Προσυμπτωματικός έλεγχος καρκίνου πνεύμονα. Γ.Παπαξοΐνης

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Προσυμπτωματικός έλεγχος καρκίνου πνεύμονα. Γ.Παπαξοΐνης"

Ωρίων Μανωλάς
5 χρόνια πριν
Προβολές:

1 Προσυμπτωματικός έλεγχος καρκίνου πνεύμονα Γ.Παπαξοΐνης

2 Κυριότερες αιτίες θνησιμότητας Health United States Report 2016

3 US 2016

5 Κάπνισμα: Νοσηρότητα & Θνησιμότητα Περιέχει ~7000 χημικές ενώσεις 93 είναι βλαβερές, >50 καρκινογόνες 85% θανάτων από κα πνεύμονα 20πλάσιο κίνδυνο κα πνεύμονα 30 πακέτα/έτη -> κίνδυνος Ακόμα και το παθητικό κάπνισμα κατά 25% τον κίνδυνο καρκίνου πνεύμονα

6 ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΠΝΕΥΜΟΝΟΣ ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ Οφειλόμενα στην τοπική ανάπτυξη του όγκου και την ενδοθωρακική διασπορά Οφειλόμενα σε απομακρυσμένες μεταστάσεις Μη ειδικά συστηματικά συμπτώματα Παρανεοπλασματικά σύνδρομα 6

7 ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΠΝΕΥΜΟΝΟΣ ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ Κεντρικά εντοπισμένοι όγκοι Παραγωγικός βήχας Αιμόπτυση Συριγμός Συμπτώματα και σημεία απόφραξης των αεροφόρων οδών Μετα-αποφρακτική πνευμονία Δύσπνοια Πυρετός Παραγωγικός βήχας 7

8 ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΠΝΕΥΜΟΝΟΣ ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ Περιφερικά εντοπισμένοι όγκοι Συνήθως ασυμπτωματικοί Μερικές φορές Βήχας Πλευριτικός πόνος 8

9 ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΠΝΕΥΜΟΝΟΣ ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ Επινέμηση του υπεζωκότα & του θωρακικού τοιχώματος Πόνος πλευριτικού τύπου Πλευριτική συλλογή (δύσπνοια) Σύνδρoμο Claude-Bernard- Horner (όγκος Pancoast) Οστικός πόνος Επινέμηση του μεσοθωρακίου Βύθιο οπισθοστερνικό άλγος Σύνδρομο άνω κοίλης φλέβας Πάρεση λαρυγγικού νεύρου Δύσπνοια: άνοδος του ημιδιαφράγματος λόγω πάρεσης του φρενικού Περικαρδιακή συλλογή 9 (αρρυθμία, πόνος, δύσπνοια)

10 ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΠΝΕΥΜΟΝΟΣ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ & ΣΗΜΕΙΑ ΠΟΥ ΟΦΕΙΛΟΝΤΑΙ ΣΕ ΜΕΤΑΣΤΑΣΕΙΣ Εγκεφαλικές μεταστάσεις Κεφαλαλγία Έμετος ( ενδοκράνιας P) Σπασμοί Πάρεση, αισθητικότητας Αλλαγές συμπεριφοράς Δυσκαμψία αυχένα Ηπατικές μεταστάσεις Ηπατομεγαλία Ίκτερος Πυρετός Οστικές μεταστάσεις Οστικά άλγη Παθολογικά κατάγματα Λεμφαδενικές μεταστάσεις Διόγκωση λεμφαδένων τραχήλου, μασχάλης Μεταστάσεις στα επινεφρίδια Ν. Addison Μεταστάσεις στο δέρμα 10

11 ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΠΝΕΥΜΟΝΟΣ ΓΕΝΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ Συμπτώματα ΜΚΠ ΜΜΚΠ Ανορεξία 30% 30% Απώλεια βάρους 45% 50% Αδυναμία 35% 35% Πυρετός 15% 15% Αναιμία 15% 15% 11

