Original Article دوره 25 شماره 1 بهار 94 صفحات 27 تا 32 چكيده مقدمه. (

Transcript

1 مجله علوم پزشكي دانشگاه آزاد اسلامي دوره 25 شماره 1 بهار 94 صفحات 27 تا 32 Original Article بررسي تاثير عصاره دارچين zeylanicum) (Cinnamomum به صورت موضعي و ي بر ترميم زخم ناشي از سوختگي در موشهاي صحرايي نر ديابتي در مقايسه با موشهاي صحرايي نر سالم 2 1 رامش احمدي نعيمه قاسمي 1 2 استاديار گروه زيست شناسي دانشكده علوم پايه دانشگاه آزاد اسلامي واحد قم دانشجوي كارشناسي ارشد گرايش فيزيولوژي جانوري چكيده دانشگاه آزاد اسلامي واحد قم سابقه و هدف: سوختگي به عنوان يكي از پديدههاي فيزيكي و شيميايي عامل بسياري از ناراحتيها و مرگ و مير در جهان محسوب ميگردد. هدف اين پژوهش بررسي اثر عصاره گياه Cinnamon zeylanicum بر ترميم زخم سوختگي در موشهاي صحرايي غيرديابتي و ديابتي با دو روش موضعي و ي بود. روش بررسي: در اين مطالعه تجربي 48 سر موش صحرايي نر نژاد ويستار به 2 گروه كلي زخم سوختگي غيرديابتي و ديابتي تقسيم شدند كه هر گروه به 4 زير گروه تقسيم شدند. زخم از طريق قرار دادن مهر آهني داغ بر روي پوست ايجاد شد. طول مدت آزمايش 21 روز بود. در پايان هر هفته عكس و اندازه گيري از زخمها تهيه شد. يافتهها: در گروه ديابتي كنترل و درمان موضعي در روز 14 ام كاهش معنيداري در سطح زخم نسبت به گروه ديابتي دريافت كننده عصاره مشاهده شد. در گروه سالم و ديابتي درمان موضعي در روز 14 7 و 21 كاهش معنيداري در گروه سالم درمان مشاهده شد. در گروههاي ي سالم درمان و كنترل در روز 7 و 14 كاهش معنيداري نسبت به گروه سالم كنترل مشاهده شد. نتيجهگيري: عصاره گياه Cinnamon zeylanicum موجب تسريع بهبودي زخم سوختگي ميشود. اين تسريع در گروه غيرديابتي نسبت به گروه ديابتي بيشتر است. روش ي نيز موثر است كه احتمالا ميتواند به علت جذب بيشتر سينام آلدي يد و اوژنول موجود در عصاره در اثر نسبت به درمان موضعي باشد. واژگان كليدي: زخم سوختگي ديابت دارچين. 1 مقدمه ترميم زخم فرايند پيچيدهاي است كه به واسطه آن تمام زخمها اعم از زخمهاي جراحي و زخمهاي ناشي از سوختگي طي روند يكسان التيام مييابند. از آن جايي كه نقص موقت و يا داي مي در كارايي بدن از عوارض مهم سوختگي به شمار ميرود بنابراين يكي از مهمترين درمانهايي كه در مورد آدرس نويسنده مسي ول: قم دانشگاه آزاد اسلامي واحد قم نعيمه قاسمي ( Naimeh_Ghasemi@yahoo.com) تاريخ دريافت مقاله: 93/5/27 تاريخ پذيرش مقاله: 93/11/29 بيماران سوخته ميتوان انجام داد سرعت بخشيدن به فرايند ترميم زخم سوختگي است كه خود به خود ميتواند باعث كاهش احتمال ابتلا به عوارض سوختگي از جمله عفونت بشود (1). در افراد ديابتي ترميم زخم با تاخير و نقص همراه است. اين مسي له موجب شده كه بيماران ديابتي با عوارضي مانند عفونت زخم قطع عضو هزينه هاي درماني بالا و در مواردي مرگ و مير مواجه شوند (2). استفاده از گياهان عصارههاي گياهي و ساير فراوردههاي گياهي جهت درمان بريدگي زخمها و سوختگي در بسياري از كشورها سابقه ديرينهاي دارد. تحقيقات بر روي عوامل موثر بر ترميم زخم يكي از زمينههاي

