Ηλεκτρονικό Εμπόριο Ενότητα 3: Ηλεκτρονικό Επιχειρηματικό Σχέδιο Σαπρίκης Ευάγγελος Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων (Γρεβενά)
Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άλλου τύπου άδειας χρήσης, η άδεια χρήσης αναφέρεται ρητώς. 2
Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο TEI Δυτικής Μακεδονίας» έχει χρηματοδοτήσει μόνο τη αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους. 3
Σκοποί ενότητας Να κατανοήσει ο φοιτητής τον ορισμό και τη σημασία του ηλεκτρονικού επιχειρηματικού σχεδίου στο σύγχρονο ηλεκτρονικό επιχειρείν. 4
Περιεχόμενα ενότητας Ορισμός ηλεκτρονικού επιχειρηματικού σχεδίου. Δημιουργώντας βήμα προς βήμα ένα ηλεκτρονικό επιχειρηματικό σχέδιο. 5
Τι είναι το ηλεκτρονικό επιχειρηματικό σχέδιο; (1) Το Ηλεκτρονικό Επιχειρηματικό Σχέδιο (ΗΕΣ) (e-business plan) καταγράφει την τωρινή κατάσταση μίας επιχείρησης και μελετάει με κάθε λεπτομέρεια τους μελλοντικούς της στόχους (πλάνο) στο ευρύτερο ηλεκτρονικό επιχειρείν. Είναι ένα έγγραφο που αναλύει τι και πως προγραμματίζεται να κάνει στο μέλλον η εταιρεία σχετικά με το ηλεκτρονικό επιχειρείν. Τα ηλεκτρονικά επιχειρηματικά σχέδια συμβάλλουν σε όλες τις δραστηριότητες, κερδοσκοπικού ή μη χαρακτήρα. Πηγή: Βλαχοπούλου & Δημητριάδης, 2014. 6
Τι είναι το ηλεκτρονικό επιχειρηματικό σχέδιο; (2) Ένα επιχειρηματικό σχέδιο ορίζει που βρίσκεται η εταιρεία. Δείχνει που πηγαίνει. Καθορίζει ορόσημα σύμφωνα με τα οποία μπορεί να ελέγχει την πρόοδό της. Καθοδηγεί σχετικά με τα αναπόφευκτα εμπόδια που μπορεί να συναντήσει. Μπορεί να βοηθήσει στη διαμόρφωση του οράματος της επιχείρησης και να κάνει αποτελεσματική τη χρήση των ευκαιριών και των πόρων της, όπως είναι το ανθρώπινο δυναμικό και ο εξοπλισμός. Σε γενικές γραμμές, το e-business plan θα πρέπει ξεκάθαρα να αιτιολογεί το «γιατί», «τι», «πότε», «ποιος», «που», «πως» ενός project. 7
Απαντάει σε 3 απλά, αλλά ζωτικά ερωτήματα: 1. Που βρισκόμαστε τώρα; 2. Που θέλουμε να βρεθούμε; 3. Πως θα τα καταφέρουμε να βρεθούμε εκεί; Πηγή: Βλαχοπούλου & Δημητριάδης, 2014. 8
Ηλεκτρονικό επιχειρηματικό σχέδιο: Χρήσιμο εργαλείο (1) Γιατί: Είναι μία περίληψη και αποτίμηση μίας επιχειρηματικής ιδέας και το γραπτό αποτέλεσμα μίας διαδικασίας σχεδιασμού. Υποχρεώνει τους συμμετέχοντες να σκεφτούν την επιχειρηματική τους πρόταση με συστηματικό τρόπο. Δείχνει τις πιθανότητες επιτυχίας και την ικανότητα του νέου επιχειρηματία να φέρει σε πέρας το έργο του. Αποτελεί σε πολλές περιπτώσεις την μόνη χειροπιαστή άποψη μίας νέας επιχείρησης που βρίσκεται στα πρώτα στάδια της ανάπτυξής της. 9
Ηλεκτρονικό επιχειρηματικό σχέδιο: Χρήσιμο εργαλείο (2) Αποκαλύπτει τυχόν κενά στην γνώση και στην πρόταση και βοηθάει στην κάλυψή τους. Παρέχει τα μέσα για την εξέταση όλων των πτυχών της νέας επιχείρησης και των συνεπειών μιας σειράς στρατηγικών αποφάσεων σχετικά με την διαχείριση, το μάρκετινγκ, τα οικονομικά και το ανθρώπινο δυναμικό. Αποτελεί ένα εργαλείο διαχείρισης που καθοδηγεί τον νέο επιχειρηματία. Για αυτούς που σχεδιάζουν μία νέα επιχείρηση, το επιχειρηματικό σχέδιο παρέχει τη δυνατότητα εξέτασης της αφοσίωσης και των κινήτρων. 10
