίεο πνπ απνηεινχληαη απφ παξεγρπκαηηθφ ηζηφ θαη θέξνπλ ιαλζάλνληεο νθζαικνχο (πεξηέρνπλ νξκφλεο, πδαηάλζξαθεο θαη άιιεο νπζίεο) Θέζε: ηε βάζε ηνπ θνξκνχ (ιαηκφ, ζην ππέξγεην ηκήκα) Υξεζηκνπνηνχληαη θαη γηα πνιιαπαιαζηαζκφ ηεο ειηάο Απνθνπή γφγγξσλ (θζηλφπσξν-ρεηκψλα) Γηαηήξεζε ζε ζθνηεηλφ θαη δξνζεξφ κέξνο κέζα ζε άκκν Φχηεπζε ζε ππφζηξσκα κε άκκν ή πεξιίηε, ή κίγκα πεξιίηε : ηχξθεο ή απεπζείαο ζην θπηψξην Δπνρή θχηεπζεο : Σέιε ρεηκψλα - αξρέο άλνημεο

95 Φχιια-νθζαικνί Ζ ειηά είλαη δέλδξν αεηζαιέο, αλεκφθηιν. δηάξθεηα δσήο κέρξη 28 κήλεο θαη ε θπιιφπησζε ζπκβαίλεη θπζηνινγηθά ηελ άλνημε. ηξίρσκα (θάησ επηθάλεηα) πξνζηαζία απφ δηαπλνή, αληνρή ζηελ μεξαζία, πξνζηαζία απφ ππεξηψδε αθηηλνβνιία θαη έκκεζα ηνπ θσηνζπλζεηηθνχ ζπζηήκαηνο νθζαικνί (μπινθφξνη, κηθηνί) Σξφπνο θαξπνθνξίαο (απφ κηθηνχο νθζαικνχο πνπ βξίζθνληαη ζηα πιάγηα βιαζηψλ ηνπ πξνεγνχκελνπ έηνπο

96 Πνηθηιία Κνξσλέηθε

97

98

99

100

101 Μνξθνινγία αλζέσλ ειηάο πλήζσο είλαη εξκαθξφδηηα θαη βξίζθνληαη πνιιά καδί ζε ηαμηαλζίεο βφηξεηο Άλζε ηέιεηα έξκαθξφδηηα έρνπλ ρξψκα αλνηθηνπξάζηλν Αηειή ή ζηεκνλνθφξα (βξίζθνληαη ζε 10-90% αλάινγα κε ηε πνηθηιία) Δπνρή άλζεζεο Γηάξθεηα αλζνθνξίαο πξψτκε άλζεζε (Κνξσλέηθε, Μεγαξείηηθε, Θξνπκπνιηά, Αδξακπηηλή) Όςηκε άλζεζε (Καιακψλ, Ληαλνιηά Κεξθχξαο, Αγνπξνκάλαθν)

102 ΚΑΡΠΟΦΟΡΙΑ ΔΛΙΑ Δίζνδνο ζε θαξπνθνξία (αλάινγα κε ην ηξφπν πνιιαπιαζηαζκνχ θαη ηελ πνηθηιία) Παξαγσγηθή δσή ηελ ειηά εκθαλίδεηαη θαη ην θαηλφκελν ηεο παξεληαπηνθνξίαο Παξεληαπηνθνξία Μεξηθή Οιηθή Οιηθή Παξεληαπηνθνξία: Δίλαη ην θαηλφκελν θαηά ην νπνίν ηε κηα ρξνληά ην δέλδξν έρεη πιήξε θαξπνθνξία θαη ηελ επφκελε πιήξε αθαξπία Μεξηθή Παξεληαπηνθνξία: Δίλαη ην θαηλφκελν θαηά ην νπνίν ηε κηα ρξνληά ην δέλδξν έρεη κηα θαιή αιιά φρη πιήξε θαξπνθνξία (π.ρ. 70 ή 80%) θαη ηελ επνκέλε κεησκέλε θαξπνθνξία (π.ρ. 30 ή 40%)

103 Δπηθνλίαζε γνληκνπνίεζε ειηάο Σν ζηίγκα είλαη επηδεθηφ επηθνλίαζεο γηα 3-4 εκέξεο Σν απηφζηεηξν ή ην απηνγφληκν ησλ πνηθηιηψλ Οη πεξηζζφηεξεο Διιεληθέο πνηθηιίεο είλαη απηνγφληκεο Ληαλνιηά Κεξθχξαο θαη ε Θξνπκπνιηά είλαη απηφζηεηξεο, ε Κνξσλέτθε είλαη απηνγφληκε Οη πνηθηιίεο Καιακψλ, Ακθίζζεο, Θξνπκπνιηά, Μεγαξείηηθε είλαη κεξηθψο απηφζηεηξεο Δίδνο αλεκφθηιν, ε γχξε ζπάληα κεηαθέξεηαη κε ηηο κέιηζζεο Κχξηα Πνηθηιία Δπηθνληάζηξηεο πνηθηιίεο Υνλδξνιηά Υαιθηδηθήο Ακθίζζεο, Κνξσλέτθε, Μεγαξείηηθε Καιακψλ Ακθίζζεο Μεγαξείηηθε Ακθίζζεο, Κνξσλέτθε, Μεγαξείηηθε Καιακψλ, Κνξσλέτθε, Μεγαξείηηθε Υνλδξνιηά Υαιθηδηθήο, Ακθίζζεο

