مجله داوشکده پسشکی اصفهان سال / 35 شمارهی 438/ هفتهی دوم شهریور 1396

Transcript

1 اصفهاى پزشکی دانشکده هجله 1396 هاه شهریور دوم 438 /هفتهی پنجن/شوارهی و سی سال 1396/2/18 دریافت: تاریخ 1396/3/27 پذیزش: تاریخ سساریه عمل از بعد لرز بر میلیگرم/کیلوگرم( 2 و )1 وریدی هیدروکورتیسون تجویس تأثیر بررسی وخاعی بیحسی با افضلی سهیال پ ر هیرمه آواهیتا صف ی محمدرضا هىرمىد عظیم چکیده پژوهشی مقاله تأثیر تعییي ذف با هطالع ایي است. ضذ ارای آى ک ترل برای هختلفی ر ش ای ک ى تا ک است خاعی بیحسی در ضایع عارض ی یک عول از بعذ لرز مقذمه: ضذ. ا جام ا تخابی سساریي جراحی اعوال در خاعی بیحسی از بعذ لرز از پیصگیری بر ضا ذ گر با هقایس در ریذی یذر ک رتیس ى دز 2 تج یس بر هیلیگرم 2 1 ترتیب ب د م ا ل گر ای در ضذ ذ. ت زیع فر 45 گر س در سساریي کا ذیذای باردار زى 135 بالی ی کارآزهایی هطالع ی یک در روشها: در عول از بعذ لرز بر ز ضذ تسریق بیواراى ب دقیق 5 طی ریذی ضکل ب اف ب ذ کالهپ از بعذ هطاب حجن با رهالسالیي س م گر در یذر ک رتیس ى کیل گرم گردیذ. هقایس تعییي گر س یذر ک رتیس ى گر از درصذ( )36/4 فر 16 هیلیگرم/کیل گرم 1 یذر ک رتیس ى گر از درصذ( )54/8 فر 23 ک ضذ ذ عول از بعذ لرز دچار بیوار 75 یافتهها: P(. > )0/001 داضت هع یداری تفا ت گر س در عول از بعذ لرز بر ز ب د ذ ضا ذ گر از درصذ( )85/7 فر 36 هیلیگرم/کیل گرم 2 بیواراى در عول از بعذ لرز بر ز کا ص با خاعی بیحسی با سساریي جراحی عول تحت بیواراى در ریذی یذر ک رتیس ى هیلیگرم/کیل گرم 2 تسریق وتیجهگیزی: قطعی تأثیر تعییي ه ظ ر ب بیطتر هطالعات ا جام حال عیي در ذارد. پی در بیواراى برای را خاصی جا بی عارض ی دار ایي از استفاد هیرسذ ظر ب ب د ورا هیگردد. ت صی عول از بعذ لرز از پیصگیری در یذر ک رتیس ى خاعی بیحسی یذر ک رتیس ى عول از بعذ لرز کلیذی: واصگان بعذ لزس بز میلیگزم/کیلوگزم( 2 و )1 وریذی هیذروکورتیشون تجویش تأثیز بزرسی س یال. افضلی آ ا یتا پ ر یرهي هحوذرضا صف ی عظین ره ذ ارجاع: )438(: اصف اى پسضکی دا طکذ هجل وخاعی. بیحسی با سشاریه عمل اس مقدمه هت اػتر خاعی تیحؼی ؿایع ع اسم اص جشاحی عول اص تعذ لشص عوتل ت تت تؼتس داسد هساتا زی ؿتی هخسلف زحقیقاذ دس اص تعذ لشص )1(. اػر ؿذ تیاى دسكذ 56/7 زا هلشف ه سد داس ای دسكتذ 30 حتذ د دس هت اػر اخ ؿای ذ زجاسب اص یکی تیحؼی تی ؿتی زحتر تیوتاساى دسكتذ 75 عو هی تی ؿی زحر تیواساى )1-2(. هیافسذ ازااق خاعی اص اؿتی فیضی ل طیتش اػتسشع تاعتا اخ ؿتای ذ زجشت ی ایي تاعتا هت هتشتي دیاهؼتیذ ز لیتذ اهؼیظى یافس ی افضایؾ هلشف داخل فاس افضایؾ چوی دس ى فاس افضایؾ قلثی تش ىد افضایؾ صخن ا هحل دس فاس اػسشع ایجاد یض هیذگی ایجاد هغضی هتیگتشدد ػتودازیش زحشیتش اص اؿتی ع اسم دیگش دسد زذیذ تتاسداس هتادساى دس فیضی ل طیش زغییشاذ د ثال ت طشفی اص 1(. )3-4 ػضاسیي طی خ شیضی هیضاى وچ یي هییاتذ. افضایؾ اهؼیظى ت یاص تتیحؼتی طتی ػودازیش ز ى افضایؾ ه ایي ضوي اػر. ز ج قاتل لتشص ا ویر سیج دس هیه ذ. ایجاد خ ى هنفاسی تیواس دس خاعی خاعی تیحؼی زحر ػضاسیي ها ذیذای تاسداس هادساى دس عول اص تعذ )5(. داس ذ هغضی یا قلثی تیواسی ه هادسا ی دس یظ ت هیؿ د تیسش ه تنزتشیي اص یکتی تی ؿتی اص تعذ لشص دسهاى خیؾگیشی ت اتشایي هیتاؿذ. تیواس اص هشاقثر ج ث ای safavi@med.mui.ac.ir یا مراقبته و بیهوشی تحقیقات مرکز استاد 1- یا مراقبته و بیهوشی تحقیقات مرکز استادیار 2- ایران اصفهان اصفهان پزشکی علوم دانشگاه ویژه ایران اصفهان اصفهان پزشکی علوم دانشگاه ویژه ایران اصفهان اصفهان پزشکی علوم دانشگاه پزشکی دانشکدهی دانشجویی تحقیقات کمیتهی پزشکی دانشجوی 3- صفوی محمدرضا یمسؤول: نویسنده شهریور دوم هفتهی 438/ شمارهی / 35 سال اصفهان پسشکی داوشکده مجله

