«Αξιολόγηση της αερόβιας και αναερόβιας ικανότητας κα ισχύος»

ΕΠΕΑΕΚ ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΥ Τ.Ε.Φ.Α.Α.ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ - ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ & ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΚΕ 1017 «Ανάπτυξη φυσικής κατάστασης στον αγωνιστικό αθλητισμό (αντοχή)» 13η Διάλεξη: «Αξιολόγηση της αερόβιας και αναερόβιας ικανότητας κα ισχύος» Δρ. Σούλας Δημήτριος, Επίκουρος Καθηγητής

Σε αυτή την θεματική ενότητα οι φοιτητές θα ενημερωθούν για : Κριτήρια των τεστ Πλεονεκτήματα των τεστ Τεστ προσδιορισμού - αξιολόγησης αερόβιας ικανότητας: Εργαστηριακά Τεστ και Τεστ αγωνιστικού χώρου ή πεδίου Μειονεκτήματα των τεστ Ορια των τεστ Παραμέτρους αξιολόγησης Αξιολόγηση Παραμέτρων Αερόβιας Ισχύος Ειδικά τεστ αντοχής αγωνιστικού χώρου ή πεδίου για ατομικά και ομαδικά αθλήματα

Κριτήρια των τεστ Εγκυρότητα Αξιοπιστία Αντικειμενικότητα

Πλεονεκτήματα των τεστ Οι επιμέρους παράγοντες της φυσικής ικανότητας μπορούν να ελεγχθούν με μεγάλη ακρίβεια. Μπορεί να προσδιοριστεί το ατομικό επίπεδο απόδοσης. Με τη μέθοδο της παρατήρησης αποκλείεται σε μεγάλο βαθμό ο υποκειμενικός επηρεασμός. Τα τεστ αποτελούν πολύ καλά εργαλεία για τη μεσοπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη καθοδήγηση της προπόνησης. Αποκαλύπτουν τυχόν αδυναμίες του αθλουμένου και οδηγούν στη λήψη συγκεκριμένων μέτρων για το ξεπέρασμά τους.

Μειονεκτήματα των τεστ Διάφοροι παράγοντες μπορεί να επηρεάσουν την απόδοση του αθλουμένου. Αυτοί είναι οι: Οι εξωγενείς ή περιβαλλοντικοί και Οι ενδογενείς ή ψυχολογικοί

Ορια των τεστ Τα αποτελέσματα των τεστ φυσικής κατάστασης δεν θα πρέπει να υπερεκτιμηθούν. Ιδιαίτερα όταν η αγωνιστική απόδοση είναι συνάρτηση πολλών παραγόντων όπως είναι οι αθλοπαιδιές. Πολλές φορές η διάγνωση των αποτελεσμάτων των τεστ απαιτεί χρονοβόρες και πολυδάπανες εργοφυσιολογικές και βιοκινητικές μετρήσεις. Τα τεστ ενδέχεται να επηρεαστούν από διάφορους παράγοντες όπως για παράδειγμα τυχαία λάθη κατά τη διεξαγωγή του τεστ κ.λ.π.

Τεστ προσδιορισμού - αξιολόγησης αερόβιας ικανότητας Εργαστηριακά Τεστ Τεστ αγωνιστικού χώρου ή πεδίου

Εργαστηριακά Τεστ - Τεστ αγωνιστικού χώρου ή πεδίου Πλεονεκτήματα - Μειονεκτήματα Εργαστηριακά (πλεονεκτήματα): Οι εργαστηριακές μετρήσεις γίνονται κάτω από ένα σταθερό καθεστώς και υπάρχει η δυνατότητα επανάληψης. Μειονεκτήματα: Δεν είναι εξειδικευμένο στις περισσότερες των περιπτώσεων σε σχέση με το άθλημα και δεν μετρά όλους τους παράγοντες απόδοσης. Πεδίου (πλεονεκτήματα): Υπολογίζονται με μεγαλύτερη ακρίβεια οι παράγοντες απόδοσης. Μειονέκτημα: Η δύσκολη τυποποίηση των συνθηκών διενέργειας του τεστ καθώς και η εκτέλεση του τεστ.