104 Παξάγνληεο πνπ επηδξνχλ ζηελ θαξπφδεζε Θεξκνθξαζία Θεξκνθξαζίεο πνπ επλννχλ ηελ αλάπηπμε ηνπ γπξενζσιήλα (22-28 ν C) απμάλνπλ ην πνζνζηφ ηεο θαξπφδεζεο Υακειέο Θ o θαζπζηεξνχλ ηελ αλάπηπμε ηνπ γπξενζσιήλα Τςειέο Θ o κεηψλνπλ ηελ αλάπηπμε ηνπ γπξενζσιήλα θαη πξνθαινχλ ζηεηξφηεηα Γελεηηθή αζπκβαηφηεηα πνηθηιηψλ Έιιεηςε λεξνχ Έιιεηςε ζξεπηηθψλ ζηνηρείσλ Γπζκελείο θαηξηθέο ζπλζήθεο Βξνρή, νκίριε Ξεξνί θαη δεζηνί άλεκνη Παγεηνί θ.ι.π. Πξνζβνιέο εληφκσλ ή αζζελεηψλ

105 Παξάγνληεο πνπ επεξεάδνπλ ηελ πεξηεθηηθφηεηα ζε ιάδη Οη γελεηηθνί παξάγνληεο (πνηθηιία) παίδνπλ θαζνξηζηηθφ ξφιν Πεξηβαιινληηθνί Σν θνξηίν ηνπ δέλδξνπ (παξεληαπηνθνξία) Καιιηέξγεηα Ζ άξδεπζε κπνξεί λα κεηψζεη ηελ πεξηεθηηθφηεηα ζε ιάδη Σν θιάδεκα κπνξεί λα απμήζεη ηε πεξηεθηηθφηεηα ζε ιάδη Κξηηήξηα ζπγθνκηδήο γηα maximum πεξηεθηηθφηεηα ζε ιάδη Η πιήξεο εμσηεξηθή αιιαγή ηνπ ρξψκαηνο ζηνπο πεξηζζφηεξνπο θαξπνχο ηνπ δέλδξνπ (ηζρχεη κφλν γηα ηνπο αξδεπφκελνπο ειαηψλεο. Σν ρξψκα απφ πξαζηλν-θίηξηλν γίλεηαη καχξν.

106 Οηθνινγηθφ πεξηβάιινλ ηεο ειηάο Κιίκα Γεσγξαθηθφ πιάηνο κεηαμχ 30 ν θαη 45 ν, ηξνπηθέο πεξηνρέο (ηζεκεξηλφο) αλαπηχζζεηαη αιιά δελ θαξπνθνξεί ιφγσ έιιεηςεο ςχρνπο γηα δηαθνξνπνίεζε αλζνθφξσλ νθζαικψλ ή έμνδν απφ ην ιήζαξγν Τςφκεηξν Μέρξη θαη κ, Μεγάιν πςφκεηξν θίλδπλνο παγεηψλ, φςηκε αλάπηπμε θαη γξήγνξν ζηακάηεκα ηεο βιάζηεζεο. Δμαίξεζε νη ειηέο ζηελ Αίηλα αλαπηχζζνληαη ζηα κ αιιά ρσξίο παξαγσγή

107 Θεξκνθξαζία Μέζε εηήζηα ν C Minimum -7 ν C, maximum 40 ν C Άλσ ησλ 35 ν C κείσζε θσηνζπλζεηηθνχ ξπζκνχ Άλσ ησλ 55 ν C κφληκεο αιιαγέο ζηα θχιια Γελ ζπληζηάηαη θαιιηέξγεηα ειηάο ζε πεξηνρέο φπνπ ε Θ πέθηεη ζπρλά θάησ απφ ην -5 ν C Ζ επαηζζεζία ηεο ειηάο ζηνπο παγεηνχο πεξηνξίδεη ηελ πξνο ηα βφξεηα εμάπισζε ηεο θαιιηέξγεηάο ηεο

108 Βξνρέο Οη απαηηήζεηο ζε βξνρέο έρνπλ ζρέζε κε ηελ αληνρή ζηελ μεξαζία ελψ επεξεάδνπλ θαη ηε παξαγσγηθφηεηα ε πεξηπηψζεηο κε δπλαηφηεηαο πνηίζκαηνο ηα 200 ρηιηνζηά βξνρήο είλαη ην minimum αιιά κε έδαθνο θαιήο πδαηνρσξεηηθφηεηαο Ύςνο βξνρήο ρηι. δίλεη ζρεηηθά ηθαλνπνηεηηθή παξαγσγή Ύςνο πάλσ απφ 600 ηθαλνπνηεηηθή παξαγσγή εκαληηθφο παξάγνληαο είλαη θαη ε θαηαλνκή ησλ βξνρψλ ζην ρξφλν εκαληηθέο θξίλνληαη απηέο ησλ κελψλ, επηεκβξίνπ, ηνπ ρεηκψλα θαη ηνπ Μαξηίνπ Απξηιίνπ

