ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ & ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ MBA TQM

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ & ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ MBA TQM ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΤΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ-ΟΛΙΚΗ ΠΟΙΟΤΗΤΑ (ΕΜΠΣ.ΔΕ-ΔΟΠ) Μελέτη Σκοπιμότητας για την ίδρυση χώρου πώλησης βιβλίων & πραγματοποίησης πολιτιστικών εκδηλώσεων στην περιοχή του Πειραιά ΤΣΙΡΟΓΙΑΝΝΗ ΑΘ. ΑΝΤΩΝΙΑ ΑΜ: ΜΔΕ-ΟΠ/0647 1 ο Πτυχίο Οργάνωση & Διοίκηση Επιχειρήσεων Πανεπιστήμιο Πειραιώς Φεβρουάριος 2008

Αφιερώνω αυτή την εργασία, αποτέλεσμα του μεταπτυχιακού μου, Σε όλους όσους πίστεψαν σε μένα και με στήριξαν κατά τη διάρκεια αυτής της επιλογής & προσπάθειας μου. Ευχαριστώ πολύ. 2

Η παρούσα μελέτη σκοπιμότητας εκπονήθηκε για εκπαιδευτικούς σκοπούς και ως εκ τούτου, κάποια από τα στοιχεία που περιέχει ενδέχεται να μην είναι απολύτως ακριβή. 3

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 - ΣΥΝΟΨΗ...13 1.1 Βασική Ιδέα και Ιστορικό του Προγράμματος...13 1.2 Ανάλυση της Αγοράς και Μάρκετινγκ...14 1.3 Πρώτες Ύλες και άλλα Εφόδια...15 1.4 Μηχανολογικά και Τεχνολογικά...16 1.5 Οργάνωση Μονάδας και Γενικά Έξοδα...17 1.6 Ανθρώπινοι Πόροι...17 1.7 Τοποθεσία, Χώρος Εγκαταστάσεως και Περιβάλλον...18 1.8 Προγραμματισμός και Προϋπολογισμός Εκτελέσεως του Έργου...19 1.9 Χρηματοοικονομική Αξιολόγηση Επένδυσης...19 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 - ΒΑΣΙΚΗ ΙΔΕΑ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ...21 2.1 Περιγραφή της ιδέας του επενδυτικού σχεδίου...21 2.2 Οι Υποστηρικτές του Προγράμματος...22 2.3 Το Ιστορικό του Επενδυτικού Σχεδίου...22 2.3.1 Μελέτες και Έρευνες...23 2.4 Μελέτες Σκοπιμότητας...23 2.5 Κόστος Προ-επενδυτικών Μελετών και Σχετικών Ερευνών...23 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 - ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ ΚΑΙ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ...25 3.1 Ορισμός της Αγοράς...25 3.2 Δομή της Αγοράς...27 3.2.1 Προϊόντα...27 3.2.2 Πελάτες...28 3.2.3 Διανομή...31 3.3 Γενικά Χαρακτηριστικά του Κλάδου των Βιβλίων...32 3.3.1 Ανάλυση της Εγχώριας Αγοράς Βιβλίων...33 3.2 Προσδιοριστικοί Παράγοντες της Ζήτησης...36 4

3.3 Μελλοντική Ζήτηση...50 3.4 Ανταγωνιστές...51 3.5 Προμηθευτές / Συνεργάτες...57 3.6 Ανάλυση του Μάκρο-περιβάλλοντος...59 3.7 Η Έννοια των αναγκών των πελατών σε σχέση με τις προσδοκίες τους για την LIBRI..61 3.8 Σκοποί και Στόχοι της LIBRI...62 3.9 ΑΠΟΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΑ ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΑ...63 3.10 Προσδιορισμός Καταναλωτικού Κοινού...65 3.11 Στρατηγική Ανταγωνισμού...66 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 - ΠΡΩΤΕΣ ΥΛΕΣ ΚΑΙ ΑΛΛΑ ΕΦΟΔΙΑ...72 4.1 Ταξινόμηση πρώτων υλών και άλλων εφοδίων...72 4.2 Προδιαγραφές των απαιτούμενων εισροών...72 4.3 Απαιτήσεις σε πρώτες ύλες και άλλες εισροές...73 4.4 Διαθεσιμότητα Προμηθειών, Πηγές Προμήθειας και Κριτήρια Επιλογής Προμηθευτών...74 4.5 Μάρκετινγκ Προμηθειών...80 4.6 Κόστος Πρώτων Υλών και Άλλων Εφοδίων...83 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 - ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΚΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ...86 5.1 Πρόγραμμα παραγωγής και Δυναμικότητα της Μονάδας...86 5.2 Επιλογή και Απόκτηση της Τεχνολογίας...86 5.3 Εξωτερικές Διεργασίες...90 5.4 Χωρομετρικά και Μηχανολογικά Σχέδια της Μονάδας...90 5.5 Έργα Πολιτικού Μηχανικού...91 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6 - ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΜΟΝΑΔΑΣ ΚΑΙ ΓΕΝΙΚΑ ΕΞΟΔΑ...94 6.1 Οργάνωση και Διαχείριση της Μονάδας...94 6.2 Οργανωσιακή Δομή...94 5

6.3 Εντοπισμός των Κέντρων Κόστους...97 6.4 Τα Γενικά Έξοδα...98 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7 - ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΙ ΠΟΡΟΙ...100 7.1 Προγραμματισμός Ανθρώπινου Δυναμικού...100 7.2 Στρατολόγηση Ανθρώπινου Δυναμικού...101 7.2.1 Διαθεσιμότητα Ανθρωπίνου Δυναμικού...101 7.2.2 Προσέλκυση Υποψηφίων...102 7.2.3 Επιλογή Υποψηφίων...102 7.3 Εκπαίδευση και Ανάπτυξη Ανθρωπίνων Πόρων...103 7.4 Κόστος Ανθρώπινου Δυναμικού...103 7.4 Αξιολόγηση της Απόδοσης...106 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8 ΤΟΠΟΘΕΣΙΑ, ΧΩΡΟΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΣ, ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ..108 8.1 Προσδιορισμός συνολικών αναγκών...108 8.2 Επιλογή Γεωγραφικής Περιοχής...110 8.3 Επιλογή Τοποθεσίας Οικοπέδου...110 8.3.1 Περιγραφή Τοποθεσίας μέσω χαρτών...110 8.3.2 Λεπτομερής Περιγραφή τοποθεσίας...114 8.3.3 Περιγραφή εσωτερικού χώρου...114 8.4 Εξοπλισμός Εσωτερικού Χώρου...118 8.5 Περιβαλλοντικές Επιπτώσεις...119 8.6 Διασφάλιση Ποιότητας...120 8.7 Κόστος Προετοιμασίας Χώρου Εγκατάστασης...120 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9 - ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΕΚΤΕΛΕΣΕΩΣ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ...122 9.1 Γενικά...122 9.1.1 Ενέργειες κατά την κατασκευαστική περίοδο...122 9.2 Ομάδα επιβλέψεως και εκτελέσεως του έργου...123 9.3 Επιλογή του άριστου προγράμματος εκτελέσεως του έργου και του χρονοδιαγράμματος των εργασιών...124 6