2 دس خاز فیضی ل طی لشص چ تیي تیتاى ؿتذ اػتر هت وتا گی دس ػیؼسن ز ظین حشاسذ تذى ت د ثال زغییشاذ دسج ی حشاسذ هحیطی تت ع اى عی هکا یؼن دفاعی عول هیه ذ زا دهتای داخلتی تتذى ج تر حاظ عولکشد طثیعی دس یش هحذ د ی طثیعی تاقی توا تذ اهتا دس طتی تی ؿی ایي ز ظیواذ دهایی ت ن هیخت سد اگتش جشاحتی دس یتش هحیط ػشد ا جام گیشد ه جش ت افر دهای تذى هیگشدد )1-2(. افر دهای تذى اثشاذ هساا زی تش خیؾآگ ی تعذ اص عول جشاحی داسد ه یکی اص آى ا ایجاد لشص اػر. لشص یش خاػخ خیچیذ اص طتشف تذى هیتاؿذ هت دس آى حتذاقل ػت هتذل هخسلتف اص فعالیتر تای ها یچ ای ازااق هیافسذ. اه ؾ دفاعی تذى ت اص دػر دادى حتشاسذ ؿاهل فعالیر ای اص ه ز س خ ػسی زشه ط ض لشص هیتاؿذ. دس اقع لشص آخشیي هکا یؼتن دفتاعی هتیتاؿتذ هت تت وتشا فعالیتر تای ها یچ ای تتا فشهتا غ 4-8 شزتض ز لیتذ هسات لیؼتن حشاسزتی سا زتا 600 دسكذ ؼثر ت ػطح خای زق یر هیه ذ )6(. اگش چ داس ای هخسلای ظیش هساهیي ) ( آلا سا یتل )9( زشاهاد ل 10( )2 ه یضین ػ لااذ 12( )11 ا ذا ؼتسش ى )13( د الػسش ى )14( فیض ػسیگویي )15( تشای دسهتاى ختیؾگیتشی اص ایي هکل اػسااد هیؿذ ذ اها ص داس ی ایذ آلی تشای ایي ه ظ س اسای ذ اػر. اص ایي س تا ز ج ت ایي ه زأثیش دص تای هخسلتف یذس ه سزیض ى دس یچ هطالع ای تشسػی ذ ت د هطالع ی حاضتش تتتا تتذف زعیتتیي زتتأثیش زجتت یض 2 دص 2 1 هیلتتیگشم/هیلتت گشم یذس ه سزیض ى تش خیؾگیشی اص لشص تعذ اص تیحؼی خاعی دس اعوال جشاحی ػضاسیي ا سخاتی هقایؼ تا گتش ؿتا ذ تعتذ اص تتیحؼتی خاعی ت ا جام سػیذ. روشها هطالع ی حاضش یش هطالع ی هاسآصهایی تتالی ی زلتادفی ؿتذ ی د ػ ه س تا گش ؿا ذ تت د هت دس ػتال 1395 دس تیواسػتساى ؿت یذ ت سی اكتا اى ا جتام ؿتذ. جاهعت ی تذف هطالعت ص تاى تتاسداس ها ذیذای عول جشاحی ػضاسیي زحر تیحؼی خاعی ت د ذ. هعیاس ای س د تت هطالعت ؿتاهل ص تاى تتاسداس ها ذیتذای عوتل جشاحی ػضاسیي ا سخاتی زحتر تتیحؼتی ختاعی تتا دسجتاذ II I تی ؿی تش اػاع هعیتاس American Society of Anesthesiologists )ASA( عذم ػاتق ی اخسالل دس فاس خ ى تیواسی قلثتی ؿتذیذ ز ج عذم اعسیاد ت داس یا ه اد هخذس عذم ػاتق ی آلتشطی زحتر دسهتتاى تتتا ه سزیکتت اػتتسش صیذ ؿتتاخق زتت د ی تتتذ ی هوستتش اص 30 هیل گشم/هسشهشتع ت د. وچ یي ش گ زغییش دس زک یش تی ؿتی یا ؿ ا ذی هث ی تش آلشطی ؼثر ت داس ای هطالع یاص تت زضسیت خ ى ط ال ی ؿذى صهاى تی ؿتی )تتیؾ اص 2 ػتاعر( تت ع ت اى هعیاس ای خش ج اص هطالع دس ظش گشفس ؿذ. س ؽ هاس تذیي ك سذ ت د ه تعتذ اص زلت یة طتش ا جتام وا گی ای الصم 135 صى تاسداس داسای هعیاس تای س د تت س ؽ زلادفیػاصی تل هی دس ػ گش 45 اش ز صیع ؿذ ذ تذیي زشزیتة ه ػ تیواس ا ل ت قیذ قشع دس یکتی اص ػت گتش قتشاس گشفس تذ تیواساى تعذی ت ك سذ هس الی دس گش تا ز