Τεστ αξιολόγησης της αερόβιας ικανότητας Για την εκτίμηση της αερόβιας ικανότητας όσο και για τον προπονητικό έλεγχο χρησιμοποιούνται εργαστηριακά τεστ και τεστ αγωνιστικού χώρου ή πεδίου. Εργαστηριακά τεστ α) το τεστ των Keilholz, Strehle, Weicker (1992) και β) το τεστ κατά Neumann (1985). Τεστ πεδίου Τα τεστ αγωνιστικού χώρου που χρησιμοποιούνται στους δρόμους ημιαντοχής και αντοχής διακρίνονται στα τυποποιημένα τεστ και στα ειδικά δρομικά τεστ. Τυποποιημένα τεστ α) Παλίνδρομο τεστ αντοχής απόστασης 20μ β) Τεστ Cooper γ) Τεστ Leger - Boucher γ) Τεστ Conconi Ειδικά δρομικά τεστ ή τεστ αγωνιστικού χώρου 100μ (Κ), 150μ (Κ), 300μ (Κ),600μ, 1000μ, 1200μ, 2000μ και 5000μ

Εργαστηριακά Τεστ Στο εργαστήριο η διάγνωση των διαφόρων παραμέτρων της αντοχής γίνεται κυρίως στο δαπεδοεργόμετρο (κυλιόμενο τάπητα) με τη μορφή βαθμιαίων τεστ συνδυασμένων με λήψη σπιρομετρικών δεδομένων καθώς και μετρήσεων του γαλακτικού οξέος. Οι μετρήσεις αυτές αποσκοπούν στο να μετρηθεί η μέγιστη VO2 max και η σχετική πρόσληψη Ο2 (VO2/Kg), να καθοριστεί η πορεία του γαλακτικού οξέος για τον προσδιορισμό του προσωπικού αερόβιου- αναερόβιου κατωφλιού, να καταγραφεί η αύξηση της καρδιακής συχνότητας κ.λ.π. Η διάγνωση της λειτουργικής ικανότητας στο εργαστήριο θα πρέπει να γίνεται κάθε 6-8 εβδομάδες.

Εργαστηριακά Τεστ α) το τεστ των Keilholz, Strehle, Weicker (1992) και β) το τεστ κατά Neumann (1985)

Τεστ των Keilholz, Strehle, Weicker (1992) Το τεστ αυτό διεξάγεται με τον κυλιόμενο τάπητα να βρίσκεται σε κλίση 5%, η ταχύτητα στα πρώτα 3 είναι στα 8 km/h, και στη συνέχεια υπάρχει μια αύξηση της ταχύτητας 2 km/h κάθε 3, μέχρι εξάντλησης. Κατά τη διάρκεια της επιβάρυνσης και μετά από αυτή λαμβάνεται αίμα για τον καθορισμό των τιμών του γαλακτικού οξέος.

Τεστ κατά Neumann (1985) Το τεστ του Neumann γίνεται και αυτό στο δαπεδοεργόμετρο όπου η κάθε βαθμίδα επιβάρυνσης διαρκεί 5, χωρίς μεταβολή της κλίσης και μετά από κάθε βαθμίδα μεσολαβεί διάλειμμα 1 για λήψη αίματος. Η αρχική ταχύτητα είναι 3,25m/sec, η δε αύξησή της σε κάθε βαθμίδα είναι 0,25/ m/sec.

Τυποποιημένα τεστ α) Παλίνδρομο τεστ αντοχής απόστασης 20μ Luc Leger (1981) Το τεστ αυτό διεξάγεται σε ένα χώρο 20μ και η ταχύτητά του αυξάνεται κάθε 1 ή 2. Το τεστ τελειώνει όταν ο εξεταζόμενος δεν μπορεί να συνεχίσει το τεστ. Η τιμή που καταγράφεται αντιστοιχεί στο VO2max του εξεταζόμενου σύμφωνα με τον πιο κάτω τύπο: VO2max(ml/Kg/min)= 5.857x TAXYTHTA(k/h)-19.458 Για τους νέους από 8-19 χρόνων και των δύο φύλων, χρησιμοποιείται ο πιο κάτω τύπος: VO2max(ml/Kg/min)= 31.025+(3,238 x T) - (3.248 x H) + (0.1536 x T x H)

