ΙΝΣΟΥΛΙΝΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΚΑΙ ΑΣΚΗΣΗ

Σχετικά έγγραφα
Άσκηση και Σακχαρώδης Διαβήτης

Σπύρος O. Μπακατσέλος MD Phd

Διαβήτης και Άσκηση. Τι είναι διαβήτης. και το μεταβολισμό των υδατανθράκων Προκαλείται κυρίως από ανεπάρκεια ή

Ηλίας Ν. Μυγδάλης. Β Παθολογική Κλινική και Διαβητολογικό Κέντρο, Γενικό Νοσοκομείο ΝΙΜΤΣ, Αθήνα

Υπεργλυκαιμία λόγω χρήσης Γλυκοκορτικοειδών. Μαρινέλλα Κυριακίδου Χειμώνα Ενδοκρινολόγος 24 ο Ετήσιο Συνέδριο ΔΕΒΕ Νοέμβριος 2010

Αθλητική Διατροφή. Διαβήτης & Άσκηση. Βασίλειος Σπ. Τράνακας ΜSc

Ινσουλινοθεραπεία στην παιδική και εφηβική ηλικία

ΟΞΕΙΕΣ ΥΠΕΡΓΛΥΚΑΙΜΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ

ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΠΡΟΣΛΗΨΗ ΘΡΕΠΤΙΚΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ

ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΚΑΙ ΑΣΚΗΣΗ. Θανάσης Ζ. Τζιαμούρτας, Ph.D.

Φυσιολογία της Άσκησης - Θεραπευτική Άσκηση

Συµβάλλει η γλυκόζη στην αθηρωµάτωση ;

Επιστημονική Ημερίδα για Διαιτολόγους- Διατροφολόγους Ελληνική Εταιρεία Μελέτης & Εκπαίδευσης για τον Σακχαρώδη Διαβήτη, 26/1/2019, Θεσσαλονίκη.

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ & ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ. ΚΕ 0918 «Βιοχημική Αξιολόγηση Αθλητών»

Διαιτητική Αντιμετώπιση ασθενών με Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 1 - Αντλίες Ινσουλίνης

Eίναι τελικά ο διαβήτης ισοδύναμο στεφανιαίας νόσου; Η αλήθεια για τον πραγματικό καρδιαγγειακό κίνδυνο στον ΣΔ τύπου 2

Ασκηση και Σακχαρώδης Διαβήτης τυπου 1. 13ος Κύκλος Μετεκπαιδευτικών Μαθημάτων

Η ΥΠΟΓΛΥΚΑΙΜΙΑ ΩΣ ΑΙΤΙΟ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΗΣ ΝΟΣΗΡΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΘΝΗΣΙΜΟΤΗΤΑΣ ΣΤΟΝ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ

Ινσουλινοθεραπεία (Βασική +ΑΔ)

Διατροφή και Ασκηση στον Σακχαρώδη Διαβήτη

Ν. Κατσίκη¹, Α. Γκοτζαμάνη-Ψαρράκου², Φ. Ηλιάδης¹, Τρ. Διδάγγελος¹, Ι. Γιώβος³, Δ. Καραμήτσος¹

Ιατρογενής Υπογλυκαιμία

ΟΡΟΛΟΣΤΗΣΑΣΚΗΣΗΣΣΤΟ ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟΣΥΝ ΡΟΜΟ, ΣΤΑ ΛΙΠΙ ΙΑ ΚΑΙ ΣΤΙΣ ΛΙΠΟΠΡΩΤΕΪΝΕΣ

Πρωτογενής πρόληψη των καρδιαγγειακών IFG

ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΩΝ ΜΑΚΡΟΘΡΕΠΤΙΚΩΝ ΣΥΣΤΑΤΙΚΩΝ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΙΝΣΟΥΛΙΝΗ ΚΑΙ ΤΙΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΣΕ ΙΝΣΟΥΛΙΝΗ

Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ

ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΧΡΗΣΗ ΑΝΤΛΙΑΣ ΙΝΣΟΥΛΙΝΗΣ ΣΕ ΕΦΗΒΟΥΣ ΚΑΙ ΝΕΑΡΟΥΣ ΕΝΗΛΙΚΕΣ ΜΕ Σ 1. ΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ, ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΚΑΙ ΥΣΚΟΛΙΕΣ.

www,aiavramidis.gr ΤΣΟΥΤΣΑΣ Γ.

ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΜΕ ΑΝΤΛΙΑ ΙΝΣΟΥΛΙΝΗΣ Είναι η ιδανική θεραπεία για εμένα;

ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΤΩΝ ΕΠΕΙΣΟΔΙΩΝ ΥΠΟΓΛΥΚΑΙΜΙΑΣ ΚΑΙ ΣΟΒΑΡΗΣ ΥΠΟΓΛΥΚΑΙΜΙΑΣ ΣΤΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΣΔ2 ΤΟΥ ΔΙΑΒΗΤΟΛΟΓΙΚΟΥ ΙΑΤΡΕΙΟΥ ΕΝΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΟΥ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ

Συζήτηση περίπτωσης ασθενούς. Σ. Λιάτης Παθολόγος Επιμελητής Β ΕΣΥ Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική & Διαβητολογικό Κέντρο ΓΝΑ «Λαϊκό»

Πόσο κοντά είμαστε στην ευρεία εφαρμογή του «τεχνητού παγκρέατος» ως θεραπεία του διαβήτη τύπου 1;

Συντάχθηκε απο τον/την Παναγιώτης Θεoδωρόπουλος Δευτέρα, 31 Αύγουστος :22 - Τελευταία Ενημέρωση Παρασκευή, 13 Ιούνιος :48

Αντοχή. Γρίβας Γεράσιμος

Δρ Σπύρος Καρράς Ενδοκρινολόγος Πανεπιστημιακός Υπότροφος Τμήμα Ενδοκρινολογίας -Διαβήτη - Μεταβολισμού Α Παθολογική Κλινική Γ.Ν.Θ.

