Η Επίδραση της Νοητικής Ενδυνάμωσης & της Συνθετικής Ψυχοθεραπείας σε Ανοϊκούς Ασθενείς

Transcript

1 9 Ο Πανελλήνιο Συνέδριο Νόσου Alzheimer & Συγγενών Διαταραχών και 1 ο Μεσογειακό Συνέδριο Νευροεκφυλιστικών Νοσημάτων Η Επίδραση της Νοητικής Ενδυνάμωσης & της Συνθετικής Ψυχοθεραπείας σε Ανοϊκούς Ασθενείς Ναυτικό Νοσοκομείο, Νευρολογική Κλινική, Κέντρο Μνήμης Πειραιά Εκφώνηση Παρουσίασης : Κέλλυ Κυριακοπούλου Ψυχολόγος - Ψυχοθεραπεύτρια MSc in Child, Adolescent & Family Mental Health Γεωργία Τριανταφύλλου Κλινική Ψυχολόγος Ψυχοθεραπεύτρια Integrative Psychotherapeutic Counselling ΜSc Foundations in Clinical Psychology

2 Σκοπός της Έρευνας Σκοπός της έρευνας είναι η εκτίμηση της αποτελεσματικότητας ενός προγράμματος ενδυνάμωσης της μνήμης σε συνδυασμό με την συνθετική ψυχοθεραπεία (γνωσιακή προσέγγιση σε ομάδες και θεραπεία μέσω τέχνης), από ειδικά εκπαιδευμένους ψυχολόγους. Ο γενικός σκοπός της παρούσας έρευνας είναι να εξετάσει πιθανή σχέση ανάμεσα στη νοητική ενδυνάμωση, τη συνθετική ψυχοθεραπεία και την άνοια.

3 Τόπος & Χρόνος Έρευνας, Συμμετέχοντες Η εν λόγω έρευνα διεξήχθη στο Ναυτικό Νοσοκομείο Πειραιά, από τον Σεπτέμβριο του 2012 έως και τον Σεπτέμβριο του 2013 (είναι σε εξέλιξη και εδώ αποτυπώνονται τα πρώτα αποτελέσματα) Οι Συμμετέχοντες, n=60 άτομα, είναι όλοι απόστρατοι του Ναυτικού διαγνωσμένοι με Άνοια, ηλικίας από 65 έως και 85 ετών. Τα άτομα χωρίστηκαν σε 2 group που δέχθηκαν παρέμβαση.

4 Τόπος και Χρόνος Έρευνας, Συμμετέχοντες 30 άτομα (20 άντρες και 10 γυναίκες) δέχθηκαν παρέμβαση 30 άτομα (20 άντρες και 10 γυναίκες) δε δέχθηκαν παρέμβαση. Όλα τα άτομα είχαν σταθερές συνθήκες ζωής, χωρίς κάποιο ψυχοπιεστικό γεγονός (π.χ. θάνατος συντρόφου, ή πρόβλημα υγείας, κλπ), ώστε να αναστατωθεί η ψυχολογική τους κατάσταση.

5 Παρέμβαση Η παρέμβαση περιλαμβάνει: Συνθετική ψυχοθεραπεία Ασκήσεις Νοητικής Ενδυνάμωσης Γνωσιακή Προσέγγιση Ομαδική Ψυχοθεραπεία Θεραπεία μέσω Τέχνης Μουσικοθεραπεία Εικαστική Τέχνη

6 Νοητικές Λειτουργίες που Εξετάζονται & Ενδυναμώνονται κατά την παρέμβαση Μνήμη Βραχύχρονη μνήμη Οπτικοκινητικός συντονισμός Μνήμη εργασίας Καθυστερημένη ανάκληση Προσανατολισμόs χώροs χρόνοs (πρόσφατη μνήμη) Συγκέντρωση Προσοχή Λόγος Προφορικόs λόγοs Γραπτόs λόγοs Ανώτερες νοητικές λειτουργίες: αφηρημένη σκέψη συλλογιστική ικανότητα οργανωτική ικανότητα ικανότητα προγραμματισμού λύση προβλημάτων Κατασκευαστική ικανότητα / Οπτικοχωρικές δεξιότητες

7 Ασκήσεις Νοητικής Ενδυνάμωσης προσανατολισμό στο χώρο, το χρόνο και την επικαιρότητα ασκήσεις μνήμης, προσοχής, λόγου, κρίσης κ.λπ. που γίνονται με χαρτί και μολύβι (η χρήση τέτοιου είδους ασκήσεων υποθέτει ότι οι γνωστικές λειτουργίες μπορούν να ασκηθούν σαν να ήταν ένας νοητικός μυς) επανεκμάθηση υλικού (π.χ. προσωπικές πληροφορίες, ονόματα αντικειμένων, εποχών ) με την εφαρμογή των κατάλληλων μεθόδων εκπαίδευση στην εφαρμογή μνημονικών τεχνικών (π.χ. νοερή απεικόνιση) και εξωτερικών μνημονικών βοηθημάτων (π.χ. σημειωματάριο) θεραπεία ανάδειξης ευχάριστων αναμνήσεων επιτραπέζια παιχνίδια, puzzles, σταυρόλεξα, παροιμίες, αινίγματα