12 Ενδοκρινικά ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΠΝΕΥΜΟΝΟΣ ΠΑΡΑΝΕΟΠΛΑΣΜΑΤΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ Σύνδρομα Συχνότητα Σχόλια Απρόσφορη έκκριση ADH 5-10% Aποκλειστικά στο ΜΚΠ Έκτοπη έκκριση ACTH 3-7% Συχνότερα στο ΜΚΠ Υπερασβεστιαιμία 10% Συχνότερα στο μαλπιγγιακό Νευρολογικά Γυναικομαστία 6% Συχνότερα στο μεγαλ/κό συνδρ. Eaton-Lambert 6% Aποκλειστικά στο ΜΚΠ Υποξεία παρεγκεφαλιδική ατροφία Σπάνια Aποκλειστικά στο ΜΚΠ Υποξεία αισθητική νευροπάθεια Σπάνια Aποκλειστικά στο ΜΚΠ Οφθαλμικό παραν/κό σύνδρομο Σπάνιο Aποκλειστικά στο ΜΚΠ Υποξεία νεκρωτική μυελοπάθεια Σπάνια Aποκλειστικά στο ΜΚΠ 12

13 ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΠΝΕΥΜΟΝΟΣ ΠΑΡΑΝΕΟΠΛΑΣΜΑΤΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ Σύνδρομα Συχνότητα Σχόλια Δερματικά/Νευρομυϊκά Υπερτροφική πνευμονική οστεοαρθροπάθεια Ακάνθωση Τύλωση Δερματομυοσίτιδα / Πολυμυοσίτιδα Καρδιαγγειακά/Αιματολογικά 10% Συχνότερα αδενοκαρκίνωμα Σπάνια Σπάνια Σπάνια Μη βακτηριακή θρομβωτική ενδοκαρδίτιδα Ασυνήθης Συχνότερα αδενοκαρκίνωμα Νεφρικά Μεταναστευτική θρομβοφλεβίτιδα Ασυνήθης Υπερπηκτικότητα 10-15% Σπειραματονεφρίτιδα Σπάνια Συχνότερα αδενοκαρκίνωμα Νεφρωσικό σύνδρομο Σπάνιο 13

14 14

15 ΕΠΙΒΙΩΣΗ ΑΝΑΛΟΓΑ ΜΕ ΣΤΑΔΙΟ ΜΗ ΜΙΚΡΟΚΥΤΤΑΡΙΚΟΣ ΚΑΡΚΙΝΟΣ Journal of Thoracic Oncology , DOI: ( /j.jtho )

16 Μοριακοί υπότυποι αδενοκαρκινώματος πνεύμονα ανάλογα με την οδηγό μεταλλαγή Journal of Thoracic Oncology , DOI: ( /j.jtho )

17 Osimetrinib vs. Standard TKI in advanced EGFRmutant NSCLC

18 Alectinib vs. Crizotinib in ALK+ NSCLC Peters et al. NEJM 2017

19 MIKΡOKYTTAΡIKOΣ ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΠΝΕΥΜΟΝΟΣ πρόγνωση ανάλογα με κλινικό στάδιο 10% Shepherd et al. J Thorac Oncol

20 Επιδημιολογία 1 η αιτία θανάτου 26% συνόλου θανάτων από καρκίνο 90% σχετ με κάπνισμα 5-ετής επιβίωση ~15% (στάδιο IA >75%) Α/Α θώρακος +/- κυτταρολογική πτυέλων δεν ελάττωσε τη θνητότητα από κα πνεύμονα

21 Πρόληψη Πρωτογενής Δευτερογενής (προσυμπτωματικός έλεγχος) Τριτογενής

22 Προσυμπτωματικός έλεγχος Όφελος Ψυχολογικό κόστος Οικονομικό κόστος Επιπλοκές εξέτασης

23 Μια εξέταση προσυμπτωματικού ελέγχου πρέπει να: Βελτιώνει το προσδόκιμο ζωής Έχει τεκμηριωθεί επιστημονικά (ευαισθησία/ειδικότητα) Είναι χαμηλού κινδύνου, αναπαραγώγιμο, εύκολα προσβάσιμο, cost-effective