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 10 - ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΕΠΕΝΔΥΣΗΣ...127 10.1 Ανάλυση Συνολικού Κόστους Επένδυσης...127 10.1.1 Αρχικό Κόστους Επενδύσεως...127 10.1.2 Καθαρό Κεφάλαιο Κίνησης...128 10.1.3 Συνολικό Κόστος Επένδυσης...132 10.2 Χρηματοδότηση του Επενδυτικού Σχεδίου...132 10.3 Ανάλυση Συνολικού Κόστους Παραγωγής...134 10.3.1 Διαχρονική Εξέλιξη Συνολικού Κόστους Παραγωγής...134 10.3.2 Υπολογισμός Αναγκών σε Καθαρό Κεφάλαιο Κίνησης...137 10.4 Ανάλυση Λογιστικών Καταστάσεων...138 10.4.1 Κατάσταση Αποτελεσμάτων Χρήσεως...139 10.4.2 Πίνακας Χρηματικών Ροών...140 10.4.3 Ισολογισμοί...142 10.5 Χρηματοοικονομική Αξιολόγηση Επένδυσης...143 10.5.1 Μέθοδος Επανείσπραξης του Κόστους Επένδυσης...143 10.5.2 Μέθοδος Απλού Συντελεστή Απόδοσης του Κεφαλαίου...144 10.5.3 Μέθοδος Καθαρής Παρούσας Αξίας...146 10.5.4 Μέθοδος Εσωτερικού Συντελεστή Απόδοσης...148 10.6 Ανάλυση «νεκρού» σημείου...150 10.7 Ανάλυση Ευαισθησίας...152 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΜΕΛΕΤΗΣ...155 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ...156 7

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΙΝΑΚΩΝ Πίνακας 2.1 Κόστος Προεπενδυτικών Μελετών και Ερευνών...24 Πίνακας 3.1 Εξέλιξη Δείκτη Όγκου αγοράς Βιβλίων, χαρτικά & λοιπά...34 Πίνακας 3.2 Μέγεθος εγχώριας αγοράς βιβλίων (2000-2006)...36 Πίνακας 3.3 Μέση λιανική τιμή βιβλίων με μαλακό εξώφυλλο (2001-2006)...38 Πίνακας 3.4 Συνολική αναγνωσιμότητα κατά επίπεδο εκπαίδευσης...39 Πίνακας 3.5 Αναγνωσιμότητα βιβλίων στις χώρες της Ε.Ε.(2001)...40 Πίνακας 3.6 Συνολική αναγνωσιμότητα κατά φύλο...41 Πίνακας 3.7 Λόγοι για τους οποίους δεν διάβασαν κανένα βιβλίο...43 Πίνακας 3.8 Μέσος όρος δαπανών των νοικοκυριών για βιβλία ανά τάξη εισοδήματος (2004-2005)...45 Πίνακας 3.9 Ιδιωτική Κατανάλωση Των Νοικοκυριών Για Βιβλία Το 2006 (σε εκ Ευρώ, τρέχουσες τιμές)...46 Πίνακας 3.10 Μέσος όρος δαπανών των νοικοκυριών για βιβλία ανά κατηγορία περιοχής (2004-2005)...48 Πίνακας 3.11 Συνοπτική παρουσίαση επιχειρήσεων πώλησης βιβλίων...52 Πίνακας 3.12 Συνοπτική παρουσίαση e-επιχειρήσεων πώλησης βιβλίων...55 Πίνακας 3.13 Συνοπτική παρουσίαση εκδοτικών επιχειρήσεων...57 Πίνακας 3.14 Φορείς από το χώρο του βιβλίου...59 Πίνακας 3.15 Συνολικές Πωλήσεις...62 Πίνακας 3.16 Συνολικές Πωλήσεις και Συνολικό κόστος Μάρκετινγκ...71 Πίνακας 4.1 Απαιτούμενες Ποσότητες Εισροών ανά Έτος...74 Πίνακας 4.2 Εκδότες κατά μέγεθος (1999-2004)...75 Πίνακας 4.3 Παρουσίαση εκδοτικών οίκων...75 8

Πίνακας 4.4 Αριθμός Τίτλων ανά κατηγορία βιβλίου στην Ελλάδα Ποσοστά 2000-2004...78 Πίνακας 4.5 Τρόποι Πληρωμών Εκδοτικών Οίκων, κατά μέγεθος...79 Πίνακας 4.6 Εκτίμηση Κόστους Παραγωγής: Πρώτες Ύλες & Άλλα Εφόδια...84 Πίνακας 4.7 Εκτίμηση Κόστους Πρώτων Υλών & Άλλων Εφοδίων Ανά Έτος...85 Πίνακας 5.1 Ανάλυση προυπολογισμού έργων πολιτικού μηχανικού...91 Πίνακας 5.2 Κόστος Τεχνολογίας & Έργων Πολιτικού Μηχανικού...93 Πίνακας 5.3 Εκτίμηση Κόστους Μηχανολογίας & Τεχνολογίας...93 Πίνακας 6.1 Εκτίμηση Γενικών Εξόδων Επιχείρησης...99 Πίνακας 6.2 Εκτίμηση των Γενικών Εξόδων Ανά Έτος...99 Πίνακας 7.1 Ανθρώπινοι Πόροι Επιχείρησης...101 Πίνακας 7.2 Κόστος Εκπαίδευσης...103 Πίνακας 7.3 Κόστος Ανθρώπινου Δυναμικού το 1ο Έτος Λειτουργίας...104 Πίνακας 7.4 Εκτίμηση Συνολικού Κόστους Ανθρώπινου Δυναμικού Ανά Έτος...105 Πίνακας 8.1 Εκτίμηση Απαιτήσεων σε Εξοπλισμό Εσωτερικού Χώρου...119 Πίνακας 8.2 Εκτίμηση Κόστους Χώρου Εγκατάστασης...121 Πίνακας 8.3 Εκτίμηση του Κόστους Χώρου Εγκατάστασης Ανά Έτος...121 Πίνακας 9.1 Εκτίμηση κόστους επένδυσης του επενδυτικού σχεδίου...126 Πίνακας 10.1 Πάγιο Ενεργητικό Επιχείρησης...128 Πίνακας 10.2 Υπολογισμός Κεφαλαίου Κίνησης...129 Πίνακας 10.3 Ετήσιο Κόστος Παραγωγής (σε ευρώ)...129 Πίνακας 10.4 Υπολογισμός Κεφαλαίου Κίνησης...130 Πίνακας 10.5 Συνολικό Κόστος Επένδυσης...132 Πίνακας 10.6 Πηγές Χρηματοδότησης...133 Πίνακας 10.7 Εξυπηρέτηση Δανείου...134 9

