ΣΤΌΧΟΙ ΘΕΡΑΠΕΊΑς (TREAT TO TARGET).



Σχετικά έγγραφα
Πρόγνωση & εξέλιξη του ΣΕΛ

ΣΕΛ/Αντιφωσφολιπιδικό Σύνδρομο

ΑΝΑΣΤΟΛΕΙΣ ΤΗΣ ΚΑΛΣΙΝΕΥΡΙΝΗΣ: ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΣΤΗ ΝΕΦΡΙΤΙΔΑ ΣΕΛ

Αρχείο ΣΕΛ στην Κρήτη («Λητώ»)

Βιολογικές Θεραπείες στο ΣΕΛ: Ποια και σε ποιον ασθενή;

Νεφρίτιδα του Λύκου. Νεότερα θεραπευτικά δεδοµένα. Χαράλαµπος Μ. Μουτσόπουλος. Μέτσοβο, Ιανουάριος Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήµιο Αθηνών

Πρώτη φορά anti-tnfα θεραπεία σε ασθενή με Ρευματοειδή Αρθρίτιδα

Παναγόπουλοσ Παναγιώτησ Ρευματολογικό κλινικό Ναυτικό Νοςοκομεύο Αθηνών

Θεραπεία συντήρησης στις ANCA αγγειίτιδες (AAV)

Η φαρµακοκινητική και φαρµακοδυναµική του Rituximab. Αθηνά Θεοδωρίδου Ρευµατολόγος

Σύγχρονη θεραπευτική στρατηγική ασθενών με ρευματοειδή αρθρίτιδα

Μια κριτική ματιά στην κλινική. μελέτη GRIPHON

Φλεγμονωδης πολυσυστηματικη αυτόάνοση νοσος που αφορα συχνοτερα νεες γυναικες αναπαραγωγικης ηλικιας.

ΟΔΗΓΙΕΣ/ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΑ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΑ ΣΠΕΙΡΑΜΑΤΟΝΕΦΡΙΤΙΔΩΝ

H μετρολογία της αρθρίτιδας στην καθημερινή κλινική πράξη στο νοσοκομειακό και το ιδιωτικό ιατρείο: Τι, πως και γιατί;

Περιορισμός κορτικοστεροειδών στην κροταφική αρτηρίιτιδα Είναι εφικτός?

ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΓΙΑ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΑΝΤΙ- ΤΝF ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΡΕΥΜΑΤΟΕΙΔΗ ΑΡΘΡΙΤΙΔΑ ΑΠΟ ΤΑ ΕΥΡΩΠΑΪΚΑ REGISTRIES

Προενταξιακός ασθενής - Επιλογή μεθόδου κάθαρσης

Ασθενής με προβλήματα στη συμμόρφωση. Μαρία Ευσταθίου

The Efficacy of Rituximab Vs Cyclophosphamide for Treatment of Renal Disease in ANCA- Associated Vasculitis: The RAVE Trial

ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ Ι. ΚΑΡΒΟΥΝΗΣ Καθηγητής Καρδιολογίας Α.Π.Θ.

Biosimilars. Κατώτερα? Ανώτερα? Ανοσογονικό(τερα)?

2 Ο Περιστατικό: Ασθενής με ταχέως εξελισσόμενη νόσος

Best of Uro-oncology Kidney Cancer 2016

ΝΕΟΤΕΡΕΣ ΒΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ ΣΕ ΜΗ ΕΓΚΕΚΡΙΜΜΕΝΕΣ ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ:

ΜΑΚΡΟΧΡΟΝΙΑ ΕΚΒΑΣΗ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ANCA(+) ΑΓΓΕΙΤΙΔΑ ΚΑΙ ΣΟΒΑΡΗ ΝΕΦΡΙΚΗ ΠΡΟΣΒΟΛΗ: ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΜΕ RITUXIMAB

ΕΚΒΑΣΗ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΙΝΙΔΙΑΚΗ ΣΠΕΙΡΑΜΑΤΟΝΕΦΡΙΤΙΔΑ: EMΠΕΙΡΙΑ ΕΝΟΣ ΚΕΝΤΡΟΥ

ΕΚΒΑΣΗ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΙΝΙΔΙΑΚΗ ΣΠΕΙΡΑΜΑΤΟΝΕΦΡΙΤΙΔΑ: EMΠΕΙΡΙΑ ΕΝΟΣ ΚΕΝΤΡΟΥ

Τα DMARDs στην εποχή των βιολογικών θεραπειών: Το παράδειγμα της λεφλουνομίδης. Κωνσταντίνος Γεωργανάς. Ρευματολόγος

Βιολογικοί Παράγοντες. Ασφάλεια

Θεραπευτικοί αλγόριθμοι: ερευνητικό ή/και κλινικό εργαλείο στην απόφαση για την έναρξη των βιολογικών θεραπειών;

ΑΓΓΕΙΙΤΙΔΕΣ-ΘΕΡΑΠΕ ΘΕΡΑΠΕYTIKH ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ. ΣΙΩΠΗ ΔΗΜΗΤΡΑ Πνευμονολόγος Γ.Ν.Σερρών

Συστηματικός ερυθηματώδης λύκος. Μαρία Στάγκου Νεφρολογική Κλινική, Ιπποκράτειο Νοσοκομείο, Θεσσαλονίκη