109 Έδαθνο Ζ ειηά αλαπηχζζεηαη ζε δηάθνξνπο ηχπνπο εδαθψλ ph απφ κέηξηα φμηλα κέρξη θαη αιθαιηθά (8.5) Όρη ζε θαθψο απνζηξαγγηδφκελα θαη πνιχ αιθαιηθά (ph>8.5) Δδάθε πνπ ζπγθξαηνχλ αξθεηή πγξαζία εηδηθά ζε κε πνηηζηηθέο πεξηνρέο θαη, Δδάθε πινχζηα ζε αζβέζηην θαη βφξην, γχςν<10% θαη NaCl <1g/kg εδάθνπο ζεσξνχληαη ηα πην θαηάιιεια

110 Υακειέο ζεξκνθξαζίεο πνπ πξνθαινχλ δεκηέο ζηελ ειηά Μέξε ηνπ Γέλδξνπ Καξπνί Αλζνθφξνη νθζαικνί Φχιια θαη κηθξνί βιαζηνί Μεγάινη βιαζηνί θαη βξαρίνλεο Κνξκφο θαη ξίδα Θεξκνθξαζία -2 C -4 C -4 C -7 C -10,5 C 32

111

112 Το Μέλλον της Ελιάς και του Λαδιού στη 34

113 Το Μέλλον της Ελιάς και του Λαδιού στη 35

114 Αληηκεηψπηζε ησλ παγεηψλ Γελεηηθή βειηίσζε ησλ πνηθηιηψλ Δπηινγή ησλ πην αλζεθηηθψλ ζην ςχρνο πνηθηιηψλ γηα εγθαηάζηαζε λέσλ ειαηψλσλ (Πίλαθαο 3) Πξνιεπηηθά κέηξα πξνζηαζίαο Έρνπλ ζθνπφ ηελ αχμεζε ηεο αληνρήο ησλ δέλδξσλ ζην ςχρνο Πξνζηαηεπηηθά κέηξα Έρνπλ ζθνπφ ηελ άκεζε πξνζηαζία ησλ δέλδξσλ 36

115 Μέηξα θαηά ηελ εγθαηάζηαζε λέσλ ειαηψλσλ Απνθπγή πεξηνρψλ πνπ ζεσξνχληαη επαίζζεηεο ζηνπο παγεηνχο Πεξηνρέο φπνπ ε ζεξκ/ζία πέθηεη ζπρλά θάησ απφ - 7 C Σνπνζεζίεο κε βνξεηλή έθζεζε θαη κε πςφκεηξν πάλσ απφ 600 κ Δπηινγή ησλ πην αλζεθηηθψλ ζην ςχρνο πνηθηιηψλ Απνθπγή ειαθξψλ ακκσδψλ εδαθψλ 37

116 Πξνιεπηηθά κέηξα πξνζηαζίαο Κιάδεκα Απνθπγή θιαδέκαηνο απφ Ννέκβξην κέρξη ηέιε Φεβξνπαξίνπ Απνθπγή απζηεξνχ θιαδέκαηνο Δθαξκνγή θιαδέκαηνο ην Μάξηην Φεθαζκφο κε ραιθνχρα ζθεπάζκαηα ακέζσο κεηά ην θιάδεκα Πφηηζκα Απνθπγή φςηκσλ πνηηζκάησλ γηα λα ζηακαηήζεη έγθαηξα ε αχμεζε ησλ βιαζηψλ θαη λα κπνπλ ηα δέλδξα ζε ιήζαξγν Έγθαηξε θαηαπνιέκεζε δηδαλίσλ Ζ θαηαπνιέκεζε λα γίλεη πξηλ ηελ έλαξμε ησλ παγεηψλ (Ννέκβξην - Γεθέκβξην). Καηεξγαζία ηνπ εδάθνπο, ρξήζε ρνξηνθνπηηθψλ ή δηδαληνθηφλσλ. 38

117 Πξνιεπηηθά κέηξα Ηζνξξνπεκέλε ιίπαλζε N, P, K Λίπαλζε κε ηηο πνζφηεηεο πνπ ρξεηάδνληαη ηα δέλδξα γηα ηελ θαιή αλάπηπμε ηεο βιάζηεζεο αιιά θαη ησλ θαξπψλ. Ζ ηζνξξνπεκέλε ιίπαλζε ειέγρεηαη πξαθηηθά κε ηελ εκθάληζε ηεο βιάζηεζεο θαη επηζηεκνληθά κε ηε Φπιινδηαγλσζηηθή (αλάιπζε ησλ θχιισλ) Απνθπγή ππεξβνιηθήο ιίπαλζεο αδψηνπ Γίλεη κεγάιε βιάζηεζε πξνθαιεί αληζνξξνπία ζηε ζξέςε θαη βιαζηνχο επαίζζεηνπο ζηνπο παγεηνχο Απνθπγή φςηκεο αδσηνχρνπ ιίπαλζεο (επη.- Οθηψβ) Πξνθαιεί ηελ αλάπηπμε φςηκεο θαη ηξπθεξήο βιάζηεζεο επαίζζεηεο ζηνπο παγεηνχο 39

