Λειτουργικό Κοιλιακό άλγος Διαγνωστική προσέγγιση /αντιμετώπιση

Transcript

1 Λειτουργικό Κοιλιακό άλγος Διαγνωστική προσέγγιση /αντιμετώπιση Παναγιώτα Καφρίτσα, MD,PhD Διευθύντρια Παιδογαστρεντερολόγος ΙΑΣΩ ΠΑΙΔΩΝ, ΕΥΡΩΚΛΙΝΙΚΗ ΠΑΙΔΩΝ Συνεργάτης Γαστρεντερολογικής Μονάδας Α Παιδιατρικής Κλινικής ΕΚΠΑ

2 Λειτουργικό Κοιλιακό άλγος Διαγνωστική προσέγγιση /αντιμετώπιση Ανήκει στις λειτουργικές διαταραχές πεπτικού Διαταραχή του άξονα εγκεφάλου εντέρου

3 Μηχανισμοί Συνδυασμένη διαταραχή : Κινητικότητας Σπλαχνικής υπερευαισθησίας Εντερικού μικροβιώματος Αλληλοεπίδραση ΕΝΣ και ΚΝΣ Korterink et al

4

5 Prevalence of Functional Gastrointestinal Disorders in Children and Adolescents in the Mediterranean Region of Europe Scarpato E, Kolacek S, Jojkic-Pavkov D, Konjik V, Živković N, Roman E, Kostovski A, Zdraveska N, Altamimi E, Papadopoulou A, Karagiozoglou-Lampoudi T, Shamir R, Bar Lev MR, Koleilat A, Mneimneh S, Bruzzese D, Leis R, Staiano A; MEAP Group, Kafritsa P, Brusa S, Campanozzi A, Romano C, Salvatore S, Kotzakioulafi E, Barrio J, Cilleruelo ML, Juste M, Gutiérrez-Junquera C, Trbojević T, Ivković L. Clin Gastroenterol Hepatol Nov 9. 13,750 παιδιά (4-18 ετών) 9 χώρες Συχνότητα 20-26% Ευερέθιστο έντερο 4-5.6%

6 Nέοι Ορισμοί

7

8 Η2.Λειτουργικές διαταραχές που σχετίζονται με κοιλιακό άλγος Η2a. Λειτουργική δυσπεψία Η2a1. Μεταγευματική δυσφορία H2a2. Επιγαστραλγία H2b. Σύνδρομο ευερεθίστου εντέρου H2c. Κοιλιακή ημικρανία H2d. Λειτουργικό κοιλιακό άλγος μη καθορισμένο

9 Περίπτωση 1η Κορίτσι 14 ετών Επίμονο ή υποτροπιάζων άλγος στο επιγάστριο Αίσθημα πληρότητας μετά το κύριο γεύμα Αίσθημα ναυτίας κατά διαστήματα Δεν συνδυάζεται με διαταραχές στις κενώσεις

10 2 μήνες 4 ημέρες/ μήνα 1 ή περισσότερα Μεταγευματική πληρότητα Εύκολος κορεσμός Ναυτία, ερυγές Επιγαστραλγία ή καύσος Δεν υπάρχει ένδειξη για οργανική νόσο Η2a. Λειτουργική δυσπεψία Η2a1. Μεταγευματική δυσφορία H2a2. Επιγαστραλγία Ορισμός

11 Η2a. Λειτουργική δυσπεψία Η2a1. Μεταγευματική δυσφορία H2a2. Επιγαστραλγία Διάγνωση Κληρονομικό ιστορικό για έλκος Επίμονος πόνος δεξύ υποχόνδριο Δυσφαγία Απώλεια βάρους Αιμορραγία Επίμονοι έμετοι ΟΧΙ ΓΑΣΤΡΟΣΚΟΠΗΣΗ

12 Η2a. Λειτουργική δυσπεψία Η2a1. Μεταγευματική δυσφορία H2a2. Επιγαστραλγία Θεραπεία Εμπειρικά όχι καφείνη, καρυκεύματα, λιπαρά, μη στερινοειδή αντιφλεγμονώδη Ψυχολογική ενίσχυση Οταν υπάρχει επιγαστραλγία, ρανιτιδίνη ή PPIs για 4 εβδομάδες Οταν υπάρχειέντονη ναυτία ή αίσθημα πληρότητας Προκινητικά ή κυπροεπταδίνη? Γαστρικός βηματοδότης?