«Θεραπευτικός αλγόριθµος ADA/EASD 2012»

Η Αξία της Αυτομέτρησης στο Σακχαρώδη Διαβήτη

ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΤΟΥ ΔΙΑΒΗΤΙΚΟΥ ΑΣΘΕΝΗ ΣΤΗ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΜΟΝΑΔΑ ΚΑΙ ΣΤΗ ΜΕΘ

Άσκηση και ΣΔ. Καλλιόπη Κώτσα Επικ. Καθηγήτρια Ενδοκρινολογίας

ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ. ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΑΠΟΓΑΣ Αναπληρωτής Διευθυντής Γ Παθολογικής Κλινικής Κέντρο Μεταβολισμού και Διαβήτη

Ν. Κατσίκη[1], Α. Γκοτζαμάνη-Ψαρράκου[2], Φ. Ηλιάδης[1], Τρ. Διδάγγελος[1], Ι. Γιώβος[3], Δ. Καραμήτσος[1]

Υπεργλυκαιμία = παθολογικές τιμές γλυκόζης πλάσματος

Εντατικοποίηση ινσουλινοθεραπείας2στον2σδ τύπου22. Δρ.2Χρίστος2Παστελλάς ΠΑΘΟΛΟΓΟΣ2 2ΔΙΑΒΗΤΟΛΟΓΟΣ ΛΕΜΕΣΟΣ,2ΚΥΠΡΟΣ 2013

Θέµατα διάλεξης ΕΠΙΚΑΙΡΑ ΘΕΜΑΤΑ ΒΙΟΧΗΜΕΙΑΣ ΤΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ. Τι είναι διαβήτης. Η επίδραση της άσκησης στον σακχαρώδη διαβήτη τύπου ΙΙ

Καρδιαγγειακές Παθήσεις και Άσκηση: Πρόληψη και Αποκατάσταση

Έφη Ευστρατίου. Διαιτολόγος. Επ.συνεργάτης Δ Παιδιατρικής Κλινικής ΑΠΘ Ιατρείο Παιδιών και Εφήβων με Διαβήτη Νοσοκομείο Παπαγεωργίου Θεσσαλονίκης

Διαλειμματική άσκηση υψηλής έντασης: φυσιολογικές αποκρίσεις και προσαρμογές

Πρέπει να υπολογίζουμε μόνο τους υδατάνθρακες στα εντατικοποιημένα σχήματα; Ποιος ο ρόλος πρωτεΐνης και λίπους;

Διαβήτης 2 και Άσκηση

ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ Δ.

Μαρία Καράντζα- Χαρώνη, MD, FAAP Διευθύντρια Ενδοκρινολογικής Κλινικής- Ιατρείου Ελέγχου Βάρους «Παίδων Μητέρα»

Υδατάνθρακες. Απλοί. Σύνθετοι. Φυτικές ίνες

Σύγκριση Λιποκινών μεταξύ παιδιών και εφήβων με Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 1 με παχυσαρκία και φυσιολογικό δείκτη μάζας σώματος

ΤΜΗΜΑ ΑΙΣΘΗΤΙΚΗΣ BCPT 101- Φυσική Αγωγή Ι Μάθηµα 1. Μεταφορά ενέργειας κατά τη διάρκεια της άσκησης

Ασθενής με ΣΔτ2 και καλή γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη, πρέπει να αυτοελέγχεται; OXΙ. Α. Αλαβέρας, ΝΕΕΣ

Οι υπογλυκαιμίες στον ΣΔ Πραγματικός κίνδυνος;

Νεότερες τεχνολογίας θεραπευτικές μέθοδοι στον Σακχαρώδη Διαβήτη ως εργαλείο του/της Κλινικού/Κλινικής Διαιτολόγου

ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ ΤΟΥ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΥ

MESODA. Διαβητολογικό Κέντρο Γενικό Νοσοκομείο Πειραιά «Τζάνειο»

ΔΙΑΒΗΤΗΣ και ΟΦΘΑΛΜΟΣ

Η απώλεια του καλίου μειώνει την διεγερσιμότητα των μυϊκών κυττάρων (μυϊκή κόπωση

ΟΡΜΟΝΙΚΕΣ ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΑΘΛΗΣΗ

Επίπεδα λεπτίνης και γκρελίνης σε ασθενείς με διαβήτη τύπου 2 πριν και 6 μήνες μετά την έναρξη ινσουλινοθεραπείας

Υπερλιπιδαιμία και Άσκηση

Φυσιολογία της Άσκησης

ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΣΤΡΟΓΓΥΛΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ: «Πώς επιτυγχάνω καλή ρύθμιση στις δύσκολες περιπτώσεις: Σχέδιο δράσης» ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ

Σακχαρώδης Διαβήτης. Είναι η πιο συχνή μεταβολική νόσος στον άνθρωπο. Γανωτάκης Εμμανουήλ Καθηγητής Παθολογίας Πανεπιστήμιο Κρήτης

ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ Ι. ΚΑΡΒΟΥΝΗΣ Καθηγητής Καρδιολογίας Α.Π.Θ.

