Loftnetskerfi Verkefnahefti A
Þetta hefti er án endurgjalds á rafbókinni. Allir rafiðnaðarmenn og rafiðnaðarnemar geta fengið aðgang án endurgjalds að rafbókinni. Þetta hefti er þýtt með góðfúslegu leyfi EVU í Danmörku. Upprunahefti hft0608 Þetta hefti er án endurgjalds á rafbókinni. Allir rafiðnaðarmenn og rafiðnaðarnemar geta fengið aðgang án endurgjalds að rafbókinni. Íslensk þýðing: Víðir Stefánsson Mynd á kápu er fengin frá Internetinu Umbrot: Ísleifur Árni Jakobsson 18.05.2010 1
Efnis yfirlit Forskeyti... 3 Tíðni og bylgjulengdir... 4 Mæling á merkjastyrk... 5 Mögnun og deyfing... 6 Loftnet... 7 Mæling á tilraunarloftneti... 8 Tilraunaloftnet... 10 Mæling á aðalmagnara... 12 Mæling á samtengimagnara... 14 Greining á loftnetskerfi... 15 Spennugjafi... 17 Jarðtenging loftnetskerfa... 17 Útreikningar á vindálagi... 17 18.05.2010 2
Forskeyti Forskeyti Forskeyti Umreiknið gildin í töflunum Tákn Stuðullinn sem einingin margfaldast með Tera T 10 12 Giga G 10 9 Mega M 10 6 Kilo k 10 3 Hekto h 10 2 Deka da 10 1 10 0 Desi d 10-1 Senti s 10-2 Milli m 10-3 Mikro µ 10-6 Nano n 10-9 Piko p 10-12 µ V mv V 1 30 4500 0,07 µ A ma A 0,005 100 3000 2,5 Hz khz MHz GHz 6 750 500000 0,7 1500 B 20 8 db 17 18.05.2010 3
Tíðni og bylgjulengdir Jafnan fyrir samhengið milli tíðni og bylgjulengdar er: Verkefni 1 λ Leysið jöfnuna með tilliti til f = Verkefni 2 Útvarpsstöð sendir á 1,5 MHz. Til hvaða bylgjulengdar svarar þessi tíðni? Verkefni 3 Útvarpsmerki hefur bylgjulengdina 1500 m. Til hvaða tíðni svarar þessi bylgjulengd? Verkefni 4 Verkefni 5 Verkefni 6 Á rás 8 er myndtíðni 196,25 MHz og hljóðtíðni 201,75 MHz. Til hvaða bylgjulengda svara þessar tíðnir? Hve langur er sveiflutíminn, þegar tíðnin er 100 Hz? Myndtíðni rásar hefur tíðnina 217,25 MHz, Hver er tíðni hljóðmerkis rásarinnar? Verkefni 7 Band I liggur á milli og MHz og inniheldur rásir frá til Band III liggur á milli og MHz og inniheldur rásir frá til Band IV liggur á milli og MHz og inniheldur rásir frá til Band V liggur á milli og MHz og inniheldur rásir frá til 18.05.2010 4
Mæling Rás Band Tíðnir Stöð dbµv mv Góð Ásættanleg Léleg Dag. Klukka Rafbók Mæling á merkjastyrk Verkefni 1 Verkefni 2 Tengið sviðsstyrksmæli við sameiginlegt loftnetskerfi. Finnið TV/FM rásir og mælið merkjaspennur. Mæliniðurstöður eru færðar í töflu 1. No. Staðsetning merkis Styrkur mv Myndgæði Tími Athugasem dir 1. B/L 2. B/L 3. B/L 4. B/L 5. L 6. L Athugasemd Gott sjónvarpsmerki frá góðu viðtæki með góðum gæðum, gefur hreina, ótruflaða mynd án sýnilegs endurkasts (draugur í mynd). 18.05.2010 5