صیتع ؿتذ ذ زتا حجتن و ت زعذاد هافی دس ش گش سػیذ. تیواساى گتش ا ل د م تت زشزیة زحر زضسی 2 1 هیلیگشم/هیل گشم یذس ه سزیض ى سیذی قشاس گشفس ذ ت گش ػ م حجن هات شهالػالیي زضسی ؿذ. داس ا تعذ اص هالهح ت ذ اف ت ؿکل سیذی طی 5 دقیقت زضسیت ؿذ. داس ا دس ػش گ ای هات تا حجن یکؼاى ت ك سذ هذگتزاسی ؿذ ز ػط فشدی ه دس جشیاى هطالع ث د آهاد ؿتذ ز ػتط خضؿتش هجشی طش ت تیوتاساى زضسیت گشدیتذ. وچ تیي ؿتخق جوتعآ سی ه ذ ی داد ا اص ت داس ی زضسیت تتیاطتال تت د. وت ی تیوتاساى هشاقثر ای هعو ل خشػساسی سا دس طی هذذ هذاخل دسیافر هشد ذ. دس و ی تیواساى فاس خ ى ػیؼس ل دیاػس ل ضشتاى قلة دسكذ اؿثا اهؼیظى خ ى دسجت ی حتشاسذ هشهتضی هحیطتی دس هیضاى خای ش 15 دقیق حیي عول زا خش ج اص سیکا سی ا ذاص گیشی ثثر ؿذ. دهای ازاق جشاحی سیکا سی تا اػسااد اص یش دهاػت ج دی اسی ا ذاص گیشی دس هحذ د ی ± 0/5 23/0 دسج ی ػا سیگتشاد گ ذاسی ؿذ. ج ر ا جام تیحؼی ختاعی تیوتاس دس ضتعیر ؼتس قتشاس گشفتر تعتذ اص ختشج دسج تتا اػتسااد اص یتذل ؿتواس ی 25 اص هیذالیي تیحؼی خاعی تا اػسااد اص زضسی 2/5 هیلیلیستش هاسهتاصیي 0/5 دسكذ ا جام ؿذ. اسصیاتی تاالزشیي ػطح تل ک حؼی تا اػسااد اص س ؽ Pinprick ا جام ثثر گشدیذ. دس ازاق سیکا سی تیواساى زحتر هشاقثتر قتشاس گشفس تذ تتا خست خ ؿیذ ؿذ ذ یچ تیواسی ت ك سذ فعال گشم ذ. و ی تیوتاساى 6 لیسش دس دقیق اهؼیظى تا اػسااد اص هاػش ك سذ دسیافر هشد ذ. تش ص ؿذذ لشص تیواساى ش 15 دقیق اص ؿش تیحؼی خاعی زتا خش ج اص سیکا سی ثثر ؿذ. ؿذذ لشص دس یش وش ت ذی 4 دسجت تتیي 0-3 دسج ت ذی گشدیذ ه كاش ت ه ضل ی عذم ج د لشص 1 لشص خایتف دس ػش ك سذ 2 زشه س قاتل س یر ه تتیؾ اص یتش دػتس ع تل سا دسگیش ه ذ 3 فعالیر ز د ی ع ال ی تا دسگیشی هل تذى ت د. ع اسم جا ثی داس ای ه سد اػسااد ؿتاهل ز ت اػتساشا افضایؾ یا ها ؾ فاس خ ى ت هقذاس تتیؾ اص 30 دسكتذ اص صهتاى خای تش ص زاهیهاسدی تشادیهاسدی )زغییش تیؾ اص 25 دسكذ صهتاى خایت ( هتکالذ ز اؼتی افتر دسكتذ اؿتثا اهؼتیظى تشسػتی ثثر ؿذ. 822

3 هیا گیي ؿذذ لشص تعذ اص عول بررسی تأثیر تجویس 2 دز هیدروکورتیسون وریدی متغیر میاوگیه سه )سال( جدول 1. توزیع متغیرهای دموگرافیک و عمومی سه گروه گروه مقدار P هیدروکورتیزون 1 هیدروکورتیزون 2 دارونما میلیگرم/کیلوگرم میلیگرم/کیلوگرم 3/863 3/113 3/213 3/373 3/433 3/133 3/683 33/8 ± 4/3 38/3 ± 3/9 162/8 ± 5/3 75/5 ± 6/8 28/5 ± 1/8 2/3 ± 3/6 1 )2/4( 12 )28/6( 14 )33/3( 12 )28/6( 3 )7/1( 31/4 ± 5/1 38/3 ± 3/76 164/4 ± 4/9 79/2 ± 7/6 28/9 ± 1/8 2/3 ± 3/8 1 )2/3( 13 )22/7( 19 )43/2( 13 )29/5( 1 )2/3( 31/1 ± 4/5 37/8 ± 1/6 161/5 ± 5/2 74/2 ± 7/5 28/3 ± 1/9 2/3 ± 1/3 1 )2/4( 14 )33/3( 18 )42/9( 9 )21/4( 3 )3( میاوگیه سه حاملگی )هفته( میاوگیه قد )ساوتیمتر( میاوگیه وزن )کیلوگرم( میاوگیه ومایهی تودهی بدوی )کیلوگرم/مترمربع( میاوگیه تعداد بارداری تعداد )درصد( باالتریه سطح بلوک حسی T3 T4 T5 T6 T8 دس ك سذ افر فاس خ ى 5 هیلیگشم افذسیي دس ك سذ افر ضشتاى قلة 0/5 هیلیگشم آزش خیي دس ك سذ افتضایؾ فتاس خت ى 5-10 هیلیگشم التستال ل دس كت سذ تتش ص اػتساشا 4 هیلتیگتشم ا ذا ؼسش ى ت تیواس زضسی هیؿذ. دس ك سذ تش ص لشص تا ؿذذ تاالزش اص 20 1 هیلیگشم