2 28/ مجله علوم پزشكي دانشگاه آزاد اسلامي پيشرفت علوم بيومديكال ميباشد. در كشور هايي مانند هندوستان و چين كه طب سنتي از سابقه ديرينه و قدرتمندي برخوردار است اطلاعات ارزشمندي در زمينه استفاده از بسياري از گياهان ناشناخته و جنگلي در درمان زخمها وجود تاثير عصاره دارچين بر ترميم سوختگي موشهاي نر ديابتي دارد (3). دارچين با نام علمي Cinnamomum zeylanicum درختچهاي از تيره برگ بو (Lauraceae) و از راسته لورالس (Laurales) است. درختچه دارچين درختي است كوچك هميشه سبز به ارتفاع 5 تا 7 متر كه از تمام قسمتهاي آن بوي مطبوع استشمام ميشود. برگ اين درخت سبز تيره و گلهاي سفيد مايل به زرد آن در فاصله ماههاي بهمن تا اوايل فروردين ظاهر ميشود. دارچين بومي سريلانكا و جنوب هند است و پوست خشك شده دارچين به صورت قطعات لولهاي شكلي است كه سطح خارجي آنها حنايي رنگ و سطح داخلي به رنگ قهوهاي تيره ميباشد (4). پوست دارچين داراي 2/5-0/5 درصد اسانس شامل بيش از 50 تركيب مختلف است كه % آن را سينام آلدي يد تشكيل ميدهد. ساير تركيبات آن سيناميك اسيد تركيبات فنلي مانند اوژنول فلاندرن و سافرول تركيبات ترپني مانند ليمونن و لينالول ترانس سينام آلدي يد تانن كومارين رزين تركيبات فنيل پروپاني مثل هيدروكسي سينام آلدي يد و مانيتول هستند كه طعم شيرين آن به علت مانيتول است (5). تركيبات مهم دارچين سيناميك آلدي يد( 80- %65 ( و اوژنول (10- ( %5 است كه بيشترين اثر ضد باكتريايي مربوط به سيناميك آلدي يد ميباشد دارچين داراي فعاليت آنتي اكسيداني بالا بوده و روغن موجود در آن داراي خواص آنتي باكتريايي ميباشد (6). تركيبات شيميايي موجود در دارچين از شكل گيري راديكالهاي آزاد مضر ) مواد شيميايي كه با بالا رفتن سن و يا بيماري در بدن به وجود ميآيد و باعث تخريب سلولهاي بدن ميشوند) جلوگيري ميكند و علاوه بر اين ويتامينهاي C و K موجود در دارچين از آنتي اكسيدانهاي قوي هستند كه ميتوانند فرايند شكل گيري عوارض جانبي پيري و بيماريهايي مثل ديابت را كند نمايند (4). اين گياه از نظر درماني داراي اثرات آنتي اسپاسموديك ضد نفخ ضد اسهال آنتي باكتريال خنك كننده و ضد انگل است. همچنين براي درمان بياشتهايي كوليك روده اسهال اطفال سرماخوردگي آنفولانزا و به خصوص براي كوليت همراه با نفخ و اختلالات گوارشي همراه با تهوع مفيد است (8 7). مواد و روشها در اين مطالعه تجربي 48 سر موش صحرايي نر نژاد ويستار كه از موسسه انيسيتو پاستور كرج خريداري شده بودند بررسي شدند. محدوده وزني موشها گرمي در نظر گرفته شد. حيوانات به دو گروه كلي زخم سوختگي ديابتي و زخم سوختگي غير ديابتي تقسيم شدند كه هر گروه نيز خود به 4 زير گروه كنترل ي موضعي و درمان ي موضعي تقسيم شدند (6=n). حيوانات در قفس هاي انفرادي كاملا نو و استفاده نشده كه حاوي پوشال هاي نو و آب و غذا بود قرار گرفتند. جهت ديابتي كردن به حيوانات بعد از 12 ساعت محروميت از آب و غذا محلول STZ (استرپتوزوتوسين) كه از شركت سيگما خريداري شده بود با دوز 55 ميلي گرم بر كيلوگرم وزن بدن به روش داخل صفاقي شد. سه روز بعد از STZ قند خون حيوانات اندازه گيري شد و حيواناتي كه قند خون بالاي 250 داشتند به عنوان ديابتي در نظر گرفته شدند. علاوه بر اين در آنها علايم پرنوشي پرادراري و لاغري مشاهده شد. جهت بيهوش كردن حيوانات از كتامين و زايلزين به روش داخل صفاقي استفاده شد. سوختگي توسط