Ηλεκτρονικό επιχειρηματικό σχέδιο: Χρήσιμο εργαλείο (3) Επιβάλλει την λήψη αποφάσεων και άρα, την υιοθέτηση μίας «εστιασμένης» προσέγγισης. Είναι «άσκηση καλού σχεδιασμού» καθώς δίνει τη δυνατότητα μίας αντικειμενικής ματιάς στην επιχείρηση, την αναγνώριση των δυνατών και αδυνάτων σημείων της, ενώ συγκεκριμενοποιεί ανάγκες που πιθανώς να μην γινόταν αντιληπτές και λύνει προβλήματα προτού αυτά εμφανιστούν. Αναγνωρίζει τους πιθανούς πελάτες/ καταναλωτές, την αγορά-στόχο και τον απαιτούμενο όγκο πωλήσεων, ώστε η επιχείρηση να είναι βιώσιμη. 11
Ηλεκτρονικό επιχειρηματικό σχέδιο: Χρήσιμο εργαλείο (4) Παραθέτει τα απαραίτητα υλικά και τους απαραίτητους πόρους και αποκαλύπτει ποια από αυτά πρέπει να αποκτηθούν. Αποτελεί σημείο αναφοράς και επικοινωνίας μεταξύ των μελλοντικών συνεταίρων και τη βάση για την υλοποίηση μίας επιχειρηματικής πρότασης. Πηγή: Βλαχοπούλου & Δημητριάδης, 2014. 12
Επιχειρηματική Ιδέα Αποτελεί τη βάση πάνω στην οποία θα στηριχθεί όλος ο σχεδιασμός και η μορφή της νέας ηλεκτρονικής επιχείρησης. Αυτή η ιδέα πρέπει να είναι συγκεκριμένη και υλοποιήσιμη. Η περιγραφή της επιχειρηματικής ιδέας ακολουθεί εκ παραλλήλου και υποβοηθά την διαδικασία αυτογνωσίας. Είναι άλλωστε λογικό ότι η αρχική, ακατέργαστη επιχειρηματική ιδέα ως κινητήρια δύναμη και άξονας της έμπνευσης του επιχειρηματία είναι και κατεξοχήν προϊόν της δικής του φαντασίας, φιλοδοξίας και προσωπικότητας. 13
Ασφαλής τρόπος αναζήτησης επιχειρηματικών προτάσεων (1) Συνδυασμός: Αναγκών καταναλωτή. Τρόπων βελτίωσης των ήδη προσφερόμενων προϊόντων. 14
Ασφαλής τρόπος αναζήτησης επιχειρηματικών προτάσεων (2) Συμπεριφορά του καταναλωτή: Τι αγοράζουν οι άνθρωποι και οι επιχειρήσεις; Τι θέλουν/ έχουν ανάγκη και δεν μπορούν να το βρουν; Τι αγοράζουν και δεν τους αρέσει; Πού αγοράζουν, πότε και πώς; Γιατί αγοράζουν; Τι αγοράζουν πιο πολύ; 15
Ασφαλής τρόπος αναζήτησης επιχειρηματικών προτάσεων (3) Τρόποι βελτίωσης υπαρχόντων προϊόντων: Βελτιώνοντας την ποσότητα ή/ και την ποιότητά τους. Αλλάζοντας τον τρόπο παράδοσής τους. Αλλάζοντας το χρώμα τους, το υλικό, το μέγεθος ή το σχήμα τους... Πηγή: Βλαχοπούλου & Δημητριάδης, 2014. 16
Στάδια ανάπτυξης Ηλεκτρονικού Επιχειρείν 1. Παρουσία - Presence web site: στατικό περιεχόμενο, γραφικά & πληροφόρηση για την εταιρία/προϊόντα / υπηρεσίες, προβολή brochureware. 2. Αλληλεπίδραση Interaction: δυνατότητα αναζήτησης, αλληλεπίδρασης,προσωποποιημένες υπηρεσίες,κατάλογοι παραγγελιών, εξυπηρέτηση πελατών, on line κανάλι επικοινωνίας, δυνατότητες αμφίδρομης επικοινωνίας. 3. Συναλλαγή Transaction: δυνατότητα ανάπτυξης συναλλαγών και πωλήσεων μέσα από το διαδίκτυο, ενοποίηση με ERP, SCM και CRM, ηλεκτρονικές πωλήσεις, δημοπρασίες, αγορές, εφαρμογές εμπορίου, κοινότητες. 4. Μετασχηματισμός Transformation: πλήρης ολοκλήρωση λειτουργιών, συστημάτων και διαδικασιών, ηλεκτρονική διαχείριση εφοδιαστικής αλυσίδας. (Πηγή: Chaffey, 2008). 17