8 Τεστ που χρησιμοποιήθηκαν Mini Mental State Examination Test (MMSE) Γηριατρική Κλίμακα Κατάθλιψης (Geriatric Depression Scale GDS Τα τεστ χορηγήθηκαν στην αρχή, μετά από 6 μήνες και στο τέλος (1 χρόνο μετά την έναρξη). Βάσει των αποτελεσμάτων τα άτομα χωρίστηκαν σε 2 ομάδες των 15 ατόμων (30 άτομα που δέχθηκαν παρέμβαση). Τα υπόλοιπα 30 άτομα που δε δέχθηκαν παρέμβαση εξεταζόντουσαν στον ίδιο χρόνο (άρχη-μέση-τέλος).

9 Διαδικασία Όλοι οι συμμετέχοντες εξετάστηκαν ξεχωριστά, εφόσον ενημερώθηκαν για την έρευνα, και το δικαίωμά τους να αποχωρίσουν όποτε το επιθυμούσαν Η όλη διαδικασία διήρκησε περίπου 45 λεπτά Χορηγήθηκε το MMSE και η GDS Χρησιμοποιήθηκε το πρόγραμμα SPSS 17.0 για την ανάλυση των στατιστικών αποτελεσμάτων.

10 Διαδικασία Design Fixed and non true independent variable : Intervention, όπου περιείχε 2 επίπεδα: with Me + Cog / without Me+Cog 2 dependent variables (εξαρτημένες μεταβλητές) μετρήθηκαν σε interval scales a) Cognitive Level and b) Depression Two Way Anova with repeated measures on one factor A second factor Time of Assessment was also included, with 3 conditions Beginning, Middle Period, and End of Period of intervention. This was a fixed and true indepentand variable. Αναλυτικά όλα τα αποτελέσματα φαίνονται στα πρακτικά του συνεδρίου με τους αντίστοιχους πίνακες- στατιστική ανάλυση, όπου παρουσιάζεται η στατιστική σημαντικότητα της παρέμβασης.

11 Συμπεράσματα Μπορούμε να αναφέρουμε ότι ένα πλάνο παρέμβασης που περιλαμβάνει συνθετική ψυχοθεραπεία και ασκήσεις νοητικής ενδυνάμωσης, βελτιώνει τη διάθεση των ασθενών σε συγκεκριμένες φάσεις της ασθένειας. Συνολικά, φάνηκε ότι η επίδραση της γνωστικής ενδυνάμωσης και της συνθετικής ψυχοθεραπείας ήταν σημαντική, στη βελτίωση της ποιότητας ζωής αυτών των ασθενών.

12 Συμπεράσματα Αποδείχθηκε ότι υπήρξε σημαντική βελτίωση στις συνολικές γνωστικές δεξιότητες στους ασθενείς που έλαβαν παρέμβαση σε σχέση με όσους δεν έλαβαν. Βάσει αυτών, φάνηκε ότι η υπόθεση πως ένα θεραπευτικό πλάνο που θα περιελάμβανε νοητική ενδυνάμωση θα βελτίωνε τις γνωστικές δεξιότητες των ασθενών με άνοια, επιβεβαιώθηκε. Συνεπώς, φάνηκε ότι τα συμπτώματα μιας τόσο σοβαρής ασθένειας μπορούν να μειωθούν, μέσω ενός πλάνου παρέμβασης που θα βασίζεται στη γνωστική ενδυνάμωση και την ψυχοθεραπεία (εννοείται ως συμπληρωματικές θεραπείες της φαρμακευτικής αγωγής).

13 Συμπεράσματα Εκτός από τα παραπάνω, η ανάλυση αποκάλυψε μία σημαντική αλληλεπίδραση μεταξύ του χρόνου μέτρησης και του πλάνου παρέμβασης για τα αποτελέσματα του MMSE. Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα αποτελέσματα της στατιστικής ανάλυσης, τα υψηλότερα σκορ στο MMSE επιτυγχάνονταν στην τρίτη μέτρηση, δηλαδή μετά από έναν ολόκληρο χρόνο εφαρμογής του προγράμματος γνωστικής ενδυνάμωσης, στους ασθενείς που λάμβαναν τέτοιου είδους παρέμβαση. Αντίθετα, στην ομάδα των ασθενών που δε λάμβαναν αντίστοιχη παρέμβαση, η τρίτη μέτρηση έφερνε τα χαμηλότερα σκορ του MMSE.