Σ.Μαρινάκη. Λαϊκό Νοσοκομείο, Αθήνα. 1o ETHΣΙΟ ΣΧΟΛΕΙΟ Συστηματικού Ερυθηματώδους Λύκου Αθήνα,

Συστηματική ανασκόπηση όλων των δημοσιευμένων περιπτώσεων χορήγησης Anakinra σε ασθενείς με ανθεκτική ιδιοπαθή υποτροπιάζουσα περικαρδίτιδα

Θεραπευτικές εξελίξεις στις Ιδιοπαθείς Φλεγμονώδεις Νόσους του Εντέρου (ΙΦΝΕ)

ΕΠΙΛΟΓΗ ΑΝΤΙΥΠΕΡΤΑΣΙΚΩΝ ΦΑΡΜΑΚΩΝ ΚΑΙ ΣΥΝΔΥΑΣΜΩΝ ΣΕ ΝΕΦΡΙΚΗ ΒΛΑΒΗ

ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ & ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ: ΝΕΟΤΕΡΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ. Ο. Καρδακάρη, Νοσηλεύτρια M sc,κ/δ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΓΝΙ

Βιολογικοί παράγοντες στη Ρευµατολογία. Κυριακή Μποκή

Αζαθειοπρίνη - ΜΜF - Κυκλοφωσφαµίδη. Γεώργιος Μπερτσιάς Ρευµατολογία, Κλινική Ανοσολογία και Αλλεργιολογία, Πανεπιστήµιο Κρήτης

Συστηματικά κορτικοστεροειδή και ανοσοκατασταλτικά. Dr Σέρασλη Ευαγγελία Β Πνευμονολογική Κλινική ΓΝ<Γ.Παπανικολάου>

Ankylosing Spondylitis AS. NSAIDs. NSAIDs 100% B27 NSAID ~ 90% FDA EMA

Διαβήτης και Στεφανιαία Νόσος

How switching to biosimilars is to the benefits of all stakeholders patients perspective

INFLIXIMAB PLUS NAPROXEN VS NAPROXEN ALONE IN PATIENTS WITH EARLY, ACTIVE AXIAL SPONDYLOARTHRITIS

ΕΡΕ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΑ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΑ Αξονική Σπονδυλαρθρίτιδα

Η παχυσαρκία επιβαρυντικός ή βοηθητικός παράγοντας. Π.Α. Κυριάκου Καρδιολόγος Διευθύντρια ΕΣΥ Διδάκτωρ ΑΠΘ Γ Καρδιολογική κλινική, ΙΓΠΝΘ

ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΑΣΘΕΝΗ ΜΕ ΟΡΟΑΡΝΗΤΙΚΗ ΣΠΟΝΔΥΛΑΡΘΡΟΠΑΘΕΙΑ. Χατζημιχαηλίδου Σοφία

Τι άλλαξε στη εξέλιξη της ρευματοειδούς αρθρίτιδας την τελευταία 10ετία με την εισαγωγή των βιολογικών παραγόντων

Το προφίλ του ασθενούς µε ρευµατοειδή αρθρίτιδα έχει σηµασία κατά την επιλογή του βιολογικού παράγοντα;

Μοντέλα πρόγνωσης. του Σακχαρώδη Διαβήτη. Ηλιάδης Φώτης. Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας-Διαβητολογίας ΑΠΘ Α ΠΡΠ, Νοσοκοµείο ΑΧΕΠΑ

Η θέση των αντι-tnf παραγόντων στην αντιμετώπιση της Ψωριασικής Αρθρίτιδας. Κυριακή Μποκή Λευκάδα

ΜΕΘΟΤΡΕΞΑΤΗ Σε ποιες δόσεις είναι αποτελεσματική και ασφαλής

Μεταμόσχευση Νεφρού σε ασθενείς με πρωτοπαθή νόσο Ιδιοπαθή Μεμβρανώδη Νεφροπάθεια: Συχνότητα Υποτροπής και Θεραπεία με Rituximab

ν. Wegener. Νεότερα θεραπευτικά δεδομένα

Ενδείξεις θεραπευτικής αγωγής και επιλογές σε ασθενή με χρόνια θεραπεία σε στεροειδή

Κατευθυντήριες οδηγίες

Η νεφρική ορμονική αντίδραση στην καρδιακή ανεπάρκεια, ως προγνωστικός δείκτης καρδιαγγειακού θανάτου

ΜΑΘΗΜΑ ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑΣ

ΕΡΕ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΑ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΑ ΨΩΡΙΑΣΙΚΗ ΑΡΘΡΙΤΙΔΑ

Group 2 Methotrexate 7.5 mg/week, increased to 15 mg/week after 4 weeks. Methotrexate 7.5 mg/week, increased to 15 mg/week after 4 weeks

Επιταχυνόμενη αθηρωμάτωση σε ασθενείς με αυτοάνοσα ρευματικά νοσήματα

«Ασθενής με πρώιμη ΡΑ» Μαρία Ευσταθίου

Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗΣ ΤΟΥ ΕΥΡΟΥΣ ΤΟΥ DIPPING ΣΕ ΑΤΟΜΑ ΗΛΙΚΙΑΣ ΑΝΩ ΤΩΝ 65 ΕΤΩΝ ΜΕ ΑΝΘΕΚΤΙΚΗ ΥΠΕΡΤΑΣΗ