118 Πξνιεπηηθά κέηξα Ζ αδσηνχρνο ιίπαλζε ζηηο επαίζζεηεο πεξηνρέο λα γίλεηαη απφ ηα ηέιε Φεβξνπαξίνπ θαη κεηά Λίπαλζε κε ηθαλνπνηεηηθέο πνζφηεηεο θαιίνπ θαη βνξίνπ Σν θάιην θαη ην βφξην είλαη δχν ζηνηρεία πνπ απμάλνπλ ηελ αληνρή ησλ δέλδξσλ ζην ςχρνο Ζ ιίπαλζε φκσο ζα πξέπεη λα γίλεηαη ζχκθσλα κε ηηο αλάγθεο ησλ δέλδξσλ θαη φρη αλεμέιεγθηα Δθαξκνγή νξγαληθψλ ιηπαζκάησλ Ζ αχμεζε ηεο νξγαληθήο νπζίαο ηνπ εδάθνπο απμάλεη ηε ζπγθξάηεζε ηεο πγξαζίαο ηνπ θαη ηελ αληνρή ησλ δέλδξσλ ζηνλ παγεηφ 40

119 Αλάγθεο ζε λεξφ άξδεπζεο ηεο ειηάο Ζ ειηά αλαπηχζζεηαη ρσξίο πφηηζκα ζε μεξηθέο πεξηνρέο φπνπ ε εηήζηα βξνρφπησζε είλαη πάλσ απφ 200 ρηιηνζηά ε πεξηνρέο κε 400 ρηιηνζηά απνδίδεη κέηξηα ελψ γηα θαιή αλάπηπμε θαη παξαγσγή απαηηεί πάλσ απφ ηα ρηιηνζηά (θαη κε θαιή θαηαλνκή ζηηο δηάθνξεο επνρέο ηνπ έηνπο) Έρεη απνδεηρζεί φηη ην πφηηζκα ζηηο πην πάλσ πεξηνρέο θαη εηδηθά ην θαινθαίξη είλαη απαξαίηεην γηα λα έρνπκε πςειέο απνδφζεηο Ζ αλάγθε πνηίζκαηνο είλαη κεγαιχηεξε φηαλ ε θαηαλνκή ησλ βξνρνπηψζεσλ ζην ρξφλν δελ είλαη νκνηφκνξθε. Σν πξφβιεκα είλαη πην έληνλν ζε θησρά εδάθε κε κηθξή πδαηντθαλφηεηα θαη ππθλέο θπηείεο ειηάο (25-40 δέλδξα / ζηξέκκα)

120 Κξίζηκεο πεξίνδνη αλγθψλ ζε λεξφ ηεο ειηάο Ζ πεξίνδνο δηακφξθσζεο ησλ αλζνθφξσλ νθζαικψλ (Φεβξνπάξηνο-Μέζα Μαξηίνπ) Ζ πεξίνδνο άλζεζεο θαη θαξπφδεζεο (Μέζα Απξηιίνπ-Ινχληνο) Ζ πεξίνδνο ηαρείαο αχμεζεο ηνπ θαξπνχ (Αχγνπζηνο-επηέκβξηνο) Πεηξάκαηα έδεημαλ φηη ην πφηηζκα ειηψλ φπνπ ε εηήζηα βξνρφπησζε ήηαλ ρηιηνζηά δηπιαζίαζε ηελ παξαγσγή/ζηξέκκα (απφ 800 ζε 1600 θηιά/ζηξέκκα)

121 Αλάγθεο ζε λεξφ άξδεπζεο ηεο ειηάο (ιίηξα/δέλδξν αλά εκέξα) θνπφο Και/γεηαο Παξαγσγή ιαδηνχ Βξψζηκεο ειηέο Μήλεο ηνπ ρξφλνπ Μάτνο Ηνχληνο Ηνχιηνο Αχγ/ηνο επ/ξηνο Οθη/ξηνο

122 Σξφπνη πνηίζκαηνο 1. Δπηθαλεηαθφ πφηηζκα κε ιεθάλεο 2. Δπηθαλεηαθφ πφηηζκα κε θαηάθιηζε 3. Σερλεηή βξνρή 4. Άξδεπζε κε ζηαγφλεο Πιενλεθηήκαηα ηνπ ζπζηήκαηνο ησλ ζηαγφλσλ Δμαζθαιίδεη νηθνλνκία λεξνχ Μπνξεί λα εθαξκνζηεί θαη ζε επηθιηλή εδάθε Αμηνπνηεί κηθξέο παξνρέο Γίλεη λεξφ άκεζα ζην ξηδηθφ ζχζηεκα Γπλαηφηεηα εθαξκνγήο πδξνιηπάλζεσλ (εμαζθαιίδνληαο ηελ αθξηβή πνζφηεηα ηνπ ιηπάζκαηνο θαη ηελ πςειή απνηειεζκαηηθφηεηα θαη επειημία ζην ρξφλν εθαξκνγήο)

