ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΙΙ Ακ. έτος 2013-14 ΟΜΑΔΕΣ ΚΑΙ ΣΥΝΟΛΑ ΣΤΟΥΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥΣ ΣΥΝΟΛΑ ΑΤΟΜΩΝ (GROUPS) Σχετικά σταθερή συνάθροιση ατόμων που αλληλεπιδρούν, μοιράζονται κοινούς στόχους και θεωρούν ότι ανήκουν στο συγκεκριμένο σύνολο Τύποι συνόλων Τυπικά: Δημιουργούνται από την οργάνωση για την επίτευξη επιμέρους στόχων (ομάδα διοίκησης - command group, ομάδα εργασίας, επιτροπή, ομάδα ισόβαθμων στην ιεραρχία κ.α.) Άτυπα: Δημιουργούνται βάσει των κοινωνικών σχέσεων μεταξύ των ατόμων χωρίς εντολή ή οδηγία από την οργάνωση (ομάδες φίλων, ομάδες συμφερόντων κ.α.) 1
ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΣΥΝΟΛΩΝ Λόγοι συμμετοχής ατόμων σε σύνολα Ικανοποίηση αμοιβαίων συμφερόντων Ασφάλεια και προστασία από άλλα σύνολα Κάλυψη κοινωνικών αναγκών Ενίσχυση κύρους/αυτοεκτίμησης Στάδια δημιουργίας συνόλων 1. Διαμόρφωση (Forming) 2. Εγκαθίδρυση/εκλογή ηγέτη (Storming) 3. Εδραίωση κανόνων/στόχων/σχέσεων (Norming) 4. Λειτουργία συνόλου (Performing) 5. Διάλυση (Adjourning) ΔΟΜΗ & ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΣΥΝΟΛΩΝ Ρόλοι: Η τυπική συμπεριφορά που χαρακτηρίζει τα άτομα σε συγκεκριμένα κοινωνικά πλαίσια λόγω θέσης, ικανοτήτων ή προτιμήσεων (εργασιακοί, κοινωνικοί, ατομιστικοί) Κανόνες (norms): Γενικά αποδεκτά πρότυπα συμπεριφοράς, συνήθως άτυπα, (περιγραφικοί (εντολές) ή αποτρεπτικοί) Θέση στην ιεραρχία (status): Το σχετικό κύρος, ο βαθμός ή θέση που αποδίδεται σε άτομα ή σύνολα από τους άλλους (τυπικά ή άτυπα) Συνοχή: Το αίσθημα συμμετοχής και η επιθυμία παραμονής εντός του συνόλου που επιδεικνύεται από τα μέλη (ενισχύεται από την διαδικασία εισόδου, παρουσία εχθρού) 2
ΑΤΟΜΙΚΗ ΑΠΟΔΟΣΗ ΕΝΤΟΣ ΤΟΥ ΣΥΝΟΛΟΥ Κοινωνική επίδραση (social facilitation): Η τάση ενίσχυσης (ή μείωσης) της απόδοσης ενός ατόμου λόγω της παρουσίας άλλων (εξαρτάται από την ένταση του αισθήματος εγρήγορσης και τον βαθμό προετοιμασίας) Μπορεί να λειτουργήσει αρνητικά σε περιπτώσεις έντονου ελέγχου ακόμα και χωρίς φυσική παρουσία (π.χ. ηλεκτρονική παρακολούθηση) Κοινωνική οκνηρία (social loafing): Η τάση μείωσης της ατομικής συνεισφοράς όσο αυξάνεται το μέγεθος του συνόλου λόγω και της αντίστοιχης μείωσης στην κοινωνική πίεση. ΑΤΟΜΙΚΗ ΑΠΟΔΟΣΗ ΕΝΤΟΣ ΤΗΣ ΟΜΑΔΑΣ Η κοινωνική οκνηρία παρατηρείται κυρίως σε ατομικιστικές (individualistic) κουλτούρες Τρόποι μείωσης Ανάπτυξη μεθόδων επίδειξης ατομικής απόδοσης Ενίσχυση νοήματος και ενδιαφέροντος εργασίας Παροχή ατομικών ανταμοιβών αναλόγως της συνεισφοράς στην ομάδα Απειλή ποινών 3
