Ιουλία Γ. Αλεξίου Λογοθεραπεύτρια

Σχετικά έγγραφα
ΝΕΑ ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΑ ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΟΙΑ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΟΥ ΕΡΓΑΛΕΙΟΥ EFA-4

Η δημιουργία και η πιλοτική εφαρμογή ενός πρωτοκόλλου αξιολόγησης νευρογενών διαταραχών κατάποσης.

ROWPVT & EOWPVT 3 rd Edition (Μια συνδυαστική πιλοτική μεταφορά και αξιολόγηση τους στην ηλικιακή ομάδα των 2 ετών έως 2 ετών και 11 μηνών)

Ασθενής με άνοια και καλή λειτουργικότητα

Υποκειμενική Νοητική Διαταραχή: Νεώτερα Δεδομένα και Μελλοντικός Σχεδιασμός Έρευνας

Χορεία Huntington : Νευροψυχολογική εκτίμηση

Σπουδαστές Γιαννουλάκης Αντρέας Α.Μ Τσουρουνάκης 'Αγγελος Α.Μ Μουτουσίδου Πόπη Α.Μ Εισηγητής: Ταφιάδης Χρ.

ΝΟΗΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΣΤΗΝ ΠΟΛΛΑΠΛΗ ΣΚΛΗΡΥΝΣΗ

Dr ΚΟΥΝΤΗ-ΖΑΦΕΙΡΟΠΟΥΛΟΥ ΦΩΤΕΙΝΗ Ψυχολόγος

Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΗΣ ΝΕΥΡΟΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ ΣΤΗΝ ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ. Ευανθία Σούμπαση. Απαρτιωμένη Διδασκαλία

Προ-άνοια. Αρχική άνοια

Η πρόκληση ευχάριστων αναμνήσεων ως θεραπευτικό μέσο για την άνοια. Μελέτη ενός έτους

Αιτιοπαθογένεια της νόσου

Λιάπη Δέσποινα, Ψυχολόγος Dr Κουντή Φωτεινή, Νευροψυχολόγος Λυσίτσας Κωνσταντίνος, Νευρολόγος Alzheimer Hellas

ΑΝΟΙΑ. Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΩΝ ΔΙΑΤΑΡΑΧΩΝ ΤΗΣ ΑΝΑΠΝΟΗΣ ΣΤΟΝ ΥΠΝΟ ΣΤΗΝ ΠΡΩΙΜΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΤΗΣ

Χαρακτηριστικά εξέλιξης ασθενών με ΗΝΔ σε άνοια

Εργαστηριακη διάγνωση Νευροεκφυλιστικων νοσημάτων. Χρυσούλα Νικολάου

ΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΚΑΙ ΑΛΛΑΓΗ ΤΟΥΣ ΜΕ ΤΗΝ ΗΛΙΚΙA

Μαρκομανωλάκη Ελένη Α. Μ. : 9799 Επιβλέπων καθηγητής : Νάσιος Γρηγόριος

Αριθμητική και Ανάγνωση: Η έκπληξη στη Νοητική Αποκατάσταση

Παρουσίαση Περιστατικού. Αυτοκτονικός Ιδεασμός και Κατάθλιψη στην Ήπια Νοητική Διαταραχή. Διαμαντίδου Αλεξάνδρα, Ψυχολόγος

Αγωγιάτου Χριστίνα, Ψυχολόγος, Α.Π.Θ. Ελληνική Εταιρεία Νόσου Alzheimer

ΤΡΙΤΗ ΗΛΙΚΙΑ ΚΑΙ ΝΟΗΤΙΚΗ ΥΣΤΕΡΗΣΗ

Εµµανουήλ Ανυφαντής*,PhD cand; Νίκος Δηµησιάνος, MD,PhD; Κώστας Οβάλες, MD; Ιλιάννα Βλάχου, MD; Κώστας Σπίγγος, MD.

Προσέγγιση των Μαθησιακών Δυσκολιών και Εφαρμογή του Τεστ Αθηνά

Η νόσος Alzheimer είναι μια εκφυλιστική νόσος που αργά και προοδευτικά καταστρέφει τα εγκεφαλικά κύτταρα. Δεν είναι λοιμώδη και μεταδοτική, αλλά

Διαφοροποιήσεις Κατά Την Νευροψυχολογική Εκτίμηση Μεταξύ Ασθενών Με Ήπια Νοητική Διαταραχή και Ήπια νοητική Διαταραχή και Διαβήτη

9 o Πανελλήνιο Συνέδριο Νόσου A lzheimer και Συγγενών Διαταραχών

Τεύχος 6 ο - Άρθρο 2 α

Πιστοποιημένες εξ αποστάσεως εκπαιδεύσεις από την Βρετανική Ένωση Ψυχολόγων

διοτι ολος ο νομος εις εναν λογο συμπληρουται εις τον θελεις αγαπα τον πλησιον σου ως σεαυτον Γαλάτας, κεφ. Ε, εδ. 14