هدشیذیي ت ك سذ سیذی ت تیواس زضسی هیؿذ. داد ای هطالع تعذ اص جوعآ سی اسد سایا ؿذ دس هحیط شمافضاس )version 24, IBM Corporation, Armonk, ؼخ ی NY( 24 SPSS 2 تتا اػتسااد اص آصهت ى تای آهتاسی One-way ANOVA χ Repeated measures ANOVA زجضی زحلیل گشدیذ. یافتهها دس ایي هطالع ػ گش 45 اش اص ص اى زحر عول جشاحی ػضاسیي تا تیحؼی خاعی ه سد هطالع قشاس گشفس ذ ه دس طی هذذ هطالعت 3 اش اص گش یذس ه سزیض ى 1 هیلیگشم/هیلت گشم 1 اتش اص گتش یذس ه سزیض ى 2 هیلیگشم/هیل گشم 3 اش اص گش ؿا ذ ت علتر تش ص ع اسم اخ اػس دس طی عول اص هطالع ختاسج ؿتذ ذ. تشاتتش سایج تت دػتر آهتذ ػت گتش هت سد هطالعت اص ظتش هسغیش تای ده گشفیش اخسالف هع یداسی ذاؿس ذ )جذ ل 1(. تشسػی خاساهسش ای و دی اهیش دس طی هتذذ عوتل سیکتا سی اى داد ه ػ گش اص ظش زغییشاذ فاس خ ى ضشتاى قلة دسكتذ اؿثا اهؼیظى خ ى اخسالف هع یداسی ذاؿس ذ یچ تیوتاسی دس طتی هطالع دچاس اخسالل ؿذیذ و دی اهیش ذ. وچ یي تشسػی دسجت ی حشاسذ هحیطی هشهضی )تا دهاػت ج زیودا یتش اگتضیالسی( تیوتاساى اى داد ه دس طی هذذ هطالع تیوتاساى ػت گتش اص ظتش زغییتشاذ هع یداسی ذاؿس ذ اخسالف ػ گش هع یداس ث د. هشاقثر تیواساى دس طی هذذ عول سیکا سی تاى داد هت دس هجو 75 اش دچاس لشص تعذ اص عول ؿذ ذ ه 23 اش )54/8 دسكذ( اص گتتش 16 اتتش )36/4 دسكتتذ( اص گتتش یتتذس ه سزیض ى 2 هیلیگشم/هیل گشم 36 اش )85/7 دسكتذ( اص گتش ؿتا ذ ت د تذ تتش ص لتشص تعتذ اص عوتل دس ػت گتش زاتا ذ هع تیداسی داؿتر.)P > 0/001( دس ؿکل 1 هیا گیي ؿذذ لشص تعتذ اص عوتل اص تتذ س د تت سیکا سی زا دقیق ی 90 ت زاکیش ػ گش آهذ اػر. تتش اػتاع ایتتتي ؿتتتکل گتتتش دسیافتتتر ه تتتذ ی یتتتذس ه سزیض ى 2 هیلیگشم/هیل گشم هوسشیي ؿذذ لشص سا دس زواهی صهاى ا داؿس ذ دس هقاتل گش ؿا ذ تتاالزشیي ؿتذذ لتشص تعتذ اص عوتل سا دس زواهی هقاطع صها ی داؿس ذ. گش ا ی ذس ه سزیض ى _ mg/kg1 ی ذس ه سزیض ى mg/kg 2 ؿا ذ 0/80 0/60 0/40 0/20 0/00 دسج ی حشاسذ هحیطی )0/100= P( هشهتضی )0/110 = P( زاتا ذ شکل 1. میانگین شدت لرز از بدو ریکاوری تا دقیقهی 09 در سه گروه 823

4 متغیر بروز لرز بعد از عمل شدت لرز بعد از عمل زمان بروز لرز دریافت پتیدیه دز پتیدیه دریافتی )میلیگرم( بروز تهوع و استفراغ بعد از عمل دریافت اوداوسترون دز اوداوسترون دریافتی )میلیگرم( دریافت اتروپیه دز اتروپیه دریافتی مدت اقامت در ریکاوری )دقیقه( زمان ورود به ریکاوری بعد از ورود به ریکاوری جدول 2. توزیع فراوانی بروز لرز و عوارض بعد از عمل و دریافت دارو در سه گروه گروه مقدار P هیدروکورتیزون 2 هیدروکورتیزون 1 دارونما میلیگرم/کیلوگرم میلیگرم/کیلوگرم 3/332 3/347 3/331 3/331 3/163 3/332 3/ )85/7( 3/19 ± 3/21 13 )31/3( 21 )53/3( 36 )85/7( 45/13 ± 27/33 27 )64/3( 31 )73/8( 7/19 ± 4/53 5 )11/9( 5/13 ± 3/36 64/33 ± 5/13 16 )36/4( 3/82 ± 3/18 8 )18/2( 13 )22/7( 5 )11/4( 25/33 ± 3/31 16 )36/4( 16 )36/4( 4/33 ± 3/31 12 )27/3( 9/25 ± 4/56 64/33 ± 5/73 23 )54/8( 1/43 ± 3/23 5 )11/9( 18 )42/9( 11 )26/2( 43/33 ± 33/53 19 )45/2( 19 )45/2( 4/33 ± 3/31 11 )26/2( 13/33 ± 3/31 64/23 ± 5/33 آصه ى Repeated measures ANOVA یض اى داد ه س تذ )27/3 دسكذ( 5 اش )11/9 دسكذ( ازتش خیي دسیافتر