Πίνακας 10.8 Διαχρονική Εξέλιξη Συνολικού Κόστους Παραγωγής...136 Πίνακας 10.9 Διαχρονικές Απαιτήσεις σε Κεφάλαιο Κίνησης...137 Πίνακας 10.10 Προβλεπόμενες Καταστάσεις Αποτελεσμάτων Χρήσεως...139 Πίνακας 10.11 Προβλεπόμενοι Πίνακες Χρηματικών Ροών...140 Πίνακας 10.12 Προβλεπόμενοι Ισολογισμοί Τέλους...142 Πίνακας 10.13 Υπολογισμός Καθαρών Κερδών Επιχείρησης ( )...144 Πίνακας 10.14 Υπολογισμός Καθαρών Ταμειακών Ροών Επιχείρησης ( )...144 Πίνακας 10.15 Υπολογισμός Συντελεστών Απόδοσης Κεφαλαίου ( )...145 Πίνακας 10.16 Υπολογισμός Παρούσας Αξίας ( )...148 Πίνακας 10.17 Εκτίμηση Εσωτερικού Συντελεστή Απόδοσης...149 Πίνακας 10.18 Καταμερισμός Μεταβλητών & Σταθερών Εξόδων...151 10

ΠΙΝΑΚΑΣ ΔΙΑΓΡΑΜΜΑΤΩΝ Διάγραμμα 3.1 Επισκεψιμότητα βιβλιοπωλείου ανά ηλικία ερωτώμενων...29 Διάγραμμα 3.2 Σύγκριση των δύο φύλων βάσει επισκεψιμότητας...29 Διάγραμμα 3.3 Δημογραφικό προφίλ ερωτώμενων κατά θέση στην απασχόληση.30 Διάγραμμα 3.4 Δημογραφικό προφίλ ερωτώμενων κατά κοινωνικο-οικονομική Τάξη...31 Διάγραμμα 3.5 Εξέλιξη μεγέθους εγχώριας αγοράς βιβλίων σε αξία (1999-2006)..33 Διάγραμμα 3.6 Εξέλιξη δείκτη Όγκου αγοράς βιβλίων, χαρτικά & λοιπά...35 Διάγραμμα 3.7 Δείκτης τιμών καταναλωτή για βιβλία (1999-2006)...37 Διάγραμμα 3.8 Κατηγορίες στις οποίες συνήθως ανήκουν τα βιβλία που αγοράζονται προσωπική χρήση...49 Διάγραμμα 3.9 Προτίμηση κατηγορίας βιβλίου ανά τύπο βιβλιοπωλείου...50 Διάγραμμα 3.10 Πρόβλεψη μελλοντικής ζήτησης...51 Διάγραμμα 3.11 Ποιες βελτιώσεις/νέες υπηρεσίες που θα μπορούσε να υιοθετήσει το βιβλιοπωλείο σας ενδιαφέρουν περισσότερο;...64 Διάγραμμα 3.12 Επιθυμητές βελτιώσεις/ νέες υπηρεσίες ανά τύπο βιβλιοπωλείου 65 Διάγραμμα 4.1 Στοιχεία στην αλυσίδα προμηθειών των βιβλίων...81 Διάγραμμα 8.1 Κάτοψη Ισογείου...115 Διάγραμμα 8.2 Κάτοψη 1ου Ορόφου...116 Διάγραμμα 8.3 Κάτοψη 2ου Ορόφου...117 Διάγραμμα 9.1 Χρονοδιάγραμμα Gantt...125 Διάγραμμα 10.1 Ανάλυση Νεκρού Σημείου...152 11

ΠΙΝΑΚΑΣ ΕΙΚΟΝΩΝ Εικόνα 8.1 Χάρτης μικρής κλίμακας...111 Εικόνα 8.2 Χάρτης μεγάλης κλίμακας...111 Εικόνα 8.3 Δορυφορική Φωτογραφία της περιοχής (μικρής κλίμακας)...112 Εικόνα 8.4 Δορυφορική Φωτογραφία της περιοχής (μεγάλης κλίμακας)...113 ΠΙΝΑΚΑΣ ΟΡΓΑΝΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ Οργανόγραμμα 6.1 Πρώτη Εναλλακτική Λύση Οργάνωσης Της LIBRI...95 Οργανόγραμμα 6.2 Δεύτερη Εναλλακτική Λύση Οργάνωσης Της LIBRI...96 12

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 - ΣΥΝΟΨΗ 1.1 Βασική Ιδέα και Ιστορικό του Προγράμματος Η συγκεκριμένη μελέτη σκοπιμότητας, έχει ως στόχο την ίδρυση καταστήματος πώλησης βιβλίων στην ευρύτερη περιοχή του Πειραιά με την επωνυμία «LIBRI Α.Ε». Η συγκεκριμένη επιχείρηση θα διαθέτει επίσης ένα καφέ-εστιατόριο, αλλά και χώρο για εκδηλώσεις με επίκεντρο τις τέχνες και τον πολιτισμό. Την υπό εξέταση μελέτη σκοπιμότητας εκπόνησε το γραφείο μελετών και συμβούλων RMT (Research Management Team), για λογαριασμό της Μοσχονάς Α.Ε. και της LIBRI A.E. «Αποστολή της εταιρείας είναι η ανάπτυξη ενός χώρου οικείου, που θα αποτελέσει πολιτιστικό σημείο αναφοράς. Χώρος που θα εστιάσει στην παροχή ποιοτικών υπηρεσιών και την ανάπτυξη διαπροσωπικών σχέσεων, για να ανταποκριθούμε στις συνεχώς εξελισσόμενες ανάγκες του αγοραστικού κοινού». Την αρχική ιδέα του υπό μελέτη προγράμματος ιδρύσεως βιβλιοπωλείου - χώρος εκδηλώσεων είχε η Ανώνυμη Εταιρεία Μοσχονάς. Οι συγκεκριμένοι επιχειρηματίες ξεκίνησαν την επιχείρησή τους στο Αγρίνιο Αιτωλοακαρνανίας με μεγάλη επιτυχία. Βλέποντας την επιχείρηση τους να πετυχαίνει και να κερδίζει συνεχώς έδαφος, αποφάσισαν να μεταλαμπαδεύσουν την ιδέα αυτή σε έναν ανεξάρτητο επενδυτή, ο οποίος θα την υλοποιήσει στην Αθήνα. Επενδυτές είναι το ζεύγος Λογοθέτη Ιωάννη και Λογοθέτη Ευτυχία και το ενδιαφέρον τους εκδηλώθηκε το 2006, καθώς ήδη είχαν στην κατοχή τους ένα κτίριο σε κεντρικό σημείο του Πειραιά, το οποίο αποφάσισαν να αξιοποιήσουν. Για να υλοποιήσουν την επενδυτική του ιδέα προέβησαν σε Sale and Lease Back (πώληση και άμεση ενοικίαση). Τα χρήματα από την πώληση του ακινήτου θα αποτελέσουν πηγή ρευστότητας της επένδυσης. 13