Η νόσος ALZHEIMER: Συμπώματα, κληρονομικότητα, επιβαρυντικοί και προστατευτικοί παράγοντες και μελλοντικές θεραπείες-οκτ 2012

ΉΠΙΑ ΝΟΗΤΙΚΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΜΕ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ. Αυδίκου Κωνσταντίνα Ψυχολόγος ΑΠΘ, MSc Ελεωνόρα Κυριαζοπούλου Νευρολόγος, MSc Ελληνική Εταιρία Νόσου Alzheimer

Οργανωσιακή Ψυχολογία

Η αξιολόγηση και η χρησιμότητα μιας νέας δοκιμασίας νοητικού λεξικού σε άτομα με ήπια νοητική διαταραχή (MCI)

Παρουσίαση Περιστατικού. Σύνδρομο Dandy Walker. Διαμαντίδου Αλεξάνδρα, Ψυχολόγος Ελεωνόρα Κυριαζοπούλου, Νευρολόγος

Νευροψυχολογικές Κλίμακες

Κλινική Νευροψυχολογία του παιδιού

FDA 2 Frenchay Dysarthria Assessment (FDA 2)

Επιδράσεις Σωματικής Άσκησης σε Άτομα με Ήπια Νοητική Διαταραχή

Μορφολογικές κατηγορίες νοητικού λεξικού του SLDT στα ελληνικά και η σχέση τους με την προνοσηρή νοημοσύνη

Δημογραφικοί δείκτες για την ωφέλεια προγράμματος γνωστικής εκπαίδευσης

Ηλικιωμένοι στην Κοινότητα και το Ίδρυμα - στον Αστικό Ιστό και την Ύπαιθρο. Γνωστικές Λειτουργίες και Ποιότητα Ζωής (ΠΖ)

ΜΙΙΙ ΓΑΤΣΙΑ ΕΥΦΡΟΣΥΝΗ ΔΗΜΗΤΡΑ ΜΙΙ ΑΣΗΜΑΚΟΠΟΥΛΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ

Νόσος του Parkinson και νοητική λειτουργία: Μη φαρμακευτικές παρεμβάσεις σε ασθενείς με PD-MCI και PDD

Έλεγχος ακουστικής επεξεργασίας στην Ήπια Γνωστική Διαταραχή

Η ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ ΑΠΑΡΤΙΩΤΙΚΟΥ ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΟΥ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ (Ι.Ρ.Τ.) ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

- Καθυστέρηση λόγου (LLI)

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ. 3 η ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ. Ι. Δημόπουλος Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων και Οργανισμών. ΤΕΙ Πελοποννήσου

29. Βοηθητικό ρόλο στους μαθητές με δυσγραφία κατέχει η χρήση: Α) ηλεκτρονικών υπολογιστών Β) αριθμομηχανών Γ) λογογράφων Δ) κανένα από τα παραπάνω

Δημιουργία και εγκυροποίηση ερωτηματολογίου-εργαλείου για τους ασθενείς με τελικό στάδιο άνοιας «Κλινική Δοκιμασία Γάτος» Clinical Trial Gatos - GCT.

ΉΠΙΑ ΝΟΗΤΙΚΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΜΕ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ. Αυδίκου Κωνσταντίνα Ψυχολόγος ΑΠΘ, MSc Ελεωνόρα Κυριαζοπούλου Νευρολόγος, MSc Ελληνική Εταιρία Νόσου Alzheimer

Επίδραση του θεραπευτικού προγράμματος <<Ασκήσεις λόγου>> σε ηλικιωμένους με Ήπια Νοητική Διαταραχή

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟΥ

H νόσος Αλτσχάιμερ. Για να τη θεραπεύσουμε, δεν υπάρχει φάρμακο. Μόνο πολλή αγάπη... Κοινωνική Οργάνωση

Ηλικιωμένοι στην Κοινότητα και το Ίδρυμα - στον Αστικό Ιστό και την Ύπαιθρο Συννοσηρότητα

ΚΛΙΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚA ΓΝΩΣΙΑΚHΣ ΕΚΠΤΩΣΗΣ ΣΤΗΝ ΠΟΛΛΑΠΛΗ ΣΚΛΗΡΥΝΣΗ AΡΤΕΜΙΣ ΠΑΤΡΙΚΙΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ ΝΕΥΡΟΛΟΓΟΣ

Άνοια στην Τρίτη ηλικία:

Η βασική μας εκπαίδευση στο WPPSI-III GR αποτελείται από 2 μέρη:

Διδάσκων : Αργύρης Καραπέτσας Καθηγητής Νευροψυχολογίας Νευρογλωσσολογίας Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ Μνήμη και Μάθηση Νόσος του Alzheimer

Ν Ε Υ Ρ Ο Ψ Υ Χ Ο Λ Ο Γ Ι Κ Ο Ι Π Α Ρ Α Γ Ο Ν Τ Ε Σ Π Ο Υ Ε Π Η Ρ Ε Α Ζ Ο Υ Ν Τ Η Μ Α Θ Η Σ Η

Ορισμός. Σύμφωνα με τον ορισμό που δίνει το ICD-10 (1997):