Patient Compliance in Clinical Trials Συμμόρφωση των Ασθενών στις Κλινικές Μελέτες

ΕΠΙΛΕΓΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΠΡΩΤΗΣ ΓΡΑΜΜΗΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΑ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΣΤΑ ΙΦΝΕ ΣΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΡΑΚΤΙΚΗ

!!Διατροφή!και!αθηροσκλήρωση!!ίσως!το! καλύτερο!φάρμακο

Συσχέτιση μεταξύ του προδιαλυτικού Νατρίου ορού (πδ-

DMARDs. Tί συστήνουν οι κατευθυντήριες οδηγίες; Χρήστος Γκαμαλούτσος Ρευματολόγος

Βιταμίνη D και υστηματικός Ερυθηματώδης Λύκος

Βιβλιογραφική ενημέρωση

Νέες θεραπείες. Μέρος IV Νέες θεραπείες και στόχοι

ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ BIOSIMILARS ΣΤΑ ΡΕΥΜΑΤΙΚΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ

Β-αναστολείς στην ανεπίπλεκτη υπέρταση: Έχουν θέση? ΚΑΜΠΟΥΡΙΔΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ MD, MSc, PhD Διευθυντής ΕΣΥ Καρδιολογικής Κλινικής Γ.Ν.

Μπορεί να συνδυαστεί η μακροχρόνια αποτελεσματικότητα με την ασφάλεια;

ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ. Τι ονοµάζουµε συνολικό καρδιαγγειακό κίνδυνο: Γιατί χρειαζόµαστε ειδικά µοντέλα υπολογισµού:

Μεταμόσχευση Νεφρού. Σοφία Λιονάκη Νεφρολόγος «Λαϊκό Νοσοκομείο» Αθήνα

ΝΕΦΡΙΚΗ ΝΟΣΟΣ ΚΑΙ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ. ΥΓΙΗΣ ΤΡΟΠΟΣ ΖΩΗΣ ΓΙΑ ΥΓΙΕΙΣ ΝΕΦΡΟΥΣ

Η ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΣΕ ΣΥΝΗΘΕΙΣ ΠΑΙΔΙΑΤΡΙΚΕΣ ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ

Επαναιμάτωση σε Ισχαιμική Μυοκαρδιοπάθεια

ΟΡΟΑΡΝΗΤΙΚΕΣ ΣΠΟΝΔΥΛΑΡΘΡΟΠΑΘΕΙΕΣ

Διαδερμική επεμβατική αντιμετώπιση ασθενών της τέταρτης ηλικίας

ΜΕΤΡΟΛΟΓΙΑ Ρευματοειδής αρθρίτιδα. Δρ. Γκίκας Καηζιθής Διεσθσνηής Ρεσμαηολογικής Κλινικής Νασηικού Νοζοκομείοσ Αθηνών Τπεύθσνος Ιαηρικής Eκπαίδεσζης

Αναστάσιος Ρούσσος. Επιστημονικός συνεργάτης Α Γαστρεντερολογική Κλινική ΓΝΑ «Ο Ευαγγελισμός»

Νίκος Βιάζης Διευθυντής Γαστρεντερολογικό Τμήμα Γ.Ν.Α. «Ο ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ»

Πρώιµη έναρξη βιολογικής θεραπείας στις σπονδυλαρθρίτιδες. Γιάννης Ελ. Πάκας Ρευµατολόγος

ΕΠΙΤΥΧΗΣ ΓΛΥΚΑΙΜΙΚΗ ΡΥΘΜΙΣΗ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΡΕΥΜΑΤOΕΙΔΗ ΑΡΘΡΙΤΙΔΑ ΚΑΙ ΣΔ 2 ΜΕ ΤΟ ΒΙΟΟΜΟΕΙΔΕΣ ΤΗΣ ΓΛΑΡΓΙΝΙΚΗΣ ΙΝΣΟΥΛΙΝΗΣ LY IGLAR

Ριζική προστατεκτομή

Αποτυχίες εναλλαγές κενά

ΥΠΕΡΤΑΣΗ & ΣΔ ΚΑΙΡΟΣ ΓΙΑ ΔΡΑΣΗ. Κ. Καρατζίδου Α Παθ. Κλινική ΓΝΘ «ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ»

Αρχεία Βιολογικών Θεραπειών Αποτελεσματικότητα και Διατήρηση της θεραπείας

Νεανική ιδιοπαθής αρθρίτιδα: Απλή και χρηστική αρχική προσέγγιση για τον ρευματολόγο των ενηλίκων. Μαρία Τραχανά

4 Ο Περιστατικό: Ασθενής με προβλήματα λειτουργικότητας

Aιμοδυναμικές διαταραχές καρδιάς και νεφρών σε ασθενείς με μη ρυθμισμένη αρτηριακή υπέρταση

ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ (YEAR IN REVIEW) Ρευματοειδής Αρθρίτιδα. Χάρης Παπαγόρας Ρευματολόγος Επίκουρος Καθηγητής Ρευματολογίας Τμήμα Ιατρικής ΔΠΘ

Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΡΕΥΜΑΤΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ & ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΕΝΩΣΗ ΡΕΥΜΑΤΟΛΟΓΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ ΗΜΕΡΑ ΑΡΘΡΙΤΙΔΑΣ