هشد تذ اهتا ؿذذ لشص تعتذ اص عوتل دس ػت گتش اختسالف هع تیداسی داؿتر )0/001 > P(. اص ظش صهاى تتش ص لتشص 26 تیوتاس دس صهتاى س د تت سیکا سی داسای لشص ت د ذ 49 اش تعذ اص س د ت سیکتا سی دچتاس لشص ؿذ ذ صهاى تش ص لشص یض دس ػ گش زاا ذ هع یداسی داؿتر.)P = 0/002( دس طی هذذ هذاخل 52 اش خسیذیي دسیافر هشد ذ هت 11 اتش )26/2 دسكذ( اص گش 1 هیلیگشم/هیل گشم 5 اش )11/4 دسكتذ( اص گش 2 هیلیگشم/هیل گشم 36 اتش )85/7 دسكتذ( اص گتش ؿتا ذ ت د ذ زاا ذ ػت گتش هع تیداس تت د )0/001 > P(. هیتا گیي دص خسیذیي دسیافسی دس ػ گش 1 هیلیگشم/هیل گشم 2 هیلیگشم/هیل گشم یتتذس ه سزیض ى گتتش ؿتتا ذ تتت زشزیتتة ± 33/50 40/0 45/10 ± 27/30 25/00 ± 0/01 هیلتیگتشم زاتا ذ ػت گتش هع یداس ت د 0/047( =.)P دس ػ گش 2 1 هیلیگشم/هیلت گشم یتذس ه سزیض ى گتش ؿا ذ ت زشزیتة 19 اتش )45/2 دسكتذ( 16 اتش )36/4 دسكتذ( 27 اش )64/3 دسكذ( دچاس ز اػساشا تعذ اص عول ؿذ ذ تتش ص ایي عاسض یض دس ػ گش زاا ذ هع تیداسی داؿتر )0/031 = P(. دس ایتتي ػتت گتتش تتت زشزیتتة 19 اتتش )45/2 دسكتتذ( 16 اتتش )36/4 دسكذ( 31 اش )73/8 دسكذ( ا ذا ؼسش ى دسیافر هشد تذ اخسالف ػ گش هع یداس ت د )0/001 = P(. هیتا گیي دص ا ذاػتسش ى دسیتافسی یتض دس ػت گتش ختیؾگاست تت زشزیتة 4/00± 0/01 7/19 ± 4/50 4/00 ± 0/01 هیلیگشم ت د 0/001( >.)P دس ػ گش خیؾگاس ت زشزیة 11 اش )26/2 دسكذ( 12 اتش زاا ذ ػ گش هع یداس ث د )0/160 = P(. هیا گیي ازش خیي دسیافسی یتتض دس ػتت گتتش تتت زشزیتتة ± 0/01 10/00 ± 4/60 9/25 5/10 ± 3/36 هیلیگشم زاا ذ ػ گش هع یداس تت د 0/032( =.)P الصم ت رهش اػر هتذذ اقاهتر دس سیکتا سی دس ػت گتش زاتا ذ هع یداسی ذاؿر )0/970 = P(. ایي سایج دس جذ ل 2 آهذ اػر. بحث لشص تعذ اص عول یش عاسض ی ؿایع دس اعوتال جشاحتی هخسلتف تت یظ اعوال جشاحی زحر تیحؼی خاعی اػتر. تتش ص لتشص تعتذ اص عول ت خل ف دس عول جشاحی ػضاسیي عتال تتش اریتر آصاس تیواس هوکي اػر ه جش ت تش ص ع اسم ثا ی وچت ى ختاس ؿتذى تخی ای هحل عول تش ص خ شیضی گشدد. ایتي هطالعت تتا تذف زعییي زأثیش د دص هساا ذ یذس ه سزیض ى دس خیؾگیشی اص تش ص لتشص تعذ اص عول جشاحی ػضاسیي زحر تیحؼی خاعی ت ا جام سػیذ. تشاتش سایج هطالع ػ گش هت سد هطالعت اص ظتش یظگتی تای ده گشافیتش عوتل زاتا ذ هع تیداسی ذاؿتس ذ اثتش هختذ ؽ ه ذ ای اص ایي ع اهل تش س ی و دی اهیش عت اسم تعتذ اص عوتل دیذ ذ. اص ایي س احسوال هیس د زاا ذ ای ها ذ ؿذ تیي ػ گش هشت ط ت زأثیش دص یذس ه سزیض ى هلشفی دس تیواساى تاؿذ. تشسػی عالین حیازی تیواساى دس طی هذذ عول اى داد ه ػت گش ه سد هطالع اص ظش زغییشاذ فاس خ ى ضشتاى قلتة دسكتذ اؿثا اهؼیظى خ ى دسجت ی حتشاسذ هحیطتی هشهتضی زاتا ذ هع یداسی ذاؿس ذ س ذ زغییشاذ ایي هسغیش ا دس ػ گش هساا ذ 824