Η ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΤΑ ΣΥΓΧΡΟΝΑ ΤΑΞΙΝΟΜΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ

ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΩΡΟΛΟΓΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ KEK ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΥ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟΥ ΝΕΥΡΟΕΚΦΥΛΙΣΤΙΚΩΝ ΝΟΣΩΝ

Προ-άνοια ΝΟΣΟΣ ΑΛΤΣΧΑΪΜΕΡ

- Έκπτωση στη χρήση εξoλεκτικών συμπεριφορών πχ βλεμματικής επαφής, εκφραστικότητας προσώπου.

Η βασική μας εκπαίδευση στο WISC-V GR αποτελείται από 2 μέρη:

Από το άρθρο του Ronald C. Petersen, Continuum Dementia Update, 2010

ΝΟΣΟΣ ALZHEIMER. της Σταυρούλας Β. Α1

A. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΚΜΑΘΗΣΗΣ ΑΓΓΛΙΚΩΝ

Περιεχόμενα. Προλογικό Σημείωμα 9

Η βασική μας εκπαίδευση στο WAIS-IV GR αποτελείται από 2 μέρη:

Εντοπισμός νοητικών ελλειμμάτων από απόσταση μέσω του εικονικού σούπερ μάρκετ

ΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ

1. Σκοπός της έρευνας

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ Α ΕΞΑΜΗΝΟ

Αξιοπιστία και εγκυρότητα. ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΑΞΙΟΠΙΣΤΙΑ (reliability) ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΕΓΚΥΡΟΤΗΤΑ (validity) 23/12/2010. Δρ. Νικόλαος Στριμπάκος

Βογινδρούκας Ι., Πρωτόπαππας Α., Γρηγοριάδου Ε., Παππή Α., Παπάζη Μ., Παπαρίζος Κ., Σελήνη Ε., Σταμπουλάκη Χ., Χελάς Ε.

ΕΙΔΙΚΗ ΓΛΩΣΣΙΚΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ. Πολυδύναµο Καλλιθέας Φεβρουάριος 2008 Αναστασία Λαµπρινού

Αλκοόλ, Εθεβεία & Εγκέθαλορ. Γιώργος Παναγής Πανεπιστήμιο Κρήτης Τμήμα Ψυχολογίας Εργαστήριο Νευροεπιστημών & Συμπεριφοράς

Διαταραχές Αυτιστικού Φάσματος

Μαθησιακές Δυσκολίες Εκπαιδευτική αξιολόγηση. Πηνελόπη Κονιστή ΠΕ 70 Med Ειδικής Αγωγής

«Η επιβάρυνση των περιθαλπόντων συνεπεία των νευροψυχιατρικών συμπτωμάτων στα σύνδρομα της Μετωποκροταφικής Εκφύλισης»

Αξιολόγηση της Κοινωνικής Νόησης Revisited Self-Monitoring Scale (RSMS)

Ψυχολογία ασθενών με καρδιακή ανεπάρκεια στο Γενικό Νοσοκομείο

θέραπειν Αγίας Σοφίας 3, Ν. Ψυχικό, Τ ,

Η ΝΟΣΟΣ ALZHEIMER Σπύρος Ευθυµιόπουλος Αναπληρωτής Καθηγητής Τµήµα Βιολογίας, Πανεπιστήµιο Αθηνών

Σχιζοφρένεια. Τι Είναι η Σχιζοφρένεια; Από Τι Προκαλείται η Σχιζοφρένεια; Ποια Είναι Τα Συμπτώματα Της Σχιζοφρένειας;

Εμμανουήλ Ανυφαντής Ph.D cand, & Μαρία Καμπανάρου Ph.D Τμήμα Επιστημών Αποκατάστασης Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου

ΟΔΗΓΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΕΙΔΙΚΕΥΣΗ ΣΤΗ ΣΥΣΤΗΜΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ

Σακχαρώδης Διαβήτης και Ανοια. Κωνσταντίνος Σ. Πετσάνης Νευρολόγος

«Ενημερωθείτε για την Υγεία σας, Ζήστε καλύτερα! Άνοια Νευροπαθητικός Πόνος λόγω Σακχαρώδη Διαβήτη Σεξουαλική Ζωή στην Τρίτη Ηλικία - Ακράτεια»

Εισαγωγή στην Ψυχιατρική Φίλιππος Γουρζής

BRAIN MATTERS INSTITUTE. Προγράμματα. Σεπτέμβριος - Δεκέμβριος Promoting Excellence in Mental Health through Learning

ΣΧΟΛΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ

ΕΡΓΑΣΙΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ (με βάση το παράθεμα σελ.157 του σχολικού βιβλίου) Η νόσος Alzheimer

ΔΗΜΟΠΑΘΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ

Xειρουργηθείσα βουβωνοκήλη το 2013 Eπίκτητη αιτία, ακρωτηριασμού δακτύλων το Κληρονομικό ιστορικό αγγειακής άνοιας, ο πατέρας με Σ.Δ.