ΛΟΥΚΑΣ Κ. ΠΑΠΠΑΣ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΟΣ ΓΝΑ «Γ. ΓΕΝΝΗΜΑΤΑΣ»

ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΠΡΟΣΕΞΩ ΣΤΟΝ ΑΣΘΕΝΗ ΠΟΥ ΘΑ ΕΜΦΥΤΕΥΣΩ ΑΜΦΙΚΟΙΛΙΑΚΗ ΣΥΣΚΕΥΗ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΟΡΑΝΤΖΟΠΟΥΛΟΣ

Eίναι τελικά ο διαβήτης ισοδύναμο στεφανιαίας νόσου; Η αλήθεια για τον πραγματικό καρδιαγγειακό κίνδυνο στον ΣΔ τύπου 2

Transcript:

ΣΤΌΧΟΙ ΘΕΡΑΠΕΊΑς (TREAT TO TARGET). ΣΚΕΠΤΙΚΌ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΉ ΣΤΗ ΚΛΙΝΙΚΉ ΠΡΆΞΗ Γεώργιος Μπερτσιάς Ρευματολογία, Κλινική Ανοσολογία και Αλλεργιολογία Τμήμα Ιατρικής Πανεπιστημίου Κρήτης Πα.Γ.Ν.Η. Αθήνα, 26/09/2015

Treat-to-target to target σε χρόνια νοσήματα Αρτηριακή υπέρταση Ρευματοειδής αρθρίτιδα Θάνατος ή καρδιαγγ γειακό σύ ύμβαμα ΣΑΠ >130 mmhg ΣΑΠ 130 mmhg Verdecchia P, et al. Lancet. 2009;374(9689):525-33. Grigor C, et al. Lancet. 2004;364(9430):263-9.

Παρά τη βελτίωση στην παρεχόμενη φροντίδα, οι ασθενείς ΣΕΛ εξακολουθούν να έχουν αυξημένη νοσηρότητα & θνησιμότητα σε σχέση με το γενικό πληθυσμό INDIVIDUAL STUDIES Uramoto 99 Jacobsen 99 Alamanos 03 Bjornadal 04 Chun 05 Bernatsky 06 (1) Bernatsky 06 (2) Mok 08 Urowitz 08 To 09 (cluster 1) To 09 (cluster 2) To 09 (cluster 3) Hersh 10 Mok 11 Females Males Meta-SMR SLE patients have ~3 fold increased risk ikof premature mortality from any cause compared with the general population (meta analysis of 12 studies comprising 27,123 patients) Although the mean age at death increased from 42 years in 1981 to 61 years in 2010, average life expectancy is still reduced 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Standardized mortality ratio Yurkovich M, et al. Arthritis Care Res 2014; 66:608 616; Ruiz E, et al. Lupus 2013; 23:431 435; Mok CC, et al. Arthritis Rheum 2013; 65:2154 2160.

Συννοσηρότητες η σε ασθενείς με ΣΕΛ Αύξηση η του Charson Comorbidity Index κατά 1 μονάδα σε ασθενείς ΣΕΛ Infections ισοδυναμεί με αυξημένη θνησιμότητα κατά 35 57% Osteoporosis Atherosclerosis Valvular heart disease Osteonecrosis Jönsen A, et al. Arthritis Care Res 2011; 63:1233 1237; Yurkovich M, et al. Arthritis Care Res 2014; 66:608 616

Η μη-αναστρέψιμη βλάβη οργάνων είναι συχνή επιπλοκή και σχετίζεται με δυσμενή πρόγνωση σε ασθενείς με ΣΕΛ Ισχυρότατος προγνωστικός παράγοντας για περαιτέρω βλάβη οργάνων και θάνατο: 1 μονάδα βλάβης (SLICC Damage Index) 50% αυξημένος κίνδυνος για θάνατο Περισσότερο ισχυρή συσχέτιση με τη νεφρική και νευροψυχιατρική βλάβη Τόσο η πρώιμη όσο και η όψιμα αναπτυσσόμενη βλάβη οργάνων έχει προγνωστική σημασία Manger K, et al. Ann Rheum Dis. 2002; 61:1065-70 Becker-Merok A & Nosset HC. J Rheumatol 2006; 33:1570 1577; Urowitz MB, et al. Arthritis Care & Research 2012; 64:132 137; Sutton EJ, et al. Seminars Arthritis Rheum, 2013; 43:352 361; Cardoso CRL, et al. Lupus 2008; 17:1042 1048; Rabbani MA, et al. Lupus. 2010; 19:1573-1578; Rahman P, et al. Lupus 2001; 10:93 96

Ποιοι παράγοντες ευθύνονται για την ανάπτυξη βλάβης και την αυξημένη (συν)νοσηρότητα ό σε ασθενείς με ΣΕΛ; Ποια η σημασία τους στη σύγχρονη διαχείριση των Ποια η σημασία τους στη σύγχρονη διαχείριση των ασθενών με ΣΕΛ;