Τυποποιημένα τεστ β) CAT - Test Chanon & Stephan (1985) Αυτό το τεστ μας επιτρέπει να προσδιορίσουμε έμμεσα το VO2max για την ανάπτυξη της Μέγιστης Αερόβιας Ταχύτητας (ΜΑΤ) σε δρομικές αποστάσεις από 3000μ έως 1000μ. Καθώς και το αερόβιο και αναερόβιο κατώφλι. Εκτελούνται 3 δρομικές αποστάσεις με προοδευτικά αυξανόμενη ένταση. Το διάλειμμα μεταξύ των αποστάσεων είναι 10. Οι αποστάσεις που χρησιμοποιούνται είναι: 3000μ για τους άνδρες αθλητές αντοχής υψηλού επιπέδου 2000μ για τις αθλήτριες αντοχής υψηλού επιπέδου 1500μ για αθλητές μέσου επιπέδου και 1000μ για αρχάριους αθλητές ή αθλητές με χαμηλό επίπεδο φυσικής κατάστασης

Τυποποιημένα τεστ Την πρώτη απόσταση πρέπει να την καλύψουν οι εξεταζόμενοι σε 6-8 με τους καρδιακούς σφιγμούς να βρίσκονται κοντά στους 140/1 Τη δεύτερη απόσταση πρέπει να την καλύψουν οι εξεταζόμενοι σε 6-8 με τους καρδιακούς σφιγμούς να βρίσκονται κοντά στους 160/1 Την τρίτη απόσταση πρέπει να την καλύψουν οι εξεταζόμενοι σε 6-8 με τους καρδιακούς σφιγμούς να βρίσκονται στη μέγιστή τιμή τους Στοτέλος τηςτρίτηςαπόστασης σημειώνονταιοκ.σ μετά από30 και μετά από 5

Τυποποιημένα τεστ γ) Τεστ του Πανεπιστημίου του Μοντρεάλ Αυτό το τεστ έχει πολλές ομοιότητες με το παλίνδρομο τεστ. Στηρίζεται και αυτό στην προοδευτικά αυξανόμενη ταχύτητα 1 K/h που συμβαίνει κάθε 2. Η αρχική ταχύτητα του τεστ είναι 8 K/h.Το τεστ σταματά όταν ο εξεταζόμενος δεν μπορεί να ακολουθήσει τον τρέχοντα ρυθμό. Το VO2 max μπορεί να υπολογιστεί με τον ακόλουθο τύπο: VO2max(ml/Kg/min)= 22.859+(1.91 * T) - (0.8664 * H)+(0.0667 *T * H) όπου Τ= μέγιστη ταχύτητα (K/h ) και Η= ηλικία σε έτη

δ) Τεστ Conconi Με το τεστ αυτό προσδιορίζεται το αερόβιοαναερόβιο κατώφλι με βάση την πορεία των καρδιακών σφυγμών και της προοδευτικής αύξησης της ταχύτητας ανά 200μ, διανύοντας μια συνολική απόσταση που κυμαίνεται από 2400μ - 4000μ.

Διεξαγωγή του δρομικού τεστ Conconi Προθέρμανση 15-20 Tρέξιμο σε στίβο 400μ Λιγότερο προπονημένοι: 70 γιαταπρώτα200μ και προπονημένοι 60 Αύξηση της ταχύτητας σε κάθε επόμενο 200άρι περίπου κατά 2-3 Μέτρηση της καρδιακής συχνότητας και του χρόνου διάνυσης του κάθε 200αριού με Sporttester(είναι απαραίτητοι δύο βοηθοί) Μετά από 12-16 αυξήσεις και μετρήσεις της ταχύτητας διάρκειας 10-12 παρατηρείται πλήρης επιβάρυνση Τα δεδομένα αξιολογούνται με τη βοήθεια υπολογιστή ή καταχωρούνται τα ανάλογα ζεύγη σε μιλιμετρέ χαρτί, όπου με την κατασκευή μιας ευθείας, στο γραμμικό τμήμα, καθορίζεται το σημείο της ταχύτητας του αερόβιουαναερόβιου κατωφλιού