Εφαρμοσμένη Αθλητική Εργοφυσιολογία

Ο ρόλος του λιπώδους ιστού

Εφαρμοσμένη Αθλητική Εργοφυσιολογία

Πώς να μην χάσετε στην θάλασσα ότι με κόπο κερδίσατε στην πισίνα: συμπληρώματα διατροφής και άλλα «κόλπα» Γιώργος Σακκάς PhD

ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΜΙΑΣ ΝΕΑΣ ΙΝΣΟΥΛΙΝΗΣ ΜΑΚΡΑΣ ΔΡΑΣΗΣ ΜΕ ΤΗ ΓΛΥΚΑΙΜΙΚΗ ΡΥΘΜΙΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΑΔΥΝΑΜΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 2

Επίδραση της Μεσογειακής Δίαιτας στη ρύθμιση του Σακχαρώδη Διαβήτη Τύπου 1 σε παιδιά και εφήβους.

Που βρισκόμαστε σήμερα στην αντιμετώπιση του Σακχαρώδη Διαβήτη στα παιδιά και τους εφήβους

ΑΝΤΛΙΕΣ ΣΥΝΕΧΟΥΣ ΕΓΧΥΣΗΣ ΙΝΣΟΥΛΙΝΗΣ (CSII) ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ -ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ ΚΑΙ ΙΔΙΑΙΤΕΡΟΤΗΤΕΣ

Η σημασία της αποφυγής υπογλυκαιμιών στην καρδιαγγειακή ασφάλεια των ασθενών με διαβήτη τύπου 2

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ & ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ. ΚΕ 0918 «Βιοχημική Αξιολόγηση Αθλητών»

Επιστημονική ημερίδα με θέμα. "Σακχαρώδης Διαβήτης: Ένα σύγχρονο πρόβλημα υγείας"

Η σημασία της ρύθμισης μεταβολικών παραμέτρων στην πρόληψη και αντιμετώπιση των επιπλοκών του διαβήτη: Γλυκαιμική ρύθμιση

ΚΥΤΟΚΙΝΕΣ, ΜΥΟΚΙΝΕΣ ΚΑΙ ΑΣΚΗΣΗ Χαρά Κ. Δελή, PhD

και εφηβική ηλικία Πήδουλας Γεώργιος M.sc Γυμναστής Φυσικής κατάστασης ποδοσφαίρου

Αγγελική Βουτσά. Παθολόγος-Διαβητολόγος. Τ. Συν/στρια Δ/ντρια Παθολογικής Κλινικής Νοσοκομείου Λήμνου

Η ΑΝΤΟΧΗ ΣΤΟ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟ ΜΗΤΡΟΤΑΣΙΟΣ ΜΙΧΑΛΗΣ UEFA B

Η θέση του γαλακτικού στον ασκησιακό μεταβολισμό

MANAGING AUTHORITY OF THE OPERATIONAL PROGRAMME EDUCATION AND INITIAL VOCATIONAL TRAINING ΔΙΑΒΗΤΗΣ. ΘΑΝΑΣΗΣ ΤΖΙΑΜΟΥΡΤΑΣ, Ph.D., C.S.C.

Κλινική Εργοφυσιολογία ΜΚ1119

ΑΠΟΙΚΟΔΟΜΗΣΗ ΛΙΠΑΡΩΝ ΟΞΕΩΝ II ΚΕΤΟΝΟΣΩΜΑΤΑ

ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟΣ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ ΚΑΤΆ ΤΗΝ ΑΣΚΗΣΗ Α. Ολοκλήρωση του Ενεργειακού Μεταβολισμού

Διατροφικές Ανάγκες Αθλητών Μεγάλων Αποστάσεων. Θανάσης Ζ. Τζιαμούρτας Επίκουρος Καθηγητής Βιοχημείας της Άσκησης

<<Ινσουλινοθεραπεία : Πρακτικές Οδηγίες>>

Άσκηση στο Σακχαρώδη Διαβήτη

Μεταβολικό Σύνδρομο και Άσκηση στην παιδική ηλικία: Ο Ρόλος των Αδικοπινών. Θανάσης Τζιαμούρτας ΤΕΦΑΑ Παν. Θεσσαλίας

.aiavramidis.gr www

ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ ΤΟΥ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟΥ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΥ. ΦΑΤΟΥΡΟΣ Γ. ΙΩΑΝΝΗΣ, Ph.D. ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ Τ.Ε.Φ.Α.Α..Π.Θ.

Σχεδιασμός, εφαρμογή και καθοδήγηση προγραμμάτων άσκησης

KM 950: Αεροβικός χορός- οργάνωση - μεθοδολογία Διάλεξη 11η : Προπονητική. και aerobic (αεροβικός χορός) I

Υγεία και Άσκηση Ειδικών Πληθυσμών ΜΚ0958

.aiavramidis.gr www

ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΠΑΙΔΙΑΤΡΙΚΗ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ

Transcript:

ΙΝΣΟΥΛΙΝΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΚΑΙ ΑΣΚΗΣΗ ΔΡ ΓΕΩΡΓΙΟΣ Ι. ΚΟΥΡΤΟΓΛΟΥ ΠΑΘΟΛΟΓΟΣ ΔΙΑΒΗΤΟΛΟΓΟΣ ΚΛΙΝΙΚΗ «ΑΓΙΟΣ ΛΟΥΚΑΣ» ΜΕΤΑΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΔΕΒΕ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 23-24/1/2015

ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ THE EFFECT OF EXERCISE ON INSULIN ACTION IN DIABETES.* IBy R. D. LAWRENCE, M.D., CHEMICAL PATHOLOGIST, KING'S COLLEGE HOSPITAL. Br Med J 1926;1;648-650

Ορισμοί 1 ΦΥΣΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ Κάθε σωματική κίνηση που προκαλείται από τους σκελετικούς μύες και οδηγεί σε κατανάλωση ενέργειας ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ(Fitness) Σύνολο χαρακτηριστικών που έχουν ή αποκτούν οι άνθρωποι που σχετίζεται με την ικανότητα να υποβάλλονται σε φυσική άσκηση. Caspersen, et al., Public health Rep,1985

Ορισμοί ΑΣΚΗΣΗ: Η προγραμματισμένη, δομημένη και επαναλαμβανόμενη σωματική κίνηση που γίνεται για την βελτίωση ή διατήρηση ενός ή περισσότερων στοιχείων καλής φυσικής κατάστασης

Ορισμοί 2 Μεταβολικό Ισοδύναμο(MET) Το ποσό ενέργειας που καταναλώνεται κατά την άσκηση σε σχέση με την κατανάλωση ενέργειας σε ηρεμία. KSU Κατανάλωση ενέργειας στην ηρεμία = 1 MET = 3.5 ml of O2 / kg. min = 1 kcal / kg. hr

Ένταση φυσικής δραστηριότητας σε MET Ελαφριά: <3 MET Μέτρια: 3 6 MET Έντονη: >6 MET CDC, 1996

Ταξινόμηση άσκησης Αεροβική άσκηση Ασκήσεις τύπου αντοχής, επαναλαμβανόμενες ρυθμικές και συνεχείς κινήσεις, της ίδιας ομάδας μεγάλων μυών για τουλάχιστον 10 λεπτά τη φορά. Άσκηση Αντίστασης ή ενδυνάμωσης (αναερόβια) χρησιμοποιεί μυϊκή δύναμη πχ για να μετακινήσει βάρος Άσκηση Ευελιξίας σκοπεύει στην αύξηση ή διατήρηση του εύρους κινήσεων των αρθρώσεων

Ευεργετική δράση κάθε είδους σωματικής δραστηριότητας στη στεφανιαία νόσο Wannamethee SG, Shaper AG, Alberti KG. Arch Intern Med 2000; 160:2108.

Κατανάλωση ενέργειας κατά την άσκηση KSU

Ενεργειακή κατανάλωση φυσικής δραστηριότητας(kilocalorie/kg. min) Brisk walking Activity Running (7.5 min per km) Running (5 min per km) Swimming Rope skipping (70/min) Rope skipping (80/min) Badminton Tennis Squash Basketball McArdle, et., 1991 Calories 0.07 0.13 0.208 0.162 0.162 0.165 0.097 0.109 0.212 0.138

Μεταβολισμός γλυκόζης Ηπατική νεογλυκογένεση (βέλη προς τα πάνω ) και γλυκόλυση (βέλη προς τα κάτω)

Κατάσταση νηστείας έκκριση ινσουλίνης επίπεδα κορτιζόλης, GH, γλουκαγόνου και αδρεναλίνης παραγωγή γλυκόζης Κινητοποίηση λιπαρών οξέων για προσφορά ενέργειας Sperling Pediatric Endocrinology

Μεταγευματική κατάσταση έκκρισης ινσουλίνης (σε 20-30 min) και έκκρισης γλουκαγόνου σύνθεση γλυκογόνου πρόσληψη γλυκόζης από τους μύες Καταστολή νεογλυκογένεσης Ενεργοποίηση λιποσύνθεσης και καταστολή λιπόλυσης Sperling Pediatric Endocrinology

Φυσιολογία άσκησης (φυσιολογικά άτομα) Πτώση γλυκόζης πλάσματος έκκριση ινσουλίνης αντιρροπιστικών ορμονών έκκρισης γλουκαγόνου Παραγωγή γλυκόζης από το ήπαρ + Κινητοποίηση λιπαρών οξέων από λιπώδη ιστό + Νεογλυκογένεση από γαλακτικά (ήπαρ) + Μέσω GLUT4 μεταφοράς γλυκόζης στους μυς Διατήρηση ευγλυκαιμίας

Κατά τη διάρκεια μέσης έντασης άσκησης, η αύξηση στην παράγωγη γλυκόζης συνδέεται στενά με την αύξηση της περιφερικής πρόσληψης γλυκόζης σε μηδιαβητικά άτομα Wahren J, Felig P, Ahlborg G, et al. Glucose metabolism during leg exercise in man. J Clin Invest. 1971;50:2715 2725.

Χρησιμοποίηση γλυκόζης από τους ασκούμενους μυς Η πρόσληψη γλυκόζης από τους μύες γίνεται με δύο τρόπους: Με τη μεσολάβηση ινσουλίνης Με την μυϊκή συστολή Οι δυο αυτοί μηχανισμοί χρησιμοποιούν αθροιστικά αλλά ανεξάρτητα τους γλυκομεταφορείς GLUT4 έτσι, τα επίπεδα ινσουλίνης, ελαττώνουν περισσότερο τη γλυκόζη πλάσματος

Ενεργειακά υποστρώματα κατά την άσκηση (πρώτα 5 ) 100 Contribution of System (%) 80 60 40 20 0 Time ATP-CP Glycolysis Aerobic 10 sec 30 sec 1 min 3 min 5 min

Ενεργειακά υποστρώματα κατά την άσκηση (μέχρι και 4 ώρες)