Εμμένουσα κλινική ενεργότητα και ανάπτυξη βλάβης Ασθενείς χωρίς βλάβ βη (%) King s College London Μέτρια ή αυξημένη ενεργότητα (BILAG) Αύξηση του μ.ο. BILAG σε διάστημα 12 μηνών κατά 1 μονάδα = 15% του κινδύνου για θάνατο, 8% του κινδύνου για νέα βλάβη (n=350) Διατήρηση μ.ο. SLEDAI 2K >3 επί 5 έτη = 2.3 φορές κίνδυνος για θάνατο ή ανάπτυξη σοβαρής βλάβης (SDI >2) Κυρίως βλαπτική η ενεργότητα από το μυοσκελετικό, αιματολογικό, αναπνευστικό, νεφρικό, ΚΝΣ σύστημα Ibanez D, et al. J Rheumatol 2007; 34:336 340; Becker-Merok A & Nosset HC. J Rheumatol 2006; 33:1570 1577; Lopez R, et al. Rheumatology 2012;51:491 498. Η μεμονωμένη ορολογική ενεργότητα ΔΕΝ συνεισφέρει στην ανάπτυξη βλάβης

Οι εξάρσεις είναι συχνές (7-35% σε ετήσια βάση) στο ΣΕΛ και συνεισφέρουν σημαντικά στην ανάπτυξη βλάβης Μείζονα έξαρση* του ΣΕΛ (BILAG A flare) = 18.6 φορές αυξημένος κίνδυνος για ανάπτυξη βλάβης ή θάνατο εντός 5 ετών Αυξημένος κίνδυνος για ανάπτυξη βλάβης και με τις ήπιες/μέτριες εξάρσεις της νόσου * Ανάγκη για νοσηλεία, ή/και λήψη πρεδνιζόνης 1 mg/kg/ημέρα ή ώσεων ΜΡ, ή/και έναρξη ανοσοκατασταλτικής/κυτταροτοξικής ή βιολογικής θεραπείας Stoll T. et al. Rheumatology 2004; 43:1039 1044; Mok CC. et al. J Rheum. 2003; 30:1513-1519; Bandeira M. et al. Lupus 2006; 15:515-520; Oelzner P. et al. Rheumatol. Int. 1996; 16:133-139, Ugarte-Gil M, et al. doi:10.1136/annrheumdis-2013-204620

Ποιοι ασθενείς έχουν αυξημένο κίνδυνο για μείζονες εξάρσεις; Παράγοντες κινδύνου Αφρο αμερικανοί (odds ratio 1.8) Έναρξη νόσου σε ηλικία 25 έτη (hazard ratio 2.1) Αυξημένη κλινική ενεργότητα (42% ανά 1 μονάδα SLEDAI, ιδίως ενεργότητα από ΚΝΣ, νεφρό, αγγειΐτιδα) Ανάγκη για χρήση στεροειδών (OR 2.4) ή ανοσοκατασταλτικών (HR 3.2) κατά το προηγούμενο έτος Ανοσολογική ενεργότητα ( C3/C4 and/or an dsdna, OR 2.2 2.8) Conti F, et al. PLoS One, 2012; 7:e45934, Nikpour M, et al. Arthritis Rheum, 2009; 61:1152 1158, Petri M, et al. J Rheumatol, 2009; 36:2476 2480, Ines L, et al. Rheumatology, 2014; 53:85 89, Petri M, et al. Arthritis Rheum, 2013; 65:2143 2153

Τοξικότητα από τις θεραπείες 1 AE Infections GI Amenorrhea and/or ovarian Hematological Death complications Mycophenolate mofetil (MMF) RCTs (n=5) 96-97% 13-69% 9-61% 0-6% 0-22% 2-5% Observational (n=5) 43-67% 4-44% 44% 4-39% 056% 0.5-6% Methotrexate (MTX) RCTs (n=1) 93% 5% 56% 27% Observational (n=0) Azathioprine (AZA) RCTs (n=7) 2-42% 3-21% 8-36% 6-50% 0-25% Observational (n=3) 1% 1-6% 17% I.v. cyclophosphamide (IVC) RCTs (n=8) 95% 12-77% 29-67% 2-56% 1-39% 3-20% Observational (n=13) 58-65% 13-68% 18-59% 2-58% 3-8% 3-20% Oral cyclophosphamide (CYC) RCTs (n=3) 33-40 3% 36-71% 26% 7-22% Observational (n=5) 26-61 7% 28-37% 7% Cyclosporine (CsA) RCTs (n=2) 6-19% 17-31% 11-38% 4% Observational (n=1) 63% 4% RCT: randomized controlled trial. Oglesby A, et al. Int J Rheumatol. 2013; 2013:347520.

Η αθροιστική έκθεση σε γλυκοκορτικοειδή αποτελεί ισχυρό προγνωστικό παράγοντα για την ανάπτυξη βλάβης στο ΣΕΛ Προοπτική μελέτηlupus Lupus Cruces (Ισπανία). Ν=230 ασθενείς ΣΕΛ. Αθροιστική δόση στεροειδών (έτη 0 4) και ανάπτυξη βλάβης οργάνων (έτος 5) Σχετικός (odds κίνδυνος ratio) Η αθροιστική δόση των ώσεων ενδοφλέβιας μεθυλ πρεδνιζολόνης δεν αύξανε σημαντικά τον κίνδυνο για βλάβη οργάνων Ruiz-Arruza I, et al. Rheumatology. 2014; doi:10.1093/rheumatology/keu148