14 Συμπεράσματα Μία άλλη παράμετρος που ερευνήθηκε στη μελέτη αυτή ήταν το επίπεδο κατάθλιψης, που μετρήθηκε με τη χρήση του GDS.. Συγκεκριμένα, όπως και με το ΜΜSE, τα αποτελέσματα του GDS σε ασθενείς που συμμετείχαν στην παρέμβαση συγκρίθηκαν με τα αποτελέσματα αυτών που δε συμμετείχαν. Συνεπώς, εκτός από τη βελτίωση στις μετρήσεις του MMSE, μία τέτοια παρέμβαση είναι πιθανό να μειώσει τα επίπεδα κατάθλιψης σε ασθενείς με άνοια, και άρα να βελτιώσει την ποιότητα της ζωής τους

15 Συμπεράσματα Ένα τελευταίο αποτέλεσμα αυτής της ανάλυσης σχετίζεται με το επίπεδο αλληλεπίδρασης μεταξύ του χρόνου της μέτρησης και το είδος της παρέμβασης, όπως απεικονίζεται στο GDS. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, τα χαμηλότερα σκορ στο. GDS σημειώνονταν στην τρίτη μέτρηση, δηλαδή μετά από ένα χρόνο παρέμβασης, στην ομάδα που λάμβανε ψυχοθεραπεία και νοητική ενδυνάμωση. Αντίθετα, η ομάδα που δε λάμβανε παρέμβαση σημείωνε τα υψηλότερα σκορ στην αντίστοιχη μέτρηση.

16 Συμπεράσματα Συνολικά, αποδεικνύεται ότι η επίδραση της Νοητικής Ενδυνάμωσης και της Συνθετικής Ψυχοθεραπείας σε ασθενείς με άνοια είναι σημαντική, και ικανή να βελτιώσει την ποιότητα ζωής αυτών των ανθρώπων.. Βασιζόμενοι στα αποτελέσματα αυτής της έρευνας, είναι φανερό ότι τέτοιες μέθοδοι παρέμβασης (γνωστική ενδυνάμωση και συνθετική ψυχοθεραπεία) αξίζει να χρησιμοποιούνται σε ανοϊκούς ασθενείς. Σαφώς χρειάζονται περαιτέρω μελέτες.

17 . Βιβλιογραφία 1. Hofman A., The Epidemiology of Alzheimer s Disease. In: Alzheimer sdementia. The 16th International Bayer Pharma Press Seminar, Paris, Rocca WA, Bonaiuto S, Lippi A, et al. Prevalence of clinically diagnosedalzheimer s disease and other dementing disorders: a door-to-doorsurvey in Apignano, Macerata Province, Italy. Neurology(1990) Chandra V, Kokmen E. Schoenberg BS, et al. Head trauma with loss of consciousness as a risk factor for Alzheimer s disease. Neurology (1989) American Psychiatric Association, Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders: DSM- IV, 4 th edn. Washington, DC: American Psychiatric Association American Psychiatric Association, Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders: DSM- IV, 4 th edn revised: DSM- IV- TR. Washington, DC: Americal Psychiatric Association Arno PS, Levine C, Memmott MM. The economic value of informal caregiving. Health Aff (Millwood) Beardsall, L. and Huppert, F. A.(1991). A comparison of clinical, psychometric, and behavioural memory test: Findings from a community study of the early detection of dementia. Int. J. Ger. Psychiat Boustani M, Sachs G, Callahan CM. Can primary care meet the biopsychosocial needs of older adults with dementia? J Gen Intern Med November; 22(11): Boustani Malaz, Peterson Britt, Hanson Laura, Harris Russell, and Lohr Kathleen N, Screening for Dementia in Primary Care: A Summary of the Evidence for the U.S. Preventive Services Task Force, Annals of Internal Medicine June 3, 2003 vol. 138 no Bridges-Webb Charles, Gilles Belinda, Speechly Catherine, Zurynski Yvonne, Hiramanek Navaz. Patients with Dementia and their Careers. Annals of the New York Academy of

18 9 Ο Πανελλήνιο Συνέδριο Νόσου Alzheimer & Συγγενών Διαταραχών και 1 ο Μεσογειακό Συνέδριο Νευροεκφυλιστικών Νοσημάτων Η Επίδραση της Νοητικής Ενδυνάμωσης & της Συνθετικής Ψυχοθεραπείας σε Ανοϊκούς Ασθενείς Ναυτικό Νοσοκομείο, Νευρολογική Κλινική, Κέντρο Μνήμης Πειραιά Εκφώνηση Παρουσίασης : Κέλλυ Κυριακοπούλου Ψυχολόγος - Ψυχοθεραπεύτρια MSc in Child, Adolescent & Family Mental Health Γεωργία Τριανταφύλλου Κλινική Ψυχολόγος Ψυχοθεραπεύτρια Integrative Psychotherapeutic Counselling ΜSc Foundations in Clinical Psychology Σας ευχαριστούμε!!!