يك مهر آهني در ابعاد 1/1 و 2/6 سانتي متر ايجاد شد. مهر آهني را به مدت 4 دقيقه بر روي حرارت مستقيم اجاق گاز و سپس به مدت 4 ثانيه بر روي پوست تراشيده شده حيوانات قرار داده شد. زخم حيوانات بعد از جراحي با گاز استريل و چسب پانسمان ضد حساسيت پانسمان شدند. براي تهيه عصاره هيدروالكلي گياه 50 گرم دارچين در 210 ميلي ليتر الكل (اتانول %70) و 90 ميلي ليتر آب مقطر را درون دستگاه سوكسله به مدت 7 ساعت قرار گرفت. عصاره به دست آمده ابتدا صاف شد سپس براي جداسازي عصاره و اتانول در دستگاه روتاري با دور 60 دور در دقيقه و به مدت 75 دقيقه قرار گرفت سپس در دستگاه آون به مدت 2 ساعت در دماي 65 درجه سانتي گراد خشك گرديد بدين ترتيب عصاره پودر شده به دست آمد. حلال آلي DMSO (دي متيل سولفوكسيد) (%100 خالص) به عنوان حلال مناسب با كمترين اثر جانبي براي عصاره خشك شده دارچين انتخاب شد. جهت ساخت %0/5 دارچين از ماده اوسرين به عنوان پايه استفاده شد. جهت ساخت عصاره ي در گروه درمان عصاره پودر شده دارچين با توجه به وزن هر گروه و دوز تعيين شده 75 ميلي

3 رامش احمدي وهمكار/ 29 بهار 94 دوره 25 شماره 1 همچنين در گروه ديابتي درمان با عصاره و كنترل نيز كاهش معنيداري در سطح زخم نشان داده شد به طوري كه در گروه ديابتي درمان با عصاره در روز 14 و 7 21 ام سطح زخم نسبت به گروه ديابتي كنترل بسيار كاهش يافته و تفاوت معنيداري را نشان داد (0/05>P). در رابطه با نمودار مربوط به مقايسه گروه سالم دريافت كننده عصاره و گروه ديابتي دريافت كننده عصاره به صورت ي اختلاف معنيداري بين دو گروه در روز صفر 14 و 21 ام مشاهده نشد اما در روز هفتم اختلاف معنيداري در گروه سالم دريافت كننده عصاره نسبت به گروه ديابتي دريافت كننده عصاره مشاهده شد (0/01>P) (نمودار 3). با توجه به جدول درصد بهبودي مشخص شد كه در گروه غيرديابتي درمان ( و ) نسبت به گروه ديابتي درمان عصاره تاثير بسيار موثري داشت به طوري كه در روز 21 نسبت به روز صفر درصد بهبودي %100 بود. همچنين اين عصاره در گروه ديابتي درمان نيز نسبت به كنترل موثرتر بود (جدول 1). گرم بر كيلو گرم وزن بدن و حلال DMSO تهيه و به روش داخل صفاقي به آنها شد. در گروه كنترل فقط حلال به آنها شد. طول مدت آزمايش براي همه گروهها 21 روز بود و روز عمل جراحي روز صفر محسوب شد. در طي اين 21 روز هر گروه تحت پروسه درماني مربوط به خود قرار گرفتند. با توجه به اينكه روز عمل جراحي روز صفر در نظر گرفته شد و اندازه زخم در اين روز در همه گروهها ثابت بود در روزهاي 14 7 و 21 اندازه طول و عرض زخم با استفاده از كوليس اندازه گيري شد. علاوه بر اين براي دقت بيشتر با دوربين ديجيتالي از زخم و خط كشي كه هم سطح و موازي با زخم بود عكس گرفته شد. عكس ها به نرم افزار اتوكد منتقل شدند و با استفاده از اين نرم افزار مساحت زخم به دست آمد. مساحت بدست آمده در فرمول زير قرار داده شد و درصد بهبودي زخم در روزهاي مختلف به دست آمد. دادهها توسط نرم افزار SPSS و آزمون تحليل واريانس يك طرفه ANOVA) ( one way انجام شد و براي مقايسه دو گروه با هم از t-test استفاده شد. يافتهها در گروه سالم تجويز بين گروه كنترل و درمان هيچ گونه تفاوت معنيداري را نشان نداد اما در رابطه با گروه ديابتي تجويز