13 Η2.Λειτουργικές διαταραχές που σχετίζονται με κοιλιακό άλγος H2b. Σύνδρομο ευερεθίστου εντέρου Ορισμός Διάρκεια 2 μήνες Πόνος για 4 ημέρες/μήνα Σχετίζεται με αφόδευση Διαταραχή συχνότητας κενώσεων Διαταραχή σύστασης κοπράνων Δεν περνά μετα την αφόδευση Δεν υπάρχει ένδειξη για οργανική νόσο

14 Η2.Λειτουργικές διαταραχές που σχετίζονται με κοιλιακό άλγος H2b. Σύνδρομο ευερεθίστου εντέρου Διάγνωση Κληρονομικό ιστορικό για ΙΦΝΕ, κοιλιοκάκη Επίμονος πόνος δεξια βουβωνική περιοχή Απώλεια βάρους-ανεπαρκής ανάπτυξη Περιπρωκτική νόσος Νυκτερινή διάρροια Αρθρίτιδα Καθυστέρηση ήβης Πυρετός Αιμορραγία Επίμονοι έμετοι Καλπροτεκτίνη κοπράνων > 250 mg/dl

15 Η2. Λειτουργικές διαταραχές που σχετίζονται με κοιλιακό άλγος H2b. Σύνδρομο ευερεθίστου εντέρου Θεραπεία

16 Η2. Λειτουργικές διαταραχές που σχετίζονται με κοιλιακό άλγος H2b. Σύνδρομο ευερεθίστου εντέρου Θεραπεία FODMAPS Προβιοτικά Φυτικές ίνες Συμπεριφορική θεραπεία Μινθέλαιο Αντιβιοτικά Αντισπασμωδικά Αντικαταθλιπτικά

17 Η2. Λειτουργικές διαταραχές που σχετίζονται με κοιλιακό άλγος H2b. Σύνδρομο ευερεθίστου εντέρου Θεραπεία ζυμώσιμοι ολιγοσακχαρίτες, δισακχαρίτες, μονοσακχαρίτες και πολυόλες

18 Low FODMAP Food Chart IBSDiets.org Low FODMAP Bamboo shoots Bean sprouts Broccoli Cabbage, common and red Carrots Celery (less than 5cm stalk) Chick peas (1/4 cup max) Corn (1/2 cob max) Courgette Cucumber Eggplant Green beans Green pepper Kale Lettuce e.g. Butter, iceberg, rocket Parsnip Potato Pumpkin Red peppers Scallions / spring onions (green part) Squash Sweet potato Tomatoes Turnip Bananas, unripe Blueberries Cantaloupe Cranberry Clementine Graps Melons e.g. Honeydew, galia Kiwifruit Lemon Orange Pineapple Raspberry Rhubarb Strawberry Vegetables and Legumes Fruit High FODMAP Garlic Onions Aparagus Beans e.g. black, broad, kidney, lima, soya Cauliflower Cabbage, savoy Mange tout Mushrooms Peas Scallions / spring onions (white part) Apples Apricot Avocado Bananas, ripe Blackberries Grapefruit Mango Peaches Pears Plums Raisins Sultanas Watermelon For up to date and extensive information go to

19 Η2. Λειτουργικές διαταραχές που σχετίζονται με κοιλιακό άλγος H2b. Σύνδρομο ευερεθίστου εντέρου Θεραπεία

20 Η2. Λειτουργικές διαταραχές που σχετίζονται με κοιλιακό άλγος H2b. Σύνδρομο ευερεθίστου εντέρου Θεραπεία Προβιοτικά

21 Η2. Λειτουργικές διαταραχές που σχετίζονται με κοιλιακό άλγος H2b. Σύνδρομο ευερεθίστου εντέρου Θεραπεία VSL#3 Improves Symptoms in Children with IBS: A Multicenter, DBRP cross-over Study Guandalini S, et al. JPGN 2010

22 Η2. Λειτουργικές διαταραχές που σχετίζονται με κοιλιακό άλγος H2b. Σύνδρομο ευερεθίστου εντέρου Θεραπεία Horvath A, et al. Aliment Pharmacol Ther 2011