1.2 Ανάλυση της Αγοράς και Μάρκετινγκ Η έννοια του βιβλίου ήταν πάντα σύμβολο ανάπτυξης του ανθρώπου, και κατά προέκταση, και της κοινωνίας. Η αγορά του βιβλίου βρίσκεται σε φάση ανάπτυξης, με σταθερή ανοδική πορεία, η οποία δίνει την δυνατότητα ευκολότερης εισόδου στον κλάδο. Η σχεδιαζόμενη μονάδα σκοπό έχει να απευθυνθεί στο αγοραστικό κοινό του Πειραιά και της ευρύτερης περιοχής αυτού. Άλλωστε, η συγκεκριμένη περιοχή ενδείκνυται για λόγους όπως: Η ύπαρξη του Πανεπιστημίου Πειραιώς Η ανάπτυξη λόγω του μεγαλύτερου λιμανιού της χώρας Η εμπορική αυτονομία της περιοχής. Η πλειοψηφία των βιβλιοπωλείων βρίσκονται στην Αττική (50%) και στις μεγάλες πόλεις (Θεσσαλονίκη, Πάτρα, Λάρισα, και Ηράκλειο). Η αξία της εγχώριας αγοράς παρουσίασε διακυμάνσεις. Συγκεκριμένα, ακολούθησε πτωτική πορεία κατά τη διετία 2000-2001, ενώ ανέκαμψε φτάνοντας την περίοδο 2005-2006 αύξηση εκτιμούμενη στα 362 εκ. Τα βιβλία δεν προορίζονται για την κάλυψη βασικών αναγκών, ενώ υπάρχει πληθώρα εναλλακτικών μέσων ψυχαγωγίας και ενημέρωσης, τα οποία αντικαθιστούν την ανάγνωση βιβλίων. Οι παράγοντες οι οποίοι προσδιορίζουν κυρίως τη ζήτηση, εκτός από τη τιμή, είναι ο ελεύθερος χρόνος, οι τεχνολογικές εξελίξεις και ο οικογενειακός προϋπολογισμός. Ιδιαίτερα ο τελευταίος, είναι που επηρεάζει τη δαπάνη των καταναλωτών για βιβλία. Το 2004 η μέση μηνιαία δαπάνη των ελληνικών νοικοκυριών για βιβλία ήταν 11,89 ευρώ για κάθε νοικοκυριό. Γεγονός πάντως είναι ότι νοικοκυριά με αυξημένο μέσο εισόδημα διαθέτουν μεγαλύτερα ποσά για την αγορά βιβλίων. Όσο αφορά τις προτιμήσεις του καταναλωτικού κοινού, με φθίνουσα σειρά προτίμησης, αυτές είναι προσανατολισμένες στη σύγχρονη λογοτεχνία, στην ιστορία και τις βιογραφίες, στην κλασική λογοτεχνία, στα κοινωνικά και πολιτικά θέματα και τέλος στην ψυχολογία. 14

Η LIBRI έχει ως βασικό σκοπό την απόσπαση ενός μεριδίου αγοράς της τάξεως του 1,5 % από τις ήδη υπάρχουσες επιχειρήσεις. Πρέπει να επισημανθεί ότι η αγορά είναι κατακερματισμένη και επομένως, το ποσοστό αυτό έχει αποφασιστεί λαμβανομένου υπόψη ότι το 2006 από τα 362 εκ. της εγχώριας αγοράς, τα ήδη μεγάλα βιβλιοπωλεία δεν κατέχουν παρά ποσοστό 5-7%, το καθένα. Βάσει της ανάλυσης που πραγματοποιήθηκε, προκύπτει ότι η LIBRI αποσκοπεί να διαφοροποιήσει το προϊόν-υπηρεσίες της ως προς την ποιότητα και τα συμβολικά χαρακτηριστικά αυτών. Έρευνες υπέδειξαν ότι το καταναλωτικό κοινό είναι κατά κύριο λόγο νεανικό (μέση ηλικία 39 ετών), με μια σχετική υπεροχή των γυναικών και μορφωμένο. Κυρίως μισθωτοί, ελεύθεροι επαγγελματίες και φοιτητές μεσαίας κοινωνικής διαστρωμάτωσης. Το καταναλωτικό αυτό κοινό επισκέπτεται συχνά το βιβλιοπωλείο, και δείχνει μια προτίμηση στην κατηγορία της σύγχρονης, κλασσικής λογοτεχνίας, καθώς επίσης και στην ιστορία- βιογραφίες. 1.3 Πρώτες Ύλες και άλλα Εφόδια Για ένα βιβλιοπωλείο, οι λεγόμενες πρώτες ύλες θεωρούνται τα βιβλία. Τα δε άλλα εφόδια είναι όλα εκείνα που απαιτούνται για να στηρίξουν την ομαλή λειτουργία της επιχείρησης. Όσο αφορά την προμήθεια των βιβλίων, η επιλογή τους ωθείται και κρίνεται από την ανάλογη ζήτηση. Δηλαδή ανεξάρτητα από τις αναγνωστικές προτιμήσεις των επενδυτών, τα βιβλία που έχουν ζήτηση από το αναγνωστικό κοινό πρέπει να επιλέγονται και να πωλούνται. Επομένως όλοι οι εκδοτικοί οίκοι αποτελούν προμηθευτές της LIBRI, εφόσον η κατηγορία του βιβλίου ανήκει σε αυτές που το βιβλιοπωλείο θα διαθέτει. Γεγονός πάντως είναι, ότι οι προσωπικές προτιμήσεις του υπεύθυνου παραγγελιών είναι που έχουν τον πρωταγωνιστικό ρόλο στην επιλογή των τίτλων. Οι εναλλακτικές των προμηθευτών είναι δυο: Κατευθείαν από τον εκδοτικό οίκο, ή/ και Πρακτορεία 15