123 45 Σξφπνη πνιιαπιαζηαζκνχ ηεο ειηάο Αγελήο Παξαθπάδεο θαηξνβιάζηεο ή γφγγξνη Δκβνιηαζκφο In vitro (Μηθξνπνιιαπιαζηαζκφο, Δκβξπνθαιιηέξγεηα, σκαηηθή εκβξπνγέλεζε) Μνζρεχκαηα Άθπιια (Απφ μχιν ειηθίαο 3-4 εηψλ) Σεκάρηα θνξκνχ Φπιινθφξα Μαιαθά Ηκίζθιεξα Δγγελήο πφξνο ζπνξφθπηα φρη φκνηα ησλ κεηξηθψλ Μηθηή κέζνδνο πφξνο ζηξσκάησζε ζπνξφθπηα θπηψξην εκβνιηαζκφο κεηαθχηεπζε ζην δελδξνθνκείν

124 ΠΡΟΔΣΟΙΜΑΙΑ ΚΑΙ ΦΤΣΔΤΗ ΦΤΛΛΟΦΟΡΧΝ ΜΟΥΔΤΜΑΣΧΝ 1. Δπνρή ιήςεο (Απφ Άλνημε κέρξη Φζηλφπσξν) 2. Πξνδηαγξαθέο βιαζηψλ - θνπή κνζρεπκάησλ 3. Πξνδηαγξαθέο κνζρεπκάησλ (κήθνο, πάρνο, αξηζκφο θχιισλ) 4. Mεηαρείξηζε πξηλ ηε θχηεπζε α. Υαξαγή β. Δθαξκνγή νξκνλψλ ξηδνβνιίαο (απμίλεο, ΗΒΑ, ΝΑΑ, κέζνδνη εθαξκνγήο) γ. Δθαξκνγή κπθεηνθηφλσλ 46

125 47

126 48

127 49

128 50

129 51

130 ζηεθαλίηε 52 Μηθηή κέζνδνο ηξσκάησζε-θχηξσκα-εκβνιηαζκνί Γηαδηθαζία ζηξσκάησζεο α. ε πγξή πνηακίζηα άκκν θαη ςπρξφ κέξνο β. ε θηβψηηα θαη ηνπνζέηεζε ζε ςπρξνχο ρψξνπο (Θ ν θάησ ησλ 7 ν C ) Δπνρή ζηξσκάησζεο Ννέκβξηνο Γεθέκβξηνο Έλαξμε θπηξψκαηνο 2-3 κήλεο αξγφηεξα Μεηαθνξά ζην θπηψξην (Μάξηην Απξίιην) Δκβνιηαζκφο έλα ή δχν ρξφληα αξγφηεξα Δλνθζαικηζκφο κε πιαθίηε ή εγθεληξηζκφο κε ππφθινην ζηεθαλίηε Σα δελδξχιιηα είλαη έηνηκα γηα κεηαθχηεπζε 1-2 ρξφληα κεηά ηνλ εκβνιηαζκφ. Άιιε κέζνδνο πνιιαπιαζηαζκνχ κε εκβνιηαζκφ Δμαγσγή ζπνξνθχησλ αγξηειηάο θχηεπζε ζε θπηψξην ή ζε πιαζηηθέο ζαθνχιεο εκβνιηαζκφο (άλνημε ή Αχγνπζην-επη/ξην) Αιιαγή πνηθηιηψλ Δκβνιηαζκφο κε φξζην Σ, Πιαθίηε ή Τπφθινην

131 ρήκα 2. Δλνθζαικηζκφο (Αζπηδσηφο κε φξζην Σ

132 1. Πιαθίηεο εκβνιηαζκφο (ελνθζαικηζκφο) (δηάθνξα ζηάδηα εθαξκνγήο)