23 Η2. Λειτουργικές διαταραχές που σχετίζονται με κοιλιακό άλγος H2b. Σύνδρομο ευερεθίστου εντέρου Θεραπεία Lactobacillus reuteri DSM for the Management of Functional Abdominal Pain in Childhood: A RDBPCT Weizman Z, et al. J Pediatr 2016

24 Η2. Λειτουργικές διαταραχές που σχετίζονται με κοιλιακό άλγος H2b. Σύνδρομο ευερεθίστου εντέρου Θεραπεία A Mixture of 3 Bifidobacteria Decreases Abdominal Pain and Improves the QoL in Children With IBS. A Multicenter, RDB Placebo-Controlled, Crossover Trial Gianetti E, et al. J Clin Gastroenterol 2016 Bifidobacterium infantis, brevi, longum

25 Η2. Λειτουργικές διαταραχές που σχετίζονται με κοιλιακό άλγος H2b. Σύνδρομο ευερεθίστου εντέρου Θεραπεία Φυτικές ίνες

26 Η2. Λειτουργικές διαταραχές που σχετίζονται με κοιλιακό άλγος H2b. Σύνδρομο ευερεθίστου εντέρου Θεραπεία 2013

27 Η2. Λειτουργικές διαταραχές που σχετίζονται με κοιλιακό άλγος H2b. Σύνδρομο ευερεθίστου εντέρου Θεραπεία Systematic Review of RCTs: Fiber Supplements for Abdominal Pain-Related FGIDs in Childhood Horvath A, et al. Ann Nutr Metab 2012

28 Η2. Λειτουργικές διαταραχές που σχετίζονται με κοιλιακό άλγος H2b. Σύνδρομο ευερεθίστου εντέρου Θεραπεία Αντιβιοτικά ( ριφαξιμίνη)

29 Η2. Λειτουργικές διαταραχές που σχετίζονται με κοιλιακό άλγος H2b. Σύνδρομο ευερεθίστου εντέρου Θεραπεία Internet-Delivered Cognitive Behavior Therapy for Adolescents With Irritable Bowel Syndrome: A RCT Bonnert M, et al. Am J Gastroenterol 2016

30 Η2. Λειτουργικές διαταραχές που σχετίζονται με κοιλιακό άλγος Η2c. Κοιλιακή Ημικρανία Παροξυσμικό στερεοτυπικό κοιλιακό άλγος > 1 ώρα Μεσοδιάστημα εβδομάδες ή μήνες Επηρεάζει την καθημερινή δραστηριότητα Συνδυάζεται με 2 τουλάχιστον : Ανορεξία, ναυτία, εμετό,κεφαλαλγία, φωτοφοβία,ωχρότητα Δεν υπάρχει ένδειξη για οργανική νόσο Ορισμός 6 μήνες διάρκεια, 2 επεισόδια

31 Η2. Λειτουργικές διαταραχές που σχετίζονται με κοιλιακό άλγος Η2c. Κοιλιακή Ημικρανία Διάγνωση Πρόδρομα συμπτώματα Αποκλεισμός Διαλείπουσα απόφραξη λεπτού εντέρου Αποφρακτική ουροπάθεια Υποτροπιάζουσα παγκρεατίτιδα Νόσος χοληφόρων Οικογενής μεσογειακός Πορφυρία Ψυχιατρική Συνδρομή

32 Η2. Λειτουργικές διαταραχές που σχετίζονται με κοιλιακό άλγος Η2c. Κοιλιακή Ημικρανία Θεραπεία Εξαρτάται από τη συχνότητα και βαρύτητα Πιζοτιφένιο Αμιτριπτιλίνη Προπρανολόλη Κυπροεπταδίνη

33 Η2. Λειτουργικές διαταραχές που σχετίζονται με κοιλιακό άλγος H2d. Λειτουργικό κοιλιακό άλγος μη καθορισμένο Ορισμός 2 μήνες διάρκεια, 4 επεισόδια/μήνα Επεισοδιακός ή συνεχής πόνος Δεν εντάσσεται στα προηγούμενα σύνδρομα Δεν υπάρχει ένδειξη για οργανική νόσο