5 ث د. اص ایي س هیز اى یذس ه سزیض ى تا دص 2 هیلیگشم/هیل گشم سا دس ساتط تا ایي ه ض داس یی ػالن قاتل اػسااد دس عول جشاحی ت حؼاب آ سد. وچ یي تش ص ؿذذ لتشص تعتذ اص عوتل دس تیوتاساى دسیافتر ه ذ ی دص 2 هیلیگشم/هیل گشم یذس ه سزیض ى تت طت س هع تیداسی هوستتش اص تیوتتاساى دسیافتتر ه تتذ ی دص 1 هیلتتیگشم/هیلتت گشم یذس ه سزیض ى گش ؿا ذ ت د. اص ػ ی دیگش دسكتذ هوستشی اص تیواساى ایي گش دس صهاى س د ت سیکا سی داسای لتشص ت د تذ تت د ثال آى هلشف خسیذیي یض دس ایي گش هوسش ت د. ت اتشایي هیزت اى سیج گیشی و د ه هلشف دص ختیؾگیشا ت ی 2 هیلتیگشم/هیلت گشم یذس ه سزیض ى ت هیضاى قاتتل زت ج ی اص تتش ص لتشص تعتذ اص عوتل خیؾگیشی هیه ذ. اص طتشف دیگتش تتش ص عت اسم جتا ثی داس یتی وچ ى اخسالل ز اؼی )ت د ثال هلشف داس ایی وچ ى هدشیذیي( یض تا هلشف یذس ه سزیض ى ایجاد ویؿ د. دس یش هطالع ه تشای تشسػی اثش زش دص یذس ه سزیض ى تش لشص حیي عول جشاحی آسزش ػک خی صا ا جام ؿذ هتا ذ گشدیتذ هت زضسی 1-2 هیلیگشم/هیل گشم یتذس ه سزیض ى اثتش ختیؾگیشا ت دس 2 ایجاد لشص داسد. هیضاى تتش ص لتشص دس ایتي هطالعت دس گتش ؿتا ذ 8 دسكذ دس گش یذس ه سزیض ى 1 هیلیگشم/هیل گشم 20 دسكذ دس گش یذس ه سزیض ى 2 هیلیگشم/هیل گشم 8 دسكذ ت د اػر )6(. دس هطالع ی حؼیيصاد وکاساى 150 تیواس زحر عول ا سخاتی جشاحی عو هی ت ك سذ زلادفی ت ػ گش هؼا ی زقؼین ؿذ ذ. تیواساى گش ا ل دگضاهستاص ى گتش د م یتذس ه سزیض ى گتش ػ م هحل ل شهالػالیي )ت ع اى داس وتا( قثتل اص القتای تی ؿتی دسیافتر و د تذ. تعتذ اص عوتل ؿتی ؿتذذ لتشص زغییتشاذ و دی اهیش تیواساى ه سد اسصیاتی قشاس گشفس ذ ه ؿتی لتشص تعتذ اص عول دس گش ا ل 24 دسكتذ دس گتش د م 28 دسكتذ دس گتش ػ م 64 دسكذ ت د ؿذذ لشص دس د گتش ا ل د م هالیتن دس گش ػ م هس ػط ؿذیذ ت د. دس ایي هطالع سیج گیشی ؿذ اػر ه یذس ه سزیض ى دگضاهساص ى قثل اص عول تاعا ها ؾ چنگیش دس ؿی ؿذذ لشص تعذ اص تی ؿی هیؿت ذ. ایتي داس تا اثتشاذ خ د سا اص طشی هکا یؼن ای ضذ الس تاتی هتا ؾ گشادیتاى دهتای هشهض خ ػر اعوال هیه ذ )16(. دس عیي حال دس هطالعت ی Pawar وکتاساى زضسیت 0/1 یتا 0/2 هیلیگشم/هیل گشم یذس ه سزیض ى زاا ذ هع یداسی دس هتا ؾ لشص تعذ اص عول آسزش خالػسی هالل صا ذاؿس اػر دس تش حتالی ه دس د گش خیؾگاس تش ص ؿذذ لشص تعتذ اص عوتل ؼتثر تت گش ؿا ذ هوسش ت د اػر )17(. دس هطالع ی عیذی وکاساى د گش 30 اش اص تیواساى زحر اعوال جشاحی گت ؽ حلت تی تی زحتتتتر زضسیتتتت 2 هیلتتتتیگشم/هیلتتتت گشم یتتتتذس ه سزیض ى 0/5 هیلیگشم/هیل گشم خسیذیي قشاس گشفس ذ ه تش ص لشص تعذ اص عول دس د گش اخسالف هع یداسی ذاؿس اػر )18(. اص ایي س تا ز ج ت سایج هطالعاذ هخسلف تت ظتش هتیسػتذ عتال تتش ت هقتذاس خیؾداس ی ه سد اػسااد دس خیؾگیشی تش لتشص تعتذ اص عوتل ع اهتل دیگشی وچ ى عول داس ی تی ؿی ه سد اػسااد هتذذ صهاى عول یض دس تش ص ؿذذ لشص تعذ اص عول هؤثش تاؿ ذ. تشاتتتش ستتایج ایتتي هطالعتت زضسیتت 2 هیلتتیگشم/هیلتت گشم یذس ه سزیض ى سیذی دس تیواساى زحر عوتل جشاحتی ػتضاسیي تتا تیحؼی خاعی تا ها ؾ تش ص لشص تعتذ اص عوتل دس تیوتاساى وتشا ت د اػر. ت ظش هتیسػتذ اػتسااد اص ایتي داس عاسضت ی جتا ثی خا كی سا ت شای تیو تا ساى د س خ تی تذا سد. د س ع تی ي ح تا ل ت تا ز ج ت ت ت هحذ دیر ای هطالع ی حاضش اص جول هوتی زعتذاد و ت ا جتام هطا لعاذ تی تس ش ت ت ه ظ ت س زعی تی ي ز تأثی ش قطع تی ی تذ س ه س زی ض ى د س خیؾگیشی اص لشص تعذ اص عول ز كی هیگشدد. تشکر و قدردانی هقال ی حاضش تشگشفس اص خایاى اه ی دهسشی حشف ای خضؿکی عوت هی اػتتر هتت تتتا ؿتتواس ی دس حتت ص ی هعا تتر خظ تتی دا کذ ی خضؿکی زل یة تا حوایر ای ایي هعا ر ا جام ؿتذ. اص ایي س یؼ ذگاى هقال اص صحواذ ایاى زکش هی وای ذ. References 1. Dal D, Kose A, Honca M, Akinci SB, Basgul E, Aypar U. Efficacy of prophylactic ketamine in preventing postoperative shivering. Br J Anaesth 2005; 95(2): Talakoob R, Nouri Meshkati S. Effect of tramadol in post spinal shivering in caeserian section [MD Thesis]. Isfahan, Iran: Isfahan University of Medical Sciences; [In Persian]. 