24 Common biases in screening include: Lead time (information bias)- the systematic error of apparent increased survival from detecting disease in an early stage Length (information bias) - the systematic error from detecting disease with a long latency or pre-clinical period Referral/Volunteer bias (selection bias) - the systematic error from detecting disease in persons who have a propensity to seek health care Detection (information bias) - the detection of insignificant disease

25 Προσυμπτωματικός έλεγχος καρκίνου πνεύμονα

26 Άτομα υψηλού κινδύνου για εμφάνιση καρκίνου πνεύμονα Ηλικία ετών Ενεργοί καπνιστές ( 30 πακέτα/έτη) Πρώην καπνιστές ( 30 πακέτα/έτη, διακοπή πριν <15 έτη) Ηλικία ετών και 30 πακέτα/έτη Ηλικία 50 ετών και πακ/έτη Αν υπάρχει επιπλέον παράγοντας κινδύνου: Ατομικό / οικογεκειακό ιστορικό ΧΑΠ, πνευμονική ίνωση Επαγγελματική έκθεση

27 Άτομα ενδιάμεσου κινδύνου για εμφάνιση καρκίνου πνεύμονα Ηλικία 50 ετών και πακ/έτη Χωρίς επιπλέον παράγοντας κινδύνου Δεν συνιστάται screening

28 Υποψήφιοι για screening Υψηλός κίνδυνος καρκίνου πνεύμονα + Ηλικία 55 ετών εώς 74 ετών >74 ετών (αν μπορεί να λάβει ριζική θεραπεία)

29 Αξονική τομογραφία χαμηλής δόσης Δόση 10-30% της κλασσικής αξονικής Χωρίς ενδοφλέβιο σκιαγραφικό Παρόμοια ευαισθησία στους συμπαγείς όζους Μικρότερη ευαισθησία στους όζους χαμηλής πυκνότητας ή τους μη συμπαγείς όζους Η εκτίμηση του μεγέθους δεν επηρεάζεται Περισσότερος «θόρυβος»

30 National Lung Screening Trial (NLST) Ν=26715 LD-CT Ετήσια για 3 έτη Ν= ετών ασυμπτωματικοί 30 pack/years Διακοπή <15 έτη 1:1 Ν=26715 CXR (face) Ετήσια για 3 έτη NEJM 2011; 365: NEJM 2013;368: NEJM 2013;369:920-31

31 National Lung Screening Trial (NLST) θετικών τεστ και διαγνώσεων καρκίνου Εξέταση Ετήσια LD-CT (%) Σύνολο Ca (%) Σταδιο ΙΑ (%) Ετήσια CXR (face) (%) Σύνολο Ca (%) Σταδιο ΙΑ (%) 4mm ή ότι ύποπτο Ότι ύποπτο Τ Τ Τ

32 National Lung Screening Trial (NLST) Διαγνωστική αξία Εξέταση Ετήσια LD-CT Ετήσια CXR (face) Sens (%) Spec (%) PPV (%) NPV (%) Sens (%) Spec (%) PPV (%) NPV (%) Τ Τ Τ

Θνησιμότητα θνησιμότητας από καρκίνο πνεύμονα κατά ~20% (95% CI, 6.

33 Θνησιμότητα θνησιμότητας από καρκίνο πνεύμονα κατά ~20% (95% CI, ; p= 0.004) ολικής θνησιμότητας κατά 6.7% (95% CI, ; p= 0.02)

34 Κριτική Πολύ μεγάλο % ψευδώς θετικών ευρημάτων >50% των οζιδίων: 4-6mm Συσχέτιση με καρκίνο <1% Το όριο άλλαξε στα 6mm Ψευδώς (+): 27% -> 13% Ευαισθησία: 94% -> 85% PPV: 3.8% -> 6.9% Υιοθέτηση των κριτηρίων LUNG-RADS για προσυμπτωματικό έλεγχο σε ηλικίες (80) ετών Pinsky et al. Ann Int Med 2015