Ένταση άσκησης καθορίζει τα χρησιμοποιούμενα ενεργειακά υποστρώματα Ποσοστό γλυκόζης Με την αύξηση έντασης αυξάνει το ποσοστό της απαιτούμενης για την άσκηση γλυκόζης

Ορμονική απάντηση σε σχέση με ένταση άσκησης

Ορμονική απάντηση στην παρατεταμένη άσκηση

Μετά την άσκηση Κατάσταση παρόμοια με τη νηστεία Στόχος η αναπλήρωση αποθεμάτων γλυκογόνου μυών GLUT4 μεταφορά (δεν απαιτείται αρχικώς ινσουλίνη) Ινσουλίνη απαραίτητη για πλήρη αναπλήρωση αποθεμάτων γλυκογόνου Pierce Br. J. Sports Med (1999)

Διαφορές στα άτομα με διαβήτη Σταθερά μη φυσιολογική παροχή ινσουλίνης Ποικίλλουσα απορρόφηση ινσουλίνης Μη φυσιολογική έκκριση αντιρροπιστικών ορμονών (ιδιαίτερα στον ύπνο) πρόσληψη γλυκόζης από τους μυς μετά άσκηση ινσουλινοευαισθησία μετά άσκηση McMahon JCEM (2007)

Φυσιολογία άσκησης στο διαβήτη γλυκόζης πλάσματος έκκρισης Ινσουλίνης αντιρροπιστικών ορμονών έκκρισης γλουκαγόνου Παραγωγή γλυκόζης από ήπαρ + Κινητοποίηση λιπαρών οξέων από λίπος + Νεογλυκογένεση από γαλακτικά (ήπαρ) + μέσω GLUT4 μεταφορά γλυκόζης στους μυς Υπογλυκαιμία

Απόκριση γλυκόζης και κετονών ανάλογα με τη διάθεση ινσουλίνης σε άσκηση στο ΣΔ 1 Berger M, Berchtold P, Cuppers HJ, et al. Metabolic and hormonal effects of muscular exercise in juvenile type diabetics. Diabetologia 1977; 13:355.

Επιδράσεις ενεργών επίπεδων ινσουλίνης σε άσκηση στο ΣΔ 1 Exercise Plasma Insulin Liver Glucose Output Muscle Glucose Uptake Resulting Blood Glucose Normal Level Markedly Decreased Above Normal Adapted from Colberg, S. The Diabetic Athlete, 2001

Οφέλη σωματικής άσκησης σε άτομα με ΣΔ τύπου 1 Μείωση γλυκόζης πριν και μετά την άσκηση Βελτίωση ευαισθησίας στην ινσουλίνη Ελάττωση της ημερήσιας δόσης ινσουλίνης Βελτίωση μεταγευματικής γλυκαιμικής αιχμής Βελτίωση λιπιδαιμικού προφίλ Μείωση ΣΒ και συσσώρευσης λίπους Βελτίωση καρδιαγγειακής λειτουργίας Βελτίωση αρτηριακής πίεσης Βελτίωση ποιότητας ζωής ψυχολογικής κατάστασης Βελτίωση μυϊκής ικανότητας

Επιπλοκές κατά την άσκηση σε άτομα με ΣΔ τύπου 1 Υπογλυκαιμία Υπεργλυκαιμία Κέτωση Αφυδάτωση Επιδείνωση μικροαγγειακών επιπλοκών - Αμφιβληστροειδοπάθεια -Νεφροπάθεια -Νευροπάθεια -Νευροπάθεια ΑΝΣ

Πρόβλεψη γλυκαιμικής απόκρισης στην άσκηση στο ΣΔ Αναγκαίες οι πολλαπλές μετρήσεις πριν, κατά και μετά άσκηση (πιθανόν και συνεχής καταγραφή γλυκόζης real time) Οι διακυμάνσεις γλυκόζης σε συνήθεις δραστηριότητες μπορούν έτσι να προβλεφθούν

Παράγοντες που επηρεάζουν τη γλυκαιμική απόκριση στην άσκηση Ένταση, διάρκεια και τύπος άσκησης Πρόσληψη υδατανθράκων Αρχικά επίπεδα γλυκόζης αίματος δόσης πριν ή και κατά τη διάρκεια της άσκησης και ο χρόνος μέγιστης δράσης ινσουλίνης Επίδραση της προπόνησης στη χρησιμοποίηση πηγών ενέργειας Χρονική περίοδος άσκησης Λοιποί παράγοντες που επηρεάζουν τη γλυκόζη αίματος

Ένταση άσκησης

Άσκηση υψηλής έντασης 7 ενήλικες με ΣΔ 1 30 μέσης έντασης άσκηση(40% VO2 max) 30 διαλείπουσας μέσης έντασης άσκηση (40% VO2 max + 4sec σπριντ κάθε 2 ) Το πρότυπο αυτό μιμείται την δραστηριότητα μικρών παιδιών και τα σπορ των ενηλίκων Guelfi Diabetes Care (2005)

Επίδραση διαλείπουσας άσκησης υψηλής έντασης και άσκησης μέσης έντασης στη γλυκαιμία ατόμων με ΣΔ 1 4 second sprints every 2 minutes during 30 min mod (~40%) exercise Guelfi KJ, Jones TW, Fournier PA. The decline in blood glucose levels is less with intermittent high-intensity compared with moderate exercise in individualswith type 1 diabetes. Diabetes Care. 2005;28:1289 1294

Επίδραση διαλείπουσας άσκησης υψηλής έντασης και άσκησης μέσης έντασης στις αντιρροπιστικές ορμόνες ατόμων με ΣΔ 1 Dark circles = intermittent high intensity exercise Guelfi Diabetes Care (2005)

Διάρκεια άσκησης

Διάρκεια άσκησης Όσο παρατείνεται ή άσκηση τόσο περισσότερο ελαττώνεται η γλυκόζη αίματος Μεγαλύτερη διάρκεια στην ίδια ένταση οδηγεί σε μεγαλύτερη κατανάλωση γλυκογόνου μυός. Η κατανάλωση γλυκογόνου των μυών οδηγεί σε μεγαλύτερη εξάρτηση από τη γλυκόζη πλάσματος.