Και οι δυο εναλλακτικές είναι προτιμητέες, για διαφορετικούς λόγους - πλεονεκτήματα. Επομένως, τα κριτήρια επιλογής προμηθευτή αφορούν το είδος του, εκδοτικός οίκος ή πρακτορείο, και όχι τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των εκδοτικών οίκων. Τα σημεία - κριτήρια στα οποία διαφοροποιούνται οι προμηθευτές και τα οποία λαμβάνονται υπόψη στην επιλογή αυτών είναι: 1) Ποσότητα διαθέσιμων τίτλων 2) Κοστολόγηση 3) Τρόποι πληρωμής - διακανονισμός 4) Χρονοδιάγραμμα εξυπηρέτησης παραδόσεως 5) Πολιτική επιστροφών 1.4 Μηχανολογικά και Τεχνολογικά Η εξέλιξη της τεχνολογίας διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην υπό μελέτη επιχείρηση, όχι μόνο όσον αφορά την ύπαρξη ιστοσελίδας, αλλά και την καλύτερη διαχείριση των παραγγελιών και αποθεμάτων. Το κατάστημα θα διαθέτει ηλεκτρονικούς υπολογιστές για χρήση των επισκεπτών, ένα δικτυακό τόπο για ηλεκτρονικές παραγγελίες, και το πιο εξελιγμένο software της αγοράς για τη διαχείριση των παραγγελιών. Το κτίριο διαθέτει τρεις ορόφους, οι οποίοι θα κατανεμηθούν ανάλογα στους διάφορους τίτλους βιβλίων, στο χώρο του καφέ- εκδηλώσεων, και στο διοικητικό χώρο. 16

1.5 Οργάνωση Μονάδας και Γενικά Έξοδα Η οργανωσιακή δομή, στην οποία θα υπάγονται όλες οι λειτουργίες και οι διαδικασίες της επιχείρησης, προκύπτει με βάση την αύξηση της επίδοσης της επιχείρησης. Επίσης, είναι σημαντικό οι υπάλληλοι να μπορούν να συμμετέχουν ενεργά και παραγωγικά μέσα από την προτεινόμενη οργανωσιακή δομή. Η κατανομή των αρμοδιοτήτων θα επικεντρώνεται περισσότερο στην ομαδοποίηση κοινών λειτουργιών και ευθυνών. Στο Διευθυντή θα αναφέρεται απευθείας ο Υπεύθυνος Αγορών και Αποθεμάτων, καθώς θεωρούμε ιδιαίτερης σημασίας τη πληρότητα των τίτλων και την μη έλλειψη αυτών. Η σημασία του βιβλιοπωλείου, ως πολιτισμικού χώρου, υπογραμμίζει τη σημασία ύπαρξης Υπεύθυνου Εκδηλώσεων για να οργανώνει τα πολιτιστικά δρώμενα. Για εργασιακά θέματα και οποιοδήποτε θέμα που θα ανακύπτει σε κάθε όροφο θα υπάρχει ο Υπεύθυνος Ορόφων και Προσωπικού, στον οποίο θα απευθύνονται όλοι οι υπάλληλοι για σχετικά θέματα. 1.6 Ανθρώπινοι Πόροι Οι ανθρώπινοι πόροι που απαιτούνται για την εφαρμογή και τη λειτουργία του επενδυτικού σχεδίου, θα καθορίζονται ανά κατηγορίες. Το σύνολο του ανθρώπινου δυναμικού δεν θα ξεπερνάει τα 16 άτομα, εκ των οποίων οι 9 θα αποτελούν το κύριο δυναμικό του καταστήματος, τους πωλητές. Οι υπάλληλοι, κυρίως οι πωλητές, που θα έρχονται σε συνεχή επικοινωνία με τους επισκέπτες, θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα γνώστες του αντικειμένου καθώς θα συζητούν μαζί τους για τα βιβλία και άλλα θέματα. Η επιλογή των υποψηφίων διαφέρει ανάλογα με τη θέση που καλείται να καλύψει ο υποψήφιος. Για το σύνολο των υπαλλήλων αυτό που θα υπερισχύσει θα είναι η προηγούμενη εμπειρία, τα αποτελέσματά τους σε τεστ που θα περάσουν ως προς τη συμπεριφορά τους αλλά και το ενδιαφέρον τους για τα βιβλία. Ειδικές γνώσεις όπως ειδικά σεμινάρια που τυχόν να έχει παρακολουθήσει ο υποψήφιος θα έχουν βαρύνουσα σημασία. 17

Η LIBRI μετά την επιλογή και την πρόσληψη των υποψηφίων, προβλέπεται να υλοποιεί, σε συνεχή βάση, προγράμματα προσανατολισμού και καταρτίσεως εκπαιδεύσεως. 1.7 Τοποθεσία, Χώρος Εγκαταστάσεως και Περιβάλλον Για να γίνει η σωστή επιλογή της τοποθεσίας και του χώρου εγκατάστασης θα πρέπει να γίνει σωστός και ακριβής προσδιορισμός των αναγκών που πρέπει να καλύπτει η τοποθεσία. Παρόλο, λοιπόν, που η περιοχή του Πειραιά συγκεντρώνει όλα εκείνα τα στοιχεία που απαιτούνται για την ανάπτυξη ενός μεγάλου βιβλιοπωλείου, κανένας επιχειρηματίας δεν έχει προχωρήσει σε μία τέτοια επένδυση. Ο λόγος που δεν υπάρχουν βιβλιοπωλεία, όπως η επιχείρηση LIBRI, είναι ο κορεσμός που επικρατεί στον Πειραιά σε κτίσματα με αποτέλεσμα να μην υπάρχει διαθεσιμότητα οικοπέδου ή έτοιμου κτιρίου για να αναπτυχθεί η επιχείρηση. Αυτός είναι ο κυριότερος λόγος για τον οποίο τα περισσότερα βιβλιοπωλεία στον Πειραιά είναι μικρά τοπικά βιβλιοχαρτοπωλεία. Το κτίριο βρίσκεται στην οδό Καραϊσκου 108, Τ.Κ. 18535 στον Πειραιά πλησίον του Δημοτικού Θέατρου. Περιβάλλεται, από κεντρικές αρτηρίες όπως Ηρώων Πολυτεχνείου, 2ας Μεραρχίας και Γρηγορίου Λαμπράκη. Το κτίριο αυτό είναι συνολικά 510 τμ. Στο ισόγειο έχει δύο χώρους 135 τμ και 45 τμ οι οποίοι με κατάλληλη διαμόρφωση μπορούν να ενοποιηθούν και να αποτελούν έναν ενιαίο χώρο 180 τμ και επιπλέον έχει δύο ορόφους 175 τμ ο κάθε ένας. Τέλος, στο υπόγειο υπάρχει μία αποθήκη 20 τμ. Η υπό μελέτη επιχείρηση, ως πρότυπη εταιρεία δεν θα μπορούσε να μην διασφαλίσει την ποιότητα των υπηρεσιών τις. Η οποία διασφαλίζεται μέσω ενός ολοκληρωμένου συστήματος διασφάλισης ποιότητας. Το πρότυπο που θα ακολουθηθεί θα είναι αυτό του ISO 9001:2000. 18