Θεραπευτικοί στόχοι στο ΣΕΛ Αποτροπή ή της ανάπτυξης μη αναστρέψιμης βλάβης/δυσλειτουργίας σε τελικά όργανα Έλεγχος της ενεργότητας της νόσου Πρόληψη των υποτροπών της νόσου Περιορισμός της τοξικότητας των θεραπειών (ιδίως των στεροειδών) ) Πρόληψη και αντιμετώπιση συννοσηροτήτων

Ποια η στρατηγική για την επίτευξη των θεραπευτικών στόχων;

Έλεγχος της ενεργότητας του ΣΕΛ: Νεφρίτιδα Θεραπευτικοί στόχοι - EULAR recommendations for Lupus Nephritis Μείωση πρωτεϊνουρίας κατά 50% Πλήρης νεφρική ανταπόκριση στους 6 (με 12) μήνες * ( ύφεση ) στους 12 24 μήνες Plasmapheresis trial in LN Survival (% %) 100 75 CR PR 50 NR 25 Korbet et al. Nephrol Dial Transplant. 2013 * ΜΑΙΝΤΑΙΝ data: <0.8 g/24hr at 12 months Dall Era M, et al. Arthritis Rheumatol. 2015; doi:10.1002/art.39026 0 0 50 100 150 200 Months CR = UPCR <0.5 + stable/normal GFR PR = UPCR 50% + stable/normal GFR Chen YE. Clin J Am Soc Nephrol 2008; 3:46 53; Mok CC, et al. Arthritis Rheum 2004; 50:2559 2268; So MW, et al. Clin Rheumatol. 2011; 30:1399-1405

Στρατηγική για τον έλεγχο της ενεργότητας του ΣΕΛ: Νεφρίτιδα Induction treatment 1 (MMF or CYC **, in combination with high- dose GC) No improvement or worsening during the first 3-4 months Maintenance treatment (MMF or AZA, in combination with low-dose GC) Continue maintenance treatment Evaluate for late renal response: CRR (24 months) Treat as refractory disease 2 Evaluate for early renal response 3 : PRR (6-12 months) Proteinuria <1 g/24- hr (12 months) No response Treat as refractory disease Repeat kidney biopsy may be considered. Options: a) switching IS agent (e.g. CYC to MMF, or vice versa), b) IV pulses of high dose (0.75 1 g/m2) CY, c) combination of MMF with CNIs, d) biological agents (rituximab) Response Continue treatment for 3 years Consider treatment withdrawal Discontinue GC first Use HCQ Slow, gradual dose reductions of immunosuppressants PRR: partial renal response, CRR: complete renal response Fanouriakis A, Bertsias G. Int J Clin Rheum. (in press)

Στρατηγική για τον έλεγχο της ενεργότητας του εξω-νεφρικού ΣΕΛ?? στόχος είναι η πλήρης «ύφεση» φ η των συμπτωμάτων μ & σημείων,, ήμή μήπως είναι ασφαλής η χαμηλού βαθμού ενεργότητα (low disease activity) και ποιο είναι το όριο; Για παράδειγμα, ποιος είναι ο «στόχος» στη θρομβοπενία του ΣΕΛ; PLT 100.000/μL, 70.000/μL, ή 50.000/μL; Επιπλέον πρόκληση αποτελεί η ποικιλία κλινικών εκδηλώσεων με διαφορετική βαρύτητα καθώς και η απουσία οργανο ειδικών εργαλείων μέτρησης της ενεργότητας (π.χ. ΚΝΣ) Σημαντική η συνεκτίμηση: ενός καθιερωμένου δείκτη ενεργότητας (π.χ. SLEDAI), της γνώμης του ιατρού (Physician Global Assessment [PGA]), της γνώμης του ασθενή

Στρατηγική για τον έλεγχο της ενεργότητας του εξω-νεφρικού ΣΕΛ Initial treatment (based on disease manifestation and severity) - (GC, HCQ, MTX/AZA/CYC) 1 Gradual tapering of GC (to 10 mg/day of prednisone equivalent) & uptitration of immunosuppressants Assess response (3-6 months) by considering: Validated disease activity tools & PGA Ability to taper the dose of GC Any treatment-relatedrelated harms (*) Patient s assessment of disease activity Adequate response No or inadequate Continue treatment for response another 3-6 months Re-assess response to Treat as refractory treatment (as above) disease 2 Options: a) uptitration to the maximum tolerable dose of IS, b) combination of different agents, c) add on belimumab, d) introduction of CYC, e) off label l MMF or rituximab i (*) Use maximum tolerated dose or consider switching Fanouriakis A, Bertsias G. Int J Clin Rheum. (in press) Remission or low disease activity Consider: the benefit/risk ratio of therapies the patient s assessment of the disease Residual disease activity (assessed by validated disease activity tools & PGA)

Έχουν σημασία τα φάρμακα; Κυκλοφωσφαμίδη στη Νεφρίτιδα ΣΕΛ Είναι το MMF εξίσου αποτελεσματικό; % ESRD * Protects against the development of endstage renal disease 4 ; arrests the progression of renal chronicity index 5 Koo HS et al. Lupus 2011; 20 1. Boumpas D, et al. Lancet 1992; 340:741 745; 2. Barile-Fabris L, et al. Ann Rheum Dis 2005; 64:620 625; 3. Henderson L, et al. Cochrane Database Syst Rev 2012; 12:CD002922; 4. Lehman TJ, et al. J Pediatr 2000; 136:243 247; 5. Bertsias GK, et al. Ann Rheum Dis 2012; 71:1771 1782.

