Μ. Δρακοπούλου*, Κ. Τούτουζας*, Γ. Μπενέτος*, Α. Συνετός*, Φ. Mητροπούλου*, Α. Μιχελόγγονα*, Α. Παπανικολάου*, Κ. Πρέκας, Η. Σιώρης, Δ. Τούσουλης* *A Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική, Ιπποκράτειο Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών Σχολή Τεχνολογικών Εφαρμογών, ΤΕΙ Πειραιά Πανεπιστήμιο του Bolton, Bolton, Ηνωμένο Βασίλειο
European Cardiovascular Disease Statistics 2014
Η φλεγμονή αποτελεί σημαντικό παράγοντα εξέλιξης και αποσταθεροποίησης των αθηρωματικών πλακών Παρόλα αυτά η προγνωστική της αξία στους ασθενείς με στεφανιαία νόσο (ΣΝ) δεν είναι επαρκώς τεκμηριωμένη Χρήση μη επεμβατικών μεθόδων εκτίμησης της φλεγμονής εμφανίζονται στο προσκήνιο για τον προσδιορισμό της προγνωστικής της αξίας
Μη επεμβατική Μέτρηση της θερμοκρασίας των ιστών του οργανισμού εκτιμώντας την ακτινοβολία τους σε συχνότητες μικροκυμάτων Ένταση ακτινοβολίας ~ Θερμοκρασία ιστών (P= kt f) Ασφαλής Καμία βλαπτική επίδραση Απλή δεν απαιτεί εξειδικευμένη γνώση Barrett A, et al. Radio Sci, 1977:12;68:167-171 Yves Leroy et al. Physiol. Meas, 1998 Toutouzas K et al, JACC, 2012 Toutouzas Κ. et al, Heart. 2012 Dec
Toutouzas K et al, JACC, 2012 ;59(18):1645-53
P<0.01 Συσχέτιση των θερμογραφικών μετρήσεων με τα ιστολογικά χαρακτηριστικά της ευάλωτης αθηρωματικής πλάκας Συσχέτιση των θερμογραφικών μετρήσεων με την πρόσληψη ουσίας ηχοαντίθεσης στο CEUS Toutouzas K. et al, JACC, 2012 Toutouzas Κ. et al, Heart, 2012 Dec
Η θερμική ετερογένεια των καρωτίδων συσχετίζεται με την έκταση της ΣΝ Οι ασθενείς με ΣΔ και ΣΝ εμφανίζουν μεγαλύτερη θερμική ετερογένεια στις καρωτίδες Toutouzas K., Benetos G. et al. Stroke 2013 Sep;44(9):2607-9 Toutouzas K. Benetos G. et al, Diabetes & Metabolism, June 2014
p=0.003 ΔΤ C N=30 ασθενείς με ΑΕΕ και νόσο καρωτίδων άμφω Μη-ένοχες καρωτίδες Ένοχες καρωτίδες Toutouzas et al. Stroke. 2015 Jan
Model C-statistic 95% CI p-value TRF+plaque thickness 0.691* 0.588-0.794 0.001 TRF+ΔT 0.747 0.644-0.850 <0.001 TRF+ plaque thickness+δt 0.768* 0.666-0.870 <0.001 *p value for comparison: 0.05 p value for comparison: 0.36 Η προσθήκη της μεταβλητής της θερμοκρασίας σε μοντέλο βασιζόμενο σε παραδοσιακούς παράγοντες καρδιαγγειακού κινδύνου και σε υπερηχογραφικά χαρακτηριστικά, αύξησε σημαντικά την προβλεπτική ικανότητα του μοντέλου για την αναγνώριση της ένοχης καρωτίδας Toutouzas et al. Stroke. 2015 Jan
Σκοπός της παρούσας μελέτης ήταν να διερευνήσουμε την προγνωστική αξία της φλεγμονής των καρωτίδων, όπως αυτή εκτιμάται από την MWR, σε ασθενείς με ΣΝ
Διαδοχικοί ασθενείς με τεκμηριωμένη από στεφανιογραφικό έλεγχο σημαντική ΣΝ εισήχθησαν στη μελέτη.