133 55 Δκβνιηαζκφο κε φξζην Σ

134 56 Γελδξχιιηα ειηάο ζε πιαζηηθέο ζαθνχιεο κέζα ζην έδαθνο

135 ΔΓΚΑΣΑΣΑΗ ΔΛΑΙΟΦΤΣΔΙΑ Δηζαγσγή Όπσο ζε φια ηα θαξπνθφξα δέλδξα έηζη θαη ζηελ ειηά ε εγθαηάζηαζε είλαη κία πνιπεηήο επέλδπζε πνπ απαηηεί πςειφ θφζηνο ελψ δελ είλαη εχθνιε ε αληηθαηάζηαζή ηνπ Απαηηείηαη δηεξεχλεζε ηεο αγνξάο, κέξηκλα γηα ην εηζφδεκα ηνπ παξαγσγνχ ηα πξψηα 4-8 ρξφληα κεηά ηελ εγθαηάζηαζε, κέρξη ηθαλνπνηεηηθήο απφδνζεο ησλ δέλδξσλ Δμαζθάιηζε ηθαλνπνηεηηθνχ αξηζκνχ εξγαηηθψλ ρεξηψλ εηδηθά γηα επνρέο αηρκήο ηεο θαιιηέξγεηαο φπσο ε ζπιινγή ησλ θαξπψλ Λεπηνκεξήο γλψζε ησλ θιηκαηηθψλ θαη εδαθηθψλ ζπλζεθψλ ηεο πεξηνρήο (ζηξάγγηζε, πθή, γνληκφηεηα εδάθνπο, ph, θ.ι.π.) θαζψο θαη ε δπλαηφηεηα άξδεπζεο ή κε ηνπ ειαηψλα Σα παξαπάλσ ζε ζπλδπαζκφ κε ηελ επηινγή ηεο πνηθηιίαο θαη ηηο εηδηθέο απαηηήζεηο ηεο απνηεινχλ βαζηθέο πξνυπνζέζεηο κηαο κειέηεο εγθαηάζηαζεο

136 Δγθαηάζηαζε ειαηψλα θαη θαιιηεξγεηηθέο θξνληίδεο Πξνεηνηκαζία εδάθνπο Δπηινγή ζπζηήκαηνο θχηεπζεο Απνζηάζεηο θχηεπζεο Φχηεπζε δελδξπιιίσλ Καιιηεξγεηηθέο θξνληίδεο Λίπαλζε, θιάδεκα, πφηηζκα Έιεγρνο δηδαλίσλ, αξαίσκα θαξπψλ θ.ά.

137 Πξνεηνηκαζία εδάθνπο Καζαξηζκφο απφ άιια θπηά Αγξαλάπαπζε Ηζνπέδσζε ή θαηαζθεπή αλαβαζκίδσλ Βαζηά άξνζε (40-50 cm) θαηαζηξνθή πνιπεηψλ δηδαλίσλ θαη θαιχηεξε αλάπηπμε ηνπ ξηδηθνχ ζπζηήκαηνο ηξάγγηζε εδάθνπο Γεηγκαηνιεςία εδάθνπο θαη αλάιπζε Δθαξκνγή νξγαληθήο ιίπαλζεο (θνπξηά 2-3 ηφλνη / ζηξέκκα) Δλαιιαθηηθά εθαξκνγή αλφξγαλσλ ιηπαζκάησλ (θχξηα K θαη P)

138 Φχηεπζε δελδξπιιίσλ Η Γηαδηθαζία θχηεπζεο πεξηιακβάλεη: Υάξαμε, επηινγή ησλ απνζηάζεσλ θχηεπζεο θαη ηεο δηάηαμεο, άλνηγκα ιάθθσλ, ειαθξφ θιάδεκα, θχηεπζε, ππνζηχισζε θαη πφηηζκα Δπνρή θχηεπζεο Ζ θχηεπζε γίλεηαη κε κπάια ρψκαηνο, φρη γπκλφξξηδα Ννέκβξην-Γεθέκβξην γηα κε παγεηφπιεθηεο πεξηνρέο Σέινο ρεηκψλα αξρέο άλνημεο γηα παγεηφπιεθηεο πεξηνρέο Απνζηάζεηο θχηεπζεο αλάινγα κε ην ζπζηεκα θχηεπζεο Παξαδνζηαθνί ειαηψλεο (8-10κ x 8-15κ) Δληαηηθνί παξαδνζηαθνί ειαηψλεο (7-10κ x 8-10κ) Ππθλήο θχηεπζεο (5-6κ x 5-8κ) δελ/ζηξ. Τπέξππθλεο θχηεπζεο (1-1.5κ x 3-6κ) δ/ζηξ.

139 Καιιηεξγεηηθέο θξνληίδεο Λίπαλζε, θιάδεκα, πφηηζκα (ζ αλαπηπρζνχλ αξγφηεξα) Έιεγρνο δηδαλίσλ Καηεξγαζία εδάθνπο (εδαθνθαιιηέξγεηα) Με θαιιηέξγεηα ηνπ εδάθνπο Εηδαληνθηνλία κε ςεθαζκφ φιεο ηεο επηθάλεηαο ηνπ εδάθνπο κε ελδεδεηγκέλα δηδαληoθηφλα. Απνθπγή ρξήζεο ηνπο ζε λεαξή ειηθία (<4 ρξφλσλ) Φεθαζκφο ισξίδσλ εδάθνπο κ (δεμηά θαη αξηζηεξά απφ ην θνξκφ ησλ δέληξσλ) ζε ζπλδπαζκφ κε θνπή ησλ δηδαλίσλ ζην ππφινηπν Κάιπςε κε εηήζηα θπηά (green mulch) Κάιπςε κε θπηά ρισξήο ιίπαλζεο Κνπή ησλ δηδαλίσλ κε ρνξηνθνπηηθφ ή θαηαζηξνθέα