1.8 Προγραμματισμός και Προϋπολογισμός Εκτελέσεως του Έργου Η υλοποίηση ενός επενδυτικού σχεδίου εξαρτάται σημαντικά από την οργάνωση και την κατάλληλη προετοιμασία, για το λόγο αυτό υπεύθυνος για την εκτέλεση του προγράμματος θα είναι ο διευθυντής της νέας μονάδας, οι επενδυτές και οι επιχειρηματίες της Μοσχονάς ΑΕ. Επίσης, στην επίβλεψη και εκτέλεση έργου θα βοηθήσουν τα άτομα από το τμήμα μελετών και επιβλέψεων των έργων της RMT. 1.9 Χρηματοοικονομική Αξιολόγηση Επένδυσης Η αξιολόγηση μιας επένδυσης είναι αυτή που ουσιαστικά θα κρίνει την υλοποίησή της ή όχι, αλλά και θα υπογραμμίσει τα σημεία εκείνα που απαιτούν ιδιαίτερη προσοχή. Η επιχείρηση θα χρηματοδοτηθεί κυρίως από το αρχικό μετοχικό κεφάλαιο (441.643 ), το οποίο προέρχεται από την χρηματοδοτική λύση Sale & Lease Back. Για την υλοποίηση των βελτιώσεων και προσθηκών του κτιρίου, η επιχείρηση θα προβεί στην λήψη τραπεζικού δανείου 300.000, με σταθερό επιτόκιο και εξόφληση σε 5 χρόνια. Το απαιτούμενο καθαρό κεφάλαιο κίνησης για τα πρώτα 5 χρόνια κυμαίνεται στις 300.000. Τα κέρδη της επιχείρησης προβλέπονται αυξητικά για την πενταετία, ξεκινώντας με 279.778. Γεγονός είναι ότι το κόστος παραγωγής είναι αυξημένο λόγω της ιδιαιτερότητας του προϊόντος, με αποτέλεσμα οι ταμιακές εκροές να βαίνουν μειούμενες. Σημαντικό είναι να αναφερθεί η πρόθεση του Διοικητικού Συμβουλίου για το σχηματισμό προβλέψεων ως προς Κινδύνους & Έξοδα, λόγω του αυξημένου κόστους των αποθεμάτων. Η μέθοδος της επανείσπραξης, μας υποδεικνύει ότι το 70% του κόστους επένδυσης θα επαναεισπραχθεί κατά τη διάρκεια του πρώτου έτους, ιδιαίτερα θετικό στοιχείο για την υπό μελέτη επιχείρηση. Γεγονός πάντως είναι ότι η LIBRI, δεν μπορεί να στηριχθεί σε μια πολιτική εκπτώσεων για να τραβήξει το καταναλωτικό κοινό, καθώς αυτό θα τις επέφερε μείωση του περιθωρίου κέρδους με πιθανότητα ζημίας. 19

Το επενδυτικό σχέδιο αφορά ένα προϊόν, ιδιαίτερα ευαίσθητο στη μεταβολή των τιμών, αλλά κυρίως στις οικονομικές συνθήκες και τεχνολογικές εξελίξεις της αγοράς. Το βιβλίο δεν είναι βασικό αγαθό, με αποτέλεσμα η αγορά του συνήθως να απευθύνεται σε οικονομικά και κοινωνικά πιο ευκατάστατα νοικοκυριά, επομένως το καταναλωτικό κοινό να περιορίζεται. Παρόλο αυτά όμως η αγορά διακρίνεται από αυξητικές τάσεις, αφήνοντας χώρο για νέο-εισερχόμενους. Η χρηματοοικονομική ανάλυση υπέδειξε μια επιχείρηση με αυξημένο κόστος παραγωγής, αλλά αυξημένα κέρδη και μάλιστα γρήγορη επανείσπραξη του αρχικού κόστους επένδυσης, στοιχεία που κάνουν την επένδυση ενδιαφέρουσα και ελκυστική για την υλοποίηση της. 20