Κατά τον υπερηχογραφικό έλεγχο εκτιμήθηκε Ο μέγιστος βαθμός στένωσης σε κάθε καρωτίδα Το μέγιστο πάχος των καρωτιδικών πλακών σε κάθε καρωτίδα (plaque thickness)
Κατά μήκος και των δύο καρωτίδων Τουλάχιστον 10 λεπτά μετά από την υπερηχογραφική εξέταση ή ψηλάφηση Μορφομετατροπέας στις 90 ο σε επαφή με το δέρμα Μετρήσεις 3 φορές σε κάθε σημείο Μέγιστη διαφορά θερμοκρασίας (ΔΤ): μέγιστη θερμοκρασία κατά μήκος της καρωτίδας - την ελάχιστη θερμοκρασία. Η μέγιστη τιμή ΔΤ και στις δύο καρωτίδες ορίστηκε σαν ΔΤmax Υψηλό ΔΤ ορίστηκε 0.9 C
Μείζονα καρδιαγγειακά συμβάματα (ΜΚΣ) ορίστηκαν ο θάνατος το έμφραγμα του μυοκαρδίου το αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο η επαναγγείωση Όλοι οι ασθενείς παρακολουθήθηκαν κλινικά για ένα έτος Στο ένα έτος επαναλήφθηκαν οι ίδιες μετρήσεις με υπερηχογράφημα και MWR
Συμπεριελήφθησαν συνολικά 216 ασθενείς με σημαντική ΣΝ 36 ασθενείς είχαν υψηλές τιμές ΔΤ άμφω (High-ΔT group) 180 ασθενείς δεν εμφάνιζαν υψηλές τιμές ΔΤ άμφω (non-high ΔT group)
Αριθμός ασθενών (n=216) High ΔT (n=36) Non-high ΔT(n=180) p value Κλινικές μεταβλητές Ηλικία (έτη) 64.22±10.55 63.86±10.45 0.85 Φύλο (άρρεν) 27 (75) 161 (89.4) 0.02 Αρτηριακή Υπέρταση 27 (75) 16 (64.4) 0.22 Κληρονομικό ιστορικό ΣΝ 16 (44.4) 89 (49.4) 0.58 Δυσλιπιδαιμία 34 (94.4) 132 (73.3) 0.006 Κάπνισμα 19 (52.8) 85 (47.2) 0.54 Σακχαρώδης διαβήτης 14 (38.9) 66 (36.7) 0.80 Φαρμακευτική Αγωγή Ασπιρίνη 24 (66.7) 122 (67.8) 0.90 Αναστολείς ADP 20 (55.6) 62 (34.4) 0.02 AΜΕΑ 9 (25) 49 (27.2) 0.78 ΑΤΙΙ 12 (33.3) 44 (24.4) 0.27 Β-αναστολείς 20 (55.6) 76 (42.2) 0.14 Στατίνες 25 (69.4) 112 (62.2) 0.41 Νιτρώδη 6 (16.7) 29 (16.1) 0.93 Αναστολείς ασβεστίου 7 (19.4) 35 (19.4) 0.99 Κλινικό Σύνδρομο ΟΣΣ 19 (52.8) 106 (58.9) 0.50 Στεφανιογραφία ΣΝ ενόςαγγείου 7 (19.4) 76 (42.2) ΣΝ δύο αγγείων 17 (47.2) 71 (39.4) 0.02 ΣΝ τριών αγγείων 12 (33.3) 33 (18.3)
Στο έτος το μέγιστο πάχος της πλάκας αυξήθηκε σημαντικά: (2.27±1.07 έναντι 2.44±1.10mm, p=0.05)
Αντίθετα οι μέγιστες τιμές ΔΤ (ΔTmax) δεν άλλαξαν σημαντικά: (0.85±0.41 versus 0.79±0.42 C, p=0.42)
Τα ΜΚΔ ήταν 22.2% στην ομάδα με υψηλό ΔΤ και στις δύο καρωτίδες και 3.9% στο non-high ΔT group (p<0.001) Στην πολυπαραγοντική ανάλυση η παρουσία υψηλών τιμών ΔΤ άμφω σχετιζόταν ανεξάρτητα με την εμφάνιση ΜΚΔ στο έτος μετά από προσαρμογή ως προς το φύλο, την ηλικία, τους παραδοσιακούς παράγοντες καρδιαγγειακού κινδύνου, την έκταση της ΣΝ και το μέγιστο πάχος της αθηρωματικής πλάκας (OR: 6.21, 95% CI 1.73-22.37, p=0.005) Στην καμπύλη Kaplan Meier οι ασθενείς με υψηλές τιμές ΔΤ άμφω εμφάνιζαν μεγαλύτερη επίπτωση ΜΚΔ στο έτος
1.0 High ΔT bilaterally Yes Cumulative Survival 0.8 0.6 0.4 Logrank p<0.001 Logrank p<0.001 No 0.2 0 0 100 200 300 400 Follow up (days)
Οι κατευθυντήριες οδηγίες για ενδαρτηρεκτομή καρωτίδας βασίζονται κυρίως στο βαθμό στένωσης Οι πρόσφατες εξελίξεις στην τεχνολογία της απεικόνισης επιτρέπουν την εκτίμηση της φλεγμονής της καρωτιδικής πλάκας Η προγνωστική αξία αυτών των νέων τεχνικών μένει να αποδειχθεί σε μεγάλες σειρές ασθενών Η ακτινομετρία μικροκυμάτων φαίνεται να είναι ένα χρήσιμο εργαλείο στην εκτίμηση της καρωτιδικής νόσου Ο συνδυασμός της εκτίμησης μορφολογικών και λειτουργικών χαρακτηριστικών των καρωτιδικών πλακών μπορεί να δώσει χρήσιμες πληροφορίες