140

141 Δθαξκνγή ρισξήο ιίπαλζεο κε βίθν

142 Kχξηεο κνξθέο θαιιηέξγεηαο ηεο ειηάο ζηελ Διιάδα θαη ηηο ρψξεο ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο Παξαδνζηαθνί ειαηψλεο Δληαηηθνί παξαδνζηαθνί ειαηψλεο χγρξνλνη εληαηηθνί ειαηψλεο ή ειαηψλεο ππθλήο θχηεπζεο Διαηψλεο ππεξεληαηηθνί ή πνιχ ππθλήο θχηεπζεο Αεηθνξηθά ζπζηήκαηα θαιιηέξγεηαο Διαηψλεο βηνινγηθήο θαιιηέξγεηαο Διαηψλεο νινθιεξσκέλεο παξαγσγήο

143

144 Παξαδνζηαθνί ειαηψλεο - Κχξηα ραξαθηεξηζηηθά Ππθλφηεηα: 4-12 δέλδξα/ζηξέκκα Απνδφζεηο: θηιά θαξπψλ ζηξέκκα Απνπζία ή ειάρηζηε άξδεπζε, ιίπαλζε (νξγαληθή) Απνπζία ή ειάρηζηε ρξήζε θπηνθαξκάθσλ πκβάιινπλ ζηε δηαηήξεζε ησλ νηθνζπζηεκάησλ θαη ηεο νηθνινγηθήο ηζνξξνπίαο πκβάιινπλ ζηε κείσζε ησλ δηαβξψζεσλ θαη ηεο ππνβάζκηζεο ησλ εδαθψλ Αμηνπνηνχλ άγνλεο θαη κε πνηηζηηθέο πεξηνρέο κε πνηνηηθή παξαγσγή θχξηα ειαηνιάδνπ.

145 Δληαηηθφο παξαδνζηαθφο ειαηψλαο (12-20 δέλδξα/ζηξέκκα)

146 Δληαηηθνί παξαδνζηαθνί ειαηψλεο Ππθλφηεηα: 8-25 δέλδξα/ζηξέκκα Απνδφζεηο: θηιά θαξπψλ/ζηξέκκα Kαηεξγαζία εδάθνπο / ή ρξήζε δηδαληνθηφλσλ Λίπαλζε: Κπξίσο ρεκηθά ιηπάζκαηα (2-6 kg/δέλδξν) Υξήζε θπηνθαξκάθσλ (2-10 θνξέο ην ρξφλν) Πφηηζκα πλήζσο λαη ζχζηεκα κπέθ ή ζηαγφλεο Οη Διαηψλεο απηνί θπξηαξρνχλ ζήκεξα ζηελ Διιάδα

147 Ππθλή θχηεπζε ειηάο (5κ 6κ)

148 Πεηξακαηηθφο ζην δελδξνθνκείν ηνπ ΓΠΑ (2,5Υ5) κέηξα

149 χγρξνλνη εληαηηθνί ειαηψλεο ή ειαηψλεο ππθλήο θχηεπζεο Απνζηάζεηο θχηεπζεο (3 6, 4 5, 5 7, 6 6, 6 7, 6 8)κέηξα Αξηζκφο δέλδξσλ/ζηξέκκα = Απνδφζεηο: θηιά/ζηξέκκα Απμεκέλεο - κεγάιεο εηζξνέο Δπαλαιακβαλφκελε ρξήζε δηδαληνθηφλσλ Πφηηζκα: πλήζσο λαη ζχζηεκα ζηαγφλσλ Υεκηθά ιηπάζκαηα ρνξεγνχκελα ζπλήζσο κε ην πφηηζκα (π.ρ kg/ζηξέκκα Άδσην)

150 Πνιχ ππθλή θχηεπζε ζην 3ν ρξφλν

151 Διαηψλεο ππεξεληαηηθνί ή πνιχ ππθλήο θχηεπζεο Απνζηάζεηο θχηεπζεο (1,0-1,5κ 3-5κ) Αξηζκφο δέλδξσλ / ζηξέκκα = Απνδφζεηο θηιά/ζηξέκκα Αλαγθαίν ην θεληξηθφ ζχζηεκα ππνζηχισζεο Γπλαηφηεηα κεραληθήο ζπγθνκηδήο θαη θιαδέκαηνο Αλαγθαία ε ρξήζε πνηθηιηψλ πεξηνξηζκέλεο αλάπηπμεο θαη ππθλήο βιάζηεζεο (δηεπθφιπλζε κεραληθήο ζπιινγήο)

152 χγθξηζε απνδφζεσλ (kg/ζηξέκκα) κεηαμχ ππθλψλ θαη ππέξππθλσλ θπηεχζεσλ Πσκνή υύτεσση 1ν κε 3 ρξφλν αζήκαληε 4 νο ρξφλνο ~ 50 5νο ρξφλνο ~125 6ος τρόνος ~ 250 7ος τρόνος ~ 500 8ος τρόνος ~ 750 9ος τρόνος ~ ος τρόνος + ~ 1500 Υπέρπσκνη υύτεσση 1νο ρξφλνο αζήκαληε 2νο ρξφλνο ~ 125 3νο ρξφλνο ~ 500 4νο ρξφλνο ~ νο ρξφλνο + ~