Ποια φάρμακα προλαμβάνουν την ανάπτυξη βλάβης στο ΣΕΛ; Υδροξυχλωροκίνη (HCQ) 1722 ασθενείς ΣΕΛ. Ετήσια καταγραφή της βλάβης οργάνων επί 6 έτη Ανεξάρτητοι παράγοντες Σχετικός κίνδυνος για ανάπτυξη αρχικής βλάβης (SDI 0 1) Άρρεν φύλο 50% Ηλικία (ανά 10 έτη) 30% Σχετικός κίνδυνος για ανάπτυξη πρόσθετης βλάβης (SDI 1 +) Μαύροι ΗΠΑ 60% 140% Ενεργότητα ΣΕΛ (ανά μονάδα SLEDAI-2K) 20% 1 10% 2 Χρήση στεροειδών 60% 40% Χρήση HCQ 20% 37% Αρτηριακή υπέρταση 70% 60% 1 Σημαντική αλληλεπίδραση ενεργότητας Χ στεροειδών 2 Ιδίως ενεργός νεφρίτιδα (risk = 1.6) Bruce IN, et al. Ann Rheum Dis. 2014; doi: 10.1136

Στρατηγική για τη μείωση του κινδύνου εξάρσεων (Ι) Έλεγχος της ενεργότητας του ΣΕΛ. Χρήση ανοσοτροποποητικών/ανοσο κατασταλτικών φαρμάκων (θεραπεία συντήρησης) ALMS trial MAINTAIN trial Dooley MA, et al. N Eng J Med. 2011; 365(20):1886-95 Houssiau F, et al. Ann Rheum Dis. 2015 doi: 10.1136/annrheumdis-2014-206897.

Στρατηγική για τη μείωση του κινδύνου εξάρσεων (ΙΙ) Hydroxychloroquine Patients randomized to HCQ had lower risk for major renal flare (hazard ratio 0.26) Tsakonas E, et al. Lupus. 1998; 7:80-5. Belimumab Active SLE patients (average SLEDAI 8 9) Belimumab added on top of standard-of-care reduced the risk of major flares by 36% Navarra SV, et al. Lancet 2011; 377:721 731; Furie RA, et al. Arthritis Rheum 2011; 63:3918 3930

Στρατηγική για τη μείωση του κινδύνου εξάρσεων (ΙΙΙ) Έλεγχος της ενεργότητας του ΣΕΛ. Χρήση ανοσοτροποποητικών/ανοσο κατασταλτικών φαρμάκων (θεραπεία συντήρησης) Χρήση παραγόντων που σταθεροποιούν τη νόσο (HCQ, belimumab, νεότερα βιολογικά;) Διατήρηση της θεραπείας συντήρησης για τουλάχιστον 18 24 μήνες μετά την ανταπόκριση προτού επιχειρηθεί μείωση/switching/διακοπή του παράγοντα (MMF σε νεφρίτιδα 1,2 ) Εξω νεφρικό ΣΕΛ: τυχόν προσπάθεια διακοπής ανοσοκατασταλτικής θεραπείας να γίνεται με αργή, σταδιακή μείωση (κατά ά 25%) της δόσης, προτιμότερο σε ορολογικά ανενεργό ασθενή 3 Εκτίμηση για τυχόν κακή συμμόρφωση του ασθενή 4,5 Μέτρηση επιπέδων φαρμάκων? (HCQ, MMF) 4,5 1 Laskari K, et al. J. Rheumatol. 38(7), 1304-1308 (2011); 2 Yap DY, et al. Rheumatology (Oxford). 52(3), 480-486 (2013); 3 Touma Z, et al. Arthritis Rheumatol. 66(10), S299 (2014); 4 Marengo MF, et al. Lupus. 21(11), 1158-1165 (2012); 5 Costedoat-Chalumeau N, et al. Arthritis Rheum. 54(10), 3284-3290 (2006).

Στρατηγική για τον περιορισμό της τοξικότητας των φαρμάκων Περιορισμός της αθροιστικής δόσης κυκλοφωσφαμίδης Μείωση του κινδύνου γοναδοτοξικότητας (= damage!) Low dose = High dose CYC 1 MMF = High dose CYC 2 AZA = azathioprine; CYC = cyclophosphamide; ESRD = end-stage renal disease; HD = high-dose; LD = low-dose; 1. Houssiau FA, et al. Ann Rheum Dis. 2010; 69:61 64; MMF = mycophenolate mofetil. 2. Appel GB, et al. J Am Soc Nephrol 2009; 20:1103 1112 1112.