Mögnun og deyfing Verkefni 1 Inngangsafl magnara er 1 mw og útgangsaflið er 1 W. Hversu stór er aflmögnun magnarans í fjölda skipta og í db? Verkefni 2 Loftnet móttekur merki sem er 0,8 mv. Mögnun loftnetsins er 4 db. Hversu stórt er merkið sem loftnetið gefur frá sér? Verkefni 3 Umreiknaðu gefin gildi dbµv 51 73 114 48 mv 1000 40 10 0,56 Verkefni 4 Reiknið merkjastyrk í mv við sjónvarpsviðtækið þegar eftirfarandi er gefið: Merkið við loftnetið er 0,2 mv. Loftnetsmögnunin er 7 db. Mögnun aðalmagnarans er 14 föld (inngangsmerki margfaldað með 14). Kapaldeyfingin er 8,7 db/100 m við 200 MHz. Útreikningur: Loftnetsmerki dbµv + Loftnetsmögnun db + Mögnun í aðalmagnara db Merki í allt: - Kapaldeyfing db Merki við sjónvarpsviðtækið Merki við sjónvarpsviðtækið dbµv mv 18.05.2010 6
Loftnet Verkefni 1 Nefnið helstu einingar sjónvarpsloftnets: 1. 2. 3. 4. 5. 6. Verkefni 2 Verkefni 3 Verkefni 4 Hvaða tegund af lofneti er loftnet sem aðeins magnar rás 6? Rásarloftnet Margrásaloftnet Breiðbandsloftnet Hvaða tegund af loftneti er loftnet sem magnar rásir 21 30? Rásarloftnet Margrásaloftnet Breiðbandsloftnet Hvaða tegund af loftneti er loftnet sem magnar rásir 21 68? Rásarloftnet Margrásaloftnet Breiðbandsloftnet 18.05.2010 7
Mæling á tilraunarloftneti Verkefni 1 Umreiknið sviðsstyrkinn frá mv/m yfir í merkjaspennu tilraunarloftnets sem er 75 Ω með jöfnu og töflu: Jafna = Tafla = Verkefni 2 a) Framkvæmið mælingar með tilraunaloftneti fyrir bæði lóðrétta og lágrétta pólunn og færið mæliniðurstöðurnar í töflu 1. b) Reiknið mismuninn/hlutfallið milli mældra gilda? Rás: Pólun µv dbµv Margföldunar stuðull Lóðrétt Lágrétt Mismunur/hlutfall 18.05.2010 8
Verkefni 3 Finnið eins mörg sjónvarpsmerki og mögulegt og skrifið mæliniðurstöðurnar í töflu 2 Rás Band Pólun Stöð µv dbµv Athugasemdir 18.05.2010 9
Tilraunaloftnet Fjöldi eininga: Loftnetsmögnun í db: Rás/band: Deilisía - Samsetningarsía (blandari) Verkefni 1 Tengið bandsíu með tilheyrandi mælitenglum við sameiginlega loftnetskerfið. Merki frá loftnetskerfi Mælitenglar Útgangur síu, BNC-tengi 18.05.2010 10
Verkefni 2 Tafla 1 Mæling við innsetningu Mælið merkjaspennur í sameiginlega loftnetskerfinu á inngöngum blandarans og mælitengilsins og sömuleiðis á útgöngum þeirra. Færið mæliniðurstöður í töflu 1 og reiknið útgangsdeyfingu mælitengilsins. Band I Band II Band III Band IV/V µv db µv µv db µv µv db µv µv db µv Mæling á útgangi mælitengils Útgangsdeyfing mælitengils í db Spenna á útgangi blandara Verkefni 3 Reiknið gegnumgangsdeyfingu blandarans í einu bandanna, þar sem gegnumgangsdeyfing er mismunur á inn- og útgangspennu mælt í dbµv. Inngangsspenna = dbµv Útgangsspenna = dbµv Gegnumgangsdeyfing = db Verkefni 4 Mælið UHF-merki í mælitengli fyrir B1 og reiknið deyfingu síunnar. a) Setjið mæliniðurstöður í töflu 2 Tafla 2 Mæling á B IV mælitengli Mæling á B I mælitengil Deyfing µv db µv µv db µv Margföldun db 18.05.2010 11
Mæling á aðalmagnara Verkefni1 Tengið aðalmagnara og mælið inn- og útgangspennur a) Færið niðurstöður mælinganna í töflurnar: Töflur Rás: Mæling Rás: Mæling µ V dbµ V µ V dbµ V Merki á útgangi magnara Merki á inngangi magnara Mögnun Merki á útgangi magnara Merki á inngangi magnara Mögnun Rás: Mæling Rás: Mæling µ V dbµ V µ V dbµ V Merki á útgangi magnara Merki á inngangi magnara Mögnun Merki á útgangi magnara Merki á inngangi magnara Mögnun 18.05.2010 12