35 LUNG-RADS 1: καλοήθη LUNG-RADS 2: < 6mm LUNG-RADS 3: 6-8mm LUNG-RADS 4A: 8-15mm LUNG-RADS 4B: >15mm

36 LUNG- RADS Κατηγορία Περιγραφή οζιδίων 1 Αρνητικά Απουσία οζιδίων - Καλοήθη οζίδια 2 Καλοήθη Συμπαγή <6mm Μερικώς συμπαγή Μη συμπαγή LUNG-RADS Πιθανά Συμπαγή Ορισμ.τύπου ασβέστωση Νέα <4mm <6mm με συμπαγές <20mm 20mm αργά μεταβαλλόμενα Αμετάβλητα 3 μήνες καλοήθη Αρχική εξέταση 6mm - <8mm Νέα Μερικώς συμπαγή Μη συμπαγή 4mm - <6mm 6mm με συμπαγές <6mm νέο <6mm 20mm

37 LUNG- RADS Κατηγορία Τύπος οζιδίων Περιγραφή οζιδίων 4Α Ύποπτα Συμπαγή Αρχική εξέταση Αυξανόμενα Νέα Μερικώς συμπαγή Ενδοβρογχικό 4Β Ύποπτα Συμπαγή Αρχική εξέταση Αυξανόμενα ή Νέα Μερικώς συμπαγή 8mm-<15mm <8mm 6mm-<8mm <8mm με συπαγές 6mm-<8mm <8mm με νέο ή συμπαγές <4mm 15mm 8mm Επιπλέον ευρήματα που υποψία <8mm με συμπαγές 8mm <8mm με νέο ή συμπαγές 4mm

38 LUNG- RADS Κατηγορία Περιγραφή οζιδίων Πιθανότητα καρκίνου (%) Συχνότητα στον πληθυσμό (%) 1 Αρνητικά LD-CT σε 12 μήνες < Καλοήθη LD-CT σε 12 μήνες < Πιθ.καλοήθη LD-CT σε 6 μήνες Α Ύποπτα LD-CT σε 3 μήνες FDG-PET αν συμπαγές 8mm 4Β Ύποπτα CD-CT, βρογχοσκόπηση, βιοψία >15 2 FDG-PET αν συμπαγές 8mm LD-CT, αξονική χαμηλής δόσης; CD-CT, αξονική συμβατικής δόσης

39 Διάρκεια screening Ανά έτος Για τουλάχιστον 2 έτη Το μέγιστο όριο δεν προσδιορίζεται Για όσο χρόνο ικανός για να λάβει ριζική θεραπεία

40 Πρόσληψη ακτινοβολίας LD-CT ακτινοβολία ~1.5 msv/scan SD-CT ακτινοβολία ~8 msv/scan A/A θώρακα έχει 4-12 φορές λιγότερη ακτινοβολία συγκριτικά με τη LD-CT 2500 άτομα που υποβάλλονται σε SD-CT για έτη ~ 1 θάνατο από ca σχετ με ακτινοβολία ανά

41 Οικονομικό και Ψυχολογικό κόστος $1,631/άτομο $52,000/για κάθε επιπλέον έτος ζωής $81,000/για κάθε επιπλέον QALY Απαιτείται εξέταση >300 ατόμων για να προληφθεί 1 θάνατος από καρκίνο πνεύμονα

42 Συμπεράσματα Πρώιμη διάγνωση καρκίνου πνεύμονα -> Βελτίωση πρόγνωσης Βελτίωση ποιότητας ζωής Οικονομικό όφελος Συνδυασμός ετήσιας LD-CT με εκστρατεία διακοπής καπνίσματος

Σχετικά έγγραφα

ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΠΝΕΥΜΟΝΑ. Παπαξοΐνης Γεώργιος Παθολόγος Ογκολόγος

ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΠΝΕΥΜΟΝΑ. Παπαξοΐνης Γεώργιος Παθολόγος Ογκολόγος ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΠΝΕΥΜΟΝΑ Παπαξοΐνης Γεώργιος Παθολόγος Ογκολόγος 1 2 3 4 5 ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΠΝΕΥΜΟΝΟΣ ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ Τροποποιήσιµοι παράγοντες Κάπνισµα Παθητικό κάπνισµα Καρκινογόνα του επαγγελµατικού περιβάλλοντος