Δημιουργώντας ένα ηλεκτρονικό επιχειρηματικό σχέδιο: Βασικά 0: Παρουσία εταιρείας. στοιχεία 1: Ανάλυση εξωτερικού περιβάλλοντος. 2: Ανάλυση εσωτερικού περιβάλλοντος. 3: Ανάλυση σκοπιμότητας Εφαρμογών Ηλεκτρονικού Επιχειρείν (ΕΗΕπ). 4: Απόφαση επένδυσης. 5: Προμήθεια. 6: Έλεγχος. 18
0: Παρουσίαση εταιρείας 0.1 Ταυτότητα εταιρείας. 0.2 Δραστηριότητα της επιχείρησης. 19
1: Ανάλυση εξωτερικού περιβάλλοντος 1.1 Πελάτες. 1.2 Ανταγωνισμός. 1.3 Προμηθευτές. 1.4 Δίκτυα διανομής. Όσον αφορά: α) Γενική περιγραφή κύριας αγοράς, β) Περιγραφή βασικών τμημάτων αγοράς και γ) Χρήση εφαρμογών Ηλεκτρονικού Επιχειρείν. 20
2: Ανάλυση εσωτερικού περιβάλλοντος (1) 2.1 Στόχοι, Στρατηγικές και Ανταγωνιστική θέση. 2.2 Οργανωτική δομή. 2.3 Χρηματοοικονομικά στοιχεία. 2.4 Παραγωγική διαδικασία. 2.5 Εφοδιαστική λειτουργία. 2.6 Σχέσεις εταιρείας με προμηθευτές. 21
2: Ανάλυση εσωτερικού περιβάλλοντος (2) 2.7 Σχέσεις εταιρείας με δίκτυα διανομής. 2.8 Εμπορική λειτουργία. 2.9 Λειτουργία πωλήσεων. 2.10 Εξοικείωση με νέες τεχνολογίες και διαδίκτυο. 22
3: Ανάλυση σκοπιμότητας Εφαρμογών ΗΕπ 3.1 Οφέλη Εφαρμογών Ηλεκτρονικού Επιχειρείν (ΕΗΕπ). 3.2 Εντοπισμός ΕΗΕπ ανά κοινό-στόχο (με πελάτες, προμηθευτές και δίκτυα διανομής). 3.3 Επίπεδο δέσμευσης της εταιρείας στο Ηεπ. 3.4 Προτεραιότητες ΕΗΕπ. 23
4: Απόφαση επένδυσης (1) 4.1 Αντίκτυπο των ΕΗΕπ στις επιχειρησιακές διαδικασίες. α) Διαδικασία προμηθειών και εφοδιασμού, β) Διαδικασία πωλήσεων, γ) Διαδικασία διαχείρισης σχέσης με τον πελάτη και δ) Ανάλυση συμβατότητας ΕΗΕπ με παραδοσιακές διαδικασίες. 4.2 Επιπτώσεις ΕΗΕπ στις θέσεις εργασίας. α) Θέσεις που μεταβάλλονται και β) Νέες θέσεις εργασίας. 24
4: Απόφαση επένδυσης (2) 4.3 Προϋποθέσεις ένταξης ΕΗΕπ. α) Αντικείμενο εκπαίδευσης και αριθμός ατόμων ανά αντικείμενο και β) Αλλαγές υποδομών. 4.4 Καθορισμός προϋπολογισμού. α) Δαπάνες για ανάπτυξη και λειτουργία ΕΗΕπ και β) Λοιπές δαπάνες 4.5 Ανάλυση αποδοτικότητας επένδυσης. 4.6 Διαδικασία και Χρονοδιάγραμμα υλοποίησης. 25
5: Προμήθεια 5.1 Κριτήρια αξιολόγησης προσφοράς. α) Λειτουργικές προδιαγραφές και β) Τεχνικές προδιαγραφές. 5.2 Κριτήρια αξιολόγησης προμηθευτή-αναδόχου. 26
6: Έλεγχος 6.1 Κριτήρια αξιολόγησης επένδυσης. α) Ποιοτικά οφέλη, β) Ποσοτικά οφέλη και γ) Στόχοι προβολής και επικοινωνίας. 27
Βιβλιογραφία Chaffey, D. (2008). Ηλεκτρονικό Επιχειρείν και ηλεκτρονικό εμπόριο (3 η Αμερικάνικη έκδοση). Εκδόσεις Κλειδάριθμος, Αθήνα. Βλαχοπούλου, Μ. & Δημητριάδης, Σ. (2014). Ηλεκτρονικό επιχειρείν & μάρκετινγκ: καινοτόμα μοντέλα σε ψηφιακό περιβάλλον. Εκδόσεις Rosili Αθήνα. 28