Transcript:

ΗΠΙΑ ΓΝΩΣΤΙΚΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΟΥ ΕΡΓΑΛΕΙΟΥ EFA 4 ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΗΠΙΑ ΓΝΩΣΤΙΚΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ Ιουλία Γ. Αλεξίου Λογοθεραπεύτρια ioulalex27@yahoo.gr

«ΤΩΡΑ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΞΕΧΝΑΩ ΠΟΛΥ» Είναι μια φράση που ακούμε συχνά στους ηλικιωμένους ανθρώπους. Πρόκειται για μια πτυχή της φυσιολογικής γήρανσης ή είναι σημείο έναρξης κάποιας πάθησης που θα πρέπει να μας ανησυχεί;

Εγκέφαλος: Όργανο μεγάλης ευελιξίας. ΕΓΚΕΦΑΛΟΣ ΚΑΙ ΓΗΡΑΣ Αποτελείται από δισεκατομμύρια κυττάρων (νευρώνες, νευρογλοιακά κύτταρα) που επιτρέπουν να αποκρινόμαστε σε ερεθίσματα του περιβάλλοντος, να επεξεργαζόμαστε αυτές τις πληροφορίες και να δρούμε. Υπεύθυνος για απλές συμπεριφορές (βάδισμα, αναπνοή) και για συναισθηματικές και γνωστικές συμπεριφορές (συναίσθημα, μάθηση, σκέψη, σύνθεση μιας συμφωνίας). Ελέγχει κάθε συμπεριφορά και κάθε έκφραση της ψυχοδιανοητικής μας ζωής. Μια βασική λειτουργία του: να παράγει συμπεριφορά (συλλέγει αισθητικές πληροφορίες, τις επεξεργάζεται, τις συνθέτει και παράγει συμπεριφορά). Ο εγκέφαλος δεν είναι στατική δομή αλλά αλλάζει συνεχώς κατά τη διάρκεια της ζωής. Νευρωνική πλαστικότητα: δομικές ή νευροχημικές αλλαγές που τροποποιούν τη συμπεριφορά μας, συμβάλλουν στη μάθηση και τη μνήμη, ενισχύουν την προσαρμοστικότητα του εγκεφάλου στις περιβαλλοντικές αλλαγές και την ικανότητά του να αντισταθμίζει μια βλάβη. Μηχανισμός της δημιουργία νέων συνάψεων μεταξύ των νευρώνων

ΕΓΚΕΦΑΛΟΣ ΚΑΙ ΓΗΡΑΣ Διαδικασία γήρατος: η δομή και η λειτουργία του εγκεφάλου αλλάζουν (πεθαίνει πολύ μεγάλος αριθμός νευρώνων επηρεάζοντας γνωστικές λειτουργίες ταχύτητα επεξεργασίας πληροφοριών,επεισοδιακή μνήμη,αυτόματη ανάκληση, μνήμη εργασίας, επιλεκτική προσοχή, ικανότητα πραγματοποίησης πολλαπλών εργασιών). Αργή συσσώρευση νευροϊνιδιακών τολιπίων περιορισμένη στον ιπποκάμπιο και παραϊπποκάμπιο χώρο. Παθολογικός αριθμός γεροντικών πλακών στον νεοφλοιό και στις μεταιχμιακές περιοχές όχι όμως στον ενδορρινικό φλοιό.

ΕΓΚΕΦΑΛΟΣ ΚΑΙ ΓΗΡΑΣ Ηλικιωμένοι Παρουσιάζουν την AD νευροπαθολογικά αλλά δεν υπάρχουν γνωστικές αλλαγές αποδεδειγμένες κλινικά γιατί δεν εμφανίζουν σημαντική απώλεια νευρώνων στον ενδορρινικό φλοιό. Δεν παρουσιάζουν την AD νευροπαθολογικά και ζουν μέχρι τα βαθιά γεράματα χωρίς γνωστική έκπτωση. Γνωστική έκπτωση: επιδρά στην ικανότητα διεξαγωγής καθημερινών δραστηριοτήτων δεν είναι φυσικό επακόλουθο υγιειούς γήρανσης αλλά σημείο της πάθησης.

ΗΠΙΑ ΓΝΩΣΤΙΚΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ MILD COGNITIVE IMPAIRMENT (MCI) ΟΡΙΣΜΟΣ: το όριο μεταξύ της γήρανσης και της άνοιας. (Burns J., Morris J., 2008) Τα ελλείμματα είναι συχνά ενδιάμεσα σε σοβαρότητα ανάμεσα στο φυσιολογικό και την άνοια ειδικά τύπου AD. Σπουδαία κλινική οντότητα: περιλαμβάνει άτομα με πρόδρομη ή αρχόμενη άνοια αλλά και άτομα που δεν παρουσιάζουν κάποια υποκείμενη ανοϊκή διαταραχή (ετερογενές κλινικό σύνδρομο).