Είδος άσκησης

Σπριντ 10 sec στο τέλος αεροβικής άσκησης: επίδραση στη γλυκαιμία Bussau VA, et al., Diab. Care, 29(3): 601-606, 2006

Σπριντ 10 sec στο τέλος αεροβικής άσκησης.: επίδραση στις αντιρροπιστικές ορμόνες Lactate Fatty acids Epinephrine Norepinephrine Growth hormone Cortisol Glucagon Insulin Bussau Diabetes Care (2006)

Μείωση δόσης ινσουλίνης πριν την άσκηση Διάρκεια Χαμηλή ένταση Μεσαία ένεταση Υψηλή ένταση 30 min Καθόλου 10-20% 10-30% 60 min 10-20% 20-40% 30-60% 90 min 15-30% 30-55% 45-75% 120 min 20-40% 40-70% 60-90% 180 min 30-60% 60-90% 75-100% Adapted from Colberg, S. The Diabetic Athlete, 2001

Τροποποίηση δόσεων Γευματική ινσουλίνη: Χαμηλής έντασης 25% Μέτριας έντασης 33% Υψηλής έντασης >50% Έντονη-μικρής διάρκειας 0%, χορήγηση επιπλέον ινσουλίνης ταχείας δράσεως το επόμενο διάστημα ινσουλίνης Bασική: Αντλία : βασικού ρυθμού 50% με έναρξη 1 ώρα πριν, ή Διακοπή και επανέναρξη σε μια ώρα με 50% του βασικού ρυθμού Προ παρατεταμένης άσκησης βασικής ινσουλίνης 25%

Αντλίες ινσουλίνης Μελέτη της διακοπής χορήγησης ινσουλίνης κατά την άσκηση 50 ασθενείς 8-17 ετών σε τυχαιοποιημένη crossover μελέτη (on and off pump κατά τα 75 άσκησης σε 55% VO2 max) DirecNet Diabetes Care (2006)

Διακοπή βασικής ινσουλίνης κατά την άσκηση ελαττώνει σημαντικά τον κίνδυνο υπογλυκαιμίας σε παιδιά με ΣΔ1 σε αντλία ινσουλίνης DirecNet Diabetes Care (2006)

Glucose during Exercise (mg/dl) Μέση συγκέντρωση γλυκόζης κατά και μετά την άσκηση (σύγκριση on και off pump) Glucose during Exercise (mg/dl) 0 50 100 150 200 Basal Continued Basal Stopped Baseline Rest #1 Rest #2 Rest #3 End Post 15 Post 30 Post 45 Black dots denote mean values and boxes denote median, 25th and 75th percentiles.

Πρόληψη υπογλυκαιμίας κατά την άσκηση Υπογλυκαιμία(BG < 65 mg/dl) ο πιο άμεσος και σοβαρός κίνδυνος κατά και μετά άσκηση Συνεχής παρακολούθηση BG και προληπτική διόρθωση δόσεων για αποφυγή υπογλυκαιμιών Απαραίτητη η εύκολη πρόσβαση σε απλούς υδατάνθρακες και η ύπαρξη διαθέσιμου κιτ γλουκαγόνης

Πρόσληψη υδατανθράκων (grams) Exercise Duration Exercise Intensity BG <100 BG 100-150 BG 150-200 BG >200 Low 5-10 0-10 None None 30 min Mod. 10-25 10-20 5-15 0-10 High 15-35 15-30 10-25 5-20 Low 10-15 10-15 5-10 0-5 60 min Mod. 20-50 15-40 10-30 5-15 High 30-45 25-40 20-35 15-30 Adapted from Colberg, S. The Diabetic Athlete, 2001

Νυχτερινές υπογλυκαιμίες συχνές μετά από άσκηση σε παιδιά με ΣΔ τύπου1 Σύγκριση επιπέδων γλυκόζης κατά τη νύχτα ανάλογα αν έχει προηγηθεί ή όχι άσκηση σε 50 παιδιά με ΣΔ 1. Υπογλυκαιμία αρκετά συχνή Incidence of hypoglycemia Both Nights 22% Exercise night only 26% 6% Sedentary night only Studied on 2 separate days Ages 11-17 years Treadmill =140bpm/ 60min Frequent venous monitoring Overnight stay in hospital No insulin adjustments 46% Neither night Modified from Tsalikian J Pediatr 2005;147:528-34

Πρόληψη καθυστερημένης υπογλυκαιμίας Συχνότερη μετά άσκηση μακράς διάρκειας ή επαναλαμβανόμενα διαστήματα άσκησης υψηλής έντασης Αιτίες η αυξημένη δράση ινσουλίνης και η αναπλήρωση γλυκογόνου μυών Συχνότερα μετά 6-12ώρες αλλά δυνατόν και μέχρι 24-48 ώρες Πρόληψη με μείωση δόσης ινσουλίνης (και της βασικής) και αύξηση πρόσληψης τροφής