در روز 14 كاهش معنيداري را بين گروه كنترل و درمان ايجاد كرد (0/05>P). در روز 21 بين گروه كنترل (دريافت كننده اوسرين) و گروه درمان موضعي (دريافت كننده دارچين) تفاوت معنيداري مشاهده شد (0/05>P) (نمودار 1). در گروه درمان ديابتي و غيرديابتي دريافت كننده عصاره به صورت موضعي نتايج نشان داد كه تاثير عصاره دارچين بر روند بهبودي زخم در هر دو گروه موثر است اما در هفتههاي اول و دوم تاثير آن بر گروه غيرديابتي بيشتر بود (0/05>P و 0/01>P). اما باز هم در هفته سوم در گروه ديابتي روند بهبودي بهتر از گروه غيرديابتي بود (0/05>P). در رابطه با گروههاي سالم دريافت كننده حلال و عصاره به صورت ي به اين نتيجه رسيديم كه عصاره دارچين سبب كاهش معنيداري در گروه سالم دريافت كننده عصاره در روز هفتم (0/05>P) و در روز (0/01>P) 14 ميشود (نمودار 2). نمودار دريافت كننده 1. مقايسه اندازه گيري مساحت زخم بين گروههاي ديابتي در روزهاي صفر 7 * Δ عصاره و ديابتي دريافت كننده اسرين به صورت 14 و 21 آزمايش. نمودار 2. مقايسه اندازه گيري مساحت زخم بين گروههاي دريافت كننده عصاره و حلال به صورت داخل صفاقي در روزهاي صفر 7 14 و 21 آزمايش.

4 30/ مجله علوم پزشكي دانشگاه آزاد اسلامي تاثير عصاره دارچين بر ترميم سوختگي موشهاي نر ديابتي نمودار 3. مقايسه اندازه گيري مساحت زخم بين گروههاي سالم دريافت كننده عصاره و ديابتي دريافت كننده عصاره در روزهاي صفر 7 14 و 21 آزمايش نسبت به روز صفر. جدول 1. درصد بهبودي در گروههاي ديابتي و غيرديابتي گروه كنترل و درمان موضعي و ي گروه بندي موش ها غير ديابتي ديابتي كنترل درمان كنترل درمان بحث روز 14 %82 روز 7 %23/5 روز 21 %98 %89 % 100 %100 %91 %92/5 %96/5 %95 %55 %84 %70 %76 %61 %62 %65 %15 %22 %16/5 %5 % -18 % -9 % -21 بهبود طبيعي زخم و جراحت بوسيله يك سري واكنشهاي سلولي و بافتي مرتب و منظم كه ميتوانند در قالب 4 مرحله و فاز اصلي گروه بندي شوند شناسايي و مشخص شده است. مرحله بروز صدمه و آسيب اوليه باعث تحريك شدن فرايند تجمع پلاكتها و ايجاد لخته خوني براي متوقف كردن خونريزي ميشود. سپس پلاكتهاي موجود سيتوكينها و فاكتورهاي رشد را آزاد ميكنند تا انواع گوناگوني از سلولهاي به كار رفته در فاز دوم را جذب كنند. در فاز التهابي بهبود زخم نوتروفيلهاي به كار گرفته شده از طريق جريان خون مواد كموتاكتيك را آزاد ميكنند كه آن هم به دنبال ورود ماكروفاژها براي سركوب كردن عفونت باكتريايي و از بين بردن بافت مرده است. در فاز سوم كه همان تكثير و ازدياد سازي است بستر زخم به تدريج جاي خود را به بافت تازه جوانه زدهاي ميدهد كه عمدتا توسط فيبروبلاستهاي موجود در ماتريكس خارج سلولي توليد شدهاند و اين فرايند با كمك سلولهاي اندوتليال بهبود دهنده آنژيوژنز انجام شده است. در طول مرحله چهارم و نهايي بهبود زخم بافت جوانه زده دوباره تشكيل شده و قالب بندي ميشود تا توان و قدرت كششي زخم افزايش پيدا كند (9). بيماران مبتلا به ديابت اغلب مشكلات و سختيهايي براي بهبود يافتن زخم هايشان دارند. اولين مانع براي بهبودي افزايش يافتن سطح قند خون است كه باعث ميشود ديواره هاي سلولي سفت و سخت شوند و جريان خون از داخل رگها و شريانهاي كوچك حياتي در سطح زخم معيوب و ناقص شود