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 - ΒΑΣΙΚΗ ΙΔΕΑ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ 2.1 Περιγραφή της ιδέας του επενδυτικού σχεδίου Η συγκεκριμένη μελέτη σκοπιμότητας, έχει ως στόχο την ίδρυση καταστήματος πώλησης βιβλίων στην ευρύτερη περιοχή του Πειραιά με την επωνυμία «LIBRI ΑΕ», με τρεις μετόχους αρχικά. Η «LIBRI ΑΕ» θα επικεντρωθεί στην πώληση βιβλίων σχετικά με: Αθλητισμό, Αρχιτεκτονική, Βιογραφίες, Θέατρο, Ιστορία, Κηπουρική, Κινηματογράφο, Λευκώματα, Λογοτεχνία Ελληνική και Ξένη, Λογοτεχνικό Δοκίμιο, Μαγειρική, Μάνατζμεντ-Μάρκετινγκ, Μουσική, Παιδαγωγικά, Παιδικό Βιβλίο, Πεζογραφία, Περιοδικά (Ξένος Τύπος), Οικονομία, Ποίηση, Πολιτική, Ταξιδιωτικοί οδηγοί-χάρτες, Τέχνη, Τεχνικά Βιβλία, Φιλοσοφία, Ψυχολογία, Ξενόγλωσσα Βιβλία. Η συγκεκριμένη επιχείρηση θα διαθέτει επίσης ένα καφέ-εστιατόριο, αλλά και χώρο για εκδηλώσεις με επίκεντρο τις τέχνες και τον πολιτισμό. «Αποστολή της εταιρείας είναι η ανάπτυξη ενός χώρου οικείου, που θα αποτελέσει πολιτιστικό σημείο αναφοράς. Χώρος που θα εστιάσει στην παροχή ποιοτικών υπηρεσιών και την ανάπτυξη διαπροσωπικών σχέσεων, για να ανταποκριθούμε στις συνεχώς εξελισσόμενες ανάγκες του αγοραστικού κοινού». Οι κυριότερες παράμετροι που λειτούργησαν ως καθοδηγητικές αρχές κατά τη διάρκεια εκπονήσεως της μελέτης, είναι οι θετικές τάσεις του κλάδου, στη χώρα μας, αλλά και τα περιθώρια νεοεισερχόμενων στο χώρo. Πιο συγκεκριμένα, ο προσανατολισμός του επενδυτικού σχεδίου για την περιοχή του Πειραιά, επιλέχθηκε με γνώμονα την ήδη εμπορική του ανάπτυξη, το βιβλιόφιλο καταναλωτικό κοινό, αλλά και την ύπαρξη του Πανεπιστημίου Πειραιά. Η συμβολή του επενδυτικού σχεδίου αφορά κυρίως στην τόνωση της αξίας του βιβλίου και της ανάγκης για ανάπτυξη χώρων, όπου θα κάνουν τις τέχνες, και το βιβλίο πιο συγκεκριμένα, πιο προσφιλές και οικείο στον κόσμο. Επίσης, θα τονώσει την αγορά του Πειραιά, αλλά και θα εντείνει τον υγιή ανταγωνισμό, ώστε και άλλοι παρόμοιοι χώροι-βιβλιοπωλεία να λειτουργήσουν σε όλη την επικράτεια της Ελλάδος. 21

2.2 Οι Υποστηρικτές του Προγράμματος Την αρχική ιδέα του υπό μελέτη προγράμματος ιδρύσεως βιβλιοπωλείου - χώρος εκδηλώσεων είχε η Ανώνυμη Εταιρεία Μοσχονάς. Οι συγκεκριμένοι επιχειρηματίες ξεκίνησαν την επιχείρησή τους στο Αγρίνιο Αιτωλοακαρνανίας με μεγάλη επιτυχία. Βλέποντας την επιχείρηση τους να πετυχαίνει και να κερδίζει συνεχώς έδαφος, αποφάσισαν να μεταλαμπαδεύσουν την ιδέα αυτή σε έναν ανεξάρτητο επενδυτή, ο οποίος θα την υλοποιήσει στην Αθήνα. Ο ρόλος τους θα συνίσταται κυρίως στην μεταφορά της τεχνογνωσίας και της εμπειρίας τους και θα τους δοθούν μετοχές της «LIBRI ΑΕ» έτσι ώστε να λαμβάνουν ετησίως τα μερίσματα που τους αναλογούν. 2.3 Το Ιστορικό του Επενδυτικού Σχεδίου Επενδυτές είναι το ζεύγος Λογοθέτη Ιωάννη και Λογοθέτη Ευτυχία και το ενδιαφέρον τους εκδηλώθηκε το 2006, όταν επισκέφθηκαν το κατάστημα της Μοσχονάς ΑΕ, στην περιοχή του Αγρινίου. Η μεγάλη ανταπόκριση του κοινού στην προσπάθεια της εταιρείας Μοσχονάς ΑΕ, κέντρισε το ενδιαφέρον του κύριου και της κυρίας Λογοθέτη και αποφάσισαν να αναλάβουν την υλοποίηση της LIBRI AE στην Αθήνα. Δεδομένου ότι το ζευγάρι είχε ήδη στην κατοχή ένα κτίριο σε κεντρικό σημείο του Πειραιά αποφάσισε να το αξιοποιήσει. Για να υλοποιήσει την επενδυτική του ιδέα προέβησε σε Sale and Lease Back (πώληση και άμεση ενοικίαση). Τα χρήματα από την πώληση του ακινήτου θα αποτελέσουν πηγή ρευστότητας της επένδυσης. 22

2.3.1 Μελέτες και Έρευνες Οι μελέτες και οι έρευνες που είχαν εκπονηθεί μέχρι τότε, ή υπήρχε πρόσβαση προς αυτές ήταν: ICAP AE, (2004), Κλαδική Μελέτη Εκδόσεις Βιβλίων Η αναφερθείσα μελέτη εκπονήθηκε περισσότερο για την παραγωγή του βιβλίου. Συνεπώς, η συγκεκριμένη μελέτη κρίθηκε απαραίτητη προκειμένου να εξεταστεί εκτενώς το επενδυτικό πρόγραμμα και να γίνει εφικτή η εξαγωγή πορίσματος, ως προς την βιωσιμότητα και επιτυχία του ή όχι. Γεγονός πάντως είναι ότι η πληροφόρηση στον κλάδο δεν είναι εύκολη, και η συλλογή στοιχείων είναι πολύ δύσκολη. Αυτό οφείλεται στον κατακερματισμό των εμπλεκομένων μερών και τη μη συνεργασία τους. 2.4 Μελέτες Σκοπιμότητας Την υπό εξέταση μελέτη σκοπιμότητας εκπόνησε το γραφείο μελετών και συμβούλων RMT (Research Management Team), για λογαριασμό της Μοσχονάς ΑΕ και της LIBRI AE. 2.5 Κόστος Προ-επενδυτικών Μελετών και Σχετικών Ερευνών Το κόστος αποτελεί πρωταρχικό παράγοντα για την υλοποίηση ή μη ενός επενδυτικού σχεδίου. Για την εκπόνηση της μελέτης θα απαιτηθούν περί τους τέσσερις (4) ανθρωπομήνες εργασίας, ενώ το κόστος της θα είναι της τάξης των 50.000. Το συνολικό κόστος, καθώς και τα επιμέρους έξοδα εκπόνησης της μελέτης παρουσιάζονται αναλυτικά στον πίνακα που ακολουθεί, ενώ θα πρέπει να αναφερθεί ότι το ποσό αυτό προβλέπεται να καλυφθεί, κυρίως από τους επενδυτές. 23

Πίνακας 2.1 Κόστος Προεπενδυτικών Μελετών και Ερευνών Α/Α ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΟΣΤΟΣ ( ) 1 Μελέτη σκοπιμότητας 50.000 2 Έρευνες αγοράς - ταξίδια 3.500 3 Προκαταρκτικές έρευνες κτιρίου 2.500 4 Διάφορα άλλα έξοδα 3.000 ΣΥΝΟΛΟ 59.000 24