Ειδικά δρομικά τεστ Τα τεστ αυτά δίνουν πληροφορίες σχετικές με την τρέχουσα ειδική ικανότητα απόδοσης του αθλητή σε σχέση με τις απαιτήσεις του αγωνίσματος. Ετσι για τους δρόμους ημιαντοχής οι διαδρομέςοιοποίεςεπιλέγονταιείναι: τα 400μ, τα 600μ, τα 1000μ καιτα1200μ Για τους δρόμους αντοχής- μαραθώνιο δρόμο, οι διαδρομές που επιλέγονται είναι: τα 1500μ, τα 2000μ, τα 3000μ, τα 5000μ, 20 χιλ. και 25-35 χιλ. σε άσφαλτο

ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ 1. Προσδιορισμός Σωματικού Βάρους 2. Προσδιορισμός Σωματικού Ύψους 3. Προσδιορισμός Ποσοστού Σωματικού Λίπους 4. Προσδιορισμός Μέγιστης Πρόσληψης Οξυγόνου (VO2max test)

Προσδιορισμός Ποσοστού Σωματικού Λίπους Μέτρηση δερματοπτυχών 4 σημείων (Durnin & Wormersley Equation)

Προσδιορισμός Μέγιστης Πρόσληψης Οξυγόνου (VO2max) - 15 λεπτά ζέσταμα σε χαμηλή ένταση. - Ταχύτητα έναρξης του τεστ ανάλογα με το επίπεδο του αθλητή - Αύξηση της ταχύτητας 0.5km/h κάθε 1 λεπτό

Προσδιορισμός Μέγιστης Πρόσληψης Οξυγόνου (VO2max)

Προσδιορισμός Μέγιστης Πρόσληψης Οξυγόνου (VO2max)

Προσδιορισμός Μέγιστης Πρόσληψης Οξυγόνου (VO2max)

Αξιολόγηση Παραμέτρων Αερόβιας Ισχύος 1. Προσδιορισμός Μέγιστης Πρόσληψης Οξυγόνου (VO2max test) 2. Προσδιορισμός Μέγιστης Αερόβιας Ταχύτητας (ΜΑΤ) 3. Προσδιορισμός Μέγιστης Καρδιακής Συχνότητας (HRmax). 4. Προσδιορισμός Αναπνευστικού Αναερόβιου Κατωφλιού (Ventilatory AT) 5. Προσδιορισμός Ταχύτητας Αναπνευστικού Αναερόβιου Κατωφλιού 6. Έμμεσος Προσδιορισμός Ταχύτητας Αναπνευστικού Αερόβιου Κατωφλιού

Τεστ αντοχής αγωνιστικού χώρου ή πεδίου για ατομικά και ομαδικά αθλήματα

Τεστ ειδικής αντοχής στους δρόμους ημιαντοχής (Δημ., Ελ., Σούλας, 2004) ΤΕΣΤ: 800m 1500m Αριθμός μικρόκυκλων Περιγραφή του τεστ Μονάδες 1 5 9 13 17 21 25 29 33 37 41 45 49 μέτρησης 4 8 12 16 20 24 28 32 36 40 44 48 52 600m min x x x 1000m min x x x 1200m min x x x 4Χ500μ Δ/10 m 2X1 Δ/3 m 4X1 Δ/3-2 -1 m