Στρατηγική για τον περιορισμό της τοξικότητας των φαρμάκων Αποδεκτή δόση στεροειδών σε μακροχρόνια θεραπεία (συντήρησης): <7.5 mg/ημέρα ισοδύναμο πρεδνιζόνης Περιορισμός της αθροιστικής έκθεσης σε στεροειδή Comparable effects of low dose versus high dose glucocorticoids as induction regimens 1 3 Benefit of using pulses IV MP followed dby oral glucocorticoids 3 Introduction of steroid sparing agents (ΜΤΧ, ΑΖΑ, calcineurin inhibitors) 4,5 MyLupus Trial Complete response Week 12 Week 24 Partial response Week 12 Week 24 All patients (n = 81) n (%) 14 (17.3) 16 (19.8) 27(33.3) 34 (42.0) Comparison of treatment groups Standard-dose Reduced-dose Active class III-IV LN 3 steroids steroids (n = 42) (n = 39) All patients received IV-MP 0.5 g/day for 3 days 3 1 mg/kg/d 3 0.5 mg/kg/d 3 9 (21.4) 8 (19.0) 16 (38.1) 20 (47.6) 5 (12.8) 8 (20.5) 11 (28.2) 14 (35.9) 1. Ruiz-Irastorza G, et al. Autoimmun Rev 2014; 13:206 214; 2. Ruiz-Arruza I, et al. Autoimmun Rev 2015; doi: 10.1016/j.autrev.2015.05.011 [Epub]; 3. Zeher M, et al. Lupus 2011; 20:1484 1493; 4. Fortin PR, et al. Arthritis & Rheum 2008; 59:1796 1804; 5. Griffiths B, et al. Rheumatology (Oxford). 2010; 49:723 732.

Πρόληψη & έγκαιρη αντιμετώπιση επιβαρυντικών παραγόντων κινδύνου και συννοσηροτήτων Θρομβοπροφύλαξη (1 ο /2 ο ) σε ασθενείς με apl+/aps Οστεοπροστασία Εμβολιασμοί (και έναντι HPV) Έλεγχος καρδιαγγειακών παραγόντων κινδύνου Έλεγχος πόνου-ινομυαλγίας, διαταραχών συναισθήματος (σημαντική ή επίδραση σε ποιότητα ζωής)

Είναι ωφέλιμη η treat to target θεραπευτική προσέγγιση στο ΣΕΛ;

Χαμηλή ενεργότητα (LDA) στο ΣΕΛ N=192 ασθενείς, μέση παρακολούθηση 3.6 έτη 72% είχαν τουλάχιστον μία περίοδο με «χαμηλή ενεργότητα» με μέση διάρκεια 245 ημέρες Ασθενείς με χαμηλή ενεργότητα για >245 ημέρες σε σχέση με <245 ημέρες είχαν: 20% μειωμένο κίνδυνο (0.80; 95% CI: 0.66 0.97) για ανάπτυξη βλάβης Σημαντικά μειωμένο κίνδυνο για μείζονες εξάρσεις ΣΕΛ Morand E, et al. ACR 2013 (abstract no. 1566)

Μακροχρόνια επίτευξη ύφεσης αποτρέπει την ανάπτυξη βλάβης Single center retrospective cohort study (n=224 patients, 5 year follow up) Three definition of remission duration of remission 5 years: Complete (clinical + serological) remission Clinical remission (csledai=0) Steroids Prevalence (%) Damage accrual (%) No 7% 19% No 15% 18% Clinicalremission 1 5 mg/day 16% 37% No remission (n/a) 62% 51% Multivariable analysis (controlling for confounders): lack of remission associated (OR 2.53, p=0.008) with damage accrual Zen M, et al. Ann Rheum Dis. 2015 Jul 29. doi: 10.1136/annrheumdis-2015-207347

Αντί συμπερασμάτων μ... Προβλήματα και προκλήσεις στην εφαρμογή του Τ2Τ Κλινική ετερογένεια, διαφορετικοί κλινικοί φαινότυποι της νόσου Απουσία εύχρηστων, ευαίσθητων εργαλείων εκτίμησης της ενεργότητας Απουσία ευαίσθητων βιο δεικτών Πού πρέπει να οριστεί ο «στόχος»: ύφεση ή χαμηλή ενεργότητα; Ποιο είναι το όριο (?SLEDAI=0) Δυσχερής η διεξαγωγή κλινικής δοκιμής (trial) για τη σημασία του Τ2Τ

Αντί συμπερασμάτων μ... Προβλήματα και προκλήσεις στην εφαρμογή του Τ2Τ Κλινική ετερογένεια, διαφορετικοί κλινική φαινότυποι της νόσου Απουσία εύχρηστων, ευαίσθητων εργαλείων εκτίμησης της ενεργότητας Απουσία ευαίσθητων βιο δεικτών Πού πρέπει να οριστεί ο «στόχος»: ύφεση ή χαμηλή ενεργότητα; Ποιο είναι το όριο (?SLEDAI=0) Δυσχερής η διεξαγωγή κλινικής δοκιμής (trial) για τη σημασία του Τ2Τ Πλεονεκτήματα στην εφαρμογή του Τ2Τ Πλέον, αντιλαμβανόμαστε καλύτερα τους παράγοντες που επηρεάζουν δυσμενώς την πρόγνωση στους ασθενείς με ΣΕΛ Σημαντική η θεραπευτική στρατηγική (εξίσου με τα φάρμακα) για τη βελτιστοποίηση της πρόγνωσης των ασθενών με ΣΕΛ Αποκτά σημασία για την καθ ημέρα πράξη η χρήση κλινικών εργαλείων όπως το SLEDAI, PGA, SLICC damage index Υπάρχουν οι πρώτες ενδείξεις ότι η Τ2Τ πρακτική μπορεί να είναι επωφελής στο ΣΕΛ Αναμένουμε τα αποτελέσματα κλινικών δοκιμών με νεότερους βιολογικούς παράγοντες & τη χρησιμότητά τους