و اين باعث ميشود كه سلولهاي قرمز خون نفوذ پذير نباشند و جريان پيدا نكنند. آزاد سازي اكسيژن معيوب و ناقص در هموگلوبين باعث نقص و كمبود اكسيژن و مواد غذايي در محل زخم و جراحت ميشود. همچنين فعاليت و عملكرد سيستم ايمني ضعيف در فرايند بهبود زخم در بيماران مبتلا به ديابت سهيم است. زماني كه سطوح قند خون داي ما افزايش پيدا كند فاكتورهاي فاگوسيتوز و كموتاكتيك به خطر ميافتند. هر دو فرايند در كنترل عفونت زخم و جراحت مهم هستند. عفونتهاي ديابتي مدت زمان طولانيتري براي بهبود يافتن طول ميكشند و اين به خاطر ايجاد و معرفي ماكروفاژ به تاخير افتاده و كاهش يافتن نقل و انتقال لكوسيتها است كه باعث يك فاز التهابي طولاني تري در فرايند بهبود زخم ميشود (10). Pseudomonas aeruginosa يك باكتري گرم منفي است كه در انواع گوناگوني از محيطهاي مرطوب و نمناك مثل خاك و آب فراوان است و ميتواند با محيطهاي متعدد ديگري هم سازگار شود. اين باكتري همچنين يك عامل بيماريزاي فرصت طلب است كه بيماران بستري در بيمارستانها مخصوصا بيماران بخش سوختگي را آلوده ميكند. در اين بيماران دفاع پوستي از بين رفته است (11). فعاليت دارچين به خاطر وجود ماده cinnamalddehyde است يك آلدي يد معطر و خوش بو كه مانع از فعاليت اسيد آمينه دي كربوكسيلاز ميشود و ثابت شده است كه اين ماده بر عليه بسياري از باكتريهاي بيماريزا فعال و موثر است. پوست درخت دارچين غني از ماده سينام آلدي يد (50/5 درصد) است كه به شدت الكترومنفي است. چنين تركيبات الكترومنفي با فرايندهاي بيولوژيكي دخيل در انتقال الكترون تداخل دارند و با تركيبات حاوي نيتروژن مثل پروتي ينها و اسيدهاي نوكلي يك واكنش نشان ميدهند و بنابراين مانع از رشد ميكروارگانيسمها ميشوند. روغن دارچين حاوي اسيد **

5 رامش احمدي وهمكار/ 31 بهار 94 دوره 25 شماره 1 benzaldehyde benzoic و اسيد سيناميك است كه مشخص شده است نيمه چربي گرايي اين تركيبات مسي ول ايجاد خاصيت ضد ميكروبي دارچين است (12). تركيبات خالص و تصفيه شده به دست آمده از اسانسها مثل كارواكرول اوژنول لينالول سيناميك آلدي يد و تيمول مانع از طيف وسيعي از ميكروارگانيسمها ميشوند (13). فعاليت ضد ميكروبي روغن برگ دارچين بر عليه سه باكتري S.aureus E.coli و P.aeruginosa مورد بررسي و ارزيابي قرار گرفته است. در ميان مواد تشكيل دهنده C.zeylanicum سينام آلدي يد داراي بهترين فعاليت ضد ميكروبي و باكتريايي به دنبال الكل سيناميل است (13). تاثير ضد قارچي گونه دارچين و روغن آن به خاطر فعاليت بازدارندگي محصولات طبيعي است. مكانيزمهاي دخيل در اين فرايند دانه دانه سازي سيتوپلاسم غيرفعال سازي يا تخريب غشا سيتوپلاسمي و يا ممانعت از ايجاد آنزيمهاي داخل سلولي و خارج سلولي هستند. اين رويدادهاي بيولوژيكي ميتوانند به صورت جداگانه و مجزا و يا همزمان با هم اتفاق بيافتند و با جلوگيري از فعاليت جوانه زني (ميسليوم توده به هم بافته مولد قارچ و باكتري) به اوج خود ميرسند. همچنين گزارش شده است كه آنزيمهاي ليتيك گياه بر روي ديواره سلول قارچ عمل ميكنند و باعث ايجاد شكستگي در, 1,6-β β-1,3 glycan و پليمرهاي chitin ميشوند.