3. Honarmand A, Safavi MR. Comparison of prophylactic use of midazolam, ketamine, and ketamine plus midazolam for prevention of shivering during regional anaesthesia: a randomized doubleblind placebo controlled trial. Br J Anaesth 2008; 101(4): Kose EA, Dal D, Akinci SB, Saricaoglu F, Aypar U. The efficacy of ketamine for the treatment of postoperative shivering. Anesth Analg 2008; 106(1): 120-2, table. 5. Sessler DI. Temperature regulation and monitoring. In: Miller RD, Eriksson LI, Fleisher LA, Wiener-kronish JP, Young WL, editors. Miller's anesthesia. 7 th ed. New York, NY: Churchill Livingstone; p

6 6. Shibli KU, Russell IF. A survey of anaesthetic techniques used for caesarean section in the UK in Int J Obstet Anesth 2000; 9(3): Zahra FA, Abudallah HM, Shabana RI, Abdulmageed WM, Abdulrazik SI, Nassar AM. Intramuscular ketamine for prevention of postanesthesia shivering in children. Saudi Med J 2008; 29(9): Sharma DR, Thakur JR. Ketamine and shivering. Anaesthesia 1990; 45(3): Wrench IJ, Cavill G, Ward JE, Crossley AW. Comparison between alfentanil, pethidine and placebo in the treatment of post-anaesthetic shivering. Br J Anaesth 1997; 79(4): Heid F, Grimm U, Roth W, Piepho T, Kerz T, Jage J. Intraoperative tramadol reduces shivering but not pain after remifentanil-isoflurane general anaesthesia. A placebo-controlled, double-blind trial. Eur J Anaesthesiol 2008; 25(6): Wadhwa A, Sengupta P, Durrani J, Akca O, Lenhardt R, Sessler DI, et al. Magnesium sulphate only slightly reduces the shivering threshold in humans. Br J Anaesth 2005; 94(6): Kizilirmak S, Karakas SE, Akca O, Ozkan T, Yavru A, Pembeci K, et al. Magnesium sulfate stops postanesthetic shivering. Ann N Y Acad Sci 1997; 813: Powell RM, Buggy DJ. Ondansetron given before induction of anesthesia reduces shivering after general anesthesia. Anesth Analg 2000; 90(6): Bock M, Bauer M, Rosler L, Sinner B, Motsch J. Dolasetron and shivering. A prospective randomized placebo-controlled pharmaco-economic evaluation. Anaesthesist 2007; 56(1): [In German]. 15. Rohm KD, Riechmann J, Boldt J, Schuler S, Suttner SW, Piper SN. Physostigmine for the prevention of postanaesthetic shivering following general anaesthesia - a placebo-controlled comparison with nefopam. Anaesthesia 2005; 60(5): Hosseinzadeh H, Eidi M, Kolahdouzan KH, Pessianian I, Dadashzadeh S. The effect of preoperative hydrocortisone on the rate and severity of post anesthesia shivering. Pharmaceutical Sciences 2005; 25(3): [In Persian]. 