Η MCI είναι το μεταβατικό σκαλοπάτι ανάμεσα στο φυσιολογικό επίπεδο γνωστικής λειτουργίας και την άνοια ειδικά τύπου AD όπως φαίνεται από την παρακάτω εικόνα:

Η MCI βρίσκεται ανάμεσα στο φυσιολογικό επίπεδο γνωστικής ικανότητας και στην άνοια όπως φαίνεται στο παρακάτω διάγραμμα:

ΗΠΙΑ ΓΝΩΣΤΙΚΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ MILD COGNITIVE IMPAIRMENT (MCI) ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗΣ Αμνησιακή Μη αμνησιακή ΑΙΤΙΕΣ Διαταραχές που σχετίζονται στενά με την MCI Διαταραχές που σχετίζονται στενά με την MCI αλλά δεν διαγιγνώσκονται εύκολα Διαταραχές που δεν σχετίζονται στενά με την MCI Υπερβολική ανησυχία Ψυχογενείς διαταραχές Άλλες αιτιολογίες (στατική γνωστική έκπτωση χωρίς εμφανή αιτία).

ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ ΤΗΣ MCI MCI + AD: Παρόμοιες διαταραχές ως προς τύπο και την νευροανατομική κατανομή αλλοιώσεων αλλά διαφοροποιούνται στην ποσότητα τους. ΝΕΥΡΟΠΑΘΟΛΟΓΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ Νευροϊνιδιακά τολίπια και νευριτικές πλάκες. Εκτεταμένη απώλεια νευρώνων και ατροφία στις δομές του έσω κροταφικού λοβού (ενδορρινικό φλοιό) και στα νευρωνικά συστήματα του ιππόκαμπου και στο παραϊπποκάμπειο χώρο..

ΚΛΙΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ ΤΗΣ MCI Απουσία υποκειμενικής ανησυχίας. Παρατήρηση γνωστικών αλλαγών από άτομα στενού οικογενειακού και κοινωνικού περιβάλλοντος (π.χ. ο/η σύζυγος, τα παιδιά). Διαταραχή της μνήμης (επεισοδιακής μνήμης = δυνατότητα εκμάθησης και διατήρησης νέων πληροφοριών). Γνωστική δυσλειτουργία (ήπια έκπτωση στη προσοχή, γλώσσα, οπτικοχωρικές δεξιότητες, επίλυση προβλημάτων, εκτελεστική λειτουργία). Λειτουργική διαταραχή (ήπια, αφορά αυξανόμενη δυσκολία διεξαγωγής σύνθετων οργανωτικών δραστηριοτήτων που απαιτούν ολοκλήρωση πολλαπλών βημάτων).

ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ ΤΗΣ MCI ΣΥΝΟΔΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ Συχνά νευροψυχιατρικά συμπτώματα: κατάθλιψη απάθεια ταραχή άγχος ευερεθιστότητα Εκδηλώνονται σπάνια: αυταπάτες ευφορία παραισθήσεις

ΗΠΙΑ ΓΝΩΣΤΙΚΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ MILD COGNITIVE IMPAIRMENT (MCI) Άθικτες βασικές καθημερινές δραστηριότητες. Οι δυσκολίες των ασθενών με MCI είναι αρκετά ήπιες ώστε να μπορούν να ζήσουν ανεξάρτητοι, να συντηρούν τον εαυτό τους και τον/την σύντροφο τους, να εκτελούν καθημερινές δραστηριότητες, να συζητούν και να συμμετέχουν σε κοινωνικές δραστηριότητες.

ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΓΙΑ ΝΑ ΤΕΘΕΙ Η ΔΙΑΓΝΩΣΗ: Υποκειμενικές ενδείξεις για απώλεια μνήμης (από τον ασθενή ή μέλη της οικογένειας) Αντικειμενικές ενδείξεις διαταραχής της μνήμης ή κάποιας άλλης γνωστικής λειτουργίας (αποτέλεσμα νευροψυχολογικής εξέτασης) Ιστορικό έκπτωσης από ένα φυσιολογικό επίπεδο λειτουργίας Βαθμιαία έναρξη των συμπτωμάτων και παρουσία τους για τουλάχιστον 6 μήνες Διατήρηση γενικής γνωστικής λειτουργίας και εκτελεστικών ικανοτήτων Διατήρηση βασικής καθημερινής λειτουργικότητας Απουσία διαγνωσμένης άνοιας Απουσία άλλης εμφανούς ιατρικής, νευρολογικής ή ψυχιατρικής εξήγησης

ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΔΙΑΓΝΩΣΗΣ: γίνεται από νευρολόγο ή νευροψυχίατρο ΛΗΨΗ ΙΣΤΟΡΙΚΟΥ ΤΟΥ ΑΣΘΕΝΟΥΣ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΕΝΑ ΟΙΚΕΙΟ ΠΡΟΣΩΠΟ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΝΕΥΡΟΛΟΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΝΕΥΡΟΨΥΧΟΛΟΓΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ

ΠΡΟΓΝΩΣΤΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΕΞΕΛΙΞΗΣ ΣΕ ΑΝΟΙΑ Βιοδείκτες (π.χ. επίπεδα β-αμυλοειδούς και tau πρωτεΐνης στο εγκεφαλονωτιαίο υγρό, παρουσία γονιδίου απολιποπρωτεΐνης Ε (ΑPOE), υψηλά επίπεδα ομοκυστεΐνης κ.α.) Ήπια προβλήματα στις λειτουργικές ικανότητες Μεγαλύτερη αρχική διαταραχή της επεισοδιακής μνήμης Γυναικείο φύλο Εκτεταμένες νευροπαθολογικές αλλαγές Επίπεδο της διαταραχής

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ MCI ΜΗ ΦΑΡΜΑΚΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ Θεραπεία συνοσηρών καταστάσεων που επιδεινώνουν την πάθηση Γνωστική παρέμβαση Φυσική δραστηριότητα Υγιεινή διατροφή Θεραπεία των αγγειακών παραγόντων κινδύνου ΦΑΡΜΑΚΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ Φάρμακα με θετικά αποτελέσματα στις γνωστικές λειτουργίες, τη συμπεριφορά και τη λειτουργικότητα. Φάρμακα με προστατευτική δράση ενάντια στην εκδήλωση της νόσου. Φάρμακα που καθυστερούν την εξέλιξη της νόσου.

ΤΟ ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΟ ΕΡΓΑΛΕΙΟ EFA 4 Κανονιστική, αξιόπιστη και έγκυρη μέτρηση της αφασίας κατάλληλη για ενήλικες των οποίων η γλωσσική λειτουργία εξασθένησε αφού πρώτα εγκαταστάθηκε η φυσιολογική γλωσσική λειτουργία. Προσφέρει στον κλινικό μια μέθοδο αξιολόγησης πιθανών αφασικών γλωσσικών ελλειμμάτων και άλλων επίκτητων διαταραχών που συχνά σχετίζονται στενά με τις γλωσσικές λειτουργίες. Επιτρέπει στον εξεταστή να ενημερωθεί για τη συμμετοχή του ατόμου στη ζωή και τις δραστηριότητες που μπορεί να έχουν τροποποιηθεί από την αφασία. Η χορήγηση της ΕFΑ-4 ποικίλει από εξεταζόμενο/νη σε εξεταζόμενο/νη αλλά ο μέσος όρος είναι 45 με 60 λεπτά (για τη Διαγνωστική Φόρμα) και 30 λεπτά (για τη Φόρμα Σύντομης Εξέτασης).

ΟΙ ΧΡΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕFΑ-4 Η EFA-4 είναι ένα καλά δομημένο εργαλείο με άριστες ψυχομετρικές ιδιότητες. Έχει έξι κύριες χρήσεις: 1) να εντοπίζει τη παρουσία της αφασίας 2) να προσδιορίζει τη σοβαρότητα των αφασικών σημείων και των συμπτωμάτων και την επιρροή τους στην συμμετοχή στη ζωή και τις δραστηριότητες 3) να ορίζει στόχους για τη θεραπεία της επικοινωνίας 4) να καταγράφει την εξέλιξη κατά τη διάρκεια της θεραπείας 5) να ενημερώνει και να συμβουλεύει τα άτομα με αφασία, τις οικογένειές τους και το δίκτυο κοινωνικής υποστήριξης 6) να πληροφορεί τους γιατρούς, το ιατρικό προσωπικό και τα ασφαλιστικά ταμεία

ΥΠΟΔΟΚΙΜΑΣΙΕΣ ΤΗΣ ΕFΑ 4 Υποδοκιμασία 1: Οπτική Αναγνώριση Υποδοκιμασία 2: Ακουστική Αναγνώριση Υποδοκιμασία 3: Απτική Αναγνώριση Υποδοκιμασία 4: Ακουστική Αντίληψη Προφορικού λόγου Υποδοκιμασία 5: Σιωπηλή ανάγνωση με κατανόηση

ΥΠΟΔΟΚΙΜΑΣΙΕΣ ΤΗΣ ΕFΑ 4 Υποδοκιμασία 6: Μη λεκτικές δραστηριότητες Υποδοκιμασία 7: Λεκτικές δραστηριότητες Υποδοκιμασία 8: Παραγωγή λόγου με νόημα Υποδοκιμασία 9: Γραφή με νόημα Υποδοκιμασία 10: Ομιλία και επικοινωνιακός λόγος (προαιρετική δοκιμασία)