34 Περίπτωση 2η ΑΓΌΡΙ 14 ετών Περιομφαλικός πόνος τους τελευταίους 6 μήνες Δεν έχει σχέση με γεύμα ή κενώσεις Αυξομειώνεται η ένταση Απουσίες στο σχολείο Εχουν δοκιμάσει τα πάντα

35 Η2. Λειτουργικές διαταραχές που σχετίζονται με κοιλιακό άλγος H2d. Λειτουργικό κοιλιακό άλγος μη καθορισμένο Χρόνιος πόνος

36 Η2. Λειτουργικές διαταραχές που σχετίζονται με κοιλιακό άλγος H2d. Λειτουργικό κοιλιακό άλγος μη καθορισμένο Διάγνωση Ελάχιστος έλεγχος

37 Η2. Λειτουργικές διαταραχές που σχετίζονται με κοιλιακό άλγος H2d. Λειτουργικό κοιλιακό άλγος μη καθορισμένο Θεραπεία Ανάγκη καθησύχασης γονέων Προβιοτικά? Συμπεριφορική συμβουλευτική Υπνοθεραπεία? Φάρμακα? Αμιτριπτιλίνη? Σιταλοπράμη?

38 Lactobacillus reuteri DSM in the Treatment of Functional Abdominal Pain in Children: RCT Study Jadrešin, Oleg; Hojsak, Iva; Mišak, Zrinjka; Kekez, Alemka Jaklin; Trbojevic, Tena; Ivkovic, Lana; Kolacek, Sanja Journal of Pediatric Gastroenterology and Nutrition64(6): , June Severity of the pain (Wong-Baker FACES Pain Rating Scale, WBF) from first to fourth month (Mann-WhitneyU test). Copyright 2017 by European Society for Pediatric Gastroenterology, Hepatology, and Nutrition and North American Society for Pediatric Gastroenterology, Hepatology, and Nutrition 38

39 Η2. Λειτουργικές διαταραχές που σχετίζονται με κοιλιακό άλγος H2d. Λειτουργικό κοιλιακό άλγος μη καθορισμένο Θεραπεία Συμπεριφορική συμβουλευτική Υπνοθεραπεία

40 Η2. Λειτουργικές διαταραχές που σχετίζονται με κοιλιακό άλγος H2d. Λειτουργικό κοιλιακό άλγος μη καθορισμένο Θεραπεία Newlove-Delgado TV, Martin AE, Abbott RA, Bethel A, Thompson-Coon J, Whear R, Logan S. Dietary interventions for recurrent abdominal pain in childhood. Cochrane Database Syst Rev Mar 2 We found some evidence suggesting that probiotics may be helpful in relieving pain in children with RAP in the short term. Clinicians may therefore consider probiotic interventions as part of the management strategy for RAP. Further trials are needed to find out how effective probiotics are over longer periods of time and which probiotics might work best. We did not find convincing evidence that fibre supplements are effective in improving pain in children with RAP. Future larger, high-quality studies are needed to test the effectiveness of fibre and low FODMAP diet treatments.

41 Η2. Λειτουργικές διαταραχές που σχετίζονται με κοιλιακό άλγος H2d. Λειτουργικό κοιλιακό άλγος μη καθορισμένο Θεραπεία

42 Η2. Λειτουργικές διαταραχές που σχετίζονται με κοιλιακό άλγος H2d. Λειτουργικό κοιλιακό άλγος μη καθορισμένο Θεραπεία

43 Η2. Λειτουργικές διαταραχές που σχετίζονται με κοιλιακό άλγος H2d. Λειτουργικό κοιλιακό άλγος μη καθορισμένο Θεραπεία

44 Συμπεράσματα Επιτυχής αντιμετώπιση των λειτουργικών διαταραχών που σχετίζονται με κοιλιακό άλγος στα παιδιά στηρίζεται κυρίως στην σχέση εμπιστοσύνης ιατρού-γονιού-παιδιού Τα προβιοτικά ενδέχεται να βοηθούν κυρίως στα παιδιά με σύνδρομο ευερεθίστου εντέρου Χρειάζονται περισσότερες μελέτες για τη δίαιτα χωρίς FODMAPs, φάρμακα Η συμπεριφορική θεραπεία είναι αποτελεσματική Θεραπεία placebo? Νέες μελέτες βασισμένες στα ROME IV κριτήρια.

45