17. Pawar MS, Suri N, Kaul N, Lad S, Khan RM. Hydrocortisone reduces postoperative shivering following day care knee arthroscopy. Can J Anaesth 2011; 58(10): Eydi M, Golzari SE, Aghamohammadi D, Kolahdouzan K, Safari S, Ostadi Z. Postoperative Management of Shivering: A Comparison of Pethidine vs. Ketamine. Anesth Pain Med 2014; 4(2): e

7 Journal of Isfahan Medical School Received: Vol. 35, No. 438, 2 nd Week, September 2017 Accepted: The Effect of Intravenous Hydrocortisone (1 or 2 mg/kg) on Postoperative Shivering in Cesarean Section with Spinal Anesthesia Abstract Azim Honarmand 1, Mohammadreza Safavi 1, Anahita Hirmanpour 2, Soheila Afzali 3 Original Article Background: Postoperative shivering is one of the most prevalent complications that several methods were used for controlling it. This study aimed to determine the effect of two doses of intravenous hydrocortisone (1 or 2 mg/kg) on postoperative shivering in cesarean section with spinal anesthesia. Methods: In a randomized controlled clinical trial study, 135 pregnant women candidate for cesarean were randomly divided in three equal groups. The groups were received 1 or 2 mg/kg hydrocortisone, or the same volume of normal saline (as control group) during the 5 minutes after umbilical clamping and postoperative shivering was determined and compared between the groups. Findings: Postoperative shivering was happened in 23 patients (54.8%) in 1 mg/kg hydrocortisone group, 16 patients (36.4%) in 2 mg/kg hydrocortisone group, and 36 patients (85.7%) in control group; the difference between the three groups was statistically significant (P < 0.001). Conclusion: Intravenous injection of 2 mg/kg hydrocortisone in patients under cesarean with spinal anesthesia led to decrease postoperative shivering. It seems that using this dose does not lead to serious complications. But, more studies are recommended to determine real effect of this dose of hydrocortisone. Keywords: Postoperative, Shivering, Hydrocortisone, Anesthesia, Spinal Citation: Honarmand A, Safavi M, Hirmanpour A, Afzali S. The Effect of Intravenous Hydrocortisone (1 or 2 mg/kg) on Postoperative Shivering in Cesarean Section with Spinal Anesthesia. J Isfahan Med Sch 2017; 35(438): Professor, Anesthesiology and Critical Care Research Center, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran 2- Assistant Professor, Anesthesiology and Critical Care Research Center, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran 3- Student of Medicine, Student Research Committee, School of Medicine, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran Corresponding Author: Mohammadreza Safavi, safavi@med.mui.ac.ir 827