ΟΜΑΔΕΣ (TEAMS) Ομάδα: Ένα σύνολο ατόμων του οποίου τα μέλη έχουν συμπληρωματικές ικανότητες και είναι αφοσιωμένα σε ένα κοινό σκοπό ή ομάδα στόχων για τους οποίους θεωρούν ότι είναι αμοιβαία υπεύθυνοι ΣΥΝΟΛΑ Ατοµική Συνεισφορά Με τα ατοµικά αποτελέσµατα Η απόδοση εξαρτάται από... Η ευθύνη αποδίδεται ανάλογα... ΟΜΑ ΕΣ Ατοµική Συνεισφορά και Συλλογικό προϊόν Με τα συλλογικά αποτελέσµατα Κοινούς στόχους Με βάση εξωτερικές εντολές Τα µέλη διαθέτουν... ιοικούνται κυρίως... Κοινούς στόχους και δέσµευση στον βασικό σκοπό Εσωτερικά (Αυτοδιαχείριση) ΤΥΠΟΙ ΟΜΑΔΩΝ Οµάδες παραγωγής Σκοπός / Αποστολή Οµάδες βελτίωσης Προσωρινές ιάρκεια Μόνιµες Οµάδες εργασίας Αυτονοµία Αυτοδιοικούµενες Τµηµατικές Φυσικές Ειδικότητες µελών Συλλογική επικοινωνία ιατµηµατικές Εικονικές 4
ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΟΥΜΕΝΕΣ ΟΜΑΔΕΣ & ΟΜΑΔΕΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΟΥΜΕΝΕΣ ΟΜΑΔΕΣ Ανταπόκριση στον πελάτη Μέλη με πολλαπλές δεξιότητες/ προσόντα Διάχυση πληροφορίας Λίγα επίπεδα ιεραρχίας Φαινομενικά χαοτική Έμφαση στον σκοπό Συνεχής βελτίωση Λειτουργία βάσει αρχών ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΕΣ ΟΜΑΔΕΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Ανταπόκριση στις εντολές της διοίκησης Εξειδικευμένο δυναμικό Περιορισμένη πληροφόρηση Πολλά επίπεδα ιεραρχίας Φαινομενικά οργανωμένη Έμφαση στην επίλυση προβλημάτων Σταδιακή βελτίωση Λειτουργία βάσει διαδικασιών ΛΟΓΟΙ ΑΠΟΤΥΧΙΑΣ ΟΜΑΔΩΝ Απροθυμία συνεργασίας μεταξύ των μελών Έλλειψη στήριξης από την ανώτερη Διοίκηση Απροθυμία εκχώρησης εξουσίας από τον/την ηγέτη/-ιδα στα μέλη της ομάδας Έλλειψη συνεργασίας μεταξύ συναφών/συμπληρωματικών Ομάδων 5
ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΕΠΙΤΥΧΗΜΕΝΩΝ ΟΜΑΔΩΝ Ανταμοιβές με βάση την συνολική απόδοση της ομάδας όχι την ατομική Ξεκάθαρος ορισμός της αποστολής και της αντίστοιχης αίσθησης αναγκαιότητας/επείγοντος Εκπαίδευση μελών στην ομαδική εργασία και την αυτοδιαχείριση Επιλογή μελών έτσι ώστε να διαθέτουν συμπληρωματικά προσόντα και δυνατότητες Η ανάπτυξη μιας επιτυχημένης ομάδας χρειάζεται χρόνο Εξασφάλιση συνεργασίας μεταξύ ομάδων 6