Τεστ ειδικής αντοχής στην κολύμβηση (Χούμας και άλλοι, 1996) Τεστ για τη μέγιστη παραγωγής γαλακτικού οξέος Στο τεστ αυτό ο κολυμβητής διανύει τις πιο κάτω αποστάσεις με τη μέγιστη δυνατή ταχύτητα (100%). Η διάρκειατηςπροσπάθειας διαρκεί από 60-70. Π.χ. 1Χ100 ή 1Χ150μ ή1χ200μή4χ50μ με10 διάλειμμα μεταξύ των προσπαθειών. Τεστ για την ανοχή στο γαλακτικό οξύ Γιατονέλεγχοτουεπιπέδουτηςειδικήςωςπροςτοαγώνισμααντοχής τα παρακάτω τεστ ανά απόσταση: Για τα 100μ 4Χ50μΔ/10 Για τα 200μ 6Χ50μΔ/10 Για τα 400μ 8Χ50μή4Χ100μ Δ/10 Για τα 800μ-1500μ 1000μ 4/4 ή 10Χ50μ Δ/30

Τεστ προσδιορισμού του ατομικού αναερόβιου κατωφλιού στην κολύμβηση (Αυλωνίτου,1991) Οι αθλητές των μεγάλων αποστάσεων διανύουν 400μ και οι αθλητές των μικρών αποστάσεων διανύουν 200μ. Ο κολυμβητής κολυμπάει την ίδια απόσταση σε 4 διαφορετικούς ρυθμούς. Η 1 η προσπάθεια (400μή200μ) γίνεται με το 50% του καλύτερου χρόνου της απόστασης. Η 2 η προσπάθεια γίνεται με το 60% του καλύτερου χρόνου της απόστασης. Η 3 η προσπάθεια γίνεται με το 75% του καλύτερου χρόνου της απόστασης και Η 4 η προσπάθεια γίνεται με το 100% του καλύτερου χρόνου της απόστασης. Οι 4 αποστάσεις αυτές θα πρέπει να διαφέρουν μεταξύ τους τουλάχιστον 10. Ο χρόνος καταγράφεται για κάθε απόσταση και μετατρέπεται σε m/sec. Μεταξύ των προσπαθειών μεσολαβεί ένα διάλειμμα 2 κατά τη διάρκεια του οποίου γίνεται δειγματοληψία αίματος από το μεσαίο δάκτυλο. Οι τιμές του γαλακτικού οξέος καταγράφονται στον κάθετο άξονα Υ και οι επιδόσεις της κάθε απόστασης, οι οποίες μετατρέπονται σε m/sec στο άξονα Χ.

Προπονητικές επιβαρύνσεις στις διάφορες ενεργειακές ζώνες με βάση το τεστγιατον προσδιορισμό του ατομικού αναερόβιου κατωφλιού (Αυλωνίτου,1991)

Ειδικό ποδοσφαιρικό τεστ αντοχής του Bielefeld Τρόπος διεξαγωγής του τεστ Bielefeld: Στο τεστ η διαδρομή των 200μδιανύεται10 φορές συνέχεια ώστε να καλυφτεί μια συνολική απόσταση 2000μ. Για λόγους τυποποίησης των συνθηκών εκτέλεσης του τεστ οι χρόνοι κάθε ενότητας προκαθορίζονται. Οι αλλαγές της έντασης, π.χ. απότοβάδισμαστοσπριντκ.λ.π. δίνονται στις αντίστοιχες θέσεις (σημαίες) μέσα από πίνακες και ο χρόνος για κάθε συγκεκριμένη ενότητα ανακοινώνεται από μεγάφωνα. Οι αλλαγές κατεύθυνσης στις κορυφές του τετραγώνου πρέπει να γίνονται μέσα από δύο σημαίες για να είναι απότομες. Η ένταση τρεξίματος μπορεί όμως να καθοριστεί πιο εύκολα, αν ο προπονητήςαπότοκέντροηςδιαδρομήςδίνειστουςπαίκτεςτοχρόνογια την κάθε ενότητα μετρώντας δυνατά αντίστροφα (Binz, 1985). Η ένταση μπορεί να διαφοροποιηθεί ανάλογα με την αγωνιστική κατηγορία των ομάδων.