(12) (2009) Tzortzakis تاثير روغن دارچين را بر روي قارچهايي مثل Botrytis Cinerea Colletotrichum coccodes A.niger Rhizopus stolonifer Cladosporium herbarum در شرايط آزمايشگاهي مورد مطالعه قرار داده است و دريافت كه مقدار 25 ppm از اسانس ها ميتواند مانع از %63 تخم قارچها شود و در مقياس 500 ppm تخم ريزي قارچ ها كاملا متوقف ميشود. از اين رو مطالعات قبلي و جديد عنوان مي- كنند كه دارچين داراي فعاليت ضد ميكروبي گستردهاي بر عليه باكتريهاي گرم مثبت و گرم منفي و همچنين مخمرها و كپكها است (14). Sabu و همكارانش در سال 2002 ثابت كردند كه خاصيت ضد ديابتي با خاصيت آنتي اكسيداني گياه ارتباط دارد (15). تحقيقات نشان دادند كه روغن دارچين به طور خاصي براي بيماران مبتلا به ديابت نوع 2 بسيار كمك كننده است (16). با توجه به مطالعات Mau و همكاران (2001) و Amara (2008) دارچين از نظر اسانس اصلي تانينها غني است كه اين مواد مانع از رشد ميكروبها ميشوند. اين طور مشخص شده است كه عصاره دارچين به صورت آبي يا اتانولي به علت خواص آنتي اكسيداني برجسته آن تاثيرات ضد ميكروبي را نيز اعمال ميكند كه ممكن است پايه و اساس بيشتري را براي فعاليت بهبود دهنده زخم دارچين ايجاد كند (18 17). به همين دليل و با توجه به مقالات گفته شده دارچين به خاطر خاصيت آنتي اكسيداني و همچنين تركيبات فنلي احتمالا در بهبود زخم موثر است. تركيبات موجود در دارچين از شكلگيري راديكالهاي مضر (مواد شيميايي كه با بالا رفتن سن و يا بيماري در بدن به وجود ميآيند و باعث تخريب سلولهاي بدن ميشوند) جلوگيري ميكند و علاوه بر اين ويتامينهاي C و K موجود در دارچين از آنتي اكسيدانهاي قوي هستند كه ميتوانند فرايند شكلگيري عوارض جانبي پيري و بيماريهايي مثل ديابت را كند نمايند (4). اكثر اسانسهاي گياهي داراي اثر ضد ميكروبي ميباشند كه اين اثر به طور عمده مربوط به تركيبات فنلي آنها است. هرچقدر مقدار فنيل پروپانوي يدها در اسانس بالاتر باشد خاصيت ضد ميكروبي آن بيشتر است اين مواد شامل كارواكرول اوژنول و تيمول هستند (19). نقش كليدي فنيل پروپانوي يدها به عنوان حذف كنندههاي راديكالهاي آزاد در چندين مقاله گزارش شده است (20). تحقيقات زيادي در مورد اثرات ضد باكتريايي و نگهدارندگي اسانسهاي گياهي از جمله اسانسهاي به دست آمده از گياهان خانواده برگ بو انجام شده است (22 21). پوست درخت دارچين داراي خواص ضد عفوني كننده است كه با از بين بردن باكتريها قارچها و ويروسهاي ايجاد كننده فساد به پيشگيري از عفونت كمك ميكند (23). در يك مطالعه نشان داده شده است كه عصاره دارچين باعث مهار فاكتور نكروز كننده تومور (TNF) و نيز مهار آنزيم سيكلواكسيژناز ) 2 COX2 ( و در نتيجه مهار توليد پروستاگلاندين E ميشود و همچنين اين عصاره با مهار آنزيم نيتريك اكسايد سنتتاز از ايجاد نيتريك اكسايد NO در محل التهاب جلوگيري كرده و از اين طريق ميتواند منجر به اثرات ضد التهابي گردد (5). با توجه به نتايج و همچنين تحقيقات صورت گرفته احتمالا عصاره دارچين به خاطر خواص آنتي اكسيداني برجسته و خواص ضد باكتريايي و ضد التهابي آن بر روند ترميم زخم موثر است و سرعت بهبود زخم را نيز افزايش ميدهد. از اين نظر ميتوان به روشني دريافت كه احتمالا عصاره دارچين بر ترميم زخم سوختگي نيز موثر است كه در گروههاي غيرديابتي اين روند بهبودي سريعتر و موثرتر است.