Verkefni 2 Berið saman mögnun magnarans saman við uppgefið málgildi samkvæmt vörulista. Athugasemdir: Magnari sem notaður var: Framleiðandi: Gerð: 18.05.2010 13
Mæling á samtengimagnara Verkefni 1 Verkefni 2 Verkefni 3 Tengið samtengimagnara við loftnet. Teiknið táknmynd af rásinni og staðsetjið magnara í henni. Stillið magnarann á hámarks útgangsspennu og mælið inn og útgangspennurnar. Setjið mæliniðurstöður í töflu 1. Tafla 1 Inngangsmerki Útgangsmerk i Mögnun Rás Band µv db µv µv db µv db I II III IV/V Verkefni 4 Hvert er vinnusvæði magnarans: UHF: db VHF: db Gögn Berið mögnun magnarans saman við málgildið samkvæmt vörulista Athugasemd: Framleiðandi: Gerð: 18.05.2010 14
Í Grindarvíkurbæ á að setja upp loftnetskerfi. Það á að Greining á loftnetskerfi móttaka frá sendum sem staðsettir eru á Þorbjarnarfelli (Þorbirni). Tveir kostir eru í boði: 1. Hægt er að taka á móti Fjölvarpi í Grindavík. Velja má þann kost. 2. Þá er einnig sá kostur að taka á móti eftirfarandi stöðvum án þess að taka þær gegnum Fjölvarpið. RÚV á rás: Stöð 2 á rás: SÝN á rás: FM: Verkefni 1 Verkefni 2 Teiknið mynd af loftnetskerfinu: Veljið lofnet fyrir báða ofangreinda kosti, teiknið röð loftneta og ákvarðið innbyrðis fjarlægð. 18.05.2010 15
Verkefni 1 Verkefni 2 Verkefni 3 Setja á F-tengi á heimtaug: Finnið: Þvermál F-tengis: Kapalgerð: Setja á F-tengi á 7,8711,2 kapal Finnið: Þvermál F-tengis: Kapalgerð: Kaplana á að tengja milli síu, magnara og deilis. Taka á tillits til CENELEC hluti 1: öryggiskröfur. Reiknið, lýsið eða gerið teikningu. 18.05.2010 16
Spennugjafi Jarðtenging loftnetskerfa Hve stór spenna má vera milli innrileiðara og skermingar ac/dc (gegnum sér leiðara, línufæðing )? Hve stór spenna má vera milli innrileiðara og skermingar ac/dc (gegnum kóax kapal) Á að jarðbinda, magnara? Til hvers er notaður tvöfaldur einangrunartengill þegar inntak frá kapalkerfi er tekið inn í hús? Skal jarðbinda loftnetsstöng sem notuð er til þess að bera uppi loftnet? Skal jarðbinda dreifikerfi í fjölbýlishúsi? Útreikningar á vindálagi Reiknið vindálag fyrir loftnetsstöngina í Grindavík með völdum loftnetum. 18.05.2010 17
TRIAX BIII (VHF) Loftnet 18.05.2010 18
TRIAX BIV/V (UHF) YAGI Loftnet 18.05.2010 19
TRIAX BIV/V (UHF) UNIX Loftnet 18.05.2010 20
Möstur og veggfestingar 18.05.2010 21
TRIAX coaxkapall 18.05.2010 22
TRIAX kapall fyrir notkun utanhúss 18.05.2010 23
Dæmi um upplýsingablað fyrir coax-kapla allt að 4000MHz v/75ohm 18.05.2010 24
Dæmi um upplýsingablað fyrir coax-kapla allt að 4000MHz v/75ohm 18.05.2010 25
Triax tengistykki 18.05.2010 26
TRIAX TSP- deilar 5-862MHz 18.05.2010 27
TTA-1 afgreningsfordelere 5-862 MHz 18.05.2010 28
TTM- Multiafgrenere 5-862 MHz 18.05.2010 29
TRIAX TD200-Loftnetstengidósir 18.05.2010 30
TRIAX TD Margmiðlunar tengidósir 18.05.2010 31
Leiðbeinandi gildi 18.05.2010 32