Η ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ Σκοπός: αξιολόγηση κατά πόσο η κλίμακα είναι αξιόπιστη και έγκυρη ως προς αυτό που θέλουμε να εξετάσουμε, δηλαδή την ύπαρξη της MCI. Στην παρούσα έρευνα η EFA 4 χορηγήθηκε σε 31 ενήλικες ξεχωριστά. Η επιλογή του δείγματος, αν και είχε μία ηλικιακή ομοιογένεια, έγινε ανεξάρτητα από την καταγωγή, την οικογενειακή και την κοινωνικο-οικονομική κατάσταση. Το δείγμα είχε παρόμοιο εκπαιδευτικό επίπεδο, δεν είχε καμίας μορφής νευρολογική, ψυχιατρική διαταραχή, ή διαταραχές που μπορεί να επηρεάσουν την απόδοσή του στην δοκιμασία αυτή και περιελάμβανε φυσικούς ομιλητές της ελληνικής γλώσσας.

ΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ Στην προσπάθειά μας να δούμε αν υπάρχει στατιστικά σημαντική διαφορά μεταξύ των απαντήσεων των ασθενών με MCI και της ομάδας ελέγχου, πραγματοποιήθηκε ένα independent sample t test για όλες τις υποδοκιμασίες του τεστ. Από την ανάλυση αυτή προέκυψε ο παρακάτω πίνακας: ΠΊΝΑΚΑΣ 4.1: Η ΣΎΓΚΡΙΣΗ ΤΩΝ ΑΠΑΝΤΗΣΕΩΝ ΓΙΑ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΔΟΚΙΜΑΣΙΕΣ ΤΟΥ ΤΕΣΤ, ΜΕΤΑΞΥ ΟΜΑΔΑΣ ΕΛΕΓΧΟΥ ΚΑΙ ΟΜΑΔΑΣ MCI. Ν= 92 Normal (N= 60) MCI (N= 32) Μ.Ο (Τ.Α.) Μ.Ο (Τ.Α.) t- value Df p- level Σύνολο Αναγνώριση 107.19 (.955) Σύνολο Κατανόηση 92.00 (.000) Σύνολο Έκφραση 170.00 (.000) Σύνολο Γλώσσα 92.00 (.000) Σύνολο Αριθμητικές Διαδικασίες Σύνολο Γράφη 20.00 (.000) 48.00 (.000) Σύνολο Λόγου (EFA-4) 528.01 (.901) 105.77 (3.998) 74.90 (12.990) 152.42 (11.14) 78.90 (8.638) 15.10 (5.344) 37.31 (9.438) 448.73 (13.05) 2.588 90.001 10.155 90.000 12.184 90.000 11.706 90.000 7.084 90.000 8.711 90.000 12.945 90.000

ΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ Θέλοντας να δούμε αν τα ερεθίσματα που επιλέχθηκαν για όλες τις υποδοκιμασίες του τεστ EFA-4 είναι συμβατά με την ελληνική πραγματικότητα, δημιουργήσαμε ένα πολλαπλό γραμμικό μοντέλο, για όλα τα ερεθίσματα που αντιστοιχούν σε κάθε υποδοκιμασία. Από την στατιστική ανάλυση για το δείγμα μας, προέκυψε ο παρακάτω πίνακας: ΠΊΝΑΚΑΣ 4.2: ΤΑ ΑΠΟΤΕΛΈΣΜΑΤΑ ΤΟΥ ΓΡΑΜΜΙΚΟΎ ΜΟΝΤΈΛΟΥ ΓΙΑ ΌΛΑ ΤΑ ΕΡΕΘΊΣΜΑΤΑ ΑΝΑ ΥΠΟΔΟΚΙΜΑΣΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΣΥΝΟΛΟ ΤΟΥ ΔΕΙΓΜΑΤΟΣ Σύνολο Αναγνώριση Σύνολο Κατανόηση Σύνολο Έκφραση Σύνολο Γλώσσα Σύνολο Αριθμητικές Διαδικασίες Σύνολο Γράφη Σύνολο Λόγου (EFA-4) R 2 P.917.000.999.000.803.000 1.000.000 1.000.000 1.000.000.942.000

ΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ Στην προσπάθειά μας να ελέγξουμε αν το εκπαιδευτικό επίπεδο επηρεάζει την επίδοση σε κάθε άξονα που αξιολογεί η EFA 4 και το συνολικό σκορ της έγιναν συσχετίσεις. Από την στατιστική ανάλυση για το δείγμα μας, προέκυψε ο παρακάτω πίνακας: ΠΊΝΑΚΑΣ 4.3: ΤΑ ΑΠΟΤΕΛΈΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΣΥΣΧΕΤΙΣΗΣ ΤΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΕΠΙΠΕΔΟΥ ΓΙΑ ΌΛΟΥΣ ΤΟΥΣ ΑΞΟΝΕΣ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΣΚΟΡ ΤΗΣ ΚΛΙΜΑΚΑΣ EFA 4 Σύνολο Αναγνώριση Σύνολο Κατανόηση Σύνολο Έκφραση Σύνολο Γλώσσα Σύνολο Αριθμητικές Διαδικασίες Σύνολο Γράφη Σύνολο Λόγου (EFA-4) R P.074 NS.247.05.229.05.238.05.241.05.260.05.292.01

ΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ Στην προσπάθειά μας να ελέγξουμε αν η παθολογία επηρεάζει την επίδοση σε κάθε άξονα που αξιολογεί η EFA 4 και το συνολικό σκορ της έγιναν συσχετίσεις. Από την στατιστική ανάλυση για το δείγμα μας, προέκυψε ο παρακάτω πίνακας: ΠΊΝΑΚΑΣ 4.4: ΤΑ ΑΠΟΤΕΛΈΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΣΥΣΧΕΤΙΣΗΣ ΤΗΣ ΠΑΘΟΛΟΓΙΑΣ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ ΤΟΥΣ ΑΞΟΝΕΣ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΣΚΟΡ ΤΗΣ ΚΛΙΜΑΚΑΣ EFA 4 R P Σύνολο Αναγνώριση -.266.05 Σύνολο Κατανόηση -.735.01 Σύνολο Έκφραση -.792.01 Σύνολο Γλώσσα -.780.01 Σύνολο Αριθμητικές Διαδικασίες -.603.01 Σύνολο Γράφη -.685.01 Σύνολο Λόγου (EFA-4) -.796.01

ΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ Όσον αφορά τον έλεγχο της εσωτερικής συνάφειας ή την ομοιογένεια για τα ερεθίσματα εικόνες του τεστ ο συντελεστής alpha Cronbach s χρησιμοποιείται στο δείγμα. Από αυτή την ανάλυση προέκυψε Reliability Coefficients 6 items Alpha =.921 N of Cases = 92 Επίσης το κριτήριο αυτό επαναμετρήθηκε με την μέθοδο split half και προέκυψαν τα παρακάτω: Cases: 90 Cronbach Part 1:.803, N=3 Part 2:.877, N=3 Total N=6 Correlation between Forms:.945 Spearman Brown Equivalent Length:.972 Unequivalent Length:.972 Guttman Split Half coefficient:.957

ΣΚΟΠΟΣ ΚΑΙ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Σκοπός αυτής της έρευνας ήταν η δημιουργία, και πιλοτική εφαρμογή της EFA 4 στην ελληνική γλώσσα σε ασθενείς με MCI. Επίσης, να γίνει ο έλεγχος των επιλεγμένων ερεθισμάτων και κατά πόσο μπορούν να οδηγήσουν σε μία πιθανή διάγνωση της ύπαρξης ή όχι διαταραχής σε ασθενείς με ήπια γνωστική διαταραχή, καθώς και τον έλεγχο της εγκυρότητας και της αξιοπιστίας του συγκεκριμένου τεστ..

ΣΚΟΠΟΣ ΚΑΙ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Τα αποτελέσματα της έρευνας συνοψίζονται στην παρακάτω λίστα: Υπάρχει στατιστικά σημαντική διαφορά μεταξύ του μέσου όρου απαντήσεων για όλα τα ερεθίσματα του τεστ, μεταξύ ομάδας ελέγχου και ασθενών με MCI. Στο ερώτημα αν το εκπαιδευτικό επίπεδο επηρεάζει την επίδοση των απαντήσεων σε κάθε υποδοκιμασία του τεστ, παρατηρήθηκε πως υπήρχε επιρροή σε όλες τις κλίμακες, στατιστικά σημαντική, πλην της υποδοκιμασίας της αναγνώρισης όπου δεν υπήρχε στατιστικά σημαντική επιρροή.

ΣΚΟΠΟΣ ΚΑΙ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Από τον έλεγχο αν η παθολογία επηρεάζει την επίδοση σε κάθε υποδοκιμασία παρομοίως είδαμε επιρροή με ποσοστά υψηλά και στατιστικά σημαντικά, πλην της υποδοκιμασίας της αναγνώρισης που δεν υπήρχε στατιστικά σημαντική επιρροή. Εάν τα ζεύγη σε ομάδες είτε μεμονωμένα, ερμηνεύουν και σε ποιο βαθμό τους το επίπεδο του λεξιλογίου, από την έρευνα παρατηρήθηκε πως υπάρχει υψηλός έως απόλυτος βαθμός ερμηνείας για τις μετρήσεις μας. Στο ερώτημα εάν έχουμε ένα αξιόπιστο και έγκυρο εργαλείο, από την έρευνα παρατηρήθηκε πως μιλάμε για μία ικανοποιητικά αξιόπιστη κλίμακα στην μορφή την οποία βρίσκεται αυτή την στιγμή, αλλά πολλές αλλαγές θα πρέπει να γίνουν, μέχρι την τελική μορφή στάθμισης.

ΤΕΛΟΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ Όπως μπορείς πια δούλεψε, μυαλό. Κωνσταντίνος Καβάφης,

ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΠΟΛΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ!!!