Ειδικό ποδοσφαιρικό τεστ αντοχής του Bielefeld με χαρακτηριστική κατανομή της επιβάρυνσης σε διαδρομή 200μ μεδιάφορεςασκήσεις(binz, 1985) 40

Θέματα που σχετίζονται με εφαρμογές στην αθλητική πρακτική Για ποιους λόγους θεωρείται αναγκαία η εκτέλεση τεστ προσδιορισμού της VO2max πριν από την έναρξη της περιόδου προετοιμασίας σε ένα ομαδικό άθλημα; -Εάν είστε προπονητής σε ένα ατομικό άθλημα ποιο ή ποια τεστ θα επιλέγατε για κάθε ΜΕΣ και γιατί; Να αιτιολογήσετε το ρόλο των τεστ στον αγωνιστικό αθλητισμό.

Θέματα προς συζήτηση Ποια η γνώμη σας για τη διαφορά μεταξύ των εργαστηριακών τεστ και των αντίστοιχων τεστ πεδίου; Στη νέα μας εργομετρική εξέταση για τη βελτίωση του αερόβιου μηχανισμού ποιες τιμές περιμένουμε να διαφοροποιηθούν ώστε να οδηγηθούμε στο συμπέρασμα πως οι μέχρι τότε προπονητικές επιλογές μας είχαν θετικές επιδράσεις στον προαναφερθέντα μηχανισμό; Εκτός των αναφερθέντων τεστ και των όποιων άλλων τυποποιημένων, εργαστηριακών ή πεδίου εμείς μπορούμε να δημιουργήσουμε δικά μας τεστ; Αν ναι, τότε ποια θα είναι τα κριτήρια τα οποία θα πρέπει να έχουμε υπ όψη μας για τη δημιουργία ενός τεστ και ποιοι λόγοι μας οδήγησαν σε μια τέτοια επιλογή;

Επίλογος Ο προγραμματισμός και η εκτέλεση των τεστ είναι ένα πολύ χρήσιμο εργαλείο στα χέρια του κάθε προπονητή. Είναι το μέσο με το οποίο εμείς αφού πάρουμε τα αποτελέσματα, πρέπει να εκτιμήσουμε τις τρέχουσες δυνατότητες του αθλητή μας και με βάση αυτές να σχεδιάσουμε τιςμελλοντικέςπροπονητικέςεπιλογέςμαςγιαναέχουμετακαλύτερα δυνατά αποτελέσματα σε ότι αφορά τη βελτίωση της συγκεκριμένης φυσικής ικανότητας. Αποτελεί μ άλλα λόγια το αποτελεσματικότερο μέσο για τη ρύθμιση και καθοδήγηση της προπονητικής διαδικασίας τόσο για την υλοποίηση των μεσοπρόθεσμων όσοκαι των μακροπρόθεσμων στόχων. Στην αρχή και στο τέλος κάθε προπονητικής περιόδου θα πρέπει να προγραμματίζονται τεστ τα οποία θα μετρούν τις παραμέτρους της φυσικής κατάστασης του αθλητή μας εκείνες οι οποίες απετέλεσαν κύριους προπονητικούς στόχους. Η έγκυρη διάγνωση των τρεχουσών δυνατοτήτων του αθλητή θα μας δώσει σημαντικότατες πληροφορίες για την αλλαγή των επιλογών μας αν οι αναμενόμενες βελτιώσεις δεν πραγματοποιούνται όπως συμβαίνει στην περίοδο προετοιμασίας (καθυστερημένος μετασχηματισμός ή καθυστερημένη εμφάνιση του προπονητικού αποτελέσματος). Ο προγραμματισμός των τεστ πρέπει να γίνεται στους ΜΙΚ ξεκούρασης.