Ανεπίγνωστη υπογλυκαιμία ελαττωματική αντιρρόπηση υπογλυκαιμίας Προηγηθείσα υπογλυκαιμία (<70mg/dl) δυνατόν να αμβλύνει ορμονική απάντηση κατά την άσκηση (κίνδυνος σοβαρής υπογλυκαιμίας) Ορμονική αντιρρόπηση υπογλυκαιμίας κατά την άσκηση πιο κατεσταλμένη στους άνδρες (διαφορά φύλου) Παρατεταμένη μέσης έντασης άσκηση μπορεί να αμβλύνει την ορμονική απάντηση σε υπογλυκαιμία την επόμενη ημέρα Galassetti, Sandoval, et al., Diab, AJP, 2004, 2006

Διφασική υπογλυκαιμία: αύξηση ρυθμού χορήγησης γλυκόζης αμέσως μετά άσκηση και από 12 έως 4 πμ McMahon JCEM (2007)

McMahon JCEM (2007) Πρώιμη υπογλυκαιμία Έλλειψη φυσιολογικής καταστολής έκκρισης ινσουλίνης Καθυστερημένη υπογλυκαιμία (12 4πμ) Ανισορροπία ανάμεσα σε παραγωγή και χρησιμοποίηση γλυκόζης Αναπλήρωση αποθεμάτων γλυκογόνου Αμβλυνθείσα αντιρρόπηση υπογλυκαιμίας λόγω του ύπνου

McMahon JCEM (2007) Έλλειψη υπογλυκαιμίας από 5μμ 12 πμ Αύξηση αντιρροπιστικών ορμονών Αύξηση οξείδωσης λιπαρών οξέων Fatty Acids Cortisol Growth Hormone

Ελαττωματική ορμονική αντιρρόπηση κατά την άσκηση μετά υπογλυκαιμία ή ευγλυκαιμία την προηγούμενη ημέρα σε άτομα με ΣΔ1 Galassetti, P. et al. Effect of differing antecedent hypoglycemia on counterregulatory responses to exercise in type 1 diabetes Am J Physiol Endocrinol Metab 290: E1109-E1117 2006;

Πρόληψη υπεργλυκαιμίας κατά την άσκηση Υπεργλυκαιμία προκαλείται οξέως μετά από έντονη άσκηση ( έκκριση κατεχολαμινών) ιδίως στα ομαδικά αθλήματα - στρες συναγωνισμού - άσκηση σε θερμό-υγρό περιβάλλον - λάθη στην ινσουλινοθεραπεία και πρόσληψη υδατανθράκων Επιδεινώνεται σε άτομα με κακό μεταβολικό έλεγχο πριν την άσκηση Αποφυγή άσκησης αν: BG >250 mg/dl και ύπαρξη κέτωσης Ή εάν BG>300 mg/dl, χωρίς κέτωση Σε υπεργλυκαιμία στην άσκηση χορήγηση διορθωτικής δόσης 50% μειωμένης της συνήθους ADA/ACSM Position Statement on Diabetes Mellitus and Exercise, Diab. Care, 27(1): S58-62, 2004

Η αντλία ινσουλίνης προφυλάσσει καλύτερα από υπεργλυκαιμία μετά από άσκηση σε σχέση με την MDI στο ΣΔ τύπου 1 Yardley et al Insulin Pump Therapy Is Associated with Less Post-Exercise Hyperglycemia than Multiple Daily Injections: An Observational Study of Physically Active Type 1 Diabetes Patients DIABETES TECHNOLOGY & THERAPEUTICS 15, 1, 2013

Xρονική στιγμή άσκησης Κορτιζόλη και αυξητική ορμόνη υψηλότερες το πρωί, δράσης ινσουλίνης Παρόμοια άσκηση αργότερα κατά τη διάρκεια της ημέρας BG περισσότερο

Επιδράσεις της προπόνησης στην προσφορά και χρησιμοποίηση γλυκόζης από τους μυς Review: Helping the athlete with type 1 diabetesian W GallenBritish Journal of Diabetes & Vascular Disease 2004; 4; 87

Κατεχολαμίνες πλάσματος κατά την άσκηση μετά από προπόνηση 3 εβδ

Γλυκαιμική ανταπόκριση σε διάφορους τύπους δραστηριότητας Activity Walking, jogging, running, rollerblading, bicycling, crosscountry skiing Basketball, soccer, tennis, lacrosse, field hockey, rowing/canoeing, downhill skiing, middle distance running, playground activities, speed skating, golf, skateboarding, hula hooping, hopscotch, dancing, yoga, tag, rope jumping, swimming, capture the flag, dodge ball Weightlifting, track (sprinting and field events), football, baseball, gymnastics, fencing, wrestling, volleyball, ice hockey, diving, swimming (sprints), climbing trees, tug of war Competitions, try-outs or performances Type of exercise Mostly aerobic Both aerobic and anaerobic Mostly anaerobic Either aerobic or anaerobic Effect on blood glucose Usually May or Usually Usually because of the "stress" of competition

Επίδραση άσκησης στο γλυκαιμικό έλεγχο στο ΣΔ τύπου 1

Βελτίωση γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης μετά τρίμηνη άσκηση σε παιδιά και εφήβους με ΣΔ 1 ανάλογη με τη συχνότητα της. Effects of Regular Physical Activity on Control of Glycemia in Pediatric Patients With Type 1 Diabetes Mellitus Antje Herbst, et al; for the DPV Science Initiative Arch Pediatr Adolesc Med. 2006;160:573-577

Βελτίωση ΒΣ μετά από άσκηση 3 μηνών σε νεαρά κορίτσια και έφηβες με ΣΔ 1 Effects of Regular Physical Activity on Control of Glycemia in Pediatric Patients With Type 1 Diabetes Mellitus Antje Herbst, et al; for the DPV Science Initiative Arch Pediatr Adolesc Med. 2006;160:573-577.