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 - ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ ΚΑΙ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ 3.1 Ορισμός της Αγοράς Η ανάγνωση των βιβλίων αποτελεί μια ιδιαίτερα σημαντική πολιτιστική πρακτική με κοινωνικές και πολιτικές προεκτάσεις, ιδιαίτερα με βάση το ρόλο που παίζει για τη μορφωτική και πολιτιστική ανάπτυξη μιας χώρας. Η λέξη «βιβλίο» δήλωνε ανέκαθεν δυο διαφορετικά πράγματα. Κυριολεκτικά: μια τεχνητή επινόηση, ένα υλικό μέσο, που με τη μορφή του εμπορεύματος υπόκειται στους νόμους της προσφοράς και της ζήτησης. Συνεκδοχικά: ένα ταμιευτήριο γνώσης και ιδεών, τον κατεξοχήν φορέα της σκέψης, της λογοτεχνίας και των επιστημών, ένα απτό συνώνυμο του ίδιου του πνευματικού πολιτισμού. Για το λόγο αυτό υπάρχουν δύο ειδών ορισμοί, κάποιοι αναφέρονται κυρίως στη μορφή του και άλλοι στη λειτουργία του. 1) Ως βιβλίο 1 νοείται κάθε έκδοση, η οποία βιβλιοδετείται με τη χρησιμοποίηση κόλλας, ανεξάρτητα από τον αριθμό των σελίδων. Ο όρος δεν περιλαμβάνει εκδόσεις με βιβλιοδεσία σπιράλ. Επίσης, δεν περιλαμβάνει τις εκδόσεις για την βιβλιοδεσία των οποίων χρησιμοποιείται αποκλειστικά καρφίτσα. Οι εκδόσεις αυτές θεωρούνται ως βιβλία μόνο στην περίπτωση που κυκλοφορούν σε σειρές και κάθε σειρά νοείται ως ένας τίτλος. Τι ίδιο ισχύει και για τα βιβλία που εκδίδονται σε χαρτόνι και η θεματολογία τους απευθύνεται κυρίως σε παιδιά νηπιακής ηλικίας. 2) «Το βιβλίο 2 είναι πρωταρχικά ένα όργανο της ανθρώπινης επικοινωνίας, ένα μέτρο του πολιτισμού, το οποίο εκφράζει ιδέες και ανακαλύψεις στην τέχνη, τη φιλοσοφία και την επιστήμη. Χωρίς το βιβλίο η ανάπτυξη της πολιτισμένης πολιτείας θα ήταν αδύνατη». Δεν είναι λίγες οι φορές που γίνεται λόγος για άνθηση ή για κρίση του βιβλίου χωρίς να διευκρινίζουμε αν μιλάμε για την κυκλοφορία του βιβλίου ως εμπορικού προϊόντος ή για την ακτινοβολία του βιβλίου ως πνευματικού αγαθού. Γεγονός 1 ICAP, (2007), «Εκδόσεις βιβλίων», Ιούνιος 2007, σελ.2 2 European Booksellers Federation et al, (2007), Books In Europe, 20 June 2007, διαθέσιμο http://www.booksineurope.org/default.asp?pid=2&la=1, (προσπελάσιμο την 13/10/2007), σελ. 15 25

πάντως είναι πως στην Ελλάδα αυτές οι δυο έννοιες δεν ταυτίζονται. Τα στοιχεία για την περίοδο 1990-2005 υποδηλώνουν μια καλπάζουσα ανάπτυξη, όπου ο ετήσιος αριθμός των εκδιδόμενων τίτλων υπερδιπλασιάστηκε, αγγίζοντας τους 7000 (για το 2006 πρώτες εκδόσεις 9.209 3 ). Η αγορά του βιβλίου βρίσκεται σε φάση ανάπτυξης, με σταθερή ανοδική πορεία, η οποία δίνει την δυνατότητα ευκολότερης εισόδου στον κλάδο. Η σχεδιαζόμενη μονάδα σκοπό έχει να απευθυνθεί στο αγοραστικό κοινό του Πειραιά και της ευρύτερης περιοχής αυτού. Άλλωστε, η συγκεκριμένη περιοχή ενδείκνυται για λόγους όπως: Η ύπαρξη του Πανεπιστημίου Πειραιώς Η ανάπτυξη λόγω του μεγαλύτερου λιμανιού της χώρας Η εμπορική αυτονομία της περιοχής. Στο σημείο αυτό πρέπει να επισημανθεί ότι ο κλάδος του βιβλίου διέπεται από σημαντικά εμπόδια εισόδου όπως το μεγάλο αρχικό κεφάλαιο επένδυσης, δυσκολίες εισόδου στα κανάλια διανομής (αποκλειστικότητες βιβλιοπωλείων με εκδοτικούς οίκους) και η ισχύουσα νομοθεσία (ενιαία διατίμηση βιβλίου). Η συλλογή και ανάλυση των στατιστικών στοιχείων καταγράφει ότι στην Ελλάδα η κατά κεφαλήν δαπάνη για αγορά βιβλίων υπερτριπλασιάστηκε σε σταθερές τιμές. Η αναφερθείσα ανάπτυξη οφείλεται κυρίως στην άνοδο του βιοτικού επιπέδου, στην υποχώρηση του αναλφαβητισμού, στη διεύρυνση του διαθέσιμου ελεύθερου χρόνου, αλλά και τα νέα καταναλωτικά ήθη σε συνδυασμό με τις νέες μεθόδους του μάρκετινγκ και της διαφήμισης. Αντίθετα η ουσιαστική αξία του βιβλίου, του γραπτού λόγου γενικότερα, υποβαθμίστηκε. Παρατηρήθηκε συρρίκνωση της κυκλοφορίας του ημερήσιου πολιτικού τύπου, και οι φιλολογικές σελίδες των εφημερίδων παραχώρησαν τη θέση τους σε «Ένθετα» διαφημιστικού τύπου. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι ο δείκτης 4 τιμών καταναλωτή για τα βιβλία αυξήθηκε την περίοδο 1995-2006, με μέσο ετήσιο ρυθμό 4,5%. 3 NOLLAS D., (2006), THE BOOK MARKET IN GREECE, NATIONAL BOOK CENTER OF GREECE, (JANUARY 2006, 2 ND EDITION), διαθέσιμο book.culture.gr/edocs/fakel/hellas.pdf, (προσπελάσιμο την 13/9/2007) 4 ICAP ΑΕ, κλαδική μελέτη «Εκδόσεως Βιβλίων 2007» 26