Σχετική Βιβλιογραφία Αυλωνίτου,Ε.(1991).Αθλητικές Επιδόσεις στην Κολύμβηση.Αθήνα.Προβολή Bravo, J., Ga Verdugo, M., Gil F., Landa M, Marin J., Pascua M. (1998). Carreras y Marcha. Madrid. R.F.E.A. Cometti, G.(2006). L entrainement de la vitesse. Paris.Chiron. Hawiey J., Burke L.(2000).Rendimiento deportivo maximo. Estrategias para el entrenamiento y la nutricion en el deporte.bercelona. Ed. Paidiatrivo. Garcia, Verdugo, M., Leibar, X. (1997). Entrenamiento de la resistencia de los corredores de medio fondo y fondo. Garcia, Verdugo, M.(2003). Los metodos de entrenamiento en funcion de las zonas de intensidad. Cuadernos de atletismo 50. Madrid. RFEA. Garcia, Verdugo, M.(2005). Medio fondo y fondo. La preparacion del corredor de rasistencia.atletismo 4. Madrid. RFEA. Garcia, Verdugo, M.(2007). Resistencia y Entrenamiento. Una metodoligia practica. Barcelona. Paidotribo. Grosser M., Starischka, S. (2000). Προπόνηση Φυσικής Κατάστασης σε όλα τα αθλήματα και τις ηλικίες. Θεσσαλονίκη. Εκδόσεις Σάλτο. Κέλλης, Σ. (2004). Προπονητική. Σημειώσεις από τις παραδόσεις του μαθήματος. Θεσσαλονίκη: Υπηρεσία δημοσιευμάτων ΑΠΘ. Kλεισούρας, B. (2004). Εργοφυσιολογία. Aθήνα. Π.Χ. Πασχαλίδης. Manso,G.,Navarro,M., Caballero, R.(1996)..Bases teoreticas del entrenamiento deportivo.principios y aplicaciones. Madrid. Gymnhos. Manso,G.,Navarro,M., Caballero, R.(1996).Pruebas para la valoracion de la capacidad motriz en el deporte. Evaluacion de la condicion fisica. Madrid. Gymnhos. Martin, D., Carl, K. & Lehnertz, K (2000). Εγχειρίδιο Προπονητικής. Η σύνδεση της θεωρίας με την πράξη. Κομοτηνή: Αλφάβητο. Navarro, F.(1998) La resistencia. Madrid. Gymnos. Peronet, F. (1991). Marathon. Paris. Vigot. Raposo, V.,A.(2002).O planeamento do treino deportivo. Deportes Individuales.Lisboa.Caminho. Soulas, D. (1993). Contributii la perfectionarea metodologiei antrenamentului atletilor de mare performanta pentru probele de semifond, fond si maraton.teza de doctorat.universitatea Bucuresti. Facultatea de Sociologie, Psihologie, Pedagogie. Τζιωρτζής Στ. (2004). Προπονητική. Θεωρία Αθλητικής Προπόνησης. Αθήνα. Art work. Weineck, J(1997). Προπονητική. Φυσική κατάσταση στο ποδόσφαιρο. Θεσσαλονίκη. Εκδόσεις Σάλτο. Zintl F. (1993). Προπόνηση Αντοχής. Θεσσαλονίκη. Εκδόσεις Σάλτο.

Σχετική Βιβλιογραφία Boba, T. (2000). Periodizacion del Entrenamiento Deportivo (Programas para obtener el maximo rendimiento en 35 deportes). Madrid: Editorial Paidotrivo. Garcia, J., Navarro, M., Ruiz J. (1996). Planificacion del Entrenamiento Deportivo. Madrid: Editorial Gymnos. Κέλλης, Σ. (2002). Προπονητική. Σημειώσεις από τις Θεσσαλονίκη: Υπηρεσία δημοσιευμάτων ΑΠΘ. παραδόσεις του μαθήματος. Κέλλης, Σ., Σαρασλανίδης, Π., Σούλας, Δ. (1996). Ενιαίος Προπονητικός-Αγωνιστικός Σχεδιασμός στον Κλασικό Αθλητισμό. Τόμος Ι. Εκδοση Γ.Γ.Α. Navarro, F. (1999). Los Principios de Entrenamiento y las Structuras de la Planificacion Deportiva. Primer curso,modulo 2(1.1). Madrid: Comite Olimpico Espanol. Navarro, F.,Verdugo, M., Pascual, E.(2000).Modelos de Planificacion en Deportes de Resistencia.Segundo curso, modulo 2 (1.5). Madrid: Comite Olimpico Espanol. Raposo, V.(2000). Planificacion y Organizacion del Entrenamiento Deportivo). Madrid: Editorial Paidotrivo. Stewart,A., Hopkins, W. (2000). Seasonal training and performance of competitive swimmer. J Sports Sci., 18(11), 873-84.