Effects of Different Types of Acute and Chronic (Training) Exercise on Glycaemic Control in Type 1 Diabetes Mellitus A Meta-Analysis From 937 studies, 33 that met the inclusion criteria were selected. We can conclude that the addition of brief bouts of high-intensity, sprint-type exercise to aerobic exercise can minimize the risk of sustaining a hypoglycaemic episode. We can also conclude that only regular aerobic training will improve the glycated haemoglobin Sports Med 2012; 42 (12): 1059-1080

Reduced Hypoglycemia and Increased Time in Target Using Closed-Loop(CL) Insulin Delivery During Nights With or Without Antecedent Afternoon Exercise in Type 1 Diabetes CONCLUSIONS: CL insulin delivery provides an effective means to reduce the risk of NH while increasing the percentage of time spent in target range, regardless of activity level in the mid-afternoon. These data suggest that CL control could be of benefit to patients with type 1 diabetes even if it is limited to the overnight period. Diabetes Care 36:2909 2914, 2013, Jennifer L. et al

Επεισόδια νυχτερινής υπογλυκαιμίας (BG<60 mg/dl) κατά τη διάρκεια OL και CL. Sherr J L et al. Dia Care 2013;36:2909-2914

Milman S et al. Diabetes 2012;61:1609-1615 Αποκλεισμός υποδοχέων οπιοειδών αναστέλλει ανεπάρκεια αυτονόμου ΝΣ σχετιζόμενη με άσκηση αδρεναλίνη νοραδρεναλίνη Ναλοξόν η Ναλοξόν η

Υπογλυκαιμία και ινσουλίνη Degludec: Σύγκριση με την ινσουλίνη Glargine 67

Presentation title Date 68

Αερόβια αθλήματα Αναερόβια αθλήματα Jogging Τρέξιμο χαμηλής ταχύτητας Σκι χαμηλής ταχύτητας Κολύμπι χαμηλής ταχύτητας Ποδηλασία σε ίσιο δρόμο Χορός o Ποδόσφαιρο o Τένις o Βόλεϊ o Μπάσκετ o Κατάβαση με σκι o Body building -βάρη o Ποδηλασία υψηλής ταχύτητος

Άσκηση & ΣΔ 2 Ινσουλινοαντίσταση - μικρότερο πρόβλημα οι υπογλυκαιμίες Βελτιώνει φυσική κατάσταση και ελαττώνει σωματικό λίπος Βελτιώνει καρδιαγγειακή λειτουργία και ελαττώνει καρδιαγγειακό κίνδυνο. Αυξάνει την self confidence. Βελτιώνει μεταβολικό έλεγχο: Βελτίωση ινσουλινοευαισθησίας. Αύξηση GluT4 (μεταφορείς γλυκόζης). Σπανιότητα μελετών ποσοστού μείωσης δόσης ινσουλίνης κατά την άσκηση σε ινσουλινοθεραπευόμενους με ΣΔ τύπου 2

Βελτίωση γλυκαιμικού έλεγχουμείωση δόσης ινσουλίνης μετά την άσκηση στο ΣΔ 2 Exercise Training Improves Glycemic Control in Long-Standing Insulin-Treated Type 2 Diabetic Patients Diabetes Care 30:2511-2513, 2007

Τεστ κοπώσεως: πότε είναι απαραίτητο σε άτομα με ΣΔ? ΣΥΝΙΣΤΑΤΑΙ ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΕΝΑΡΞΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΑΣΚΗΣΗΣ ΥΨΗΛΗΣ ΕΝΤΑΣΗΣ Ηλικια>35 yrs. ΣΔ2> 10 χρόνια διάρκεια. ΣΔ1> 15 χρόνια διάρκεια. Παρουσία παραγόντων καρδιαγγειακού κινδύνου Παρουσία μικροαγγειακών επιπλοκων ΣΔ Παρουσία περιφερικής αγγειακής νόσου ADA Position Statement, Diabetes Care, 2002

Συμπεράσματα 1 Νέα άτομα με ΣΔ 1 μπορούν να αρχίσουν, συνεχίσουν ή να τελειοποιηθούν στο άθλημα που επέλεξαν H υπογλυκαιμία όπως και η υπεργλυκαιμία κατά τη διάρκεια και μετά την άσκηση δυνατόν να δημιουργήσουν προβλήματα Δυνατόν να υπάρχει μειωμένη απόδοση στο ΣΔ 1 λόγω δυσκολίας στη κινητοποίηση των ενεργειακών υποστρωμάτων

Συμπεράσματα 2 Απαιτείται αυξημένη προσοχή στο είδος, χρόνο, διάρκεια και ένταση άσκησης και το σχεδιασμό της ινσουλινοθεραπείας και διατροφής στις ημέρες προπόνησης και αγώνων. Ενεργητική προσαρμογή της διατροφής και ιννουλινοθεραπείας αποκαθιστά στο φυσιολογικό την απόδοση των αθλητών με ΣΔ 1

Το χρυσό ολυμπιακό μετάλλιο είναι εφικτό σε άτομα με ΣΔ 1!!!!

ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