153 Πιενλεθηήκαηα ηεο πνιχ ππθλήο θχηεπζεο ζε ζρέζε κε ηελ ππθλή θχηεπζε Σα δέλδξα κπαίλνπλ πνιχ λσξίηεξα ζε θαξπνθνξία (2ν - 3ν ρξφλν) ελψ ζηνλ 6ν θζάλνπλ ηελ πιήξε παξαγσγή Οη απνδφζεηο / ζηξέκκα ζηα πξψηα 8-9 πεξίπνπ ρξφληα είλαη πνιχ πςειφηεξεο Πιήξεο εθκεράληζε ηεο ζπιινγήο θαη κείσζε ηνπ θφζηνπο Με ηελ εθκεράληζε ηεο θαιιηέξγεηαο (θιάδεκα θαη ζπιινγή θχξηα) κεηψλεηαη ην θφζηνο θαιιηέξγεηαο ζεκαληηθά

154 Μεηνλεθηήκαηα ηεο πνιχ ππθλήο θχηεπζεο Απμεκέλα πξνβιήκαηα αληαγσληζκνχ, ζθίαζεο κεηά ηνλ 6ν θαη ηδηαίηεξα κεηά ην 10ν ρξφλν θαζψο θαη αζζελεηψλ Δληνλφηεξα πξνβιήκαηα αζζελεηψλ θαη θχξηα κπθεηνινγηθψλ ιφγσ αιιεινζθίαζεο ησλ δέληξσλ Πεξηνξηζκέλνο αξηζκφο πνηθηιηψλ κπνξεί λα αληαπνθξηζεί ζην ζχζηεκα απηφ Απαξαίηεηε ε ππνζηχισζε θαη απμεκέλν θφζηνο αξρηθήο εγθαηάζηαζεο (πνιιά θπηά) Απμεκέλέο αλάγθεο θαη θφζηνο θαιιηέξγεηαο (άξδεπζε, ιίπαλζε, θιάδεκα, θπηνπξνζηαζία) Η παξαγσγηθή δσή ησλ δέλδξσλ είλαη πνιχ κηθξή (10-15 ρξφληα πεξίπνπ)

155 πκπεξάζκαηα Πξνηάζεηο H ππθλή θχηεπζε (20-50 δέλδξα/ζηξέκκα) πξνζαξκφδεηαη θαιχηεξα ζηα Διιεληθά δεδνκέλα Σν ζχζηεκα ηεο πνιχ ππθλήο θχηεπζεο ( /ζηξέκκα) είλαη ζε δνθηκαζηηθφ κάιινλ ζηάδην ηελ Διιάδα ζα κπνξνχζε λα δνθηκαζηεί πηινηηθά θαη ζε Διιεληθέο πνηθηιίεο Βειηίσζε ηνπ ζπζηήκαηνο απηνχ ζα επηηεπρζεί κε ηελ εμεχξεζε λάλσλ ππνθεηκέλσλ θαη πνηθηιηψλ θαζψο θαη ηε βειηίσζε ησλ ηερληθψλ θαι/γεηαο Μηα ππεξεληαηηθή κνξθή θαιιηέξγεηαο κπνξεί λα έρεη αξλεηηθέο ζπλέπεηεο ζηε γνληκφηεηα ησλ εδαθψλ, ηελ αεηθνξία θαη ην πεξηβάιινλ.

156 Δθζπγρξνληζκφο ηεο ειαηνζπιινγήο-μεραληθή ζπιινγή

157 Σξφπνη ζπγθνκηδήο ηεο ειηάο πιινγή κε ηα ρέξηα πιινγή κε ρεηξνθίλεηα εξγαιεία Ράβδνη ή ρηέληα γηα ην ηίλαγκα ησλ θαξπψλ Υεηξνθίλεηα ειαηνξαβδηζηηθά (πεξηζηξνθηθά, παικηθά, παιηλδξνκηθά, κεραληθά ε ζπκπηεζκέλνπ αέξα) Απηφλνκεο ιεηηνπξγίαο κε επαλαθνξηηδφκελε κπαηαξία Άιια ρεηξνθίλεηα εξγαιεία πιινγέαο ηχπνπ ςαιηδηνχ πιινγέαο ηχπνπ ηαλάιηαο. Απνηειείηαη απφ 2 πεξηζηξεθφκελνπο θπιίλδξνπο. πιιέθηεο κε θχιηλδξν ρεηξνθίλεηνο γηα ζπιινγή θαξπψλ απφ ην έδαθνο.

158 πιινγή κε ηα ρέξηα $ 400/ηφλν

159 Δξγαιεία ρεξηνχ ρέζε 1:1.2 $330/ηφλν

160 Παξαδνζηαθφο ηξφπνο κε απιέο ρεηξνθίλεηεο ξάβδνπο ρέζε 1:2.8 $140/ηφλν

161 Ραβδηζηηθφ ηχπνπ θηέλαο θηλνχκελν κε πίεζε αέξα ρέζε 1:1.8 $222/ηφλν

162

163 θηέλα Rake θεθαιέο