6 32/ مجله علوم پزشكي دانشگاه آزاد اسلامي تاثير عصاره دارچين بر ترميم سوختگي موشهاي نر ديابتي تشكر و قدرداني با تشكر از دانشگاه آزاد اسلامي واحد قم كه اين جانب را در اين امر ياري نمودند. REFERENCES 1. Karimipour M, Zareei L, Sabouri E. Effects of L-arginine on percentage of healing in burns in rats Scientific journal of Kurdistan University of Medical Science 2007; 12: [In Persian] 2. Chakrabarty A, Norman RA, Phillips TJ. Cutaneous manifestations of diabetes. Wound 2002; 14: Kummar B, Vijayakumar M, Govindarajan R, Pushpangadan P. Ethnopharmacological approaches to wound healing exploring medicinal plants of India. J Ethnopharmacol 2007; 114: Hassanzadeh A. Cinnamon and its properties. Monthly Training and New Technology Research of Food 2012; 22: [In Persian] 5. Dashti-Rahmatabadi MH, Vahidi Merjardi AR, Pilavaran AA, Farzan F. Antinociceptive effect of cinnamon extract on formalin induced pain in rat. Shahid Sadoughi University of Medical Sciences 2009; 17: [In Persian] 6. Corn CH, ed. A narrative of spice trade. 3 rd ed. New York: Kodansha International; Ebadi M, ed. Pharmacd dynamic basis of herbal medicine. Boca Raton: CRP; P Merrily A, Kuhn RN, eds. Herbal therapy and supplements. Philadelphia: Lippincott; P McLennan S, Yue DK, Twigg SM. Molecular aspects of wound healing in diabetes. Primary Intention 2006; 14: Collins N, Toiba R. The importance of glycemic control in wound healing. Nutrition 2010; Aljeboury Gh. In vitro antibacterial activity of Eucalyptus microtheca and Cinnamomum zeylanicum crude extttracts against Pseudomonas aeruginosa isolates. Medical Journal Of Babylon 2013; 10: Gupta C, Garg AP, Uniyal RC, Kumari A. Comparative analysis of the antimicrobial activity of Cinnamon oil and Cinnamon extract on somefood-borne microbes. Afr J Microbiol Res 2008; 2: Gurdip S, Maurya S. Antimicrobial, antifungal and insecticidal investigations on essential oils. Natural Product Radiance 2005; 4: Tzortzakis NG. Impact of Cinnamon oil enrichment on microbial spoilage of fresh produce. Innovative Food Science and Emerging Technologies 2009; 10: Sabu MC, Kuttan R. Antidiabetic activity of medicinal plants and its relationship with their antioxidants property. J Ethnopharmacol 2002; 81: Han C, Cui B. Improvement of the bioavailability and glycaemic metabolism of Cinnamon oil in rats by liquid loadable tablets. ScientificWorldJournal 2012;2012: Amara, AA., El-Masry, MH. Bogdady, HH. Plant crude extracts could be the solution: Extracts showing in vivo antitumorigenic activity. Pakistan Journal of Pharmaceutical Sciences 2008; 21: Mau J, Chen C, Hsieh P. Antimicrobial effect of extracts from Chinese chive, cinnamon and cornifructiis. J Agric Food Chem 2001;49: Bagamboula CF, Uyttendaele M, Debevere J. Inhibitory effects of spices and herbs towards Shigella sonnei and S. flexneri. Meded Rijksuniv Gent Fak Landbouwkd Toegep Biol Wet 2001;66: Katalinic V, Milos M, Kulisic T and Jukic M. Screening of 70 medicinal plant extracts for antioxidant capacity and total phenols. Food Chem 2006; 94: Huang S, Hsieh P, Mau J. Antimicrobial effect of various combinations of plant extracts. J Food Microbiol 2001; 18: Valero M, Salmeron MC. Antimicrobial activity of 11 essential oils against Bacillus cereus in tyndallized carrot broth. J Food Microbiol 2003; 85: Bhowmik D, Deb L, Sampath Kumar KP. Traditional Indian herbs Cinnamon zeylanicum and its health benefits. IJCSR 2011; 1: