ταύροσ Αρχοντϊκησ Κυτταρολόγοσ, Διευθυντόσ Κυτταρολογικού Εργαςτηρύου 401 Γ.Σ.Ν.Α., Διευθυντόσ Κυτταρολογικών Εργαςτηρύων «ALPHA PROLIPSIS»
Κυτταρολογύα: ειδικότητα πρόληψησ και ϋγκαιρησ διϊγνωςησ του καρκύνου Ξεκύνηςε επιτυχημϋνα για τον καρκύνο του τραχόλου τησ μότρασ με το γνωςτό Σεςτ Παπανικολϊου, παγκοςμύωσ.
κοπόσ των κυτταρολογικών εξετϊςεων : εντοπιςμόσ ό αποκλειςμόσ κακοόθειασ παρακολούθηςη γνωςτόσ κακοόθειασ αποτελεςματικότητα ό μη τυχόν εφαρμοζόμενησ θεραπεύασ τυχόν υποτροπϋσ νόςου
όμερα ςε ϋνα κυτταρολογικό τμόμα πραγματοποιούνται κυτταρολογικϋσ εξετϊςεισ ςε υλικϊ προερχόμενα από κϊθε ςημεύο του ςώματοσ
υλλογό υλικού για κυτταρολογικό εξϋταςη αυτόματη αποφολύδωςη από προκλητό αποφολύδωςη από παρακϋντηςη με λεπτό βελόνη (F.N.A.)
Προκλητό αποφολύδωςη επιτυγχϊνεται με: Βουρτςϊκι (brushing), Έκπλυμα (washing) -Ειδικϊ εξαρτόματα (Abradul, Endogyn, Uterobrush.) Εντυπώματα (imprints)
ΚΤΣΣΑΡΟΛΟΓΙΚΕ ΕΞΕΣΑΕΙ ΤΛΙΚΟΤ ΠΑΡΑΚΕΝΣΗΕΩΝ Επιπολόσ οργϊνων και αλλοιώςεων με ό χωρύσ υπερηχογραφικό καθοδόγηςη όπωσ : θυρεοειδούσ αδϋνοσ, ςιελογόνων αδϋνων, λεμφαδϋνων, μαλακών μορύων, οςτών, μαςτού, προςτϊτου, όρχεων κλπ Εν τω βϊθει οργϊνων και αλλοιώςεων με την βοόθεια απεικονιςτικών μεθόδων, όπωσ όπατοσ, παγκρϋατοσ, νεφρών, πνευμόνων κλπ
Πλεονεκτόματα κυτταρολογικόσ εξϋταςησ: Χαμηλό κόςτοσ Γρόγορη ό και ταχεύα απόδοςη αποτελεςμϊτων. Απλό, ανώδυνη, αναύμακτη, ατραυματικό, αςφαλόσ. Έλεγχοσ μεγϊλων επιφανειών ςε ςύγκριςη με τον ιςτολογικό ϋλεγχο με τυχαύεσ βιοψύεσ.
Σα εξεταζόμενα υλικϊ ςτο Κυτταρολογικό Σμόμα από όλα τα όργανα του ςώματοσ κατϊ ςυςτόματα εύναι:
Ουροποιητικό ςύςτημα : ούρα από αυτόματη ούρηςη από ϋκπλυςη ουροδόχου κύςτεωσ από καθετηριαςμό τησ κύςτεωσ ό εκλεκτικϊ από τα ςτόμια των ουρητόρων ό απ ευθεύασ από την αλλούωςη που ανιχνεύεται μϋςω κυςτεοςκόπηςησ με ϋκπλυμα. η διερεύνηςη όγκων του νεφρού γύνεται από υλικό παρακϋντηςησ με λεπτό βελόνη (F.N.A) υπό υπερηχογραφικό (U/S) καθοδόγηςη.
ΑΝΑΠΝΕΤΣΙΚΟ ΤΣΗΜΑ : Βρογχικών εκκρύςεων (πτυϋλων) από βαθειϊ απόχρεμψη και μετϊ από βρογχοςκόπηςη. Τλικού από βρογχοςκόπηςη -Σ.Β.Ν.Α.(Διαβρογχικό βιοψύα δια βελόνησ) -βρογχικό βούρτςα (brushing) -βρογχικό ϋκπλυμα (washing) -βρογχοκυψελιδικό ϋκπλυμα (BAL) Τλικού από διαθωρακικό F.N.A. πνεύμονοσ για περιφερικϋσ αλλοιώςεισ.
Πεπτικό ςύςτημα : αλλοιώςεισ του ςτόματοσ μετϊ από ϋκπλυςη ό με ςπϊτουλα, από τουσ ςιελογόνουσ αδϋνεσ (παρωτύδα, υπογνϊθιουσ) με F.N.A. υπό U/S. οιςοφϊγοσ, ςτομϊχι ( οιςοφαγο- γαςτροςκόπηςη ) ϋντερο -πρωκτικό περιοχό ( κολονοςκόπηςη ) FNA όπατοσ με απεικονιςτικό μϋθοδο
Επύςησ κατϊ τη διϊρκεια E.R.C.P. με βούρτςιςμα και ϋκπλυςη ςτο παγκρεατικό πόρο, ςτο χοληδόχο πόρο και ςτο φύμα του Vater, ό παρακϋντηςη με λεπτό βελόνη (E.B.U.S.) από αλλούωςη
Γεννητικό ςύςτημα τησ γυναύκασ : Κολποτραχηλικϊ επιχρύςματα για τη πρόληψη και ϋγκαιρη διϊγνωςη του καρκύνου του τραχόλου τησ μότρασ για παρακολούθηςη των γυναικών ςτισ οπούεσ ανιχνεύθηκαν προκαρκινικϋσ αλλοιώςεισ, ό μετεγχειρητικό ϋλεγχο μετϊ από κακοόθεια,
επιχρύςματα αιδούου ενδομητρύου μετϊ από λόψη με ειδικό ςυςκευό υγρού Δουγλϊςιου και περιτοναώκϋσ εκπλύςεισ κατϊ τη διϊρκεια χειρουργεύου
Γεννητικό ςύςτημα του ϊνδρα : υλικό παρακεντόςεων - όρχεων - οςχϋου -προςτϊτη επιχρύςματα ουρόθρασ που παύρνουμε με βουρτςϊκι ό και με ϋκπλυςη τησ ουρόθρασ
Νευρικό ςύςτημα : Ε.Ν.Τ. υλικϊ από όγκουσ κυςτικούσ ό μη του εγκεφϊλου που λαμβϊνονται κατϊ τη διϊρκεια χειρουργεύου ( υγρό κύςτησ ό εντυπώματα ςυμπαγών όγκων )
ΚΤΣΣΑΡΟΛΟΓΙΚΕ ΕΞΕΣΑΕΙ ΤΓΡΩΝ ΚΟΙΛΟΣΗΣΩΝ Αςκιτικό Πλευριτικό Περικαρδιακό Τγρό Δουγλαςύου Αρθρικό Εγκεφαλονωτιαύο
Επειδό τα θεμϋλια τησ κυτταρολογικόσ διϊγνωςησ μπαύνουν όδη από τη λόψη του υλικού απαιτείται η καλή ςυνεργαςύα κλινικού και εργαςτηριακού γιατρού
Απαραύτητο εύναι το δεύγμα να ςυνοδεύεται από παραπεμπτικό με τα γνωςτϊ ςε όλουσ μασ ςτοιχεύα ευδιϊκριτα : - όνομα και επύθετο - ηλικύα -πιθανό κλινικό διϊγνωςη -ιςτορικό -κλινικοεργαςτηριακϋσ εξετϊςεισ.
Πληροφορύεσ επύςησ : ουροκαθετόρα χειριςμούσ ό μικροεπεμβϊςεισ προηγούμενη ΧΜΘ όακθ
Σο προσ εξϋταςη υλικό δεν πρϋπει να μοιρϊζεται ςε διϊφορα εργαςτόρια.
Σα δεύγματα πρϋπει να ςτϋλνονται ςτο εργαςτόριο το ςυντομότερο δυνατόν
Σρόποι μονιμοπούηςησ: Τγρϊ : ύςη ποςότητα με αιθυλικό αλκοόλη 50 ο ψυγεύο ςυντόρηςη Επιχρύςματα: ψεκαςμόσ με μονιμοποιητικό εμβϊπτιςη ςε αιθυλικό αλκοόλη 95 ο
Κυτταρολογύα υγρόσ φϊςησ ςε Ειδικό υγρό μονιμοποιητικό Τγρϊ Επιχρύςματα Τλικό παρακεντόςησ Βελόνεσ παρακϋντηςησ Ψόκτρεσ
Προώποθϋςεισ για αξιόπιςτο αποτϋλεςμα Να ϋχει κινηθεύ προηγουμϋνωσ ο αςθενόσ ϋςτω και επύ κλύνησ Να διενεργεύται επανϊληψη τησ εξϋταςησ μετϊ από 3 μϋρεσ Να ςτϋλνεται αμϋςωσ ςτο εργαςτόριο ό να διατηρεύται το υγρό ςτο ψυγεύο μϋχρι να παραδοθεύ ςτο εργαςτόριο
Σα πτύελα για να εύναι διαγνωςτικϊ θα πρϋπει να προϋρχονται από βαθειϊ απόχρεμψη, με καθαρό ςτόμα και όχι με λιγότερα από τρύα ςυνεχό δεύγματα
Ειδικϊ για την λόψη του τεςτ-παπανικολϊου πρϋπει να τονιςθεύ η αξύα τησ καλόσ λόψησ κολπικού, εξωτραχηλικού και ενδοτραχηλικού υλικού.
Σο υλικό χαρακτηρύζεται ακατάλληλο για διϊγνωςη όταν δεν περιλαμβϊνει ςτοιχεύα από τον ενδοτρϊχηλο. τη ζώνη μετϊπτωςησ του τραχόλου, που βρύςκεται ςτον ενδοτρϊχηλο, αναπτύςςονται δυςπλαςύεσ, που αν δεν αντιμετωπιςτούν, εξελύςςονται ςε καρκύνο
Παρακεντόςεισ με λεπτό βελόνη το πϊχοσ τησ βελόνησ πρϋπει να εύναι από 21-23 Gauge - ελαχιςτοποιεύ την ενόχληςη του αςθενούσ (ανώδυνη, αναύμακτη, ατραυματικό και αςφαλόσ ), - υλικό εύναι κατϊλληλο για την λεπτό επύςτρωςη για αςφαλεύσ διαγνώςεισ. τοποθϋτηςη και τησ βελόνησ μϋςα ςτο φιαλύδιο με το υγρό μονιμοποιητικό, διότι το υλικό που περιϋχεται ςτην βελόνη εύναι αρκετό και διαγνωςτικό
Κυτταρολογικϋσ απαντόςεισ Ανεπαρκϋσ δεύγμα για αςφαλό κυτταρολογικό διϊγνωςη Αρνητικό για κακοόθεια με ό χωρύσ ςυνυπϊρχουςα φλεγμονό ό αντύδραςη του επιθηλύου Ύποπτο για κακοόθεια Ατυπύα η φύςη τησ οπούασ δεν μπορεύ να καθοριςτεύ Θετικό για κακοόθεια.
Κλινικϊ γνωςτό γενικευμϋνη καρκινωμϊτωςη με αρνητικό κυτταρολογικό ςημαύνει..
α) να μην ϋχει διηθηθεύ ακόμη το μεςοθόλιο ό ο λεμφαδϋνασ β) να ϋχει διηθηθεύ το μεςοθόλιο ό ο λεμφαδϋνασ και όμωσ να μην περιϋχονται νεοπλαςματικϊ κύτταρα διότι δεν αποφολιδώθακαν κύτταρα γ) να ϋχει διηθηθεύ το μεςοθόλιο ό ο λεμφαδϋνασ και όμωσ να μην περιϋχονται νεοπλαςματικϊ κύτταρα διότι παρακεντόθηκε το υπερκεύμενο υγρό ό περιοχό του λεμφαδϋνα με τόξη δ) ςε περύπτωςη προηγηθεύςησ ακτινοθεραπειασ ό και χημειοθεραπεύασ λόγω τησ ϋντονησ αντύδραςησ των κυττϊρων εύναι δύςκολη η τεκμηρύωςη μιασ κακοόθειασ.
Για διαφορικϋσ διαγνώςεισ: Ανοςοκυτταροχημεύα Μοριακϋσ τεχνικϋσ Νϋεσ μϋθοδοι
Επύλογοσ Η Κυτταρολογύα εύναι η κατ εξοχόν ειδικότητα πρόληψησ και ϋγκυρησ διϊγνωςησ του καρκύνου και με την καλό ςυνεργαςύα των κλινικών γιατρών ςυμβϊλει ςτην καλύτερη αντιμετώπιςη των διαγνωςτικών προβλημϊτων του αςθενούσ.